Jaarverslag 2013 - University Campus Fryslân

Jaarverslag 2013
Leeuwarden
Maart 2014
Jaarverslag 2013 UCF 1
Woord vooraf
Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening 2013 van de Stichting University Campus Fryslân (UCF).
Dit verslag is opgesteld overeenkomstig de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving voor organisaties
zonder winstoogmerk én artikel 11 en 13 van de Acte van oprichting van UCF.
De jaarrekening omvat het hele boekjaar 2013.
Het boekjaar 2013 stond op hoofdlijnen in het teken van het:
 doen opstellen en indienen van business cases op het terrein van onderzoek en onderwijs,
wat heeft geleid tot diverse adviezen van de Stichting aan de provincie Fryslân en
subsidiebeschikkingen aan de partners;
 versterken van het academisch klimaat van Leeuwarden;
 versterken van de bekendheid van het werk en de beoogde resultaten van UCF;
 vergroten van de betrokkenheid en het draagvlak bij de primaire UCF-partners én bij een
breder netwerk (bedrijfsleven en universiteiten).
In dit jaarverslag zal worden ingegaan op de vorderingen op deze terreinen. Ook zal een doorkijk
worden gegeven naar de ambities voor de komend jaar en wordt stilgestaan bij de mogelijkheid van
een vervolg na 2014.
UCF verricht haar werkzaamheden ter uitvoering van het Programma University Campus Fryslân
2010 – 2015. Dat programma is op 26 januari 2011 vastgesteld door Provinciale Staten van Fryslân en
31 januari 2011 door de Gemeenteraad van Leeuwarden. Met die besluiten is € 16,4 mln
respectievelijk € 2 mln beschikbaar gesteld voor de UCF-programmarealisatie.
De vorderingen die zijn gemaakt, geven in het algemeen aanleiding tot tevredenheid. Feitelijk zijn de
middelen van de eerste tranche – zijnde € 7 mln. – grotendeels toebedeeld en beschikt. Ter
voorbereiding van de tweede tranche van € 7 mln is op basis van een tussentijdse evaluatie een
Herijkingsnotitie opgesteld, die na definitieve vaststelling door de Raad van Toezicht eind maart 2013
aan de provincie Fryslân is aangeboden. Op grond daarvan heeft Provinciale Staten in september
2013 besloten de tweede tranche beschikbaar te stellen.
De zichtbaarheid van UCF wordt gestaag groter, deels door de externe communicatie-activiteiten van
de Stichting en deels door het werkelijk realiseren van onderzoek en onderwijs. De onderzoekschool
vormt een belangrijk instrument om het aantal promovendi in Fryslân te vergroten en hen met elkaar
te verbinden. Na toekenning van 20 promotieplaatsen uit de eerste tranche, heeft de provincie
medio december 2013 nog eens 15 posities uit de tweede tranche beschikbaar gesteld. Daarnaast
heeft de Winterschool geleid tot een nieuw multidisciplinair opleidingsconcept waarin de provincie
Fryslân als natuurlijk laboratorium centraal staat. Getuige de grote belangstelling van buiten voor de
gekozen onderwerpen en moderatoren ligt het voor de hand op deze weg verder te gaan.
De samenwerking met Philips Consumer Lifestyle in Drachten, en daarmee het Innovatiecluster
Drachten, is versterkt en vormt de basis voor de aanleg van een ecosysteem. De totstandkoming van
een publiek-privaat master Honours programma High-Tech Systems and Materials (Rijksuniversiteit
Groningen, Universiteit Twente, Philips Drachten en UCF), eind juni 2013 gevalideerd door het
Platform Bèta-Techniek, vormt daarin een belangrijke schakel. De toedeling van twee
promotieplaatsen aan het samenwerkingsverband is een verdere stap.
Niettemin is in de praktijk gebleken dat sommige uitgangspunten van het UCF-programma
onvoldoende realistisch zijn. Met name blijkt dat de beoogde snelheid ten aanzien van de realisatie
van de masteropleidingen niet spoort met de strenge eisen die de Nederlandse overheid oplegt aan
Jaarverslag 2013 UCF 2
accreditatie en licentie. De nieuwe beleidsregel marcodoelmatigheid uit november 2012 geeft geen
enkele ruimte aan (inter)regionale overwegingen.
Belangrijke en nieuwe aanknopingspunten voor de realisatie van het UCF-programma zijn de
provinciale nota “Economische beleidsvisie van de provincie Fryslân 2013” en de recent vastgestelde
beleidsnota “Kultuer, taal en ûnderwiis”. Wellicht dat vanaf medio 2014 ook de ambities van
Leeuwarden als culturele hoofdstad (Lwd2018) een rol zullen gaan spelen in het UCF-programma. De
voorgenomen oprichting van een Centrum voor Cultuur en Wetenschap kan in dat opzicht van
cruciaal belang zijn.
Gelet op de voortgang en de stand van zaken verwacht ik dat in de realisatie van de academische
ambities van Fryslân en Leeuwarden 2014 een oogstjaar zal blijken te zijn.
Leeuwarden, 6 maart 2014
prof. dr. D.D. Breimer,
voorzitter Raad van Toezicht Stichting University Campus Fryslân
Jaarverslag 2013 UCF 3
Inhoudsopgave
Woord vooraf .................................................................................................................. 2
Inhoudsopgave ................................................................................................................ 4
3 Doelstelling van de organisatie ...................................................................................... 5
4 Voortgang van de activiteiten........................................................................................ 6
4.1 Onderwijs: ontwikkeling Mastercollege.............................................................. 6
4.2 Onderzoek: onderzoekschool UCF ...................................................................... 8
4.3 Kennisvalorisatie en ondernemerschap............................................................ 13
4.4 Leeuwarden studie- en studentenstad ............................................................. 14
4.5 Communicatie en profilering............................................................................ 14
4.6 Vooruitblik 2014 .............................................................................................. 16
5 Organisatie.................................................................................................................. 16
5.1 Bestuur en werkorganisatie UCF ...................................................................... 16
5.2 Risicomanagement .......................................................................................... 17
5.3 Raad van Toezicht .......................................................................................... 188
5.4 Wetenschappelijke Adviesraad ........................................................................ 18
6 Jaarrekening................................................................................................................ 19
7 Bijlagen bij het jaarverslag 2013 .................................................................................. 39
Jaarverslag 2013 UCF 4
3 Doelstelling van de organisatie
De Stichting University Campus Fryslân (UCF) is begin 2011 gestart om in Fryslân een inspirerend en
kwalitatief hoogstaand academisch netwerk te realiseren. De primaire doelstelling van dit netwerk is
om in samenwerking met de kennispartners de Friese kennisinfrastructuur en -economie te
versterken en te bestendigen. De provinciale verankering van UCF-activiteiten en hun doorwerking in
de regionale economie vormen hierbij belangrijke aspecten. UCF tracht haar doel onder meer te
bereiken door:
1. onderwijsactiviteiten, te weten:
a. de ontwikkeling van een academisch mastercollege met academische opleidingen op
voor de Provincie Fryslân relevante themagebieden.
2. onderzoeksactiviteiten, te weten:
a. het verduurzamen van in Fryslân aanwezige onderzoeksactiviteiten; alsmede
b. het initiëren en uitvoeren van nieuwe (inter-)disciplinaire onderzoeksactiviteiten en
c. het stimuleren van de ontwikkeling van (jong) onderzoektalent;
3. het stimuleren van kennisvalorisatie en ondernemerschap, te weten: het (doen) circuleren,
ontsluiten en toepassen van kennis gerelateerd aan voor de Provincie Fryslân relevante
themagebieden voor scholen, bedrijven, culturele instellingen, gemeente- en
overheidsinstellingen en de samenleving.
Daarnaast ziet UCF het als haar taak om bij te dragen aan de verdere profilering van Leeuwarden als
studie- en studentenstad.
UCF heeft als leidraad voor haar activiteiten het UCF Programma 2010-2015 en de Herijkingsnotitie,
het strategisch document voor de jaren 2013-2015. Om de doelstellingen als beschreven in deze
documenten te realiseren staan de ontwikkeling van een universitair mastercollege en een
onderzoekschool centraal in de activiteiten van UCF. In dit jaarverslag 2013 wordt hierover
afzonderlijk gerapporteerd.
Jaarverslag 2013 UCF 5
4 Voortgang van de activiteiten
4.1 Onderwijs: ontwikkeling Mastercollege
UCF streeft naar een optimale verwevenheid van onderwijs- en onderzoeksactiviteiten, mede in het
kader van het creëren van doorlopende ‘Friese’ leerlijnen. Nieuwe masteropleidingen die onderdeel
uitmaken van het Mastercollege zullen dan ook bij voorkeur gerealiseerd worden wanneer zij een
duidelijke koppeling hebben of kunnen krijgen met de Friese HBO-instellingen en met het UCFonderzoeksprogramma of onderzoeksprogramma’s bij andere kennisinstellingen in de regio.
Uitgangspunt is om vanaf 2015 tenminste de volgende masters (met bijbehorende
doorstroomprogramma’s) binnen het Mastercollege aan te bieden: Energy and Environmental
Management, Water Technology, Multilingualism, het Honours programma High-Tech Systems and
Materials, Tourism, Sustainable Society (Leefbaarheid), Law and Governance, Game Technology
en/of Dairy Processing. Per masteropleiding wordt gestreefd naar een deelname van minstens 30 á
35 studenten per jaar. De stand van zaken van de realisatie van de bovengenoemde masters is als
volgt:
Master of Energy and Environmental Management (MEEM)
De programmatische uitbreiding van de reeds bestaande eenjarige universitaire master Energy and
Environmental Management van de Universiteit Twente (UT) is in 2013 geformaliseerd. De
thematische verankering in Fryslân wordt onder andere met een nieuwe track Water Management
geborgd. Daarnaast zullen in 2014 de mogelijkheden worden onderzocht voor aansluiting bij andere
Friese initiatieven als het Centre of Expertise Watertechnology en de UCF master Water Technology.
Master Water Technology
Het voortbestaan van deze tweejarige universitaire master als joint degree werd in 2012 financieel
geborgd. De betrokken universiteiten zijn de Rijksuniversiteit Groningen (RUG), Universiteit Twente
en Universiteit Wageningen (WUR) in samenwerking met Wetsus Academy. In 2013 is gewerkt aan
de ontwikkeling van het marketingplan voor de werving van studenten. UCF zal hiervoor gebruik
maken van de kennis en expertise van het Centre of Expertise Watertechnology, die de marketing en
werving in 2014 ter hand zal nemen.
Master Multilingualism
Deze eenjarige masteropleiding is per 1 september 2013 van start gegaan, georganiseerd door de
Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met NHL Hogeschool. Voor deze master is het
marketingplan voor de werving van studenten in ontwikkeling.
Jaarverslag 2013 UCF 6
Op dit moment zijn er in totaal 78 masterstudenten verdeeld over bovenstaande drie
masterprogramma’s. Hieronder het overzicht per master:
Aantal masterstudenten
Masteropleiding
MEEM
Water Technology
Multilingualism
Aantal studenten (2013-2014)
42
23
13
Bachelor- en master Honours programma High-Tech Systems and Materials (HTSM)
Gezien het strategisch belang voor Fryslân is aansluiting gezocht bij het Innovatiecluster Drachten. In
samenwerking met Philips Drachten, de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Twente is het
master Honours programma ‘High-Tech Systems and Materials’ (HTSM) opgezet. Dit
opleidingsprogramma is in juni 2013 gevalideerd door het Platform Bèta-Techniek. Het programma is
de eerste publiek private samenwerking in Nederland op het gebied van onderwijs en omvat een
verzwaarde opleiding voor getalenteerde studenten techniek. HTSM is gekoppeld aan het
topsectorenbeleid en is verdiepend en verbredend van aard. De meeste industriële bedrijven in
Nederland vragen om specialisten die commerciële en technologische vernieuwingen kunnen
bewerkstelligen. Doel van het programma is de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te
verbeteren. Het programma gaat in 2014 van start.
In 2014 wordt dit onderwijsprogramma in samenwerking met Philips verder uitgebouwd. UCF legt, in
samenwerking met NHL Hogeschool, in 2014 een vergelijkbaar bachelor programma op hbo-niveau
ter validering aan het Platform Bèta-Techniek voor.
Master Tourism
In 2013 is in samenwerking met Stenden Hogeschool en de Rijksuniversiteit Groningen de
mogelijkheid verkend voor de ontwikkeling van deze master. De verdere programmatische
ontwikkeling is voorzien voor 2014. UCF streeft er naar deze master in 2015 aan te kunnen bieden.
Master Sustainable Society (Leefbaarheid)
