Brochure Vitale Wijken

VITALE
WIJKEN
1
VOORWOORD
Gemeenten en zorginstellingen krijgen andere taken rondom preventie, welzijn en
zorg voor kwetsbare groepen. Naast de drie zorgtransities vinden demografische
veranderingen plaats en stijgen de zorgkosten. Dit vraagt om een andere invulling
van zorg: het stimuleren van zelfredzaamheid en het creëren van zorg op maat.
DuCHA (Dutch Centre for Health Assets) is onderdeel van TNO en gespecialiseerd in het
creëren van een optimale zorgomgeving. Het onderzoekt, innoveert en verbindt partijen
op dit vlak. We adviseren en ondersteunen beleidsmakers met toekomstbestendige
oplossingen.
In deze brochure vindt u voorbeelden van projecten waarmee we een bijdrage leveren
aan het oplossen van zorgvraagstukken.
CONTACT
Timon Brussaard
MM, MCM
E [email protected]
T +31 (0)88 86 62913
TNO.NL
INHOUD
Stimuleren van wonen, zorg en welzijn in de wijk
6–9
Wijkdashboard – Langer zelfstandig wonende ouderen
10–11
Vastgoeddashboard – Effectief herbestemmen zorgvastgoed
TOM – De cliënt centraal
12–13
14–15
ICT in de wijk – Toegankelijke ICT vergroot zelfredzaamheid
16–17
STIMULEREN VAN WONEN,
TNO biedt zicht op de perspectieven en kansen die het nieuwe
beleid biedt in uw gemeente. We werken nauw samen met
overheden en partijen in het zorgproces die betrokken zijn bij
de invoering van de nieuwe opzet. Daardoor beschikken we over
de meest actuele en complete informatie over wat er speelt in
politiek en praktijk. Hiermee ontwikkelen we maatwerkoplossingen
voor gemeenten, zorginstellingen, woningcorporaties en
samenwerkingsverbanden in de zorg.
6
ZORG EN WELZIJN IN DE WIJK
ANTWOORD OP CONCRETE ZORGVRAGEN
Door de decentralisatie van Jeugdzorg, Wet langdurige
zorg (Wlz) en Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
spelen uiteenlopende vragen bij gemeenten, woningcorporaties en zorgaanbieders. Dit zijn vragen waar TNO
vanuit meerdere expertises en ruime ervaring antwoord op
kan bieden, zoals:
W Hoe zet ik het beschikbare vastgoed goed in?
W Hoe differentieer ik de inzet van zorg naar wijkniveau?
W Hoe realiseer ik dat mensen met een zorgvraag lang en
prettig thuis kunnen wonen?
W Hoe zorg ik dat cliënten de zorg ontvangen waar ze
behoefte aan hebben?
W Hoe zet ik mijn budgetten zo efficiënt mogelijk in?
SLIMME INZET VAN DATA:
DOORREKENEN EN VOORSPELLEN
De rijke datasets van TNO combineren onderzoeksdata
met ‘big data’. Dit zorgt ervoor dat we niet alleen de
huidige situatie in beeld kunnen brengen maar ook kunnen
voorspellen. Onze onderzoekservaring, analyses en slimme
modellen maken het doorrekenen van uiteenlopende
scenario’s mogelijk. Daarmee valt de effectiviteit van
interventies te voorspellen, zodat partijen hun budgetten
effectief inzetten. De tools die uit het onderzoek en
advies van TNO volgen, zijn gebruiksvriendelijk: ze tonen
complexe informatie over wonen, welzijn en zorg in een
heldere geografische weergave.
O
7
U KUNT BIJ TNO TERECHT
MET ELKE MOGELIJKE VRAAG
OP HET VLAK VAN DE WLZ EN DE
OVERGANG VAN DE WMO
EN DE JEUGDZORG.
WAT WERKT IN DE PRAKTIJK
TNO is al jaren een onderzoekspartner van het ministerie
van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
Daarnaast zetten we onze expertise in voor uiteenlopende
gemeenten, zorginstellingen en samenwerkende partijen.
In deze brochure vindt u enkele voorbeelden van projecten
waarmee we een bijdrage leveren aan het oplossen van
zorgvraagstukken, zoals:
W Vastgoeddashboard dat inzicht geeft in vraagstukken
op het vlak van inrichting en herbestemming van
zorgvastgoed en het gebruik van beschikbare en
potentiële zorginfrastructuur.
W Wijkdashboard een interactief, voorspellend geomodel
dat beleidsmakers helpt onderbouwde keuzes te maken
op wijk- of buurtniveau en door een koppeling van
datalayers nieuwe beleidsinformatie kan opleveren.
