RAVON Vissenweekend 2 AVON Vissenweekend 2014 Zeeland

RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Bas de Maat, Pepijn Calle,, Arthur de Bruin,
Bruin Niels Schrieken en Marco Dubbeldam
Oktober 2014
Stichting Het Zeeuwse Landschap
Postbus 25
4450 AA Heinkenszand
www.hetzeeuwselandschap.nl
Stichting ANEMOON
Postbus 29
2120 AA Bennebroek (ZH)
www.anemoon.org
Stichting RAVON
Postbus 1413
6501 BK Nijmegen
www.ravon.nl
Stichting Zeeschelp
Jacobahaven 1,
4493 ML Kamperland
www.zeeschelp.nl
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Colofon
©2014 Stichting RAVON, Nijmegen; Stichting Het Zeeuwse Landschap, Wilhelminadorp; Stichting
ANEMOON, Bennebroek; Stichting Zeeschelp, Kamperland
Tekst: Bas de Maat, Pepijn Calle, Arthur de Bruin, Niels Schrieken en Marco Dubbeldam
Wijze van citeren: Maat B. de, P. Calle, A. de Bruin, N. Schrieken en M. Dubbeldam 2014.
Vissenweekend Zeeland 2014. Stichting RAVON, Nijmegen; Stichting Het Zeeuwse Landschap,
Wilhelminadorp; Stichting ANEMOON, Bennebroek; Stichting Zeeschelp, Kamperland.
2
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Inhoudsopgave
1
Inleiding ........................................................................................................................................... 4
2
Bemonsterde locaties ...................................................................................................................... 5
3
Waargenomen soorten ................................................................................................................... 6
4
Beeldverslag .................................................................................................................................... 7
5
Dankwoord ...................................................................................................................................... 9
Bijlage 1
Deelnemerslijst .................................................................................................................. 10
Bijlage 2
Overzicht vangsten ............................................................................................................ 11
Bijlage 3
Verspreidingskaarten ........................................................................................................ 12
3
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
1
Inleiding
Het jaarlijkse RAVON Vissenweekend vond in 2014 plaats van vrijdag 19 september tot en met
zondag 21 september. Na vorig jaar Overijsel geïnventariseerd te hebben, was dit jaar de provincie
Zeeland aan de beurt. De uitvalsbasis was groepsaccommodatie De Bosrand Hoeve, gelegen in BurhHaamstede. Het hoofddoel van het Vissenweekend is om vis-inventarisaties uit te voeren in de
zogenaamde witte gebieden, waarvan de visgegevens oud of zelfs geheel onbekend zijn. In Zeeland
wordt momenteel hard gewerkt aan een visatlas dus alle gegevens waren meer dan welkom. Met
name voor de zoutwatervissen waren nog veel slecht onderzochte uurhokken.
Vrijdag in de loop van de avond verzamelden de deelnemers zich op de accommodatie. Door
Stichting Zeeschelp werd bij aankomst een zout- en zoetwateraquarium ingericht. In deze aquaria
konden de deelnemers gedurende het weekend verzamelde vissen plaatsen. Pepijn Calle,
coördinator van de Zeeuwse Visatlas, gaf een presentatie over de voorlopige resultaten en werkwijze
van de Zeeuwse visatlas en de te bemonsteren locaties van het vissenweekend. Daarna werd door
Bend van Broekhoven (Stichting Zeeschelp) een presentatie gegeven over de mogelijk aan te treffen
brakwatersoorten en de kenmerken hiervan. ’s Avonds is al door een eerste groepje met
schepnetten gevist, er werden vooral veel goudvissen en riviergrondels gevangen. Riviergrondels (in
Zeeland zeldzaam) waren in dit deel van Zeeland niet bekend, dus het eerste succes van het
vissenweekend was hiermee geboekt. Vara vroege vogels maakte een radioverslag van het weekend.
