Opgelet voor teken!

De ziekte van Lyme
Geheugensteuntje
Ben je van plan om je in een risicozone te begeven? Zorg
ervoor dat je beschermd bent! Draag een lange broek,
lange mouwen (liefst in een lichte kleur), schoenen of
laarzen en kousen (best boven de broek).
Gebruik een goed werkend insectenwerend middel
(DEET) op de onbeschermde lichaamsdelen volgens de
gebruiksaanwijzingen.
Vragen of meer weten?
Heb je nog vragen over preventie van de ziekte
van Lyme, contacteer de arbeidsgeneesheer.
Wanneer je terug thuis bent: controleer je hele lichaam
en je kleren. Als je een teek op je huid vindt, verwijder
deze dan met het juiste materiaal (een tekentang ) en
ontsmet de huid. Noteer de dag en de plek van de beet.
Controleer de plek gedurende een maand.
Ga naar de dokter als je symptomen krijgt en vermeld
de dag van de tekenbeet (en indien mogelijk de gegevens
van je arbeidsgeneesheer).
Plek op het lichaam
Vermijd zo veel mogelijk om door hoog gras te lopen als
het niet echt noodzakelijk is.
© Provikmo 2014
Beter voorkomen
dan genezen!
Op het werk: waar?
Wat je moet onthouden:
Onze hoofdkantoren
Antwerpen | Bataviastraat 11 - 2000 Antwerpen
Tel. 03 204 70 60 - Fax 03 204 70 69
Opgelet
voor teken!
Brugge | Dirk Martensstraat 26/1 - 8200 Brugge
Tel. 050 47 47 47 - Fax 050 47 47 58
Gent | Lange Kruisstraat 7 - 9000 Gent
Tel. 09 235 49 61 - Fax 09 235 49 62
Hasselt | Maastrichtersteenweg 254 - 3500 Hasselt
Tel. 011 26 31 71 - Fax 011 25 48 95
Herentals | Atealaan 65/3 - 2200 Herentals
Tel. 014 84 94 90 - Fax 014 84 94 95
Preventie van de ziekte van Lyme
bij professionele blootstelling
Advies
Noteer de datum van de beet en de plek van de
besmetting in je agenda. Dit kan later nuttig zijn bij een
eventuele aangifte bij het fonds voor beroepsziektes.
Controleer regelmatig op eventuele symptomen
gedurende de weken na de tekenbeet.
Datum van de tekenbeet
Puurs | Rijksweg 9 - 2870 Puurs
Tel. 03 886 03 56 - Fax 03 886 55 51
Roeselare | Ovenstraat 5 - 8800 Roeselare
Tel. 051 26 06 00 - Fax 051 26 06 09
Maatschappelijke zetel
Brussel | Koningsstraat 75/3 - 1000 Brussel
Tel. 02 250 00 57 - Fax 02 223 72 87
Andere kantoren
Charleroi | Eupen | Luik | Namen
Noteer de datum van de beet
en de plek van de besmetting
provikmo.be
provikmo.be
Hoe krijg je de ziekte van
Lyme of borreliose?
Ontwikkelingscyclus
van de teek
Er zijn 3 voorwaarden nodig om ziek te worden:
• Om zich volledig te kunnen ontwikkelen,
hebben teken drie opeenvolgende gastheren nodig gedurende een periode van
ongeveer 2 jaar.
• Je bent gebeten door een teek.
• De teek in kwestie is drager van de bacterie die
de ziekte van Lyme veroorzaakt. Ongeveer 10%
van alle teken is besmet.
• De teek heeft zich lang genoeg vastgezet op de
huid om de bacterie te kunnen overdragen
(langer dan 24 uur).
Hoe kan je een teek
herkennen?
Een teek is een kleine bruinzwarte parasiet uit de klasse
van de spinachtigen. De grootte kan sterk variëren.
Teken leven hoofdzakelijk in laag en dicht struikgewas
in bossen en aan bosranden, vooral waar er veel wild
is, maar ze kunnen eigenlijk overal voorkomen, zelfs in
de stad.
Teken zitten op grashalmen en in struikgewas en
wachten tot een mogelijke gastheer langskomt (mens of
dier). Ze klampen zich vast en zuigen zich vol met bloed.
