Beter spoorvervoer voor de spitsreiziger in de Randstad

Afspraken IenM en Randstadoverheden
Op het gebied van het spoor heeft het OV-bureau
een samenwerkingsmodel uitgewerkt met NS,
ProRail en I&M. Dit wordt per MIRT-gebied succesvol
geïmplementeerd. Het OV-bureau draagt hierbij zorg
voor de Randstedelijke samenhang, de onderlinge
afstemming en een eenduidig verhaal.
Binnen de Randstad wordt per MIRT-gebied gewerkt aan
een gemeenschappelijke Ontwikkelagenda waarin spoor
en RO in samenhang is bezien. Deze agenda’s zullen de
regionale inbreng zijn bij het bespreken van de LTSA.
Om deze ambitie te verwezenlijken willen de
Randstedelijke partijen meer invloed krijgen op de
dienstregeling door formeel vastgelegd adviesrecht,
waarbij de regio minimaal twee jaar voor de
dienstregeling betrokken wordt. De uitdaging voor
de nieuwe concessie is de vervoerder te prikkelen
een beter product te realiseren binnen de kaders van
de infrastructuur: meer mensen sneller verplaatsen
met minder verstoringen en vertraging. Om inzicht
te krijgen in de kwaliteit van de dienstverlening zijn
gedifferentieerde Kritieke Prestatie-Indicatoren (KPI’s)
nodig, waarbinnen onderscheid naar regio, periode en
treintype mogelijk is.
De Randstedelijke partijen willen zicht op het
functioneren van het spoor als onderdeel van het totale
verkeer- en vervoernetwerk en stellen graag samen
met I&M een jaarlijkse in te vullen regiospecifieke
Bereikbaarheidsmonitor op.
OV-bureau Randstad
Verbetering van het openbaar vervoer in de Randstad is
nodig om de ruimtelijke en economische ambities van
de Randstad te verwezenlijken en de concurrentiekracht
te vergroten. Dit vraagt om meer samenhang in
het openbaar vervoer. Dus tussen de verschillende
modaliteiten: spoor (Intercity en Sprinter) en het
hoogwaardig metro-, tram-, en busvervoer. Bovendien
moet worden toegewerkt naar één kwaliteit voor het
hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad: R-net.
Dit kan alleen als de negen vervoersautoriteiten in de
Randstad, het ministerie van Infrastructuur en Milieu en
de acht decentrale overheden, intensief samenwerken.
Het OV-bureau fungeert als samenwerkingsplatform
tussen deze partijen. Ook NS en ProRail zijn bij de
samenwerking betrokken.
De landsdelige spoortafels worden de plaats voor deze
vruchtbare samenwerking tussen partijen, met een
escalatie naar de landelijke spoortafel.
Beter spoorvervoer voor de
spitsreiziger in de Randstad
r centraal!
ke spitsreizige
De randstedelij
ad aan het
bureau Randst
Oproep van OVector en de
IenM, de spoors
ministerie van
komen
gezamenlijk te
om
n
de
he
er
ov
regionale
Spoorconcept
ig operationeel
tot een kracht
reekvervoer en
van stad- en st
met integratie
en.
tenvoorziening
uitstekende ke
Randstedelijke spitsreiziger centraal
probleem
oplossing
effect
Spits:
Spits:
Spits:
• Niet robuust (olievlekwerking)
• Betrouwbaar en robuust
• Eenvoud door focus op OV–
• Overvolle treinen
• Een meer gelijkmatige stroom
• Kortere wachttijden
vanuit eigen expertise
• Meer capaciteit in de spits
• Frequentie voor doorstroom
ruimte voor groei in de spits
en robuustheid
Dal:
Dal:
Dal:
• Lege stoelen
• Meer gebruik buiten de spits
• Zo min mogelijk bemoeienis
• Lange wachttijden
ook van goederen
overheden
De bereikbaarheid van de belangrijke stations is voor
de economische positie van de Randstad onmisbaar,
zeker in samenhang met het stedelijke en regionale
OV. Duidelijkheid en gemak voor de reiziger dienen
voorop te staan. Betrouwbaar en goed functionerend
OV is hiervoor van groot belang.