Zaterdag werd de groep van circa 45 deelnemers opgesplitst om op verschillende locaties te gaan
inventariseren. Er werd gevist met schepnetten, hengels, zegen- en leusnetten, elektrisch en een
groepje is gaan duiken/snorkelen. De locaties waren onder andere de Westerschelde, Oosterschelde,
Krammer-Volkerak en het Grevelingenmeer. ’s Avonds vond de barbecue plaats. Hierna gaf Niels
Schrieken een presentatie over de werkwijze van St. Anemoon en de viswaarnemingen die ze zo
verzamelen. Hierop volgend vond de jaarlijkse vis-quiz plaats. De winnaar van vorig jaar, Teddy
Dolstra, had een ingewikkelde quiz in elkaar gestoken. De quiz werd gewonnen door Jelger Herder.
Op zondag werd de groep opnieuw opgesplitst. Er werden locaties dichter bij de accommodatie
bezocht, onder andere het Noordzeestrand en Neeltje Jans.
De organisatie bestond dit jaar uit Arthur de Bruin (RAVON) en Pepijn Calle (Het Zeeuwse
Landschap). Het duikgedeelte werd georganiseerd door Niels Schrieken (Stichting ANEMOON). Het
weekend is mede gesubsidieerd door Stichting Het Zeeuwse Landschap , het Zeeuwse visatlasproject
en RAVON.
Gedurende het weekend werden 43 gebieden geïnventariseerd en 38 soorten aangetroffen. Er
werden ruim 6000 vissen gevangen. Nieuw voor Zeeland was de marmergrondel (1 expl. In het
Krammer Volkerak) en verder werden diverse soorten gevangen die nieuw waren voor het
betreffende gebied. Een ander hoogtepunt was de vondst van een populatie kleine modderkruipers
in het Krammer Volkerak (gevangen in vier kilometerhokken). De soort werd hier bij eerdere
intensieve bemonstering in 2013 nog niet aangetroffen.
4
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
2
Bemonsterde locaties
De te bemonsteren locaties waren van te voren bepaald, gebaseerd op de witte uur hokken kaart van
de zoute soorten. De bemonsterde kilometerhokken zijn weergegeven in onderstaande figuur.
De groepjes bestonden uit 4 tot 12 personen. De groepen werden zo ingedeeld dat in elke groep in
elk geval iemand was die ervaring had met het vissen met leusnetten of zegens en met de te
verwachten soorten.
5
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
3
Waargenomen soorten
Tijdens het weekend zijn 40 kilometer hokken onderzocht waarbij 38 verschillende soorten en ruim
6000 individuen werden waargenomen.
1 Paling - Anguilla anguilla
2 Ansjovis - Engraulis encrasicolus
3 Haring - Clupea harengus
4 Sprot - Sprattus sprattus
5 Kleine modderkruiper - Cobitis taenia
6 Riviergrondel - Gobio gobio
7 Winde - Leuciscus idus
8 Goudvis - Carassius auratus
9 Brasem - Abramis brama
10 Karper: onbepaald - Cyprinus carpio
11 Ruisvoorn - Scardinius erythrophthalmus
12 Blankvoorn - Rutilus rutilus
13 Spiering - Osmerus eperlanus
14 Dunlipharder - Liza ramada
15 Diklipharder - Chelon labrosus
16 Koornaarvis - Atherina presbyter
17 Driedoornige stekelbaars - Gasterosteus aculeatus
18 Tiendoornige stekelbaars - Pungitius pungitius
19 Kleine zeenaald - Syngnathus rostellatus
20 Grote zeenaald - Syngnathus acus
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
Griet - Scophthalmus rhombus
Tarbot - Scophthalmus maximus
Schar - Limanda limanda
Schol - Pleuronectes platessa
Bot - Platichthys flesus
Tong - Solea solea
Zeebaars - Dicentrarchus labrax
Baars - Perca fluviatilis
Snoekbaars - Sander lucioperca
Zandspiering - Ammodytes tobianus
Kleine pieterman - Echiichthys vipera
Pitvis - Callionymus lyra
Zwarte grondel - Gobius niger
Dikkopje - Pomatoschistus minutus
Brakwatergrondel - Pomatoschistus microps
Zwartbekgrondel - Neogobius melanostomus
Marmergrondel - Proterorhinus semilunaris
Blonde Grondel - Gobiusculus flavescens
In het Krammer-Volkerak, is in de ondiepe rijk begroeide geulen van de Slikken van de Heen d.m.v.
