ministerie van verkeer en waterstaat
werkdocument
rijksdienst voor de ijsselmeerpolders
werkdocument
de teelt van akkerbouwgewassen op het spuitvrije bedrijf
nz27 i f i 9 8 6
door a. den bakker
werkdocumenten zijn als regel eerste versies van te schrijven rapporten (uittypen geschreven tekst) en
daardoor uitsluitend bestemd voor intern gebruik; de verantwoordelijkheid voor de tekst berust bij de auteur.
posrnus 600
8200 AP Ielystad
\*-/
mdinghuis
zuiderwagenplein 2
tel. (03200) 991 11
.-,--
.-A<-
Zomerstage 1986 v a n u i t d e C h r i s t e l i j k e Hogere Landbouwschool t e D r o n t e n
A a r t den Bakker Klas 2L
De P a t r i j s 60
8251 MC DRONTEN
Beroep v a d e r
Bedrijfstype thuis
: akkerbouwer
: 12
ha consumptie-aardappelen
12
ha suikerbieten
9 , 2 5 ha w i n t e r t a r w e
3,25 ha zomer-uien
P r a k t i j k i n s t r u c t e u r : P. van Andel
p / a Winkelweg NZ 27
Zeewolde
Bedri j f s t y p e
Oppervlakte
Gewassen
: akkerbouwbedrijf
: 315,77 ha
: luzeroe
win t e r t a r w e
haver
zomergers t
vlas
erwteo
suikerbieten
totaal
76,73
76,13
52,60
78,19
10,OO
17,26
4,86
ha
"
"
"
"
"
"
315,77 ha
INHOUD
VOORWOORD
1.
SAMENVATTING
2.
INLEIDING
3.
3.1.
BODEMKUNDE
Geschiktheid van de grond
4.
CULTUURTECHNIEK
7
5.
BEMESTING
9
6.
BOUWPLAN EN VRUCHIWISSELING
12
DE TEELT VAN DE GEWASSEN
Teelt van wintertarwe
Tee1 t van zomergerst
Teelt van haver
Teelt van vlas ,
Teelt van drogy erwten
Teelt van suikerbieten
Teelt van luzerne
8.
8.1.
8.2.
8.3.
8.4.
8.5.
8.6.
9.2.
MECHANIS~TIE
Beschikbare trekkracht
Werktuigen
10.
ARBEID EN ARBEIDSMETHODEN
11
11.1.
11.2.
11.3.
BEDRIJFSECONOMIE
Saldoberekeningen
Berekening van kengetallen
Exploitatieoverzicht
12.
STREEKVERKENNING
36
13.
SPECIALE OBJECTEN
37
14.
SLOTBESCHOUWING EN CONCLUSIES
38
9.
9.1.
,
ONKRUID EN ZIEKTENINVENTARISATIE
Inventarisatie in wintertarwe
Inventarisatie in gerst
Inventarisatie in haver
Inventarisatie in vlas
Inventarisatie in erwten
Inventarisatie in suikerbieten
30
Bijlage: tabellen van het onkruidbestand op de verschillende kavels per
gewas
VOORW OORD
I k w i l P. van Andel bedanken v o o r d e t i j d d i e h i j v o o r m l j v r i j gemaakt
h e e f t e n d e m o e i t e d i e h i j h e e f t gedaan om m i j l n z i c h t te geven i n d e
b e d r i j f s v o e r i n g o p NZ 27.
V e r d e r w l l ik h e t p e r s o n e e l op NZ 27 bedanken v o o r d e goede samenwerking
e n d e p l e z i e r i g e t i j d d i e i k t i j d e n s m i j n z o m e r s t a g e heb gehad.
1. SAMENVATTING
Kenmerkend v o o r b e d r i j f N 27 i s d e s p u i t v r i j e b e d r i j f s v o e r i n g , d e g r o t e
s c h a a l en b e t e x t e n s i e v e bouwplan.
De g r o n d s o o r t b e s t a a t u i t zware k l e t ( c o d e 8). Ondanks d e z w a a r t e van d e
grond i s d e z e grond goed te bewerken.
Voor d e gewassen d i e worden verbouwd, ook g r a n e n , i s d e grond z e e r
geschikt.
De v e r k a v e l i n g i s r e c h t h o e k i g , wat b i j d e p r a c t i s c h e u i t v o e r i n g v e e l
v o o r d e e l g e e f t . De k a v e l s z i j n v o o r z i e n van e e n d r a i n a g e s t e l s e l .
De s t i k s t o f v o o r z i e n i n g v i n d t p l a a t s d o o r d e verbouw van v l i n d e r b l o e m i g e
gewassen, v o o r n a m e l i j k l u z e r n e . Op e e n a a n t a l k a v e l s wordt a a n v u l l e n d
met c h i l i s a l p e t e r bemest. T o t nu t o e wordt geen f o s f a a t b e m e s t i n g toeg e p a s t . Een k a l i b e m e s t i n g i s met d i t bouwplan v o o r l o p i g o v e r b o d i g .
Het b e d r i j f k e n t d r i e vruchtwisselingsschema's. I n h e t e e r s t e komen
a l l e e n l u z e r n e en g r a n e n v o o r . I n h e t tweede worden, n a a s t l u z e r n e e n
g r a n e n , ook e r w t e n g e t e e l d . I n h e t d e r d e komen d a a r n a a s t nog a n d e r e
gewassen v o o r , z o a l s v l a s en s u i k e r b i e t e n .
De n a j a a r s o n t w i k k e l i n g van d e w i n t e r t a r w e was goed. I n de w i n t e r z i j n
e c h t e r veel p l a n t e n u i t g e v r o r e n . Om d e z e r e d e n i s i n h e t v o o r j a a r op
twee p e r c e l e n d o o r g e z a a i d met zomertarwe. De o n t w i k k e l i n g van h e r gewas
i s i n d e zomer u i t s t e k e n d v e r l o p e n . Er kwamen w e i n i g z i e k t e n i n h e t
gewas. A l l e e n i s medio j u l i d e l u i s b e z e t t i n g hoog g e w e e s t .
De z o m e r g e r s t i s b e g i n me1 g e z a a i d . Het gewas kwam v l o t op. N a a s t hladv l e k k e n z i e k t e kwam i n e e n b e p a a l d e p e r i o d e e e n hoge l u i s b e z e t t i n g v o o r .
Op e n k e l e p e r c e l e n b l e e f d e b e z e t t i n g van w o r t e l o n k r u i d e n v r i j hoog.
I n d e l a a t s t e weken van a p r i l i s d e h a v e r g e z a a i d . Het gewas h e e f t z i c h
goed o n t w i k k e l d . D e g e z o n d h e i d s t o e s t a n d i s goed g e b l e v e n .
Het v l a s i s op 30 a p r i l g e z a a i d . Het gewas h e e f t z i c h goed o n t w i k k e l d .
D e o n k r u i d b e z e t t i n g was i n h e r b e g i n v r i j hoog, maar l a t e r g e r i n g . Er
z i j n geen z i e k t e n o p g e t r e d e n . We1 i s e r a a n t a s t i n g d o o r t r i p s g e w e e s t .
I n d e l a a t s t e week van a p r i l z i j n d e e r w t e n g e z a a i d . De s t a n d v a n h e t
gewas was o n g e l i j k m a t i g . De z i e k t e d r u k was g e r i n g . I n h e r b e g i n t r a d
s c h a d e op d o o r d e b l a d r a n d k e v e r e n t i j d e n s d e a f r i j p i n g kwam i n h a a r d e n
e e n f l i n k e l u i s b e z e t t i n g v o o r . De o n k r u i d b e z e t t i n g b l e e f a a n v a a r d b a a r .
D l t j a a r z i j n v o o r h e t eerst s u i k e r b i e t e n verbouwd. De b i e t e a z i j n
g e p l a n t om e e n v r o e g e o n k r u i d b e z e t t i n g en s c h a d e d o o r d e b i e t e n k e v e r te
voorkomen. Door d i v e r s e o o r z a k e n v i e l e n i n h e t b e g i n p l a o t e n weg, waard o o r d e s t a n d van h e t gewas p l a a t s e l i j k h o l e n o n g e l i j k m a t i g was. H e t
gewas h e e f t z i c h v e r d e r goed o n t w i k k e l d . Het o n k r u i d kan goed worden
b e s t r e d e n d o o r s c h o f f e l e n e n wieden.
Met d e op h e t b e d r i j f aanwezige machines e n w e r k t u i g e n v i n d e n d e grondbewerkingen, h e t z a a i e n e n d e o n k r u i d b e s t r i j d i n g p l a a t s . Aanvullend
wordt i n handwerk gewied. Het b e d r i j f b e s c h i k t n i e t o v e r o o g s t m a c h i n e s .
De oogstwerkzaamheden worden d o o r a n d e r e eenheden v a n h e t Grootlandbouwb e d r i j f van d e RIJP u i t g e v o e r d o f i n loonwerk.
Het o p g e s t e l d e e x p l o i t a t i e - o v e r z i c h t l a a t z i e n d a t e e n b e d r i j f s v o e r i n g
z o n d e r g e b r u i k van s p u i t m i d d e l e n e n b e p e r k t g e b r u i k van k u n s t m e s t e e n
batig saldo oplevert.
-
-
2. INLEIDING
Hec b e d r i j f w a a r i k m i j n s t a g e p e r i o d e heb d o o r g e b r a c h t l i g t i n Z u i d e l i j k
F l e v o l a n d . Het i s e e n o n d e r d e e l van h e t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f . D i t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f b e s t a a t u i t e e n a a n t a l b e d r i j f s e e n h e d e n van o n g e v e e r
2.000 ha. NZ 27 i s e e n o n d e r d e e l v a n e e n b e d r i j f s e e n h e i d , e n we1 e e n
s p e c i a l e omdat er geen g e b r u i k w o r d t gemaakt van s p u i t m i d d e l e n , ook
wordt er op e n k e l e k a v e l s g e e n g e b r u i k , g e m a a k t van k u n s t m e s t .
D e t a a k van h e t g r o o f l a a d b o u w b e d r i j f van d e R l j k s d i e n s t is d e o n t g i n n i n g
e n h e t t i j d e l i j k e g e b r u i k van gronden. Het o n t g i n n i n g s p r o c e s b e s t a a t u i t
h e r g r a v e n van g r e p p e l s v o o r d e o p p e r v l a k k i g e o n t w a t e r i n g , h e t v e r w i j d e r e n van d e r i e t m a s s a e n d e grondbewerkkingen v o o r h e t z a a i e n van h e t
eerste gewas, m e e s t a l k o o l z a a d . Naannate d e grond l a n g e r i n g e b r u i k i s
v o r d e r t d e r i j p i n g . D i t i s e e n p r o c e s w a a r b i j d e grond v e r a n d e r t van e e n
modderige s l i k m a s s a ( n e t na h e t d r o o g v a l l e n i n 1968) t o t e e n s t e v i g e
l u c h t i g e g r o n d . Nadat d e grond e n k e l e j a r e n bebouwd i s g e w e e s t met e e n
landbouwgewas i s de r i j p i n g meestal z o v e r g e v o r d e r d d a t e e n d r a i n a g e stelsel kan worden a a n g e l e g d , h i e r m e e v e r v a l l e n d e g r e p p e l s .
I n d e p e r i o d e v a n e i g e n e x p l o i t a t i e w o r d t i n d e gewassenkeuze d u i d e l i j k
r e k e n i n g gehouden met d e g e r i n g e r i j p i n g e n d e d r a a g k r a c h t van d e grond.
Over h e t algemeen b e s t a a t h e t bouwplan i n d e e e r s t e j a r e n na d e o o t g i n ning u i t koolzaad en granen.
Aan d e e n e k a n t r a a k t h e t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f grond k w i j t d o o r d e u i t g i f t e a a a p a r t i c u l i e r e n , b o s i n p l a n t of stedebouw, a a a d e sndere k a n t
wordc e e n nieuw g e d e e l t e ontgonnen. Door d e j a r e n heen h e e f t h e t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f z i c h d u s o v e r d e p o l d e r s v e r p l a a t s t . De o n t g i n n i n g i s
g e r e e d d u s h e t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f d a t d o o r g a a n s e e n omvsng had van
z o ' n 20.000 h a , wordt nu i e d e r j a a r k l e i n e r , p e r b e g i n 1986 was er ongev e e r nog 15.000 ha.
Naar a a n l e i d i n g van d e algemene d i s c u s s i e b e g i n z e v e n t i g e r j a r e n o v e r d e
toenemende k r i t i e k op chemische b e s p u i t i n g i n d e landbouw, i s men i n
1973 g e s t a r t met h e t s p u i t v r i j e b e d r i j f NZ 27. B i j d e o p z e t was e e n
d r i e d e l i g doe1 gefonnuleerd, namelijk:
na g a a n o f e n hoe z o n d e r c h e m i s c h e b e s t r i j d i n g s m i d d e l e n nog e e n z o
goed m o g e l i j k b e d r i j f s e c o n o m i s c h r e s u l t a a t t e b e h a l e n i s ;
e e n o p p e r v l a k t e l a n d v e r k r i j g e n , waarop n o o i t chemische b e s t r i j d i n g s middelen z i j n g e b r u i k t ;
n a g a a n of zonder chemische b e s t r i j d i n g s m i d d e l e n u i t g i f t e g e s c h i k t l a n d
kan worden v e r k r e g e o .
-
-
Deze d o e l s t e l l i n g b r e n g t met z i c h me@ d a t e e n i n t e a s i e f bouwplan n i e t
t o t d e m o g e l i j k h e d e n b e h o o r t , d i t met h e t oog o p ' d e v r u c h t w i s s e l i n g , d e
o n k r u i d o n d e r d r u k k i n g e n d e g e r i n g e m o g e l i j k h e i d om z i e k t e n e n p l a g e n t e
bestrijden.
