Studiewijzer Opleiding Excellent Docent Media

Excellent Docent Media & Maatschappij
Empowerment voor excellente docenten in het huidige
mediatijdperk
“Onze leerlingen hebben – juíst in deze tijd vol mediamogelijkheden - behoefte aan inspirerende
docenten die feeling hebben met de maatschappij van vandaag de dag. Leerkrachten die hen
voorbereiden op een wereld waarin 21th century skills centraal staan.”
(directeur VMBO school)
Inleiding
Welkom bij de opleiding Excellent Docent Media & Maatschappij. U wordt middels een effectief
programma opgeleid, waarbij u nieuwe kennis en mentale vaardigheden opdoet om uw
professionele kwaliteiten als leerkracht of docent te versterken (empowerment) en concreet toe te
passen in het huidige mediatijdperk. U creëert tegelijkertijd kansen voor uw verdere loopbaan in het
onderwijs. U hebt na de opleiding kennis van de nieuwe vereisten van docentschap, waar onder
andere offline en online presentatie- en reputatievaardigheden aan bod komen. U bent in staat om
leerlingen te inspireren in dit mediatijdperk waarin voor hen communicatie en informatie via Social
Media 24/7 onder handbereik is.
Er is een ware WIFI-Generatie opgestaan: kinderen en jongeren kunnen met hun smartphones 24/7
bij informatie en communicatie. Niet langer passief consument maar actieve prosumers die zelf
kennisleveranciers zijn geworden. We kunnen vaststellen dat het onderwijs niet langer de
poortwachter is van kennis. De rol van onderwijs en dus de onderwijsgevende is veranderd.
Bovendien zijn de eisen voor actief burgerschap ingrijpend veranderd. Om volwaardig aan de
samenleving deel te kunnen nemen behoren leerlingen 21th Century skills te bezitten. Het rapport
door de Universiteit van Twente (in opdracht van Kennisnet) noemt als ‘skills’: samenwerking;
communicatie; ICT geletterdheid, sociale en/of culturele vaardigheden (incl. Burgerschap). Daarnaast
worden creativiteit, kritisch denken, en probleem-oplosvaardigheden in bijna alle modellen van
vereiste 21th Century Skills genoemd.1 Met o.a. games, Google, Twitter of Instagram als
‘concurrenten’ moeten docenten behoorlijk stevig in de schoenen staan. De Inspectie van Onderwijs
rapporteerde in 2014 (onderzoek en rapportage ‘De Staat Van Onderwijs’) hoe leerlingen te weinig
gemotiveerd naar school gaan: “De inspecteurs noteerden bij hun schoolbezoeken een flink aantal
lessen waarbij de leerlingen met iets anders bezig waren dan de les: op het basisonderwijs negen
procent van de lessen en in het voortgezet onderwijs 21 procent.”2 Als een leraar zijn les afstemt op
de ontwikkeling van leerlingen en ingaat op hun opmerkingen, raken leerlingen volgens de Inspectie
beter gemotiveerd.3 De Inspectie noemt als goede voorbeelden het uitdagen van goede leerlingen en
1
21th skills, onderzoek UvT: www.21stcenturyskills.nl/onderzoek
Onderwijsinspectie 2014:
http://www.onderwijsinspectie.nl/binaries/content/assets/Onderwijsverslagen/2014/onderwijsverslag-2012-2013.pdf
3
NOS, 16-04-2014: http://nos.nl/artikel/636502-motivatie-leerlingen-kan-beter.html
2
© 2014 Nationale Academie voor Media en Maatschappij
“Wat een goede docent is? Iemand die niet zomaar een lesje afdraait maar iets nieuws vertelt. We
hebben al Google.” (leerling)
1
het extra ondersteunen van zwakke. In deze opleiding leert u o.a. hoe u leerlingen uitdaagt en hun
betrokkenheid en input vraagt.
Bovendien blijkt uit diverse onderzoeken dat docenten hun mannetje of vrouwtje dienen te staan.
Niet voor niets is een van de onderdelen van deze opleiding het versterken van weerbaarheid van de
docent zelf, waar oog is voor vormen van zowel online als offline intimidatie (zie verder). Met deze
opleiding biedt de Nationale Academie voor Media en Maatschappij onderwijsgevenden een
optimaal platform om vaardigheden op te doen en te versterken die in dit media-tijdperk nodig zijn.
Voor henzelf, maar ook voor de leerlingen.
“Op de Pedagogische Academie heb ik geleerd om in elk geval 2 lessen op de leerlingen voor te
blijven. Die tijd is over. Nu checken ze wat ik zeg via Wikipedia.” (leerkracht, groep 8)