De Randstedelijke overheden verenigd in het
OV-bureau hebben de handschoen opgepakt en zetten
in op:
• goed ontsloten OV-poorten; • hoogfrequente treinen op korte lijnen in de spits; • goede integratie met stad- en streekvervoer.
Te weinig aandacht voor de
Economische centra goed
Samen voor een krachtig
OV-poorten
Randstedelijke reiziger
bereikbaar
OV-systeem
• Overvolle perrons/roltrappen
op de CS’s G4
• Lange wachttijden
reizigers op de CS’s
Vormgeving en infographic
Mijs Cartografie en Vormgeving
Uitgave
OV-bureau Randstad www.ov-bureaurandstad.nl
© OV-bureau Randstad
Gebruik van informatie uit dit rapport is toegestaan met bronvermelding.
Bronnen
SDP (Strategy Development Partners):
Beter Benutten Regionaal OV Amsterdam (BB-ROVA of ‘plan Wiebes’);
Kiezen voor Kwaliteit met en in opdracht van het OV-bureau Randstad;
Beter OV Haaglanden met en in opdracht van het Stadsgewest Haaglanden.
poorten met spoor en HOV
• Samenwerking, ieder
De toplocaties voor werk en onderwijs in steden in
de Randstad groeien verder en daarmee de mobiliteit
tussen en naar deze plaatsen.
Nu al neemt meer dan de helft van de mensen het
openbaar vervoer naar deze locaties, zeker over
grotere afstand. Om al deze mensen naar hun bestemming te kunnen blijven brengen, is een betrouwbaar
en goed functionerend OV-systeem onmisbaar. Uit
het rapport ‘Kiezen voor Kwaliteit’ blijkt dat dit is
te realiseren door te kiezen voor een beperkt aantal
OV-poorten in de nabijheid van deze grote werk- en
onderwijsconcentraties. Het sneller en comfortabeler
maken van de spitsreizen van deur tot deur is bovendien goed voor de ontwikkeling van deze locaties en
stimuleert de economie van de BV Nederland. Hoogfrequente treinen
Op dit moment rijden de spoorbedrijven de hele dag
door een vast patroon van snelle intercity’s, die het
gehele land doorkruisen. Een kleine verstoring in een
lange lijn breidt zich als olievlek uit naar de rest van
het netwerk. De huidige dienstregeling is nog niet
voldoende toegespitst op de wensen van de dagelijkse
forens op de kortere lijnen (verreweg de grootste
groep reizigers) en geeft daarmee maar zeer ten dele
invulling aan de gewenste deur-tot-deur-reis, zoals
geformuleerd in de Lange Termijn Spooragenda (LTSA)
Integratie
Het is vervolgens aan alle overheden om dit
OV-systeem vanuit hun eigen rol en verantwoordelijkheid gezamenlijk te ondersteunen met uitstekende
ketenvoorzieningen, zoals P+R’s, stallingen en fiets
routes. Snel lokaal vervoer moet dan bij de OV-poorten
perfect aansluiten op de treinen: goede integratie
met stad- en streekvervoer zoals metro en sneltram
om alle reizigers zo aantrekkelijk mogelijk vooren natransport te bieden.
Door al deze maatregelen groeien het vervoer en de
mogelijkheid voor ruimtelijke ontwikkeling.
Deze aanpak dient te worden verankerd in een krachtig operationeel spoorconcept als onderdeel van de
LTSA en de regionale ontwikkelagenda’s.
