Kaart met alle oorlogsmusea in Nederland

WOENSDAG 2 APRIL 2014
LDN_METROPOOL_01
Stelling
88%
Overheid moet
burger nu eens
belonen
Aantal
stemmen: 652
12%
Metropool
eens
oneens
Eens
Oneens
Het wordt eens tijd dat de
overheid iets terug doet na alle
loze beloften en toezeggingen,
van het kwartje van Kok tot de
1000 euro van Rutte. En dan praat
je nog niet eens over verlaging
van pensioenen.
De staatsschuld bedraagt nog
steeds een dikke € 27.000 per
Nederlander. En loopt dagelijks
op, met iets minder dan 3% per
jaar. Reden voor een feestje?
Reden om nu te gaan nadenken
over de verdeling?
J. Roos, Enkhuizen
Wim de Leeuw, Leiden
❜
❜
❜
Geheimhouding afschaffen
Praat je met de koning, dan mag je daar buiten de paleismuren niets over zeggen. Dat is democratie uit het jaar nul. Dus
gaat Kamerlid Linda Voortman (GroenLinks) deze week niet
naar het kennismakingsgesprek voor nieuwe Kamerleden
met koning Willem-Alexander en koningin Máxima.
Omdat gesprekken met de koning geheim moeten blijven,
vindt Voortman het gesprek zinloos tijdverdrijf voor een
volksvertegenwoordiger die juist in de openbaarheid moet
treden. Afschaffen dus die Koninklijke geheimhouding. Dat
past niet meer bij modern koningschap anno 2014.
❜
De vegarevolutie
begint in de keuken
Doe meer
met avocado
Tip van Lisa Steltenpool:
koop avocado’s onrijp en
laat ze vier dagen rijpen.
,,Dat doe ik om te voorkomen dat hij door 47 klanten is fijngeknepen tot
fijne moes.’’ Avocado is vet
waardoor hij veganistische gerechten een romig
en rijk karakter geeft. De
meeste mensen die avocado eten, behandelen hem
als een kiwi: doorsnijden
en leegscheppen met een
theelepel. Dat kan beter,
schrijft Steltenpool op
haar blog earlydew.com.
✱Gepureerde avocado is
een alternatief voor boter
of margarine. ,,Avocado op
brood met tahin en sambal is héél lekker!’’
✱Een ontpitte avocado is
met cayennepeper en
citroensap een onmisbaar
ingrediënt in romige
pistache-broccolisoep. De
romige consistentie ontstaat als de soep met een
staafmixer is gepureerd.
voedingsinformatie. Anders dan bij
veel andere veganistische kookboeken, die van vrouwen een ’skinny
bitch in the kitch’ willen maken,
zijn alle ingrediënten in doodnormale supermarkten te koop.
FOTO ANP
Metropool
Bolsward
Kornwerderzand
Leeuwarden
Schiermonnikoog
Groningen
5. Onderduikadres Jozef en Regina Meijer
6. Museum Canadian Allied Forces 1940-1945
7. Museum Verzameling 40-45
8. Museum voor Oorlogshistorie
Bedum
Groningen
Harkstede
Midwolda
Overijssel
12. Informatiecentrum Canadese begraafplaats Holten
13. Memory Oorlogs- en Vredesmuseum
14. Twents Oorlogsmuseum 1940-1945
Holten
Nijverdal
Vriezenveen
Gelderland
15. Aaltense Oorlogs- en Verzetscollectie 1940-1945
16. Markt 12 - Euregionaal Museum voor de Vrijheid
17. Arnhems Oorlogsmuseum '40-'45
18. Indisch Herinneringscentrum / Museum Bronbeek
19. Collectie '40-'45
20. Museum Vliegbasis Deelen
21. Museum De Maurits 1940-1945
22. Militair Historisch Museum De Veteraan 1935-1945
23. Oorlogsmuseum Niemandsland
24. Graafs Kazematten Museum
25. Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945
26. Achterhoeks Museum 1940-1945