elektrisch vissen gericht gezocht naar de grote modderkruiper. Deze is echter niet aangetroffen, wel
werd hier de kleine modderkruiper gevangen (nieuw voor dit deel van Zeeland). In de nabijgelegen
Plaat van de Vliet werd bovendien één marmergrondel gevangen, dit is een nieuwe soort voor
Zeeland. In de stortstenen vooroevers werden in beide gebieden zeer hoge dichtheden paling
vastgesteld (ca. 1 expl. per 3-5 meter oeverlengte). Naar verwachting doen deze zich tegoed aan de
hier massaal voorkomende zwartbekgrondel.
De soort die op de meeste locaties is aangetroffen is diklipharder (21), gevolgd door
brakwatergrondel (20), koornaarvis (19) en zeebaars (18). De soort waarvan de meeste individuen
werden gevangen is dikkopje (1516), gevolgd door koornaarvis (831), diklipharder (636) en
zwartbekgrondel (616).
De meest soortenrijke locatie was de Westerschelde ter hoogte van de kerncentrale bij Borssele met
13 soorten. Op de tweede plek kwam het Volkerakmeer bij de Slikken van de Heen met 12 soorten,
als derde de Westerschelde ter hoogte van Fort Ellewoutsdijk met 11 soorten.
6
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
4
Beeldverslag
7
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Voor meer foto’s kunt u kijken in het online fotoalbum: www.ravon.nl/Infotheek/Fotos/tabid/1496/AlbumID/392-283/
www.ravon.nl/Infotheek/Fotos/tabid/1496/AlbumID/392
8
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
5
Dankwoord
Bij deze willen we alle deelnemers bedanken voor hun enthousiaste bijdrage aan het vissenweekend.
Voor het verlenen van toestemming om in verschillende gebieden te mogen vissen zijn we
Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten dankbaar.
9
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Bijlage 1 Deelnemerslijst
Aad Meima
Arthur de Bruin
Bas de Maat
Bernd van Broekhoven
Daan van Grieken
Elfriede Schotsmans
Esther Meima
Jan Kranenbarg
Jarno Beijk
Jeroen Bosveld
Jeroen Jansen
Jesse Keyzer
Jöran Janse
Johann Prescher
Jorn Theelen
Josine de Jongh
Jelger Herder
Lodewijk Krapels
Lucien Calle
Maarten Flikweert
Maarten van der Beek
Marc Weeber
Marcel Koen
Marco Dubbeldam
Martijn Schiphouwer
Matthijs de Vos
Mick Vos
Milou van Voorst
Minne Feenstra, Kris & Cisko
Niels Schrieken
Patrick Heijne
Pepijn Calle
Rick Heeres
Rob Fraaije
Rob Le Duc
Rolf van Leeningen
Sanne Ploegaert
Siep Busink
Steven van Kasteel
Teddy Dolstra
Tim Jak
Tristan de Graça
Wim Kaijser
10
1 Paling - Anguilla anguilla
2 Ansjovis - Engraulis encrasicolus
3 Haring - Clupea harengus
4 Sprot - Sprattus sprattus
5 Kleine modderkruiper - Cobitis taenia
6 Winde - Leuciscus idus
7 Karper: onbepaald - Cyprinus carpio
8 Goudvis - Carassius auratus
9 Brasem: Abramis brama
