Nummer 6 - BC Broekhin

VRIJESCHOOLPAROOL
Fred Kessels
‘Meer dan duizend woorden’
Eerste jaargang nummer 6
VRIJESCHOOLPAROOL
DEEL 2 DE AFBROKKELING
VAN HET BISSCHOPPELIJKE
Over het Bisschoppelijk College Broekhin
1945 - 1996
Na 1945 groeide het aantal leerlingen snel. Waar
het internaat nog enkele haast onbewoonbaar
verklaarde kamers had, werden die ingericht als
noodlokaal. Er waren toen ongeveer 150 internen, die elke middag door de ‘hoge, sombere
gangen’ liepen – zoals een kroniekschrijver vermeldt – om rond 13.00 uur de warme maaltijd
te genieten.
Nieuwe tijdgeest
In 1956 werd er voor het eerst een leek benoemd
op school, die op de administratie kwam te werken. Er waren op het Bisschoppelijk College tot
dan toe alleen priesterleraren (‘professoren’).
Behalve voor de vakken tekenen en gymnastiek.
Hoe dat zo? De kroniekschrijver:
‘Begrijpelijk. Een cursus M.O –tekenen houdt
ook in het tekenen naar levende modellen, die
meestal niet van enige charme ontbloot zijn.
Een gymnastiekleraar moest ook de handstand
kunnen voordoen, terwijl een priester gebonden
was aan het dragen van een toog.’
die de cour van het gebouw bezetten, tot ontzetting van de rector. Maar veranderen deed er
voorlopig niets. In de godsdienstlessen bleef de
‘Triptiek van het Godsrijk’ verplichte leerstof. Er
kwam wel een leerlingenblad - ‘De Brug’ - en in
1964 vonden de eerste verkiezingen plaats voor
het schoolparlement. Men vocht in deze anti-autoritaire jaren voor meer democratie op school.
De artikelen in ‘De Brug’ werden door de staf
van de school vaak als opruiend ervaren en vaak
werd er dan censuur gepleegd en de staf beklaagde zich ook bij de bisschop van Roermond
over de opruiende ideeën die op B.C. Broekhin
door het leerlingenblad werden verspreid.
Er werd veel gesproken over nieuwbouw. Het
centrum bleef lang de meest gewenste plek.
Want de priesterleraren van het internaat gingen
’s morgens de mis lezen in kerken en kloosters,
waarvan de binnenstad goed was voorzien. De
kroniek hierover:
‘In die tijd werd de rust alleen maar verstoord
met carnaval en kermis.’
Kronieken maken er melding van dat de nieuwe
tijdgeest voorzichtig doorbrak. Zo was er een in
1955 plots een rebelse actie van de leerlingen
-2-
VRIJESCHOOLPAROOL
Men sprak van een tweede school en het bouwen
op Schöndeln begin in 1964. Maar moest daar
dan ook nog een internaat bij komen? In die tijd
verschenen er onder andere in de Maas- en Roerbode kritische artikelen over de toekomst van
die schoolinternaten. De kroniekschrijver:
‘In december 1963 benoemde het bestuur van de
Vereniging Bisschoppelijk College, dat bestond
uit drie priesters van het Bisdom, drie leken en
trad zelf af. De afbrokkeling van het “Bisschoppelijk” van het College, dat reeds was begonnen
bij het benoemen van een leek als directeur in
1959, en ging nu verder.’
In 1966 begon de ontruiming van het internaat
in de stad. Bijna werden ze gesloopt, de glas-inlood-ramen. Ooit nog getekend door leerlingen
uit het atelier van de Roermondse bouwmeester
Cuypers. Een advertentie geeft een indruk van
het klimaat dat aan het veranderen is:
‘We zoeken een niet al te oude priester die goed
met jonge mensen en met docenten kan omgaan, een man die zijn katholieke overtuiging
kan overdragen zonder daarbij extreme denkbeelden te verkondigen.’
de leraren van het Bisschoppelijk College - om
het verkondigen van extreem roomse denkbeelden. Daarmee werd de nieuwe tijdgeest in de
knop gebroken. Het jaarboek vermeldt: ‘De leraren, vroeger gevreesde en gerespecteerde boemannen, zijn noch gevreesd noch gerespecteerd
meer.’
De kroniekschrijver stelde in 1981 vast: ‘Nee,
je kunt niet zeggen dat de wereldwijde studenten- en scholierenopstand van eind jaren ’60 een
vervolg kreeg op het Bisschoppelijk College te
Roermond. Het bleef rustig.’
Het is in ditzelfde jaar 1970 dat de nieuwbouw
van het Bisschoppelijk College officieel in gebruik wordt genomen.
Tee-emmen
Al werd men toch wel aangeraakt door de tijdgeest. Zo werd er in 1976 in Rolduc een studiedag georganiseerd over een anti-autoritaire
aanpak in het onderwijs. Maar zonder het gewenste succes.
