E83 onderstel

%0:*URXS
$IWHUVDOHV 7UDLQLQJ
( 2QGHUVWHO
0DWHULDDOYRRU GHGHHOQHPHU
OPMERKING
De informatie in het materiaal voor de deelnemer is bestemd voor
de deelnemers aan deze cursus van Aftersales Training.
Zie voor wijzigingen/aanvullingen op de technische gegevens de
respectievelijke informatie van "BMW Service".
© 2003 BMW AG
München, Germany. Nadruk, ook uittrekselgewijs,
alleen met schriftelijke toestemming van BMW AG, München
VS-12/VS-42 MFP-HGK-BRK-E83_0400
Inhoud
Pagina
CD 1
E83 onderstel
Voor-/achteras
Vering en demping
Remmen
Stuurinrichting
Wielen en banden, bandenpechmelding
1
2
6
8
14
17
E83 onderstel
E83 onderstel
Zoals bij alle BMW's is bij de afstelling van het onderstel van de X3 veel
aandacht besteed aan rijplezier, dynamiek en een optimale bestuurbaarheid.
Bij de ontwikkeling van de X3 is met name prioriteit gegeven aan:
- Wendbaarheid,
- Rijdymaniek,
- Stabiliteit en
- Tractie.
Specifiek voor de E83 worden de volgende onderwerpen behandeld:
- Voor-/achteras
- Vering en demping
- Remmen
- Stuurinrichting
- Wielen en banden, bandenpechmelding
-1-
E83 onderstel
Voor-/achteras
Vooras
KT-12437
Afb. 1:
Vooras
Index
Verklaring
Index
Verklaring
1
Fusee
5
Reactiestang
2
Verbindingsstang
6
Stabilisatorstang
3
Torsieplaat (versterkingsplaat)
7
Voorasdrager
4
Wieldraagarm
8
Steenslagbescherming bevestigd
De vooras met dubbele onderste scharnierpunten met reactiestangen
is in principe vergelijkbaar met die van de E53 (X5). Zwaarbelaste
onderdelen van de vooras zijn van smeedstaal vervaardigd. Het gaat
hierbij met name om de wieldraagarmen, de reactiestangen en de
fusee.
-2-
E83 onderstel
De voorasdrager, waaraan de torsieplaat (versterkingsplaat) is
bevestigd, is vervaardigd van hoogwaardig staal. Deze versterkingsplaat is essentieel voor de nauwkeurigheid van de wielgeometrie en de
stijfheid van de voortrein.
In de versterkingsplaat bevinden zich twee uitsparingen, een ronde en
een rechthoekige. Via deze uitsparingen is de carteraftapplug
bereikbaar (de ronde uitsparing is voor de 4-cilindermotoren en de
rechthoekige voor de 6-cilindermotoren).
Wijzigingen ten opzichte van de vooras van de E53:
- Andere hoogtesensor (gelijk aan die van de achteras) met sleufgat en
pasnok (borg tegen verdraaiing).
- De stofhoezen van de spoorstangen, wieldraagarmen en
reactiestangen zijn aangepast en zijn nu voorzien van een RVS-ring.
- Dubbele boutverbinding links en rechts van de achterste
voorasdragers met geleideplaat voor aanrijdingen.
- Bevestiging verbindingsstangen met verschillende moeren boven en
onder, alsmede een dubbel vlak voor het tegenhouden.
- Over het achterste deel van de voorasdrager zijn links en rechts
kunststof afdekkingen geklemd ter bescherming tegen steenslag.
-3-
E83 onderstel
Achteras
KT-12504
Afb. 2:
Achteras
Index
Verklaring
Index
Verklaring
1
Trekstang
4
Achterasdrager
2
Langsdraagarmen
5
Wieldraagarmen onder met
kunststof afdekschalen
3
Wieldraagarmen boven
6
Reactiestang
Bij de E83 wordt een as met centrale draagarm met subframe en
dubbele elastische achterasdifferentieelophanging toegepast.
Deze komt in principe overeen met de bekende constructie van de
E46/16 (3-serie met vierwielaandrijving).