ACHTERGROND
Beter spoorvervoer voor de spitsreiziger in de Randstad
Sloterdijk
Amsterdam
Centraal
werkconcentratie 1000 werkplekken
HO-concentratie 1000 studieplekken
Stads/streekvervoer (metro/sneltram)
samen met NS één OV-systeem: van deur tot deur
Het RER in Parijs
is een goed
voorbeeld van een
regionaal net met
hoogfrequente
treinen en goede
intregatie met de
metro
127
117
105
120
139
122
151
137
130
144
140
140
Tussen G4
Strong
Europe
Transatl.
market
Tussen G4
G4 -Overig
Nederland
Tussen G4
G4 -Overig
Nederland
G4 -Overig
Nederland
Tussen G4
G4 -Overig
Nederland
Global
Economy
Lopen
44%
Doorgaande lijnen zijn met
name voor de incidentele
en/of recreatieve reiziger,
aantrekkelijk omdat het
overstappen tot een minimum
wordt beperkt.
Een kleine verstoring in een
lange lijn breidt zich al gauw
als een olievlek uit naar de
rest van het netwerk. En zeker
in de spits met volle treinen
en grote groepen mensen die
tegelijkertijd in- en uit moeten
stappen is de kans op zulke
verstoringen groot. Korte lijnen
met hoogfrequentere treinen
maken het systeem robuuster.
Auto
11%
23%
OV
Natransport 8%
37% van alle OV-reizen vanuit de G4 over de
gemeentegrens is naar een andere G4
OV
22%
Fiets Lopen
Regional
community
16
16
Zuid
24
Sloterdijk
52
+15%
CS
42
+24
24
36
60
%,
52
(vertrekkende treinen per uur)
Voor- en natransport: fiets belangrijk vanaf huis,
bij de bestemming lopen mensen of nemen de
metro/sneltram
Voortransport
24
2012
2020
Groeimarkt: spitsbediening OV-poorten Amsterdam
Metro/sneltram
Fiets
Bijlmer
Amstel
Bijlmer
ArenA
Schiphol
(niet onderzocht in Kiezen voor
kwaliteit).
Index jaar 2000 = 100
150
Amsterdam
Zuid
(NB dit zijn tevens de gebieden waar expliciet onderzoek naar gedaan is,
andere OV-poorten in de Randstad worden daarmee niet uitgesloten)
196
1%
+3
Amstel
maximaal 800m loopafstand tot HOV-halte
In alle scenario’s naar 2040 groeit mobiliteit
naar en tussen G4
Almere
In Amsterdam concentreert de
werkgelegenheid zich meer en meer rond
de OV-Poorten Amstel, Bijlmer, Zuid en
Schiphol
+5 +
0% 50
%
NS hoogfrequent-net
%
OV-poorten
• goed ontsloten OV-poorten;
• hoogfrequente treinen met korte lijnen in de spits; • goede integratie met stad- en streekvervoer.
+5
0
Een betrouwbaar en robuust spoor/OV-systeem, met:
61%
Auto
29%
2%
Leiden
Amsterdam
afstand <10 km (‘lokaal’)
OV (hoofdzakelijk) fiets
Amsterdam
1017
Den Haag
2511
Utrecht
3511
Rotterdam
3012
17%
76%
26%
17%
54%
68%
44%
afstand >10 km (‘interlokaal’)
Auto
OV
24%
20%
72%
22%
56%
8%
43%
70%
Vervoerswijze naar werk- en onderwijsconcentraties:
korte afstand vooral per fiets, lange afstand met OV
Amersfoort
RO beïnvloedt treingebruik vooral bij werkconcentraties:
2600
Den Haag
Centraal
3100
5500
LNOI
1300
HS
Rotterdam
Intergemeentelijke OV-reizen
op werkdag vanuit G4 in de ochtendspits
36%
31%
Gemiddeld aandeel
trein 13%
Utrecht
Centraal
26%
15%
5%
1%
5%
1%
19%
12%
8%
6%
3%
10%
Niet
entratie
Zeer sterk
Nieuwe snelle verbinding
biedt de mogelijkheid om
de Oude Lijn intensiever te
gebruiken voor het regionale
vervoer in de Zuidvleugel.
