Electro Convulsie Therapie (ECT)

Electro Convulsie
Therapie (ECT)
In overleg met uw psychiater heeft u besloten voor Electro Convulsie Therapie
(ECT) als behandeling. Deze vorm van behandeling wordt toegepast bij verschillende, over het algemeen ernstige psychiatrische ziektebeelden.
Wanneer u na het lezen nog vragen heeft, dan zijn uw psychiater, de verpleegkundig specialist en de ECT verpleegkundige die bij de ECT betrokken zijn, graag
bereid u verder te informeren.
Algemeen
ECT is in principe een veilige en doeltreffende behandeling. Tijdens de behandeling wordt een convulsie (insult) opgewekt onder algehele anesthesie. Er is
veel ervaring met deze vorm van behandeling die met de jaren steeds verder is
verfijnd. Er bestaan duidelijke richtlijnen voor de toepassing van ECT, welke zijn
vastgelegd in de uitgave Richtlijn Elektroconvulsietherapie van de Nederlandse
Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Er bestaat tevens een algemene folder over
de ECT van de serie van de NVvP met aanvullende informatie over deze behandeling.
Depressie
De meeste patiënten die voor ECT in aanmerking komen, zijn mensen met een
ernstige depressie die niet (voldoende) reageren op behandeling met medicatie.
Omdat ECT in tegenstelling tot behandeling met medicatie een snel effect heeft,
wordt in sommige situaties waar niet langer kan worden afgewacht, de beslissing
genomen, de behandeling met medicatie ‘over te slaan’. Dit kan bijvoorbeeld in
(levens)bedreigende situaties of bij mensen die in slechte lichamelijke conditie
zijn. Tijdens een depressie communiceren verschillende gebieden in de hersenen
niet goed met elkaar. Sommige gebieden zijn te veel en andere gebieden te weinig actief. Ook is bij depressies het evenwicht verstoord van bepaalde chemische
stoffen (zogenaamde neurotransmitters) die de hersencellen gebruiken om onderling signalen door te geven. Door behandeling met ECT kunnen deze verstoringen
hersteld worden.
1
De behandeling
De behandelingen worden meestal twee keer per week gegeven. Het totaal aantal
behandelingen dat nodig is om de depressie te genezen verschilt per persoon.
Gemiddeld zijn twaalf tot achttien behandelingen nodig.
De psychiater en vepleegkundig specialist bespreken met u het effect en hoeveel
behandelingen er voor u nodig zijn. Het verloop van uw depressieve klachten
wordt wekelijks gemeten met behulp van een vragenlijst.
Tijdens de eerste vier behandelingen blijft u in het ziekenhuis opgenomen. Als uw
conditie het toelaat, bestaat de mogelijkheid de behandeling poliklinisch voort te
zetten.
Voorbereiding
Eerst wordt u zorgvuldig psychiatrisch en lichamelijk onderzocht. In het algemeen worden alle medicijnen die te maken hebben met de behandeling van het
psychiatrisch ziektebeeld, zoals antidepressiva, gestopt voordat met ECT wordt
begonnen.
De behandeling wordt uitgevoerd door een team bestaande uit een psychiater,
een Physician Assistant anesthesiologie (met anesthesioloog op de achtergrond),
anesthesiemedewerker en een verpleegkundige die allemaal ervaring hebben
met ECT. De behandeling gebeurt tweemaal per week, op dinsdag tussen 9.00 en
11.00 uur en op vrijdag tussen 11.00 en 13.00 uur.
Voor iedere behandeling wordt u voorbereid, zoals dat gebruikelijk is voor een
algehele anesthesie. Om te voorkomen dat u tijdens of na de anesthesie gaat
braken moet u ‘nuchter’ zijn. Braaksel kan in uw longen terecht komen en daar
schade veroorzaken. Tot zes uur voor de behandeling mag u nog een licht ontbijt
nemen, echter geen gebakken voedsel. Tot twee uur voor de behandeling mag
nog wel heldere vloeistof gedronken worden zoals water, appelsap, vruchtensappen zonder pulp, thee en zwarte koffie. Geen alcohol, koolzuurhoudende dranken
en zuivelproducten.
Het is verstandig om de uren voor de behandeling niet te roken. De luchtwegen
van rokers zijn vaak geïrriteerd en daardoor gevoelig voor ontstekingen.