“Je mist als docent een grote kans als je níet Social Media inzet om kennis over te brengen. YouTube
herbergt bijvoorbeeld een schat aan informatie, ook educatie. Leerlingen gebruiken die bron, nu de
docent nog. Dat geldt ook voor communicatievormen zoals Twitter of Whatsapp. Waarom ook niet?”
(docent speciaal onderwijs)
Excellent docentschap
De Universiteit van Utrecht stelde de volgende ranglijst vast van de 5 kwaliteiten van Excellent
Docentschap:
"Soms is humor een doorslaggevende factor van de excellente docent, dan weer innovatie.” Riekje de
Jong, onderwijskundige van de Universiteit Utrecht4
Offline en online identiteit en weerbaarheid
De Excellent Docent Media & Maatschappij (her)kent de kansen en effecten van Social Media maar
kan ook de negatieve kanten hanteren en adequaat, dus professioneel reageren. Een van de
onderdelen van de opleiding gaat naar aanleiding van diverse onderzoeken in op de noodzaak tot
offline en online identiteit en weerbaarheid van de docent. CNV Onderwijs publiceerde in 2012: 80%
van het Onderwijs Ondersteunend Personeel heeft te maken met verbale agressie van leerlingen en
ruim een derde met fysieke agressie. 1 op de 3 personeelsleden in het voortgezet onderwijs heeft te
4
Universiteit Utrecht, Excellent Docentschap: http://www.ru.nl/iowo/actueel/vmn/recent/excellentedocenten/
© 2014 Nationale Academie voor Media en Maatschappij
1. Inhoudelijk deskundig
De docent weet waar hij/zij het over heeft en is een autoriteit op zijn/haar vakgebied
2. Duidelijk en georganiseerd
De docent bereidt zijn/haar college goed voor en studenten weten wat ze kunnen
verwachten
3. Enthousiast en betrokken
De docent bouwt een band met studenten op
4. Grappig en met humor
De docent weet de stof op een onderhoudende wijze over te brengen
5. Flexibel en fantasievol
De docent springt in op de situatie en maakt gebruik van verschillende werkvormen
2
maken met fysieke agressie van scholieren. Uitschelden komt het meest voor bij de ondervraagden:
liefst 60% heeft daarmee te maken gehad. 50% is geïntimideerd en 30% is weleens bedreigd.5 TNO
deed in juli 2012
een onderzoek naar agressie op de werkvloer tussen 2007 en 2011. Ligt het gemiddelde op 24%, in
het basis- en speciaal onderwijs gaat het om 30% en in het voortgezet onderwijs om 39%. Vooral op
het gebied van intimidatie en pesten scoort het onderwijs hoog.6 1 op 10 leerkrachten in Nederland
is wel eens digitaal gepest door middel van ‘cyberbaiting’, bleek uit publicatie door Kennisnet.7 Bij
cyberbaiting dagen leerlingen hun leraar uit, filmen de reactie met hun mobiele telefoon en delen
het filmpje vervolgens op sociale netwerken. De Excellent Docent Media & Maatschappij herkent
deze situaties en weet het verplichte schoolveiligheidsplan aan te passen aan deze nieuwe tijd.8
“Natuurlijk bestaat er geen ‘pestvrije school’. Dat is een fabeltje. Wij op school zijn liever reëel. Ook
als het collega’s betreft, die zijn helaas net als leerlingen ook soms slachtoffer.” Contactpersoon
scholengemeenschap
Duur, locatie en tijden
De opleiding duurt 6 sessies en geeft na succesvolle afronding recht op het officiële certificaat
Excellent Docent Media & Maatschappij. Voor de eerstvolgende opleiding verwijzen we u naar de
website www.mediaenmaatschappij.nl De sessies vinden plaats op: Aristo zalen te Utrecht.
Jaarlijks terugkomprogramma ter verlenging certificaat
Vanwege de snelle technologische en mediaontwikkelingen worden de deelnemers ter jaarlijkse
verlenging van hun certificaat verplicht gesteld deel te nemen aan 2 bijeenkomsten per jaar van het
terugkomprogramma van de opleiding. De kosten zijn € 145,- per bijeenkomst.
Academie en Adviesraad
De Nationale Academie voor Media en Maatschappij is aangesloten bij Mediawijzer.net, het
mediawijsheid expertise centrum van het ministerie van OCW. De Nationale Academie voor Media
en Maatschappij staat geregistreerd in het kwaliteitsregister CRKBO (Centraal Register voor Kort
Beroeps Onderwijs) en wordt financieel ondersteund door de Europese Commissie. Het curriculum
van de opleiding is ontwikkeld in samenwerking met een zorgvuldig samengestelde Adviesraad. Deze

