Allergienet vzw, is een jonge

Allergienet vzw, is een jonge belangenorganisatie voor en door mensen met allergie.
Allergienet is heel spontaan ontstaan door de toevallige ontmoetingen van mensen met dezelfde bekommernissen
rond allergie. Al te vaak wordt allergie en de impact op het leven onderschat. Allergische patiënten hebben
gedurende hun leven soms een slechtere kwaliteit van leven dan patiënten met andere chronische ziekten. Vaak is
het moeilijk om hulp of begrip te krijgen en raakt men sociaal geïsoleerd, (vb. mensen met voedselallergie of
eczema).
Helaas, ook vandaag is allergie nog altijd een ziekte die ongeneeslijk is en die soms dodelijke slachtoffers eist. Een
beter begrip en betere kennis van het probleem kan veel leed voorkomen. Daarom heeft Allergienet tot missie om
het brede publiek te informeren over alle aspecten rond allergie. Allergienet is een actieve vereniging die in de
eerste plaats een vertegenwoordiger en spreekbuis is van alle allergiepatiënten. Een forum waar patiënten met
elkaar in contact kunnen treden, om zo hun ervaringen uit te wisselen en elkaar waar nodig te steunen. Meer dan
een zelfhulpgroep wil Allergienet ook een actieve partner zijn in de communicatie naar overheden, politiek, het
sociaal cultureel leven, de medische wetenschap en industrie.
Wil je meer informatie over Allergienet of wil je graag meehelpen met onze missie, aarzel niet om ons te contacteren
via [email protected]
Enkele weken niezen en tranende ogen tijdens het pollenseizoen? Veel mensen worden hier mee
geconfronteerd. Helaas is allergie voor veel mensen meer dan die enkele weken last.
De levenskwaliteit van heel veel patiënten die lijden aan rinitis, allergische astma, voedselallergie
en/of eczema wordt ernstig aangetast. Allergie heeft vaak een heel zware impact op het privé - en
sociaal leven, maar ook op carrière en school resultaten(1). Allergie is een chronische ziekte en
ondanks de bijna epidemische verspreiding(2) en de ernst van allergie is de publieke aandacht eerder
beperkt. Dit brengt risico’s met zich mee, vooral voor kinderen omdat zij niet altijd in staat zijn om
de risico’s van hun aandoening in te schatten en omdat hun zorg vaak wordt toevertrouwd aan
volwassenen die niet altijd over de nodige kennis beschikken om adequaat te handelen. 20% van de
allergische reacties voor voedsel gebeurt op school en twee op de drie scholen heeft minstens één
leerling die een risico heeft voor anafylaxie(3), helaas zijn veel scholen niet goed voorbereid. Een
goede samenwerking en communicatie tussen ouders, school en dokters is noodzakelijk om kinderen
met allergie te beschermen en hen een positieve schoolervaring te bezorgen.
Het is een hele uitdaging voor scholen om kinderen met allergie op een correcte wijze op te vangen.
Allergie kan zich immers uiten in verschillende symptomen en ondanks de vele overeenkomsten is
het vaak een specifiek individueel probleem. Niet ieder kind zijn allergie heeft hetzelfde verloop of
vereist dezelfde maatregelen. Ook voor ouders is het vaak zoeken naar de betere manier om dit
vaak complex probleem te communiceren naar de verschillende leerkrachten en begeleiders van hun
allergisch kind.
Om optimaal deel te nemen aan onderwijs hebben kinderen met allergie nood aan enkele algemene
rechten die nog te vaak, ook in België, onbekend zijn. Deze rechten houden in dat kinderen met
allergie les moeten kunnen volgen in een omgeving die voor hen veilig en gezond is, met zo weinig
mogelijk allergenen en zoveel mogelijk zuivere lucht. Dat, indien nodig, hun opleiding kan worden
aangepast aan hun situatie. Dat ze niet gestigmatiseerd worden als gevolg van hun allergie. Dat
deze kinderen in staat zijn om deel te nemen aan alle educatieve en recreatieve activiteiten. Dat ze
hun medicatie kunnen gebruiken. Dat schoolpersoneel in staat is om allergische symptomen te
herkennen en de juiste handelingen te treffen.
Met de “Allergie op school” campagne hopen Allergienet en Prévention des Allergies dat er meer
aandacht is voor de noden van het allergische kind in de schoolomgeving. Maar vooral willen ze met
dit gezamenlijk initiatief de communicatie verbeteren tussen ouders, kinderen en school. Op de
campagne website www.allergieopschool.be is voor iedere doelgroep heel praktische informatie te
vinden die onmiddellijk toepasbaar is. Daarnaast werd ook het persoonlijk allergie plan ontwikkeld.
Dit is een gestandaardiseerd formulier dat gratis via de website ter beschikking wordt gesteld en
toelaat om alle persoonlijke relevante allergie informatie op een gestructureerde manier te
communiceren naar alle betrokken personen. Ook draagt het plan bij tot een goede communicatie
over de locatie van de eventuele noodmedicatie, die zelfs levensreddend kan zijn. De campagne zal
continue worden bijgestuurd en alle relevante input van de doelgroepen zal worden opgenomen in
de website. Geïnteresseerde scholen kunnen ook meedoen aan een wedstrijd om ‘allergie
vriendelijke school’ te worden en maken zo kans op een mooie geldprijs.
Gunter Van Dyck
[email protected]
(1)(3)
“Allergy affects at least one-quarter of European schoolchildren, it reduces quality f life and may impair school performance”
Muraro A, Clark A, Beyer K, Borrego LM, Borres M, Lødrup Carlsen KC, Carrer P, Mazon A, Rance, F, Valovirta E,
Wickman M, Zanchetti M. The management of the allergic child at school: EAACI/GA2LEN Task Force on the allergic
child at school. Allergy 2010; DOI: 10.1111/j.1398-9995.2010.0234
(2)
“Allergies are the most prevalent chronic diseases in Europe with a >20% frequency”. EAACI
WAO white book on Allergy 2011-2012 Executive Summary R. Pawankar, GW Canonica, ST Holgate R F Lockey:” The prevalence
of allergic diseases worldwide is rising dramatically in both developed and developing countries. These diseases
include asthma; rhinitis; anaphylaxis; drug, food, and insect allergy; eczema; and urticaria (hives) and angioedema.
This increase is especially problematic in children, who are bearing the greatest burden of the rising trend which has
occurred over the last two decades”.
Factsheet persconferentie 22 april 2014

