Hoofdlijnen 2013

Marktpresentatie IPD Nederlandse Jaar Corporatie Vastgoedindex
24 april 2014, The Colour Kitchen Utrecht
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
1
Resultaten IPD Nederlandse Jaar Corporatie Vastgoedindex 2013
Lorenzo Dorigo, Vice President and Head of BeNeLux IPD
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
2
Met dank aan alle deelnemers
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Agenda
•
•
•
•
•
Hoofdlijnen 2013
Effect verhuurderheffing
Kostenontwikkeling
DAEB en niet-DAEB
(des)investeringen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Positief resultaat universum 2013
Totaal rendement
IPD Nederlands Corporatie Universum – alle objecten
Totaal Rendement
0,3
Exclusief:
Verkopen, Aankopen, Ontwikkelingen en Objecten met deeltransacties
Geeft het…
IPD Nederlandse Jaar Corporatie Vastgoedindex – standing
investments
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
0,9
Verschil Standing investments & Alle objecten rendement
2013
1.5
1.0
0.5
0.9
0.3
0.0
-0.5
-1.0
-1.5
Standing
investments
(her)ontwikkelingen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
Verkopen
Aankopen
ipd.com
Deeltransacties
Alle objecten
Universum bestaat voor 94% uit woningen in 2013
Alle objecten op basis van kapitaalswaarde
• € 46,8 miljard
• 508.149 woningen
2%
2%
3%1%
• 33 deelnemers
MGW
EGW
Overige Woningen
51%
BOG
Maatschappelijk Vastgoed
41%
Overig
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Eengezinswoningen best presterende segment 2013
Standing investments – in %
Direct rendement
Indirect rendement
Totaal rendement
12.0
Percentage %
7.0
2.0
1.2
1.7
1.1
0.9
0.9
-0.1
-3.0
-3.6
-8.0
-13.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Grote regionale verschillen
Alleen woningen – standing investments – in %
Direct rendement
Indirect rendement
Totaal rendement
6.0
4.0
2.6
Percentage %
2.0
1.9
0.0
0.4
-0.1
-1.7
-2.0
-4.0
-6.0
-8.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Stijging direct rendement
Alle sectoren standing investments – in %
Direct rendement
Indirect rendement
Totaal rendement
10.0
8.0
Percentage %
6.0
8.2
6.4
5.9
4.0
3.5
2.0
1.8
0.9
0.0
-0.5
-1.0
-1.0
-2.0
-4.0
-6.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Toegenomen direct rendement corporaties in
perspectief
Woningen standing investments – in %
9.0
8.0
Income return %
7.0
Verenigde Staten
6.0
Global
5.0
Duitsland
NL beleggers
4.0
Zweden
NL corporaties
3.0
Frankrijk
2.0
Verengd Koninkrijk
1.0
0.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Rendement maatschappelijk vastgoed voor het eerst
negatief
Totaal rendement standing investments – in %
Woningen
BOG
Maatschappelijk vastgoed
12.0
10.0
Percentage %
8.0
6.0
4.0
2.0
0.0
-2.0
-4.0
-6.0
2005
2006
2007
2008
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
2009
2010
ipd.com
2011
2012
2013
Waarde- en inkomstenontwikkeling sinds 2007
Standing investments - kwartaalindex - alleen woningen
Inflatie**
Actuele huur vastgoedbeleggers
Actuele huur corporaties
December 2007 = 100
120
115
110
105
100
95
90
85
80
* Prijsindex koopwoningen Kadaster
** CPI, Centraal Bureau voor de Statistiek
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Waarde- en inkomstenontwikkeling sinds 2007
Standing investments - kwartaalindex - alleen woningen
Inflatie**
Indirect rendement vastgoedbeleggers
Actuele huur vastgoedbeleggers
Prijsindex koopwoningen*
Actuele huur corporaties
Indirect rendement corporaties
December 2007 = 100
