Evaluatie maaien waterplanten Randmeren 2014

Evaluatie maaien waterplanten Randmeren 2014
Vergroten van bevaarbaar oppervlakte in de Randmeren
Rapportage door Gastvrije Randmeren, HISWA, Watersportverbond en Stichting Maaien
Waterplanten Randmeren, oktober 2014
Publiek-Private samenwerking waterplanten maaien
In de Randmeren wordt door de 16 samenwerkende gemeenten al een aantal jaren een beperkt
areaal waterplanten gemaaid ten behoeve van de recreatievaart. Om een grotere oppervlakte te
kunnen maaien – een wens van zowel de sector als de coöperatie – hebben Gastvrije Randmeren,
HISWA vereniging en het Watersportverbond de handen ineen geslagen. In 2014 is dankzij deze
samenwerking met de watersportsector een groter oppervlakte gemaaid.
Gastvrije Randmeren en de Stichting Maaien Waterplanten Randmeren, waarin de havens in het
gebied zich verenigd hebben, leverden hun bijdrage met respectievelijk inzet van (geld-)middelen en
inzet van vrijwilligers en personeel van jachthavens en watersportverenigingen. Op deze manier kon
de overlast op een grotere schaal aangepakt worden dan voorheen mogelijk was en is een bijdrage
geleverd aan het bevaarhaar houden van de Randmeren. Het ministerie van Infrastructuur & Milieu
ondersteunt deze samenwerking gedurende drie jaar met een stimuleringsbijdrage. Het beoogde
resultaat van deze driejarige pilot is een duurzame, zelfredzame regionale samenwerking op het
gebied van recreatief beheer en onderhoud in de Randmeren, waarbij met de inzet van de
gezamenlijke middelen in geld en/of natura een maximale oppervlakte aan waterplanten wordt
gemaaid.
Deze samenwerking heeft er toe geleid dat het grootste gedeelte van de maaiopgave in het Eem- en
Gooimeer is uitgevoerd door de Stichting Maaien Waterplanten Randmeren. Het resterende deel van
het Eem- en Gooimeer en de volledige opgave voor de Veluwerandmeren is gemaaid door de maaier
waarmee eerder al door Gastvrije Randmeren verplichtingen zijn aangegaan.
In dit verslag wordt de samenwerking in 2014 beschreven en geëvalueerd. Dit ten behoeve van de
deelnemers: commerciële jachthavens, watersportverenigingen, Rijkswaterstaat, gemeenten en
provincies.
Meldingen en selectie: Gastvrije Randmeren is meldpunt overlast
In aanloop naar het maaiseizoen hebben havenbeheerders, watersportverenigingen en individuele
recreanten de coördinaten van de grootste probleemgebieden doorgegeven aan Gastvrije
Randmeren. Daarvoor is een nieuwe meldingenmodule op de website van Gastvrije Randmeren
ingesteld, waarmee het mogelijk is de meldingen op kaart aan te geven. Als ondergrond is de
dieptekaart van het gebied gebruikt, waarop ook de nummers van de betonning aangegeven staan.
Er zijn in totaal 70 meldingen voor Veluwemeer en Wolderwijd en 80 voor Eem- en Gooimeer
ontvangen.
Voordat er gemaaid werd, is in overleg met vertegenwoordigers van de watersportsector bepaald
wat de meest overlast gevende gebieden zijn en die gebieden zijn vervolgens geselecteerd om
gemaaid te worden. Tevens is de prioriteit in volgorde bepaald. Allen die overlast hebben gemeld,
hebben daarvan een bericht ontvangen, alle geldige gemelde locaties zijn gehonoreerd.
Maaien, verzamelen en volledig afvoeren door 3 maaiboten
Het maaien is uitgevoerd door drie maaiboten. Zoals overeengekomen met de vergunningverleners
Provincie Flevoland en Noord-Holland is vanaf 23 juni (een week eerder dan 2013) gestart met het
maaien van een aantal gebieden waar verstoring van vogels niet aan de orde is:
• in het Veluwemeer de havens van Pierland, Kluut en Ral;
• in het Wolderwijd de haven van Knarland;
• in het Eemmeer het zwemstrand ’t kleine Zeetje;
• in het Gooimeer bij de KNRM Blaricum en de havens van Huizerhoef en de Schelp.