Meer dan 17 miljoen mensen in Europa kampen met een
voedselallergie. Circa 3,5 miljoen is jonger dan 25 jaar.

Eén op vier kinderen van schoolgaande leeftijd in Europa heeft een
of andere vorm van allergie.

In continentaal Europa worden de meeste voedselallergieën bij
kinderen veroorzaakt door het eten van eieren, koemelk of
pindanootjes. Meer dan 120 voedingsbestanddelen kunnen een
voedselallergie veroorzaken. Een allergie voor vis en schaaldieren
komt minder vaak voor maar kent meestal een ernstig verloop.

Voedselallergie is de voornaamste oorzaak van anafylaxie bij
baby's, peuters en kinderen tot 14 jaar.

Symptomen van een anafylaxie kunnen zich na het eten van
voedsel of een bijen- of wespensteek binnen enkele minuten of het
uur voordoen op verschillende niveaus: het centraal zenuwstelsel
(bv. hoofdpijn), hart- en bloedvatenstelsel (bv. verandering
hartritme, vernauwing van de bloedvaten, verlaagde bloeddruk), de
huid (bv. huiduitslag, jeuk, angio-oedeem), het ademhalingsstelsel
(bv. ademnood, verstikking), het spijsverteringsstelsel (bv. braken,
krampen, buikpijn).

20% van de allergische reacties voor voedsel gebeurt op school.
Circa 4 tot 7% van de schoolgaande kinderen worden getroffen
door een voedselallergie. Twee op de drie scholen heeft minstens
één leerling die een risico vertoont voor anafylaxie.

Allergische patiënten hebben gedurende hun leven soms een
slechtere kwaliteit van leven dan patiënten met chronische ziekten
(bv. diabetes).

Kinderen met een voedselallergie zijn meer vatbaar om op latere
leeftijd nog andere allergische aandoeningen te ontwikkelen zoals
astma. Ziekten die zich tegelijkertijd met een voedselallergie
kunnen voordoen zijn allergische rhinitis en eczeem.