De tijdgeest wordt ook merkbaar doordat godsdienstleraren zich openstelden voor de meditatietechnieken die toen in zwang raakten. Wellicht had de vestiging van de Maharishi (de held
van de Beatles) in Vlodrop daar enige invloed
op. In ‘De Brug’ staat te lezen:
In 1970 vertrok de laatste priester als rector van
het gymnasium en directeur van het internaat.
In beide functies kwamen leken.
Maar in Roermond werd bisschop Gijsen benoemd, berucht en zeer omstreden - ook onder
-3-
VRIJESCHOOLPAROOL
‘De meditatie is echt evangelisch. Het zou goed
zijn om wat meer aandacht te besteden aan de
grote meditatiemeesters van de geschiedenis.’
Leerlingen mochten voortaan in de lessen dan
gaan ‘tee-emmen’ (afgeleid van: transcedente
meditatie).
Een links bolwerk
Het jaar 1977 is gedenkwaardig, omdat Broekhin
en Schöndeln twee aparte zelfstandige scholengemeenschappen worden.
Het aantal inwonende priesterleraren in het Bisschoppelijk College liep sterk terug. In 1980 waren het er nog twee. In die jaren lijkt de school
van katholieke kleur te verschieten.
Een zogenaamd telegram uit China, bij het eerste lustrum van het schoolparlement, gepubliceerd in ‘De Brug’ duidt daar op:
Adjunct directeur Henk Giesbers studeerde in die
zeventiger jaren in Nijmegen, vond aansluiting
bij links georiënteerde dispuutgroepen en introduceerde nieuwe studenten in de marxistische
economie. Hij bevestigt de ontwikkeling van
rooms naar rood op school: ‘Er doceerden in die
jaren een aantal docenten op Broekhin die zich
openlijk verbonden met de PvdA. Zij waren een
fervent tegenstander van het Rooms Katholieke
bolwerk in Roermond. De school kreeg een links
imago.’
Katholiek
Als in 1981 leraar en conrector Jos Offermans
wordt begraven na een kort ziekbed, zegt de rector aan zijn graf:
‘Zijn groot geloof in de Heer van leven en dood
moge ons allen tot voorbeeld blijven.’
‘Aan S.P. Holland+proficiat+nog vijf jaren en we
komen.’
De pastoor, die in de uitvaartdienst voorging,
voegt daar aan toe:
De strekking wordt duidelijk als we de ondertekening bekijken: ‘mao.’
‘Boven alles was hij een gelovige. Hij was een
man die hield van het leven maar die de dood
naast zich een plaats gaf; de dood was voor hem
geen bedreiging meer, eerder een metgezel, de
laatste dagen zelfs een vriend. En waarom? In de
diepste grond: hij wist dat de Heer zijn God was.’
-4-
VRIJESCHOOLPAROOL
In datzelfde jaar sneuvelt de kapel op school.
Men maakt er een muzieklokaal van.
De kroniekschrijver stelt somber vast:
‘Eens kende het Bisschoppelijk College alleen
maar priesterleraren. Nu kan men bijna zeggen:
het kent alleen maar lekenleraren.
Van het “Bisschoppelijk” van het College is niet
veel meer overgebleven, maar de naam leeft
voort, alsof er niets is gebeurd.’
Zo is het uiteindelijk niet gegaan. In 1974 wordt
opgericht: ‘S.K.V.O.M.L.’ dat staat voor: Stichting
Katholiek Voortgezet Onderwijs voor MiddenLimburg. Nu bekend als S.O.M.L. Het woord ‘katholiek’ is gesneuveld, in het jaar 2000.
Adjunct Henk Giesbers: ‘Een priester die verbonden was aan Broekhin stond dag en nacht klaar
voor zijn leerlingen. Zijn werk beschouwde hij
als een opdracht. Op een gegeven moment is dat
voorbijgegaan. We beschouwen ons werk nu als
een gewone baan. Toch blijven de sporen van de
katholieke identiteit wel zichtbaar. Het komt tot
uiting in de grote aandacht die er bij ons nog
steeds bestaat in de begeleiding van leerlingen.
Die zorg voor hen zit diep.’
Meisjes, spijkerbroeken en de vrije zaterdag
In 1970 worden er voor het eerst meisjes toegelaten. Het sluikse contact in de pauzes tussen de paraderende meisjes aan de ene kant en
de slenterende jongens aan de andere kant was
voorgoed voorbij. Maar er werd natuurlijk wel
een aparte fietsenstalling voor de meisjes gebouwd…
Een leraar merkt daar wat neerbuigend over op
in een terugblik:
‘Met de Mavo-instroom kwamen de meeste meisjes op onze jongensschool. Ze stonden er in die
tijd nogal “geplamuurd” op en zaten vaak alleen
maar “mooie meisjes” te zijn in de les.’
Er woedt een strijd over de vrije zaterdag, die
in 1972 wordt ingevoerd. Ook wordt er in 1970
op het Bisschoppelijk College een festiviteiten gala georganiseerd: ‘met een saloon, een
underground-room, een Chinese theetuin. In de
hal zijn behalve een bar ook inlichtingenstands
over drugs en zo en een derde-wereldwinkel.’ De
kroniekschrijver laat erop volgen: ‘Kom daar op
Schöndeln eens om.’
