1. Goed beheer en onderhoud vraagt om visie

Certificering van WKO is niet genoeg
Ed Rooijakkers
Halmos Adviseurs
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
2
1
gebouwen
~30 %
op TOTAAL
3 a 5% energiereductie landelijk!
3
Voorkomen verspilling
10%~15% energiereductie
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
4
2
Waar is WKO mee begonnen
Wens tot energiebesparing
Eerst alleen koudeopslag
(iets) Later ook integratie van warmtepompen
Met warmtepompen en WKO kan de warmtevoorziening een factor 3,5 beter dan met CV‐ketels.
• Een toelichting…
•
•
•
•
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
5
Traditionele warmte‐opwekking
rendement =100% (op bovenwaarde) Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
6
3
PER
Duurzame warmte
300%
60%
40%
COP = 5
40%
FACTOR 3,5 BETER DAN DIRECT MET EEN CV‐KETEL
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
7
Warmtepompen en WKO is dus een goede oplossing
– Waarom dan toch negatief in het nieuws?
– Zelfs een matig functionerende WKO/warmtepomp presteert al snel beter dan een CV‐ketel
– Nog niet genoemd: bijkomend restproduct is…koude! Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
8
4
Mooie techniek maar een lastige opgave
– Anders ontwerpen! •
•
•
•
Niet alleen op capaciteit maar ook op energievraag
Ontwerpen van systemen in plaats van componenten
Dynamisch in plaats van statisch
Richtlijnen componenten zijn hier niet klaar voor. (bijvoorbeeld ander afgiftegedrag door temperatuurtrajecten)
• Optimaal ontwerp is maatwerk op de situatie
– Anders realiseren en in bedrijf stellen (seizoentests)
– Anders onderhouden en beheren (deskundigheid)
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
9
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
10
5
Crossing the chasm…
• Chasm between the early adopters of the product (the technology enthusiasts and visionaries) and the early majority (the pragmatists).
• Voor WKO lijkt deze kloof verschoven te
liggen. Maar is dat zo?
•
Bron Wikipedia (Geoffrey A. Moore)
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
11
Wat gaat er zoal mis?
• Enkele willekeurige voorbeelden:
– GBS broninstallatie verstaat gebouwinstallatie niet
– Droge koeler niet ontlucht waardoor een warmtepomp zijn warmte niet kwijt kan
– Onstabiele warmtepompen doordat interne regeling warmtepomp de buffers buitenspel zet
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
12
6
Koppeling regeling bron met gebouwregeling
GBS gebouw vraagt
En krijgt het debiet
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
13
Warmtepomp doet het niet
Oorzaak een vervuilde en niet ontluchte droge koeler Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
14
7
Warmtepomp instabiel doordat buffers buitenspel worden gezet
Wat gebeurt er (heel) vaak?
• Warmtepomp levert en laadt buffer
• Compressor schakelt af bij lagere retour (buffer geladen)
• Pomp warmtepomp draait door en driewegklep loopt niet/ te traag om
• Retourwater gaat via uitgeschakelde warmtepomp het buffer in. De aanvoertemperatuur loopt ook snel op en warmtepomp schakelt in.
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
15
Doen andere installaties het dan beter?
• Meer dan 70% van de installaties functioneert niet optimaal (30% energieverspilling)
• Hier is ondanks deze constatering uit 2006 nog weinig verbetering te zien
• Waarom krijgt dit niet de aandacht die het verdient? • Enkele voorbeelden…
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
16
8
Buitentemp en
aanzuigluchttemp
verschillen 4 °C
Koelen en bevochtigen
tegelijkertijd
Afwijking opnemers
Zeer lage
toevoertemperatuur
voor VAV-i units
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
17
LBK met instabiele inblaastemperatuur
Bij metingen eerder regel dan uitzondering!
Regeling functioneert zeer matig, instellingen onduidelijk
18
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
9
Tegen elkaar inregelen van verwarming en koeling
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
19
Is certificering van WKO de oplossing om de kloof (chasm) te overbruggen?
– Voor optimalisatie is veel kennis en vooral begrip en inzicht nodig, dit is dus focus op het positieve. – Certificering regelt slechts de ondergrens
• Focus op de ondergrens zodat veel verbeterpotentieel niet aangesproken wordt.
• Goed ontwerpen leer je niet op een korte cursus. Er is meer kennis, ervaring en inzicht nodig
• Standaardisatie staat nadere (benodigde) innovaties in de weg
• Optimale systeemafstemming op specifieke vraagsituaties gaat door de standaarden verloren. Een voorbeeld…
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
20
10
Grote verschillen in klimaat binnen Nederland
Frequentie temperatuur meteorologische stations
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
21
Regeltechnische aanpassingen
Constatering
onbalans
Optimalisatie
teruggezet
Ingrepen (ver)storingsmonteur
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
22
11
performance monitoring
In 2010/2011 functioneert het
laden onvoldoende
Laadvermogen
900
800
700
600
500
400
Laadvermogen [kW]
300
Laadvermogen 2010 [kW]
200
Linear (Laadvermogen [kW])
‐6
‐5
‐4
‐3
‐2
100 maar direct
Niet achteraf
0 functioneren
inzicht of juist
‐1 aanwezig
0
is 1
2
3
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
23
Hoe verder? een eigen mening
– Er is nog veel te ontwikkelen, voordat we het optimum van deze technologie hebben bereikt
– Standaardisatie en certificering borgt een ondergrens maar kan de benodigde ontwikkeling in de weg staan. Dit vraagt aandacht.
– Een transitie in werkwijze van de betrokken partijen is vereist om de energieverspilling te voorkomen. – Met commissioning en Duurzaam Beheer en Onderhoud liggen de benodigde tools al op de plank
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
24
12
Een nabrander
– Waarom krijgt de verspilling in gebouwen niet de aandacht en investeringen, juist in (proces)innovatie, die het verdient?
– Besparingen op energie en CO2‐reductie zijn te behalen vergelijkbaar met de complete duurzame energie‐investeringen
– Bijvoorbeeld 5 miljard euro voor de windmolenparken met minder opbrengst…
– Wat zouden we daarmee niet allemaal kunnen doen?
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
25
BEDANKT VOOR UW AANDACHT
ZIJN ER NOG VRAGEN?
Themabijeenkomst BodemenergieNL ‐ 4 december 2014
26
13