Lees het verslag

Regiobijeenkomst ‘Gezond en Veilig Werken in de SW’
Op 20 maart kwamen dertig mensen uit de SW-sector bijeen op de bijeenkomst 'Gezond
en Veilig Werken in de SW'. Op deze eerste van drie bijeenkomsten was Diamant-Groep
uit Tilburg de gastheer. Arbo-, KAM-coördinatoren en andere functionarissen met dit
onderwerp in hun portefeuille werden door SBCM, in de breedste zin van het thema,
bijgepraat.
Om een zo groot mogelijk deel van de SW-organisaties te bereiken, koos SBCM voor
regiobijeenkomsten. Met bijeenkomsten in Tilburg, Kampen (17 april) en Utrecht (8 mei)
worden de regio's Noord, Midden en Zuid bediend.
Zes van de zeven deelcatalogi zijn voltooid. Met de deelcatalogus ‘Gevaarlijke stoffen &
Biologische Agentia’ zou het laatste deel gereed zijn. Paul Lucardie, beleidsadviseur Arbo
van SBCM, begon echter met een tegenvaller: 'De arbeidsinspectie heeft de deelcatalogus
Gevaarlijke Stoffen & Biologische Agentia afgekeurd. Er volgt snel een gesprek met de
inspectie.'
Door deze mededeling van Lucardie lag de focus bij het eerste onderdeel met name op de
deelcatalogus Machineveiligheid. Peter van den Berg (uit de werkgroep Arbocatalogus en
werkzaam bij Weener Groep) legde uit op welke manier de deelcatalogus is samengesteld en
welke onderwerpen aan de orde komen.
Privaatrechtelijke afspraak
'De arbocatalogus is formeel geen onderdeel van de Arbowet, maar een privaatrechtelijke
afspraak', aldus Van den Berg. 'De arbocatalogus vervangt een deel van de Arbo
Beleidsregels. Het is dus iets anders dan de RI&E, die moet altijd gemaakt worden.'
De meeste delen van de arbocatalogus zijn is gebaseerd op drie uitgangspunten:
1. De techniek (machines technisch op orde), de organisatie (toezicht en training) en de
cultuur/gedragskant.
Deze punten zijn alle drie even belangrijk. Van den Berg: 'Je kunt je mensen nieuwe
machines met alle bijbehorende training geven, maar als ze zich niet veilig gedragen,
houdt het op. Toezicht is daarom ook een belangrijk aandachtspunt.'
2. Arbeid hygiënische strategie: hoe voorkomen of beperken we gevaar?
3. Gezond verstand
'Iedereen', zo stelde Van den Berg, 'is verantwoordelijk voor zijn eigen veiligheid!'
Inhoud deelcatalogus
Onderwerpen die aan de orde komen in de deelcatalogus Machineveiligheid zijn onder andere
welke machines voorkomen in de SW-branche, het wettelijke kader, opleiding, voorlichting
en instructie. Maar ook voorbeelden en oplossingen. In bijlagen worden praktische
instrumenten aangestipt, zoals de Werkwijzer Brandveiligheid.
De catalogus bevat kaders en praktische informatie. Met een aantal open vragen legde Van
den Berg feilloos bloot dat de materie behoorlijk complex is. 'Natuurlijk moet je machine een
CE-markering hebben, maar de arbeidsinspectie kan jouw machine dan alsnog afkeuren. De
CE-markering is namelijk geen veiligheidsnorm.' Het is allemaal terug te vinden in de
catalogus, net als TRA (Taak Risico Analyse), noodstoppen, jaarlijkse keuring,
Nederlandstalige gebruiksaanwijzing en PBM (Persoonlijke Beschermingsmiddelen), die
overigens ook een CE-markering moeten hebben.
Hebt u ideeën voor toevoegingen aan de Arbocatalogus SW? Laat het ons weten!
Sleutelfiguren
Van den Berg gaf nog een tip aan de aanwezigen over het verkrijgen van draagvlak,
gebaseerd op eigen ervaring: 'Ga aan tafel zitten met de mensen die zowel macht binnen de
organisatie hebben als affiniteit met het onderwerp. Wanneer je met deze sleutelfiguren
communiceert, is er veel sneller draagvlak voor je beslissingen en je beleid.'