Het zijn de jaren waarin de spijkerbroek ‘als uniform’ voor jongens en meisjes wordt gedragen…
125 jaar Bisschoppelijk College
In het jaar 1976 bestaat het Bisschoppelijk
College 125 jaar en dat wordt gevierd met een
plechtige eucharistieviering in de kathedraal. De
kroniekschrijver vermeldt: ‘Het was duidelijk dat
het niet zo’n massale belangstelling zou trekken
als bijvoorbeeld een popconcert.’
De pastoor hield een toespraak waarop hij het
college ‘een bijbels volkje’ noemde, en ‘een exodus-, een barakkentroep’ en zei dat het college
altijd een ‘dynamische, begeesterde gemeente
is geweest en zich altijd heeft bezonnen op de
-5-
VRIJESCHOOLPAROOL
taak die men te doen had.’ ‘Katholiciteit betekent,’ aldus de pastoor, ‘de jeugd opvoeden tot
godservaring, constant doen aan levensbekering, de jeugd opvoeden tot engagement, dienst
aan elkaar en aan het Rijk Gods.’
Bij de receptie werd uitgesproken, ‘dat het
bestuur graag bereid was met het bisdom te
overleggen hoe de katholieke identiteit van de
school bewaard kan blijven.’
Sporen van katholieke identiteit
Als er iets te vieren valt, een promotie of een
jubileum (iemand is als leraar 25 jaar verbonden
aan de school, of een ander viert zijn 40 jarig
priesterjubileum), dan vindt er een Heilige Mis
plaats.
Ook wordt er in de kronieken uit de jaren zeventig en tachtig melding gemaakt van traditionele
kerstvieringen, die bestaan uit een kerstvoettocht en avondvieringen. Soms vermeldt de kroniek ook nog een ‘avondmis en nachtwake voor
de bovenbouw’.
Soms staat de katholieke achtergrond op de
agenda van een studiedag. Bijvoorbeeld op 3
mei 1977, waarop er een bezinningsdag wordt
georganiseerd voor docenten: ‘Katholiciteit op
school.’ In het schooljaar erop klinkt het al heel
anders, het onderwerp van de bezinningsdag:
‘Absenteïsme in de eindexamenklassen.’
Er bestaat een culturele sociëteit, die ooit E.K.
heette, ‘Eucharistische Kruistocht’, een godsdienstige vereniging voor schoolgaande jeugd.
Die E.K. werd op het Bisschoppelijk College in
de jaren zestig opgesplitst in: een culturele so-
ciëteit, kapelgroep en boerderij-commissie. Die
blijven naast elkaar bestaan.
Op 14 november 1980 wordt er in Schöndeln een
praatcafe geopend. Elke vrijdag na half drie kunnen de leerlingen van de vierde klas en hoger
hier met de docenten gezellig samenzijn tot vijf
uur.
Adjunct Henk Giesbers:
‘Uiteindelijk schrapt Schöndeln door een fusie
het woord katholiek. Het is geen Bisschoppelijk
College meer.’
In overeenstemming met de wensen van het ministerie wordt ook B.C. Broekhin een brede scholengemeenschap, met in 1996 drie vestigingen.
Onderwijs is nooit af
Rector Tijs Dorenbosch zegt in 1981 die op die
jaren terugkijkt doet over de kwaliteit van het
toenmalige onderwijs een opmerkelijke ontboezeming:
‘Er is ook nog veel blijven liggen. Er werd op
Broekhin geen vernieuwd of vernieuwend onderwijs gegeven. Ik voelde mij niet voldoende
geschoold hiervoor. Er is in dit opzicht nog veel
te doen. Onderwijs is nooit af.’
Met dank aan verschillende collega’s voor de
informatieve gesprekken die ik mocht voeren:
Gerda Nieskens, Marc Demandt en Henk Giesbers.
wordt vervolgd:
-6-
VRIJESCHOOLPAROOL
Deel 3 maart 2014
Geert Groote en Rudolf Steiner als geestverwanten.
(De vrijeschool Roermond in een historisch perspectief)
Deel 4 april 2014
BC Broekhin en vrijeschool Roermond: samen op weg
(In gesprek met de schoolleiding).
Literatuur:
-----
Bisschoppelijk College Roermond herdenken & vooruitzien gedenkboek bij het 125 jarig
bestaan 1851-1976.
Bisschoppelijk College Schöndeln Lustrumboek 1977-1981.
150 jaar Bisschoppelijk College Broekhin Roermond (2001).
Plas, Michiel van der Mijnheer Gezelle (1990).
-7-
VRIJESCHOOLPAROOL
-8-
VRIJESCHOOLPAROOL
COLUMN
Een eerste kennismaking met de Vrije
School en met de antroposofie.
Vorig jaar zijn we begonnen met een eerste oriëntatie betreffende de schoolkeuze van onze
dochter Emma. Emma, toen nog een zevende
groeper op openbare basischool De Stapsteen in
Herten kwam thuis met een schoolbrief. Hierin
werd ons geadviseerd om alvast eens op bezoek
te gaan bij een paar middelbare scholen.