Dit kan enkele dagen duren en het is op dat moment
dat ze hun gastheer kunnen besmetten. Wanneer ze
voldoende gevoed zijn, laten ze zich op de grond vallen
om over te gaan naar het volgende stadium van hun
ontwikkeling.
Teken zijn voornamelijk actief bij warm en vochtig
weer. In onze gebieden is dit dus van mei tot oktober.
Vergeet je arts niet te zeggen waar en wanneer je
vermoedelijk gebeten werd en te vermelden dat je werk
een risico inhoudt (verwittig indien nodig de arbeidsgeneesheer).
Hoe kan je de ziekte van
Lyme voorkomen?
•In de eerste fase wordt de teek een larve
genoemd: het vrouwtje legt haar eieren
gewoonlijk in de lente op een plek in de
schaduw. De larven kruipen ongeveer een
maand later uit het ei. Deze larven voeden
zich gedurende 3 à 5 dagen op een dier en
worden 2 à 3 weken later een nimf.
• Vermijd risicozones zo veel mogelijk. Blijf op de
paden en probeer zo weinig mogelijk door hoog gras
te lopen. Vooral werken in bossen en langs bos randen houdt een risico in. Houthakkers, bos bouwers, boswachters, jagers en tuinmannen
vormen dus een risicogroep.
•De nimf zoekt op haar beurt een gastheer
(dier of mens), waarop ze zich voedt en laat
zich na enkele dagen op de grond vallen.
De nimf wordt de volgende lente volwassen.
Wat zijn de symptomen
van de ziekte van Lyme?
•Bij volwassen teken zijn mannetjes en vrouwtjes van elkaar te onderscheiden. Op dat
moment zijn het enkel de vrouwtjes die
zich voeden. Ze klampen zich vast aan een
gastheer (meestal hertachtigen, zwijnen of
mensen).
• Enkele dagen tot 3 maand na de tekenbeet verschijnt
er een ronde rode vlek die zich uitbreidt ter hoogte
van de beet: het erythema migrans. Dit symptoom
is typisch voor de ziekte van Lyme als de vlek groter
wordt dan 5 cm diameter. Dit stadium kan gepaard
gaan met verschillende symptomen zoals koorts,
hoofdpijn, …
Deze cyclus toont aan dat mensen gebeten en
dus geïnfecteerd kunnen worden door nimfen
en volwassen teken.
• Enkele weken tot maanden na de beet kunnen
volgende symptomen ontstaan: pijn in de ledematen,
gezichtsverlamming, gezichtsproblemen, hartritmestoornissen, …
De symptomen worden ingedeeld in drie stadia:
• Maanden tot jaren na de beet kunnen de symptomen chronisch worden: gewrichtspijn, verscheidene
neurologische klachten, chronische huidaandoening
(kleurverandering of andere).
Het is mogelijk meerdere keren besmet te raken
aangezien er geen immuniteit bestaat.
De ziekte wordt niet overgedragen van mens
op mens maar enkel door een tekenbeet.
Indien je één van deze symptomen herkent, contacteer
dan zo snel mogelijk je arts. Er bestaat een efficiënte
behandeling maar deze is nutteloos indien je geen
symptomen vertoont.
• Draag zo veel mogelijk bedekkende en lichte kledij
zodat je eventuele teken beter kan zien. Probeer
openingen dicht te houden door je kousen bijvoorbeeld over je broek te trekken.
• Smeer niet bedekte lichaamsdelen in met een
insectenwerend middel (gewoonlijk producten op
basis van DEET).
• Controleer de huid na elke mogelijke blootstelling
zodat je teken zo snel mogelijk kan ontdekken en op
de juiste manier verwijderen.
Gebruik geen ether, olie of ander product. Dat kan er
zelfs voor zorgen dat de teek nog meer bacteriën in
de wonde afgeeft. Probeer de teek zo dicht mogelijk
bij de huid vast te nemen met een geschikt pincet,
een tekentang of een pincet met gebogen top. Let op
dat je de teek niet plet.
Trek de teek voorzichtig weg (zonder te draaien als je
een gewoon epileerpincet gebruikt).
Ontsmet de huid.