Gras dat groeit als kool

Hoge opbrengst dankzij geheim wapen
Gras dat groeit
als kool
Melkveehouder Auke Stremler heeft zo zijn eigen ideeën over
bodemvruchtbaarheid. Een zodebemester komt bij hem het land niet op en in
plaats van kunstmest zou hij graag de mogelijkheid hebben om meer mest uit te
rijden. Van de grond rond zijn bedrijf in Jorwert haalt hij tot wel vijf hoogwaardige
sneden per jaar. Zijn geheime wapen is een bodemverbeteraar.
Auke Stremler houdt de bodemvruchtbaarheid op peil door een goede bemesting. Hij toont graag het resultaat.
20
PlattelandsPost
Ondernemen
M
et een schop in de hand
loopt Auke Stremler het
weiland in. Op de achtergrond grazen zijn koeien
en aan de horizon vervolmaakt de kerktoren van Jorwert het idyllische plaatje. Even later houdt Stremler
een graszode omhoog. “Kijk, onder het
gras zit meteen een dikke humuslaag.
De wortels lopen ook mooi ver door naar
beneden. Er zit zelfs een regenworm in.”
Bodemverbeteraar
In het Friese Jorwert, een kilometer of
acht ten zuidwesten van Leeuwarden,
heeft Auke Stremler een melkveehouderij met tachtig koeien, vijftig stuks jongvee en 58 hectare grond die 60 procent
afslibbaar is. Ruim twintig jaar geleden
begon Stremler zich in bodemvruchtbaarheid te verdiepen. “Ik zat toen bij een
agrarisch jongerencontact waarvoor we
wel eens sprekers uitnodigden. Er kwam
toen iemand vertellen over de bodemverbeteraar AgriMestMix, dat het voor
een homogenere, gezondere mest zorgt.
Rinze Joustra van Rinagro, de huidige
producent van het product, was daarbij
ook aanwezig. Er zijn zo veel bodemverbeteraars op de markt waarvan je helemaal geen resultaat ziet, dat je al snel
denkt: het zal wel. Maar bij dit product
had ik een goed gevoel.”
Mest mixen
Het product bleek een goede oplossing voor een probleem op het bedrijf,
dat toen nog van zijn ouders was. “Met
het mixen van de mest in de vijf putten van de ligboxenstal waren we een
dag bezig. En een dag diesel verstoken
voor de mixer is nogal wat. Maar met
AgriMestMix hadden we binnen een week
homogenere mest. In een uur konden
we opeens alle vijf putten mixen. Door
de homogenere samenstelling kregen
we ook meer ruimte in de put en bij het
uitrijden bleek het een betere samenstelling te hebben. Sinds die tijd giet ik het
één keer per week over de roosters in
de stal, zodat het in de drijfmest terecht
komt.”
oktober 2014 | nummer 8
Humuslaag
De bodemverbeteraar, die op bacteriële
basis werkt, zorgt voor een soort voorvertering van de mest en een omzetting
van nitraat naar ammonium gebonden
stikstof. “Dus ik heb geen vervluchtiging
van ammoniak”, vertelt Stremler. “Er
komt een vriendelijke, zoetige geur van
de mest, een gezonde natuurlijke geur,
ook bij het uitrijden. Door de voorvertering is de mest meteen opneembaar
als ik het op het land breng. Binnen een
paar dagen zie ik al resultaat. Het gras
wordt gewoon groener. Ook met droog
weer kan ik uitrijden, zonder risico op
verbranding.”
Door de betere bemesting is er een
humuslaag in het grasland ontstaan, een
sponsvormige laag die in natte periodes
vocht opneemt en opslaat. “In droge
periodes komt dat water langzaam vrij,
zodat het gras kan blijven groeien. Door
die humuslaag heb ik ook een betere
beworteling, een beter bodemleven en
een beter waterdoorlatend vermogen.
Door de betere beworteling heb ik weer
een betere benutting van de mineralen, omdat de wortels de grond beter
doordringen. Ook is de beluchting van
de grond beter. Je krijgt dus een soort
kringloop. Doordat het ene aspect beter
is, wordt de rest ook beter. Wat de
KringloopWijzer doet, doen wij al veel
langer.”
Vijf sneden
De opbrengsten zijn ernaar. “De
opbrengst van het grasland ligt niet
alleen hoger, maar het land heeft ook
een hoger drogestofpercentage”, zegt
Stremler. “Er zit maar heel weinig vocht
in het gras, dus de hoeveelheid gras die
je maait, heb je ook als eindproduct.
Kwalitatief heb ik een betere opbrengst
dan voorheen. Ik bewerk nu voor het
derde jaar een aantal nieuwe gronden
die ik door ruilverkaveling heb verkregen. Dankzij AgriMestMix verbetert het
bodemleven en schiet de opbrengst daar
omhoog. De grasgroei wordt dichter
en bij zware sneden is er een snellere
hergroei. Ik heb daar in één jaar nu vijf
‘Door de
voorvertering is
de mest meteen
opneembaar’
sneden afgehaald. Dat is natuurlijk heel
mooi, zeker gezien de discussie rond het
verhogen van de opbrengst van het grasland met oog op het melkquotum dat in
2015 wordt afgeschaft.”
