Download hier het persdossier ( - Rode Kruis

Persdossier: Belgische Rode Kruis bestaat 150 jaar
Mechelen, 30 januari 2014 – Op 4 februari bestaat het Belgische Rode Kruis 150 jaar. Tot op
vandaag heeft de humanitaire organisatie dezelfde missie: de kwetsbaarheid van de bevolking
verminderen. ‘150 jaar mensen helpen. Altijd, overal’, zo luidt de baseline van de campagne van
Rode Kruis-Vlaanderen, onderdeel van het Belgische Rode Kruis. Door in de toekomst nog meer in
te zetten op innovatie, wil de organisatie zijn missie zo effectief en efficiënt mogelijk waarmaken
en zo de kwaliteit van zijn hulpverlening verhogen. Of hoe de idee van Henry Dunant, grondlegger
van het Rode Kruis, vernieuwend en deskundig wordt ingevuld.
150 JAAR BELGISCHE RODE KRUIS
150 jaar mensen helpen. Altijd, overal.
Op 4 februari 2014 bestaat het Belgische Rode Kruis 150 jaar.
Het Belgische Rode Kruis maakt deel uit van de Internationale Rode Kruis en Rode Halve
Maanbeweging, de oudste humanitaire organisatie ter wereld en tevens de grootste, met 189
nationale Rode Kruisverenigingen wereldwijd. De organisatie speelt in op de noden van de
kwetsbaren in de maatschappij en werkt overal volgens dezelfde fundamentele beginselen:
menselijkheid, onpartijdigheid, neutraliteit, onafhankelijkheid, vrijwilligheid, eenheid en
universaliteit.
150 jaar na zijn oprichting is de missie van het Belgische Rode Kruis nog steeds dezelfde: de
kwetsbaarheid van de bevolking verminderen. Bij de oprichting kwam deze vooral voort uit
oorlogssituaties. Doorheen de jaren is deze kwetsbaarheid gewijzigd: door natuurgeweld, door
sociaal isolement, door politieke conflicten, door schending van het humanitair recht … De
strategische keuzes zijn hierop gestoeld en geven richting aan de activiteiten van het Rode Kruis.
Dankzij de vrijwillige en neutrale inzet van vrijwilligers, donoren, schenkers en partners, slaagt het
Rode Kruis er al 150 jaar in om mensen te helpen. Altijd, overal. Christ’l Joris, voorzitter van Rode
Kruis-Vlaanderen: “Dag na dag maken onze 13.000 vrijwilligers een klein of groot verschil in het
dagelijkse leven van ontelbare mensen. Ze zijn lokaal ingebed, goed georganiseerd en deskundig
ondersteund. Dankzij hun engagement is het Rode Kruis onmisbaar in de maatschappij. In het
verleden en in de toekomst, in Vlaanderen en over de hele wereld.”
Oproep: schrijf mee aan het Rode Kruisverhaal
150 jaar mensen helpen. Altijd, overal. Dat zijn duizenden menselijke verhalen, van mensen die
geholpen werden door het Rode Kruis en van Rode Kruisvrijwilligers die een klein of groot verschil
maakten in iemands leven Ter gelegenheid van zijn 150e verjaardag lanceert Rode Kruis-Vlaanderen
het platform 150jaar.rodekruis.be en roept het de bevolking op om zijn Rode Kruisverhaal te delen.
Alle verhalen, klein en groot, zijn welkom.
Ook op de sociale media gaat de 150e verjaardag van Rode Kruis-Vlaanderen niet onopgemerkt
voorbij. Rode Kruisverhalen zijn welkom op de Twitter- en Facebookpagina van Rode KruisVlaanderen (Twitter: @RodeKruisVL #150jaarBRK, Facebook: facebook.com/Rode KruisVL).
HET RODE KRUIS MORGEN: EFFICIENTIE DOOR INNOVATIE
Als humanitaire organisatie beschouwt Rode Kruis-Vlaanderen het als zijn plicht om zijn missie op de
meest effectieve en efficiënte manier waar te maken. De waaier aan opleidingen voor vrijwilligers,
het uitwisselen van best practices met andere nationale verenigingen, het onderbouwen van
activiteiten met wetenschappelijk onderzoek en de transparante rapportering dragen daartoe bij. Net
als een duidelijke strategie.