In 2013 zijn verkennende gesprekken gevoerd met verschillende partijen over de realisatie van deze
master. De verdere programmatische ontwikkeling gebeurt in 2014. UCF streeft er naar deze master
in 2015 aan te kunnen bieden.
Master Law and Governance
In 2013 is in nauw overleg met de Thorbecke Academie (NHL Hogeschool) en de Rijksuniversiteit
Groningen (vakgroep Bestuursrecht en Bestuurskunde) een start gemaakt met de ontwikkeling van
een masterprogramma dat zich richt op security governance. De duurzaamheid van de high risk
samenleving is in belangrijke mate afhankelijk van de mate waarin wij er in slagen risico’s (reikend
van het gevaar van overstromingen en/of droogte tot aan cybercrime) te beheersen. De mate waarin
de samenleving er in slaagt risico’s te beheersen heeft op zijn beurt weer veel te maken met de wijze
waarop vorm wordt gegeven aan organisatie, management en besturing (de governance) van de
risicobeheersing.
De expertise van de vakgroep bestuursrecht en bestuurskunde van de Rijksuniversiteit Groningen
(law and governance) zal worden aangevuld met de kennis en inzichten van de Thorbecke Academie
op het gebied van veiligheid en risicobeheersing. Nadere samenwerkingsmogelijkheden met de
Universiteit Twente en de Radboud Universiteit Nijmegen zullen in 2014 verder worden onderzocht.
De start van deze opleiding is naar verwachting in 2015.
Jaarverslag 2013 UCF 7
Master Game Technology
UCF heeft contact gezocht met zowel NHL Hogeschool als de Rijksuniversiteit Groningen om de
mogelijkheid van een academische master rond Game Technology te onderzoeken. Achtergrond
hiervan is de bundeling van kennis en faciliteiten in Leeuwarden rond de game-opleiding
Communication and Multimedia Design en de verwachting dat gamification in het bedrijfsleven een
hoge vlucht gaat nemen. In het Noorden zijn grotere bedrijven zoals Philips Drachten en ook andere
bedrijven in de high tech sector geïnteresseerd. Zowel NHL Hogeschool als RUG hebben de markt
voor game-opleidingen in Nederland verkend. In 2014 wordt op basis hiervan het curriculum verder
uitgewerkt.
Master Dairy
De master Dairy richt zich op de agrofoodsector en dan met name op zuivel. Binnen het programma
Dairy Chain is een doorlopende leerlijn mbo-hbo-wo opgenomen die is gericht op de zuivelketen.
UCF neemt het universitaire-gedeelte voor zijn rekening. UCF is verantwoordelijk voor de precieze
inhoud en vorm van de master en de aansluiting op het hbo-onderwijs. In 2014 wordt dit verder
uitgewerkt, in overleg met Van Hall Larenstein, WUR, Rijksuniversiteit Groningen, bedrijfsleven en
wellicht meer kennisinstellingen.
Doorstroomprogramma’s HBO-WO
In 2013 is het eerste doorstroomprogramma gerealiseerd, het ‘doorstroomprogramma
Watertechnologie’. Het gaat hierbij om een opleiding binnen het bestaande HBO-bachelor
programma van NHL Hogeschool. Begin 2014 is een tweede doorstroomprogramma met betrekking
tot de nog op te zetten master Toerisme gereedgekomen. De start van dit programma zal naar
verwachting in september 2014 zijn.
Voor de masteropleidingen MEEM en Multilingualism wordt momenteel nog gewerkt aan
programma’s die in 2014 moeten resulteren in twee business cases. Het gaat ook bij deze
opleidingen om schakelprogramma’s binnen de bestaande hbo-bachelor opleidingen. Voor de
overige masteropleidingen moet het ontwikkelen van de schakelprogramma’s nog geëntameerd
worden.
4.2 Onderzoek: onderzoekschool UCF
Met de succesvolle opening van de onderzoekschool UCF-IGRS op 11 juni 2013 is een belangrijke stap
gezet in de realisatie van een volwaardige en zelfstandig functionerende Friese onderzoekschool. De
opening was met de grote opkomst van docenten, onderzoekers en staf van zowel de kennispartners
als organisaties daarbuiten en de grote provinciale delegatie representatief voor het
multidisciplinaire en co-creatieve karakter van de onderzoekschool.
Ten tijde van de opening van de onderzoekschool waren negentien promovendi binnen de school
actief. Deze promovendi zijn gestationeerd bij NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool, TTI Wetsus,
Waddenacademie en Fryske Akademy. Eind 2013 is de werving voor de twintigste promovendus
gestart.
Nieuwe promotieonderzoeken
De provincie Fryslân heeft in december geld vrijgemaakt voor vijftien nieuwe promotieplaatsen
(bovenop de bestaande twintig plaatsen) in het kader van de International Graduate & Research
School (IGRS) van University Campus Fryslân (UCF). De promotieplaatsen passen binnen het
programma van UCF 2010-2015. Het gaat om promotietrajecten waarbij sprake is van een groot
aantal samenwerkingsverbanden tussen verschillende kennisinstellingen en bedrijven: Philips
Drachten, Rijksuniversiteit Groningen, NHL Hogeschool, Universitair Medisch Centrum Groningen,
Jaarverslag 2013 UCF 8
Tresoar, Partoer, Dairy Campus, FrieslandCampina, Sigma Tau BV, Wageningen UR, Hogeschool Van
Hall Larenstein (VHL), Medisch Centrum Leeuwarden en Universiteit Twente. Deze promotietrajecten
betreffen een grote variatie aan onderzoeken. Zo worden er studies uitgevoerd in het kader van
healthy ageing, serious gaming, sensortechnologie, meertaligheid, krimp en verduurzaming van
veeteelt en landschap.
Wetenschappelijke activiteiten
De onderzoekschool heeft in 2013 met name ingezet op de inbedding van de school binnen de
bestaande kennisinfrastructuur in Leeuwarden door bewust te kiezen voor multidisciplinaire,
kennisinstelling-overstijgende wetenschappelijke bijeenkomsten, activiteiten en
vaardighedenonderwijs voor de gehele Friese promovendigemeenschap.
Introductiedag promovendi
Op 7 mei werd de eerste bijeenkomst gehouden van de onderzoekschool. De negentien UCF
promovendi maakten kennis met elkaar en met UCF. De missie en doelstellingen van UCF werden
besproken en de rol van de onderzoekschool en promovendi daarin.
Lente Kick-off meeting
De kick-off van de onderzoekschool vond plaats van 22 t/m 24 mei op Ameland. Deze kick-off
bestond uit een inhoudelijk programma over de invulling en planning van het promotietraject en de
theorie en praktijk met betrekking tot presentatietechnieken. Ook werd in gezamenlijkheid het
onderdeel voorbereid dat de promovendi zouden verzorgen tijdens de officiële opening van de
onderzoekschool op 11 juni. Dit betrof het in zeer korte presentaties (pitches) neerzetten van het
eigen onderzoek met de nadruk op de maatschappelijke relevantie. Tijdens de opening op 11 juni
presenteerde de onderzoekschool zich inhoudelijk middels het thema ‘Care for the community of
life’ (Wittenskip foar de Mienskip).
Opening onderzoekschool UCF op 11 juni 2013
Het centrale thema van de officiële opening van de onderzoekschool was: Care for the community of
life. De onderliggende rode draad was ‘the translation of global environmental and social issues to
local research themes’. De twee openingslezingen hadden betrekking op de algemene (globale)
problematiek rondom duurzaamheid, het daaropvolgende debat aan de hand van de pitches van de
promovendi ging over de lokale onderzoek thematiek en problematiek die in de onderzoekschool
wordt geadresseerd.
Hans van Ginkel illustreerde in zijn lezing de noodzaak van duurzaamheid aan de hand van
voorbeelden. Het gaat hierbij volgens Van Ginkel om de benodigde verandering van denkkaders.
Problemen zouden heel anders worden aangevlogen wanneer we bijvoorbeeld ophouden Nederland
als land te zien, maar benaderen alsof het een stad is (Fryslân zou dan een park zijn in ‘Holland City’).
Op deze wijze krijg je een benadering van ‘think local, act global’ in plaats van het geijkte ‘think
global, act local’. Wetenschap is nodig om de vragen die dergelijke transities oproepen te
onderzoeken. Wat kun je hier lokaal aan bijdragen?
Frans Zwarts sprak over ‘sustainable knowledge’. Wat is echte, duurzame kennis en hoe verkrijgen
we die. Met de wijze waarop de huidige wetenschapsbeoefening plaatsvindt (mechanistische
kennisverwerving waarbij alle onderzoeksvragen worden opgedeeld in minuscule deelvragen)
verkrijgen we geen duurzame kennis, dat wil zeggen geen antwoord op de ‘waarom’ vraag waardoor
we de wereld echt gaan begrijpen. Ongeveer 60% van de onderzoeksresultaten wordt niet gebruikt.
Waar het in de wetenschap om moet gaan is het interpreteren van de complexiteit (en veelheid aan
beschikbare kennis) maar daar worden onderzoekers niet in getraind. De creativiteit moet terug in
het onderzoek. Boodschap aan onderzoekschool UCF en haar graduate students: wees vooral
creatief!
Jaarverslag 2013 UCF 9
Meertaligheidscongres op 12 en 13 september
In het kader van de start van de nieuwe master Multilingualism heeft UCF in samenwerking met de
Rijksuniversiteit Groningen en NHL Hogeschool het tweedaagse congres ‘Multilingualism: The Key
Debates’ georganiseerd. Het congres bestond uit wetenschappelijke presentaties, vier debatten met
acht topwetenschappers en een festival. Het congres concentreerde zich op de volgende vier vragen:
i)
verandert het aanleren van een nieuwe taal onze denkwijze;
ii)
is taal een aangeboren eigenschap van mensen of wordt het verkregen;
iii)
is het mogelijk een verschuiving in taalgebruik weer terug te draaien en
iv)
moet taalbeleid gericht zijn op de bescherming van meertaligheid of juist de homogeniteit
bevorderen.
Meer dan 150 deelnemers hebben het congres bezocht. Een tekst- en beeldverslag zijn op ucf.nl te
vinden.
Lunchlezingen: vanaf september
In september zijn de lunchlezingen gestart die gericht zijn op promovendi en buitenpromovendi.
Eens in de maand vindt zo’n lunchbijeenkomst plaats onder voorzitterschap van een wetenschapper,
manager of bekend publiek figuur. Iedere bijeenkomst heeft een specifiek thema. In 2013 zijn 3
bijeenkomsten gehouden, te weten met Frans Zwarts, Douwe Breimer en Bert Looper. Thema’s
waren respectievelijk linguïstiek (door Frans Zwarts), wetenschappelijke integriteit (door Douwe
Breimer) en de universiteit van Franeker en de doorwerking/betekenis daarvan in de huidige
kennisinfrastructuur (Bert Looper).
The First Frisian PhD-day
Op 28 oktober 2013 organiseerde de onderzoekschool van University Campus Fryslân in de Fryske
Akademy in Leeuwarden de eerste Friese Promovendi dag. De dag was bedoeld voor alle promovendi
die in Fryslân hun onderzoek doen. Tijdens deze dag konden de promovendi van de verschillende
kennisinstellingen elkaar ontmoeten en volgden ze verschillende workshops. In deze workshops
kregen de deelnemers handreikingen hoe ze met verschillende elementen van hun promotietraject
om kunnen gaan. Dit waren het maken van een wetenschappelijke congresposter, het plannen van
het promotietraject en de valorisatiekant: hoe je onderzoek voor het voetlicht van een breder
publiek kunt krijgen. Promovendi die deelnamen aan deze dag waren afkomstig van de Fryske
Akademy, Wetsus, Stenden, NHL, VHL, Revalidatie Friesland en de Waddenacademie.
Winterschool 2013: managing the future: sustainability through technology
Het uitgangspunt voor de Winterschool 2013 van 25 t/m 29 november was de Toekomstagenda
Fryslân 2040 (Fan de Minsken en de Grûn). Deze duurzaamheidagenda omvat ideeën en concrete
projecten om Fryslân in 2040 ‘verduurzaamd‘ te hebben en sluit goed aan op het centrale thema van
de onderzoekschool ‘care for the community of life’. Het educatieve deel van deze winterschool
bestond er voor de UCF-promovendi onder meer uit dat zij, in samenwerking met Inqubator
Leeuwarden werken aan de ontwikkeling van een aantal business cases. Op deze manier draagt de
onderzoekschool bij om projecten uit deze agenda een (nieuwe) impuls te geven. Hier wordt in 2014
verder vervolg aan gegeven.
Doorsnijdend thema van de winterschool was het gebruik en de inzet van technologie voor
duurzame ontwikkelingen. Dit thema werd benaderd vanuit een aantal invalshoeken, te weten
digitalisering in de geesteswetenschappen (alfa-informatica), de health care in 2030,
bedrijfstyperingen en de ontwikkeling van duurzaamheidstrategieën en de sustainable factory
(Philips Drachten). Onderwerpen die hierbij concreet aan de orde zijn gekomen waren onder meer
digitalisering en onderzoekstechnieken, databases en de valorisatie-mogelijkheden daarvan, het
(leren) nadenken over het maken van een toekomstvisie, technologische ontwikkelingen in de zorg,
Jaarverslag 2013 UCF 10
het ontwikkelen van duurzaamheidstrategieën voor bedrijven en de marketing van groene
producten. Deelnemende instellingen waren Tresoar, Fryske Akademy, MCL Academie, LIMIS, NHL,
Stenden/ETFI en Philips Drachten.
Vaardigheden onderwijs
Ter ondersteuning van het wetenschappelijke werk en de ontwikkeling van onderzoektalent in
Fryslân is er een uitgebreid vaardighedenprogramma ontwikkeld. De focus ligt hier naast de
persoonlijke ontwikkeling op het faciliteren van onderdelen binnen het PhD- traject, de schriftelijke
