Lezing in Naturalis Zondag 11-1-2015 om 13:00 Plaats: de Cinéma in Museum Naturalis (Leiden). Toegang: gratis voor leden van GEA en van de NGV en voor bezoekers van het museum. Zaal open: 12:30. Prof. Manuel Sintubin (KU Leuven) KNOEI NIET MET DE WRIJVING! De dreiging van geïnduceerde aardbevingen Het merendeel van de breuken in de aardkorst staan onder een kritische spanning. Een kleine verandering in het heersende spanningsveld rond de breuk kan ervoor zorgen dat de wrijving het niet meer houdt en de breuk het begeeft. Een aardbeving is het gevolg. Dat is nu net wat de mens doet door allerlei activiteiten in de ondergrond — door het onttrekken van vloeistoffen (bv. grondwaterontginning, aardolie-exploitatie) en gassen (bv. conventioneel en niet-conventioneel aardgas) uit diepe reservoirs, door het injecteren van vloeistoffen (bv. injectie van afvalwaters) en gassen (bv. ‘Carbon Capture & Storage’). Door al deze activiteiten verstoort de mens het spanningsveld diep in de aardkorst. Het gevolg zijn ‘antropogene’ aardbevingen, ofwel aardbevingen geïnduceerd door de mens. Maar deze dreiging van door de mens veroorzaakte aardbevingen in gebieden die tot op heden geen aardbevingsgebied waren, blijkt maatschappelijk steeds meer onaanvaardbaar. Maar wat geldt voor de Groningse aardbevingen en de aardbevingen die mogelijk verband houden met schaliegasontginning, is ook van toepassing op geothermie of ondergrondse koolzuurgasberging. In deze lezing gaan we dieper in op onze huidige kennis over hoe aardbevingen mogelijk geïnduceerd worden om zo de dreiging van geïnduceerde aardbevingen beter te kunnen inschatten bij elke menselijke ingreep in de ondergrond.