Medicaties die via de mond worden ingenomen zijn niet goed in
staat om alle symptomen van een hevige allergische reactie te
onderdrukken. De toediening van adrenaline met een prikpen is de
meest adequate behandeling in de eerste lijn. Adrenaline autoinjectoren zouden aanwezig moeten zijn in alle scholen van Europa,
waaronder België.
Bron: EAACI, European Academy of Allergy and Clinical
Immunology
De EAACI is een Europese vereniging van artsen, onderzoekers en
verenigde professionele gezondheidswerkers die zich in dienst stellen
van mensen die worden getroffen door allergische aandoeningen.
EAACI telt meer dan 7.800 leden uit 121 landen en 47 nationale
verenigingen. De nationale vereniging in ons land heet BelSACI, de
The Belgian Society for Allergy and Clinical Immunology.
EAACI is de voornaamste bron van expertise in Europa voor alle
aspecten van allergie. Meer info via www.eaaci.orgith over 7,800
members from 121 countries and 47 National Societies, EAACI is the
primary source of expertise in Europe for all aspects of allergy.
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
A
N
A
F
Y
L
A
X
I
E
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
V
O
O
R
W
O
O
R
D
Vlug bij het dichtstbijzijnde huis het adres van een dokter opzoeken… wat lijkt het allemaal lang te
duren! Eenmaal terug is Joran stil, flauw, heeft braakneiging, dichtgezwollen ogen en krijgt ernstige
ademnood, duidelijk een anafylactische reactie. Dit gaat niet goed!
Een anafylactische reactie komt veelal totaal onverwacht en heeft een grote
impact! Weten hoe je de situatie moet aanpakken is van levensbelang!
De juiste medicatie en hulp van medische diensten zijn doorslaggevend.
Dit blijkt heel duidelijk uit onderstaande uit het leven gegrepen voorbeeld:
We dienen meteen de Epipen (adrenalinespuit) toe en bellen 112. Gelukkig toont Joran met de
Epipen snel enige verbetering… dit maakt het wachten toch wat draaglijker. Na amper 20 minuten
komen de MUG en de ziekenwagen bijna gelijktijdig aan. Joran wordt meteen volledig onderzocht
(hart, ademhaling,…). Het verhaal wordt gedaan en we krijgen de bevestiging dat we snel en goed
gehandeld hebben; mede daardoor is hij al aan de beterhand.
“We besluiten om met opa en oma eens een dag uitstapje te doen naar een afgelegen dorpje in de
Gaume. We kopen onze picknick en gaan die lekker oppeuzelen op een bankje in het dorp. Voor we
het bos intrekken voor een fikse wandeling doen we nog een klein toertje langs de mooie huizen.
Halverwege begint Joran urticaria te krijgen. De vlekken verspreiden zich snel over zijn hele lichaam.
We kijken naar elkaar en weten meteen hoe laat het is…
Er wordt echter geen risico genomen (de reactie kan immers na een tijdje terug verergeren). Joran en
ik gaan met de ziekenwagen naar het ziekenhuis. De ambulanciers worden door de MUG nog gebrieft
wat te doen indien nodig en weg zijn we. In een rotvaart (wegens de afgelegen plaats hebben we
toch een half uur nodig) gaat het richting ziekenhuis waar de urgentie-kinderarts en de spoed al op
de hoogte zijn. We worden er voortreffelijk opgevangen en Joran wordt er grondig onderzocht en een
tijdje opgevolgd. Zijn ademhaling en zijn bloeddruk zijn stilaan terug zo goed als normaal. Joran is
nog een beetje hyper maar kwebbelt er intussen alweer op los. Uit het gesprek met de kinderarts blijkt
dat melk in een gedroogde worst de boosdoener is. Bij de slager werd ons nochtans verzekerd dat
deze melk-vrij was… zo zie je maar.
Hij voelt zich duidelijk niet lekker. Omdat we maar een paar straten gingen wandelen, ligt de noodkit
(adrenaline auto-injector) nog in de auto. We stappen meteen terug richting auto. Joran tast naar
zijn keel die zwelt. Dit gaat me niet snel genoeg! Ik neem hem op mijn schouders, zeg dat we een
wedstrijdje gaan doen en loop, loop… mijn hart bonkt in mijn keel terwijl er van alles door mijn
hoofd flitst. Oef, eindelijk de auto. Ik geef hem meteen zijn antihistaminica, 2 pufs salbutamol en een
corticoïde. Intussen is onze mama er; ze neemt Joran over en stelt hem gerust.
Intussen is de ‘achterhoede’ dankzij het wonder dat gps heet ook ter plaatse geraakt. We mogen
mits de nodige toediening van medicatie beschikken, OEF! Het is een gelukkig weerzien! Voor de rest
van de dag maken we er nog het beste van. Eens terug en Joran in bed, laten we alles nog eventjes
bezinken. Verbazend hoe snel zo’n reactie kan evolueren en even verbazend hoe snel het terug beter
KAN worden!”
ANAFYLAXIE
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
Wat is een allergie?
Wat zijn allergenen?
Een allergie is een overdreven reactie van het afweersysteem op bepaalde stoffen, waarbij
een specifieke antistof wordt gevormd. De stoffen die de prikkels veroorzaken worden
allergenen genoemd. Normaal gesproken zijn allergenen niet schadelijk en geven ze geen
reactie. Bij mensen met een overgevoeligheid kan contact met een allergeen wel nadelige
reacties tot gevolg hebben, die op verschillende manieren tot uiting komen. Er is dan sprake
van een allergie.
Allergenen zijn stoffen die van buiten het lichaam afkomstig zijn en een allergische reactie
kunnen veroorzaken. Veel voorkomende allergenen zijn noten, vis, zuivel, eieren, fruit, pindanoten, schelp- en schaaldieren, peulvruchten, gras- en boompollen, huisstofmijt, huidschilfers van dieren, insectengif, latex, chemicaliën en medicijnen.
Hoe ontstaat een allergie?
Door regelmatig contact met een bepaald allergeen wordt een specifieke antistof aangemaakt.
Deze antistof hecht zich aan de zogeheten mestcellen, die zich in de longen, neus, ogen,
darmen en huid bevinden. De vorming van deze antistof en het hechten aan de mestcellen
vindt ongemerkt plaats, een proces dat maanden tot jaren kan voortduren. Als een allergeen in
contact komt met mestcellen waar antistoffen aan zijn gehecht, worden die geprikkeld tot het
afgeven van allerlei actieve stoffen, waaronder histamine. De actieve stoffen leiden uiteindelijk
tot een allergische reactie.
Voedsel
Insectengif
Medicijnen
Latex
Inspanning
Wat is anafylaxie?
Anafylaxie is een plotseling optredende allergische reactie die kan leiden tot een anafylactische
shock die levensbedreigend is. Anafylaxie treedt op als het immuunsysteem zeer heftig reageert
op een allergeen, zoals insectengif, een medicijn of voedingsmiddel. Anafylaxie dient direct
behandeld te worden.
Het kan op elke leeftijd voorkomen. In het bijzonder bij kinderen is voedselallergie een toenemend probleem waarmee ook de kans op anafylaxie toeneemt.