Prima advies, dus zo gezegd, zo gedaan. De ouders van een vriendinnetje wezen ons ook op
een nieuwe school in Roermond, de Vrije School.
De Vrije School, het zei ons helemaal niets. De
ouders van het vriendinnetje waren zeer enthousiast. Ze waren in Maastricht al wezen kijken op
de Vrije School en hadden nu vernomen dat er
ook een in Roermond kwam.
Dus wij op weg naar Broekhin. Broekhin beviel
Emma gelijk goed. De algemene voorlichting was
goed verzorgd. Toen verder naar de afdeling
Vrije School. Spannend.
Het was voor ons nog steeds een beetje vaag.
De Vrije School, antroposofen, handvaardigheid,
creatief…. Veel verder kwamen we niet. Hoe
zouden ze eruit zien die antroposofen en waren
ze niet een beetje wereldvreemd ?
Bij binnenkomst viel ons direct op dat het een
prettig lokaal was, groot, rustig gelegen. En vervolgens de antroposofen….Daar stond mevrouw
Vrij die Marcel Seelen introduceerde. Hij begon
te vertellen en we hebben een uur ademloos
naar hem en naar de twee leerlingen die mee
waren gekomen uit Amsterdam geluisterd. Dit
klonk ons totaal niet als wereldvreemd en vaag
in de oren, maar juist zeer logisch en gezond.
Het kind niet alleen op cijfers beoordelen , maar
de ruimte geven om zich te ontwikkelen.
Het voelde direct goed. Hier moesten we meer
over te weten komen. We besloten vervolgens
om naar een informatieavond te gaan.
Ook deze informatieavond was zeer verhelderend
betreffende het soort onderwijs. Inmiddels begrepen we al dat de Vrije School niet zomaar een
reguliere school is met wat meer uren knutselen.
Dit vroeg om meer verdieping. We hebben het
boek “Mijn lot heeft vlamgevat” besteld en gelezen.
Hierin lezen we dat de Vrije School is opgericht
om een kind te begeleiden in zijn ontwikkeling
en wel zo breed mogelijk: naar hoofd, hart en
handen.
-9-
VRIJESCHOOLPAROOL
Ook lezen we dat de Vrije School wortelt in de
antroposofie en dat deze gebaseerd en geïnspireerd is op en door Rudolf Steiner’s visie op de
mens.
We worden alsmaar enthousiaster en besluiten
om naar de drie lezingen te gaan die er gegeven gaan worden op de Vrij School Roermond.
Stuk voor stuk bijzondere, mooie en leerzame
lezingen. We weten inmiddels zeker dat het Vrije
School onderwijs past bij onze dochter en bij
ons. Er gebeurt echter nog iets anders. Tijdens
de lezingen worden we geraakt door de achterliggende verhalen. In de eerste lezing wordt
er verteld over de Maanknopen en tijdens de
tweede lezing raakt het verhaal van Plato over
soldaat Er ons zeer. Hetgeen er verteld wordt
komt heel direct binnen en raakt ons vanwege
persoonlijke redenen.
Pap en mam zijn dus blij met de Vrije School.
Nu dochterlief nog. We maken een afspraak voor
een kennismakingsgesprek op de Vrije School.
Het is een aangenaam gesprek. Emma (die dol is
op lezen) staat gelijk voor de boekenkast in het
lokaal. Als er vervolgens ook nog een doos op
tafel komt met alle nieuwe boeken die net die
dag zijn aangeschaft voor de Vrije School is het
ijs gebroken.
We gaan zitten en Emma stelt al haar vragen die
ze heeft opgeschreven. Marcel geeft in alle rust
en met alle aandacht antwoord. Hij stelt Emma
ook een aantal vragen en er ontstaat een open
en aangenaam gesprek.
Emma weet het na afloop zeker. Ze wil naar de
Vrije School.
Na de tweede lezing sturen we Marcel een mailtje met de vraag of hij ons misschien wat titels
aan de hand kan doen om te lezen. Heel enthousiast komt er een mailtje terug. Met zorg
zijn er titels uitgezocht die aansluiten bij ons
persoonlijke verhaal. De boeken die ons geadviseerd zijn, zijn een schot in de roos.
Inmiddels ervaren we Steiner (die we eerst wantrouwend bekeken) zo vreemd niet meer.
We vinden veel terug van onze denkbeelden en
overtuigingen. Er komen antwoorden en steeds
ook weer nieuwe vragen.
- 10 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Twee dagen later gaat Emma samen met een
paar vriendjes en vriendinnetjes naar de vrijeschoollesdag. Tussen de middag eten ze samen
een broodje bij ons. Ze hebben er zin in.
Rond vijf uur ’s middags komen ze terug. Vier beginnende tieners stormen druk pratend de gang
in. We zetten ze maar aan de keukentafel neer
met een stuk cake en een kop thee. Er begint
een geanimeerd gesprek. Ze vertellen dat meester Marcel een gedicht heeft voorgedragen. Ze
hebben dit overgeschreven en besproken. Daarna hebben ze zelf een gedicht mogen schrijven.