Ammoniak
Omdat hij geen last heeft van vervluchtiging van ammoniak verkocht Stremler
twee jaar geleden zijn zodebemester.
“De nitraat in de mest wordt omgezet
naar ammonium gebonden stikstof, dus
ik hoef de mest niet te injecteren. Met
die messen die in de bodem snijden,
maak je het bodemleven kapot. Ik heb
nu een Tobroco-graslandbemester met
een sproeisysteem met uitloop naar de
grond, zodat de mest tussen het gras
wordt gelegd. Veel boeren zijn bang dat
de mest dan mee het gras op groeit,
maar door AgriMestMix breekt de mest
binnen een week af en vervalt het tussen
het gras. Helaas mag deze manier van
bemesten na 2017 niet meer. Dan heb ik
dus een probleem. Ik moet nog zien hoe
ik dat ga oplossen.”
Optimale conditie
Om zijn grasland in optimale conditie te
houden, doet Stremler zo veel mogelijk
zelf. Alleen voor het inkuilen huurt hij
een loonwerker in. “Bemesten is een
passie van mij. Als ik het zelf doe, weet
ik precies hoe het gebeurt.” Om de kans
op verdichting van de grond te verminderen, heeft hij midden onder zijn raapwagen twee extra wielen laten zetten, zodat
het gewicht over de volle breedte van de
wagen wordt verdeeld.
Stremler wijst achter zijn bedrijf naar
een weiland. “Van de week zijn we aan
PlattelandsPost
21
het inkuilen geweest. Mijn loonwerker
komt dan met enorme machines, je ziet
de sporen nu nog in het gras. Hij vindt
dat zelf ook een nadeel. Maar ja, hij moet
in een korte periode een hoge productiviteit draaien, dus dan zit er weinig anders
op.” Graslandonderhoud vindt Stremler
zonde van zijn tijd. “Dat onderhoud had
je van tevoren moeten voorkomen, door
een betere zorg voor de bodem en op
andere momenten of met minder zware
machines op het land te komen. Als het
hier drie dagen heeft geregend, moet je
gewoon niet op het land komen.”
Meer vogels
Van Stremlers grond heeft bijna de helft,
28 hectare, een natuurbestemming als
weidevogelgebied. De gronden zijn nu nog
van Natuurmonumenten en de provincie
Fryslân, maar vanaf volgend jaar eigendom van Stremler. “Particulier natuurbeheer wordt dat genoemd. De gronden
hebben een uitgestelde maaidatum, 1
juni, 15 juni of 1 juli.” Op de gronden mag
er wel vaste stromest worden uitgereden,
maar geen drijfmest. Stremler heeft van
de provincie toestemming gekregen om
er zijn drijfmest met AgriMestMix uit te
‘Er komt een
vriendelijke,
zoetige geur van
de mest’
rijden. “Met vogeltellingen heb ik aangetoond dat op land waar ik mest met
AgriMestMix heb uitgereden meer weidevogels broeden. Omdat het bodemleven er
beter is, zitten vogels daar graag. Vreemd
genoeg zet Natuurmonumenten meestal
juist in op het verschralen van de bodem,
maar daar zitten vervolgens veel minder
vogels. Het zijn geen derogatiegronden,
dus ik mag niet zo veel mest uitrijden, 170
kilo stikstof in plaats van 250. Ook mag ik
niet in één keer 30 kuub uitrijden.”
Meer mest
Stremler zou op zijn derogatiegronden
graag meer mest willen uitrijden, maar
loopt tegen de Meststoffenwet aan. “Per
snede breng ik 15 tot 20 kuub mest per
De bodem in een weiland van Stremler: een dikke humuslaag en goede beworteling.
22
PlattelandsPost
keer op. Op een gegeven moment heb
je niet meer mest voorradig. Meer mest
aanvoeren kan niet, omdat ik aan het
plafond zit qua mestplaatsing. Op de klei
hebben we dit jaar meer ruimte gekregen wat betreft kunstmeststikstof. Dat
heb ik helemaal niet nodig. Liever zou ik
meer mest uitrijden, dat is gezonder voor
de grond. De bodem heeft de chemische
stikstof eigenlijk niet meer nodig. Door
de wetgeving moet ik juist mest afvoeren.”
Door het gebruik van AgriMestMix kan
de kunstmestgift drastisch omlaag. In
ieder geval voor de helft. Stremler gaat
verder. “Per snede strooi ik niet meer
dan 100 kilo KAS per hectare. Daar
komt de mest dus overheen. Ik probeer
de kunstmestgift steeds verder te minimaliseren. Als je er te veel van geeft,
kan dat de grasgroei afremmen. Dan
geef ik liever net te weinig. We spelen
als het ware met de groei. Hoe ver kun
je gaan met het verminderen van de
kunstmestgift? Dit jaar heb ik veertig
procent van de toegestane hoeveelheid
kunstmest niet gebruikt.”
Bert Platzer

Download Report