2
Voor de behandeling krijgt u medicatie welke voor de ECT relevant is. U wordt
gekleed in een operatiejasje nadat u van tevoren heeft geplast. U mag geen
make-up of nagellak gebruiken; sieraden en eventuele prothesen heeft u af- en
uitgedaan. Hierna wordt u naar de Chirurgische DagBehandeling (CDB) gebracht.
Er wordt een infuus geprikt voor toediening van de benodigde medicatie en u
wordt aangesloten op de bewakingsapparatuur.
Behandeling
Net voor de daadwerkelijke behandeling begint, krijgt u een masker met zuurstof
voor en wordt door de Physician Assistant de medicatie via het infuus toegediend.
Hierdoor valt u zeer snel in slaap. Door de elektroden op het hoofd wordt een
korte stimulus gegeven, die ervoor zorgt dat er een epileptische aanval (insult)
optreedt. Dit insult duurt meestal tussen de twintig en zestig seconden. Uw behandelaar controleert het insult zorgvuldig. U zelf merkt daar helemaal niets van.
De behandeling is van korte duur, mede afhankelijk van de duur van het insult.
Na de behandeling
U gaat na de behandeling naar de verkoeverkamer, waar u nog wat uit kunt slapen. Als er geen bijzonderheden zijn, mag u ongeveer na een half uur terug naar
de afdeling, de ECT verpleegkundige komt u dan halen. De meeste patiënten
willen al snel weer opstaan om wat te eten of te drinken, andere patiënten rusten
nog wat langer uit.
Resultaten
Bij de meeste patiënten wordt een goed resultaat bereikt. In een aantal gevallen kan ECT zelfs levensreddend zijn. Daarmee is de behandeling als totaal nog
niet afgelopen. De mogelijkheid is altijd aanwezig dat een patiënt opnieuw in een
depressie raakt, waarvoor een (vervolg)behandeling nodig is. Daarom worden
voor de start of tijdens de ECT al afspraken met u en uw behandelend psychiater
gemaakt, welke medicijnen het meest geschikt voor u zijn en wie deze gaat instellen.
3
Bijwerkingen
Sommige patiënten hebben op de behandeldag nog last van hoofdpijn, lichte
spierpijn of misselijkheid. Deze klachten zijn altijd van voorbijgaande aard. Als
zich geheugenstoornissen voordoen, betreft dit het moeite hebben met het
onthouden van gebeurtenissen in de periode dat de behandeling plaatsvindt.
Gewoonlijk verdwijnt dit probleem binnen enkele weken. Bij hoge uitzondering kan
het herstel hiervan pas na enkele maanden optreden. Herinneringen van vóór de
periode van de behandeling blijven normaal onaangetast. Meer toelichting over
deze geheugenklachten en tips over hoe hier mee om te gaan komen aan de
orde in de aparte folder ‘geheugenklachten als bijwerking van elektroconvulsieve
therapie (ECT)’.
Risico’s
Net als bij iedere andere medische behandeling heeft ECT een zeker risico.
Bij iedere behandeling wordt u onder anesthesie gebracht. Door verbetering van
bewakingsapparatuur, moderne geneesmiddelen en goed opgeleid personeel,
is anesthesie tegenwoordig zeer veilig. Uw lichaamsfuncties zoals hartritme,
bloeddruk en ademhaling worden bewaakt door de Physician Assistant. Zonodig
worden deze lichaamsfuncties ondersteund met behulp van medicatie, zoals een
bloeddrukdaling/stijging of verandering van hartritme, eventueel wordt verder
onderzoek verricht. Algehele anesthesie is veilig maar kan bij sommige mensen
risico’s met zich meebrengen door de algehele lichamelijke gezondheid. Indien
deze specifieke risico’s voor u van toepassing zijn wordt u hierover geïnformeerd
op de preoperatieve poli van de anesthesie. Het risico van de electroconvulsie behandeling zelf is veel kleiner dan het gebruik van een geneesmiddel dat bedoeld
is om een depressie te genezen.
4
10-2014-3816
Adres
Afdeling Psychiatrie
Ingang oost
Reinier Postlaan 6, route 963
6525 GC Nijmegen
Postadres
Radboudumc
963 Afdeling Psychiatrie
Postbus 9101
6500 HB Nijmegen
Contact
024 - 361 34 00
Radboud universitair medisch centrum