Alle vier lezen ze hun gedicht voor .Ze zijn zo
mooi, zo eerlijk, zo zuiver dat je er kippenvel
van krijgt. Vervolgens gaan ze hun gedichten
bespreken en ook de gedichten van de andere
kinderen. Ze zijn het er alle vier over eens dat
de gedichten van de andere kinderen ook mooi
waren.
Vier beginnende pubers die een uur met elkaar
verwikkeld zijn in een serieus gesprek over gedichten. Bijzonder!
We zien ernaar uit om met de andere leraren kennis te mogen maken.
Complimenten voor Broekhin omdat ze de ruimte
en ondersteuning voor deze nieuwe school geboden hebben.
Wij als ouders van een toekomstige leerling zijn
er erg blij mee.
Rob & Suzan Cornelissen-Poulissen
Vooral de gedichten van twee kinderen die gepest worden en een gedicht van een meisje dat
zich op school niet veilig voelt hebben grote
indruk gemaakt. Ze vinden het erg knap dat de
kinderen dit zo mooi hebben kunnen verwoorden
en ondanks de emoties hebben voorgelezen. Er
wordt met veel respect over de andere kinderen
gesproken. Ook het boetseren en de muziekles
hebben ze erg leuk gevonden. Spontaan beginnen ze met zijn vieren een nummer van Queen
te zingen.
- 11 -
VRIJESCHOOLPAROOL
- 12 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Ingezonden Brief
Beste leraren van de vrijeschool,
Rowena is vandaag bij jullie geweest voor de meeloopdag.
Wat eenervaring......ze straalt helemaal als ze er over verteld.
Het was eerlijk waar, ze had genoten van de les Nederlands
(niet te geloven!)......er werd helemaal niet gelet op de spelling.
En zo gaat dat daar altijd.
Want dat heeft ze extra nagevraagd.......dit was geen meeloopdag,
waarin ze je wat leuks willen voorspiegelen,
hier gaat het er echt zo aan toe!
Ze vertelde me stralend over het gedicht tijdens Nederlands,
het plezier tijdens het kleien en het spannende verhaal over
de steenhouwer bij Filosophie. Ze had wel zitten dromen,
want er kwamen beelden bij het verhaal, maar ze zat niet
aan iets anders te denken of weg te dromen en ze kan het verhaal
helemaal navertellen.......zonder dat ze er iets uit gemist heeft............
en zo hoort onderwijs te zijn!
Wat een opluchting en blijdschap voel ik als ouder,
te weten dat mijn dochter net zo “bevangen” is door de Vrije school als ik!
Yessica
- 13 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Ingezonden Brief
Beste leraren van de vrijeschool,
Wil je even laten weten dat Sanne genoten heeft gistermiddag bij jou in de klas.
Haar exacte woorden toen ze naar buiten kwam,
waar ik de kinderen op stond te wachten” beste schooldag ooit”!
Haar gedicht vond ik prachtig zoals ze haar gevoelens verwoord.
Maar ook confronterend ze zit niet goed in haar vel op de Stapsteen.
Gelukkig weet en voelt ze dat dat volgend jaar op de vrije school
allemaal weer goed komt!
Ze kan niet wachten...
Genoten hebben Susan en ik dan ook van alle verhalen
van Niels Thijs Emma en Sanne zo enthousiast
en wat een diepgang na die korte middag!
We waren allemaal aan het stralen de kinderen omdat
ze het zo leuk hadden gevonden en zich verheugden op de vrije school,
en Susan en ik omdat we zeker weten dat onze dochters daar op de juiste plek zitten!
Dankjewel voor je fantastische inzet en goede werk!
Met vriendelijke groet,
Maaike Stuij
- 14 -
VRIJESCHOOLPAROOL
- 15 -
VRIJESCHOOLPAROOL
FRED KESSELS
‘Meer dan duizend woorden’
door Heidi Reer
Het gesprek met Fred begint luchtig. Ik vertel
hem dat ik deze interviews maak om ouders kennis te laten maken met de docenten van de vrijeschool. Mijn schrijfstijl is ‘beschrijvend’.
Ik ben een waarnemer en bespreek met Fred
mijn beeld van hem. Ik beschrijf hem met de
woorden, relatief rustig, no-nonsense en to the
point, integer en dat hij een prachtig subtiel gevoel voor humor heeft. Dat laatste heeft weinig
te maken met waarneming maar meer met een
paar zeer amusante ervaringen. Ook vertel ik
hem voorzichtig dat ik hem ervan verdenk dat hij
streng kan zijn als dat nodig is. Gelukkig herkent
hij zichzelf in mijn woorden en al gauw ontspint
zich een geanimeerd gesprek.