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
SYMPTOMEN EN BEHANDELING ANAFYLAXIE
Wat zijn de symptomen van anafylaxie?
Anafylaxie, de meest voorkomende symptomen op een rij:
Doorgaans is er sprake van anafylaxie als je ernstige klachten hebt zoals: jeuk, uitslag
op de huid, zwelling van de oogleden, lippen, keel of handen, maag- en darmklachten,
ademhalingsproblemen en/of duizeligheid. Deze symptomen ontstaan vaak binnen enkele
minuten na het in contact komen met een allergeen. Het is dan ook belangrijk om snel te
handelen als twee of meerdere klachten optreden. Bij aanwezigheid van één symptoom is er
meestal geen sprake van anafylaxie, maar van een minder ernstige reactie.
Huid
luchtwegen
Maag en darmen
· Jeuk
· Roodheid
· Galbulten
· Zwelling
· Jeuk/zwelling van
lippen, tong, keel
· Moeite met slikken
· Moeite met ademhalen
· Kortademigheid
· Jeukende, waterige ogen
· Loopneus
· Verstopte neus
· Niezen
· Hoesten
· Metaalsmaak in je mond
· Druk op je borst
· Stemverandering
· Piepende ademhaling
· Heesheid
· Buikkrampen
· Misselijkheid
· Overgeven
· Diarree
Hoe kan je anafylaxie behandelen?
Het is natuurlijk het beste om de stoffen waar je allergisch voor bent zo veel mogelijk te
vermijden. Mocht je toch een anafylactische reactie krijgen, dan is adrenaline (epinefrine)
hét middel om anafylaxie in een noodsituatie te behandelen. Je moet de adrenaline zo snel
mogelijk (laten) toedienen als je voelt dat je anafylactisch reageert. Bij twijfel is het altijd beter
om de adrenaline wel toe te dienen. Adrenaline vernauwt de bloedvaten zodat de bloeddruk
toeneemt. Het ontspant de spieren in de longen en keel, waardoor het makkelijker wordt om
adem te halen. Daarnaast wordt de hartslag gestimuleerd en zwellingen rond de lippen en het
gezicht verminderen.
Hart en bloedvaten
· Bloeddrukdaling
· Afwijkende hartslag
· Duizeligheid
· Flauwvallen
· Bewusteloosheid
· Shocktoestand
· Hartstilstand
EPIPEN
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
®
Wat is EpiPen ® ?
Vraag een nieuwe EpiPen ® aan.
EpiPen® is een zogeheten adrenaline auto-injector.
EpiPen® wordt toegepast bij de noodbehandeling van een ernstige anafylactische reactie of
allergische reactie op allergenen, bijvoorbeeld insecten gif, voedsel of geneesmiddelen. Het
is een automatische injectiespuit, waarmee je jezelf, of iemand anders, een standaard dosis
adrenaline in je dijbeen kan (laten) spuiten als je een levensbedreigende anafylactische reactie
krijgt. Elke EpiPen® kan je maar éénmaal gebruiken. Na het inspuiten van de adrenaline moet
zo snel mogelijk medische hulp worden ingeroepen via het alarmnummer 112.
Vraag na gebruik onmiddellijk een nieuwe EpiPen® aan via je behandelende arts of het ziekenhuis. Het advies is om altijd twee houdbare EpiPen®(nen) bij je te dragen. De EpiPen® wordt
niet dagelijks gebruikt, houd daarom de vervaldatum goed in de gaten.
Geef een gebruikte EpiPen® aan het ambulance- of ziekenhuispersoneel of lever deze in bij je
apotheek, zodat deze veilig vernietigd kan worden.
Heeft de EpiPen ® bijwerkingen?
Wie heeft een EpiPen ® nodig?
Indien je al een anafylaxie hebt gehad of je behandelende arts heeft geconstateerd dat je het
risico loopt om een anafylactische reactie te krijgen, dan krijg je een voorschrift voor EpiPen®
(of EpiPen® junior). EpiPen® is beschikbaar in je apotheek. Behandelrichtlijnen geven aan dat
indien na 5-15 minuten de klachten niet zijn verminderd, een tweede EpiPen® toegediend kan
worden. Daarom wordt geadviseerd om altijd twee EpiPen®(nen) bij je te dragen.
Na het gebruik van de EpiPen® kun je mogelijk last van bijwerkingen krijgen, zoals hartkloppingen, zweten, misselijkheid of nervositeit. Ervaar je andere bijwerkingen, meld deze dan aan
je behandelende arts of apotheker.
Hoe kan ik oefenen met de EpiPen ® ?
Het is belangrijk regelmatig het gebruik van EpiPen® te oefenen om ermee vertrouwd te raken
voor een noodgeval. Je kan hiervoor een EpiPen Trainer gebruiken. De EpiPen Trainer werkt
op dezelfde manier als een EpiPen®, maar dan zonder naald en adrenaline. Je apotheek of
behandelende arts kan er één bestellen via [email protected]. Het is tevens raadzaam
je omgeving in te lichten over jouw EpiPen®. Laat familie, vrienden, collega’s, school, sportclub,
etc. ook regelmatig oefenen met de EpiPen Trainer.
EPIPEN
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
®
VOOR GEBRUIK
NA GEBRUIK
Blauwe veiligheidsdop
D Veiligheidsdop, te verwijderen
kijkvenster
net vóór de injectie
Eenvoudige instructies
D Snelle toegang tot instructies
voor gebruik in noodsituaties
naaldbeschermer
Doorkijkvenster
D Om te zien of de oplossing helder en kleurloos is
D Om na te gaan of de injectie plaatsvond
(donkerder na gebruik)
beschermdoosje
Ingebouwde oranje naaldbeveiliging
D Bedekt de naald voor en na gebruik,
om prikongelukken te voorkomen
Bewaar je Epipen® in het meegeleverde beschermdoosje.
EPIPEN GEBRUIKSAANWIJZING
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
®
1.
2.
Hoeveel EpiPen ® (nen) heb ik nodig?
Het advies is om altijd twee EpiPen®(nen) bij je te hebben. Soms is het nodig om 5 tot 15
minuten na de eerste dosis een tweede dosis adrenaline toe te dienen om de symptomen
van anafylaxie te verlichten. Bovendien kun je een tweede ‘bifasische’ reactie krijgen in een
periode van 1 tot 38 uur na een eerste reactie. Zoek in ieder geval altijd medische hulp.
Wanneer moet ik mijn EpiPen ® vervangen?
Verwijder de blauwe veiligheidsdop.
3.
10 sec.
Verwijder de Epipen®
en wrijf 10 seconden
over de injectieplaats.
Houd het oranje uiteinde 10 cm van de
zijkant van het dijbeen. Stoot het oranje
uiteinde in het dijbeen (u hoort een ‘klik’)
en houd deze 10 seconden op de plaats.
4.
Na gebruik,
dringend medische
hulp inroepen
(Bel naar het nummer 100 in België
of 112 met de GSM in heel Europa)
Als de vervaldatum is verstreken, is de werking van de adrenaline niet meer gegarandeerd.
Zorg ervoor dat je de vervaldatum opschrijft in je agenda en vraag op tijd een nieuw
voorschrift voor je EpiPen®(nen) aan bij je behandelende arts. Je kan je EpiPen® ook registreren op www.anafylaxie.be.
Je ontvangt dan een e-mail voordat de vervaldatum verloopt.
Hoe bewaar ik EpiPen ® ?
D Stel EpiPen® niet bloot aan direct zonlicht en/of extreme hitte of kou.
D Bewaar EpiPen® niet in de koelkast of diepvries.
D Bewaar EpiPen® altijd in de meegeleverde koker en eventueel in de verpakking.
De vloeistof in de EpiPen® dient helder en kleurloos te zijn (geen verkleuring en/of neerslag).