Om de vijf jaar stelt Rode Kruis-Vlaanderen een strategisch plan op, dat de activiteiten, focus en
aanpak voor de organisatie bepaalt. Want enkel door zichzelf continu in vraag te stellen, opnieuw
uit te vinden en te verbeteren, slaagt de organisatie erin om zijn vrijwilligers blijvend te motiveren
en de kwetsbaren in de maatschappij te helpen. Elk strategisch plan bevat duidelijke doelstellingen
en KPI’s, die 3-maandelijks gemeten worden.
In januari 2016 wordt de opvolger van het huidige strategisch plan Afspraak 2015 van kracht. Daarin
zal de focus liggen op innovatie. Philippe Vandekerckhove, gedelegeerd bestuurder: “Onze
organisatie wil niet blindelings voortgaan op traditie, intuïtie of goede wil. Door te focussen op
innovatie en evidence-based practice, willen we onze positie steeds meer bepalen op basis van
evidentie en deskundigheid. Onze acties efficiënter en effectiever maken om de kwetsbaren in de
maatschappij nóg beter te helpen: daar draait het om.”
In het kader van zijn innovatiebeleid zet Rode Kruis-Vlaanderen de komende jaren verder in op
evidence-based practice en het verzamelen en uitwisselen van wetenschappelijke data.
Evidence-based practice
Al sinds enkele jaren zet Rode Kruis-Vlaanderen sterk in op evidence-based practice. Die methode
laat toe om praktijkhandelingen te onderbouwen met het best beschikbare bewijsmateriaal. 1
Het Centrum voor Evidence-Based Practice van Rode Kruis-Vlaanderen beantwoordde verschillende
onderzoeksvragen, zowel voor de Dienst voor het Bloed als de Humanitaire diensten. Zo
onderbouwde het eerstehulprichtlijnen, voerde het onderzoek naar de dagelijkse hoeveelheid water
die een persoon nodig heeft in een rampsituatie, en onderzocht het of bloed van
hemachromatosepatiënten veilig is voor transfusie.
De ambitie voor de komende jaren is om voor alle kernactiviteiten na te gaan welke maatregelen
het meest doeltreffend zijn, of ze haalbaar zijn op het terrein én hoe ze op de meest kosteffectieve
manier geïmplementeerd kunnen worden. “Deze evidence-based benadering impliceert dat
beslissingen over hulpverlening stapsgewijs, doordacht en zorgvuldig worden genomen. Zo kunnen
we onze hulpverlening kwaliteitsvol maken en onze middelen optimaal besteden.”, aldus
Vandekerckhove.
Datavergaring en kennisuitwisseling
Daarnaast zet Rode Kruis-Vlaanderen in op het bundelen van wetenschappelijke kennis, zodat deze
kennis wereldwijd kan gedeeld worden en ook andere Rode Kruisverenigingen en externe
hulporganisaties hun hulpverlening op de meest doeltreffende manier kunnen organiseren.
Ook daar wenst Rode Kruis-Vlaanderen een voortrekkersrol te spelen. Zo wil de organisatie een brug
slaan tussen wetenschap en praktijk en zijn middelen zo effectief en efficiënt mogelijk inzetten.
1
Binnen evidence-based practice vormt wetenschappelijke literatuur de basis van het bewijsmateriaal, aangevuld met
praktijkervaring, de expertise van deskundigen in het domein, de voorkeur en de beschikbare middelen van de doelgroep. Zo
worden de voor- en nadelen van een handeling vergeleken en kan men een doordacht antwoord geven op een
onderzoeksvraag.
HET RODE KRUIS VANDAAG: ALTIJD OP DE AFSPRAAK
De krachtlijnen van de werking van Rode Kruis-Vlaanderen
Het huidige strategische plan van Rode Kruis-Vlaanderen, Afspraak 2015, focust op
doeltreffendheid. Om de haalbaarheid te controleren, werd elke doelstelling binnen het plan
getoetst aan vier criteria:
•
•
•
•
Beantwoordt het aan maatschappelijke noden?