N i j n t a a k was om z o v e e l m o g e l i j k waaraemingen ( t e l l i n g e n ) te v e r r l c h t e n ,
waardoor met b e b u l p van c o n c r e t e c i j f e r s b e p a a l d e o n t w i k k e l i n g e n i n
z i e k t e s e n o n k r u i d h o e v e e l h e d e n kunnea worden v e r k l a a r d . I k hoop met d e z e
i n l e i d i n g e e n k l e i n e i n d r u k gegeven t e hebben o v e r d e p l a a t s van h e t bed r i j f b i n n e n h e t g r o o t l a n d b o u w b e d r i j f e n h a a r d o e l s te:lin:en.
3. BODEMKUNDE
Op h e t b e d r i j f NZ 27 i s geen g r o t e verscheidenheid aan grondsoorten. Het
i s een e r g homogene grond d i e ook r e p r e s e n t a t i e f i s voor de r e s t van de
omgeving omdat g r o t e d e l e n van deze p o l d e r u i t d e z e l f d e grondsoort bes t a a t . D e grondsoorc i s v r i j zware k l e i . De code h i e r v o o r i s 8 . D i t bet e k e n t e e n a f s l i b b a a r h e i d s p e r c e n t a g e van c a . 50%.
3.1. Geschiktheid van de grond
Deze grond i s e r g g e s c h i k t voor een g r o o t a a n t a l gewassen. Vandaar w a a r
s c h i j n l i j k ook de e r g hoge markcwaarde van d e grond. Granen kunnen goed
verbouwd worden op zware k l e i , h e t e n i g e probleem zou de b e r e i d i o g van
een goed zaaibed kunnen z i j n , i n de p r a k t i j k v a l t d a t h i e r e c h t e r mee.
Ook b i e t e n en aardappelen en andere rooivruchten kunnen h i e r e r g hoge
opbrengsten geven. I n droge zomers i s h e t vochtleverende vernogen van
deze gronden e r g goed. D i t is h e t gevolg van de goede c a p i l l a i r e werking
van de grond. Desondanks bleek de droogte voor sommige boeren toch t e
g r o o t , en werd i n de omgeving n l . op v e r s c h i l l e n d e p l a a t s e n beregend.
Het r o o i e n van de aardappelen i n d e b u u r t g e e f t o v e r h e t algemeen ondanks de zware grond weinig problemen. N a t u u r l i j k i s h e t we1 zo d a t e r
r e l a t i e f meer k l u i t e n nee i n de schuur komen a l s op l i c h t e zandgrond.
Daar s t a a t tegenover d a t deze zware grond minder g e v o e l i g i s voor
s c h u r f t a l s de l i c h t e grond.
Voor de op d i t b e d r i j f g e t e e l d e gewassen ( v e e l a l g r a a n ) z i j n er geen d i r e c t e problemen met deze grond. Vemeld moet we1 worden d a t deze zware
grond toch gemakkelijk te bewerken is. D i t i s voor een d e e l t e danken
aan her v r i j hoge k a l k g e h a l t e . Een hoog k a l k g e h a l t e h e e f t n l . een posit i e v e invloed op de bewerkbaarheid.
De d r a a g k r a c h t van kleigrond i s goed. I n de b e g i n j a r e n na de o a t g i n n i n g
i s d i t we1 anders geweest, de toen nog e r g jonge grond was nog n i e t
e r g d r a a g k r a c h t i g , en h e t gebeurde nogal eens d a t d e machines v a s t z a t e n
i n de jonge grond. D i t was ook de reden van h e t g e b r u i k van r u p s v o e r t u i gen i n de e e r s t e j a r e n na h i t droogvallen.
De grond op NZ 27 i s ook n i e t slempgevoelig, over h e r algemeen kan ges t e l d worden d a t zware grond minder slempgevoelig i s a l s l i c h t e grond.
Ook de s t u i f g e v o e l i g h e i d i s n i e t g r o o t .
A 1 deze f a c t o r e n tezamen zorgen ervoor d a t de b e l a n g s t e l l i n g om i n
Z u i d e l i j k Flevoland te boeren e r g g r o o t i s . Die h e e f t t o t gevolg d a t er
hoge p r i j z e n b e t a a l d worden voor de groad. Verkopen i n h e t r e c e n t e verleden hebben bedragen opgeleverd van rood d e zestigduizend gulden p e r
ha. J a a r l i j k s worden e r ook e n k e l e t i e n t a l l e n b e d r i j v e n uitgegeven i n
pacht of e r f p a c h t . De pachtwaarde van de grond bedraagt + f 780,--/ha.
Op nevenstaande pagina bevinden z i c h enkele bodemprofiel&, deze geven
een indruk van de bovenste 1 , 2 meter van de grond d i e op h e t b e d r i j f
voorkomt. Het b l i j k t d a t de v e r s c h i l l e n e r g k l e i n z i j n .
4. CULTUURTECHNIEK
A l l e grond op h e t b e d r i j f NZ 27 i s g e d r a i n e e r d . Deze d r a i n a g e h e e f t 2 7
j a a r geleden plaatsgevonden. Er i s g e b r u i k gemaakt van zogenaamde r i b belbuizen. Deze p l a s t i c buizen z i j n gemakkelljk machinaal t e leggen en
z i j n h i e r d o o r goedkoper a l s de a a r d e n buizen d i e v r o e g e r g e b r u i k t werden. Het d o o r s p u i t e n van d e buizen i s nog n i e t gebeurd, i e t s wat g e z i e n
d e l e e f t i j d van d e buizen i n de n a b i j e ' toekomst ook n f e t nodig z a l
zijn.
D e a f s t a n d t u s s e n de b u i z e n i s op de k a v e l s 21 t l m 26 24 m en op de kav e l s 27 en 28 48 m. De d r a i n s z i j n zo gelegd d a t i e d e r e d r a i n nagenoeg
l o o d r e c h t op de s l o o t uitkomt. Deze s l o t e n bevinden z i c h tusaen de kav e l s en z i j n z o ' n 2,s m breed en
2,O m d i e p .
Deze s l o t e n monden aan de a c h t e r z i j d e van de k a v e l s u i t i n e e n t o c h t ,
d i e evenwijdig a a n de Gooiae weg l o o p t . Het i s dus i n de toekomst, a l s
h e t b e d r i j f uitgegeven i s voor de boeren v r i j gemakkelijk om t e beregenen omdat e r w a t e r i n de b u u r t is. D i t i s trouwens i e t s wat o v e r h e r
algemeen i n de p o l d e r s we1 h e t g e v a l is.
+
Op h e t b e d r i j f NZ 27 i s geen r e g e n i n s t a l l a t i e aanwezig. D i t is o v e r i g e n s
geen u i t z o n d e c i n g omdat h e t h e l e grootlandbouwbedrijf van de R.1J.P.
geen r e g e n i n s t a l l a t i e b e z i t . Gezien h e t bouwplan i s d i t ook n i e t wenselijk.
De p r a k t i j k h e e f t g e l e e r d d a t beregenen op granen n i e t r e n d a b e l i s , en
voor de o v e r i g e gewassen d i e op d i t b e d r i j f g e t e e l d worden, l u z e r n e e n
erwten i s d i t ook h e t g e v a l .
De l a n d i n r i c h t i n g kan i n deze nieuwe p o l d e r s n a t u u r l i j k a l s o p t i m a a l
worden beschouwd. Hier z i j n verregaande s t u d i e s aan voorafgegaan, welke
a 1 begonnen z i j n voor h e r d r o o g v a l l e n van de polder.
Voor h e t d r o o g v a l l e n van de p o l d e r z i j n e r bepaalde c l a i m s gelegd op een
a a n t a l h e c t a r e s door v e r a c h i l l e n d e groeperingen. B i j voorbeeld S t a a t s bosbeheer d i e duizenden h e c t a r e s bosbouw claimde voor houtprodukcie. Ook
r e c r e a t i e , landbouw e n stedebouw gaven i e d e r hun v e r l a n g e n s op. Deze
verlangens op e e n r i j t j e g e z e t en beoordeeld kwam men t o t een bepaalde
t o e d e l i n g . I n Z u i d e l i j k Flevoland i s e r i n v e r g e l i j k i n g met 00s t e l i j k
Flevoland meer hos, woningbouw en r e l a t i e f minder landbouw.
A 1 voor h e t d r o o g v a l l e n van de p o l d e r z i j n e r bodemmonsters genomen en
werd de t o e s t a n d van de grond beoordeeld. Mede op grond h i e r v a n werd een
i n d e l i n g gemaakt voor d e p o l d e r . Alle "onderdelen" werden d a a r g e s i t u e e r d waar ze h e t meest o p t i m a a l z i j n . De landbouw komt h e t meest voor i n
h e t midden van d e p o l d e r . Daar b e v i n d t z i c h ook voor de landbouw de goed
g e s c h i k t e grond
.
A l s we de k a a r t b e k i j k e n i s t e z i e n d a t h e r land v e r d e e l d i s i n mooie
rechthoekige k a v e l s
B i j de u i t g i f t e wordt aan de nieuwe boeren a f h a n k e l i j k van de v o r i g e
b e d r i j f s s i t u a t i e en omstandigheden een g e d e e l t e van, of een h e l e k a v e l
toebedeeld. Ook NZ 27 b e s t a a t u i t een a a n t a l r e c h t e k a v e l s . Deze optimal e i n d e l i n g b r e n g t e r g v e e l p r a k t i s c h e voordelen met z i c h mee. Het i s
o a t u u r l i j k zo d a t b e d r l j f s s i r u a c i e a z o a l s d i e op h e t oude l a n d voorkomen
met h e t land v e r s n i p p e r d en soms v e r van h u i s i n Z u i d e l i j k Flevoland
n i e t voorkomen. D i t h e e f t a l s v o o r d e e l d a t l a n g e t r a n s p o r t t i j d e n n i e t
voorkomen. Bovendien werkt h e r voor een boer e r g gemakkelijk op een mooi
rechthoekig p e r c e e l .
.
De o n t s l u i t i n g van d e b e d r i j v e n is ook prima. Elk b e d r i j f komt i n d e
toekomst a a n e e n g e a s f a l t e e r d e weg t e l i g g e n ( n u z i j n e r nog k l i n k e r e n
grondwegen).
Kavel NZ 28 wordt a a n d e z u i d z i j d e o n t s l o t e n vanaf d e Winkelweg, a a n d e
n o o r d z i j d e g r e n z e n d e k a v e l s a a n d e G o o i s e weg. Eeo n a d e e l v i n d e n d e
boeren i n d e b u u r t o v e r h e t algemeen d a t h e t d i c h t s b i j z i j n d e d o r p
(Zeewolde) n o g a l v e r weg l i g t . Vanaf NZ 27 i s d i t o o g e v e e r 12 km. Voor
NZ 27 i s d i t g e e n probleem omdat d e R i j k s d i e n s t i n g e e n e o k e l o p z i c h t
aangewezen i s op h e t d o r p .
5 . BEMESTING
Zoals r e e d s vermeld i s h e t b e d r i j f NZ 27 een s p e c i a a l onderdeel binnen
he t groo tlandbouwbedrij f van de RIJP.
E r wordt n l . g e e n g e b r u i k gemaakt van de spuitmiddelen op h e t g e h e l e bed r i j f . Ook wordt e r geen g e b r u i k gemaakt van kunstmest op de k a v e l s 2 1 ,
22 en 2 8 . Het doe1 h i e r v a n i s t e onderzoeken i n h o e v e r r e landbouw op
deze manier mogelijk is.
Het was voor m i j m o e i l i j k om een goed i n z i c h t te k r i j g e n i n de bemest i n g s t o e s t a n d van de grond omdat e r h i e r o v e r te weinig gegevens
beschikbaar z i j n . De k a v e l s behorende b i j NZ 27 worden n i e t j a a r l i j k s
onderzocht. Om toch een goede indruk t e k r i j g e n heb i k gegevens van de
k a v e l s 23 en 2 4 d i e inmiddels uitgegeven z i j n i n onderstaaode t a b e l
weergegeven.
Kavel
NZ
23
24
Organische s tof X
4.3
491
Af s l i b b a a r h e i d
53
51
PW-getal
7
7
K-getal
35
37
Het n u t van d e z e gegevens i s over h e t algemeen voor de boer g r o o t . Door
een i n z i c h t i n de bemescingstoestand i s h e t m o g e l i j k gebreken aan bepaalde m e s t s t o f f e n op p e i l te brengen. Voor d i t b e d r i j f , g e l d t d i t a l l e e n
voor de k a v e l s NZ 2 5 , 26 en 27 i n d i e n e r g e b r u i k wordt gemaakt van
kunstmest. Op d e o v e r i g e k a v e l s zou h e t mogelijk z i j n om o r g a n i s c h e mest
t e gebruiken. Deze grondmonsteranalyses z i j n bepaald door h e t b e d r i j f s laboratorium voor grond- en gewasonderzoek t e Oosterbeek. Deze geven tevens een bemestingsadvies.
Aan de hand van r e s u l t a t e n van N-mineraal-onderzoek worden i n een rayon
vergadering met de bemestingsman van de a f d e l i n g P l a n t e n t e e l t en
Gewaabescherming de d e f i n i t i e v e N-giften bepaald.
Een b e l a n g r i j k d e e l van de s t i k s t o f v o o r z i e n i n g wordt verkregen door de
i n d e l i n g van h e t bouwplan.
Luzerne, een vlinderbloemige z o r g t voor een goede s t i k s t o f b i n d i n g i n de
grond a l s h e r e n k e l e j a r e n a c h t e t e l k a a r verbouwd wordt. Tevens wordt er
a l s groenbemesting onder wintectarwe ook k l a v e r g e z a a i d , d i t z o r g t ook
voor s t i k s t o f b i n d i n g .
Op deze manier i s h e r mogelijk om geen kunstmest t e gebruiken op de
k a v e l s 2 1 , 22 e n 2 8 . We1 v i n d t e r een a a n v u l l i n g p l a a t s op de k a v e l s 2 5 ,
26 en 2 7 , maar h i e r wordt ook met een ander bouwplan gewerkt. De s t i k s t o f d i e a l s kunstmest wordt gegeven wordt a l s c h i l i s a l p e t e r toegediend.