120
115
110
105
100
95
90
85
80
* Prijsindex koopwoningen Kadaster
** CPI, Centraal Bureau voor de Statistiek
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Agenda
•
•
•
•
•
Hoofdlijnen 2013
Effect verhuurderheffing
Kostenontwikkeling
DAEB en niet-DAEB
Investeringen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Regionale indeling
IPD Noordelijke Randstad benchmark & IPD Krimpgebieden benchmark
19% van universum
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
9% van universum
ipd.com
Beperkt effect verhuurderheffing in 2013
Samenstelling IPD Corporatie Vastgoedindex niet-geliberaliseerd bezit
Percentage niet-geliberaliseerd
WOZ-waarde
Verhuurdersheffing
(EUR per woning per maand)
Contracthuur
(EUR per woning per maand)
Verhuurdersheffing% van
niet-geliberaliseerde contracthuur
Verhuurdersheffing % van totale
contracthuur corporaties
Krimp
Nederland
Noordelijke
randstad
99.2 %
92.0%
80.3 %
114.026
137.979
162.254
1.3
1.6
1.9
478
485
472
0.28 %
0.34 %
0.42 %
0.28 %
0.33 %
0.40 %
Bron: Databank Vastgoedtaxaties
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Feitelijke kasstromen 2013
In EUR per woning per maand
25
EUR per maand
20
15
Huurverhoging boven inflatie
Huurverhoging inflatie
10
Verhuurderheffing
Saldo
5
0
-5
Nederland
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
Krimp
Noordelijke Randstad
ipd.com
Taxateurs: Extra inkomsten compenseren
verhuurderheffing niet
In EUR per woning per maand
100
80
60
EUR per maand
40
Huurverhoging boven inflatie
Huurverhoging inflatie
20
Verhuurderheffing
Saldo
0
CFV - Financiële meerjarenverkenning
-20
-40
-60
-80
2013
2014
2015
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
2016
2017
ipd.com
Ruimte voor huurstijging neemt af
Contracthuur als % van de markthuur
Nederland
Krimp
Noordelijke Randstad
100
95
Percentage %
90
Leegstand : 1,8%
85
Leegstand : 1,7%
80
75
Leegstand: 2,4%
70
65
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
* Prognose op basis van Databank Vastgoedtaxaties
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
2013
2014*
2015*
2016*
2017*
Maatschappelijk dividend
Standing investments – alleen woningen
Nederland
Noordelijke randstad
Krimp
2.0
1.8
Percentage %
1.6
1.4
1.2
1.0
0.8
0.6
2005
2006
2007
2008
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
2009
2010
ipd.com
2011
2012
2013
Effect van verhuurderheffing en extra huurstijging
licht negatief
Verhuurderheffing tot en met 2017 ingerekend
2.0%
1.5%
1.0%
Percentage %
0.5%
0.0%
Huurstijging boven inflatie
Verhuurderheffing
-0.5%
Saldo
-1.0%
-1.5%
-2.0%
-2.5%
Nederland totaal
Noordelijke Randstad
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
Krimpgebieden
ipd.com
Agenda
•
•
•
•
•
Hoofdlijnen 2013
Effect verhuurderheffing
Kostenontwikkeling
DAEB en niet-DAEB
Investeringen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Ontwikkeling exploitatiekosten: 2005 - 2013
Vaste kosten
Beheer - en Verhuurkosten
Overige kosten
Inflatie 2005 = 100
Onderhoudkosten
40.0
120
35.0
110
30.0
100
25.0
90
20.0
80
15.0
70
10.0
60
5.0
50
0.0
40
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Index 2005 = 100
Per vierkante meter
Standing investments
Totale exploitatiekosten
Alleen woningen - per m2 - corporaties vs. beleggers
IPD Corporaties
IPD Vastgoedbeleggers
40.0
37.2
36.6
37.1
37.1
36.4
36.7
35.0
35.0
32.8
31.3
Per vierkante meter
30.0
25.0
22.6
21.5
20.1
20.2
20.8
20.6
20.0
15.0
10.0
5.0
0.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