27. Betuws Oorlogsmuseum The Island 1944-1945
28. AVOG Crash museum 1940-1945
29. Airborne Museum 'Hartenstein'
30. Maas & Waals Museum 1939-1945
31. Glider Collection Wolfheze
32. Museum ‘Opdat wij niet vergeten. 1939-1945’
Aalten
Aalten
Schaarsbergen
Arnhem
Beekbergen
Deelen
Doesburg
Eefde
Gendt
Grave
Groesbeek
Hengelo
Heteren
Lievelde
Oosterbeek
Winssen
Wolfheze
Zelhem
Zuid-Holland
50. Museon - Kind in Oorlog
51. Museum 1940-1945
52. Verzetsmuseum Zuid-Holland
53. Atlantikwall-Museum
54. Atlantikwall Museum Noordwijk
55. Biber bunker
56. Museum Johannes Postschool
57. OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam
58. Atlantikwall Museum Scheveningen
59. Bunkermuseum Den Haag
Den Haag
Dordrecht
Gouda
Hoek van Holland
Noordwijk
Oostvoorne
Riderkerk-Rijsoord
Rotterdam
Den Haag
Voorburg
Zeeland
60. Wings to Victory Museum
61. Gdynia Museum
62. Bevrijdingsmuseum Zeeland
63. Oorlogsmuseum Switchback
64. Klein Museum Het Veerse Gat
65. Bunkermuseum Vlissingen, ‘Bunker Oranjemolen’
66. Dijk- en oorlogsmuseum
67. Bunkermuseum Zoutelande
Arnemuiden
Axel
Nieuwdorp
Oostburg
Veere
Middelburg
Westkapelle
Middelburg
Noord-Brabant
68. Militair Historisch Museum Achtmaal
69. Museumpark Bevrijdende Vleugels
70. Generaal Maczek Museum
71. Museum Oorlog en Vrede
72. Museum De Bewogen Jaren 1939-1950
73. De Jaren 1940-1945. De Jaren Nederlands-Indië
74. Museum Brigade en Garde Prinses Irene
75. Oorlogsmuseum Ossendrecht
76. Oorlogsmuseum Overloon
77. Nationaal Monument Kamp Vught
Achtmaal
Best
Breda
Breda
Hooge Mierde
Loon op Zand
Oischot
Ossendrecht
Overloon
Vught
Limburg
78. Eyewitness, Beek
79. Museum Expositie 40-45
80. Streekmuseum Maaskant '44
81. Museum Oorlog in de Peel
82. Roerdriehoek Museum
83. Expositie Luchtoorlog 1939-1945
Beek
Blitterswijck
Grevenbicht
Melderslo
Montfort
Nederweert
4
Flevoland
Erik Somers in het Verzetsmuseum junior. ,,Vooral educatieve, creatieve musea zijn populair."
FOTO ELLA TILGENKAMP
Oorlogsmusea in trek
Ongekend populair ✱ 83 Musea in Nederland ✱ Fascinatie
voor oorlog ✱ Vooral aandacht voor WOII
[email protected]
FOTO ELLA TILGENKAMP
Friesland
1.
Titus Brandsma Museum
2. Kazemattenmuseum Kornwerderzand
3. Fries Verzetsmuseum
4. Bunkermuseum Schlei
Drenthe
9. Historische Collectie Regiment Stoottroepen Prins Bernhard Assen
10. Museum Ergens in Nederland 1939-1945
Emmen
11. Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Hooghalen
Laura Heerlien
Lisa bij de Biospecialist op de Rozengracht in Amsterdam.
Waarover zij praten, blijft geheim.
Nederlandse Tweede Wereldoorlog-musea en herinneringscentra (2013)
Wilfred Simons
Amsterdam ✱ Ideeën over de vraag
wat goed voedsel is, veranderen
sterk. Waar is de tijd dat moeders
hun man en kinderen in liefde en
vertrouwen een boterham met kaas
en een glas melk voorzetten? Wanneer prakten we voor het laatst
gedachteloos onze aardappelen in
een plasje jus met een lapje vlees
ernaast? Onze ’voedingsvisie’ is op
drift. Aloude instituten als het
Voedingscentrum en de uit 1953
daterende ’Schijf van Vijf’ worden
niet langer vertrouwd, maar een
nieuwe consensus over wat goed en
gezond is, hebben we nog niet.