De achtergrond hiervan i s d a t d i t een meer n a t u u r l i j k e mestscof i s dan
b i j voorbeeld kalkammonsalpeter.
De produkten d i e op de a l t e r n a t i e v e markt worden a f g e z e t mogen n i e t met
andere m e s t s t o f f e n bemest z i j n a l s c h i l i s a l p e t e r .
Tot nu toe i s e r nog n i e t met E o s f a a t bemest op NZ 2 7 .
Granen z i j n n i e t e r g P b e h o e f t i g e gewassen, ze b l i j k e n pas b i j een e r g
l a g e P coestand op een P g i f t t e reageren.
De f o a f a a t t o e s t a n d van de grond b e g i n t nu we1 zo l a a g t e worden d a t
wordt overwogen om o r g a n i s c h e mest t e gaan gebruiken. Deze o r g a n i s c h e
mest z a l dan v o o r a l g e b r u i k t worden om de f o s f a a t t o e s t a n d van de grond
t e verhogen.
Kalibemesting v i n d t o v e r h e t algemeen op deze k a l i r i j k e gronden, en
zeker met een bouwplan a l s op NZ 27, nog n i e t p l a a t s . Ook op NZ 27 i s er
nog n o o i t k a l i g e s t r o o i d . I n onderstaand schema i s de t o t a l e bemesting
weergegeven z o a l s d i e i n 1986 op NZ 27 h e e f t plaatsgevonden.
Gewas
Ravel
Perceel
Mes ts tpf
Wintertarwe
26
I en I1
Gerst
Gerst
Haver
Haver
Suikerbieten
25
27
27
27
27
I
111
Chilisalpeter
Chilisalpeter
Chilisalpeter
Chilisalpeter
Chi1 i s a l p e t e r
Chilisalpeter
I
II
II
KAS
Hoeveelheid
203
102
100
147
88
102
350
Zuiver T i j d s t i p
32,5
16
16
23,s
14
16
91
4-3
20-6
8 -5
24-4
23-4
23-4
24-4
Zoals u i t h e t schema d u i d e l i j k wordc i s a l l e e n de w i n t e r t a r w e i n twee
k e e r bemest. De e e r s t e g i f t begin maart om de u i t s t o e l i n g t e bevorderen
en de tweede g i f t h a l f j u n i t i j d e n s h e r s c h i e t e n .
De s t i k s t o f g i f t e n b i j de o v e r i g e granen hebben etnd a p r i l plaatsgevonden. De l u z e r n e en d e erwten z i j n n i e t bemest, d i t zou overbodig z i j n
voor deze vlinderbloemige.
Berekeningen van d e bemestingskosren per gewas per ha.
Wintertarwe: kavel 26 (42.8 ha)
Gerst: k a v e l 27 (28,18 ha)
147 kg x f 0.50 = f 73.50
Gerst: k a v e l 25 (24,4 ha)
100 kg x f 0.50 = f 50,-Haver: k a v e l 27 p e t c e e l I (13,68 ha)
88 kg x f 0,50 = f 44,-Haver: k a v e l 27 p e r c e e l 11 (13,2 ha)
102 kg x f 0,50 = f 51,-S u i k e r b i e t e n : kavel 27 p e r c e e l I1 (5.00 ha)
350 kg x f 0,32 = f 114,De t o t a l e bemestingskoaten voor d i t b e d r i j f kun j e ook u i t r e k e n e n , deze
bedragen f 11.575,--.
Bedrijf NZ 27 1986
Bedrijfsnummer 235
Gewas
Luzerne
W-tarwe
Haver
Gerst
Vlas
Erwten
OPP./ha
76,63
76,13
52,60
78,19
10,OO
17.26
6. BOUWPLAN EN VRUCHTWISSELING
I n d e b e d r i j f s o p z e t van h e r s p u i t v r i j e b e d r i j f NZ 27 werd a a n v a n k e l i j k
u i t g e g a a n van een bouwplan, g e l i j k aan d e andere b e d r i j f s e e n h e d e n van
h e r grootlandbouwbedrijf ( v n l . koolzaad en granen).
Het gewas koolzaad b l e e k e c h t e r n i e t g e s c h i k t voor s p u i t v r i j e teelt.
Zware i n s e k t a a n t a s t i n g e n l e i d d e n t o t misoogsten. Koolzaad i s toen v e r
vangen door luzerne. Deze l u z e r n e i s een welkome a a n v u l l i n g op de
s t i k s t o f v o o r z i e n i n g van de grond, g e z i e n h e t vlinderbloemig k a r s k t e r van
d e p l a n t . Tevens b l i j k t h e r op d i t b e d r i j f een uitkomst te z i j n war
b e t r e f t de d i s t e l o n d e r d r u k k i n g . Door de t e e l t van t w e e j a r i g e l u z e r n e
wordt er een gewas verkregen met een r e l a t i e f g r o t e blsdmassa. Na d e
e e r s t e suede i n h e t e e r s t e g r o e i s e i z o e n worden dsn d e d i s t e l s i n z e k e r e
mate overgroeid door de l u z e r n e .
Voor de r e s t b l i j k t h e t bouwplan t e b e s t a a n u i t voornamelijk granen
( 6 5 , 3 I ) . D i t is een gevolg van de d o e l s t e l l i n g en b e d r i j f o p z e t van de
R i j k s d i e n s t i n h e t algemeen. Deze gewassen worden voor h e t g r o o t s t e
g e d e e l t e z e l f g e z a a i d , bewerkt en geoogst.
net b e d r i j f NZ 27 h e e f t 3 v e r s c h i l l e n d e vruchtwisselingsschema's. Deze
z i j n achtereenvolgens:
1. luzerne-luzerne-tarwe-havergerst
2. luzerne-luzerne-tarwe-haver-erwten-gerst
3. luzerne-luzerne--tarwe-haverdiversen-gerst.
Vruchtopvolging nummer 1 wordt t o e g e p a s t op d e k a v e l 28. D i t schema
k l o p t nog n i e t helemaal omdat d i t j a a r h e t tweede j a a r was d a t de indel i n g op deze manier i s , vandaar s l e c h t s 8.35 ha l u z e r n e op deze kavel.
Vruchtopvolging nummer 2 wordt t o e g e p a s t op d e k a v e l s 21 e n 22. Deze
k a v e l s worden n i e t bemest met kunstmest. Vandaar ook d a t de erwten d a a r
s t a a n , ze l e v e r e n immers s t i k s t o f aan de grond door h e t vlinderbloemig
k a r a k t e r van de p l a n t . Onder de wintertarwe wordt ook e l k j a a r een
groenbemester iogezaaid. Deze groenbemester i s weer een vlinderbloemige
nl. klaver.
Vruchtopvolging nummer 3 wordt g e b r u i k t op de kavels 25, 26 en 27. D i e
schema i s i n p r i n c i p e h e t z e l f d e a l s nummer 2, met d i t v e r s c h i l d a t de
erwten vervangen z i j n door de p o s t d i v e r s e n .
D i t j a a r b e s t a a n deze d i v e r s e n u i t haver, v l a s en s u i k e r b i e t e n . Vlas
wordt a 1 meerdere j a r e n verbouwd op NZ 27. De oogst wordt a f h a n k e l i j k
van h e t t i j d s t i p van verkoop door derden v e r r i c h t .
De s u i k e r b i e t e n worden d i t j a a r voor h e t e e r s t verbouwd. Doel h i e r v a n i s
h e t onderzoeken i n hoeverre de t e e l t zonder s p u i t e n mogelijk i s , t o t op
d i t moment l i j k t d i t goed. Het p l a n t e n ( h e t z i j n nl. paperpots), i s gebeurd met een gehuurde machine. De o o g s t z a l i n loonwerk uitgevoerd
worden omdat e r b i j h e t grootlandbouwbedrijf geen bietenrooimachine aanwezig i s . Enkele j a r e n geleden werden e r ook aardappelen g e t e e l t op d i t
b e d r i j f . I n 1984 i s men hiermee g e s t o p t omdat d i t t e v e e l r i s i c o ' s met
z i c h mee brachc.
De phytophthora bleek zonder b e s t r i j d e n dusdanige v o m e n aan t e nemen
d a t de t e e l t b e z w a a r l i j k was.
Als de z i e k t e i n v i e l moest e r b e s l o t e n worden t e roofen. D i t vond e n k e l e
j a r e n vroeg i n h e t s e i z o e n p l a a t s dus de opbrengst v i e 1 e r g tegen.
De o o g s t van de granen g e b e u r t door h e t grootlandbouwbedrijf. Deze bez i t t e n zo'n 60 combines van
6 m b r e e d t e . A l s h e t gewas e r aan toe i s
+
komt e r e e a oogstgroep a a a r h e t b e d r i j f NZ 27. Deze b e s t a a t u i t LO 1 12
combines en eea a a a t a l t r a a s p o r t e e a h e d e a . Deze t r a a s p o r t e e a h e d e n z i j b
~ I e m i e l i g ewagens met o n d e r l o s s i a g , m e e s t a l staat d a a r e e a John Deere
4040 voor. Net g r s a n wordt h i e n e e a a a r de s i l o ' s g e t r a n s p o r t e e r d n e t
g r a a a van h e t b e d r i j f NZ 27 moet omdat h e t , mogelijk i a e e a a l t e r a a t i e f
c i r c u i t verkocht kan wordea, a p a r t i n e e a s i l o opgeslagsu uordea.
I n e e a schema op de volgeade b l a d z i j d e wordt d e v r u c h t w i s s e l i a g weergegevea z o a l s d i e vaaaf 1976 op d e v e r s c h i l l e a d e k a v e l s geweest is.
Da vrvcbtopwlging op bedrijf NZ 27 si&
1976
7 . DE TEELT VAN DE GEWASSEN
7.1.
T e e l t van wintertarwe
Z o a l s t e z i e n i s op d e p e r c e e l s k a a r t i s d e w i n t e r t a r w e d i t j a a r verbouwd
o p d e k a v e l s 2 2 , 26 e n 28.
Het t o t a l e a a n t a l h a c t a r e s was d i t j a a r 76.13.
De eindbestemming v a n d e t a r w e op d i t b e d r i j f i s v o o r z o v e r m o g e l i j k h e t
a l t e r n a t i e v e c i r c u i t . D a t h o u d t i n d a t ' h e t p r o d u k t a p a r t gehouden moet
worden e n d a n d o o r a f n e m e r s g e k o c h t w o r d t d i e h e r v e r d e r t o t brood v e r werken d a c h e t p r e d i k a a c ; b e r e i d c u i t o n b e s p o t e n g r a a n , mag d r a g e n . Ook
h e t s t r o w o r d t v e r k o c b t a a n B i o l o g i s c h e b o e r e n , ook d e z e w i l l e n s t r o
g e b r u i k e n d a t o n b e s p o t e n is.
De e i s e n d i e w i n t e r t a r w e a a n d e g r o n d s t e l t z i j n n i e t hoog. W i n t e r t a r w e
w i 1 ook op d e z e grond prima g r o e i e n . N a t u u r l i j k is e e n goede s t r u c c u u r
v a n d e grond v a n g r o o c b e l a n g . Deze i s h i e r met u i t z o n d e r i n g van e n k e l e
p l e k k e n op d e k o p a k k e r , goed i n o r d e .
Op NZ 27 w o r d t d e w i n t e r t a r w e n a l u z e r n e verbouwd, d e z e w o r d t n a d e
l a a t a t e s u e d e EBn k e e r met d e s c h i j v e n e g b e w e r k t e n v e r v o l g e n s g e c u l t e r d . Eind o k t o b e r i s h e t l a n d o p z a a i v o o r g e p l o e g d e n b e g i n november is
d e w i a t e r t a r w e g e z a a i d . Hec z a a i e n i s gebeurd met e e n 6 m b r e d e nokkenr a d z a a i m a c h i n e (+ 160 k g l h a ) . De c r e k k e r d i e e r v o o r s t o n d was e e n MF
1250, d e z e stond-op d u b b e l e m o n t e r i n g om d e g r o n d d r u k p e r v i e r k a n t e centimeter zo l a a g m o g e l i j k te houden.
Er i s gemiddeld 160 kg z a a i z a a d p e r h a g e z a a i d . De r a s s e n , welke u i c g e z a a i d z i j n , z i j n S a i g a e n O b e l i s k . Een r a s e i g e n s c h a p van O b e l i s k i s d a t
h e t goed g e s c h i k t is v o o r d e b r o o d b e r e i d i n g e n z e e r goede t o t hoge
o p b r e n g s t e n g e e f t . Het z a a i z a a d i s n i e t o n t s m e t 1.v.m. h e r v r i j z i j n van
chemische m i d d e l e n op d i t b e d r i j f .
Door d e s t r e n g e w i n t e r i s e r v r i j v e e l v a n d e w i n t e r t a r w e u i t g e v r o r e n ,
ook i s er sneewschimmel e n e m e l c e n v r a a c o p g e t r e d e n . Deze f a c t o r e n
tezamen hebben g e l e i d t o t e e n e r g h o l l e s t a n d . D i t v o o r j a a r i s e r d a n
o o k b e s l o t e n om d o o r te z a a i e n m e t zomertarwe o p d e p e r c e l e n 22 e n 26.
Het r a s d a t h i e r v o o r g e b r u i k t i s , i s M i n a r e t . Op k a v e l 22 i s d a t e r g
v r o e g g e b e u r d n l . 4 maar e n op k a v e l 26 i s h e t op 2 3 a p r i l d o o r g e z a a i d .
De v e r w a c h t i n g i s d a t d e o o g s t d a a r ook o n g e v e e r e e n week l a t e r
plaatsvindc.
D e r i j - a f s t a n d b i j w i n t e r t a t w e i s 1 2 , 5 cm.