W TOM dit model, ingebed in een living lab, biedt inzicht
in de behoefte van de cliënt als het gaat om zorg- en
hulpverlening en participeren in de maatschappij en de
effecten van specifieke interventies op de kwaliteit van
leven.
W ICT in de wijk waarbij we adviseren hoe ICT zo kan
worden ingericht dat die gebruikt wordt door een zeer
brede doelgroep (inclusive design).
8
Het inzetten van deze projecten is maar één van
de mogelijkheden die we bieden op het vlak van de
decentralisatie van de zorg. TNO onderzoekt, ontwikkelt
en implementeert uiteenlopende oplossingen voor de inzet
van zorgvastgoed en ontwikkeling van zorginfrastructuur. W
CONTACT
Timon Brussaard MM, MCM
E [email protected]
T +31(0)88 866 29 13
9
WIJKDASHBOARD
ONDERBOUWDE
BELEIDSKEUZES
MAKEN
10
Naast een geschikte woning zijn er
uiteenlopende factoren die bepalen of een
oudere langer thuis kan wonen.
Behalve de meer voor de hand liggende
factoren als de aanwezigheid van openbaar
vervoer, bankjes of winkelcentra in de buurt,
zijn ook factoren zoals sociale binding,
veiligheid en persoonlijke kenmerken van
belang. Maar welke factoren zijn daarbij echt
van invloed én beïnvloedbaar?
Dit brengt TNO in beeld met het Wijkdashboard. Dit interactieve voorspellende model
helpt beleidsmakers onderbouwde keuzes
maken bij diverse vraagstukken op wijkof buurtniveau. Bovendien zorgt het ervoor
dat het effect van beleidsinterventies
gemonitord kan worden.
Samen met gemeenten identificeren we de voor het
vraagstuk relevante indicatoren. Daarbij gebruikt TNO
informatie uit verschillende bronnen zoals datasets en
rekenmodellen die voortkomen uit wetenschappelijk
onderzoek bij gemeenten. Met het dashboard worden
fysieke kenmerken gekoppeld aan sociale kenmerken en
dynamische gegevens aan statische gegevens. De kennis
die hierdoor ontstaat, maakt het mogelijk om uitkomsten
van beleidsscenario’s of interventies te voorspellen. Ook
biedt het instrument mogelijkheden om samenwerking en
datasharing te realiseren.
De uitkomsten worden daarbij helder gevisualiseerd in
een geoplatform, een dashboard dat de uitkomsten van de
verschillende indicatoren in het gekozen gebied laat zien.
Doordat het mogelijk is aan de knoppen te draaien, ziet de
gebruiker meteen welk effect een interventie heeft op één
van de mogelijke vraagstukken, zoals langer thuis wonen.
Ook laat het zien of en welke kostenbesparing bepaalde
keuzes opleveren.
W
CONTACT
Ing. Norman Egter van Wissekerke
E [email protected]
T +31 (0)88 866 29 15
HET DASHBOARD VISUALISEERT
DE UITKOMSTEN HELDER.
DE GEBRUIKER ZIET METEEN
WELK EFFECT EEN INTERVENTIE
HEEFT EN WELKE KOSTENBESPARING DIT OPLEVERT
11
Vastgoeddashboard
OPTIMALE INZET
VAN ZORGVASTGOED
Wanneer mensen langer zelfstandig
thuis wonen, vraagt dat om een andere
inzet van het bestaande en nieuw te
realiseren zorgvastgoed. In opdracht van
het ministerie van VWS ontwikkelde TNO
het Vastgoeddashboard. Deze tool brengt
de financiële gevolgen van de zorgtransitie
tot 2020 in kaart. Daarbij geeft hij inzicht
in de mogelijkheden van herbestemming
van het zorgvastgoed en de beschikbare
zorginfrastructuur in een bepaald gebied.
De tool is nu ook beschikbaar voor
provincies, gemeenten, zorgkantoren,
corporaties en andere vastgoedbezitters.
Het Vastgoeddashboard zorgt voor de koppeling van
uiteenlopende data. Zo neemt hij zorggegevens, wijkkenmerken en financiële gegevens mee. Daarmee ontstaat
een beeld van de diverse scenario’s binnen een wijk, stad
of willekeurig aggregatieniveau. Het Vastgoeddashboard
toont de financiële gevolgen van de zorgtransitie op al
deze niveaus. Zo kunnen de betrokken partijen vanuit een
uitgebreide informatieset beslissingen nemen over vraagstukken op het vlak van zorginrichting, herbestemming van
vastgoed en ontstaat inzicht waar samenwerking mogelijk
is.
