Trefdag GAS

Trefdag GAS 7 april
Jeugdraad Gent
We beseffen dat we als jeugdraad hier in deze zaal niet de grootste experten zijn in de GAS-materie.
We zijn geen gediplomeerde criminologen of vrederechters op pensioen, en we zijn niet professioneel
bezig met overlastbestrijding. Maar toch hebben we ons met enkelen zo echt gesmeten op de GAS-wet
en de Gentse context. Omdat we geloven dat de mening van een paar (weliswaar geïnformeerde)
jongeren echt wel waardevol kan zijn in een zaal vol GAS-ambtenaren, Tegen-GASsers en
politieagenten. Een onbevooroordeelde en frisse kijk, zeg maar.
De nieuwe wet heeft voor veel kritiek gezorgd. Het valt op dat vooral de absurde boetes al te vaak het
debat gekaapt hebben. En het debat ook vaak hebben gedood: politici antwoorden immers “ja maar, in
mijn stad gebeurt dit niet”, en daarmee is de kous af. Maar er zijn natuurlijk, vanuit verschillende
hoeken, ook veel gegronde en fundamentele kritieken gegeven op de wet. Vandaag zijn we hier om
ervoor te zorgen dat die kritieken niet mogen opgaan in Gent, al is de wet op dit moment wel wat ze is.
Als die nieuwe GAS-wet voor één iets positiefs gezorgd heeft, dan is het wel het enorme
maatschappelijk debat dat het op gang heeft gebracht. In dat opzicht moeten we de mensen van
TegenGas dan ook bedanken, zonder hen zou het debat nooit zo vurig en levendig geweest zijn. Maar
laten we duidelijk zijn: de mening van TegenGas is niet de mening van àlle jongeren. Ik ken
bijvoorbeeld ook jonge gasten die heel positief zijn over de GASwet en de leeftijdsverlaging tot 14 jaar.
Al wil ik hier, voor alle duidelijkheid, natuurlijk niet zeggen dat we als jeugdraad Gent voor een
leeftijdsverlaging gaan pleiten.
Nee nee, eerlijk, we waren eigenlijk positief verrast toen we de ontwerpnota onder onze neus
geschoven kregen. De leeftijd wordt niet verlaagd naar 14 jaar en er wordt voor die jongeren een op
papier heel mooi alternatief naar voor geschoven. Ook de rest van de nota bevat weinig elementen
waar we fundamenteel tegen kunnen zijn.
Toch hebben we als jeugdraad enkele opmerkingen bij de ontwerpnota zoals die nu voorligt, en die
gaan vooral over wat er niét in de nota staat.
Onze eerste bezorgdheid is de communicatie. De GASwet is hier heel duidelijk over. Ik citeer de wet,
waar in hoofdstuk twee, paragraaf 2 artikel 15 staat er dat ‘de gemeente verplicht is om alle in de
gemeente wonende minderjarigen en hun ouders/voogd via alle mogelijke communicatiemiddelen te
informeren over de door minderjarige gepleegde inbreuken die bestraft kunnen worden met
administratieve sancties”. Maar hoe gaat de stad die jongeren en hun ouders ook effectief bereiken? In
de nota wordt er enkel vermeld dat het GAS-reglement en de beleidsnota op de site geplaatst zal
worden.
Volgens de wet moeten letterlijk ‘alle mogelijke communicatiemiddelen’ gebruikt worden. Dat is
misschien nogal straf geformuleerd, maar we denken toch dat de stad een paar versnellingen hoger zal
mogen schakelen om in die opdracht te slagen. Als jeugdraad willen we de stad hier zeker mee helpen
en een klankbord zijn in de zoektocht naar een zo optimaal mogelijke communicatiestrategie.
Communicatie gaat natuurlijk verder dan op voorhand informeren, het gaat ook over de communicatie
naar diegene die een GAS-pv in zijn bus krijgt. We hebben namelijk al van een heel aantal jongeren
die een pv gekregen hadden gehoord dat er in de brief voor hen niet duidelijk gesteld werd wat de
mogelijke te nemen stappen zijn. Zorg er dus voor dat duidelijk gesteld wordt dat verweer mogelijk is,
dat het voor iedereen duidelijk is hoe dat moet en wijs er ook op dat er een mogelijkheid tot
bemiddeling en alternatieve sancties is.
Naast de communicatie is mijn tweede punt de bemiddeling. In de evaluatienota GAS lezen we dat er
voor het volledige gerechtelijke arrondissement Gent maar er slechts één persoon bevoegd om alle
bemiddelingsprocedures af te handelen. Naast het feit dat dit ruim onvoldoende is, was deze persoon
in 2012 blijkbaar een tijd afwezig, waardoor in 2012 énkel de door de wet verplichte
bemiddelingsprocedures werden opgestart. Als meerderjarige kon je dus fluiten naar je bemiddeling.
Dit lijkt op willekeur: afhankelijk van de periode waarin je een overtreding begaat kan je wel of geen
bemiddeling opstarten. We zouden dan ook graag zien dat de stad toont dat ze echt gelooft in de
meerwaarde van bemiddeling en dat er een paar extra mensen op bemiddeling gezet worden. Want
één persoon, dat is echt wel te weinig.