Is het motiverend voor de huidige en nieuwe vrijwilligers van het Rode Kruis?
Kunnen we de doelstellingen op een kwaliteitsvolle manier realiseren?
Zijn ze financieel, maatschappelijk en organisatorisch haalbaar?
Die oefening resulteerde in verschillende krachtlijnen, waarop concrete doelstellingen en projecten
werden geënt. Basisprincipes binnen Afspraak 2015 zijn samenwerking, zowel intern als met externe
partners, en de wetenschappelijke onderbouwing, waarbij kwaliteitsvolle hulpverlening gebaseerd
is op wetenschappelijke argumenten.
Na vier jaar ligt de uitvoering van Afspraak 2015 goed op koers. Hieronder een greep van enkele
realisaties binnen de verschillende krachtlijnen.
Stimulans voor zelfredzaamheid
Mensen zijn tot meer in staat dan ze zelf denken. Door te investeren in middelen en opleidingen,
kunnen mensen zichzelf beter uit de slag trekken. Dat is de onderliggende gedachte van het
concept ‘zelfredzaamheid’.
In de eerste plaats leert Rode Kruis-Vlaanderen zoveel mogelijk mensen eerste hulp. In 2012 gaf de
organisatie 13.664 lesuren eerste hulp voor volwassenen, en nog eens 14.404 voor bedrijven. Vorig
jaar werd een opfriscursus eerste hulp gelanceerd voor mensen die meer dan 5 jaar geleden een
eerstehulpopleiding volgden.
Rode Kruis-Vlaanderen wil ook een leidende rol behouden bij de ontwikkeling van de
eerstehulprichtlijnen en het bijhorende opleidingsmateriaal. In 2010 ontwikkelde het ‘African First
Aid Materials’ en in 2011 de ‘European First Aid Manual’. Door zusterverenigingen bij te staan bij de
ontwikkeling van eerstehulptechnieken en -cursussen, wil het Rode Kruis de zelfredzaamheid van
kwetsbare mensen in Europa en wereldwijd verhogen. In 2011 lanceerde de organisatie het
handboek ‘Help! Eerste hulp voor iedereen’.
Paraat bij rampen
Rode Kruis-Vlaanderen staat paraat. Altijd, overal. De organisatie bouwt zijn rol als hulpverlener bij
rampen en evenementen verder uit door de lokale afdelingen sneller in te zetten. Ook een betere
samenwerking met andere hulporganisaties en de overheid is een doelstelling binnen deze
krachtlijn.
Naast de eigen rampenparaatheid, wil het Rode Kruis ook die van de bevolking verhogen. Zo
organiseerde het in 2012 opleidingen rond psychosociale hulpverlening voor lokale
hulpverleningsnetwerken en bedrijven.
Daarnaast breidt de organisatie zijn expertise in internationale noodhulp uit. In 2013 vertrok de
Benelux Emergency Response Unit (ERU) naar de Filipijnen om de verdeling van hulpgoederen te
verzorgen. Het team werkte ter plaatse nauw samen met de collega’s van het Filipijnse Rode Kruis.
Momenteel beginnen ze ook aan de tweede fase: de voorbereiding van de heropbouw.
Uitmuntend in bloedvoorziening
Rode Kruis-Vlaanderen staat in voor de continue bevoorrading van ziekenhuizen in Vlaanderen met
voldoende en veilige bloedproducten. Het hele traject dat een bloedgift aflegt, van bij afname tot
de verwerking, wordt continu geoptimaliseerd. Daarnaast werkt de organisatie voortdurend aan de
verbetering van zijn kwaliteitssysteem en zet ze in op innovatie en R&D.
Zo werd in 2011 het Transfusion Research Center (TReC) opgericht. Via fundamenteel
wetenschappelijk onderzoek probeert TReC zoveel mogelijk kennis te verwerven over de
eigenschappen van bloedcomponenten met als doel de veiligheid, afname en bewaring van bloed
verder te optimaliseren.