’Health foodie’ en diëtiste-inopleiding Lisa Steltenpool (22) is
ervan overtuigd dat we toegaan
naar een ’veel meer plantaardig’
dieet, met vooral groenten, peulvruchten en brood. Onze gezondheid profiteert daarvan, maar ook
het milieu en het dierenwelzijn
hebben er baat bij. Gistermiddag
presenteerde de Enkhuizense haar
kookboek ’De Vegarevolutie. De
onmisbare gids voor veganistisch
eten’ bij uitgeverij Prometheus/
Bert Bakker aan de Amsterdamse
Herengracht.
Steltenpool schreef haar kookboek
voor jonge mensen die nog niet zo
lang zelfstandig leven of die op het
punt staan om kinderen te krijgen.
,,Ik dacht bij het schrijven aan
jonge vrouwen tot 35 jaar die bewust en eerlijk willen leven en die
goed voor hun lichaam willen
zorgen’’, zegt ze. Ongeveer de helft
van De Vegarevolutie bestaat helemaal niet uit recepten, maar uit
WOENSDAG 2 APRIL 2014
LDN_METROPOOL_02
De nieuwe stelling
Amsterdam ✱ Zeventig jaar na de
bevrijding staat de herinnering aan
de Tweede Wereldoorlog onverminderd sterk in de belangstelling.
Nederland telt maar liefst 83 musea waarin de Tweede Wereldoorlog centraal staat en de teller lijkt
niet stil te staan. Ook de bezoekersaantallen groeien. Dit blijkt uit het
onderzoek van NIOD-historicus
Erik Somers, waarop hij vandaag
promoveert aan de Universiteit van
Amsterdam.
We lopen door het Verzetsmuseum, in de joodse buurt in Amsterdam. Het eerste deel van het gebouw herbergt de reguliere tentoonstelling, opgezet in 1999. Achterin is het vorig jaar geopende
Verzetsmuseum junior. ,,De verschillen zijn duidelijk. Het oude
gedeelte toont het verhaal van de
oorlog in documentairestijl. Chronologisch. Alles wordt verteld, tot
in de details. In dit deel van het
museum krijg je een geschiedenisles. Wel een boeiende, ook met
doe-dingen, maar het blijft een
geschiedenisles.”
De nieuwe juniortentoonstelling
vertelt het verhaal van de Tweede
Wereldoorlog vanuit een heel ander, meer persoonlijk perspectief.
Je volgt vier kinderen: Henk, Eva,
Nelly en Jan. Nelly was lid van de
Jeugdstorm, haar ouders zaten bij
de NSB. Eva was een joodse, de
ouders van Jan verstopten een
piloot in de kerk en Henk was een
’gewone’ jongen.
Het ‘foute’ meisje Nelly had in een
museum ‘oude stijl’ nooit die aandacht gehad, denkt Somers. ,,De
meeste musea kwamen op in de
jaren tachtig, toen de protestgeneratie heerste. De tentoonstellingen
waren bedoeld als waarschuwing:
wat in het verleden heeft plaatsgevonden mag nooit meer gebeuren.
Musea hadden een heel politieke
betekenis. Nu leer je nog steeds
lessen uit de geschiedenis, maar op
een veel minder belerende manier.
Het verhaal van Nelly gaat ook
over motieven en keuzes, over
achtergronden. Het biedt inzicht
in waarom zo’n gezin bij de NSB
komt. De scheidslijn tussen goed
en fout is niet zo makkelijk te
maken en deze tentoonstelling laat
je zelf op ontdekkingsreis gaan. Je
voelt, je denkt na. De geschiedenis
is niet zwart-wit.”