en mondelinge uitdrukkingsvaardigheden en het ondernemerschap. De volgende trainingen zijn
gestart in 2013:
Op weg naar een succesvolle promotie
Dit begeleidingstraject is speciaal ontwikkeld voor de aankomende promovendi in het algemeen en
de hbo-medewerkers met ambitie om te promoveren bij de kennispartners in het bijzonder. In negen
bijeenkomsten wordt de aankomende promovendus begeleid in de keuze en afbakening van het
promotieonderwerp, het opstellen van een uitdagende vraagstelling en hypothese en het uiteindelijk
verwerken van deze informatie tot een promotiewaardig onderzoeksvoorstel.
In totaal zijn elf docenten van Stenden en NHL Hogeschool in september 2013 met deze cursus
gestart. De cursus loopt door tot april 2014.
Literatuur review
Deze cursus voorziet in de theoretische en praktische kennis waarmee een literatuuronderzoek naar
de ‘State of the Art’ van een wetenschappelijk thema of onderzoeksrichting kan worden uitgevoerd.
Dit kan dienen als startpunt van een promotietraject. Daarnaast biedt het structurele ondersteuning
aan de cursist tijdens het feitelijke schrijven van een literatuur review.
Er hebben in totaal zeven UCF-promovendi deze literatuur review cursus gevolgd.
Presentatietechnieken
De cursus geeft een overzicht van de theorie en praktijk van het presenteren van wetenschappelijke
resultaten. Door oefening worden de cursisten getraind in het presenteren voor verschillend publiek.
High profile congres presentaties, low-key populair wetenschappelijke verhalen en ‘Elevator pitches’
om je onderzoek te promoten bij subsidieverstrekkers en ondernemers komen aan de orde.
Dertien UCF-promovendi hebben deze presentatiecursus gevolgd.
Huidige UCF promovendi
Fryske Akademy
Evelyn Bosma
Dennis Worst
Nika Stefan
Titel project
Genus-aanduiding bij tweetalige kinderen.
Kennisgebied: meertaligheid
De grootschalige veenontginningen in Zuid-FrysIân en
Noordwest-Overijssel na het jaar 1000: een onderzoek naar de
actoren
Kennisgebied(en): meertaligheid, Friese taal en cultuur
A New Survey of the Frisian Language
Kennisgebied(en): meertaligheid
Jaarverslag 2013 UCF 11
Waddenacademie
Jasper Heslinga
Marco Gatto
Marco Bakker
Richard Rijnks
Jeroen Onrust
Kusttoerisme in de waddenregio in internationaal perspectief
Kennisgebied(en): Toerisme, Leefbaarheid
Morphodynamiek, inclusief ecologische invloeden van het
waddengebied op de lange termijn
Kennisgebied(en): Water , Leefbaarheid, (Green) Life Sciences
De archeologie van de vroegste veenontginningen in Fryslân
Kennisgebied: Friese taal en cultuur.
Leefbaarheid en de economische kracht van Fryslân, in
regionaal, nationaal en internationaal perspectief
Kennisgebied(en): Leefbaarheid
Regenwormen als sleutel tot aanwezigheid van
overwinterende, doortrekkende en broedende weidevogels
Kennisgebied(en): Life Sciences, Leefbaarheid
Stenden Hogeschool
Jelmer Jeuring
Identiteit en toerisme
Kennisgebied(en): Toerisme en Leefbaarheid
Jasper Meekes
Leisure Economy
Kennisgebied(en): Toerisme en Leefbaarheid
Noordelijke Hogeschool
Leeuwarden(NHL)
Abhygian Singh
Asli Boru
Micro interventies ter bevordering van de leefbaarheid op het
platteland met effectbeoordeling door middel van situationele
gaming
Kennisgebied(en): Leefbaarheid
De inzet van innovatieve technologie in de zorg
Kennisgebied(en): Leefbaarheid
Uche Obinna
SmartGame: Smart Grids op en om het water
Kennisgebied(en): Duurzame Energie
Sine Celik
Multilevel transitie- en innovatiemethodiek
Kennisgebied(en): alle
Jaarverslag 2013 UCF 12
Wetsus
Joeri de Valenca
Monir Mollaei
Patrick Figaroa
Anne Casadella
Judita Laurinonyte
Interfacial phenomena during overlimiting electrodialysis
Kennisgebied(en): Water
Physiology of electrochemically active bacteria in microbial fuel
cells (MFC’s ) and microbial electrolysis cells (MEC’s)
Kennisgebied(en): Water
Functional polymeric resins for water purification
Kennisgebied(en): Water
Ontwikkeling nieuw type membraan voor de terugwinning van
ammomium.
Kennisgebied(en): Water, Duurzame energie
Development of a robust membrane bioreactor for
petrochemical wastewater
Kennisgebied(en): Water, Duurzame energie
4.3 Kennisvalorisatie en ondernemerschap
In 2013 is UCF gestart met de onderwerpen kennisvalorisatie en ondernemerschap. Voor het
onderwerp ‘stimuleren van ondernemerschap’ heeft Inqubator Leeuwarden in het kader van de
winterschool een eerste workshop voor de UCF-promovendi gegeven. Daarin is ingegaan op het
werken met het CANVAS-model, ontwikkeld om op een systematische wijze een idee uit te werken.
Verder is er een kort curriculum opgezet waarin het werken met dit model en ook het oefenen van
vaardigheden is opgenomen. De achterliggende gedacht is dat vaardigheden zoals rond netwerken,
marketing en pitchen in het algemeen van groot belang zijn, ook voor (jonge) mensen die niet direct
een eigen bedrijf willen beginnen.
UCF heeft met de Rijksuniversiteit Groningen en Universiteit Twente gesproken op welke wijze beide
universiteiten hun ervaring op deze terreinen beschikbaar kunnen stellen voor UCF en partners van
UCF. Hierbij zijn twee trajecten besproken:
Het eerste heeft betrekking op de methode van het Venturelab uit Twente. Deze methode heeft zich
bewezen bij het coachen van jonge hightech bedrijven die snel willen groeien en lijkt geschikt om ook
in Fryslân toe te passen. Hierover zullen in 2014 nadere afspraken worden gemaakt.
Het tweede heeft betrekking op valorisatie van kennis. Binnen de RUG en het UMCG is veel ervaring
opgedaan in uiteenlopende vormen van valorisatie van kennis uit zeer uiteenlopende
wetenschapsrichtingen. In 2014 krijgt dit een uitwerking in een bijeenkomst voor de netwerkpartners
van UCF, waarin meerdere cases zullen worden uitgewerkt. Deze bijeenkomst is te beschouwen als
een voorbereiding op toekomstige valorisatietrajecten rond UCF-kennis uit de Onderzoeksschool.
Naast deze trajecten is sprake van kennisvalorisatie in de ontwikkeling van het honoursprogramma
HTSM. Kennis van Philips Drachten wordt benut door inbedding hiervan in het curriculum van het
honoursprogramma. Op deze wijze komt deze kennis ten goede aan het onderwijs en in tweede
instantie aan andere bedrijven.
Jaarverslag 2013 UCF 13
4.4 Leeuwarden studie- en studentenstad
Rond het thema Leeuwarden studie- en studentenstad zijn de volgende mijlpalen bereikt:
Op 11 oktober ondertekenden Het Fries Historisch en Letterkundig Centrum (Tresoar), Stichting
Leeuwarden Studiestad, Stichting University Campus Fryslân en de gemeente Leeuwarden een
samenwerkingsovereenkomst met als doel het academisch klimaat in Leeuwarden en Fryslân te
versterken. De samenwerking moet voor een verdere uitwerking van het gemeentelijk programma
Leeuwarden Studiestad zorgen.
In het kader van deze overeenkomst heeft UCF een nieuw programma van activiteiten opgesteld
voor het jaar 2014. Dit programma is in december 2013 ingediend bij de gemeente Leeuwarden met
een verzoek om financiële ondersteuning.
Bij het opstellen van dit programma is besloten om niet langer het begrip ‘academisch klimaat’ te
hanteren. Voornaamste overweging hiervoor is dat het begrip ‘academisch klimaat’ het totaal van
academisch onderwijs, onderzoek en voorzieningen omvat. UCF zal het begrip ‘Leeuwarden studieen studentenstad’ gebruiken als het gaat om voorzieningen rond het onderwijs en onderzoek.
Binnen het kader van deze overeenkomst heeft UCF een aparte afspraak gemaakt met de stichting
Leeuwarden Studiestad om naast activiteiten voor hbo-studenten ook een programma voor de
studenten en promovendi van UCF te ontwikkelen. Daarin gaat het om introductie, huisvesting,
speciale sociale activiteiten, informatievoorziening in het Engels en gezondheid.
UCF heeft samen met Tresoar en Leeuwarden Studiestad bij de gemeente Leeuwarden gepleit voor
een uitbreiding van de marketingcampagne met het begrip Leeuwarden als studie- en studentenstad.
Dit pleidooi is meegenomen in de College-onderhandelingen.
Tot werken UCF en Tresoar, in samenwerking met kennisinstellingen en cultureel/maatschappelijk
organisaties, in het kader van Kulturele Haadstêd 2018 aan de realisatie van een Centrum voor
Wetenschap en Cultuur. Deze samenwerking moet onder andere leiden tot een gezamenlijke
programmering van publieksgerichte activiteiten waardoor het aanbod kan worden uitgebreid en het
doelgroepenbereik wordt vergroot.
4.5 Communicatie en profilering
Zichtbaarheid is een belangrijk thema voor UCF. UCF vindt het belangrijk te laten zien aan provincie,
gemeente Leeuwarden, partners, netwerk en de samenleving wat er gedaan wordt met de
beschikbare middelen. In 2013 is op het gebied van communicatie en profilering het volgende tot
uiting gekomen:
Website
Op 10 juni is de vernieuwde website www.ucf.nl gelanceerd. Dit betreft fase één. Alle informatie is
omgezet naar een fris en nieuw herkenbaar UCF ontwerp in de huisstijl. In 2014 wordt verder
gewerkt aan nieuwe interactieve features en verbeteringen van teksten.
Sociale media
In 2013 nam het aantal volgers van de Facebook- en Twitterpagina van UCF sterk toe. De uitingen
worden steeds meer gezien en gedeeld door, voor UCF-belangrijke, partners. Hiermee wordt een
crossmediaal effect bereikt. Bezoekers van het Café van de Kleine Wetenschap geven in toenemende
mate aan dat ze via sociale media zijn geattendeerd op bijvoorbeeld een aankomend Café.
Jaarverslag 2013 UCF 14
Verbindt
Het huisorgaan Verbindt is in 2013 drie keer uitgekomen. De krant kent een oplage van 2000 stuks en
wordt onder kennispartners en individuele abonnees in verspreid. UCF heeft in 2013 meer
journalistieke partners aan de krant weten te binden en de krant van meer inhoud voorzien.
Cafés van de Kleine Wetenschap
De Cafés van de Kleine Wetenschap dragen bij aan de profilering van UCF, maar zijn vooral ook in
toenemende mate belangrijk voor Leeuwarden als studie- en studentenstad. De Cafés bereiken per
onderwerp steeds meer mensen met verschillende interessegebieden. Vooral nu regelmatig wordt
aangesloten bij de actualiteit komen verscheidene doelgroepen op de bijeenkomsten af.
In 2013 heeft UCF 5 Cafés van de Kleine Wetenschap georganiseerd, het aantal bezoekers varieerde
tussen de 50 en 75 bezoekers per Café.
 26 juni, sprekers: Theunis Piersma (hoogleraar Trekvogelecologie, RUG) en Jasper Meekes
(UCF promovendus) over: ‘De Stille Lente’, hoe stil wordt de lente als vogels stoppen met
zingen? Theunis Piersma vertelde hoe het gesteld is met de weidevogels en het
weidevogellandschap. Jasper Meekes vertelde wat het gezang van vogels voor hem specifiek
en voor mensen in het bijzonder betekent.
 26 augustus, speciaal café voor studenten tijdens LEIP, spreker: Diederik Jekel
(wetenschapsjournalist), over: wetenschap achter onzichtbaar worden, 3d printers en de
zoektocht naar buitenaardse wezens.
 1 oktober, sprekers: Ben Feringa (hoogleraar organische chemie RUG) en Jan Post
(materiaalkundige bij Philips) over: ‘Nanotechnologie’, de kunst om klein te bouwen. Feringa
vertelde over de ontwikkelingen die in de komende twintig tot vijftig jaar op het gebied van
de nanotechnologie te wachten staan. Jan Post gaf een lezing over hoe voortschrijdende
technologie en ondernemerschap samengaan.
 11 november, sprekers: Gerrit Voerman (hoogleraar Nederlandse partijstelsel, RUG) en
Avelien Haan (bestuurskundig onderzoeker, Thorbecke Academie NHL Hogeschool) over:
‘Het verdeelde electoraat’, verkiezingen in de 21ste eeuw. Gerrit Voerman vertelde over de
volatiliteit en fragmentatie in de Nederlandse politiek. Avelien Haan hield een betoog over
de bestuurbaarheid van de lokale o verheid.
 17 december, sprekers: Arjen de Wit (onderzoeker in de filantropie, VU Amsterdam) en Ido
Pen (hoogleraar theoretische biologie, RUG) over: ‘Serious Request’, de wetenschap van het
geven. Arjen de Wit bediscussieerde de reden over waarom mensen aan goede doelen
geven. Ido Pen vertelde hoe altruïstisch gedrag bij dieren werkt.
Wetenschappelijke publiekslezingen:
Publiekslezing van prof. dr. Bas Haring (wetenschapsfilosoof) over: “technology might evolve in
something that ‘just is’, something beyond our control in which we live” (in het kader van de
Winterschool 2013).
Overige publieksactiviteiten/uitingen:
 LEIP, dé centrale introductiedag voor eerstejaars studenten in Leeuwarden. UCF heeft een
aandeel gehad aan de organisatie van deze dag;
 Perspresentatie vijf promovendi van Wetsus. De vijf promovendi werden aan de media
voorgesteld in het bijzijn van gedeputeerde Jannewietske de Vries;
 Gezamenlijke perspresentaties van negen promovendi van Stenden, Fryske Akademy en de
Waddenacademie op 7 mei. Deze presentatie werd gehouden in aanwezigheid van onder
andere Klaas Wybo van der Hoek (vice-voorzitter College van Bestuur Stenden Hogeschool),
Hanno Brand (interim directeur-bestuurder Fryske Akademy) en Tim van Ooijen
Jaarverslag 2013 UCF 15