ANAFYLAXIE
Eerste hulp bij ernstige allergische reacties
Welke voorzorgsmaatregelen kan ik nemen?
Welke maatregelen moet ik nemen als ik op reis ga?
Bewaar je EpiPen®(nen) op een vaste plek in huis. Zorg dat je ook buitenshuis je EpiPen(nen)
altijd bij je draagt.
Zorg dat je op reis voldoende EpiPen®(nen) bij je hebt en controleer vooraf de vervaldatum,
want het kan moeilijk zijn om deze te vervangen in het buitenland. Regel dit een paar weken
voor vertrek met je behandelende arts.
Bewaar bij je EpiPen® een instructiekaart (deze kan je aanvragen via www.anafylaxie.be).
Laat eventueel één of twee EpiPen®(nen) en een instructiekaart achter op plaatsen waar jij
of je gezinsleden met anafylaxie regelmatig zijn, zoals bij familie, op het kinderdagverblijf, op
school, op het werk, enz.
D Weet wat de risicofactoren zijn en probeer deze te vermijden.
D Ken de symptomen van anafylaxie.
D Zorg ervoor dat je altijd twee EpiPen®(nen) bij je hebt en dat de houdbaarheid
Luchtvaartmaatschappijen stellen vaak de eis dat je een brief van de huisarts voorlegt voordat
je toestemming krijgt je EpiPen® mee in het vliegtuig in te nemen. Controleer, voordat je een
vlucht boekt bij de luchtvaartmaatschappij of het reisbureau, wat de regels zijn en leg uit dat
je je EpiPen® aan boord nodig kan hebben.
Bewaar EpiPen® tijdens je vakantie zoveel mogelijk in de schaduw (laat de EpiPen® niet in de
volle zon of in de auto liggen, maar onder een boom, parasol of tafel).
niet is verstreken.
D Weet hoe en wanneer je je EpiPen® moet gebruiken.
D Oefen regelmatig met de EpiPen Trainer.
D Vertel je familie, vrienden en collega’s hoe ze de mogelijke symptomen van anafylaxie bij
jou kunnen herkennen en hoe ze EpiPen® moeten toedienen.
D Informeer bij een allergisch kind ook de school, kinderopvang en ouders van vriendjes/
vriendinnetjes.
Kans op anafylaxie? Wees goed voorbereid:
D Draag altijd twee EpiPen®(nen) bij je.
D Check regelmatig de vervaldatum van je EpiPen®.
D Registreer je EpiPen® op ww.anafylaxie.be.
D Informeer je omgeving over anafylaxie en geef instructies over hoe te handelen.
D Oefen regelmatig met de EpiPen Trainer.
Ook voor de omgeving is training van essentieel belang.
D Laat eventueel EpiPen®(nen) op een vaste plaats achter.
101036
Raadpleeg je arts
indien je nog vragen hebt.
Deze brochure is een uitgave van Allergienet vzw
Belangenorganisatie voor en door mensen met allergie.
www.allergienet.be [email protected]
Orde van geneesheren: 09/02/2013
http://ordomedic.be/nl/adviezen/advies/verantwoordelijkheid-van-kribbepersoneel-wanneer-bijeen-kind-een-allergische-shock-zou-optreden
Verantwoordelijkheid van kribbepersoneel wanneer bij
een kind een allergische shock zou optreden
Het onmiddellijk toedienen van adrenaline bij het optreden van een anafylactische shock is
levensreddend. Sinds het op de markt komen van dit geneesmiddel onder de vorm van een
speciale kit, die ook door niet-medisch geschoold personeel kan toegediend worden, rijzen er
vragen omtrent de verantwoordelijkheid van deze toediening aan minderjarigen in kribbe- of
schoolverband. Er dient namelijk rekening gehouden worden met meerdere factoren: het
ouderlijk gezag, de hulpverleningsplicht en de rol van de arts zowel bij het voorschrijven als
bij het geven van opleiding aan het personeel in kribbes en scholen. Een goede communicatie
en sluitende afspraken tussen de onderscheidenlijke actoren zijn noodzakelijk om in
levensbedreigende omstandigheden onmiddellijk te kunnen handelen, zelfs alvorens de
hulpdiensten ter plaatse zijn.
Advies van de Nationale Raad :
In zijn vergadering van 9 februari 2013 heeft de Nationale Raad uw vraag aangaande de
verantwoordelijkheid van het personeel van de kinderopvang wanneer bij een kind een
allergische shock zou optreden, onderzocht.
Elke burger is op basis van de wettelijke hulpverleningsplicht verplicht om hulp te bieden aan
personen in nood.
De laatste jaren is het aantal kinderen dat lijdt aan een allergie, evenals het voorkomen van
een anafylactische shock als meest ernstige uitingsvorm, drastisch toegenomen. In deze
levensbedreigende situatie is de onmiddellijke toediening van adrenaline de hoeksteen van de
behandeling. Om die reden dienen patiënten die een risico hebben voor een ernstige
allergische reactie, adrenaline in hun onmiddellijke omgeving te hebben. Een speciale kit is
ontworpen en geregistreerd onder de naam Epipen om eenieder, mits de nodige instructies, in
staat te stellen om in levensbedreigende situaties een standaarddosis adrenaline in de
bovenbilspier van de patiënt te injecteren.
Ouders kunnen in het verlengde van hun ouderlijk gezag aan personen die in de directe
omgeving van hun kinderen verblijven, zoals personeel van scholen en (voorschoolse en
buitenschoolse) kinderopvang, de schriftelijke toestemming geven om de Epipen in
levenbedreigende situaties aan te wenden, mits zij een doktersvoorschrift kunnen voorleggen
dat deze personen opdraagt aldus te handelen. Hiermee kan de behandeling direct worden
opgestart en wordt er geen tijd verloren in afwachting van de komst van de hulpdiensten.
De beste waarborg voor een adequate aanpak wordt verkregen als de ouders samen met de
behandelende arts van het kind, de medische dienst, die toezicht houdt op de kinderopvang of
de school, zo uitgebreid mogelijk hierover informeren en zij samen desgewenst een opleiding
voorzien waarin de preventieve maatregelen om het allergeen te vermijden, de symptomen
van de anafylactische shock en de toedieningstechniek van de Epipen grondig worden
uitgelegd.
ALLERGIE ACTIE PLAN
NAAM
..................................................................................................................................................................................................................................
VOORNAAM
LEEFTIJD
..............................................................................................................................................................................................................................
GEWICHT
KLAS
..................................................................................................................................................................................................................
FOTO KIND
..........................................................................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................................................................................