Fred verzorgt de lessen handvaardigheid op
de vrijeschool en op de andere afdelingen van
BC Broekhin. Hij is creatief, dat wist ik al. Dat
hij jarenlang een eigen atelier heeft gehad en
als prijzenwinnend beeldend kunstenaar furore
maakte wist ik niet. Hij beschrijft zijn toenmalige werk met de woorden: ‘relatief abstracte,
enigszins geometrische, vormen, net op de grens
tussen 2D en 3D, die nadrukkelijk in relatie stonden met elkaar, andere objecten en de ruimte
waarin ze zich bevonden.’ Nu ik dit zo opschrijf
is het lastig om dit vertalen naar een concreet
beeld. Maar daarover later meer. Ook is Fred de
bezitter van het eerste ‘passiefhuis’ in Limburg.
Een passiefhuis is een zeer goed geïsoleerd en
geventileerd huis, waardoor het binnenklimaat
op alle plekken in het huis exact hetzelfde is. De
stookkosten in zo’n huis zijn te verwaarlozen,
maar dat was niet de primaire reden waardoor
hij besloot het huis te laten bouwen. ‘Wat mij
aansprak was de mogelijkheid om open ruimtes
te creëren en daardoor een huis op een andere,
transparantere, maner vorm te kunnen geven.
Deuren zijn er alleen op plekken waar privacy
gewenst wordt.’
In 1990, meteen na zijn afstuderen als 1e graads
bevoegd docent handvaardigheid, werd hij benaderd door het Blariacum College om een beperkt
aantal lessen te geven. Dat beviel goed en het
gaf hem de mogelijkheid zijn kunstenaarschap te
combineren met een andere passie: het docentschap.
Het uitten van zijn eigen creativiteit stond in
die eerste jaren op de voorgrond maar dat veranderde al snel. De pedagogische en didactische
kant van zijn docentschap boeide hem steeds
meer.
De term persoonlijk leren is tegenwoordig ‘hot’
in de onderwijswereld. Ik vraag Fred om een
praktijkvoorbeeld te geven. ‘Hoe geef jij invulling aan deze, voor mij redelijk onduidelijke,
term?’
- 16 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Fred vertelt dat hij rond 2000 gefascineerd
raakte door de ontwikkelingen op ICT-gebied en,
meer specifiek, in de mogelijkheden op het vlak
van webdesign. Webdesign is niet alleen het design van een webpagina, maar houdt zich ook
bezig met de structuur, navigatie en interactie
via het web.
Ik uit mijn verbazing over deze switch. Fred licht
toe. ‘Als beeldend kunstenaar maakt het niet uit
welk instrument je gebruikt. Of het nu een hamer of beitel is, een verfkwast, een computer,
of (zijn huidige uitingsvorm) een fototoestel is,
het zijn ‘slechts’ middelen die je gebruikt om iets
te creëren.‘
In verlengde van zijn andere baan als webdesigner ontwikkelde hij, naast zijn creatieve lessen,
mede het vak informatica. Dit vak behelsde in
eerste instantie een redelijke hoeveelheid theorie. Inmiddels heeft het vak één contactmoment
op het lesrooster en vindt de uitvoering vooral
buiten de lestijd plaats. Hij maakte een ‘blog’
waarop leerlingen opdrachten kunnen nalezen
en ervaringen en ideeën kunnen uitwisselen. De
leerlingen maakten/ maken, in groepjes van drie,
een eigen website (over een onderwerp dat hun
aansprak) en al doende leren ze de fijne kneepjes
van het vak. Door met deze vrij open structuur
te werken is het voor de leerlingen mogelijk op
elk moment te werken aan de opdrachten, en te
communiceren met medeleerlingen en docent.
Dat geeft de leerling een onafhankelijkheid die
aangegrepen wordt. Dat maakt het leren in ieder
geval persoonlijker dan hoe het voorheen georganiseerd was. Wat overigens erg typisch was’,
vervolgt hij nadenkend, ‘was de feedback die ik
kreeg op mijn vraag aan het einde van vorig jaar.
‘Ik vroeg mijn leerlingen wat ze het moeilijkste
hadden gevonden. Hun antwoord? Het moeilijkste vonden ze het aspect samenwerken.’
Fred was ook degene die opperde dat hij graag
een buitenruimte voor zijn vrijeschool-lessen
wilde hebben. Een vriend uit Denemarken had
hem laten kennis maken met het concept ‘openluchtschool’.
Dat wilde hij ook! ‘Het is toch vreselijk dat je
als kind de hele dag in een klaslokaal moet zitten,’ zegt hij. Wie de buitenruimte kent, begrijpt
zijn enthousiasme. De leerlingen werken, afgeschermd tegen wind en regen, aan creatieve
houtbewerkings-opdrachten. Dit vergt enige
fysieke inspanning en is daardoor, in de ietwat
koudere wintermaanden, een prima afwisseling
voor de meer theoretische vakken. ‘Staat er ook
een vuurkorf,’ vraag ik. ‘Nee’, zegt hij, ‘maar volgend jaar komt er waarschijnlijk een smidse.’