Dr. Kees van Overveld, gedragsdeskundige Hogeschool Utrecht - Seminarium voor
Orthopedagogiek www.hu.nl

5
Christel van der Cruijsen, projectmedewerker schoolveiligheid / PPSI, www.ppsi.nl
Onderzoek CNV Onderwijs: http://goo.gl/ZFW7js
TNO onderzoek 2012: www.tno.nl/downloads/agressie_op_het_werk_tno_rapport_r10252.pdf
7
Kennisnet publicatie, onderzoek door Norton 1-11-2011: http://www.kennisnet.nl/themas/mediawijsheid/1op-10-leraren-digitaal-gepest-door-cyberbaiting
8
APS Schoolveiligheidsplan: http://www.aps.nl/schoolveiligheid-schoolklimaat
6
© 2014 Nationale Academie voor Media en Maatschappij
Adviesraad bestaat uit:
3

Petra Vervoort, gecertificeerd extern-vertrouwenspersoon, oprichter van De
Vertrouwenspersoon. Lid Landelijke Klachtencommissie voor het Christelijk Onderwijs
www.devertrouwenspersoon.nl

Reinu de Raaf, Teammanager Halt Team Haaglanden www.halt.nl

Ricardo Eshuis, uitgever bij Edu'Actief www.eduactief.nl

Marcel Bullinga, futurist - o.a. Futureproof Onderwijs www.futurecheck.nl
Inhoud van de opleiding: 6 sessies
De opleiding gaat in op de volgende aspecten van excellent docentschap in het mediatijdperk die in
6 sessies worden behandeld.
1. Vaststellen van de beginsituatie. Inventariseren van ervaringen. Kennis van de kenmerken van
Excellent Docentschap, de WIFI-Generatie en 21th Century Skills. Ontwikkelen van eigen inzichten.
2. Ontwikkelen presentatievaardigheden. Body language. Herkennen van en reageren op positieve en
negatieve (klasse)situaties. Toepassen van een ‘helicopter view’.
3. . Ontwikkelen reputatiemanagement. Social Media; kenmerken, nieuwe dimensie van online
invloeden. Opbouwen van een positieve en professionele online reputatie.
4. Online weerbaarheid. Handelen bij intimidatie via Social Media. Interactie binnen Social Media.
Inzetten en positief benutten van Social Media.
5. Competenties van de Excellent Docent Media & Maatschappij. Introductie van een op te stellen
loopbaanplan m.b.t. kansen en kwaliteiten. Ontwikkelen inzicht eigen communicatie, o.a. via
LinkedIn, Facebook en Twitter. Kennis van communicatiestrategieën.
6. Concretiseren van de eigen visie. Realiseren op de eigen en toekomstige werkplek. Presentatie van
ieders Excellent Docentschap Media & Maatschappij in het eigen werkveld en vak.
Vooropleiding, studiebelasting, contacturen
Kosten deelname en het certificaat
Deelname is € 995,- p.p., incl. studiemateriaal en afrondingstoets t.b.v. het officiële certificaat
'Excellent Docent Media & Maatschappij', uitgegeven door de Nationale Academie voor Media en
Maatschappij. Voor gecertificeerde Nationale MediaCoaches geldt een speciaal tarief van € 895, –
(zie www.nomc.nl).
Contactgegevens Academie
Tel.: 072 – 888 7 222 / Email: [email protected]
Wildenborch 31, 1082 KB Amsterdam / www.mediaenmaatschappij.nl
© 2014 Nationale Academie voor Media en Maatschappij
Deelnemers zijn werkzaam in het onderwijs en hebben allen een HBO of MBO opleiding afgerond. De
studie- en opdrachtenbelasting is 5 uur per week, naast de contacturen tijdens de 6 bijeenkomsten,
gedurende 3 uur per bijeenkomst.
4