LB_Kriebelende_zomergasten_(mei).

V A K K E N N I S
Kriebelende zomergasten
Nu het mooie zomerweer zijn intrede doet, komen
ook de insecten. Nuttige beestjes, maar de steken en
beten kunnen erg vervelend zijn. In de zomer krijg
je als drogist dan ook geregeld klanten met vragen
over insectenbeten. Nog even de belangrijkste adviezen op een rij.
Tekst: Centraal Bureau Drogisterijbedrijven
Lichamelijke reacties
Muggen, vlooien, wespen, bijen, mieren,
teken en steekvliegen zijn in Nederland de
• Een koude natte doek geeft verlichting bij
jeuk, pijn en zwelling.
• Bij jeuk kun je kiezen voor
meest voorkomende insecten die bijten of
mentholpoeder - let op leeftijdsgrens! -
steken. Sommige mensen hebben veel last
of voor een crème. Bij een plaatselijke
van een beet of steek, anderen merken er
allergische reactie op de insectenbeet
nauwelijks iets van. Een insectenbeet of
of -steek kan het zinvol zijn om een
-steek kan verschillende effecten op het
antihistaminicum in crèmevorm te
lichaam hebben:
gebruiken.
1. Een beet of steek kan een giftige stof in
het lichaam brengen, waardoor er een
WASA-vragen
plaatselijke reactie ontstaat. Dit geeft
De WASA-vragen die specifiek bij dit
lokaal roodheid, zwelling, jeuk en pijn.
onderwerp aan de orde komen, zijn:
2. Ook kan een allergische reactie
• Wie heeft de klacht? Let op: gebruik
optreden. Het meest komt dit voor
geen producten met menthol bij kinderen
bij wespen-, bijen-, horzel- en
jonger dan 2 jaar.
hommelsteken.
3. Een insect kan een infectie overbrengen.
• Aard van de klacht. Gaat het om het
weghouden van insecten, of om klachten
De teek is het meest bekend als
door een steek? Om welk insect gaat het
overbrenger van infecties. Maar ook de
en om welke klacht: jeuk, pijn, zorgen
mug (malaria) en in het verleden de vlo
om een teek, of een nog vastzittende
(de pest) kan infecties overdragen.
teek?
• Sinds wanneer bestaat de klacht?
Algemene adviezen
Hoelang geleden was de beet of steek?
• Sommige insecten zijn verzot op
Dit is met name van belang bij een
felgekleurde kleding, parfum en
bloemen. Houd hier rekening mee als je
naar buiten gaat.
• Een steek van een bij, wesp of steekvlieg
is pijnlijk en kan een flinke bult geven.
tekenbeet.
• Al wat gedaan? Welke geneesmiddelen
heeft de klant al gebruikt, welke
leefregels en adviezen heeft de klant al
geprobeerd?
Bijen laten hun angel achter in de huid
lijf­b
­ lad 04 2014
40
als zij steken. Deze kun je verwijderen
Zelfmedicatie
door met de nagels over de plek te
Als drogist heb je geneesmiddelen
schrapen. Ook kun je een pincet
in het assortiment tegen pijn en jeuk
gebruiken.
na insectenbeten. Deze middelen
Advertentie
kunnen lokaal een anestheticaeffect - zoals
Urgente klachten
pramocaïne - of antihistaminicaeffect -
Direct doorverwijzen naar de huisarts is nodig bij
zoals tripelennamine - hebben; zie ook het
de volgende klachten:
overzicht in de tabel. Verder bevatten de
• Wanneer iemand in de mond, tong of
middelen vaak stoffen als zinkoxide die
een verkoelende en zwak samentrekkende
werking hebben. In de homeopathie worden
keel is gestoken: er bestaat een risico op
benauwdheid.
• Wanneer de klant aangeeft een ernstige
tegen insectensteken en kwallenbeten
allergische reactie te verwachten op bepaalde
middelen gebruikt met bestanddelen van
beten of steken.
moerasrozemarijn, smalbladige zonnehoed
en brandnetel.
• Bij ernstige allergie: plotselinge benauwdheid
en/of opgezwollen lippen en oogleden of
zwellingen op plaatsen die niet in de buurt van
DEET
de insectenbeet of -steek zitten.
Er zijn ook middelen verkrijgbaar om
insectenbeten, vooral van muggen, te
• Wanneer een klant door veel insecten tegelijk
gestoken is - dit geldt niet voor muggen.
voorkomen. Deze middelen bevatten vaak DEET
- DEET is een benaming voor diëthyltoluamide.
Minder urgente klachten
De concentratie DEET is afhankelijk van het
In de volgende gevallen is het minder urgent,
land waar men is. Voor verre landen wordt
maar wel verstandig om de huisarts te
bijvoorbeeld een insectenwerend middel met
raadplegen:
30 - 50 procent DEET geadviseerd en voor de
•W
anneer iemand jeuk heeft over het hele
nacht een geïmpregneerd muskietennet. Let op:
lichaam.
bij gebruik van DEET werken zonnebrandcrèmes
• Als de klachten na drie dagen nog even erg zijn.
minder goed.
• A ls een teek langer dan 24 uur in de huid heeft
gezeten, of wanneer er rond een tekenbeet na
Naar de huisarts?
enkele dagen tot maanden een lichtrode, ronde
De klachten na een beet of steek gaan normaal
vlek ontstaat - ziekte van Lyme.
gesproken vanzelf weer over. In de volgende
gevallen is het echter verstandig om de klant te
Blijf op de hoogte via Facebook (Werken in
verwijzen naar de huisarts.
de drogisterij) en Twitter (@Indedrogisterij)
Producten
ADVIEZEN BIJ
TEKENBEET
Teken zijn spinachtige beestjes die
zich voeden met bloed van honden,
katten, vogels, schapen en mensen. Een
tekenbeet kan gevaarlijk zijn, wanneer
de teek de ziekte van Lyme met zich
meedraagt. Als de klant door een teek
gebeten is, adviseer je het volgende:
• Verwijder de teek binnen 24 uur met
een puntige pincet of een speciale
tekenpincet. Pak de teek zo dicht
mogelijk bij de huid vast en trek de teek
voorzichtig uit de huid. Druk de teek
hierbij niet plat.
• Een achterblijvend stukje van de
monddelen van de teek kan geen kwaad;
het verdwijnt vanzelf uit het wondje.
• Als de teek verwijderd is, ontsmet
dan het wondje met chloorhexidine, of
povidonjood.
• Noteer de datum in de agenda; bij
eventuele ziekteverschijnselen zal de
huisarts hier naar vragen.
• Let er tot drie maanden na de beet
op of er een rode ring verschijnt en er
ziekteverschijnselen optreden, zoals
griepachtige klachten.
Gebruik
Dosering
Plaatselijke kortdurende jeuk: dunne laag
crème aanbrengen op de jeukende plekken.
Plaatselijk kortdurende jeuk: meermalen per
dag. Beschadigde huid: 1 - 2 keer per dag.
Geen beperking.
Nestosyl
Bij beschadigde huid: een dikke laag crème
aanbrengen en zo nodig afdekken.
Producten met
tripelennamine
lijf­b
­ lad 04 2014
Leeftijd vanaf
De jeukende plekken goed insmeren
Niet op ontstoken, natte plekken of op
blaasjes.
41
Op grote huidoppervlakken niet langer
gebruiken dan enkele dagen.
Naar behoefte gebruiken.
Niet langer dan 14 dagen achter elkaar
gebruiken.
2 jaar (onder de 2 jaar
alleen in overleg met
huisarts).