(Waddenacademie). Wethouder Thea Koster van de gemeente Leeuwarden ging in gesprek
met de nieuwe promovendi;
UCF sponsorde het optreden van het Nederlands Studenten Orkest (NSO) op 15 februari in
Leeuwarden.
UCF en de pers
In 2013 is de UCF in totaal in 27 artikelen in de gedrukte media terug te vinden. Daarnaast werkt UCF
samen met journalisten van de regionale media. Asing Walthaus (Leeuwarder Courant) presenteert
het Café van de Kleine Wetenschap, Erik Betten en Pier Bergsma (Friesch Dagblad) hebben een
wisselcolumn in de UCF-krant Verbindt. Wio Joustra (voorheen Leeuwarder Courant) schrijft per keer
enkele artikelen voor Verbindt.
4.6 Vooruitblik 2014
Het jaar 2014 is belangrijk voor de toekomst van UCF. De financiering van de eerste projectperiode
loopt dit jaar af en door gemeente en provincie moeten besluiten worden genomen over financiering
voor de tweede projectperiode (2015-2020). UCF heeft inmiddels op hoofdlijnen haar doelstellingen
en ambities voor 2015-2020 in een Agenda 2020 vastgelegd.
In 2014 zal UCF worden geëvalueerd door een externe commissie. Het resultaat van deze evaluatie
zal mede van invloed zijn op de invulling van het programma 2015-2020.
Komend jaar staat eveneens in het teken van de verdere realisatie van het Programma 2010-2015.
Op onderwijs- en onderzoeksgebied betekent dit:
 Doorontwikkelen van de masteropleidingen Tourism, Law and Governance, Sustainable
Society, Gametechnology en Dairy Processing. UCF streeft ernaar deze opleidingen in 2015 in
het Mastercollege aan te kunnen bieden.
 Het aanstellen van het tweede cohort van 15 promovendi . De komst van deze promovendi
heeft tevens tot gevolg dat de onderwijsactiviteiten van de onderzoekschool uitgebreid
moeten worden.
 Het uitbreiden van de activiteiten die worden georganiseerd voor de Friese ‘Prommunity’, de
community van promovendi.
 Het ontwikkelen en/of verbeteren van de marketing- en wervingsactiviteiten van de
bestaande masteropleidingen Water Technologie, MEEM, Meertaligheid en HTSM.
Op het gebied van kennisvalorisatie en ondernemerschap zal, naast onderwijsactiviteiten voor
studenten en promovendi, in 2014 hard worden gewerkt aan de realisatie van een Centrum voor
Valorisatie en Ondernemerschap. Tot slot staat in het kader van Leeuwarden studie- en
studentenstad het opstarten en uitrollen van het (meerjaren)plan op de agenda. UCF wacht op het
moment van schrijven nog op gemeentelijke goedkeuring voor dit programma.
5 Organisatie
5.1 Bestuur en werkorganisatie UCF
In de basisopzet van de organisatie zijn in 2013 een aantal minimale aanpassingen gedaan. De
werkorganisatie is zodanig aangepast dat de aansturing is geïntensiveerd; dat betekent dat er onder
andere een wekelijks werkoverleg is ingesteld met de hoogleraar-bestuurder.
Jaarverslag 2013 UCF 16
In december 2013 heeft de Raad van Toezicht van UCF besloten de stuurgroep IGRS om te vormen
tot een promovendi begeleidersoverleg. Doel van dit overleg is om de activiteiten van de
onderzoekschool en het onderwijsprogramma met elkaar te bespreken en vorm te geven en een
wetenschappelijk platform te bieden aan de UCF-promovendi.
Daarnaast zijn de volgende twee gremia operationeel gebleven:
 De wetenschappelijke adviesraad (WAR).
 De Taskforce UCF, een overleg platform met bestuurlijke vertegenwoordigers van de UCFpartners.
Bestuur van de Stichting
Het bestuur van de Stichting is in handen van de hoogleraar-bestuurder prof. dr. Frans Zwarts,
voormalig rector magnificus van de Rijksuniversiteit Groningen.
De taak van de hoogleraar-bestuurder is het besturen van stichting conform doel en belang van de
Stichting, te weten het versterken van de kennisinfrastructuur en de gehele kennisketen in de
Provincie Fryslân door uitvoering te geven aan het door Provincie en Gemeente vastgestelde UCF
programma 2010 - 2015.
Prof. dr. F. Zwarts was in 2013 via een detacheringscontract met de Rijksuniversiteit Groningen
verbonden aan UCF.
Bureau van de Stichting
De hoogleraar-bestuurder wordt in zijn werkzaamheden ondersteund door een aantal medewerkers,
werkzaam binnen het bureau van de Stichting (in totaal 5.6 fte). Dit bureau heeft in 2013 verder
vorm gekregen.
De personele invulling vindt – overeenkomstig het beleid van de Stichting - plaats op basis van
tijdelijke aanstellingen en in sommige gevallen in de vorm van inhuur en/of detachering.
5.2 Risicomanagement
Het risicomanagement is binnen UCF ingebed in de werk- en besluitvormingsprocessen in de
organisatie, zowel in de dagelijkse werkorganisatie alsook in bestuur en Raad van Toezicht. Primair
wordt gekeken naar invloeden van besluiten en ontwikkelingen op de strategische koers van UCF;
daarnaast blijven financiële, juridische en contractuele risico’s continue in beeld.
Jaarverslag 2013 UCF 17
5.3 Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht is ingesteld op 17 maart 2011. De samenstelling van de Raad van Toezicht per
31 december 2013 is als volgt:
 Prof. dr. D.D. Breimer, onafhankelijk voorzitter, geb. datum: 24/11/1943, benoemingsdatum:
17-03-2011, eerste termijn; nevenfunctie: hoogleraar in de farmacologie aan de Faculteit der
Wiskunde en Natuurwetenschappen en de Faculteit der Geneeskunde / LUMC Universiteit
Leiden;
 Prof. dr. J. de Vries, vanwege: provincie Fryslân, geb. datum: 26/09/1960 benoemingsdatum:
17-03-2011, eerste termijn; nevenfunctie: Decaan Faculteit Campus Den Haag, Universiteit
Leiden;
 Dhr. G. Krol, vanwege: gemeente Leeuwarden, geb. datum: 01/07/1945 benoemingsdatum:
17-03-2011; eerste termijn; nevenfunctie: burgemeester gemeente Het Bildt;
 Dhr. ir. H. Bouma, vanwege: VNO-NCW Noord, MKB-Noord, Fries bedrijfsleven, geb. datum:
02/10/1955 benoemingdatum: 21-07-2011; eerste termijn; Managing Director bij LIMIS Institute for healthcare Inovation;
 Mw. J. Vlietstra, vanwege: Leeuwarder Hogescholen (NHL Hogeschool, Stenden Hogeschool,
Van Hall - Larenstein, geb. datum: 13/04/1948 benoemingsdatum: 09-12-2011, eerste
termijn; nevenfunctie: lid Eerste Kamer en waarnemend burgemeester van gemeente Haren;
 Vacature vanwege de kennisinstellingen Waddenacademie, Wetsus, Tresoar en Fryske
Akademy;
 Mw. prof. dr. K. van Oudenhoven – van der Zee, vanwege: Nederlandse universiteiten en met
name RUG, UT, WUR en TUD; geb.datum 25 mei 1966; benoemingsdatum: 01-05-2012;
eerste termijn; nevenfunctie: Honorair Hoogleraar Organisatiepsychologie, Culturele
diversiteit en Integratie RUG en decaan bij de Universiteit Twente.
5.4 Wetenschappelijke Adviesraad
Op 9 juli 2012 is de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR) geïnstalleerd. De WAR van UCF bestaat uit
vertegenwoordigers van de kennisinstellingen in Fryslân en andere organisaties die gevestigd zijn in
Fryslân of daarbuiten. De samenstelling van de WAR per 31 december 2013 is als volgt:







Prof.dr.ir. J.T. Fokkema, professor and Chair of Applied geophysics, voormalig rector
magnificus van TU Delft (voorzitter);
Mw. prof.dr. S.J.M.H. Hulscher, hoogleraar bouwkunde, civiele techniek,
hydrosfeerwetenschappen, waterbouwkunde, Universiteit Twente;
Mw prof. mr. dr. H.K. Elzinga, dean van het University Honours College en hoogleraar
Ontwikkeling en differentiatie van het academisch onderwijs;
Mw. dr. E. Cavagnaro, lector Service Studies en docent duurzame ontwikkeling aan Stenden
Hogeschool;
Dr. H.C.J. Paques, lid van de Raad van commissarissen van Paques bv in Balk;
Dr. ir. H.V.M. Hamelers, program director Wetsus;
Dr. H. Derksen, lector biobased Economy aan Van Hall Larenstein/WUR.
Jaarverslag 2013 UCF 18
6 Jaarrekening
Inhoudsopgave jaarrekening 2013
Algemene toelichting op de jaarrekening UCF 2013 ...................................................
Balans per 31 december 2013 .....................................................................................
Staat van baten en lasten 2013....................................................................................
Kasstroomoverzicht 2013 ............................................................................................
Grondslagen .................................................................................................................
Toelichting op de balans per 31 december 2013 ........................................................
Niet in de balans opgenomen verplichtingen ..............................................................
Toelichting op de staat van baten en lasten 2013 .......................................................
Bijlagen bij de jaarrekening 2013 ………….....................................................................
20
23
24
25
26
27
30
31
34
Jaarverslag 2013 UCF 19
Algemene toelichting op de jaarrekening 2013
Doelstelling
UCF heeft als doelstelling het versterken van de kennisinfrastructuur en de gehele kennisketen in de
provincie Fryslân. Kerntaken zijn:
 Onderzoek
 Onderwijs
 Stimuleren van (regionale) economische ontwikkelingen
 Het verrichten van al hetgeen verder dienstig is aan de realisatie van de doelstelling.
De activiteiten in het verslagjaar richten zich in hoofdzaak op de ontwikkeling van het mastercollege,
de start van de onderzoekschool, advisering ter zake van de toewijzing van promovendi-gelden door
de provincie Fryslân (‘2e tranche’) en activiteiten in het kader van Leeuwarden studie- en
studentenstad. Voor verdere detailinformatie wordt verwezen naar het jaarverslag van UCF.
Exploitatiesaldo
Het exploitatiesaldo van UCF wordt samengesteld uit de deelresultaten van de verschillende
projecten, te weten:
 De basisorganisatie Bureau UCF (gefinancierd door de provincie Fryslân)
 De activiteiten t.b.v. Leeuwarden studiestad (gefinancierd door de gemeente Leeuwarden)
 Het project Onderzoekschool UCF (gefinancierd door de provincie Fryslân)
 Het project Marketing en Werving studenten masteropleidingen (gefinancierd door de
provincie Fryslân)
Alle (bovengenoemde) projecten van UCF zullen aan het einde van de projectperiode dienen te
worden afgerekend met de subsidiënten; derhalve mogen er geen tekorten ontstaan en moeten
eventuele overschotten worden teruggestort. Het exploitatiesaldo is derhalve evenals over 2012 in
2013 nihil.
De projectkosten worden via de balans verrekend met de daar geparkeerde projectfinanciering. De
afrekening wordt uiteindelijk ook daar verantwoord. Deze methode maakt het mogelijk de uitvoering
van de werkzaamheden in de pas te laten lopen met de financiële projectafwikkeling, dus over de
grenzen van de kalenderjaren heen. De provincie Fryslân heeft deze methode van verantwoording
van projecten in 2013 geaccordeerd op basis van de jaarrekening 2012. De gemeente Leeuwarden
niet; de niet bestede middelen worden verrekend met de gemeente.
Exploitatielasten
De lasten van de bovengenoemde projecten waren als volgt:.
Overzicht lasten per project
(bedragen x €)
Bureau UCF
Academisch Klimaat
Onderzoekschool
Marketing en werving masteropleidingen
Ontwikkeling Communicatie
Realisatie
Prognose
Realisatie
2013
2013
2012
542.245
114.152
315.942
7.861
0
980.200
554.000
135.200
361.000
12.000
0
1.062.200
512.684
138.798
11.294
0
46.994
709.770
Jaarverslag 2013 UCF 20
De activiteiten rondom de onderzoekschool UCF zijn in 2013 van start gegaan, hetgeen goed
zichtbaar is bij de vergelijking met de realisatie 2012.
Ontwikkeling vermogen en liquiditeit
Per 31 december 2013 is de stand van het eigen vermogen nihil. Dat betekent dat er geen buffer is
voor eventuele exploitatierisico’s of andersoortige risico’s.
De liquiditeitspositie is ultimo 2013 sterk verbeterd, met name vanwege het feit dat de provincie
Fryslân ultimo 2013 een voorschot van € 918.842 beschikbaar stelde op de afgegeven beschikking
voor het project Onderzoekschool.
Met de huidige voor UCF begrippen hoge liquiditeitspositie is een nieuw risico ontstaan: het
zorgvuldige financiële beheer van de gelden. UCF buigt zich over de mogelijkheden het beheer
eventueel te spreiden.
De liquiditeiten ontstaan in belangrijke mate uit de bevoorschotting van de subsidiënten, en
eventueel via spreiding van betaling van crediteuren. De financiële basis voor de stichting blijft
derhalve smal.
Begroting 2013 en Prognose 2013
Op basis van de financiële cijfers per ultimo juni 2013 is een prognose 2013 opgesteld op basis
waarvan de organisatie en de activiteiten beter konden worden aangestuurd. De Raad van Toezicht
heeft deze prognose in zijn vergadering van 13 december 2013 vastgesteld. Deze jaarrekening 2013
staat dan ook in het teken van de verantwoording ten opzichte van de prognose.
Overzicht lasten per project
(bedragen x €)
Bureau UCF
Academisch Klimaat
Onderzoekschool
Marketing en werving masteropleidingen
Ontwikkeling Communicatie
Prognose
2013
554.000
135.200
361.000
12.000
0
1.062.200
Begroting
2013
613.500
268.250
740.706
485.000
54.900
2.162.356
Belangrijkste ontwikkelingen prognose 2013 t.o.v. de begroting 2013:
 Een aantal activiteiten binnen ‘academisch klimaat’ zijn niet doorgegaan of zijn aanmerkelijk
goedkoper gerealiseerd.
 Dit geldt ook voor de ‘onderzoekschool’ die in juni 2013 officieel is geopend.
 Voor de ‘marketing en werving masteropleidingen’ was beoogd dat de provinciale gelden via
UCF zouden worden uitgezet; dit is in het boekjaar 2013 niet gerealiseerd.
 Voor ‘ontwikkeling en communicatie – een project uit 2012 – is een vervolg voor 2013
begroot; het betrof speciale activiteiten ten behoeve van de opbouw van de website. Deze
activiteiten vonden geen doorgang.
Jaarverslag 2013 UCF 21
Overige belangrijke ontwikkelingen in 2014
Vervolgfinanciering UCF
Er zullen nadere gesprekken worden gevoerd met de subsidiënten voor vervolgfinanciering voor de
periode na 2014. Hiertoe zijn in 2013 reeds een aantal plannen ingediend. Ten aanzien van de
onderzoekschool UCF is inmiddels voor flankerend beleid een beschikking afgegeven door de
provincie Fryslân ter hoogte van € 2.297.105, welk bedrag de activiteiten voor de periode tot en met
2017 dekt.
Investeringsprogramma UCF 2010 – 2015
Overigens vindt UCF het van belang in de financiële monitoring het verloop van het oorspronkelijke
investeringsprogramma UCF 2010 – 2015 van de provincie Fryslân er bij te betrekken. Hieromtrent is
de speciale bijlage 1 opgenomen. Hierin valt te lezen dat van de oorspronkelijke reservering €
16.381.000 tot en met 2013 € 13.412.217 is beschikt. Het nog te beschikken bedrag bedraagt €
2.968.783; de specificatie hiervan is ook in de bijlage opgenomen. Verder is een bijlage 2 opgenomen
waarin de door de provincie Fryslân aan derden beschikte UCF-investeringsbedragen zijn vermeld.
Het gaat hier in totaal om € 7.963.112 (stand ultimo 2013).
Financiële administratie UCF
In het kader van de verdere professionalisering van de financiële administratie is nieuwe software
aangeschaft in december 2013 om per 1-1-2014 een nieuw ingericht grootboek in gebruik te nemen.
De verwachting is dat de financiële monitoring van UCF hiermee een stap voorwaarts heeft gemaakt.
Jaarverslag 2013 UCF 22
Balans per 31 december 2013
(bedragen x €)
31-dec
2013
31-dec
2012
Activa
Vlottende activa
vorderingen
liquide middelen
2.761.238
1.187.475
84.697
384.670
Totaal van de activa
3.948.713
469.367
0
0
102.799
3.676.307
123.223
46.384
208.304
91.174
129.341
40.548
3.948.713
469.367
3.948.713
469.367
Passiva
Eigen Vermogen
Kortlopende schulden
crediteuren
projectverplichtingen provincie Fryslân
vooruitontvangen gelden Gemeente Leeuwarden
overige schulden: derden
Totaal van de passiva
Jaarverslag 2013 UCF 23
Staat van baten en lasten 2013
(bedragen x €)
realisatie prognose realisatie
2013
2013
2012
Baten
Inkomsten Gemma Frisius
Inkomsten Wetenschapscafé's
Subsidie provincie Fryslân
Subsidie Gemeente Leeuwarden
Financiële baten
Baten voorgaande boekjaren
0
0
863.972
114.152
2.076
0
0
2.924
0
808
927.000 523.231
135.200 182.059
0
748
0 -14.405
Totaal van de baten
980.200 1.062.200 695.365
Lasten
Personeelskosten
Afschrijvingen
Huisvestingskosten
Kantoorkosten
Algemene promotiekosten
Algemene kosten
Onvoorzien
Lasten voorgaande boekjaren
563.675
0
50.505
21.828
15.137
275.356
0
53.699
Totaal van de lasten
980.200 1.062.200 709.770
Resultaat
0
596.700 469.312
0
0
55.500 26.297
25.700
7.752
11.800 11.251
312.800 200.398
9.700
0
50.000 -5.240
0 -14.405
Jaarverslag 2013 UCF 24
Kasstroomoverzicht 2013
(bedragen x €)
2013
Kasstroom uit operationele activiteiten
Mutatie eigen vermogen via exploitatiesaldo
2012
0
-14.405
-2.676.541
3.479.346
802.805
-84.697
219.043
134.346
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten
802.805
119.941
Mutatie liquide middelen
802.805
119.941
Veranderingen in vlottende middelen
Vorderingen
Schulden
Specificatie netto-kasstroom
Stand 31 december 2013
Stand 1 januari 2013
Mutatie liquide middelen 2013
1.187.475
384.670
802.805
Jaarverslag 2013 UCF 25
Grondslagen
Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening
De jaarrekening is opgesteld volgens de bepalingen van Boek 2 Titel 9.
De jaarrekening is opgemaakt op basis van historische kostprijzen.
De waardering van activa en passiva geschiedt, voor zover niet anders vermeld, tegen nominale
waarde.
Winsten worden toegerekend aan de periode waarin ze zijn gerealiseerd. Verliezen worden
verantwoord in het jaar waarin ze voorzienbaar zijn.
Waarderingsgrondslagen voor de balans
Vorderingen en schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders is bepaald.
Grondslagen voor resultaatbepaling
Resultaatbepaling
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen baten en lasten van het verslagjaar, met
inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.
Verliezen die hun oorsprong vinden in het boekjaar worden in aanmerking genomen zodra deze
voorzienbaar zijn.
Baten en lasten algemeen
Baten en lasten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor reeds vermelde grondslagen van