10 Ruisvoorn - Scardinius erythrophthalmus
11 Blankvoorn - Rutilus rutilus
12 Rivergrondel - Gobio gobio
13 Spiering - Osmerus eperlanus
14 Dunlipharder - Liza ramada
15 Diklipharder - Chelon labrosus
16 Koornaarvis - Atherina presbyter
17 Driedoornige stekelbaars - Gasterosteus aculeatus
18 Tiendoornige stekelbaars - Pungitius pungitius
19 Kleine zeenaald - Syngnathus rostellatus
20 Grote zeenaald - Syngnathus acus
21 Griet - Scophthalmus rhombus
22 Tarbot - Scophthalmus maximus
23 Schar - Limanda limanda
24 Schol - Pleuronectes platessa
25 Bot - Platichthys flesus
26 Tong - Solea solea
27 Zeebaars - Dicentrarchus labrax
28 Baars - Perca fluviatilis
29 Snoekbaars - Sander lucioperca
30 Zandspiering - Ammodytes tobianus
31 Kleine pieterman - Echiichthys vipera
32 Zwarte grondel - Gobius niger
33 Dikkopje - Pomatoschistus minutus
34 Brakwatergrondel - Pomatoschistus microps
35 Zwartbekgrondel - Neogobius melanostomus
36 Marmergrondel - Proterorhinus semilunaris
37 Blonde Grondel - Gobiusculus flavescens
38 Pitvis - Callionymus lyra
Aantal soorten
L]
- noor
d [Z
4
10
250
6
10
stede
Ha am
lder
's-Grav
enpo
e Ham
10
3
3
5
13
5
29
2
9
3
11
4
9
26
23
3
3
7
1
38
1
15
3
2
2
15
30
20
20
10
90
1
1
4
307
5
8
15
5
75
6
5
2
9
5
50
1
11
8
1
3
1
13
40
5
11
1
49
20
11
2
1
6
50
2
2
50
g
1
7
2
4
3
10
6
2
2
ijk
6
2
1
47
52
1
1
2
25
e.o.
15
1
16
30
60
4
100
30
4
6
o.
agdi jk
e.
2
13
2
2
1
150
lder
's-Grav
enpo
lder Ha
's-Grav
enpo
- Zw aa
ksch
e Wee
l oost
/ Oost
er Zw
akep
olde r
ho
r van
Baar
land
d - Sc
Baarlan
ot
Slufte
r Ka lo
ele -
Borss
polder
- Holle
Dr iew
egen
outsd
ijk
Ell ew
o.
ijk - Ev
eringe
polder
e.
El lew
outsd
ijk - Zu
Ellew
outsd
ste
rsche
lde
ijk / Oo
- ze ed
hoek
Goris
/ Philip
sdam
krui sin
Ha
ingen
da m
Gr ev el
Kape
llebank
nsw ee
rt -
idgor
s
5
2
Kampe
rland
6
2
20
3
30
10
1
1
40
3
1
4
20
3
2
125
32
2
30
1
2
4
1
1
1
3
4
4
50
5
88
33
25
60
60
5
4
415
3
1
Zuidwe
st
8
80
1
4
1
1
100
3
30
12
2
532
89
36
96
5
2
3
8
3
48
121
0
2
3
30
elpla
r
dpolde
Noor
ard II
Banja
lei De
inv al
- Stran
d en
du
older
Haaf te
np
- Van
mee r
OudVosse
Ze ed
weer
tHa ns
isse
Sche
rpen
ijk
epol de
r zeed
- Sche
rpen
iss
lder
ariapo
na M
- Joan
naland
Sint An
dpold
er we
st
- Noor
land
Sint M
aarte
nsdi jk
t Anna
d - Sc
hor va
n Sin
nalan
Sint An
Do
rtsman
- Zeed
ijk
van de
n
Sli kken
d
noor
man
Dorts
van de
n
Sli kken
er Ze
edijk
epold
nsho
fsted
d-Ke m
pe
e - Ou
Staven
iss
av en
Staven
iss
e - St
issep
older
Zeed
ijk W
est
av
e - St
Staven
iss
Zeed
ijk
eniss
epold
er
o.
iet e.
de Vl
eer Plaat
van
Volke
ra km
W est
He en
n de
- Sli kk
en va
Volk er
akmee
r
2
6
2
en
Scho
uw
lu is en
1
125
6
38
5
25
1
1
23
8
150
10
3
1
2
15
35
50
5
1
150
5
2
1
e have
ndam
idelijk
at e.o.