Ik vraag Fred hoe hij zijn ideale school zou inrichten. Nadenkend vertelt hij over zijn bezoek
aan ‘De Nieuwste School’ in Tilburg.‘Ik was onder
de indruk en erg gecharmeerd door de aanpak
van deze school. De structuur was heel eenvoudig, er waren duidelijke afspraken en alle lessen
waren qua aanpak nagenoeg hetzelfde. Er waren
geen klassen met traditionele schoolbanken. De
leerlingen zaten in allerlei ruitmes. Er werd sterk
ingezet op de begeleiding van het kind door
mentoren. Daarnaast waren er professionals die
nadrukkelijk de meer vakinhoudelijke aspecten
verzorgden. Dit komt ook enigszins overeen met
de aanpak binnen het vrijeschoolonderwijs. In
de zevende klas wordt sterk de verbinding met
het kind gezocht want pas daarna, aldus de
vrijeschoolfilosofie, kun je je als kind verder
ontwikkelen.
- 17 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Ergens gedurende het gesprek ontdekt Fred zelf
wat de rode draad is in zijn werkzame leven.
Hij was vaak een van de eersten die geïnteresseerd raakte in allerlei nieuwe ontwikkelingen.
Als beeldend kunstenaar wist hij zich te onderscheiden door vernieuwend te zijn. Dat gold ook
voor zijn switch naar het vak van webdesign. En
hoe ondenkbaar was het vijf jaar geleden dat er
een vrijeschoolafdeling op BC Broekhin zou komen?
Omdat ik nieuwsgierig was naar zijn werk heb ik
zijn naam ‘gegoogled’ en merkte aan het aantal
‘hits’ dat zijn naam onlosmakend is verbonden
met kunst. Wie meer wil weten over de kunstenaar Fred Kessels en zijn passie voor fotografie,
adviseer ik de site:
http://www.flickr.com/photos/fred_kessels/
te bezoeken.
De puurheid van zijn werk is moeilijk uit te leggen, maar de beelden zeggen meer dan 1000
woorden.
Heidi Reer
- 18 -
VRIJESCHOOLPAROOL
De meeloopdag
door Fiona Lapworth
Nooit gedacht dat ik me nog eens zou voelen
als een kind op kerstochtend. Toch voel ik me
vrolijk, hoopvol en opgetogen als ik om 8 uur ’s
morgens het vrijeschool lokaal inloop. Hopend
op ongeveer 20 leerlingen had Marcel een dagprogramma opgezet. Dit plan ging echter in rook
op toen er zich 104 leerlingen aanmeldden! De
afgelopen weken hebben we hard gewerkt aan
een nieuwe dagindeling, groepsindelingen en
het verzamelen van materialen.
Het lokaal zag er netjes uit en de materialen
stonden klaar. Het gekozen lesprogramma was
een periodeles, een les handvaardigheid en een
les koor/muziek. Volgens ons een reëel beeld van
een vrijeschoolochtend of -middag. Toch geeft
een goede organisatie geen garantie op succes.
Dus een beetje nerveus loop ik naar de hal om
te wachten op de kinderen die vandaag komen
meekijken en meebeleven.
En daar kwamen de eerste kinderen voor de mee-
loopdag binnen. Beetje onzeker, beetje onwennig maar vol verwachting. Sommige kinderen
kwamen met hun ouders (die aan de lokaaldeur
meteen afgeschud werden), sommige in groepjes en sommigen alleen. Wat een feest was het,
om met deze kinderen te praten, te kleien en te
zingen! Voor mij is het idee van een eigen klas
op deze dag ook meteen veel echter geworden
nu ik mogelijke nieuwe leerlingen heb ontmoet.
En misschien verschillen we eigenlijk niet zoveel van elkaar. Zij krijgen een nieuwe rol als
brugklasser op een nieuwe school en ik krijg een
nieuwe functie als klassenjuf. Beide erg spannend.Na afloop heeft Marcel kort het dagdeel
afgesloten en hebben we de kinderen een klein
plantje meegegeven.
Met Marcel en Hesther heb ik rond 4 uur deze
dag nog nabesproken. Blij en uitgelaten voelde
ik me en heb Marcel en Hesther uit enthousiasme waarschijnlijk de oren van het hoofd gepraat. Toen ik naar mijn auto liep kon ik alleen
maar glimlachen. Wat hebben we samen toch
een heerlijke dag gehad!
Fiona
- 19 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Mededelingen
Voordracht Marcel Seelen
Na een drukbezochte avond op 23 januari vindt
donderdag 6 februari 2014 een nieuwe voordarcht plaats van Marcel Seelen.
“De Vrijeschool in de 21e eeuw”
De voordracht gaat over het oprichten van de
vrijeschool, het leerplan, de huidige samenleving, de eisen van de inspectie en hoe de vrijeschool zich daartoe verhoudt.
aanmelden via [email protected]
Vrije dagen leerlingen
vanwege de ‘meeloopdag’ zijn de kinderen van
de 7e klas vrij op donderdag 20 en vrijdag 21
februari.