Eind me1 i s d e k l a v e r o n d e r d e w i n t e r t a r w e g e z a a i d . D i t i s gebeurd met
d e 4,O m b r e d e p n e u m a t i s c h e machine, d i e was v o o r de k l e i n e z a a i h o e v e e l heden n a u w k e u r i g e r i s a l s d e H a s s i a n o k k e n r a d z a a i m s c h i n e . Het i s d e
b e d o e l i n g d a t e r ook op NZ 27 z o ' n machine komt, d i e dan ook v o o r h e t
z a a i e n van g r a n e n z a l worden g e b r u i k t .
De s t a n d van d e w i n t e r t a r w e op k a v e l 28 i s n l e t goed. Deze k a v e l i s n i e t
d o o r g e z a a i d , w a t m i j n s i n z i e n s a c h t e r a f we1 n o d i g was. Er s t a a n s l e c h t s
320 area p e r m2. Op d e we1 d o o r g e z a a i d e k a v e l s was h e t a a n t a l a r e a h o g e r
n l . 550/m2 op 26 e n 440/m2 op 22.
Kavel 26 e n 28 doen mee a a n h e t Epipre-onderzoek. Dat i s e e n p r o j e c t d a t
z i c h r i c h t o p d e b e g e l e i d i n g van chemische b e s c r i j d i n g van z i e k t e n e n
b l a d l u i z e n i n tarwe. Epipre g e e f t d e t e l e r p e r p e r c e e l a d v i e s , w a a r b i j
e e n chemische b e s t r i j d i n g s l e c h t s d a n w o r d t g e a d v i s e e r d , a l s v e r w a c h t
wordt d a t deze b e s t r i j d i n g n a a f c r e k v a n k o s t e n een p o s i t i e f s a l d o z a l
leveren.
De t e l e r d o e r z e l f waarnemingen op 20 p l a a t s e n i n h e t v e l d en b e l t de
a a n t a l l e n van d e voorkomende z i e k t e n e n l u i z e n door n a a r h a t PAGV t e
Lelystad.
Ook i k ben e n k e l e keren meegeweest met de min van de R i j k s d i e n s t d i e
deze waarnemingen deed. Op deze manier l e e r j e v e e l van de aanwezige
z i e k t e n en plagen.
D i t b e d r i j f v o l g t de e v e n t u e l e adviezen om t e b e s t r i j d e n n i e t op, maar
toch is h e t goed om de gegevens t e v e i g e l i j k e n met a n d e r e b e d r i j v e n .
Deze zomer kenmerkte z i c h door een droge p e r i o d e met v r i j hoge temperat u r e n . Ziekten hebben z i c h met deze weersomstandigheden n i e t s t e r k u i t g e b r e i d . E r was e i g e n l i j k a l l e e n s p r a k e van een matige bladvlekkenziekt e - a a n t a s t i n g , meeldauw i s n i e t voorgekomen. We1 z i j n e r h a l f j u l i enkel e sporen van b r u i n e r o e s t gevonden, schade h i e r v a n i s a i e t te verwachten.
We1 hebben de l u i z e n schade a a n g e r i c h t . Er was s p r a k e van een v r i j s t e r ke a a n t a s t i n g i n h e t b l a d . Half j u l i was op k a v e l 26 e n 28 r e s p . 59 en
69% van de b l a d e r e n b e z e t met l u i z e n .
Het e p i p r e - a d v i e s was dan ook om t e s p u i t e n .
U i t e r a a r d werd d i t n i e t opgevolgd.
De o p b r e n g s t i s op h e t moment van s c h r i j v e n nog n i e t bekend, maar e r kan
we1 een s c h a t t i n g gemaakt worden. Deze l u i d t voor k a v e l 26 ongeveer
6.300 kg/ha, v o o r k a v e l 22 6.000 kglha e n voor k a v e l 28 4.000 k g l h s .
Deze 4.000 kg i s we1 e r g l a a g , de reden h i e r v o o r i s de e r g h o l l e s t a n d .
7.2.
T e e l t ban Zomergerst
De zomergerst met een t o t a a l van 78.19 ha i s d i t j a a r verbouwd op v i e r
v e r s c h i l l e n d e p e r c e l e n , e n we1 op k a v e l 22, 25, 27 e n 28. De voorvrucht
was v e r s c h i l l e n d . Op k a v e l 22 stonden i n 1985 erwten. Na d e z e l f d e bewerkingen i n h e r n a j a a r a l s beschreven b i j w i n t e r t a r w e i s h e t land t i j d e n s
de w i n t e r e n k e l e keren g e c u l t e r d . Op 3 me1 i s h e t l a n d voorbewerkt voor
h e r z a a i e n , d i t i s gebeurd met een t r i l t a n d . Op d e z e l f d e dag i s de g e r s t
gezaaid met d e Hassia nokkenradzaaimachine ( 2 100 k g l h a ) .
Op k a v e l 25 was de voorvrucht haver. Na h e t s t r o ruimen i s h e t land op
7-11 geploegd. Over de v o r s t is h e t land nog e e n k e e r g e c u l t e r d . D i t met
h e t oog op goede d o o r v r i e z i n g van de grond, e n h e r e x t r a v e r d e l g e n van
h e t aanwezige onkruid. Op 2 mei h e e f t de voorbewerking voor h e t z a a i e n
plaatsgevonden, ook i s d a a r op d e z e l f d e dag g e z a a i d .
Na h e t r o l l e n ( t e g e n u i t d r o g i n g ) stood de g e r s t s n e l boven. De v o o r
v r u c h t van de g e r s t op k a v e l 27 was ook haver, d a a r is d e z e l f d e proced u r e gevolg a l s op k a v e l 25. De voorvrucht op k a v e l 28 was w i n t e r t a r w e ,
waar op 26 november de s t o p p e l is omgeploegd. Afgelopen w i n t e r i s e r nog
een k e e r g e c u l t e r d over de v o r s t . Op 3 me1 i s de g e r s t gezaaid.
Het r a s d a t g e z a a i d i s i s G r i t . De r a s s e n l i j s t vermeldt voor d i t r a s hoge
opbrengsten met een goede t o t z e e r goede b r o u w k w a l i t e i t . De g e r s t op d l t
b e d r i j f wordt zo mogelijk ook i n h e t a l t e r n a t i e v e c i r c u i t a f g e z e t . Zoals
i n hoofdstuk 4 reeds vermeld, wordt daarom de g e r s t s l e c h t s bemest met
c h i l i s a l p e t e r . . D i t h e e f t op kavel 25 op 8 me1 plaatsgevonden, e n op
k a v e l 27 op 24 a p r i l .
I n verband met de mechanische o n k r u i d b e s t r i j d i n g i s de r i j - a f s t a n d 25
cm. Met deze ruimte tussen de r i j e n i s h e t nog goed mogelijk om te
schoffelen.
Het s c h o f f e l e n h e e f t d i t j a a r twee k e e r plaatsgevonden. Het s c h o f f e l e n
wordt gedaan met een 6 m brede s c h o f f e l b a l k voor op de Ford 4610 d i e met
s m a l l e 8x44 banden i s u i t g e r u s t .
Omdat de g e r s t v l a k voor de l u z e r n e i n h e t vruchtopvolgingsschema z i t i s
er we1 weer een v r i j g r o t e d i s t e l u i t b r e i d i n g , ook d i t j a a r was h e t n i e t
mogelijk om d e g e r s t r e d e l i j k schoon t e houden.
De s t a n d van de g e r s t was deze zomer r e d e l i j k . We1 was e r een v r i j g r o t e
b e z e t t i n g van bladvlekken. Groot was de l u i z e n c o n c e n t r a t i e , d i e hebben
volgens mij ook we1 schade a a n g e r i c h t , alhoewel z e n i e t i n de a a r t e
z i e n waren. Het a a n t a l a r e n per a 2 bedroeg gemiddeld zo'n 700. D i t i s
we1 i e t s t e weinig.
De s c h a t t i n g van de opbrengst is gemiddeld 4.500 gh/ha.
7.3.
T e e l t van haver
Op NZ 27 wordt d i t j a a r 52,60 ha haver verbouwd. D i t is verdeeld o v e r 4
p e r c e l e n op de k a v e l s 22, 27 en 28.
Het r a s van de haver i s op a l l e p e r c e l e n Dula. D i t r a s i s v e r u i t h e t
b e l a n g r i j k s t e i n Nederland. Her i s een v r i j s t e v i g r a s e n kan goede
opbrengsten geven.
De voorvrucht van haver op k a v e l 22 was wintertarwe. Na de o o g s t i s de
s t o p p e l begin december geploegd.
Op 14 a p r i l d i t j a a r i s h e t land nog een k e e r bewerkt met een c u l t i v a t o r , d i t om h e t aanwezige onkruid t e verdelgen. Daarna i s de grond gereedgemaakt om te z a a i e n , d i t g e b e u r t op d i t b e d r i j f met een t r i l t a n d c u l t i v a t o r . On op 25 a p r i l is e r gezaaid met d e 6 m Hassia nokkenradzaaimachine. E r i s + 110 kg per ha gezaaid. Op k a v e l 27 en 28 stond e r
ook wintertarwe en Eaver a l s voorvrucht. E r z i j n d e z e l f d e bewerkiagen
uitgevoerd met d i t v e r s c h i l d a t e r voor h e t grondbewerken op k a v e l 27
p e r c e e l I op 2 3 ' a p r i l 88 kg c h i l i / h a g e s t r o o i d i s . Op d e z e l f d e k a v e l op
p e r c e e l I1 is er 102 kg c h i l i g e s t r o o i d . Deze g i f t e n werden v a s t g e s t e l d
n a a r a a n l e i d i n g van een a d v i e s d a t i n hoofdstuk 4 besproken i s . De h a v e r
h e e f r z i c h goed ontwikkeld. De r i j - a f s t a n d van haver is 25 cm, d i r maakt
h e t mogelijk om nog e n k e l e keren t e s c h o f f e l e n . Door h e t s c h o f f e l e n e n
her goede onkruid onderdrukkend vermogen van h e t b l a d r i j k e gewas i s b e t
p e r c e e l r e d e l i j k schoon gebleven. Alleen e n k e l e d i s t e l s s t e k e n i e t s
boven h e t gewas u i t . De r e s t van h e t onkruid i s verdwenen.
Het gewas i s d i t j a a r goed gezond gebleven, e r was een a a n t a s t i n g van
h e t g r a a n h a a n t j e maar deze h e e f t geen schade a a n g e r i c h t . Verder was er
een z e e r l i c h t e a a n t a s t i n g van h l a d v l e k k e n z i e k t e . H e t a a n t a l s t e n g e l s
per m2 was voor de k a v e l s 22, 271, 2711 en 28 resp. 366, 326, 364 e n 354
p e r m2. Een e r g g e l i j k m a t i g beeld dus. Deze t e l l i n g e n z i j n t o t s t a n d
gekomen door een raampje van 50x50 cm e n k e l e keren op her gewas t e
leggen en h i e r i n her a a n t a l halmen te t e l l e n en om te rekenen n a a r e e n
m2.
De opbrengst i s nog n i e t bekend maar is g e s c h a t op ongeveer 6.500 k g l h a .
Dat zou een goede opbrengst z i j n . Gezien de mooie zomer ( h a v e r h e e f t
n i e t e r g g e l e d e n van d r o o g t e maar we1 g e p r o f i t e e r d van de zon) en de
mooie s t a n d van h e t gewas moet d i t mogelijk z i j n . Ook de haver p r o b e e r t
men i n h e t a l t e r n a t i e v e c i r c u i t a f t e z e t t e n . Het wordt dan g e p l e t e n
a l s havervlokken of m u e s l i k r i j g t h e t z i j n eindbeatemming. De p r i j s i n
h e t a l t e r n a t i e v e c i r c u i t i s o v e r h e t algemeen nogal wat hoger. Vorig
j a a r was h e t e r g m o e i l i j k om de haver a l t e r n a t i e f a f t e z e t t e n vanwege
d e g e r i n g e v r a a g op deze markt.
7.4.
T e e l t van v l a s
Het v l a a z i t e l k j a a r i n d e p o s t d i v e r a e n i n h e t vruchtwiaselingsschema.
D i t b e t e k e n t d a t de voorvrucht h a v e r is. Na de o o g s t van haver i s h e t
land geploegd. Gedurende d e w i n t e r i s h e t land e e n k e e r g e c u l t e r d . Op
30 a p r i l is h e t v l a a g e z a a i d . D i t i s g e z a a i d met e e n 3 m b r e d e Hassia,
de z a a i - a f s t a n d van d i e machine was 8 cm t u s s e n de r i j e n .
Er i s 115 kg/ha gezaaid. Het r a s d a r gezaaid is h e e t Belinka. Dat is e e n
r a s d a t w i t b l o e i t , goede l i n t o p b r e n g s t e n e n hoge zaadopbrengst geef t.
Opvallend i s i n een p e r c e e l v l a a te z i e n d a t , e l k bloemetje a l e c h t a e e n
h a l v e dag b l o e i t . Dus ' s morgens i s h e r p e r c e e l g e h e e l w i t e n ' s middags
i s h e t p e r c e e l weer groen. Dat g a a t zo e n k e l e dagen a c h t e r e l k a a r .
De teelt van v l a s i s de l a a t a t e j a r e n een v r i j r i s k a n t e t e e l t . Ten
e e r s t e kan h e t v l a a door weersomstandigheden f l i n k platwaaien. A l s h e t
dan ook nog r u i g door' e l k a a r l i g t i s h e t m o e i l i j k te oogsten. Ten tweede
i s de vraag n a a r d e v e z e l d e l a a t a t e j a r e n e r g k l e i n .
D i t heef t e r t o e g e l e i d d a t de v e z e l van v o r i g j a a r nu nog i n de schuur
l i g t . G e t r a c h t wordt nu om her meteen mee t e verkopen met h e r t e v e l d e
s taande gewas.