KLASTITULARIS
.............................................................................................................................................................................................................
HEEFT EEN ALLERGIE VOOR
....................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
HEEFT EEN VOEDSELALLERGIE VOOR*
.........................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
HEEFT ASTMA*
...................................................................................................................................................................................................................................................................................
HEEFT ECZEMA
...................................................................................................................................................................................................................................................................................
* HOGER RISICO OP ERNSTIGE REACTIE EN/OF ANAFYLAXIE
NOODCONTACTGEGEVENS
CONTACT OUDERS (VADER/MOEDER/VOOGD/FAMILIELID)
NAAM
.........................................................................................................................................................
TEL/GSM
..........................................................................................................
NAAM
.........................................................................................................................................................
TEL/GSM
..........................................................................................................
CONTACT HUISDOKTER
NAAM
.........................................................................................................................................................
TEL/GSM
...................................................................................................................................................
STEMPEL
CONTACT SPECIALIST
NAAM
.........................................................................................................................................................
TEL/GSM
...................................................................................................................................................
ONDERHOUDSMEDICATIE/BEHANDELING/INSTRUCTIES VAN DE BEHANDELENDE ARTS:
(BENAMING, DOSIS, WIJZE VAN TOEDIENING)
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
NOODPROCEDURE & MEDICATIE ZIE KEERZIJDE
ALLERGIE ACTIE PLAN
LOCATIE NOODMEDICATIE: ..........................................................................................................................................................................................
(INDIEN VAN TOEPASSING)
BEHANDELING ALLERGIE
ALLERGISCHE REACTIE
WAT TE DOEN BIJ: (één van volgende criteria)
,
VERMOEDELIJKE INNAME VAN EEN VOEDSELALLERGEEN
,
,
,
,
ZWELLEN VAN LIPPEN, OOGLEDEN, GEZICHT
GALBULTEN, JEUK
,
,
,
BLIJF BIJ HET KIND
GEEF DE BESCHIKBARE VOORGESCHREVEN MEDICATIE*
IN GEVAL VAN ASTMA DIEN PUFFER TOE
(SALBUTAMOL)
,
BUIKPIJN, OVERGEVEN, DIARREE
CONTACTEER DE OUDERS EN
INFORMEER HEN OVER DE SITUATIE
,
ASTMA-OPSTOOT, HOESTEN
BIJ RISICO OP ANAFYLAXIE NEEM DE EPIPEN® REEDS
BIJ DE HAND
WAT TE DOEN BIJ:
TIP: BLIJF KALM EN PROBEER HET KIND
RUSTIG TE HOUDEN.
LEG UIT WAT JE DOET EN WAAROM.
TWEE OF MEERDERE VAN BOVENSTAANDE CRITERIA EN
NA EEN VERMOEDELIJKE INNAME VAN EEN VOEDSELALLERGEEN
SPREEKT MEN VAN ANAFYLAXIE:
> NEEM EPIPEN® EN ZIE BEHANDELING ANAFYLAXIE.
* (meestal antihistaminica in combinatie met salbutamol)
>
BEHANDELING ANAFYLAXIE
ERNSTIGE ALLERGISCHE REACTIE
WAT TE DOEN BIJ: (één of meerdere)
1
PAK DE EPIPEN® INJECTOR EN DIEN DEZE TOE
,
AANHOUDENDE ADEMHALINGSPROBLEMEN
2
VERWITTIG DE HULPDIENSTEN 100 OF 112 EN
ONDANKS SALBUTAMOL, HEESHEID
3
BLIJF BIJ HET KIND, INDIEN NODIG DIEN
EEN TWEEDE EPIPEN® TOE INDIEN ER GEEN
VERBETERING IS VAN DE SYMPTOMEN
BINNEN DE 5 TOT 15 MINUTEN.
4
BIJ VERSLECHTERING DIEN HARTMASSAGE
EN BEADEMING TOE
,
,
,
,
ZWELLEN VAN TONG EN/OF KEEL,
MOEILIJK SLIKKEN
BLEEK EN SLAP (LAGE BLOEDDRUK)
INEENZAKKEN
BEWUSTELOOSHEID
TIP: BIJ TWIJFEL, GEBRUIK DE EPIPEN®,
NEEM GEEN AFWACHTENDE HOUDING AAN
EPIPEN® INSTRUCTIES:
STAP 1 VERWIJDER DE BLAUWE VEILIGHEIDSDOP
STAP 2 HOUD HET ORANJE UITEINDE 10 CM VAN
DE ZIJKANT VAN HET DIJBEEN. STOOT HET ORANJE
UITEINDE IN HET DIJBEEN (U HOORT EEN KLIK)
EN HOUD DEZE 10 SECONDEN OP DE PLAATS
STAP 3 VERWIJDER DE EPIPEN® EN WRIJF 10 SECONDEN
OVER DE INJECTIEPLAATS
1
2
GEBRUIK EEN TWEEDE EPIPEN® INDIEN DE KLACHTEN
NA 5 TOT 15 MINUTEN NIET VERBETERD ZIJN.
DIT DOCUMENT IS GRATIS TE BEKOMEN VIA WWW.ALLERGIEOPSCHOOL.BE - EEN INITIATIEF VAN ALLERGIENET EN PRÉVENTION DES ALLERGIE
DISCLAIMER: ALLERGIENET VZW & PRÉVENTION DES ALLERGIES ASBL KUNNEN NIET VERANTWOORDELIJK WORDEN GESTELD VOOR ONJUIST GEBRUIK OF VOOR DE INHOUD VAN DIT DOCUMENT.
n
e
g
i
e
e
j
ak
Ma
e
n
g
a
p
cam
EN MAAK VAN JOUW SCHOOL DE ALLERGIEVRIENDELIJKSTE SCHOOL VAN HET LAND
WEDSTRIJD
Doe mee met je school of klas aan
de allergie op school wedstrijd en
maak kans 2.500 euro !*
Ook voor de tweede en derde
plaats zijn er mooie geldprijzen
voorzien.
WAT MOET JE DOEN?
Maak een echte campagne rond
het thema allergie op school .
Gebruik sociale media om je campagne te verspreiden en/of toon
waarom jouw school een allergievriendelijke school is!
De winnende campagne zal
gebruikt worden ter promotie van
de website allergieopschool.be
* Reglement beschikbaar op
www.allergieopschool.be
Affiche_NL.indd 1
17/04/14 11:53
www.medibling.be
Contact
Gunter Van Dyck
[email protected]
0486 68 19 51
www.allergienet.be
www.eczemanet.be
www.anafylaxie.be
www.allergieopschool.be
Nadia Steenbeek
[email protected]
02/511 67 61
www.oasis-allergies.org
www.allergiealecole.be
Allergie en Anafylaxie
Dr E De Wachter, Prof A Malfroot, Prof I De Schutter
Kinderlongziekten – Kinderallergologie
UZ Brussel
Nationale sensibiliseringscampagne:
Allergie op school - Anafylaxie.
22 april 2014, 1050 Brussel
Wat is allergie?
Allergie is een overdreven reactie van
het lichaam op een stof waarop je
lichaam normaal gezien niet hoeft te
reageren.
2
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Waartegen kan je allergisch zijn?
Voedsel
Dieren
Pollen
Medicatie
Latex
Wespen- en bijengif
3
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr
E De Wachter
Huisstofmijt
22 april 2014
Welke symptomen?