Vanaf 1 juli is er gemaaid in de grote gebieden, ter vergroting van het bevaarbaar oppervlak. In totaal
is er 310 hectare waterplanten gemaaid, verdeeld over Veluwemeer, Wolderwijd, Eemmeer en
Gooimeer. In de periode dat de drie maaiers actief waren, zijn er geen incidenten door hen of
anderen gemeld. Rijkswaterstaat heeft op verzoek van Gastvrije Randmeren tijdens het maaien een
audit uitgevoerd op de maaiboten en geconstateerd is dat de maaiers conform voorschriften hebben
gewerkt.
Tijdens de werkzaamheden zijn er vanaf Huizen, Bunschoten en Zeewolde per boot bezoeken
gebracht aan de respectievelijke maaiboten. Er waren in totaal 30 deelnemers. Zie ook:
http://www.gastvrijerandmeren.nl/Onderhoud/Onderhoud+nieuws/281309.aspx?t=Een%20kijkje%2
0in%20de%20keuken
Uitvoering, gedeeltelijk door inzet vrijwilligers
De Stichting Maaien waterplanten Randmeren (de watersportsector) heeft een deel van de
maaiwerkzaamheden voor zijn rekening genomen. Voor de stichting is deze vorm van samenwerking
nieuw en daarom is het noodzakelijk om de samenwerking en ook de totale te maaiareaal in een
drietal jaren op te bouwen. In dit eerste jaar is daarom gekozen om ‘slechts’ (een groot deel van) het
Eem- en Gooimeer door de stichting te maaien. De stichting heeft door een structurele inzet van
vrijwilligers een lagere maaiprijs kunnen realiseren; als gevolg hiervan kon met het beschikbare
budget een groter areaal waterplanten worden gemaaid. De Stichting Maaien Waterplanten
Randmeren heeft voor het jaar 2014 een resultaatsverplichting van 136 hectare te maaien
waterplanten op zich genomen en aanvullend een inspanningsverplichting gerealiseerd van 39
hectare in het vaargebied van Almere en Naarden, Gooimeer.
Het maaien van het resterend deel in het Eem- en Gooimeer, en dat in de Veluwerandmeren, is op
gebruikelijke wijze uitgevoerd onder directe aansturing van Gastvrije Randmeren.
Resultaat
De dichtheid van waterplanten in het Veluwemeer en Wolderwijd was in 2014 hoger dan vorig jaar.
In het Eemmeer was de dichtheid opvallend minder. De ‘opbrengst’ van het Gooimeer is ongeveer
gelijk aan vorig jaar.
Er was deze zomer toch weer wat overlast van blauwalg in Eem- en Gooimeer. RWS heeft dit
ondergezocht maar vindt geen relatie is tussen (% bedekking en maaien van) waterplanten en
blauwalgen is.
De te maaien oppervlakten waren gereed:
• dinsdag 8 juli: Wolderwijd;
• vrijdag 11 juli: Gooimeer;
• maandag 14 juli: Veluwemeer;
• dinsdag 15 juli: Eemmeer.
Effect
Watersporters – afkomstig uit verenigings- en commerciële havens – geven aan tevreden te zijn met
het resultaat. Bovendien zijn er – tijdens en na afloop van het maaien – minder klachten over
overlast ontvangen door Gastvrije Randmeren en de verschillende havens. De stichting geeft aan dat
er in vergelijking met voorgaande jaren een grotere betrokkenheid van de gebruikers is bij het
bevaarbaar houden van de Randmeren.
Doorkijk 2015 en 2016
Voor 2015 wordt de samenwerking uitgebreid tot het totale Randmerengebied. Een en ander is
mogelijk omdat Gastvrije Randmeren dan geen contractuele verplichtingen meer heeft met een
ander maaibedrijf. In plaats daarvan wordt het maaien van deze oppervlakte toegevoegd aan de
dienstverleningsovereenkomst tussen Stichting Maaien Waterplanten Randmeren en Gastvrije
Randmeren.
In 2016 is beoogd dat de samenwerking geïntensiveerd wordt met een uitbreiding van het
maaigebied tot maximaal 450 hectare. Gastvrije Randmeren vraagt daartoe een nieuwe (vergrote)
vergunning aan voor het Eem- en Gooimeer. Het maaien van deze vergrote oppervlakte wordt
toegevoegd aan de dienstverleningsovereenkomst tussen Stichting Maaien Waterplanten
Randmeren en Gastvrije Randmeren.

Download Report