Versie 6.5
De nieuwste versie van de deelcatalogus Machineveiligheid 6.5 is te vinden op de
arbocataloguswebsite.
Www.arbocatalogussw.nl
Stoffenmanager
Hoe en wanneer de deelcatalogus Gevaarlijke Stoffen wordt goedgekeurd is dus nog onzeker.
Zeker is wel dat het gebruik van de stoffenmanager als verplicht instrument in de catalogus
wordt opgenomen. Wat de stoffenmanager is, wordt uitgelegd door Pieter Franken (INTOS).
De stoffenmanager is een digitaal hulpmiddel om chemische risico's binnen de organisatie te
beheersen. Het instrument is in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid (SZW) ontwikkeld door TNO, Beco en Arbo Unie. Het door de inspectie
van SZW goedgekeurde instrument is gratis beschikbaar in diverse talen, waaronder
Nederlands en Engels.
www.stoffenmanager.nl
Do it yourself
Het zogenaamde 'do-it-yourself' model heeft in meer dan 15.000 gebruikers. Nadat de
gebruiker in de onlinetool (www.stoffenmanager.nl) een product heeft ingevoerd, rolt daar
een overzicht van gevaarlijke stoffen uit, die in het betreffende product aanwezig zijn. Het
instrument werkt alleen met vaste en vloeibare stoffen; niet met gassen of vluchtige stoffen.
Franken: 'Enige kennis van chemische stoffen is wenselijk.'
Premium of basis?
Volgens Franken voldoet de basis versie (die gratis wordt ontsloten via de website
www.stoffenmanager.nl) uitstekend. Toch stipt hij de mogelijkheid van de aanschaf van een
Premium-versie aan.
In deze versie kun je een account aanmaken voor tien gebruikers. Inhoudelijk heb je iets meer
mogelijkheden. De kosten zijn aanzienlijk: je betaalt € 2.500 per jaar. Het account is per 10
gebruikers uit te breiden tegen een tarief van € 1000,00 per jaar.
In de tool zit een krachtige community portal waarin volgens Franken veel gestelde vragen
over het gebruik van de stoffenmanager. De tool wordt landelijk gezien als een betrouwbaar
en geaccepteerd instrument en is ondanks de complexe materie gebruikersvriendelijk. Een
must voor iedereen die met gevaarlijke stoffen werkt.
In een discussie met de zaal popten een aantal voor- en nadelen op. Welke stoffen niet bij
elkaar mogen worden opgeslagen, is niet iets wat de basisversie van de stoffenmanager
aangeeft. Het bleek voor velen wel een instrument om te kunnen bepalen voor welke
middelen naar alternatieven kan worden gezocht. Een tip van een bezoeker: werk nauw samen
met de afdeling Inkoop om er vooraf voor te zorgen dat ongewenste middelen niet worden
aangeschaft.
Kans
Tot slot sprak Franken nog van een gunstige bijkomstigheid. Er is een kans ontstaan, omdat
een van de medewerkers zich gespecialiseerd heeft in de stoffenmanager. Hij wordt
tegenwoordig voor een serieus tarief verhuurd om de stoffenmanager te vullen bij externe
bedrijven.
Training
SBCM ontwikkelt een pilottraining Stoffenmanager, die waarschijnlijk voor de zomer
plaatsvindt. Op basis van deze pilot wordt gekeken hoe de training kan worden verbeterd en
of een verdiepingstraining zal worden ontwikkeld. De pilottraining zal gratis worden
aangeboden. Berichten hierover vindt u op de website en in de digitale nieuwsbrief van
SBCM.
'Zo gaan we niet met elkaar om!'
Het derde onderdeel van de bijeenkomst was een interactieve workshop over agressie en
geweld door RadarVertige. Acteurs bootsten herkenbare situaties na, waarop de zaal kon
reageren en de regie kon overnemen. De workshop was met name opgenomen in het
programma om het onderwerp op de agenda te zetten. SW-organisaties hebben gemiddeld met
10 à 11 agressie- en geweldsincidenten per jaar te maken. Dat zijn geregistreerde incidenten.