De OV-reiziger reist naar de echte
concentraties, gebieden met
de hoogste huurprijzen, tevens
de prioritaire gebieden uit de
gebiedsagenda’s.
Autoreizen
Autoreizen
extra reizigers
OV-reizen
Rotterdam Alexander
Rotterdam
Centraal
Erasmus MC
Meest
Meest gecon2
Reisbestemmingen per
kmgeconbebouwdVolgende
oppervlak
op een
werkdag
naar
Haaglanden
Volgende
20%
20%
Volgende
Volgende
10%
10%
Laatste
Laatste
10%
10%
centreerde
centreerde
60%
60%
Meest geconcentreerde 60%
Volgende 20%
Volgende 10%
Laatste 10%
zitplaatsen
90.000
90.000
80.000
80.000
70.000
70.000
60.000
Erasmus
50.000
Bij Brainpark, Erasmus universiteit/
Hogeschool Rotterdam is sprake van
een sterke concentratie van bedrijven
respectievelijk onderwijsinstellingen.
Rond de 26.000 studenten leren er en
rond de 8000 mensen werken er.
Extra stoelen
40.000
30.000
Werk/
zakelijk
20.000
10.000
Onderwijs
6:30 9:00
60.000
50.000
40.000
30.000
Werk/
zakelijkSociaal/
recreatief
20.000
Werk/
zakelijk
10.000
Onderwijs
16:00 18:30
Verbeteringen voor
de maatschappelijk
belangrijke spitsreiziger
komen niet vanzelf; voor
spoorexploitanten
is het immers
bedrijfseconomisch
gunstiger om zich te richten
op het vullen van de lege
stoelen in het dal.
Hier ligt een taak voor de
overheden, het is ons belang
en verantwoordelijkheid
dat de economische centra
goed bereikbaar blijven.
Tweederde van OV-gebruikers heeft bestemming in de Randstad,
vooral in de spits door groter aandeel werkenden.
Extra inkomsten door extra reizigers door extra stoelen
OV-reizen
OV-reizen
Autoreizen
Zeer sterk
6%
Woonconc
De autoreiziger reist naar overal,
zeker als hij de hele dag gratis kan
parkeren (voorbeeld Haaglanden)
Vaartse
Rijn
Om de dagelijkse stroom naar het Utrecht Science Park
van 46.000 studenten en 15.000 medewerkers naar het
gebied te bedienen is slechts één volwaardige OV-poort
beschikbaar: Utrecht centraal. Om dit station te ontlasten
en de bereikbaarheid te verbeteren is de ontwikkeling van
nevenknopen als Vaartsche Rijn en Bilthoven noodzakelijk.
12%
10%
8%
5%
2%
18%
15%
11%
8%
Niet
Delft
Uithof
19%
Treinreizigers actief op werkdag in NL
5600
Bilthoven
Bij grote werkconcentraties is het treinaandeel 36%
Bij grote woonconcentraties is het treinaandeel 10%
Treinreizigers actief op werkdag in NL
Utrecht
1400
Den Haag
Focus op de forens en
het maatschappelijk
belang van het OV
zal niet alleen het
volume, maar ook het
imago versterken van
het OV en de
Ruimtelijke
Ontwikkeling
van economische
concentraties bij OVpoorten.
tra
tie
2000
cen
1700
con
4900
We
rk
3600
27%
voorbeelden naar centrumwijken
6600
4200
Auto
69%
15%
48%
Overig
7%
6:00
10:00
Onderwijs
18:00
14:00
22:00
65% bestemming binnen Randstad
6:00
Sociaal/
recreatief
10:00
Onderwijs
14:00
18:00
22:00
35% bestemming buiten Randstad

Download Report