De s t a n d van h e t gewaa i s r e d e l i j k goed. De o o g s t z a l e i n d j u l i p l a a t s vinden. H e t i s nog o n d u i d e l i j k op moment van s c h r i j v e n hoe d i t z a l
gebeuren. Er z i j n n l . v e r s c h i l l e n d e oogstmethoden, n l . h e t v l a s t r e k k e n
en meteen h e t zaad winnen, of h e r trekken e n op h e t land leggen om h e t
zaad t e l a t e n winnen. De l a a t s t e methode b r e n g t meer r i s i c o ' a met z i c h
mee, maar h e t s c h e e l t we1 zaaddroogkosten a l s h e t weer goed i s .
A l s h e r zaad e r a f i s wordt hec v l a s i n schoven gebonden e n op hopen
g e z e t of d i r e c t g e p e r s t i n g r o t e ronde balen.
E r is geen s t i k s tof g e s t r o o i d op h e t v l a a . D i t zou e e n gevaar voor leger i n g van h e t gewas inhouden. Op e e n nonnaal b e d r i j f zou d a t t e ondervangen z i j n door een groeiremmer te s p u i t e n , maar d a t mag op NZ 27 n i e t . De
o p b r e n g s t van d e v e z e l wordt d i t j a a r op 9.000 kg g e a c h a t , wat goed
genoemd mag worden.
7.5.
T e e l t van droge erwten
De erwten s t a a n d i t j a a r op k a v e l 2 2 . Dat i s een kunstmestloze k a v e l , en
h e t i s dus n i e t voor n i e t s d a t d e z e v l i n d e r b l o e m i g e d a a r a t a a t . Het perc e e l i s 1 7 , 2 6 ha g r o o t . De voorvrucht van de erwten i s haver. Het land
h e e f t gedurende de w i n t e r d e z e l f d e bewerkingen gehad a l s de rest van d e
haverpercelen.
Op 26 a p r i l z i j n de erwten g e z a a i d . Er i s 209 k g l h a gezaaid. De kwali-
t e i t van h e r zaad was n i e t e r g goed. Reden h i e l l r o o r was de s l e c h t e
o o g s t p e r i o d e van v o r i g j a a r . H i e r d o o r kon e r g e e n z a a i z a a d worden
g e o o g s t v a n goede k w a l i t e i t . Vandaar ook h e t a a n t a l hoge kg d a t e r p e r
h e c t a r e g e z a a i d i s . Tegen h e t u i t d r o g e n e n d r o o g l i g g e n van d e e r w t e n i s
h e t p e r c e e l na h e t z a a i e n g e r o l d . D e e r w t e n z i j n op 25 cm g e z a a i d om h e t
s c h o f f e l e n m o g e l i j k te maken. Ook z i j n d e e r w t e n bewerkt met d e L e l y
wiedeg om e e n goede o n k r u i d v e r d e l g i n g te b e w e r k s t e l l i g e n .
De s t a n d van d e e r w t e n i s m a t i g , er z i t t e n te v e e l open plekken i n .
M i j n s i n z i e n s i s h e t raadzaam om i n d e toekomat meer k g l h a t e z a a i e n om
z o e e n d i c h t e r gewaa te v e r k r i j g e n . Door d e hoge t e m p e r a t u r e n d e z e zomer
z i j n n i e t a l l e p e u l e n v o l l e d i g t o t o n t w i k k e l i n g gekomen. Verder i s h e t
gewas n i e t s t e r k a a n g e t a s t d o o r z i e k t e n . Er i s e e n l i c h t e a a n t a s t i n g v a n
c h o c o l a d e v l e k k e n z i e k t e e n d o n k e r e v l e k k e n z i e k t e waargenomen. Veel s c h a d e
h i e r v a n w o r d t n i e t verwacht. G r o t e r s c h i j n t h e t e f f e c t van h e t b l a d r a n d k e v e r t j e te z i j n . Deze remt n a m e l i j k d e o n t w i k k e l i n g van d e w o r t e l k n o l b a c t e r i e e n d u s ook d e s t i k s t o f v o o r z i e n i n g . V e r d e r z i j n e r h a l f j u l i
v e e l h a a r d e n v a n l u i z e n ( e r w t e b l a d l u i s ) waargenomen. H i e r d o o r o n t s t o n d e n
a 1 b r u i n e p l e k k e n i n h e t gewas d o o r d e z u i g s c h a d e . Verwacht wordt d a t
d i t o p b r e n g s t d e r v i n g t o t g e v o l g h e e f t . Toch i s d e s c h a t t i n g van d e opb r e n g s t nog 4.000 k g . Deze z u l l e n a l s z e op d e a l t e r n a t i e v e m a r k t a f g e z e t kunnen worden (we1 te v e r w a c h t e n ) e e n h o g e r e p r i j s opbrengen a l s
normaal. Ook h e t s t r o z a l v e r k o c h t worden a l s v e e v o e d e r op d e
a l t e r n a t i e v e markt.
7.6. T e e l t van s u i k e r b i e t e n
Voor h e t e e r s t d i t j a a r worden er op NZ 27 s u i k e r b i e t e n verbouwd. Voor
h e t e e r s t , omdat men i n h e t v e r l e d e n bang was v o o r e e n e r g g r o t e onk r u i d u i t b r e i d i n g e n omdat p l a g e n z o a l s h e t b i e t e n k e v e r t j e g e v r e e s t was.
Hier kan men op h e t s p u i t v r i j e b e d r i j f n i e t s t e g e n ondernemen.
D i t j a a r z i j n er + 5 ha s u i k e r b i e t e n g e p l a n t . Deze paperpotmethode l e e k
e e n goede o p l o s s i n g i n d e o n k r u i d b e s t r i j d i n g . E r kan h i j l a a t p l a n t e n
immers v r o e g i n h e r v o o r j a a r nog e e n goede o n k r u i d b e s t r i j d i n g p l a a t s v i n den.
Op 24 a p r i l i s e r 350 kg KAS g e s t r o o i d . Er i s gekozen voor KAS omdat d e
b i e t e n n i e t op d e a l t e r n a t i e v e m a r k t t e r e c h t komen. Op 2 mei z i j n d e
b i e t e n , na e e n voorbewerking van d e grond met e e n schudeg, g e p l a n t . D i t
p l a n t e n g e b e u r d e met e e n d o o r d e S u i k e r u n i e u i t J a p a n ge!mporteerde
plantmach,ine. Deze machine h e e f t 69.000 p l a n t j e s p e r ha g e p l a n t . Het
p l a n t e n was e e n v r i j a r b e i d s i n t e n s i e v e b e z i g h e i d , e r moesten n l . minimaal 3 man b i j z i j n om d e p l a n t j e s a a n te v u l l e n . Door deze paperpotmethode i s e r v r i j s n e l e e n g e s l o t e n gewas v e r k r e g e n . D i t i s b e l a n g r i j k
1.v.m. d e o n k r u i d o n d e r d r u k k i n g . Door v e r s c h i l l e n d e oorzaken z i j n er noga 1 wat p l a n t j e s doodgegaan. Droogte e n e e n te hoge z o u t c o n c e n t r a t i e i n
d e p a p e r p o t s z i j n h i e r d e redenen van. Na t e l l l n g e n i s g e b l e k e n d a t er
nog s l e c h t s 55.000 p l a n t e n p e r ha s t a a n . Te w e i n i g voor een o p t i m a l e
produktie dus.
Deze zomer z i j n d e b i e t e n a a n g e t a s t d o o r d e z w a r t e l u i s . Deze l u i s h e e f t
e n i g e p l a n t e n p e r a r e f l i n k b e z e t e n l a a t d e r e s t ongemoeid. G r o t e s c h a d
v a l t h i e r d u s n i e t van t e verwachten. V e r d e r s t a a n d e p l a n t e n ook goed
gezond. Aantasting d o o r h e t b i e t e n k e v e r t j e h e e f t n i e t plaatsgevonden.
Ook de onkruidontwikkeling i s meegevallen. D i t mede d a n k z i j h e r schoffel e a e n aanaarden van de b i e t e n . Door h e t aanaarden wordt e r l o s s e grond
tegen de b i e t e n a a n g e d r u k t o v e r de jonge o n k r u i d p l a n t j e s . Deze s t i k k e n
h i e r d o o r e n komen ook n i e t t e r u g . Ook i s h e t p e r c e e l d r i e k e e r met d e
hand gewied.
Het oogsten z a l door d e loonwerker gebeuren. De opbrengstverwachting i s
ongeveer 60 t o n l h a . Voor p a p e r p o t s is d a t we1 aan d e l a g e k a n t omdat
deze door meerkosten van p l a n t e n e n plantgoed ongeveer 13 t o n l h a meer op
horen t e hrengen om r e n d a h e l t e z i j n .
N a t u u r l i j k mag h e t op d i t b e d r i j f n i e t helemaal op d i e manier bekeken
worden omdat e r zonder paperpocs w a a r s c h i j n l i j k geen b i e t e n t e e l t mogel i j k zou z i j n op NZ 27. Het i s de bedoeling d a t de b i e t e n aan d e CSN gelevecd gaan worden.
7.7.
T e e l t van l u z e r n e
De l u z e r n e wordt d i t j a a r verbouwd op de k a v e l s 21, 26 e n 28. De tweej a r i g e l u z e r n e s t a a t op k a v e l 21. Deze l u z e r n e i s op 6 j u n i 1984 g e z a a i d
i n de g e r s t a l s ondervrucht. H e t doe1 van de l u z e r n e i n h e r bouwplan i s
tweeledig; aan de e n e k a n t onkruidondecdrukking, e n aan de a n d e r e k a n t
s t i k s c o f v o o r z i e n i n g . D i t l a a t s t e i s v o o r a l b e l a n g r i j k op de k a v e l s 21 e n
28 omdat deze kunstmestloos z i j n . De s t a n d van de l u z e r n e op k a v e l 21 i s
matig. Er scaan t e weinig p l a n t e n p e r m2. Toch i s h e t onkruid r e d e l i j k
goed b e s t r e d e n . Er s t a a n weinig akker- en m e l k d i s t e l s . We1 s t a a n e r nog
a a r d i g v e e l paardebloemen. De s l e c h t e s t a n d i s te w i j t e n aan de s t r e n g e
w i n t e r s d i e deze l u z e r n e re verduren h e e f t gehad. Ook d e e e r s t e j a a r s
l u z e r n e h e e f t e e n matige s t a n d . Deze e e r s t e j a a r s l u z e r n e i s ook a l s ond e r v r u c h t i n de g e r s t gezaaid. E r wordt ongeveer 25 kglha zaaizaad geb r u i k t . D i t wordt g e z a a i d met de H a s s i a nokkenradzaaimachine. Volgend
j a a r w a a r s c h i j n l i j k met de nieuw Accord pneumatische zaaimachine.
Her gewas wordt v e r k o c h t aan de g r a s d r o g e r i j of een b i o l o g i s c h e boer.
D i t j a a r h e e f t d e d r o g e r i j de o p b r e n g s t van k a v e l 21 e n k a v e l 26 gekocht. Aan h e t b e g i n van h e t j a a r wordt e r dan een v a s t e h e c t a r e p r i j s
voor 3 sneden afgesproken. De koper b e p a a l t dan de oogstdatum e n r e g e l t
v e r d e r h e t s f v o e r e n van h e t gewas.
8. ONKRUID-
EN ZIEKTE-INVENTARISATIE'
Mijn hoofdwerkzaamheden van deze s t a g e waren h e t v a s t l e g g e n van gegevens
over de onkruid- en ziekte-ontwikkeling op NZ 27. H i e r b i j s l o o t mijn
s t a g e aan op een v o r i g e s t a g e p e r i o d e van M. Vrech d i e deze waarnemingen
vanaf e i n d mei t o t e i n d j u n i gedaan h e e f t . Deze waarnemingen worden ook
i n d i e v e r s l a g opgenomen, zodoende kan de RIJP s l t i j d i n z i c h t hebben
over d e mate waarin onkruid e n z i e k t e n voorkomen op d i t s p u i t v r i j e bedrijf.
T o t a a l z i j n e r z e s waarnemingen p e r gewas gedaan, d e e e r a t e 28 mei ( d o o r
M. Vrech) en d e l a s t s t e 5 a u g u s t u s door m i j . De g e t a l l e n i n de t a b e l l e n
en g r a f i e k e n z i j n de o n k r u i d a a n t a l l e n p e r v i e r k a n t e meter. De t e l l i n g e n
z i j n gedaan per p e r c e e l en b i j d e t e l l i n g ben i k d i a g o n a a l over d e perc e l e n gelopen. P e r p e r c e e l heb i k 20 k e e r een t e l l i n g v e r r i c h t . I k had
een raamwerk van 50x50 c m b i j m e , d a t wierp i k dan i n h e r gewas en t e l d e
de p l a n t a a n t a l l e n . De r e s u l t a t e n werden ter plekken ingevuld op inventarisatielijsten.
Ook werden de z i e k t e n e n e v e n t u e l e plagen opgeschreven. Deze gegevens
z i j n i n t a b e l l e n en g r a f i e k e n weergegeven. De g r a f i e k e n en t a b e l l e n z i j n
zo gemaakt d a t voor i e d e r p e r c e e l een ontwikkeling van h e r onkruidbes t a n d over de periode van e i n d mei t o t begin a u g u s t u s te z i e n is.
8.1.
I n v e n t a r i s a t i e i n wintertarwe
Zoals i n de g r a f i e k e n op de volgende b l a d z i j d e t e z i e n i s begon h e t b i j
de t e l l i n g e i n d me met een f l i n k e o n k r u i d b e z e t t i n g . Vooral op d e k a v e l s
22 en 26 waren d i t voornamelljk wortelonkruiden. D e wortelonkruiden d i e
v e r u i c h e t meeste voorkwamen z i j n a k k e r m e l k d i s t e l en s k k e r d i s t e l . Deze
d i s t e l s z i j n , voor zovet ze n i e t of a f g e h a k t z i j n , t o t v o l l e d i g e ontwikk e l i n g gekomen en hebben ook gebloeid. Het hakken h e e f t a l l e e n op de kav e l s 22 en 28 plaatsgevonden.