Paul Lucardie wees er dan ook op dat het registreren van incidenten essentieel is: 'Je kunt pas
beleid maken als je inzichtelijk hebt hoe omvangrijk het probleem is. En met een
veranderende populatie is agressie en geweld een agendapunt dat aandacht verdiend.'
Model RI&E voor de SW branche
Martin Siffels (Presikhaaf) en Kees Mulder (Promen) sloten de bijeenkomst af met hun uitleg
over de model RI&E. Samen met Peter van den Berg en Jack Evers vormen zij de werkgroep,
die het model in opdracht van SBCM heeft ontwikkeld. Even werd teruggeblikt waarom een
RI&E (Risico Inventarisatie en Evaluatie) ook alweer wordt gemaakt. In een RI&E toets en
borg je arbeidsomstandigheden. Wat is er al gebeurd? Wat moet er nog gebeuren? En wat zou
er kúnnen gebeuren?
Martin Siffels haalde ontwikkelingen aan die van invloed zijn op het maken en onderhouden
van RI&E’s in de sector. Denk aan nieuwe werksoorten en activiteiten, samenwerking met
andere partijen en het afbouwen van interne deskundigheid over veilig en gezond werken.
Siffels: 'Dat vraagt om een modulair inzetbaar en ook voor niet deskundigen toegankelijk
instrument. Probeer daar ook niet alles meteen in af te vangen. Dat lukt niet. Liever een
werkbare versie waarbij snel 80 procent wordt opgepakt, dan een 100%-versie die in de kast
blijft liggen.'
Keuzes
De werkgroep heeft keuzes moeten maken om tot dit model te komen. Zo bleek al snel dat het
maken van een branche-RI&E geen haalbare kaart was. Daarvoor bestaan er teveel
verschillende werksoorten binnen de branche. Voor groenvoorziening heb je heel andere
vragen dan voor postbezorging. Om die reden is gekozen voor deze invulling. Het is wél een
branche-instrument.
Er is daarbij bewust gekozen voor een opzet in twee delen: Een beleidsmatig deel en een deel
dat per bedrijfsonderdeel, locatie of activiteit de concrete risico’s inventariseert. Zo kan zowel
beleid als implementatie worden getoetst.
Kees Mulder benadrukte de gekozen opzet: 'Het is niet zo dat jullie deze versie kunnen
downloaden en klaar. Het is een standaard, een model, jullie moeten er zelf mee aan de slag.
Jullie moeten er je eigen RI&E van maken, die je aan de arbeidsinspectie kan presenteren.'
Toch heeft de werkgroep het de arbocoördinatoren en preventiemedewerkers wel gemakkelijk
gemaakt. De goed doordachte modellen worden in Excel, Word en PDF aangeboden. Vragen
zijn bedacht en ingevuld (Mulder: 'Je zult even moeten knippen en plakken') en handvatten
voor plan van aanpak worden aangereikt. Daarbij is de hoofdstukindeling en de vraagstelling
afgestemd op de onderwerpen en aanpak van de beschikbare arbocatalogi.
Beleidsadviseur SBCM, Bruno Fermin, liet weten dat de modellen vanaf vandaag op de
website staan.
LinkedIn-groep Arbocatalogus SW
Discussie hoeft zich niet te beperken tot dit soort bijeenkomsten. In de LinkedIn-groep
Arbocatalogus SW kunt u vragen stellen en beantwoorden aan collega Arbo-, KAMcoördinatoren en preventiemedewerkers. Hebt u zich al aangemeld?
Links en downloads
- Deelcatalogus Machineveiligheid 6.5:
http://www.arbocatalogussw.nl/arborisicos/machineveiligheid/algemeen/1-risicosinventariseren.html >
- LinkedIn-groep Arbocatalogus SW:
http://www.linkedin.com/groups?gid=4387081&trk=vsrp_groups_res_name&trkInfo=
VSRPsearchId%3A59130201395654357722%2CVSRPtargetId%3A4387081%2CVS
RPcmpt%3Aprimary >
- Stoffenmanager: www.stoffenmanager.nl >

Download Report