Zorgzaam voor kwetsbaren
Rode Kruis-Vlaanderen zet zich in voor kwetsbaren in onze maatschappij. Steeds vaker komt die
kwetsbaarheid voort uit sociaal isolement.
Daarom focussen de verschillende zorgactiviteiten van het Rode Kruis op het bestrijden van
eenzaamheid. Projecten als Zorgbib, Thuis in m’n tehuis en Spring eens binnen zijn erop gericht op
eenzame ouderen en zieken uit hun sociaal isolement te halen.
Vakantie is een basisrecht voor iedereen. Dankzij het project Aangepaste vakanties kunnen
ouderen, zieken, en personen met een zware zorgbehoefte zorgeloos op vakantie. De
Vakantiekampen zijn er voor maatschappelijk kwetsbare kinderen.
De zorgactiviteiten van het Rode Kruis zijn minder bekend en misschien minder zichtbaar. Voor de
duizenden mensen die er op rekenen, betekenen ze een wereld van verschil.
Rode Kruis-Vlaanderen in cijfers
Hieronder enkele kerncijfers (uit 2012) die illustreren hoe Rode Kruis-Vlaanderen het verschil maakt
op heel uiteenlopende vlakken.
Stimulans voor zelfredzaamheid
17.219 opgeleiden AED
13.664 lesuren eerste hulp voor volwassenen
Paraat bij rampen
10.053 evenementen met preventieve hulpposten
Uitmuntend in bloedvoorziening
529.917 leveringen van bloedproducten aan ziekenhuizen
36.817 nieuwe donoren
Zorgzaam voor kwetsbaren
315.946 materialen uitgeleend door Zorgbib
3.470 personen bezocht met Spring eens binnen
Kwaliteitsbewuste vrijwilligersorganisatie
ISO 9001:2008 certificaat noodopvangcentrum Houthalen-Helchteren
14 wetenschappelijke publicaties
13.643 Rode Kruisvrijwilligers, actief in 250 afdelingen
1.252 medewerkers
HET RODE KRUIS GISTEREN: DE IDEE VAN HENRY DUNANT
Hoe het begon
In 1859 woedde een gruwelijke veldslag tussen het Franse en Oostenrijkse leger in het Italiaanse
Solferino. 40.000 gewonden werden zonder verzorging bijna volledig aan hun lot zijn overgelaten.
Henry Dunant, een Zwitsers bankier, was ter plaatse. Hij vond de situatie zo verschrikkelijk dat hij
hulp vroeg aan de lokale bevolking en hulpposten oprichtte voor de gewonden van beide partijen.
De gruwelen die hem vol verontwaardiging en medelijden hadden getroffen, beschrijft hij in een
boek 'Un souvenir de Solférino'. Hierin vraagt hij zich af: "Zou men in vredestijd in alle landen ter
wereld geen hulpposten kunnen oprichten die, in oorlogstijd, de gekwetsten zouden kunnen
verzorgen?". Zijn boek kent een enorme weerklank. Het beantwoordt aan de humanitaire
bewogenheid van de samenleving in de 2de helft van de 19de eeuw en ligt aan de basis van het
ontstaan van het Rode Kruis.
In 1864 zorgt de ondertekening van de eerste Conventie van Genève voor de oprichting van het Rode
Kruis. Voor de eerste keer in de geschiedenis legt een internationale wet de absolute neutraliteit
vast van hulpverleners die het embleem van het Rode Kruis dragen.
Het Belgische Rode Kruis ontstaat als eerste nationale vereniging, wanneer op 4 februari 1864 een
‘Comité voor hulpverlening aan gewonde militairen’ wordt opgericht. Dokter André Uytterhoeven,
chirurg in het ziekenhuis Saint-Jean, is de eerste voorzitter van dit Comité.
Mijlpalen in 150 jaar Belgische Rode Kruis
1859 Veldslag in Solferino tussen het Franse en Oostenrijkse leger
1862 Publicatie van het boek ‘Un souvenir de Solferino’ van Henry Dunant, grondlegger van het
Rode Kruis
1863 Henry Dunant richt in Genève het ‘Internationale Permanente Comité voor hulpverlening aan
gewonde militairen’ op.