4
Huid: jeuk, roodheid, urticaria, zwelling
Ogen: roodheid, jeuk, zwelling
Neus: neusloop, niezen, verstopping
Keel: jeuk, heesheid, zwelling
Longen: hoesten, kortademig, astma
Maag-darm: braken, diarree, buikpijn
Levensbedreigende reactie: ANAFYLAXIE
bloeddrukdaling, bewustzijnsverlies, ...
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Wat is anafylaxie?
5

Snel optredende allergische reactie, die
ernstig is en tot de dood kan leiden
(NIAID: National Institute for Allergy and Infectious Disease)
(FAAN: Food Allergy and Anaphylaxis Network)

Ernstige levensbedreigende gegeneraliseerde of
systemische overgevoeliheidsreactie, gekenmerkt
door een snel ontwikkelend levensbedreigend
luchtweg- ademhalings- of circulatoire probleem,
meestal geassoieerd met huid en mucosale
afwijkingen
(EAACI: European Academy of Allergy and Clinical Immunology)
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Anafylaxie bij 1 van 3 criteria
1/ Plots: huid en/of slijmvliezen
+ luchtwegproblemen
en/of bloeddrukdaling
2/ Plots na vermoedelijke
blootstelling: min 2criteria:
-Huid-slijmvliezen
-Luchtwegprobleem
-Bloeddrukdaling
-Maag-darmklachten
3/ Bloeddrukdaling min/uren
na blootstelling aan gekend
allergeen
Bron: Simons et al. World Allergy
Organization Guidelines 2011, WAO
Journal 2011; 4:13-37.
6
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Anafylaxie