I k heb we1 ondemonden d a t d i s t e l s hakken n i e t p e r d e f i n i t i e d i s t e l s
verdelgen inhoud. Ten e e r s t e i s h e t m o e i l i j k de g e h e l e d i s t e l om t e hakken zonder v e e l van h e t gewas t e beschadigen, en t e n tweede komen z e l f s
a f g e h a k t e d i s t e l s soms nog i n b l o e i , h e r zaad wordt dan a l s n o g verspreid.
De a l g e h e l e indruk d i e u i c d e g r a f i e k e n op te maken i s d a t de t o t a l e onk r u i d b e z e t c i n g we1 gedaald i s naarmate h e t s e i z o e n vorderde. D i t i s te
danken aan h e r o v e r g r o e i e n van h e t gewas. H e t onkruid kreeg door d e
bladontwikkeliog van de tarwe naarmate h e t s e i z o e n vorderde minder
l i c h c . D i t e f f e c t i s op k a v e l 28 v e e l minder, v o o r a l omdat de tarwe d a a r
v e e l t e dun s t a a t .
Voor een c o r r e c t e weergave van d e z i e k t e n en plagen i n de wintertarwe
ksn i k g e b r u i k maken van de gegevens van h e t e p i p r h onderzoek. D i t onderzoek op NZ 27 b e s t a a t u i t 7 waarnemingsdata. De gegevens z i j n i n de
volgende t a b e l weergegeven.
-
t o t a l e onkruiden
wmtelonkmiden
- - - - zaadonkruidm
,
Kavel 2 2
Kavel 29
----+ t ijd
Kavel 26
Data
Gele r o e s t
Bruine r o e s t
Meeldauw
Bladvlekken
Luizen
Bladvlekken
Luizen
Kavel 28
Data
Gele r o e s t
Bruine r o e s t
Meeldauw
U i t d e z e t a b e l l e n v a l t op t e maken d a t de hoogste l u i z e n b e z e t t i n g p l a a t s
h e e f t gevonden op 10 j u l i . Op grond van deze t e l l i n g e n i s voor k a v e l 28
a d v i e s gegeven een b e s t r i j d i n g u i t te voeren tegen bladluizen. D e verwachte schade werd dua g r o c e r verwacht a l s de middel- en s p u i t k o s t e n . De
verwachte schade was f 222,--/ha en d e k o s t e n waren f 181,--/ha. Deze
bedragen s t a a n vermeld i n d e l i j s t e n d i e h e r PAGV h e e r r roegescuurd.
8.2.
Inventarisatie in gerst
B i j d e g e r s t is h e t m o e i l i j k e e n algemene indruk t e geven over de onk r u i d b e z e t t i n g omdat er nogal v e e l v e r s c h i l l e n t e z i e n z i j n t u s s e o d e
v e r s c h i l l e n d e k a v e l s . We1 i s h e t zo, d a t h e t gros van de woctelonkruiden
weer bestond u i t a k k e r m e l k d i s t e l s .
Kavel 28 g e e f t e e n mooi beeld te zien. Vooral l a t e r i n h e t seizoen
b l i j k t d i t p e r c e e l e r g mooi schoon. Verder i s ook b i j de g e r s t t e z i e n
d a t e r begin j u n i d e g r o o t s t e o n k r u i d b e z e t t i n g was. Ook i s h e t zo, d a t
h e t g r o o t s t e a a n d e e l van d e t o t a l e onkruiden door d e wortelonkruiden
wordt u i tgemaakt.
De g e r s t i s d i t j a a r f l i n k a a n g e t a s t door bladvlekkenziekte. Ook l u i z e n
hebben f l i n k huisgehouden i n h e r gewas. We1 v i e 1 h e t op d a t l a t e r i n h e t
s e i z o e n d e l u i z e n d r u k minder werd. Dat g i n g ongeveer g e l i j k op met de
l u i z e n d r u k i n wintertarwe. Er i s geen meeldauw waargenomen d i t j a a r . We1
was er een l i c h t e a a n t a s t i n g van h e t g r a a n h a a n t j e ; schade h i e r v a n wordt
n i e c verwacht.
Inventarisatie in gerst
totale o n k m i d e n
- - wortelonkruiden
----- zaadonkruiden
Kavel 22
Kavel 25
Kavel 27
8.3.
I n v e n t a r i s a t i e i n haver
Ook voor haver i s er wat de o n k r u i d b e z e t t i n g b e t r e f t geen algemene
c o n c l u s i e te geven. Het g r o o t s t e v e r s c h i l z i t e r we1 t u s s e n lcavel 27
p e r c e e l ZI e n k a v e l 22. Op k a v e l 27 p e r c e e l I1 i s de t e l l i n g g e s t a r t met
een g r o o t onkruidbestand (24,4 onkruiden per v i e r k a n t e meter). We1 kan
g e s t e l d worden, d a t h e r onkruidonderdrukkend vemogen van haver vanaf
begin j u l i e e n l a g e r onkruidbestand t a t gevolg h e e f t . Ook i s h e t
algemeen zo, d a t later i n h e t s e i z o e n h e t onkruidbestand voor h e r
o v e r g r o t e d e e l u i t wortelonkruiden b e s t a a t . Ook h i e r b e s t a a n de
wortelonkruiden weer voornamelijk u i t a k k e m e l k d i s t e l s en a k k e r d i s t e l s .
De haver is d i t j a a r e r g gezond gebleven. Er z i j n weinig t o t geen l u i z e n
waargenomen. Ook d e b l a d v l e k k e n z i e k t e e n meeldauw z i j n d i t j a a r minimaal. E r i s we1 een f l i n k e a a n t a s t i n g van h e t g r a a n h a a n t j e geweest maar
schade h i e r v a n wordc n i e t verwacht.
8.4. I n v e n t a r i s a t i e i n v l a s
Eind mei i s er v r i j v e e l onkruid g e t e l d i n h e t v l a s . D i t i s naarmate h e t
s e i z o e n vorderde e i g e n l i j k s t e e d s minder geworden. Het v e r s c h i l t u s s e n
wortelonkruiden en zaadonkruiden was n i e t e r g g r o o t . Ook b i j d i t gewas
bestond e e r s t h e t t o t a l e onkruidbestand voor h e r g r o o t s t e g e d e e l t e u i t
zaadonkruiden en l a t e r u i t wortelonkruiden.
Het gewas i s d i t j a a r goed gezond geweest. E r hebben z i c h geen z i e k t e n
i n gemanifesteerd. We1 i s e r een a a n t a s t i n g geweest van t r i p s . Deze
h e e f t de ontwikkeling van v e r s c h i l l e n d e z a a d b o l l e c j e s i e t s geremd dus
z a l h e t ook i e t s p r o d u k t i e k o s t e n . Verder stood h e t gewas e r mooi voor.
Het i s n i e t p l a t gegaan en d a t i s voor de o o g s t ook a l ' h e e l wat waard.
8.5. I n v e n t a r i s a t i e i n erwten
De onkruidontwikkeling i n de erwten g e e f t een v r i j g e l i j k m a t i g beeld t e
z i e n . Ook i n . d e erwten hebben de wortelonkruiden n a a m a t e h e t s e i z o e n
vorderde de overhand gekregen. Wortelonkruiden z i j n h i e r b i j ook voor h e t
g r o o t s t e g e d e e l t e d i s t e l s . Het onkruidbes tand kan voor d i t gewas, wa t
toch v r i j open s t a a t , aanvaardbaar worden genoemd.
De erwten z i j n d i t j a a r we1 a a n g e t a s t door enkele z i e k t e n . E r i s chocol a d e v l e k k e o z i e k t e waargenomen en ook donkere v l e k k e n z i e k t e . Deze ziekt e n , d i e overigens n i e t i n e r g e mate voorkwamen, kwamen voor toen h e t
gewas nog groen was. Schade h i e r v a n z a l n i e t g r o o t geweest z i j n . Ook d e
bladrsndkever h e e f t de groene bladeren f l i n k a a n g e t a s t . Deze kever v r e e t
de randen van d e bladeren a a n , e n de l a m e ervan d e w o r t e l k n o l l e t j e s ( d e
s t i k s t o f b i o d i n g i n d e grond). Verder i s e r tegen d e a f r i j p i n g een f l i n k e
l u i z e n a a n t a s t i n g geweest. De haarden van l u i z e n waren goed te z i e n en
deze plekken z i j n e e r d e r doodgegaan. De erwten op deze plekken z i j n mind e r t o t ontwikkeling gekomen, dus h e e f t deze a a n t a s t i n g f l i n k p r o d u k t i e
gekos t.
1
....
.:.
.
1
,
.
............
.
.
. . . . .
i
...
i...
-.-.I
I
. .-.:
,
8 .
.
I.. :
!'.~.+
I
: .
i
:
t o t a i e d~cruieem j
............
.
. .
'
I
*veni&is;$r;...rk..~a~
.
.
,
i . ...
-
3
..........
.
. i
"
.
I
1
'
_
--_!
;
.
,
...................
...-.-
~rteX.onkruid_$r?
.. ..L
. .'
:
Inventarisatie in vlas
- - wcrrtslonkruiden
- - - - --
.
zaadonkruiden
3
aant /mL
Kavel 27
Inventarisatie in erwten
.
aan t / m Z
4
---- --
totale onkmiden
. .
wortelonkuidm
zaadonkruiden
Kavel 2?
8.6.
Iaveacarisatie f a suikerbiecen
De s u i k e r b i e t e a z i j n z o a l s vermeld g e p l a n t . Mede de oorzaak h i e r v a n was
d e o a k r u i d b e s t r i j d i n g voor h e t p l a n t e n . Op h e t moment van p l a n t e n was
h a t p e r c e e l schooa. Toch z i j n e r h i e r n a aog v r i j v e a l d i s t e l s gegroeid.
Door regelmatig s c h o f f e l e n , en h e t g e b r u i k van a a a a a r d e r s is h e t oakruid
v e r d e r r e d e l i j k b i a a e a de perkea geblevea. Ook i s e r driemaal met de
haad gehakt. A 1 met a 1 kan g e s t e l d worden d a t d e onkruidontwikkeling met
deze werkmechode v t i j goed i n de hand gehoudea kan worden.
S c h i e t e r s komen e r i n h e t p e r c e e l p r a k c i s c h n i e t voor, d i t h e e f t onget w i j f e l d t e makea met h e r l a a t p l a n t e n van d e b i e t e n , e a hec h i e r d o o r
u i t b l i j v e n van koude v e r a a l i s a t i e .
De b i e t e a z i j n n i e t a a n g e t a s t door d e b i e t e n k e v e r . (Net h e r plancen i s
de g r o e i van de b i e t e n p l a a t e n a 1 zo v e r gevotderd d a t d e b i e t e a k e v e r
a i e t meer schade d o e t ) . We1 z i j n e r door m i j l u i z e n waargeaomea i a d e
b i e t e n . Maar h i e r v a n wordc geea g r o t e schade verwachc.
Inventarisatie i n suikerbieten
-
aant
./m
2
tatale o n k r u i d e e
--wortelonkruiden
- - - - - -- z a a d o n k r u i d e n
Kavel 27
B i j d e v e r s c h i l l e n d e b e d r i j f s o n d e r d e l e n van h e r grootlandbouwbedrijf
z i j n een a a n t a l t r a k t o r e n min of meer v a s t aanwezig. We1 i s h e r zo d a t
b i j i n z e t b a a r h e i d op een a n d e r b e d r i j f d e machines en t r a k t o r e n o n d e r
l i n g u i t g e w i s s e l d worden.
9.1.
Beschikbare t r e k k r a c h t
Op h e t b e d r i j f NZ 27 h e e f t men de b e s c h i k k i n g o v e r v l j f t r a k t o r e n van
v i e r v e r s c h i l l e n d e merken. Deze t r e k k e r s z i j n :
Massey Ferguson 1250
112 pk 3.800 d r a a i - u r e n
John Deere
4040
110 pk 2.500 draai-uren
Ford
4600
61 pk 2.650 d r a a i - u r e n
Ford
4610
61 pk
'720 d r a a i - u r e n
M.B. t r a c
1300
125 pk
110 d r a a i - u r e n
Deze t r e k k e r s z i j n a l l e r e g e l m a t i g op NZ 27 aanwezig. T i j d e n s de o o g s t
lopen v e r s c h i l l e n d e t r e k k e r s op a n d e r b e d r i j f s o n d e r d e l e n van h e t grooclandbouwbedrijf. N a t u u r l i j k komen e r ook t r e k k e r s van andere b e d r i j f s o n d e r d e l e n op NZ 27; b i j voorbeeld b i j h e r g r a a n t r a n s p o r t .
D i t g r a a n t r a n s p o r t wordt m e e s t a l u i t g e v o e r d met een John Deere o v e r de
weg. Het k a v e l t r a n s p o r t wordt o v e r h e t algemeen gedaan met e e n MF omdat
deze v i e r w i e l a a n d r i j v i n g h e e f t ( d e John Deere n i e t ) . De ME t r a c wordt
over h e t algemeen i n g e z e t b i j de i n z a a i van granen e n koolzaad t i j d e n s
deze periode. Deze komt dan voor e e n 4 , 5 m brede Accord zaaimachine met
rotorkopeg.