21.3
21.4
22.0
Totale exploitatiekosten per fonds in 2013
Standing investments – als % van de bruto inkomsten
Onderhoudskosten
50.0
Beheer- en verhuurkosten
IPD Corporatie vastgoedindex
42,4% (2012: 43,8%)
Percentage %
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Vaste kosten
Overige kosten
Agenda
•
•
•
•
•
Hoofdlijnen 2013
Effect verhuurderheffing
Kostenontwikkeling
DAEB en niet-DAEB
(des)investeringen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Corporaties & beleggers
Samenstelling bezit – alleen woningen
Corporaties:
Beleggers:
1%
4%
17%
23%
73%
81%
DAEB
Potentieel niet-DAEB
Niet-DAEB
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
Geliberaliseerd
ipd.com
Niet-geliberaliseerd
Onbekend
Direct rendement niet-DAEB corporaties vergelijkbaar met
geliberaliseerd bezit beleggers
Standing investments – alleen woningen
Direct rendement
Indirect rendement
Totaal rendement
6.0
5.0
4.0
3.0
Percentage %
2.5
2.8
2.0
1.0
0.7
0.7
0.2
0.0
-1.0
-2.0
-3.0
-4.0
-5.0
Corporaties
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
Beleggers
ipd.com
Agenda
•
•
•
•
•
Hoofdlijnen 2013
Effect verhuurderheffing
Kostenontwikkeling
DAEB en niet-DAEB
(des)investeringen
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Investeringsactiviteiten: 2005 – 2013
Transformatie omzet % van kapitaalswaarde ultimo 2013
Verkoopopbrengsten
Ontwikkelingsuitgaven
5.0%
Aankoopuitgaven
Overige opbrengsten
Verbeteringsuitgaven
Nettoinvesteringen
Percentage %
4.0%
3.0%
2.0%
1.0%
0.0%
-1.0%
-2.0%
Transformatieomzet
3.9%
4.2%
4.1%
4.8%
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
5.0%
5.0%
ipd.com
4.3%
4.4%
3.9%
IPD Corporatie Transformatie index 2013
Alle objecten – als % van kapitaalswaarde eind 2013
12.0%
10.0%
8.0%
IPD Corporatie Transformatie Index
3,9 % (2012: 4,4%)
6.0%
4.0%
2.0%
0.0%
-2.0%
-4.0%
-6.0%
-8.0%
Woningen - Kapitaalsuitgaven
Woningen - Aankopen
BOG - Kapitaalsuitgaven
BOG - Aankopen
Maatschappelijk Vastgoed - Kapitaalsuitgaven
Maatschappelijk Vastgoed - Aankopen
Woningen - Kapitaalsontvangsten
Woningen - Deelverkoopontvangsten
BOG - Kapitaalsontvangsten
BOG - Deelverkoopontvangsten
Maatschappelijk Vastgoed - Kapitaalsontvangsten
Maatschappelijk Vastgoed - Deelverkoopontvangsten
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Woningen - Deelaankoopuitgaven
Woningen - Verkopen
BOG - Deelaankoopuitgaven
BOG - Verkopen
Maatschappelijk Vastgoed - Deelaankoopuitgaven
Maatschappelijk Vastgoed - Verkopen
Global enquiries
+44.20.7336.9200
www.ipd.com
Australia
+61.2.9248.1900
www.ipd.com/australia
[email protected]
Germany
+49.611.3344.990
www.ipd.com/germany
[email protected]
Netherlands
+31.88.328.22.00
www.ipd.com/netherlands
[email protected]
Canada
+1.416.520.7250
www.ipd.com/canada
[email protected]
Hong Kong
+85.2.8175.4388
www.ipd.com/asia
[email protected]
Portugal
+351.22.208.50.09
www.ipd.com/portugal
[email protected]
France
+33.1.58.05.36.90
www.ipd.com/france
[email protected]
Japan
+81.3.5211.1455
www.ipd.com/japan
[email protected]
South Africa
+27.11.656.2115
www.ipd.com/southafrica
[email protected]
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
Spain
+34.917.610.271
www.ipd.com/spain
[email protected]
Sweden
+46.8.400.252.30
www.ipd.com/nordic
[email protected]
UK & Ireland
+44.20.7336.4783
www.ipd.com/uk
[email protected]
USA
+1.312.646.6240
www.ipd.com/usa
[email protected]
Dank voor uw aandacht
©2014 Investment Property Databank Ltd. All rights reserved.
ipd.com
34