Trouw 17 DINSDAG 4 NOVEMBER 2014 opinie Nederlandse koe dreigt het haasje te worden Industrialisering van de melkveehouderij dreigt, nu Brussel de melkquota schrapt. Tijd voor politieke actie, vinden Cees Veerman, oudminister, en Herman Wijffels, oud-Rabotopman. 2 Cees Veerman oud-minister van Landbouw Herman Wijffels hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijk verandering, voormalig topman Rabobank N ederlandse melkveehouders hebben een goede reputatie. De koe in de wei staat symbool voor belangrijke waarden: een fraai landschap, goed dierenwelzijn. De weidende koe zorgt ook voor korte kringlopen van grondstoffen (gras-mest-gras) en voor enige biodiversiteit. Economisch draait de melkveehouderij prima. Kortom, een sector waar we trots op mogen zijn. Koeien in de wei en korte kringlopen horen bij grondgebonden bedrijven, die de mest op hun eigen land gebruiken en het meeste voer van hun eigen land halen. Maar juist dit, nu nog dominante, type bedrijf loopt gevaar. Per 1 april volgend jaar verdwijnt de Europese melkquotering. Veehouders mogen dan weer onbeperkt melk produceren. Om binnen de milieunormen te blijven, kan de overheid dan grenzen stellen aan de intensivering van de bedrijven. Dus een bovengrens aan het aantal dieren per hectare, de hoeveelheid geproduceerde melk of de hoeveelheid mest. Maar staatssecretaris Dijksma (landbouw) heeft een ontwerp-Melkveewet aan de Kamer aangeboden waarin bedrijven onbeperkt mogen intensiveren, met voor reeds intensieve bedrijven slechts één beperking: zij moeten alle extra mest exporteren of laten verwerken in mestverwerkingsinstallaties. Die verplichting mogen zij (tegen betaling) overdragen aan varkensbedrijven, die dan meer varkensmest moeten exporteren of verwerken. Hek van de dam Met mestverwerking als vluchtroute is het hek van de dam. Heel wat melkveehouders zijn al begonnen met intensivering. Daarmee gaat de melkveehouderij in rap tempo de varkens- en de pluimveehouderij achterna: steeds meer voer moet van elders worden aangesleept, steeds De koe in de wei staat voor fraai landschap, dierenwelzijn en korte kringlopen. FOTO REMKO DE WAAL, ANP meer mest naar elders weggebracht, de koe verdwijnt uit de wei en kringlopen worden opgerekt of afgebroken. Bovendien komt er extra mest op de markt, waardoor de kans op fraude en schandalen stijgt. Er geldt overigens wel een bovengrens aan de uitbreiding: de hoeveelheid dierlijke mest die de Nederlandse veestapel mag produceren. Wordt dat plafond overschreden, dan dreigt Brussel Nederland strengere bemestingsnormen op te leggen. Dat wil Dijksma voorkomen door, als het plafond is bereikt, melkveerechten in te voeren. Alle melkbedrijven worden dan vastgepind op het aantal dieren dat zij hielden. Maar dat is voor veehouders een impuls om de melkproductie van hun koeien zo ver op te voeren dat de gezondheid eronder lijdt. Het merkwaardige is dat de staatssecretaris zegt grondgebondenheid en weidegang belangrijk te vinden. Ze vindt echter dat de sector die zaken zelf moet regelen. Waarschijnlijk voelt zij de hete adem van de VVD in de nek, die niets moet hebben van extra milieuregels. Maar is het niet vreemd om veehouders eerst groeiruimte te geven en vervolgens aan de sector te vragen een deel van die ruimte weer af te pakken? Niet voor niets pleit de sector voor aanscherping van deze milieuwet – een unieke stap voor het bedrijfsleven. Kringloopeconomie Als de Tweede Kamer instemt met het huidige wetsvoorstel, begaat ze een historische vergissing. Ze stelt dan het goede imago van de Nederlandse melkveehouderij – de tweede zuivelexporteur van de wereld – in de waagschaal. De Kamer doet er verstandig aan de vluchtroute via mestverwerking rigoureus af te snijden. De VVD zal steigeren, maar de Kamer heeft een troef: het regeerakkoord. Daarin staat een veelzeggende zin: ‘Het kabinet streeft naar een circulaire economie’. Welnu, de huidige wet is een frontale aanval op de kringloopeconomie van de melkveehouderij. De Kamer kan die zin in het regeerakkoord aangrijpen om te waarborgen dat de melkveehouderij een sector kan blijven waar we trots op zijn. Deze oproep is mede ondertekend door Wouter van der Weijden (directeur Centrum voor Landbouw en Milieu) en Sjaak Hoogendoorn (melkveehouder). De mening van de krant, verwoord door leden van de hoofdredactie en senior redacteuren. commentaar Afrikaans continent moet worden verlost van de ‘langregeerders’ In het beste geval is omwenteling Burkina Faso begin van een ‘Afrikaanse lente’ T e veel landen in Afrika worden al sinds jaar en dag bestierd door dezelfde presidenten, van wie sommigen al 39 jaar aan de macht zijn. Geen continent telt zoveel ‘langregeerders’. En toch maakt de wereld zich nog maar zelden echt druk over het democratisch tekort op het Afrikaanse continent. De zaak lijkt opgegeven, alsof er niets meer kan veranderen. Het maakt de omwenteling in het relatief kleine Burkina Faso zo’n symbolische kwestie. Daar stuurde de bevolking na massale protesten de zittende president Comparoé naar huis, na 27 jaar. Voorlopig heeft het leger de macht overgenomen. De generaals beloven dat er een overgangsregering komt, waarin alle bevolkingsgroepen zijn vertegenwoordigd. Of zij deze beloftes gaan waarmaken, is zo kort na de machtswisseling nog niet duidelijk. En zelfs al die regering er komt: van een echte omwenteling is natuurlijk pas sprake als er in Burkina Faso eerlijke en vrije verkiezingen komen, zo snel mogelijk. Er staat veel op het spel, niet alleen voor de bevolking van het land zelf. Burkina Faso zal een testcase worden. In het beste geval kan de omwenteling in Burkina Faso het begin zijn van een ‘Afrikaanse Lente’ ten zuiden van de Sahara. In het slechtste geval nemen de ‘langregeerders’ die in die landen nog zo talrijk zijn, de gebeurtenissen als aanleiding om de repressie in eigen land nog verder op te voeren, waardoor de kans op democratisering voor de hele regio alleen maar kleiner wordt. Net als veel andere Afrikaanse landen heeft Burkina Faso een zeer jonge bevolking, die dankzij mobiele telefonie tegenwoordig goed is geinformeerd. De roep om meer zeggenschap zal alleen maar groeien. De internationale gemeenschap moet juist in de zaak van Burkina Faso zijn invloed aanwenden om te zorgen dat er een goede afloop komt. Ook omdat dat nu nog mo- gelijk lijkt. Er moet vooral snel zicht komen op een datum voor vrije verkiezingen. Kansen zijn er. De protesten in Burkina Faso verliepen relatief vreedzaam, in de zin dat het het aantal doden beperkt is gebleven. Gunstig is ook dat de president al na een paar dagen gehoor gaf aan de roep van jongeren dat ‘27 jaar genoeg is geweest’. Een goede afloop voor Burkina Faso is van belang voor de hele regio. Een verkeerde afloop zal grote gevolgen hebben. Dan zullen de presidenten van Kameroen (39 jaar dezelfde president), Angola (35 jaar) of Oeganda (28 jaar) nog langer in het zadel blijven, als postkoloniale mastodonten.
© Copyright 2024 ExpyDoc