waardering en worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
Jaarverslag 2013 UCF 26
Toelichting op de balans per 31 december 2013
Hierna volgen voor de toelichting op de balans enkele specifieke onderdelen ter verdere specificatie
en verduidelijking. Dit geldt dan met name voor de verrekeningen met de subsidiënten.
Activa
Vlottende activa
Vorderingen
(bedragen x €)
Provincie Fryslân
Gemeente Leeuwarden - SIOF
Belastingdienst - omzetbelasting
Overige vorderingen
31-12-2013 31-12-2012
2.749.463
50.000
0
31.140
1.489
0
10.286
3.557
2.761.238
84.697
Provincie Fryslân
De subsidiebeschikkingen worden als vordering geboekt; via bevoorschotting (nog te ontvangen
voorschotten / nog op te vragen voorschotten) en eventuele (eind-) afrekening worden de mutaties
verwerkt. In bijlage 3 is het verloop van de vordering per project / beschikking zichtbaar. In totaal is
er door de provincie Fryslân sinds de oprichting van UCF in 2010 een bedrag beschikt van € 5.449.105
waarvan tot en met 2013 € 2.699.642 aan voorschotten is verrekend. Zo gerekend komt de vordering
op balans uit op € 2.749.463.
Voor de mate van besteding van het subsidie in 2013 wordt verwezen naar de toelichting op de
overige schulden.
Gemeente Leeuwarden – SIOF
De subsidiebeschikkingen worden ook hier als vordering geboekt; via bevoorschotting (nog te
ontvangen voorschotten / nog op te vragen voorschotten) en eventuele (eind-) afrekening worden
de mutaties verwerkt. In bijlage 3 is het verloop van de vordering per project / beschikking zichtbaar.
In totaal is er door de gemeente Leeuwarden sinds de oprichting van UCF in 2010 een bedrag
beschikt van € 575.150 waarvan tot en met 2013 € 419.434 aan voorschotten is verrekend. Zo
gerekend zou de vordering uitkomen op € 155.716.
De gemeente Leeuwarden heeft echter in 2013 aangegeven dat UCF niet de projectgelden mag laten
overlopen naar volgende boekjaren, maar dat er moet worden afgerekend per boekjaar. Het bedrag
aan niet bestede middelen bedraagt ultimo 2013 € 278.939. Verrekend met het bovengenoemde
bedrag van € 155.716 resteert een bedrag als schuld aan de gemeente Leeuwarden van € 123.223.
Dit bedrag is door UCF vooreerst als vooruitbetaling 2014 aangemerkt.
Liquide middelen
(bedragen x €)
Rabobank Bedrijfsrekening 3315.518.440
Rabobank Rekening-courant
31-12-2013 31-12-2012
222.748
210.000
964.727
174.670
1.187.475
384.670
Jaarverslag 2013 UCF 27
Passiva
Eigen Vermogen
(bedragen x €)
Eigen Vermogen
31-12-2013 31-12-2012
0
0
0
0
Het eigen vermogen van stichting UCF is nihil. Er is derhalve geen risicobuffer aanwezig binnen de
stichting. Dit gegeven leidt tot grote behoedzaamheid ten opzichte van het verloop van de
exploitaties.
Kortlopende schulden
Projectverplichtingen provincie Fryslân
(bedragen x €)
Bureau UCF
Marketing en werving masteropleidingen
Onderzoekschool
31-12-2013 31-12-2012
962.298
102.468
492.139
0
2.221.870
-11.294
3.676.307
91.174
Provincie Fryslân: Bureau UCF
De provincie Fryslân subsidieert de basisorganisatie Bureau UCF. In meerjarenperspectief is hiervoor
€ 2.400.000 beschikbaar. Hiervan is in 2013 € 1.400.000 ingeboekt.
Projectsubsidie Bureau UCF
(bedragen x €)
Stand ultimo 2012
beschikkingen 2013 e.v.
Tussenstand
Benodigd voor 2013
Stand ultimo 2013
102.468
1.400.000
1.502.468
-540.170
962.298
Provincie Fryslân: Marketing en werving masteropleidingen
Voor het project Marketing en werving masteropleidingen is een soortgelijke opstelling te maken. In
2013 is er een totaalbedrag beschikt van € 500.000.
Jaarverslag 2013 UCF 28
Projectsubsidie Marketing en werving masteropeleidingen
(bedragen x €)
Stand ultimo 2012
beschikkingen 2013 e.v.
Tussenstand
Benodigd voor 2013
Stand ultimo 2013
0
500.000
500.000
-7.861
492.139
Provincie Fryslân: Onderzoekschool
Voor het project Onderzoekschool is er in 2013 een totaalbedrag beschikt van € 2.549.105.
Projectsubsidie Onderzoekschool
(bedragen x €)
Stand 1-1-2013
beschikkingen 2013 e.v.
Tussenstand
benodigd voor 2013
Stand ultimo 2013
-11.294
2.549.106
2.537.812
-315.942
2.221.870
Voor meer detailinformatie over de verschillende provinciale projecten en hun financiële status
wordt verwezen naar bijlagen 1 en 3.
Vooruit ontvangen gelden gemeente Leeuwarden
Gemeente Leeuwarden: Academisch Klimaat
De gemeente Leeuwarden stelt de middelen voor het project Academisch Klimaat beschikbaar
waarmee activiteiten worden ontwikkeld in het kader van Leeuwarden studie- en studentenstad. De
beschikbaar gestelde gelden worden als vooruitbetalingen beschouwd; dat betekent dat de
projectverrekening vereffend wordt met de openstaande vordering. Met de gemeente is
afgesproken het resterende bedrag ultimo 2013 ad € 123.223 als vooruitbetaling voor 2014 te
beschouwen. Zie ook bijlage 3.
Vooruitontvangen gelden gemeente Leeuwarden
(bedragen x €)
Stand ultimo 2012
beschikking 2013
Tussenstand
Benodigd voor 2013
Tussenstand
verrekening vordering ultimo 2013
Stand ultimo 2013
129.341
263.750
393.091
-114.152
278.939
-155.716
123.223
Jaarverslag 2013 UCF 29
Niet in de balans opgenomen verplichtingen
Detacheringsovereenkomsten
Met de Rijksuniversiteit Groningen inzake prof. dr. F. Zwarts (0,6 fte). Duur: van 1 juni 2011 tot 31
januari 2014; verlengd tot 1 maart 2014. Jaarkosten € 110.187,- incl. btw (prijspeil ultimo 2013).
Met de gemeente Leeuwarden inzake drs. W.T. Huizinga (1,0 fte). Duur van 1 november 2013 tot en
met 31 december 2014. Jaarkosten € 107.252,- incl. btw (prijspeil november 2013).
Overige verplichtingen
Huurovereenkomst
Stichting UCF huurt kantoorruimte in de Johannes de Doperkerk te Leeuwarden vanaf 1 mei 2012.
Gedurende 2013 is de overeenkomst twee keer aangepast. Ultimo 2013 geldt de huurovereenkomst
tot eind april 2014; op jaarbasis is de huur € 38.448 incl. btw.
Jaarverslag 2013 UCF 30
Toelichting op de staat van baten en lasten 2013
Algemeen
De staat van baten en lasten wordt samengesteld uit de exploitaties van de verschillende
deelprojecten. Voor 2013 zijn dat de volgende projecten:
-
Bureau UCF: de basisorganisatie voor organisatie en ondersteuning van de
netwerkactiviteiten.
Academisch Klimaat: hierin zijn de activiteiten ondergebracht die worden uitgevoerd in het
kader van Leeuwarden studie- en studentenstad.
Onderzoekschool: de opbouw van de organisatie is in 2013 gerealiseerd; de officiële opening
van de onderzoekschool vond plaats in juni 2013.
Marketing en werving Mastercollege: dit project is aangevangen in 2013. Eerst worden de
masters Watertechnologie en Meertaligheid bediend.
In de hieronder toegelichte posten wordt de hoofdindeling per kostensoort aangehouden als basis. In
bijlage 4 is een specificatie opgenomen per project.
Verder zij vermeld dat er op een klein aantal kostensoorten een herindeling heeft plaatsgehad, zulks
in afwijking van de jaarrekening 2012. Dit heeft geen effect op het exploitatietotaal gehad.
Baten
Uit de specificatie van de baten worden hieronder de baten van de twee hoofdsubsidiënten nader
gespecificeerd.
Subsidie provincie Fryslân
(bedragen x €)
Bureau UCF
Marketing en werving masteropleidingen
Onderzoekschool UCF
Realisatie
2013
540.170
7.861
315.941
863.972
Prognose
2013
554.000
12.000
361.000
927.000
Realisatie
2012
511.937
0
11.294
523.231
Subsidie gemeente Leeuwarden
(bedragen x €)
Academisch Klimaat
Ontwikkeling Communicatie
Realisatie
2013
114.152
0
114.152
Prognose
2013
135.200
0
135.200
Realisatie
2012
135.065
46.994
182.059
Het eenmalige programma ‘ontwikkeling communicatie’ is intussen stopgezet.
Jaarverslag 2013 UCF 31
Lasten
Uit de specificatie van de lasten worden hierna een aantal kostensoorten nader gespecificeerd.
Personeelskosten
(bedragen x €)
Bureau UCF
Academisch Klimaat
Marketing en werving masteropleidingen
Ontwikkeling Communicatie
Onderzoekschool
Realisatie
2013
288.685
74.762
5.856
0
194.372
563.675
Prognose
2013
301.000
92.200
10.000
0
193.500
596.700
Realisatie
2012
398.988
31.412
0
28.912
10.000
469.312
De kosten omvatten in 2012 nog in hoofdzaak detacheringen en inhuur van personeel via
uitzendbureaus. In 2013 is UCF ook opgetreden als werkgever. De groei van de organisatie is evident
wanneer het totaal van de realisaties 2013 en 2012 met elkaar worden vergeleken.
De verdeling van de personeelskosten over de verschillende projecten is gebaseerd op een
gedurende het gehele jaar toegepaste urenverantwoording.
Per 31 december 2013 heeft UCF 3.6 fte in dienst met een resterende contractduur van maximaal
een jaar. De salariskosten van het eigen personeel bedroegen over 2013 ca. € 139.400.
Algemene kosten (verdeeld over de projecten)
(bedragen x €)
Bureau UCF
Academisch Klimaat
Ontwikkeling Communicatie
Onderzoekschool
Marketing en werving masteropleidingen
Realisatie
2013
154.986
28.560
0
89.805
2.005
275.356
Prognose
2013
157.000
35.000
0
118.800
2.000
312.800
Realisatie
2012
84.390
96.632
18.082
1.294
0
200.398
Met name voor de Onderzoekschool zijn een aantal activiteiten voordeliger uitgevallen dan geraamd.
Voor de algemene kosten kan ook nog een andere verdeling worden opgesteld, namelijk die naar
kostensoorten:
Jaarverslag 2013 UCF 32
Algemene kosten (verdeeld over kostensoorten)
(bedragen x €)
Activiteiten Academisch Klimaat
Advieskosten
Accountantskosten
Kosten Raad van Toezicht: vacatievergoedingen
Kosten Raad van Toezicht: overige kosten
Kosten Wetenschappelijke Adviesraad
Kosten 'Verbindt'
Kosten website UCF
Reis- en verblijfkosten
Overige kosten
Realisatie
2013
101.824
27.629
6.820
17.082
2.183
3.630
39.948
7.404
13.281
55.555
275.356
Prognose
2013
130.300
30.000
6.000
22.500
2.500
5.000
35.000
10.000
12.500
59.000
312.800
Realisatie
2012
106.632
8.260
7.795
27.534
2.613
4.912
20.273
15.681
4.373
2.325
200.398
Lasten voorgaande boekjaren
In 2013 moest een post van € 50.000 als last worden genomen, omdat de onderhandelingen over
extra provinciale financiering resulteerden in de conclusie dat de eigen UCF-exploitatie dit moest
dragen; het betrof ontwikkelingsgeld voor de NHL voor onderzoek naar de haalbaarheid en opzet van
diverse masteropleidingen.
Voor het overige betrof het nog enkele nagekomen posten uit 2012.
Exploitatieresultaat
Er is geen exploitatieresultaat.
Jaarverslag 2013 UCF 33
Bijlagen bij de jaarrekening 2013
1
2
3
4
Investeringsoverzicht 2010 – 2015
Beschikkingen aan derden in het kader van UCF
Bestedingsverloop en vorderingen beschikkingen
Exploitaties 2013 per project
Jaarverslag 2013 UCF 34
Bijlage 1 bij de jaarrekening UCF 2013
Investeringsoverzicht 2010 - 2015
(bedragen in Euro's)
Oorspronkelijke opzet
Beoogde realisatie
MASTERCOLLEGE
Realisatie 31-12-2013
MASTERCOLLEGE
Masteropleidingen
Master Watertechnology
Master MEEM
Master Meertaligheid
Masteropleidingen
Master Watertechnology
Master MEEM
Master Meertaligheid
800.000
440.000
429.519
1.669.519
1.422.000
Master Leefbaarheid
Master Creative Innovation
Additionele master(s)
Aansluitprogramma hbo / wo
Sub-totaal Aaansluitprogramma hbo / wo
Communicatie en voorlichting