-4-
E83 onderstel
Wijzigingen en aanvullingen ten opzichte van de E46/16-achteras:
- Toepassing van twee extra trekstangen aan de centrale draagarm die
zijn bevestigd aan de reactiestang en aan de carrosserie ter
aanpassing van de wielgeometrie.
- Reactiestangen hebben bevestigingsmogelijkheid voor
reactiestangen.
- Bevestiging stabilisatorstang aan achterasdrager door middel van
klembeugels.
- Toepassing nieuwe speciale bouten met aanslagring voor bevestiging
van de achterasdrager.
- De wieldraagarmen zijn vervaardigd van aan de buitenzijde verzinkt
staal.
- De verbindingsstang met kogelgewricht is direct aan de wieldraagarm
bevestigd, zonder extra steun.
- Demper met driepuntsbevestiging (steunlager aan carrosserie).
-5-
E83 onderstel
Vering en demping
Vooras
KT-12506
Afb. 3:
Veerpoot vooras
Index
Verklaring
1
Schroefdrukveer
2
Traverse
Bij de vooras worden veerpoten met schroefdrukveren en dubbele
gasdrukschokdempers toegepast. Het veerpootconcept voor de vooras
is hetzelfde als bij de E53 (X5). De verbindingsstang is niet aan de
veerschotel bevestigd, maar aan de dempersteun. De traverse van de
demper is vervaardigd van staal en is voorzien van een positioneringshulp als borging tegen verdraaiing.
-6-
E83 onderstel
Achteras
KT-12505
Afb. 4:
Veer/demper achteras
Index
Verklaring
1
Gasdrukdemper
2
Tonveer
Voor de achteras worden gescheiden tonvormige schroefveren en
gasdrukdempers toegepast.
Het veer-/demperconcept van de achteras is hetzelfde als bij de E46/16
(3-serie vierwielaandrijving)
-7-
E83 onderstel
Remmen
Systeemoverzicht
KT-12556
Afb. 5:
E83-remsysteem
Componenten
Het remsysteem van de E83 bestaat uit de volgende componenten:
- Vier wielremmen met remklauwen, remblokken en remschijven.
- Hydraulische unit met rembekrachtiger en DSC hydraulische moduul.
- Remleidingen en remslangen
- Pedalensteun met rem- koppelingspedaal
- Parkeerrem met handremhefboom, automatische kabelafstelling,
handremkabels en duo-servoremmen
-8-
E83 onderstel
De E83 heeft een hydraulisch tweekrings remsysteem in "zwart/witverdeling". Een remcircuit voor de vooras en een voor de achteras.
De parkeerrem is met een conventionele handremhefboom en automatische kabelafstelling (ASZE) uitgerust. De hefboom bevindt zich op de
middenconsole en is met bouten op de bodemplaat bevestigd.
Een belangrijke vernieuwing en technisch hoogstandje bij de E83 is de
DSC8 in de algemene functie xDrive (zie hoofdstuk onderstelregelsystemen xDrive).
Vier wielremmen met remklauwen, remblokken en remschijven
Bij de E83 worden ongeacht de motorisering de volgende remmen
toegepast:
- Voorwielrem
Geventileerde remschijf (Ø 325 x 25 mm) met vuistremklauw met
enkele zuiger (Ø remzuiger 57 mm).
- Achterwielrem
Massieve remschijf (Ø 320 x 22 mm) met vuistremklauw met enkele
zuiger (Ø 42 mm).
De remklauwen zijn van speciaal gietstaal vervaardigd.
Alle remschijven zijn van een speciale laag voorzien.
Voor de wielbevestiging zijn M14-bouten gebruikt.
Hydraulische unit met rembekrachtiger en DSC hydraulische moduul
De hydraulische unit is bij linksgestuurde auto's linksvoor (in rijrichting
gezien) onder de hoofdremcilinder gemonteerd. De elektrische
voordrukpomp is vervallen.
Alle X3's zijn uitgerust met een 8"/9"-rembekrachtiger en een tandemhoofdremclinder met een diameter van 25,4 mm.
-9-
E83 onderstel
Remleidingen en remslangen
Bij rechtsgestuurde auto's is de hoofdremcilinder rechtsvoor (in
rijrichting gezien) gemonteerd en bevindt de hydraulische unit zich nog
steeds linksvoor. Bij deze oplossing zijn twee verbindende toevoerleidingen met een diameter van 8 mm toegepast.