9.2. Werktuigen
Op h e r b e d r i j f z i j n p r a k t i s c h a l l e werktuigen aanwezig d i e nodig z i j n
voor de t e e l t van de gewassen. Een e r g u i t g e b r e i d e mechanisatie i s met
d i t bouwplan n i e t nodig, eenvoudig omdat granen geen u i t g e b r e i d e mechan i s a t i e v e r e i s e n . De combines s t a a n n i e t op de b e d r i j v e n maar op een
c e n t r a l e v e r z a m e l p l a a t s . ' s W i n t e r s worden deze d a a r nagekeken. A l s de
granen op NZ 27 r i j p z i j n dan komt e r e e n oogstploeg van zo'n 10
12
combines (New Holland 8080). Deze combines hebben een c a p a c i t e i t van ongeveer 1 ha per uur. Het g r a a n t r a n s p o r t wordt gedaan met v i e r w i e l i g e
wagens met o n d e r l o s s i n g ; merk Beco. Deze wagens hebben e e n inhoud van
z o ' n 12 ton per s t u k . Meestal worden e r twee wagens a c h t e r e l k a a r gekoppeld b i j h e t wegtransport. Ook deze wagens s t a a n normaal gesproken n i e t
op de b e d r i j v e n maar b i j de s i l o ' s .
Behalve de b i e t e n o o g s t - e n plantmachine e n de h a k s e l a a r voor d e l u z e r n e
z i j n a l l e machines, nodig voor de v e r r z o r g i n g van de gewassen en grondbewerking, op h e r b e d r i j f aanwezig. Deze machines worden door he t aanwez i g e p e r s o n e e l op NZ 27 voor e e n g e d e e l t e z e l f onderhouden. Er is een
k l e i n e w e r k p l a a t s waar normaal onderhoud p l a a t s kan vinden. Voor reparat i e s wordt o v e r h e r algemeen d e t e c h n i s c h e d i e n s t van h e t grootlandbouwb e d r i j f ingeschakeld. Deze h e e f t e e n c e n t r a l e werkplaats i n L e l y s t a d . E r
z i j n d a a r ook beatelwagens aanwezig met e e n g r o o t a s s o r t i m e n t gereedschap z o d a t deze b i j voorbeeld i n de o o g s t t e r p l a a t s e s t o r i n g e n kunnen opheffen.
Overzicht van de op h e r b e d r i j f aanwezige machines en werktuigen
Machinelwerktuig
Merk
Cultivator (trilrand)
C u l t i v a t o r ( v a s t e tand)(Zx)
Schudeg
Schijfeg
Ploeg ( rondgaand )
Ploeg ( rondgaand)
Ploeg ( rondgaand)
Kunstmes t s t r o o i e r
Zaaimachine
Zaaimachine
W iedeg
W iedeg
W iedeg
Schof f e l b a l k
Schoffelbalk
Klepelmaaier
Maaibalk
Acrobaa t
Voorlader
Cambridge r o l l e n
Schaf tkee t
4-wielige wagens (2x)
W iberg
Rumps tad
Vicon
John Deere
Rumps tad
Rumps tad
Rumps tad
Vicon
Hassia
Accord
Lely
Lely
Lely
Hak
Hak
Vo t e x
Busatis
Vicon
Capaciteit
o
m
6
m
4,s m
6
m
5 schaar
7 schaar
7 schaar
18 m
6
m
4,5 m
4,s m
6
12
6
3
m
m
m
m
10. ABBEID EN ABBEIDSHETHODEN
Op d i t b e d r i j f wordc d e a r b e i d v e r r i c h t door d e volgeade persoaea:
1,0
0,7
0.7
0,2
0.5
0;4
3,5
N. Koekoek
T. Koops
A. Brakel
B. Hermaas
P. v. Andel
Diverse k r a c h t e a
VAK'
VAK
VAK
VAK
VAK
VAK'
VAK
2.200
1.540
1.540
440
1.100
880
7.700
uurljaar
uurljaar
uurljaar
uurljaar
uurllaar
uurljaar
uurljaar
Alleea N. Koekoek werkt v o l l e d i g op NZ 27. D e rest van d e werknemers
werkea ook e e a p e r i o d e van h e t j a a r op a a d e r e b e d r i j f s o a d e r d e l e n .
T. Koops e a A. Brakel b i j voorbeeld, gaan ' s w i n t e r s helpea b i j d e bosi a p l a a t . B. Hermaas b l i j f t we1 h e t g e h e l e j a a r op h e t b e d r i j f . H i j komt
3 h a l v e dagea per week, e n z o r g t voor schoonmaakwerkzaamhedea e a c e g e l t
d e lopeade zakea.
P. v. Aadel i s b e d r i j f s o p z i c h t e r van NZ 27 e n i s d i t t e v e a s op QZ 15
( e e a a a d e r b e d r i j f s o a d e r d e e l vaa h e t grootlandbouwbedrijf). Verder worden er t i j d e a s drukke p e r i o d e a measea aangetrokken van b e d r i j f s o a d e r
d e l e a waar h e t op d a t moment a i e t druk is.
T i j d e a s d e o o g s t is er e e a arbeidsaaabod gedureade e a k e l e dagea van z o ' a
10 personealdag. Deze nensen makea daa d e e l u i t van e e a oogstploeg. Eea
4 mensea voor
oogs t p l o e g b e s t a a t mees t a l u i t- 6 combiaechauf f e u r s en
graaatraasport.
+
A l s j e e e a g r a f i e k van h e t a a a t a l a r b e i d s u r e a p e r j a a r v e r d e e l d o v e r d e
v e r s c h i l l e a d e maaadea maakt, k r i j g je h e t volgeade beeld:
uren
30
-
maanden
U i t de g r a f i e k kun je a f l e z e n d a t e r e e n a r b e i d s p i e k l a a t i n h e t voorj a a r z i t , e n EEn t i j d e n s de o o g s t . De a r b e i d s p i e k i n de maanden a p r i l
t / m j u n i komt v o o r t u i t h e t z a a i e n van zomergranen e n de s c h o f f e l - e n
wiedwerkzaamheden. T i j d e n s de w i n t e r i s e r n i e t v e e l werk, d i t komt ook
i n de grafiek t o t uiting.
I n t e r n t r a n s e--ort
------------
H e t b e d r i j f sgebouw i s v r i j nieuw e n doelmatig i n g e r i c h t .
De deuropeningen z i j n breed genoeg en de g e h e l e schuur i s mooi verhard.
E i g e n l i j k i s h e r e n i g e doe1 van de schuur o p s l a g van werktuigen. Maar nu
z i t e r ook nog v l a s i n van h e t v o r i g s e i z o e n .
De cransportafscanden op NZ 27 z i j n v r i j k o r t , h e t bedrijfsgebouw s t a a c
op e e n van de k a v e l s e n d e r e s t van de k a v e l s l i g g e n d a a r v l a k b i j .
Her g e o o g s t e g r a a n moet we1 o v e r e e n v r i j l a n g e a f s t a n d g e t r a n s p o r t e e r d
worden. Meestal g a a t d i t n a a r een s i l o op h e t Trekkersveld b i j Zeewolde,
maar ook we1 n a a r de s i l o b i j Almere. Dat l i g t e r maar n e t s a n waar h e t
meeste p l a a t s is. Deze s i l o ' s z i j n van h e t grootlandbouwbedrijf en d e
c a p a c i t e i t wordt voor een g r o o t g e d e e l t e bepaald door h e t v o c h t g e h a l t e
van h e r graan. Ook h e r zaaizaad wordt a a n g e l e v e r d van deze s i l o ' s .
11. BEDRIJFSECONOMIE
11.1. Saldoberekeningen
Saldoberekeningen
----------------eer
ha wintertarwe
---------------A
Ontirenus
- ten:
5.500 kg B f 0,70 = f 3.710.graan
s tro
f
190,-f 3.900 ,-Toegerekende kosten:
zaaizaad
160 kg B f 0,75 = f
meststoffen
120,-saldo per ha f 3.765,--
Saldoberekening-eer
ha zomergerst
--------------------------Opbrenga ten:
4.500 kg B f 0,55 = f 2.475,-graan
s tro
-
Toegerekende kosten:
zaaizaad
105 kg- B f 0,90 = f 2.665,-meststoffen
saldo per ha f 2.543,-Saldoberekening-eer
ha haver
-----------------------Opbrengsten:
graan
6.500 kg B f 0,50
s tro
-
-
f 3.250,--
f
260,--
f 3.510,Toegerekende kosten:
zaaizaad
90 kg B f 1,10 = f
meststof fen
f
f
99,-24,-123,-saldo per ha f 3.387,--
Saldoberekening-~er
ha erwten
------------------------Opbrenga ten:
korrel
4.000 kg B f 1,70 = f 6.800,-s tro
/
Toegerekende koa ten:
zaaizaad
209 kg B f 2,40 = f
502,-saldo per ha f 3.598,--
------------------
Saldoberekening-eer ha s u i k e r b i e t e n
Opbrengs ten:
60.000 kg met 16% s u i k e r
a
= f
f 110,--/ton
Toegerekende k o s ten:
P l a n t m a t e r i a a l 69.000 s t u k s
p l a n t e n (loonwerk)
Bemes t i n g
Rooien (ioonwerk)
6.600,--
f 2.100,-f
300 ,-f
114,s a l d o p e r h a f 3.586,--
Saldoberekening-eer
ha v l a a
----------------------Opbrengsten:
8.000 kg a 0.45
Toegerekende k o s t e n :
zaaizaad
f
386.-s a l d o p e r ha f 3.214,--
Saldoberekening-cer
ha l u z e r n e
-------------------------Opbrens ten:
f 1.965 ,--
Toegerekende k o s ten:
zaaizaad
f
215,-s a l d o per ha f 1.750,--
11.2. Berekening van k e n g e t a l l e n
AanCal bewerkingseenheden (BE)
granen
suikerbieten
vlas
erwten
luzerne
206,9
4.86
10,OO
17,26
76,73
-
ha
70 (BE) =
ha 3 150 (BE)
ha a 105 ( B E ) =
ha a 105 ( B E ) =
ha a 55 ( B E ) =
to caal
14.484
729
1.050
1.812
4.220
22.295
Aantal standaardbedrijfseeaheden (SBE)
granen
suikerbieden
vlas
erwten
luzerne
206.9
4,86
10,00
17.26
76;73
h a a 2 , 5 SBE =
ha 3 6 , 5 SBE =
ha a 3.5 SBE =
ha a 3.5 SBE =
ha a 1 ; 5 SBE =
517.25
39,42
35,00
60.41
115;09
758,17
Het a a n t a l volwaardige a r b e i d s k r a c h t e n (VAK)
3
man p e r s o n e e l gemiddeld
112 mao l e i d i n g
totaal
0 ; 5 VAK
3 , 5 VAK
Aantal bewerkingseenheden per volwaardige a r b e i d s k r a c h t
Aantal standaardbedrijfseenheden p e r volwaardige a r b e i d s k r a c h t
Normaal gesproken kunnen u i t deze k e n g e t a l l e n c o n c l u a i e s getrokken worden over de a r b e i d s b e z e t t i n g en i n t e n s i v i t e i t van e e n b e d r i j f . B i j h e t
b e d r i j f NZ 2 7 g a a t d i t n i e t helemaal op. Omdat h e t e e n s p u i t v r i j b e d r i j f
i s kloppen d e oormgetallen voor BE en SBE n i e t . De w e r k t i j d e n voor spuit e n e n bemesten v a l l e n b i j voorbeeld a f .
A l s e r we1 gewoon volgens de norm g e c a l c u l e e r d wordt dan b l i j k t d a t h e t
c i j f e r SBEIVAK (= 216) e r g hoog is. L a n d e l i j k l i g t d a t t u s s e n de 130 en
160. E r wordt dus met r e l a t i e f weinig a r b e i d gewerkt.
11.3. E x p l o i t a t i e - o v e r z i c h t
Kos ten
-
arbeid
t r e k k e r s en
werktuigen
werk door
derden
Opbrengs t e n
-
-
f
205.610,--
f
133.925,-
f
41.891
,--
~n
tame
gerst
haver
grond
gebouwen
overig
beheer
middelen
f
f
f
f
f
n e t t o winst
f
381.426,--
-
--
76.13 ha x 3.900 = f
78,19 ha x 2.665 = f
52,60 ha x 3.510 = f
296.907,-208.376,-184.626,--
10.00 ha x 3.600 = f
36.000,--
s u i k e r b i e t e n 4.86 ha x 6.600 = f
32.076,--
17,26 ha x 6.900 = f
122.142,--
70.73 ha x 1.965 = f
150.774,--
vlas
t o t a l e bewerkingskosten f
-
245.700,-- erwten
116.075,-83.775,-- l u z e r n e
96.560,-73.994 ,--
'
33.371,--
U i t h e t e x p l o i t a t i e - o v e r z i c h t b l i j k t d a t zonder gebruik van spuitmidde-
l e n en een beperkt gebruik van kunstmest e r toch een p o s i t i e f s a l d o t e
behalen v a l t . Op z i c h z e g t d i t n i e t s , maar v e r g e l i j k i n g met andere bed r i j f sonderdelen van h e t grootlandbouwbedrijf l a a t z i e n d a t NZ 27 goed
mee kan. Vorig j a a r had NZ 27 z e l f s h e r hoogste p o s i t i e v e s a l d o per ha
i n v e r g e l i j k i n g met andere b e d r i j f s o o d e r d e l e n van h e t grootlandbouwbedrijf.
A l s k r i t i s c h e kanttekening b i j d i t e x p l o i t a t i e - o v e r z i c h t w i l i k vermelden dac h e t om geschatce opbrengsten g a a t waarvoor i k de p r i j z e n van
v o r i g j a a r heb berekend. Verder i a h e r e r g m o e i l i j k om b i j voorbeeld
kosten voor t r e k k e r s en werktuigen op t e voeren, omdat e r binnen h e t
grootlandbouwbedrijf nogal eens (oogst) machines uitgewiaseld worden.
Deze bedragen z i j n dan ook g e d e e l t e l i j k overgenomen van o f f i c i z l e RIJPgegevens van 1985.
12. STREEKVERKENNING
.
NZ 27 wordt voor een g r o o t d e e l omgeven door pas uitgegeven b o e r d e r i j e n .