22 augustus 1864 Ondertekening van het eerste ‘Verdrag van Genève tot verbetering van het lot der
gewonden bij de legers te velde in oorlogstijd’. Hierdoor wordt het Rode Kruis officieel erkend en
ontstaat het humanitair recht.
4 februari 1864 Dr. Uytterhoeven richt het ‘Comité voor hulpverlening aan gewonde militairen’ op.
Het Belgische Rode Kruis is geboren.
1870 Tijdens de Frans-Duitse Oorlog worden 8 hulpposten opgericht om gewonde soldaten te
verzorgen.
1892 Aanvaarding van nieuwe statuten: het idee wordt ontwikkeld dat het Belgisch Comité ook in
vredestijd kan tussenkomen.
1901 Henry Dunant ontvangt de eerste Nobelprijs voor de Vrede.
1914-18 36.000 gewonde soldaten van het Ijzerfront worden in hospitaal ‘L’Océan’ in De Panne en
Vinkem verzorgd
Jaren 1930 Het Rode Kruis geeft zijn eerste eerstehulpopleidingen.
1934 De eerste bloedtransfusiedienst van het Belgische Rode Kruis helpt de hulpverlening vooruit.
1937 De dienst Tracing wordt opgericht voor de Spaanse kinderen die in België werden opgevangen
tijdens de Spaanse burgeroorlog.
1940-1945 Oprichting van 157 hulpziekenhuizen en verzending van ruim 6.000 pakketten per dag
naar de krijgsgevangenen in Duitsland
1945 Het Belgische Rode Kruis wordt erkend als instelling van openbaar nut. Het is officieel helper
van de overheid bij humanitaire activiteiten.
1949 Ondertekening van 4e Verdrag van Genève, over de bescherming van zieken, gewonden en
schipbreukelingen van de oorlog op zee, de bescherming en behandeling van krijgsgevangenen en de
bescherming van de burgerbevolking in oorlogstijd
1956 42 dagen van hulpverlening na de mijnramp in Marcinelle: identificatie van 262 doden en
opvang van hun familie
1960 Opvang van 44.000 gerepatrieerden uit Congo in de luchthaven van Zaventem
1967 Hulp aan 300 slachtoffers bij de brand in de Innovation te Brussel
1968 Start inzameling van plasma. De eerste plasmaferesetoestellen staan in Genk en Leuven.
1971 Na de doordocht van een cycloon in Bangladesh verzorgt een medische ploeg van 10
Hulpdienstvrijwilligers in drie maanden tijd 27.000 slachtoffers.
3 januari 1976 Evacuatie van 800 gezinnen tijdens de overstromingen in Ruisbroek
Augustus 1979 Opvang van 505 vluchtelingen uit Vietnam
6 maart 1987 Schipbreuk van de Herald of Free Enterprise te Zeebrugge: psychosociale opvang van
de overlevenden en van de nabestaanden van de 192 doden
1989 Het Rode Kruis krijgt van de federale staat de opdracht om een deel van de opvang van
asielzoekers te verzorgen.
27 februari 1996 Afvoeren en psychologisch begeleiden van slachtoffers na de kettingbotsing in
Deinze
18 augustus 2011 Na de hevige storm op Pukkelpop worden 194 Rode Kruisvrijwilligers uit heel
Vlaanderen ingezet voor de verzorging en psychosociale opvang van de festivalgangers en hun
familie.
December 2004 Grootschalige inzamelingsactie voor de slachtoffers van de tsunami in Zuid-Oost
Azië
Mei 2013 Ruim 300 Rode Kruisvrijwilligers zorgen voor de opvang van slachtoffers en logistieke hulp
na de treinramp in Wetteren.
2014 Het Belgische Rode Kruis bestaat 150 jaar en is klaar voor de toekomst.
MEER INFORMATIE
Realisaties van 2012 en cijfermateriaal over Rode Kruis-Vlaanderen: jaarverslag.rodekruis.be
Huidig strategisch plan Afspraak 2015: afspraak2015.rodekruis.be

Download Report