Door de grote diameter en de ongunstige montagepositie van deze
toevoerleidingen is bij het vervangen van componenten of het
leeglopen van deze leidingen ontluchting met de DIS-tester vereist!
Pedalensteun met rem- en koppelingspedaal
De pedalensteun is vervaardigd van aluminium en is vastgeschroefd op
het schutbord. Het hangende stalen rempedaal heeft een breed
pedaaloppervlak. Het eveneens hangende koppelingspedaal is daarentegen van kunststof vervaardigd.
Parkeerrem met handremhefboom, automatische kabelafstelling,
handremkabels en duo-servoremmen
Die duo-servoremmen van de X3 zijn in principe gelijk aan de die van
de E53/E65 (Ø 185 x 30).
De parkeerrem wordt door middel van een conventionele handremhendel bediend. Deze bevindt zich op de middenconsole en is met
bouten op de bodemplaat bevestigd.
De parkeerrem is met automatische kabelafstelling (ASZE) en een
balansbeugel uitgerust, zoals al bij de E85 (Z4) en E60 (5-serie) werd
geïntroduceerd.
- 10 -
E83 onderstel
KT-10906
Afb. 6:
Bedieningseenheid van de parkeerrem
Index
Verklaring
1
Handremhendel
2
Automatische kabelafstelling
3
Balansbeugel met montageklem
De montageklem arreteert de kabel in de balansbeugel.
- 11 -
E83 onderstel
KT-11225
Afb. 7:
ASZE in montagestand
Index
Verklaring
Index
Verklaring
1
Tandheugel
4
Spanveer
2
ASZE-huis
5
Vergrendelingsklem
3
Klem
6
Vergrendelingshaak
De ASZE heeft tot taak de remkabels af te stellen en lengteveranderingen evenals zettingverschijnselen te compenseren. Slijtage van de
duo-servorem wordt echter niet nagesteld. Dit moet, zoals vroeger, bij
het spreidmechanisme in de rem worden nagesteld. De balansbeugel
heeft tot taak om de bedieningskracht gelijkmatig over de beide
remkabels te verdelen.
- 12 -
E83 onderstel
KT-9890
Afb. 8:
Mogelijke standen van de ASZE-eenheid
Index
Verklaring
Index
Verklaring
A
Werkstand
1
Vergrendelingsklem
B
Positie bij een kabelbreuk
2
Vergrendelingshaak
C
Montagestand
Duo-servoremmen afstellen:
Het afstellen van de basisspeling van de duo-servorem wordt uitgevoerd met de stelbout van de duo-servoremschoen.
Het afstellen van de parkeerrem geschiedt automatisch door het
activeren van de ASZE-eenheid.
- 13 -
E83 onderstel
Stuurinrichting
Bij de E83 wordt een conventioneel bekrachtigde tandheugelstuurinrichting toegepast. Als speciale uitvoering (SU) is de auto verkrijgbaar
met Servotronic.
De constructie en werking van de SU Servotronic is niet nieuw, maar er
zijn wel enige wijzigingen doorgevoerd die in dit hoofdstuk zullen
worden behandeld.
Servotronic
De bekrachtiging van de stuurinrichting vindt niet op conventionele
plaats op basis van het motortoerental, maar afhankelijk van de
rijsnelheid op dat moment.
De elektronische aanpassing van de hydraulische druk aan de
rijsnelheid zorgt voor een sterke bekrachtiging bij lage snelheden en
geringe ondersteuning bij hoge snelheden.
Voordelen van het systeem
Bij langzaam rijden is slechts minimale kracht voor draaien van het
stuurwiel vereist, terwijl bij het toenemen van de snelheid de mate van
bekrachtiging geleidelijk minder wordt (aan de hand van een referentielijn).
Het contact met de weg wordt hierdoor directer en de besturing
nauwkeuriger. Bovendien is de besturing bij inparkeren en manoeuvreren bijzonder licht en laat de auto zich comfortabel door smalle
straatjes in binnensteden sturen.