Meestal onverwacht
Plots optredend en snel evolutief
 Binnen de minuten, zelden na 2 uur

Meestal met veralgemeende huiduitslag
EN een ander orgaan
In 20 % milde of afwezige huiduitslag

Belangrijkste uitlokkers:





7
Voeding (kinderen!)
Wespen-en bijengif
Medicatie
Latex
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Enkele cijfers




22% Europese kinderen zijn allergisch
3-6% Europese kinderen: voedselallergie
Vooral bij kinderen is de kans op zware allergische
reacties op voedsel groot
Anafylaxie:
 1.5-8/100000 mensen/jaar
 Vermoedelijk onderschatting
 Kans op anafylaxie in het leven wereldwijd: 0.05-2%
(Simons et al. World Allergy Organization Guidelines 2011, WAO
Journal 2011)
(Panesar et al. The Epidemiology of anaphylaxis in Europe: a systematic
Review, Allergy 2013; 68:1353-1361)
(EAACI website)
8
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Anafylaxie: beter voorkomen dan
genezen...



Strikt mijden van het allergeen
Kleine hoeveelheden kunnen ernstige reacties
uitlokken
 Mijden van sporen in het voedsel als nodig
Combinatie van verschillende factoren:
 Meerdere allergenen tegelijk
 Inspanning, stress, zieke toestand, sommige
medicatie
Geeft stress en angst bij ouder en kind: goede
afspraken met onmiddellijke omgeving van het
kind geeft rust, vertrouwen. Extra stress bij
verjaardagen, uitstappen, schoolreizen...
9
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Belangrijk in preventie van anafylaxie

Educatie door arts
 Patiënt en ouders educeren over:





Communicatie van patiënt en ouder naar
omgeving (+ aanleren van skills)



10
Allergische reactie - astma - anafylaxie
Welke te vermijden allergenen (diëtiste)
Meegeven van geschreven stappenplan
Gebruik van de Epipen® aanleren
Familie
Vrienden
School - kribbe - naschoolse opvang
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Wat te doen bij een allergische reactie?
In geval van 1 van onderstaande







Behandeling allergische reactie:




11
Inname van voedselallergeen
Zwellen lippen, ogen, gelaat
Huiduitslag, jeuk, galbulten
Buikpijn, braken, diarree
Astma-opstoot: hoesten, ademnood, piepen
Blijf bij het kind en observeer de klachten
Antihistaminicum (cetirizine,...)
Bij astma: noodpuff (salbutamol)
Contacteer de ouders
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Wat te doen bij een allergische reactie?
In geval van 2 of meer van onderstaande

EN vermoedelijke inname van voedselallergeen





12
Zwellen lippen, ogen, gelaat
Huiduitslag, jeuk, galbulten
Buikpijn, braken, diarree
Astma-opstoot: hoesten, ademnood, piepen
Behandeling Anafylaxe
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Wat te doen bij een allergische reactie?
In geval van 1 of meer van onderstaande

 Aanhoudende ademhalingsproblemen ondanks
noodpuff
 Zwelling tong en/of keel met heesheid en/of
slikproblemen
 Bleek en slap (lage bloeddruk)
 In elkaar zakken
 Bewustzijnsvermindering of bewusteloosheid

13
Behandeling Anafylaxe
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Hoe behandel je anafylaxie?
1/ Verwijder zo mogelijk de uitlokkende factor
2/ Dien Epipen®-auto-injector toe in voorste
buitenste deel bovenbeen
3/ Bel de hulpdiensten en blijf bij het kind
4/ Leg kind neer, benen hoger.
Indien braken, of misselijkheid: dan zijwaartse
positie liggend.
TENZIJ belangrijke ademnood: halfrechtopzittend
5/ Dien na 5-15 min zo nodig 2de Epipen® toe
6/ Start bij verslechtering hartmassage en beademing
14
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Adrenaline auto-Injector
15

Epipen® (0,15-0,30)
 De belangrijkste sleutel in behandeling
anafylaxie!!
 Gebruiksvriendelijk
 Bewaren op kamerT°

Mogen leerkrachten/opvoeders dit toedienen?
 JA!! (advies orde GH 9 feb 2013)
 Wettelijke hulpverleningsplicht aan mensen in
nood
 Ouders en arts geven schriftelijk toestemming
 OEFENPEN ter beschikking + stappenplan
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
Take home message
16

Allergie is frequent bij kinderen. Impact op kind en
familie wordt onderschat.

Voedselallergie kan → anafylaxie

Preventieve maatregelen blijven primoridaal:
 Mijden van allergeen
 Begrip en alertheid van de school en omgeving
 Communicatie arts - patiënt - school
 Geschreven stappenplan en aanleren van Epipen®

Herkennen van allergische reactie – anafylaxie

Bij anafylaxie is Epipen® de belangrijkste stap
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014
17
Nationale sensibiliseringsdag voor anafylaxie; Dr E De Wachter
22 april 2014

Download Report