Programmaopzet voor het toekomstige HOV

RAADSVOORSTEL 14.0104
Rv. nr.:14.0104
B en W-besluit d.d.:7 oktober 2014
B en W-besluit nr.:14.0846
Naam programma:
Bereikbaarheid
Onderwerp:
Programmaopzet HOV Leiden
Aanleiding:
In januari 2013 is door Provinciale Staten besloten tot de aanleg van een netwerk van hoogwaardig
openbaar vervoer (HOV) in het noordelijk deel van Zuid-Holland, als alternatief voor de RijnGouwelijn.
De algemene opvatting is dat het verbeteren van het openbaar vervoer in het gebied Zuid-Holland
Noord het beste bereikt kan worden door het versterken van het gehele netwerk met de aanleg van
acht HOV corridors, zijnde het ‘HOV-NET Zuid-Holland Noord’.
Voor de aanleg van het HOV-NET op grondgebied van Leiden hebben provincie en gemeente in mei
2013 een bestuursovereenkomst gesloten. Met het vaststellen van de bijgevoegde programmaopzet
wordt een eerste uitwerking van de bestuursovereenkomst gegeven en worden projecten gedefinieerd
waarbinnen de uitwerking en uitvoering van de benodigde verkeers- en vervoersmaatregelen per HOV
corridor dienen plaats te vinden.
Doel:
Het doel van de aanleg van het HOV-NET is om de kwaliteit van het openbaar vervoer in het gebied
Zuid-Holland Noord op een hoogwaardig niveau te brengen. Dit is belangrijk voor de bereikbaarheid,
economie en leefbaarheid in de Randstad.
Het resultaat voor Leiden is de aanleg van een breed gedragen pakket aan verkeers- en
vervoersmaatregelen waarmee de routering en doorstroming van het busverkeer verbetert met in acht
name van de kwaliteitscriteria van R-net.
Kader:
Voor het provinciaal, regionaal en gemeentelijk kader wordt verwezen naar de programmaopzet HOV
Leiden.
Een noemenswaardig kader is de tracékeuze voor de HOV corridor Leiden Centraal – Leiden
Lammenschans via de Hooigracht-Langegracht (B en W nr. 12.1236). Het Hooigracht-Langegracht
tracé is verkozen boven een tracé over de Breestraat of de Churchilllaan.
Voornaamste reden is dat het Hooigracht-Langegracht tracé, na herinrichting, een snelle en
betrouwbare busverbinding is in combinatie met een voldoende bereikbare binnenstad en een halte
bijstation Lammenschans. Daarnaast biedt het Hooigracht-Langegracht tracé de mogelijkheid tot een
kwaliteitsverbetering van de binnenstad en het verplaatsen van het busstation naar zeezijde.Gezien
de bewustekeuze voor het Hooigracht-Langegracht tracé zijn nieuwe studies naar alternatieve routes,
waar buurtvereniging Noordvest-Molenbuurt om verzoekt, niet aan de orde. De tracékeuze voor de
HOV corridor Leiden Centraal – Leiden Lammenschans staat vast.
Voor de bewoners langs de Hooigracht-Langegracht is luchtkwaliteit een belangrijke zorg. De situatie
lijkt volgens milieuberekeningen minder kritisch dan in de beleving van bewoners. Desalniettemin een
punt om zeer serieus mee om te gaan bij het opstellen van een kaderbesluit voor de HOV corridor
Leiden Centraal – Leiden Lammenschans.
Aanvullend op de wettelijke milieuberekeningen volgens het NSL-model zal een experiment worden
uitgevoerd met zogenaamde Palmesbuisjes om aan de wens van bewoners, om feitelijk te meten in
plaats van te berekenen, te voldoen. Voor het onderzoek met Palmesbuisjes geldt een
onderzoeksperiode van 1 jaar.
Verder zal een kentekenonderzoek gehouden worden op basis waarvan een goede inschatting
gemaakt kan worden van de verdeling tussen licht en zwaar verkeer. Deze input kan leiden tot
nauwkeuriger milieuberekeningen. Wijkvereniging Pancras-West heeft hier op aangedrongen.