- 14 -
E83 onderstel
Systeemoverzicht
KT-12542
Afb. 9:
Stuurinrichtingen E83 (pos. 1-6, weergave M57TU, linksgestuurde auto)
Index
Verklaring
Index
Verklaring
1
Koeler stuurbekrachtiging
5
Flexibele slang
2
Hydraulische pomp met reservoir
(M57TU, links stuur)
6
Stuurhuis
3
Regeleenheid Servotronic
7
Hydraulische pomp met los
reservoir (M54B25 en M54B30,
auto's met links stuur)
4
Bovenste deel stuurkolom-eenheid
8
Hydraulische pomp met geïntegreerd reservoir (M47TU, links
stuur)
- 15 -
E83 onderstel
Stuurhuis
Voor het stuurhuis wordt bij de E83 een hydraulische tandheugeloverbrenging met lineaire tandheugel toegepast.
De totale overbrengingsverhouding bedraagt: i = 18,9.
De totale overbrengingsverhouding als van de stuurinrichting bedraagt:
i = 47,75, d.w.z. dat de tandheugel bij een volledige omwenteling van het
stuurwiel (360 graden) een uitslag maakt van 47,75 mm.
Hydraulische pomp
Afhankelijk van de motorisering worden bij de E83 verschillende hydraulische pompen toegepast.
Motor
Hydraulische pomp
Oliereservoir
M47
FP-4-pomp/Saginaw-aansluitingen
geïntegreerd
M57
FP-4-pomp/Saginaw-aansluitingen
geïntegreerd
M54B25
FP-4-pomp/Saginaw-aansluitingen
los
M54B30
FP-4-pomp/Saginaw-aansluitingen
los
Let op!
De hydraulische pompen zijn niet voorzien van eindstanduitschakeling.
Wanneer het stuur langer dan circa >1 minuut tegen de einduitslag
wordt vastgehouden, kan dit beschadiging van de pomp tot gevolg
hebben!
Koeler stuurbekrachtiging
Bij de benzinemotorvarianten van de E83 zijn als thermische ondersteuning W-vormige koelleidingen toegepast.
Bij de dieselmotorvarianten van de E83 wordt een lamellenkoeler
gebruikt. Deze lamellenkoeler bestaat uit vier leidingen met een rechthoekige doorsnee waaraan de lamellen zijn gesoldeerd.
De koeler voor de stuurbekrachtiging bevindt zich op de moduul voor
de motorkoeling.
- 16 -
E83 onderstel
Wielen en banden, bandenpechmelding
Er zijn 7 verschillende velgstylingen voor de X3 verkrijgbaar.
Standaard worden vier verschillende 17-inch velgstylingen gemonteerd.
Als speciale uitvoering (SU) zijn al naar gelang de motorisering drie
17-inch-velgstylingen, twee typen 18-inch-velgstylingen en één
18-inch-velgset met verschillende banden voor/achter (8Jx18/9Jx18)
verkrijgbaar.
Op ECE-modellen zijn alle optionele velgsets voorzien van afsluitbare
wielbouten. Deze zijn standaard bij de 3.0i/d.
De bandenpechmelding (RPA) behoort tot de standaarduitrusting.
De RPA-functie is in de DSC-regeleenheid geïntegreerd.
Standaard zijn alle modellen uitgerust met een compact reservewiel
(nood-reservewiel).
- 17 -
E83 onderstel
De volgende velg-/bandencombinaties zijn in de standaarduitvoering
mogelijk:
Model
Wielen/banden
Stylingnummer
ECE 2.0d,
ECE 2.5i
7,0Jx17 EH2 IS39*
Banden 215/60 R17 LI 96**
A/S
Banden, achter, M+S
Sneeuwkettingen alleen
mogelijk voor achteras!
109
ECE 3.0i,
ECE 3.0d
8,0Jx17 EH2 IS46*
Banden 235/55 R17 LI 99**
A/S
Banden, achter, M+S
Sneeuwkettingen alleen
mogelijk voor achteras!
148
8,0Jx17 EH2 IS46*
Banden 235/55 R17 LI 99**
A/S
Banden, achter, M+S
Sneeuwkettingen alleen
111
Serie
KT-12348
SU:
ECE 2.0d,
ECE 2.5i
KT-12342
US 2.5i
SU:
ECE 2.0d,
ECE 2.5i,
ECE 3.0i,
ECE 3.0d
US 3.0i
mogelijk voor achteras!