W
CONTACT
Ir. Henk Sijsling
E [email protected]
T +31 (0)88 866 29 41
BETROKKEN PARTIJEN KUNNEN
MET COMPLETERE INFORMATIE
BESLISSINGEN NEMEN OVER
VRAAGSTUKKEN OP HET VLAK VAN
ZORGINRICHTING, HERBESTEMMING
VAN VASTGOED EN ONTSTAAT INZICHT
WAAR SAMENWERKING MOGELIJK IS
13
TOM
DE CLIËNT
CENTRAAL
Met de komst van de participatiesamenleving wordt van burgers meer zelfredzaamheid
verwacht. Dit stelt eisen aan, maar biedt ook mogelijkheden voor, mensen met een
zorgvraag. TNO faciliteert het oplossen van vraagstukken en uitdagingen op dit vlak
met TOM (Three Level Outcome Model). Dit model meet welke vorm van zorg- en
hulpverleningsinterventies het beste voorziet in de behoefte van degene met de zorgvraag
of een specifieke populatie. Daarbij kijkt het naar drie niveaus: cliënt, organisatie en beleid.
In Nederland wordt TOM landelijk uitgezet in samenwerking met de Nederlandse Patiënten
en Consumenten Federatie (NPCF). Ook bestaan inmiddels proeftuinen in verschillende
gemeenten waarbinnen interventies in de praktijk worden gebracht.
TOM zorgt ervoor dat:
W Interventies passen bij de behoefte van een cliënt
of populatie.
W Inzicht ontstaat welke interventies leiden tot het
gewenste resultaat, gezien vanuit het welbevinden
van degene met de zorgvraag.
W Partijen inzicht krijgen in de (kosten)effectiviteit
van interventies, wat kansen biedt voor kwaliteitsverbetering en het ontwikkelen van kosteneffectieve
producten en diensten.
W Beleidsmakers hun plannen kunnen vormgeven op
basis van effectinformatie, zodat zorg, welzijn, wonen
en preventie op populatie- en individueel niveau beter
op elkaar aansluiten.
W
14
CONTACT
Drs. Paul Gielen
E [email protected]
T +31 (0)88 866 35 42
TOM ZORGT VOOR INTERVENTIES
DIE PASSEN BIJ DE BEHOEFTE
VAN DEGENE MET DE ZORGVRAAG
OF SPECIFIEKE POPULATIE
ÉN BIEDT INZICHT IN DE EFFECTIVITEIT
15
16
ICT IN DE WIJK
TOEGANKELIJKE
ICT VERGROOT
BETROKKENHEID
De juiste inzet van ICT kan zelfredzaamheid en betrokkenheid
van burgers stimuleren. TNO adviseert hoe ICT zo kan worden
ingericht en ingezet dat het laagdrempelig en bruikbaar is voor
een zeer brede doelgroep. Bij dit ‘inclusive design’ betrekken we
eindgebruikers vroeg in het traject. Het resultaat is ICT die aansluit
op de wensen en mogelijkheden van de beoogde eindgebruiker.
Of het nu gaat om domotica, e-health, sociale media, robotica
of digitale informatievoorzieningen.
TNO adviseert en ondersteunt op twee manieren bij ICT:
W Bij productontwikkeling. TNO heeft ruime ervaring
in het ontwerpen, ontwikkelen en evalueren van ICT
in uiteenlopende contexten. Onze experts adviseren
bij het productontwikkelproces en over het praktisch
toepassen van ICT. Daarbij wordt ‘inclusive design’
ingezet: een manier van ontwerpen die bij uitstek
geschikt is voor doelgroepen voor wie het gebruik van
ICT een uitdaging is, zoals ouderen, laaggeletterden en
verstandelijk beperkten.
W Bij de aanschaf van producten en diensten. Door onze
ruime ervaring kunnen we partijen goed begeleiden als
ze een ICT-product aanschaffen. Daarbij formuleren we
de wensen en eisen vanuit het gebruiksperspectief,
zodat goed onderbouwde keuzes vanuit cliëntperspectief worden gemaakt.
W
CONTACT
Kim Kranenborg MA
E [email protected]
T +31 (0)88 866 58 56
WERKEN AAN
LAAGDREMPELIGE ICT
DIE GEBRUIKT WORDT
DOOR EEN ZEER
BREDE DOELGROEP
17
PARTNERS
TNO werkt met veel partners samen om de projecten tot een succes te maken.
In de beschreven kennisprojecten hebben we in 2013–2014 samengewerkt met vele
organisaties, waaronder:
W
W
W
W
W
W
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
gemeente Rotterdam
gemeente Groningen
gemeente Nieuwegein
Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie
provincie Gelderland
19
TNO.NL
20
14-6593 september 2014