De boeren komen u i t g e h e e l Nederland. I e d e r e boer h e e f t z i j n e i g e n redenen waarom h i j n a a r Z u i d e l i j k Flevoland i s v e r h u i s d . .
Om een p a c h t b e d r i j f te v e r k r i j g e n moesten e r op h e t oude land dringende
redenen z i j n voor b e d r i j f s b e z i n d i g i n g , om voor een p a c h t b e d r i j f i n aanmerking t e komen. Om een b e d r i j f i n Z u i d e l i j k Flevoland te kunnen kopen.
worden er aan de nieuwe e i g e n a a r s h i e r v o o r genoemde e i s e n n i e t g e s t e l d .
Deze verkoop g a a t b i j i n s c h r i j v i n g ; degene d i e h e t hoogste i n s c h r i j f t
koopt d e gcond. D e p c i j z e n z i j n ongeveer f 60.000,-per ha. Het is
voor de p a c h t e r s i n de b u u r t niet te hopen d a t deze e x o r b i t a n t hoge
p r i j z e n invloed z u l l e n k r i j g e n op de p a c h t p r i j zen.
De gewassen d i e i n d e buurc verbouwd worden z i j n o v e r het algemeen n i e t
d e z e l f d e a l s op NZ 2 7 . D i t h e e f t n a t u u r l i j k t e maken met h e t s p e c i a l e
k a r a k t e r van NZ 27. Het hoofdgewas voor de meeste boeren i n Z u i d e l i j k
Flevoland i s aardappelen. D i t gewas wordt m e e s t a l i n een 1 op 4 bouwplan
verbouwd. Daarnaast hebben de meeste boeren s u i k e r b i e t e n , graan en b i j
voorbeeld erwten of uien.
13. SPECIALE OBJECTEN
B i j de aanvang van de s t a g e p e r i o d e ben i k i n h e r hoofdkantoor van de
RIJP geweest. D i t is h e t Smedinghuis re L e l y s t a d . Hiervan u i t wordt h e r
grootlandbouwbedrijf en ook d i v e r s e andere onderdelen van de R I J P gereg e l d z o a l s d e i n p l a n t van h e t bos e n de u i t g i f t e van gronden. Ook d a a r
i s merkbaar d a t de RIJP aan h e t inkrimpen is. E r worden d a a r ook geen
nieuwe mensen meer aangenomen a l a er a r b e i d s p l a a t a e n vrijkomen.
Ook ben i k t i j d e n s m i j n s t a g e b i j de s i l o geweest op h e t Trekkersveld.
Daar g a a t 0.a. h e t g r a a n van NZ 27 naar toe. D i t wordt g e b r a c h t met d e
zaadwagens, gewogen e n met een o n d e r l o s s e r g e l o a t . Dan komt h e t g r a a n i n
v e r s c h i l l e n d e g r o t e bunkers van w a a r u i t h e r gedroogd kan worden a l s d a t
nodig is. Vervolgena wordt d a t opgeslagen t o t d a t h e t afgevoerd kan w o r
den, hetgeen g e b e u r t per s c h i p .
I n de buurt van NZ 27 i s een nieuwe boer b e z i g z i j n b e d r i j f op t e zetten. Hij b e b o e r t d i t land a 1 een j a a r en her i s d e bedoeling d a t de
aardappeloogst a 1 i n de schuur opgeslagen g a a t worden. Deze schuren z i j n
e r g g r o o t eo worden modern i o g e r i c h t . De k o s t e n z u l l e n dan ook n i e t ger i n g z i j n . Het l e v e n voor d i e boeren en hun g e z i n i s h e t afgelopen j a a r
we1 d r a s t i s c h v e r a n d e r d . Ze kwamen van h e t oude l a n d i n deze nieuwe e n
nog k a l e p o l d e r e n wonen nu i n caravans. N a t u u r l i j k i s d a t maar een
noodoplossing om d e periode van d e bouw van h e t woonhuis op t e vangen.
De kosten van e e n nieuw b e d r i j f i n Z u i d e l i j k Flevoland z i j n e r g hoog.
Ten eerste k o s t d e grond i n eigendom a 1 zo'n z e s t i g d u i z e n d gulden p e r ha
d a t b e t e k e n t voor 50 ha ongeveer 3 miljoen. Daarover heen komen nog d e
koaten van de a a n l e g van een kavelpad en de bouw van de bedrijfsgebouwen. U kunt we1 nagaan d a t de boeren ook i n Z u i d e l i j k Flevoland hopen op
een hogere a a r d a p p e l p r i j s dan h e t voorgaande j a a r .
I k heb a l s s t a g i a i r ook d e e l mogen nemen aan een rayonvergadering. D i t
i s een vergadering w a a r b i j a l l e b e d r i j f s o p z i c h t e r s van BBn van de twee
rayons van h e t grootlandbouwbedrijf aanwezig z i j n . D i t was e r g leerzaam.
E r werd gepraac o v e r d e s t a n d van de gewaasen op i e d e r b e d r l j t s o n d e r d e e l . Verder werd e r een v e r d e l i n g van h e t aanwezige m a t e r i a a l gemaakt.
E r was ook iemand aanwezig van h e t opleidingscentrum van h e r Grootlandbouwbedrijf. Dat is e e n centrum waar i n s t r u c t i e s gegeven worden over d e
machines aan h e t personeel. Als er b i j voorbeeld een nieuwe combinec h a u f f e u r oodig i s g a a t deze eerst eokele dagen i n o p l e i d i n g b i j h e r
opleidingscentrum te Lelystad.
14. SLOTBESCHOW ING EN':'CONCLUSIES
Conclusies
Het b e d r i j f NZ 27 h e e f t een goede v e r k a v e l i n g en i s goed o n t s l o t e n . D e
grond i s prima van s t r u c t u u r e n h e e f t e e n e r g hoge n s t u u r l i j k e rijkdom.
Ook i s de grond door h e t hoge k a l k g e h a l t e gemakkelijk te bewerken. Deze
f a c t o i e n dragen e r t o e b i j d a t h e t s p u i t v r i j t e l e n van gewassen i n
Z u i d e l i j k Flevoland goed mogelijk i s op d e z e s c h a a l . Een i n d i v i d u e l e
boer zou h e t op deze manier v e e l m o e i f i j k e r hebben, omdat de o p p e r v l a k t e
dan a a n z i e n l i j k zou v e r k l e i n e n . Het bouwplan moet dan ge'intensiveerd
worden. De vraag i s i n hoeverre d a t m o g e l i j k i s i n een s p u i t v r i j e t e e l t .
De m e c h a n i s a t i e op NZ 27 i s modern e n goed a a n g e p a s t a a n de s p u i t v r i j e
teeltmethode. De e n i g e aanpassiog d i e m i j n s i n z i e n s gewenst zou z i j n i s
wentelploegen i n p l a a t s van rondgaande ploegen. D i t omdat de k a v e l s i n
s t e e d s k l e i n e r e p e r c e l e n gedeeld z i j n . Hierop i s een wentelploeg b e t e r
op z i j n p l a a t s .
Ook a r b e i d i s e r voldoende op h e t b e d r i j f . D i t b l i j k t n i e t u i t de kenget a l l e n , maar deze z i j n n i e t a a n g e p a s t aan h e r s p u i t v r i j e k a r a k t e r van
NZ 2 7 . Ook i s h e t i d e a a l d a t ' s w i n t e r s wanneer h e t n i e t druk i s d e
werknemers h e t bos i n kunnen. Zodoende drukken de a r b e i d s k o s t e n n i e t zo
e r g op NZ 2 7 .
F i n a n c i e e l g e z i e n d r a a i t NZ 27 goed. Vorig j a a r z e l f s h e r b e s t e binnen
h e t grootlandbouwbedrijf. De toekomst voor NZ 27 i s nog onzeker, d i t omd a t de taak van de RIJP; h e t ontginnen e n i n c u l t u u r b r e ~ e nvan landbouwgronden b i j n a gereed i s . Verwacht wordt d a t d e RIJP nog z o ' n 7 j a a r
werk heef t. Of NZ 27 ook nog zo l a n g z s l b e s t a a n i s d e vraag. D i t wordt
bepaald door h e r u i t g i f t e b e l e i d . H e t i s nog onzeker of er we1 g e l e t
wordt op h e t b i j z o n d e r e van deze grond n l . h e t f e i t d a t h i e r nog n o o i t
spuitmiddelen z i j n g e b r u i k t .
Slotbeschouwing
Het doe1 van mijn s t a g e was h e t i n v e n t a r i s e r e n van z i e k t e n e n onkruiden
i n d e v e r s c h i l l e n d e gewassen. Door d i t werk heb i k v e e l g e l e e r d o v e r
z i e k t e n e n gewasontwikkeling. Ook vond i k h e t i n t e r e s s a n t om de a k k e r
bouw e e n s op een s p u i t v r i j e manier van d i c h t b i j mee t e maken. Toch denk
i k d a t op gangbare b e d r i j v e n met e e n verantwoord g e b r u i k van chemische
middelen b e t e r e b e d r i j f s r e s u l t a t e n te behalen z i j n . D i t t e r w i j 1 de gezondheid van de mens door h e r consumeren van d i e produkten n i e t i n h e t
geding komt. Maar d i t z a l a l t i j d we1 een d i s c u s s i e p u n t b l i j v e n .
Verder vond i k h e r e r g l e u k om een k l e i n b e e t j e i n z i c h t i n h e t f u n c t i o neren van de b e d r i j f s l e i d i n g van h e r grootlandbouwbedrijf te k r i j g e n ,
b i j voorbeeld door h e r mogen bijwonen van een rayonvergadering.
BiJlage 1
blad 1
Tabellen van de onkruidbestrijding
gewas
kavel
voorvrucht
da tum
gerst
NZ 22
kapucijners /
luzerne
28-5 13-6 30-6 8-7 22-7 4-8 27-5 12-6
gerst
NZ 25
haver
25-6 8-7 22-7 4-8 27-5 11-6
gerst
gerst
NZ 27
NZ 28
haver
wintertarwe
27-6 7-7 21-7 4-8 27-5 11-6 27-6 7-7 21-7
4-8
planten per m2
akkermelkdistel
melkdis tel
akkerdistel
paardebloem
zuring
roodbeen
blaartrekkende boterbloem
herderstasje
kleefkruid
muur
klein hoefblad
luzerne/haver
koolzaad
gras/graan
melde
--
totaal pl/m2
5,O
4,6
1,6 3,6 3,6 2,6
0,6 4,2 4,4 0,6
1,6 2,2 6,O 14,8 6,O 4,8 3,2 3,2 4,2 7,6 0.2 1,O
1,O 0,2
Bijlage 1
blad 2
gewas
kavel
voorvruch t
datum
haver
NZ 22
wintertarwe
28-5
13-6 30-6 8-7
haver
NZ 27 perceel I
wintertarwe
22-7
4-8 26-5
11-6 25-6 7-7
haver
haver
NZ 28
haver
NZ 27 perceel I1
haver
21-7 4-8
27-5
11-6 25-6
7-7
21-7
4-8
27-5
24,4
17,6 16,4
10,O 7,4
4,2
4,2
11-6 25-6
7-7 21-7
4-8
planten per m2
akkermelkdistel
melkdistel
akkerdistel
paardebloem
zuring
roodbeen
blaartrekkende
boterbloem
herders tasje
kleefkruid
muur
klein hoefblad
luzernelklaver
koolzaad
gras/graan
melde
totaal pl/m2
2,8
2,8
0,6
1,8
1,6 0,8
9,4
10,4
4,O
3,6
2,O
2,6
9,6
9,4
4,O
1,6 2,6
Bijlage 1
blad 3
gewas
kavel
voorvrucht
datum
25-7
vlas
erwten
NZ 27
NZ 22
wintertarwe
11-6
25-6
7-7
21-7
25-5
13-6
1,2
0,4
haver
30-6
8-7
22-7
4-8
27-5
suikerbieten
NZ 27
vlas
11-6
25-6
7-7
21-7
4-8
planten per m2
akkermelkdistel
1,8
melkdis tel
akkerdis t e l
3,8
paardebloem
zuring
roodbeen
10,2
blaartrekkende
boterbloern
herders t a s j e
kleefkruid
muur
k l e i q h o e f b l a d 1,O
luzerne/haver
koolzaad
gras/graan
melde
2,2
3,4
5,6
1,0
1,8
0,6
7,8
6,8
1,8
0,4
1,2
0,2
2,O
0,8
0,4
1,6
0,8
1,0
0,2
0,2
2,2
0,4
0,8
7,O
0 ~ 4
092
1,4
1.6
1,8
0,8
0,2
1,O
0,6
2,2
1,2
1,0
0,4
1,8
0,2
0,4
0 ~ 8
092
094
2,6
082
1,6
0,2
0,8
0,8
0,8
0,4
0.4
0.2
0,2
0,4
0 ~ 4
0,6
0,4
0,4
0,6
0,4
0,2
gewas
kavel
voorvrucht
datum
planten per m2
akkermelkdistel
melkdistel
akkerdistel
paardebloem
zuring
roodbeen
blaartrekkende
boterbloem
herderstasje
kleefkruid
muur
klein hoe£blad
luzerne/haver
koolzaad
graslgraan
melde
28-5
wintertarwe
NZ 22
luzerne
13-6 25-6 8-7 22-7
5-8
28-5
wintertarwe
NZ 26
luzerne
13-6 25-6 8-7
22-7
4-8 26-5
11-6
wintertarwe
NZ 28
haver
27-6 7-7 21-7
4-8

Bekijk het artikel "Gemerts dialect"

Startlijst - Working Equitation Holland

Download - EazyCut

Wingssprayer_Folder def

Teelttechnische innovatie Oostwaardhoeve

Prijslijst Woonarken - Nieuwbouw in Zeewolde

Beschrijving kavel aan de Runde Zz

enige-opmerkingen-mbt-het-berekenen-van-heipalen-en

meer... - Certis Europe

Download hier de PDF van dit artikel