Bovendien vind ik het jammer dat er enkel bij min-18 jarigen verplicht een bemiddelingsprocedure
wordt opgestart, en dat plus-18 jarigen volledig anders behandeld worden. Ik wil nu niet zeggen dat bij
iedereen een bemiddelingsprocedure moet worden opgestart, maar bijvoorbeeld bij studenten lijkt
bemiddeling juist veel waardevoller dan een stomme geldboete die vaak toch maar door de papa of
mama betaald wordt. (Ander voorbeeld: burenruzies) Nogmaals: laat alstublieft als stad zien dat jullie
bemiddeling au sérieux nemen en niet gewoon het wettelijk minimum doen.
In de nota lezen we ook nog dat er gestreefd wordt naar een combinatie van preventie en repressie.
Als jeugdraad kunnen we dit alleen maar toejuichen. Alleen lijkt de samenstelling van de werkgroep
GAS te veel gericht op het repressieve (kabinet burgemeester, procureur, magistraat, GAS-ambtenaar,
DLPV, politie en gemeenschapswachten). We pleiten ervoor om hier ook partners uit bijvoorbeeld de
sociale sector te betrekken. Hun visie op de maatschappij is zeker een meerwaarde om tot een
gebalanceerd gasbeleid te komen.
Ook de rol van de vaststellers kan niet onderschat worden. Dankzij de GASwet krijgen zij een enorme
verantwoordelijkheid opgelegd (omdat zij tenslotte de mensen zijn die het GAS-reglement in de praktijk
moeten omzetten). De stad moet er dan ook voor zorgen dat de vaststellers zich heel goed bewust zijn
vat het einddoel van een gas-reglement. En dat is niet om zoveel mogelijk gasboetes uit te schrijven,
maar wel ervoor te zorgen dat alle Gentenaars met respect voor elkaar samenleven. Zorg er daarom
als stad voor dat alle vaststellende GAS-ambtenaren een degelijke opleiding krijgen, eentje waarin het
accent niet alleen op het repressieve karakter van GAS gelegd wordt.
Nog een probleem is het feit dat de onafhankelijkheid van de sanctionerend ambtenaar niet
gegarandeerd is. We moeten er niet flauw om doen: wie voor de stad werkt is nooit onafhankelijk van
de politiek. Een systeem waarbij politici kunnen beïnvloeden wie er wel en wie er niet een boete krijgt
zal door de man in de straat nooit als een rechtvaardig systeem aanvoelen. Mijn vraag is dan ook
simpel: welke garanties kan u ons geven dat de sanctionerend ambtenaar in alle onafhankelijkheid zijn
job zal kunnen uitvoeren?
Tot slot zou ik nog eens willen benadrukken dat de nota gepresenteerd door de burgemeester voor het
grootste deel echt wel ok is. Maar een tekst is ook maar een tekst. Of GAS écht gaat zorgen voor een
harmonieuzere samenleving, dat zal vooral bepaald worden door de mensen die het reglement moeten
opvolgen. De verantwoordelijkheid ligt dus ook bij jullie hier in de zaal, politieagenten, stadswachten en
anderen. En alhoewel de dag een heel strak schema heeft en er niet echt tijd voorzien is om echt in
dialoog te gaan met doelgroepen; Het is een positief teken dat jullie een dag vrij hebben gemaakt om
te luisteren en te discussiëren over het reglement.
Het blijft ook belangrijk dat we met zen allen waakzaam blijven, en ook in tijden van minder mediaaandacht zullen blijven waken over de goede uitvoering van het hele GAS-dossier. Het lijkt er nu al op
dat dit geen vanzelfsprekende opdracht zal worden, en ik heb een illustratief voorbeeld om dat te
staven. Alhoewel hinderlijk spel wel uit het politiereglement geschrapt werd, staat er in heel wat
parkreglementen, onder anders het gebruiksreglement van het nieuwe Coupurepark nog steeds: ‘Het is
verboden zich te gedragen, te spelen of sport te beoefenen op een wijze die gevaarlijk of hinderlijk is
voor zichzelf of voor andere personen’. Alstublieft mensen: schrap die regel en zie dit als een bewijs
dat waakzaamheid altijd geboden zal zijn.
Om alles nog eens op te sommen:
maak werk van duidelijke en gerichte communicatie, zowel op voorhand als achteraf, neem de
bemiddeling au sérieux en werf extra bemiddelaars aan, stel een evenwichtige werkgroep GAS samen,
geef ons vaststellende ambtenaren met de juiste instelling en garandeer de onafhankelijkheid van de
sanctionerende ambtenaar.
Zorg er met andere woorden voor dat alle kritiek die de voorbije maanden in de Vlaamse pers op GAS
is gegeven, van de meest absurde GASboetes tot de echt diepgaande kritiek over de scheiding der
machten e.d., nooit op Gent van toepassing kan zijn.

Download Report