Sub-totaal Mastercollege
800.000
0
429.519
1.229.519
Masteropleidingen
Master Watertechnology
Master MEEM
Master Meertaligheid
145.000
Master Leefbaarheid
0
Master Leefbaarheid
440.000
440.000
Master Toerisme
Master Dairy Processing
0
0
110.000
Master Bestuurskunde
0
Master Toerisme
Master Dairy Processing
Master Game Technology
Master Bestuurskunde
Nog nader te verdelen
1.135.000
Sub-totaal Masteropleidingen
2.804.519
0
440.000
0
440.000
145.000
241.300
440.000
pm
110.000
198.700
1.135.000
0
Sub-totaal Masteropleidingen
1.229.519
Sub-totaal Masteropleidingen
1.575.000
609.000
Aansluitprogramma hbo / wo
Doorstroomprogramma Watertechnology 96.990
Overige schakelprogramma's
512.010
Sub-totaal Aaansluitprogramma hbo /609.000
wo
Aansluitprogramma hbo / wo
Doorstroomprogramma Watertechnology 96.990
Overige schakelprogramma's
0
Sub-totaal Aaansluitprogramma hbo / wo
96.990
Aansluitprogramma hbo / wo
Doorstroomprogramma Watertechnology
0
Overige schakelprogramma's
512.010
Sub-totaal Aaansluitprogramma hbo /512.010
wo
0
Aanvullende onderwijsactiviteiten
Lectoraat FMOO
300.000
bachelor Fries
300.000
HTSM
250.000
Sub-totaal Aanvullende onderwijsactiviteiten
850.000
Aanvullende onderwijsactiviteiten
Lectoraat FMOO
300.000
bachelor Fries
0
HTSM
0
Sub-totaal Aanvullende onderwijsactiviteiten
300.000
Aanvullende onderwijsactiviteiten
Lectoraat FMOO
0
bachelor Fries
300.000
HTSM
250.000
Sub-totaal Aanvullende onderwijsactiviteiten
550.000
Aanvullende onderwijsactiviteiten
Sub-totaal Aanvullende onderwijsactiviteiten
Masteropleidingen
Master Watertechnology
Master MEEM
Master Meertaligheid
Master Toerisme
Master Dairy Processing
Master Bestuurskunde
2.425.000
MASTERCOLLEGE
Master Leefbaarheid
1.003.000
Sub-totaal Masteropleidingen
Nog te realiseren 31-12-2013
MASTERCOLLEGE
900.000
3.934.000
INTERNATIONAL GRADUATE AND RESEARCH SCHOOL (IGRS)
Communicatie en voorlichting
Sub-totaal Mastercollege
700.000
4.963.519
INTERNATIONAL GRADUATE AND RESEARCH SCHOOL (IGRS)
Communicatie en voorlichting
Sub-totaal Mastercollege
500.000
2.126.509
INTERNATIONAL GRADUATE AND RESEARCH SCHOOL (IGRS)
Communicatie en voorlichting
Sub-totaal Mastercollege
200.000
2.837.010
INTERNATIONAL GRADUATE AND RESEARCH SCHOOL (IGRS)
Promovendi
Promovendi
Noordelijke Hogelschool Leeuwarden NHL
729.516
Wetsus
911.006
Waddenacademie WA
911.895
Stenden
364.758
Fryske Akademy FA
729.516
Van Hall Larenstein VHL
0
Rijksuniversiteit Groningen
374.758
nader te verdelen
2.360.927
Sub-totaal promovendi
6.382.376
Promovendi
Noordelijke Hogelschool Leeuwarden NHL
729.516
Wetsus
911.006
Waddenacademie WA
911.895
Stenden
364.758
Fryske Akademy FA
729.516
Van Hall Larenstein VHL
0
Rijksuniversiteit Groningen
374.758
GS besluit dec. 2013
2.315.154
Sub-totaal promovendi
6.336.603
Promovendi
Noordelijke Hogelschool Leeuwarden NHL
0
Wetsus
0
Waddenacademie WA
0
Stenden
0
Fryske Akademy FA
0
Van Hall Larenstein VHL
0
Rijksuniversiteit Groningen
0
nader te verdelen
45.773
Sub-totaal promovendi
45.773
Flankerend beleid
Flankerend beleid
Flankerend beleid
Flankerend beleid
Sub-totaal IGRS
9.711.000
Sub-totaal IGRS
2.549.105
8.931.481
Sub-totaal IGRS
2.549.105
8.885.708
Sub-totaal IGRS
0
45.773
UCF KENNISACADEMIE
250.000
UCF KENNISACADEMIE
0
UCF KENNISACADEMIE
0
UCF KENNISACADEMIE
0
ACADEMISCH KLIMAAT
0
ACADEMISCH KLIMAAT
0
ACADEMISCH KLIMAAT
0
ACADEMISCH KLIMAAT
0
ORGANISATIE UCF
TOTAAL INVESTERINGEN UCF
2.486.000
16.381.000
ORGANISATIE UCF
TOTAAL INVESTERINGEN UCF
2.486.000
16.381.000
ORGANISATIE UCF
TOTAAL INVESTERINGEN UCF
Jaarverslag 2013 UCF 35
2.400.000
13.412.217
ORGANISATIE UCF
TOTAAL INVESTERINGEN UCF
86.000
2.968.783
Bijlage 2 bij de jaarrekening UCF 2013
Beschikkingen aan derden in het kader van UCF
(bedragen in Euro's)
2012
2012
2012
2012
2012
2013
2013
2013
2013
2013
2013
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
prov.
NHL - 4 promotieprojecten
RUG - master meertaligheid
Wetsus - master watertechnologie
Fryske Akademy - 4 promotieprojecten
NHL - lectoraat FMOO
Stenden - 2 promotieprojecten
Wetsus - 5 promotieprojecten
CEW - doorstroomprogramma WT
Waddenacademie - 5 promotieprojecten
RUG - 2 promotieprojecten
GS besluit december 2013 - 13 promotieprojecten
Jaarverslag 2013 UCF 36
729.516
429.519
800.000
729.516
300.000
364.758
911.006
96.990
911.895
374.758
2.315.154
7.963.112
Bijlage 3 bij de jaarrekening UCF 2013
Beschikkingen aan UCF: provincie Fryslân
Bestedingsverloop
jaar
bron
2011 prov.
besteding
exploitatie bureau UCF 2011-2015
ten behoeve van boekjaar 2011
ten behoeve van boekjaar 2012
boeking 2013 NHL-afrekening
ten behoeve van boekjaar 2013
ten behoeve van boekjaar 2014
ten behoeve van boekjaar 2015
bedrag
balans
exploitatie
balans
1-1-2012 2011 + 2012 31-12-2012
400.000
600.000
400.000
600.000
1.000.000
2013 prov.
2013 prov.
2013 prov.
prov.
14.405
88.062
897.533
0
0
0
102.467
onderzoekschool UCF
onderzoekschool UCF / flankerend beleid
onderzoekschool UCF / flankerend beleid
Totaal provinciale beschikkingen en bestedingen
1.000.000
0
exploitatie niet be2013
steedbaar
nog te
besteden
31-12-2013
14.405
88.062
0
0
600.000
600.000
200.000
1.400.000
437.702
100.000
50.000
100.000
250.000
500.000
7.861
0
0
0
0
0
0
11.294
-11.294
11.294
-11.294
252.000
2.297.105
2.549.105
908.827
91.173
4.449.105
marketing en werving studenten
watertechnogie - master
watertechnogie - doorstroom
meertaligheid
nog toe te wijzen obv reservering 2011
0
2013 prov.
2013 prov.
385.595
511.938
beschikt
2013
Vorderingen
beschikt voorschotten
nog te
t/m 2013
t/m 2013
ontvangen
0
162.298
600.000
200.000
962.298
400.000
600.000
0
600.000
600.000
200.000
2.400.000
400.000
550.000
50.000
600.000
0
0
1.600.000
0
50.000
-50.000
0
600.000
200.000
800.000
0
92.139
50.000
100.000
250.000
492.139
100.000
50.000
100.000
250.000
500.000
80.000
0
0
0
80.000
20.000
50.000
100.000
250.000
420.000
240.706
75.236
315.942
0
0
2.221.869
2.221.869
252.000
2.297.105
2.549.105
100.800
151.200
918.842 1.378.263
1.019.642 1.529.463
863.971
0
3.676.307
5.449.105
2.699.642 2.749.463
540.169
7.861
Beschikkingen aan UCF: gemeente Leeuwarden
Bestedingsverloop
Vorderingen
academisch klimaat
2012 gemeente academisch klimaat 2012
2012 gemeente ontwikkeling communcatie 2012
2013 gemeente academisch klimaat 2013
Totaal beschikkingen en bestedingen gemeente
210.000
101.400
311.400
135.065
46.994
0
182.059
74.935
54.406
0
263.750
114.152
129.341
263.750
114.152
saldering met vorderingen
vooruit ontvangen voor 2014
Jaarverslag 2013 UCF 37
74.935
54.406
149.598
278.939
155.716
123.223
0
0
0
0
210.000
101.400
263.750
575.150
189.000
91.260
139.174
419.434
21.000
10.140
124.576
155.716
Bijlage 4 bij de jaarrekening UCF 2013
Exploitaties 2013 per project
(bedragen x €)
Bureau UCF
Academisch Klimaat
Ontwikkeling Communicatie
Onderzoekschool
Marketing en werving
Totaal UCF
realisatie prognose realisatie realisatie prognose realisatie realisatie prognose realisatie realisatie prognose realisatie realisatie prognose realisatie realisatie prognose realisatie
2013
2013
2012
2013
2013
2012
2013
2013
2012
2013
2013
2012
2013
2013
2012
2013
2013
2012
Baten
Inkomsten Gemma Frisius
Inkomsten Wetenschapscafé's
Subsidie provincie Fryslân
Subsidie Gemeente Leeuwarden
overige baten
financiële baten
baten voorgaande boekjaren
0
0
540.170
0
0
2.076
0
0
0
0
0
0
0
554.000 511.937
0
0
0 114.152
0
0
0
0
748
0
0 -14.405
0
0
2.924
0
808
0
0
135.200 135.065
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
46.994
0
0
0
0
0
0
0
315.942 361.000
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
11.294
0
0
0
0
0
0
7.861
0
0
0
0
0
0
12.000
0
0
0
0
0
0
0
0
0 863.972
0 114.152
0
0
0
2.076
0
0
0
2.924
0
808
927.000 523.231
135.200 182.059
0
0
0
748
0 -14.405
Totaal van de baten
542.245
554.000 498.280 114.152
135.200 138.797
0
0
46.994
315.942 361.000
11.294
7.861
12.000
0 980.200 1.062.200 695.365
Personeelskosten
Afschrijvingen
Huisvestingskosten
Kantoorkosten
Algemene promotiekosten
Algemene kosten
Onvoorzien
Lasten voorgaande boekjaren
288.684
0
25.615
14.955
6.272
154.986
0
51.733
301.000 398.988
0
0
23.000 26.297
19.200
7.752
3.800
497
157.000 84.390
0
0
50.000 -5.240
31.412
0
0
0
10.754
96.632
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
28.912
0
0
0
0
18.082
0
0
194.372 193.500
0
0
24.891 32.500
6.873
6.500
0
0
89.805 118.800
0
9.700
0
0
10.000
0
0
0
0
1.294
0
0
5.856
0
0
0
0
2.005
0
0
10.000
0
0
0
0
2.000
0
0
0 563.675
0
0
0 50.506
0 21.828
0 15.137
0 275.356
0
0
0 53.699
Totaal van de lasten
542.245
554.000 512.684 114.152
135.200 138.798
0
0
46.994
315.942 361.000
11.294
7.861
12.000
0 980.200 1.062.200 709.770
0
0
0
0
0
0
Lasten
Resultaat
0
0 -14.404
74.762
0
0
0
8.865
28.559
0
1.966
0
92.200
0
0
0
8.000
35.000
0
0
0
-1
Jaarverslag 2013 UCF 38
0
0
0
0
596.700 469.312
0
0
55.500 26.297
25.700
7.752
11.800 11.251
312.800 200.398
9.700
0
50.000
-5.240
0 -14.405
Bijlagen bij het jaarverslag 2013
-
samenstelling bestuur
profielschets hoogleraar-bestuurder UCF
ondertekening bestuur en raad van toezicht voor akkoord
controleverklaring van de onafhankelijke accountant
verslag d.d. 6 maart 2014 van de gecombineerde vergadering van bestuur en raad
van toezicht van Stichting UCF en VTM Accountants
Jaarverslag 2013 UCF 39
Samenstelling Bestuur
Het bestuur van de Stichting bestaat uit een of meer natuurlijke personen. Voor de eerste
fase UCF (2011-2015) is gekozen voor het aanstellen van één verantwoordelijk hoogleraarbestuurder. Deze bestuurder wordt benoemd door de Raad van Toezicht voor een periode
van drie jaar. Een aftredend bestuurder is eenmaal onmiddellijk herbenoembaar. Niet
benoembaar zijn personen die op enigerlei wijze een zakelijke relatie met de Stichting
onderhouden dan wel deel uitmaken van een ander orgaan van de Stichting.
De taak van de hoogleraar-bestuurder is het besturen van stichting conform doel en belang
van de Stichting te weten het versterken van de kennisinfrastructuur en de gehele
kennisketen in de Provincie Fryslân door uitvoering te geven aan het door Provincie en
Gemeente vastgestelde UCF programma 2010 - 2015.
Prof. dr. F. Zwarts is aangesteld op 1 juni 2011 als hoogleraar bestuurder van UCF voor de
duur van 3 jaar. De detacheringsovereenkomst met de Rijksuniversiteit Groningen loopt tot
1-2-2014.
Jaarverslag 2013 UCF 40
Profielschets hoogleraar-bestuurder UCF
Plaats in de organisatie
De hoogleraar-bestuurder vormt het bestuur van de stichting UCF. De bestuurder is – in
samenspraak met programmaleiders van aan de stichting gerelateerde onderwijs &
onderzoekactiviteiten - verantwoordelijk voor de realisatie van het programma UCF en legt
daarover verantwoording af aan de Raad van Toezicht van de Stichting. Hij/zij geeft leiding
aan een ondersteunend team van medewerkers. De bestuurder laat zich bij de uitvoering
van deze activiteiten adviseren door een wetenschappelijke raad waarin
vertegenwoordigers van betrokken kennisinstellingen zitting hebben.
Taken en verantwoordelijkheden

