GIS 28 Naar een open SDI voor binnen en buiten de landsgrenzen Delen is het nieuwe bezit Door Marc Vloemans Sinds de lancering medio 2013 van de recentelijk opgeleverde Centrale Data Service-omgeving, InSpider, beschikken de provincies over een platform voor hun geo-informatievoorziening, geheel conform de INSPIRE-richtlijnen. De provincies voldoen daarmee op tijd aan de geldende deadlines voor INSPIRE én zij stellen de broncode van deze voorziening vrij ter beschikking voor hergebruik aan geïnteresseerde instanties in binnen- en buitenland. I nSpider is een complete voorziening voor het ophalen (‘harvesting’), converteren en valideren van data. Door de ingebouwde harmonisatie kan de databeheerder zijn gegevens aanbieden, zonder zelf de datastructuur te hoeven aanpassen in zijn eigen bronsystemen. Daarnaast is het uit te breiden voor andere datatypes en thema’s. Het systeem is voorzien van uitgebreide monitoring- en logging-mogelijkheden en een beheermodule ten behoeve van configuratie naar eigen wens. Eén centrale voorziening De door IDgis gerealiseerde services bieden één centrale voorziening voor de provincies. Elke nacht controleert de Harvester bij het Provinciaal Geo Register (PGR) of gewijzigde data beschikbaar zijn en haalt deze op van de WFS-service van de provincie. Vervolgens controleert de Validator of de data voldoen aan de gestelde kwaliteitseisen, waarna de Loader de gegevens in de database laadt. Deze gegevens worden vervolgens aangeboden via een INSPIRE View Service (WMS) en Download Service (WFS). Deze services kunnen, indien gewenst, worden getoond met behulp van Flamingo GeoCMS. Herman Assink, directeur IDgis: “In het afgelopen halfjaar is InSpider relatief snel en gemakkelijk uitgebreid met de extra Annex III-thema's. In twee maanden doorlooptijd zijn het ETL-proces en de View- en Download-services ingericht voor vijf extra INSPIREthema's. IPO heeft met InSpider een systeem dat door de redundante hardware, stabiele deegree services en monitoring ruimschoots voldoet aan de INSPIRE Quality of Services-eisen. Bovendien biedt de Januari/Februari 2014-1 29 de eigen centrale datavoorzieningen. Met name financieel heeft dit voor hen enkele grote voordelen. Ten eerste hebben zij niet hoeven te investeren in de initiële ontwikkeling, en ten tweede hoeven zij jaarlijks geen licentiekosten af te dragen. Zij krijgen dus min of meer ‘gratis en voor niks’ een ‘INSPIRE-proof’ platform in de schoot geworpen. Maar ook voor de provincies, die de initiële investering hebben gedaan, levert dit wel degelijk financieel voordeel op. Immers, van nieuwe gebruiksorganisaties wordt verlangd dat zij in de toekomst bijdragen aan het beheer, het onderhoud, de uitbreiding en de doorontwikkeling door deelname in de InSpider software-community. Deze wordt nog dit jaar opgericht en zal bestaan uit zowel ontwikkelaars als eindgebruikers. Daarmee worden zowel de bijbehorende dienstverleners als ook de diverse overheidsinstanties gezamenlijk verantwoordelijk voor het technische en functionele beheer en de roadmap voor de toekomst. De voorheen gebruikelijke lasten in de loop van de jaren voor de provincies nemen daarmee evenredig af. Geëigende overheden die van deze SDI gebruik kunnen maken, zijn onder andere RUD’s, veiligheidsregio’s en gemeenten. Kortom, iedere instantie die gedistribueerde (bron)bestanden wil/moet samenbrengen, gebruiken en tonen. Stroomschema Centrale Dataen Services-omgeving INSPIRE. InSpider Download-service als één van de weinige ondersteuning van Direct WFS en complexe datastructuren.” Veelheid aan datasets Er is een centrale omgeving www.inspire-provincies.nl ingericht waarmee de provinciale services op elkaar aangesloten worden en aan het INSPIRE-netwerk gekoppeld zijn. Zoals gebruikelijk voor de gemeenschappelijke voorzieningen beheert GBO provincies deze centrale omgeving. “Het is een robuuste, solide infrastructuur, voor een veelheid aan datasets. Bronhouders zijn enthousiast over de intuïtieve bediening van de beheermodule. InSpider betekent voor alle provincies een duidelijk lagere beheerlast”, aldus Koen Rutten, landelijk functioneel beheerder GBO provincies. Als generieke omgeving van en voor de provincies maken diverse applicaties ervan gebruik, zoals het Zwemwaterregister, de Risicokaart en Ondergronden & Referenties. Nieuwsgierig geworden naar de hergebruik-mogelijkheden hebben sindsdien diverse instanties in binnen- en buitenland zich gemeld met informatieaanvragen voor eigen gebruik van dit platform, al dan niet in combinatie met Flamingo GeoCMS voor de verbeelding van de data. Het open source Flamingo GeoCMS is in haar nieuwe Open Layers-versie (4.X) aangepast aan de webrichtlijnen en wordt eveneens door de gezamenlijke provincies gebruikt bij hun centrale en decentrale (geo)informatievoorziening. Samen vormen de beide applicaties het hart van de provinciale Spatial Data Infrastructure (SDI) en versterken elkaar door hun compatibiliteit: op basis van open architectuur, open source en met toepassing van open standaarden. Hergebruik Open voor alle overheidsgeledingen De InSpider-code en bijbehorende documentatie worden nog begin dit jaar openbaar gepubliceerd om te downloaden. Samenwerking met de stichting Hergebruik Overheid zorgt ervoor dat het proces van borging en community-vorming, gezamenlijk beheer en doorontwikkeling, alsmede de groei en kostendeling van het gebruik op een inzichtelijke, verantwoorde en gestandaardiseerde wijze plaats vindt. Daartoe organiseert en faciliteert de stichting met actieve steun van diverse instanties het hergebruik, continuïteit en samenwerking door het gemeenschappelijk beheer van zelf ontwikkelde en onderhouden ICT-middelen binnen de Nederlandse overheid. Waar andere initiatieven zich slechts op een enkele applicatie en/of overheidsgeleding richten, staat dit initiatief open voor alle overheidsgeledingen en meerdere toepassingen. Het geheel overziende, kan gesteld worden dat InSpider als professioneel en vrijelijk beschikbaar SDI-platform een mooie toekomst wacht. Marc Vloemans [email protected] is directeur van de Stichting Hergebruik Overheid. Dit hergebruik wordt mede mogelijk gemaakt aangezien InSpider (net als Flamingo GeoCMS) onder een open source (GPL) licentie is vrijgegeven. Dus niet alleen provincies maar alle instanties in binnen- en buitenland krijgen daarmee de gelegenheid InSpider in te zetten voor www.hergebruikoverheid.nl Januari/Februari 2014-1