Overwegingen:
Voor de gemeente Leiden komen de volgende OV-verbindingen in aanmerking voor opwaardering
naar het hoogwaardig kwaliteitsniveau van R-net:
Leiden Centraal – Utrecht Centraal (trein)
Leiden Centraal – Katwijk – Noordwijk (bus)
Leiden Lammenschans – Zoetermeer (bus)
Leiden Centraal – Leiderdorp (bus)
Leiden Centraal – Leiden Lammenschans (bus)
Naast de aanleg van het HOV-NET staan er in Leiden veel andere ruimtelijke en infrastructurele
ontwikkelingen op stapel. Projecten zoals Ondergrondse parkeergarages Lammermarkt en
Garenmarkt, Herontwikkeling Stationsgebied en Kwaliteitsverbetering Breestraat hebben een raakvlak
met de aanleg van het HOV-Net. Om voor het (H)OV betrouwbare reistijden te bieden door de
binnenstad, moet het huidige doorgaande autoverkeer door het centrum een goed en aantrekkelijk
alternatief geboden worden buitenom. Daarmee zijn de voorgenomen maatregelen vanuit LAB071
randvoorwaardelijk voor het succesvol kunnen invoeren van (H)OV
Uit deze projecten komen initiatieven voort met een directe invloed op het busverkeer. Zo zijn twee
majeure ontwikkelingen voorzien om de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad te verbeteren, namelijk
het reduceren van bussen over de Breestraat en het vrijmaken van de Stationsweg en Steenstraat
van busverkeer. Deze initiatieven vragen om een pakket aan verkeers- en vervoersmaatregelen
waarmee de routering en doorstroming van het busverkeer in Leiden verbeterd. Gezien de overlap
met de aanleg van het HOV-NET maken deze initiatieven onderdeel uit van de programmaopzet HOV
Leiden.
In principe is de provincie verantwoordelijk voor de aanleg en de exploitatie van het HOV-NET,
specifiek een goede verkeerskundige en ruimtelijke inpassing, uitgaand van ongewijzigd beleid van de
gemeente. Dit betreft de provinciale infrastructuur en de wijziging van de gemeentelijke infrastructuur
voor zover de wijziging noodzakelijk is om een HOV corridor te laten voldoen aan de kwaliteitscriteria
van R-net.
Het verbeteren van de routering en doorstroming van het busverkeer in Leiden moet echter in balans
zijn met het behoud van de leefbaarheid en de ruimtelijke kwaliteit van de stad. Hieruit voortvloeiende
kosten, zoals herinrichting van de Hooigracht en Langegracht van gevel tot gevel, zijn voor rekening
van de gemeente. Daarnaast zijn extra infrastructurele maatregelen als gevolg van ruimtelijke
ontwikkelingen voor rekening van de gemeente.
Als vervolg op de bestuursovereenkomst sluiten provincie en gemeenterealisatieovereenkomsten.
Hierin maken partijen nadere afspraken over de concrete aanleg van het HOV-NET in Leiden
waaronder de verdeling van verantwoordelijkheden, investeringen, taken en risico’s.
In geval de uitwerking van een HOV corridor in strijd is met het beleid van de gemeente of de
uitvoering van de verkeers- en vervoersmaatregelen (deels) afhankelijk is van financiering door de
gemeente, dan vindt besluitvorming door de raad plaats in de vorm van het nemen van kader- en
uitvoeringsbesluiten.
Financiën:
De plankosten ad € 330.000,-- zullen wij conform het beleidskader plankosten definitiefase ten laste
van het krediet plankosten definitiefase brengen.
Voor de kosten van extern onderzoek en advies ad € 150.000,-- wordt nu gevraagd een
voorbereidingskrediet beschikbaar te stellen.
Inspraak/participatie:
De vorm van inspraak verschilt per HOV corridor en staat omschreven in de programmaopzet HOV
Leiden.
Evaluatie:
n.v.t.
Bijgevoegde informatie:
Programmaopzet HOV Leiden, Aanleg HOV-NET Zuid-Holland Noord in Leiden
RAADSBESLUIT
De raad van de gemeente Leiden:
Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders (raadsvoorstel 14.0104 van 2014), mede gezien
het advies van de commissie,
BESLUIT:
1. In te stemmen met de programmaopzet HOV Leiden, Aanleg HOV-NET Zuid-Holland Noord in
Leiden.
2. Een voorbereidingskrediet beschikbaar te stellen van € 150.000,-- t.b.v. de kosten van extern
advies en onderzoek voor de HOV corridors:
 Leiden Centraal – Katwijk – Noordwijk;
 Leiden Centraal – Leiderdorp;
 Leiden Centraal – Leiden Lammenschans,
en dit krediet te dekken met een onttrekking aan de reserve bereikbaarheid.
3. De begroting 2014 als volgt te wijzigen:
Programma
Bedragen in € (+ = nadeel, -/- = voordeel)
2014
Lasten
Baten
2015
2016
2017
2018
1 - Bestuur en Dienstverlening
-
-
-
-
-
-
2 - Veiligheid
-
-
-
-
-
-
3 - Economie en Toerisme
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
4 - Bereikbaarheid
150.000
5 - Omgevingskwaliteit
-
-
-
-
-
-
6 - Stedelijke Ontwikkeling
-
-
-
-
-
-
7 - Jeugd en Onderwijs
-
-
-
-
-
-
8 - Sport, Cultuur en Recreatie
-
-
-
-
-
-
9 - Welzijn en Zorg
-
-
-
-
-
-
10- Werk en Inkomen
-
-
-
-
-
-
Algemene Dekkingsmiddelen
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
150.000
-
Saldo van baten en lasten
150.000
Mutatie reserves
Resultaat
-
0
neutraal
Gedaan in de openbare raadsvergadering van,
de Griffier,
de Voorzitter,
0
0
0
0
neutraal neutraal neutraal neutraal