Hij/zij is verantwoordelijk voor de opbouw en bloei van de netwerkorganisatie
UCF en de realisatie van het UCF programma conform de statutaire
doelstellingen van de Stichting.

Hij/zij geeft herkenbaar vorm aan de strategische positionering van UCF als
verbindend element tussen HO-activiteiten in Fryslân, de noordelijke regio en
daarbuiten.

Hij/zij geeft daartoe samen met programmaleiders c.q. kennisinstellingen
uitvoering aan de activiteiten in het UCF programma en initieert nieuwe
activiteiten waar mogelijk en wenselijk.

Hij/zij ziet samen met verantwoordelijke kennisinstellingen toe op de
(wetenschappelijke) kwaliteit van de onderwijs- en onderzoekactiviteiten en
legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht.

Hij/zij is integraal verantwoordelijk voor de organisatie en de bedrijfsvoering
van de Stichting UCF en legt hierover verantwoording af aan de Raad van
Toezicht.

Hij/zij onderhoudt op constructieve wijze relaties met betrokken
kennisinstellingen, vertegenwoordigers van het bedrijfsleven in Fryslân,
toekomstige studenten, politici, bestuurders en overige voor UCF relevante
partijen en personen.
Functie-eisen

Inspirerend, gezaghebbend en multidisciplinair georiënteerd hoogleraar.

Ruime bestuurlijke en leidinggevende ervaring bij voorkeur in het hoger
onderwijs.

Gemotiveerd voor het vervullen van een pioniersrol in de opbouw van
academische activiteiten in Fryslân.

Aantoonbare affiniteit met Friese hotspots.

Uitstekend gevoel voor politieke bestuurlijke verhoudingen en gemakkelijk in
staat zich effectief in een complex bestuurlijke omgeving te bewegen.

Uitstekende kennis van het hoger onderwijs.

Een doortastend organisator en bruggenbouwer.

Beschikkend over een breed en relevant netwerk in HO en het (noordelijke)
bedrijfsleven.
Jaarverslag 2013 UCF 41
Ondertekening Raad van Toezicht en bestuur voor akkoord
Jaarverslag 2013 UCF 42
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Jaarverslag 2013 UCF 43
Jaarverslag 2013 UCF 44
Verslag d.d. 6 maart 2014 van de gecombineerde vergadering van bestuur en raad van
toezicht van Stichting UCF en VTM Accountants
Aanwezig: D.D. Breimer (voorzitter), H. Bouma, G. Krol, mevr. K. van Oudenhoven – van der
Zee, F. Zwarts, M. Bosma, mevr. E. van Duuren.
Tevens aanwezig bij de punten jaarverslag en jaarrekening 2013: A. Visser RA (VTM
Accountants).
Afwezig met kennisgeving: mevr. J. Vlietstra, J. de Vries.
Opening
De voorzitter heet de aanwezigen van harte welkom.
Mevr. Vlietstra en De Vries hebben de voorzitter schriftelijk een volmacht gegeven namens
hen te stemmen.
Jaarstukken – Jaarverslag 2013
De raad behandelt het jaarverslag / tekstdeel. De aangegeven commentaarpunten worden
genoteerd en zullen worden verwerkt in de definitieve versie. Dit in acht nemende keurt de
raad het jaarverslag goed.
Jaarstukken – Jaarrekening 2013
Visser geeft een algemene toelichting op jaarcijfers.
Gezien de verhoogde liquiditeit adviseert Visser dat UCF gaat werken met een
treasurystatuut; de raad kan op die manier met randvoorwaarden het beheer van en de
omgang met de gelden in een bepaald kader zetten. Bouma suggereert alvast op zoek te
gaan naar een tweede bank om zo een spreiding van de gelden te bewerkstelligen.
De projectverplichtingen op basis van afgegeven beschikkingen ten gunste van UCF lopen
over verschillende toekomstige boekjaren; dit pleit er voor om in de toekomst in de balans
deze post te splitsen in een deel ‘langlopend’ en een deel ‘kortlopend’.
De raad merkt op dat van de gereserveerde middelen van de gemeente Leeuwarden voor
UCF (voor de eerste projectperiode M€ 2,0) in de periode tot nu toe k€ 296 is besteed. De
raad verzoekt Zwarts dit punt met de betreffende wethouder te bespreken.
De nihil-positie van het eigen vermogen baart de raad zorgen; Krol adviseert met de
hoofdsubsidiënten te overleggen over de mogelijkheid om in de exploitatie voor de
komende jaren een bepaalde reservering te doen voor het opbouwen van de risicobuffer.
Visser zegt dat de voorliggende jaarrekening 2013 zijn goedkeuring heeft.
De discussie in overweging nemend besluit de raad van toezicht de jaarrekening UCF 2013
goed te keuren.
Breimer dankt de heer Visser voor zijn toelichting.
Jaarverslag 2013 UCF 45