De metafoor van de eik

1
De metafoor van de eik
Samenvatting
Op de een of andere manier krijgen gezonde mensen vaker dan vroeger
last van hun rug, nek of schouders. Dat zijn klachten in het steun- en
bewegingsapparaat die zich helaas op steeds jongere leeftijd voordoen. Om
een verklaring te zoeken voor het ontstaan van dit soort klachten gebruiken
we de metafoor van de eik. We vergelijken het groeien van een eik met het
groeien − of beter gezegd het ontwikkelen − van een klacht.
1
2
Hoofdstuk 1 • De metafoor van de eik
1
. Figuur 1.1
De groeiringen van de eik.
Als je met een gebroken arm, een gescheurde spier of een verstuikte enkel in de spreekkamer verschijnt, vraagt de arts naar de oorzaak van je ongemak. Heb je last van je rug, nek,
schouder, armen of handen, dan zijn de rollen omgekeerd. Je hebt als patiënt meestal geen
idee hoe die klachten zijn ontstaan en jij vraagt de arts naar de oorzaak. Die vraag blijkt
meestal lastig of zelfs niet te beantwoorden. Toch komt dat soort vragen steeds vaker voor
omdat mensen zich oriënteren op het internet voordat ze de spreekkamer binnenstappen.
Na een uurtje googelen is het duidelijk dat de meningen over de oorzaak van de betreffende klacht uiteenlopen en soms zelfs haaks op elkaar staan. Als je bijvoorbeeld zoekt op
RSI, kom je er al snel achter dat RSI is afgeschaft en dat de verzameling klachten vanaf nu
is benoemd als KANS. Je vindt een onderzoek dat aantoont dat we de oorzaak van KANS
niet in de werkplek moeten zoeken, maar dat de oorzaak psychisch is. Kort daarvoor
trok iemand na grondig onderzoek de conclusie dat we de oorzaak moeten zoeken in de
werkhouding. Dezelfde tegenstrijdigheden kom je tegen als je last hebt van bijvoorbeeld
rugklachten of bekkeninstabiliteit.
Om grip te krijgen op de spraakverwarring omtrent de oorzaak van pijn in benen, rug,
nek, schouders, armen of handen gebruiken we de metafoor van de eik. Daarin vergelijken
we het groeien van een eik met het groeien − of beter gezegd het ontwikkelen − van een
klacht. Het bos ligt vol met eikels, maar een eikel groeit pas uit tot een eik als groeifactoren,
zoals licht, water, zuurstof, warmte en voedingsstoffen optimaal zijn. Als de eik eenmaal
staat, is de invloed van de groeifactoren af te lezen aan de groeiringen. In . figuur 1.1 is aan
de smalste naast de breedste groeiring af te lezen dat een zomer met optimale groeifactoren werd gevolgd door een zomer met minimale groeifactoren.
Als de groeifactoren optimaal zijn, maar de eikel afwezig is, zal er van alles groeien
behalve een eik. In deze metafoor is de eikel de oorzaak van de eik, alle andere factoren
zijn groeifactoren. Bij een klacht in het steun- en bewegingsapparaat is de vraag: wat staat
er voor de eikel en wat staat er voor de groeifactoren? Met andere woorden, wat is de oorzaak van de klachten en wat draagt bij aan de ontwikkeling daarvan? Bij het zoeken naar
een antwoord op die vraag lopen we meteen aan tegen het feit dat het niet altijd duidelijk
is wat men verstaat onder klachten.