KT-12349
US 3.0i
SU:
ECE 2.0d,
ECE 2.5i,
ECE 3.0i,
ECE 3.0d
US 2.5i
8,0Jx17 EH2 IS46*
Banden 235/55 R17 LI 99**
A/S
Banden, achter, M+S
Sneeuwkettingen alleen
mogelijk voor achteras!
112
KT-12344
- 18 -
Styling
E83 onderstel
De volgende speciale uitvoeringen zijn verkrijgbaar:
Model
Wielen/banden
Stylingnummer
SU voor alle
8,0Jx18 EH2 IS46*
Banden 235/50 R18 LI 97**
A/S
Banden, achter, M+S
Sneeuwkettingen alleen
mogelijk voor achteras!
113
SU voor alle
m.u.v.:
8,0Jx18 EH2 IS46*
Banden 235/50 R18 LI 97**
S
Banden, voor
113
SU
8,0Jx18 EH2 IS46*
Banden 235/50 R18 LI 97**
S (ECE, met banden, voor)
A/S (US, met banden, achter,
M+S)
Sneeuwkettingen alleen
mogelijk voor achteras!
143
SU voor alle
m.u.v.:
8,0Jx18 EH2 IS46*
9,0Jx18 EH2 IS51*
Banden 235/50 R18 LI 97**
Banden 255/45 R18 LI 99**
S
Banden, voor
Sneeuwkettingen niet
mogelijk!
114
SU
KT-12345
US 2.5i
US 3.0i
KT-12345
KT-12346
US 2.5i
KT-12347
* IS = Insert Size (inpersdiepte)
** LI = Load Index
A = All-Season-banden
S = Zomerbanden
- 19 -
Styling
E83 onderstel
Standaard nood-reservewiel (compact reservewiel)
In de E83 bevindt zich onder de kofferbakbodem een reservewielhouder die van binnenuit toegankelijk is.
Het nood-reservewiel is een wiel met een stalen velg in de maat 4Bx17
IS18 voorzien van een T135/90 R17 104 M-band.
In de houder voor het nood-reservewiel bevindt zich een speciale
opening om de bandendruk te kunnen controleren zonder deze te
moeten verwijderen.
KT-12360
Afb. 10:
Speciale opening (1) in de reservewielhouder
- 20 -
E83 onderstel
Bandenpechmelding (RPA)
De functie bandenpechmelding is in de DSC-regeleenheid geïntegreerd. Het systeem vergelijkt aan de hand van de wieltoerentallen de
dynamische afrolomtrekken van de 4 wielen.
Het RPA-systeem merkt voor de 4 banden geen gelijkmatig spanningsverlies door diffusie op. Er vindt dan een gelijkmatig spanningsverlies in
de 4 banden plaats. Op deze wijze veranderen de wieltoerentallen in
gelijke mate en er wordt geen spanningsverlies opgemerkt. Daarom
moet de klant regelmatig zelf de bandenspanning controleren. Als de
bandenspanning wordt gewijzigd of als de banden/wielen worden
verwisseld, moet het systeem opnieuw worden geïnitialiseerd.
Initialisering van de RPA:
1. Start de motor, maar rijd nog niet weg.
2. Houd de RPA-toets op de middenconsole ingedrukt tot de controlelamp in het instrumentenpaneel gedurende enkele seconden geel
brandt.
3. Wegrijden.
Na een bepaalde afstand slaat het systeem de nieuwe wieltoerentallen
als referentiewaarden op zodat het later een eventueel optredende
afwijking hiervan kan signaleren.
Voor de RPA is er de bekende geel en rood brandende controlelamp in
het instrumentenpaneel.
Controlelamp
Gevolg
Controlelamp brandt rood: Er wordt een
drukverlies van meer dan 30% in een van
de banden gesignaleerd.
KT-9982
Afb. 11:
Bandenpech!
Bovendien klinkt een gong.
Controlelamp brandt geel: mogelijke
storing in systeem.
KT-10014
Zo snel mogelijk bij een BMW dealer laten
Afb. 12:
Bandenpechmelding
controleren.
uitgevallen!
- 21 -
E83 onderstel
- 22 -

Download Report