- 20 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Leesplezier
Suzanne Willems
7e Klas
19 Februari 2014
Waarom zie je een verhaal soms voor je en soms
niet? Dat ligt aan de woordkeuze van de schrijver. Als een verhaal met levendige woorden is
geschreven, kan je je het beter voorstellen. Bijvoorbeeld:
‘Een enorme vloedgolf tilt het schip op en smakt
het een eind verder neer.’ (uit Simone van der
Vlugt Bloedgeld)
Door het woord smakt te gebruiken, kun je je het
beter voorstellen. De schrijver had in plaats van
smakt ook ‘valt’ kunnen zetten, en dat was heel
anders geweest.
We hebben veel verschillende fragmenten gelezen, van Simone van der Vlugt Schijndood,
Bloedgeld en Zwarte Sneeuw. De verhalen van
Simone van der Vlugt waren heel spannend geschreven, en het waren meestal verhalen die
zich afspeelden in een ander tijdperk. Normaal
vind ik verhalen die zich afspelen in de geschiedenis heel saai, maar door de woordkeuze waren
deze verhalen veel leuker om te lezen.
We hebben ook een verhaal gelezen van Carry
Slee, namelijk; Spijt. Dat vind ik een heel mooi
boek. Het gaat over een jongen op de middelbare school die gepest wordt. Uiteindelijk word
het pesten zo erg dat hij besluit zelfmoord te
plegen. De film hiervan heb ik ook gezien, dus
tijdens het lezen wist ik al hoe het afliep, maar
get boek was toch een beetje anders.
Het had mooie details zoals, Simbad die rond
middernacht zat te janken, en dat het blijkbaar
de tijd was dat Jochem, de gepeste jongen,
zichzelf verdronk. Dit boek heeft ook een boodschap, het was je misschien al opgevallen, dit
boek is tegen pesten. Misschien was het doel
van Carry Slee wel om mensen te laten beseffen
hoe erg pesten wel niet kan zijn.
We hebben ook verhalen gelezen van Guus
Kuijer, bijvoorbeeld; Polleke en Krassen in het
tafelblad. Polleke heb ik op school al gelezen,
dus ik kende alles al, maar het blijft een leuk
boek. Bij Polleke hadden we het over identificatie; het vereenzelvigen met Polleke bijvoorbeeld.
Krassen in het tafelblad daar heb ik de film van
gezien, ik heb het verhaal nooit gesnapt, maar
nu ik het heb gelezen wel. Dit vond ik een heel
rustig verhaal vergeleken met Polleke. Polleke
was ook wat spannender.
Het fragment van Lieneke Dijkzeul Aan de bal,
was ook heel mooi. In verband met woordkeuze
en het onderwerp. Het onderwerp was namelijk;
voetbal criminelen om het zo maar te zeggen.
- 21 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Er kwam echte vriendschap in voor en het was
heel spannend.
De andere fragmenten zijn me een beetje tegen
gevallen, daarom laat ik die achterwege.
De meeste kinderen werden vroeger voorgelezen,
maar ik was daar meestal te moe voor. Ik had
vroeger wel altijd dat als ik op school werd voorgelezen, dat ik me heel goed een voorstelling
ervan kon maken. En soms, als we na het boek
lezen tijd hadden, keken we ook de film ervan
(als die bestond) en soms had ik dan ook nog
een juiste voorstelling gemaakt.
Nu ik er toch over schrijf, herinner ik me opeens
wel iets van voorlezen voor het slapen gaan…!
Mijn jeugdherinnering is………
Ik had vroeger een boekje met 3 verhalen over
dieren. Als mijn vader vrij had las hij mijn zus
en mij soms voor uit dat boekje. Het boekje las
hij elke avond uit, dus we hoorden elke keer dezelfde verhalen. Maar toch bleef het leuk. Mijn
vader las anders voor dan mijn moeder, want
mijn vader deed altijd alsof hij niet goed kon
lezen en dat liet hij merken door sommige woorden te veranderen. Doordat mijn zus en ik de 3
verhalen elke avond hoorde kende we het van
buiten en verbeterden we mijn vader dan altijd.
Na het voorlezen begon mijn vader ons altijd te
kietelen en op zo’n avond lachten we heel veel.
Lezen vond ik voor de periode heel anders als
nu toen vond ik het niet verschrikkelijk, als het
maar een goed boek was. Maar nu weet ik waardoor een boek goed kan zijn, namelijk door de
woordkeuze, en nu zie ik lezen meer als een andere wereld beleven waar je niet voor eeuwig in
kan blijven.
Suzanne Willems
- 22 -
VRIJESCHOOLPAROOL
Colofon
Vrijeschoolparool eerste jaargang nummer 5
Contact klassenleraar
Als ouder kunt u met lesgerelateerde en pedagogische vragen
direct de klassenleraar mailen of bellen.
Marcel Seelen
[email protected]
06-10782560
Contactouders
De klas heeft drie contactouders, zij ondersteunen het werk van de klassenleraar.
Contactouders: Cynthia Uijens, Eddy Maas en Mariska Smulders
Indien u een vorige editie van het Vrijeschoolparool
wilt ontvangen stuurt u een bericht naar [email protected]
- 23 -

Download Report