- have
n M idd
- Gr ev
elingen
wers
da m
Brou
Oost
Westla
nd
rgh- en
er Bu
ss
Noor
dzeezij
de - tu
Brouw
er sdam
-
ph
en Sp
uis
Ha
amste
de - Po
ld
iastra
nd
Kampe
rland
- So
have
n
Matt
en
ersche
lde ke
ring Oost
erin
g-M
attenh
aven
zu
Ooste
rscheld
ek
je To
4
25
1
15
50
pshuis
rand
ng - St
Ooste
rsche
ldek eri
7
2
149
259
33
6
2
92
Jans
Ne elt
je
- Vl uc
hthave
n
ering
eldek
ersch
Oost
5
4
1
3
4
25
d)
str an
dijk en
we W
erk (z
ee
Flaau
orp Oudd
oek Bu
itend
ijks Oo
st
rke (S
D) - Sc
he lph
6
150
1
10
80
2
1
Seroos
ke
1
110
2
2
1
za nd
Br ee
rand
er - St
Zuidw
est
older
Zeed
ijk
eniss
ep
- Stav
Stave
ni sse
- Fort
Ellew
outsdij
k
2
3
Wes
npold
Vrou
we
and
erstr
5
18
8
15
10
3
tka pe
lle - Zu
id
out
10
1
6
1
1
1
1
ocatie
Zoeter
sb
Duikl
2
1
10
eg
La ngew
r zuid
ocatie
Drei sc
ho
Duikl
ties
… loca
en op
2
2
6
6
1
1
2
1
2
5
2
1
6
1
21
20
16
5
7
1
4
3
1
6
7
1
19
3
1
6
1
3
18
20
3
1
3
1
Waa
rgenom
- Bie ze
lingsch
65
25
Aant
al idivi
du en
151
4
76
81
8
3
49
10
8
68
5
250
23
1
636
841
302
121
66
1
24
12
1
34
39
1
403
123
1
321
1
3
1517
313
616
1
13
1
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Bijlage 2 Overzicht vangsten
Alle vangsten zijn ingevoerd op www.waarneming.nl en zullen van daaruit doorvloeien naar de NDFF.
11
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Bijlage 3 Verspreidingskaarten
Brakwatergrondel
Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin brakwatergrondel bekend is in Zeeland. Met
donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin brakwatergrondel is gevangen tijdens het
vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen zijn kilometerhokken
aangegeven waarin tijdens het vissenweekend brakwatergrondels zijn gevangen maar die wel al
bekend waren.
12
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Diklipharder
Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin diklipharder bekend is in Zeeland. Met
donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin diklipharder is gevangen tijdens het
vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was.
13
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Koornaarvis
Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin koornaarvis bekend is in Zeeland. Met
donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin koornaarvis is gevangen tijdens het
vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen zijn kilometerhokken
aangegeven waarin tijdens het vissenweekend koornaarvissen zijn gevangen maar die wel al bekend
waren.
14
RAVON Vissenweekend 2014 Zeeland
Linksboven: locatie marmergrondel
Rechtsboven: Een verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin kleine modderkruiper bekend is
in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin kleine modderkruiper is
gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was.
Linksonder: Een uitsnede van de verspreidingskaart van de kilometerhokken waarin zwartbekgrondel
bekend is in Zeeland. Met donkergroen zijn de kilometerhokken aangegeven waarin zwartbekgrondel
is gevangen tijdens het vissenweekend en waarvan deze nog niet eerder bekend was. Met lichtgroen
zijn kilometerhokken aangegeven waarin tijdens het vissenweekend zwartbekgrondels zijn gevangen
maar die wel al bekend waren.
Rechtsonder: Kleine zeenaald, voor de betekenis van de kleuren, zie hierboven.
Alle waarnemingen van het kamp zijn ingevoerd op waarneming.nl en zullen geleidelijk doorstromen
naar de NDFF en dus de digitale visatlas(sen). Desgewenst kunt u de data ook opvragen.
15

Download Report