Vooral de nieuwe, educatieve en
creatieve manier van tentoonstellen zorgt volgens Somers voor de
populariteit van musea. Saai kun je
de meeste al lang niet meer noemen, overal zijn knopjes, geluidjes
en raadsels op computerschermen.
Maar dat geldt voor veel musea.
Band
,,Oorlogsmusea hebben een extra
dimensie. De oorlog blijft een
referentiepunt in ons leven. Onze
kinderen hebben geen directe band
meer met de oorlog, maar de tweede en derde generatie nog wel. Wij
hebben allemaal opa’s en oma’s en
ouders meegemaakt die de oorlog
hebben ervaren. We zijn er mee
opgevoed, het ligt nog steeds verankerd in ons bestaan. Toch: de
generatie die de oorlog heeft meegemaakt, overlijdt langzaam maar
zeker. En daarom houden we op
een ander manier contact met het
verleden: via musea. We gaan naar
de grote, gevestigde jongens, maar
ook naar de kleintjes. Vooral in die
laatste categorie zit groei, dankzij
de vele privécollecties. Mensen
willen delen.”
Verdubbeling
bezoekers
Van de in totaal 83 oorlogsmusea zijn achttien instellingen een officieel ‘geregistreerd museum’. In 2012
ontvingen deze 83 Nederlandse museale oorlogsinstellingen in totaal 1.188.000 bezoekers. Hierbij zijn voor het
Anne Frank Huis slechts de
Nederlandse bezoekers meegerekend. (Het totaal aantal
bezoeken aan het Anne Frank
Huis bedroeg alleen al dat
jaar bijna 1,2 miljoen). Kijk je
naar de cijfers van tien beeldbepalende musea, dan is de
publieke belangstelling voor
de oorlogsmusea ten opzichte
van de periode 1996 tot 2013
bijna verdubbeld.
Wat natuurlijk ook helpt is dat
mensen meer vrije tijd hebben en
er meer op uittrekken. ,,We zoeken
naar de plaatsen waar we kunnen
voelen, verdieping kunnen vinden.
Daarom zijn juist historische plekken zo populair. Denk aan de magische aantrekkingskracht van het
Anne Frankhuis. Daar heeft de
onderduik zich afgespeeld, dat
maakt verschil.”
Utrecht
33. Nationaal Monument Kamp Amersfoort
34. Informatiecentrum Militair Ereveld Grebbeberg
35. Museum Het Verscholen Dorp
36. Hoeve De Beek ‘Grebbelinie in het Vizier’
Rhenen
Nunspeet
Woudenberg
Noord-Holland
37. CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum '40-'45
38. Anne Frank Huis
39. Monument en Museum de Hollandsche Schouwburg
40. Verzetsmuseum Amsterdam
41. Luchtoorlog Museum Icarus et Mars Museum
42. Corrie ten Boom Museum ‘De Schuilplaats’
43. Luchtoorlogsmuseum Fort Veldhuis
44. Militair-Mobiel-Depot 40-45
45. Oorlogsmuseum West-Friesland
46. Regionaal Museum 1940-1945 Schagen en omstreken
47. Luchtvaart en Oorlogsmuseum Texel
48. Atlantikwall Wapens & Munitie Museum
49. Bunker Museum IJmuiden
Aalsmeerbrug
Amsterdam
Amsterdam
Amsterdam
Assendelft
Haarlem
Heemskerk
Loosdrecht
Midwoud
Schagen
Texel
IJmuiden
IJmuiden
5
6
3
2
47
1
11
46
10
45
43
48 49
41
38
44
58
59
13
12
19
33
36
52
50
14
35
40
39
37
54
53
55
31
21
18
27
34
56
23
30
25
51
24
64
68
60
65 62
63
70 71
77
73
76
79
81
74 69
75
72
61
83
Museum naar bezoekersaantal
< 1.000
10.000-25.000
1.000-2.500
25.000-50.000
2.500-10.000
50.000-100.000
82
> 100.000
80
78
Bron: Erik Somers 2014 / Petels
22
20 17
29
57
67
8
9
42
66
7
26
32
15
28
16

Download Report