Met genomics meer levensduur?

www.valacondairy.nl
Met genomics meer levensduur?
Willem van laarhoven
Valacon-Dairy v.o.f.
20-1-2014
Duurzaam melkvee loont!
www.valacondairy.nl
Perspectief?
Nabeschouwing NRM 2010 in de Veeteelt:
“Genomics, revolutie in
veeverbetering”
Melkvee Magazine 2010:
“Genomics is eerder een middel om meer marktmacht te
krijgen dan om levensduur te fokken”
Duurzaam melkvee loont!
1
Wat is genomics?
www.valacondairy.nl
Waar we over praten = Genomics:
De studie van genomen = een set van genen.
Waar liggen genen voor bepaalde eigenschappen? Hoe kunnen we ze markeren? En hoe
kunnen we ze in de nakomelingen krijgen? Dat is handig als een eigenschap door maar één
gen wordt bepaald. Maar de meeste eigenschappen worden bepaald door meerder genen,
soms wel duizenden. En dan is het zeer onbetrouwbaar.
Wat we zien = Epigenetica
De studie van de invloed die de omgeving op de genen heeft.
Ons vee staat voortdurend onder invloed van omgevingsfactoren. Verschillen in de
omgeving zorgen ervoor dat het resultaat (de genexpressie) anders kan zijn dan gedacht.
Een stier geeft ook nooit exact wat wordt voorspeld. De uitdaging is met genomics te
achterhalen hoe we die factoren kunnen beïnvloeden in het voordeel van de koe en de
stier.
Duurzaam melkvee loont!
Epigenetica is zeer complex
www.valacondairy.nl
Omgeving:
Beïnvloedt de ontwikkeling van een koe of stier.
Kan leiden tot omkeerbare veranderingen. In de volgende generatie zijn ze er niet meer tot de
verandering opnieuw optreedt onder invloed van omgevingfactoren.
Kan leiden tot onomkeerbare, erfelijk overdraagbare veranderingen. De omgevingsinvloed komt niet
meer los van de genen en erft mee over en blijft bestaan.
Stier:
Gevoeligheid voor de omgeving is belangrijk tijdens de pubertijd, dus in de opfokperiode als de
spermaproductie in gang wordt gezet.
Koe:
Gevoeligheid voor de omgeving is belangrijk tijdens de ontwikkeling in de draagmoeder, dus voordat de
dochter is geboren. In die periode worden de eicellen al gevormd.
Complex
Eigenschappen worden vaak door zeer veel genen bepaald. Die reageren weer op omgevingsinvloeden.
Omgevingsinvloeden zijn daardoor zeer complex. Bovendien komen de genen van zowel de vader als de
moeder, dus ook daar zijn al verschillen.
Duurzaam melkvee loont!
2
www.valacondairy.nl
De betekenis van genomics / epigenetica
“Genen hebben geen enkele betekenis
zonder omgeving”.
Omdat de genen onder invloed staan van de omgeving en daardoor op verschillende
manieren tot uiting komen, dus verschillen in genexpressie laten zien, geldt het
gezegde dat de genen pas echt iets betekenen als ze samenwerken met de omgeving.
De omgeving wordt bepaald door drie hoofdfactoren:
De genetische aanleg van de koe
De
boer met de bedrijfsvoering en de voeding
De leefomgeving zoals de stal
en zorg
Volgens dit zogeheten KBL-principe analyseert Valacon-Dairy bedrijven en zoekt de
mogelijkheden om de levensduur te verlengen
Duurzaam melkvee loont!
www.valacondairy.nl
Hoe ziet de omgeving eruit?
Fokkerij
Bijdrage vanuit de
fokkerij
Bedrijfsvoering
Bijdrage vanuit de
bedrijfsvoering
Leefomgeving
Bijdrage vanuit de
leefomgeving
Resultaat van de
gezamenlijke bijdrage
Duurzaam melkvee loont!
3
www.valacondairy.nl
Een kloon met verschillen
Gilette Jordan
Gilette Jerrick
In de basis genetisch identiek (klonen)
Omgeving 1
Omgeving 2
Fokwaarde 1
Fokwaarde 2
Fokwaarden verschillend
Is het reëel om van gekloonde stieren de fokwaarden van slechts een van de
twee vast te stellen en voor beide te gebruiken?
Duurzaam melkvee loont!
Alles dezelfde fokwaarde?
www.valacondairy.nl
Duurzaam melkvee loont!
4
www.valacondairy.nl
Verloop TPI genomics-schatting 2010 versus werkelijk 2013
Jan10TPI
Dec13TPI
2500
Volgorde op basis van voorspelde TPI in 2010
2000
1500
Dezelfde volgorde in 2013 zoals werkelijk gerealiseerd
Conclusie: bijna alle 310 stieren scoren minder dan voorspeld.
1
22
43
64
85
106
127
148
169
190
211
232
253
274
295
1000
Duurzaam melkvee loont!
www.valacondairy.nl
Jan 10 Rank
0
50
100
150
200
250
300
350
Dec 13 rank
Rangschikking op basis van nummering zoals voorspeld (hoogste TPI is nr 1).
Rangschikking op basis van nummering
zoals gerealiseerd in 2013.
Conclusie: in werkelijkheid hebben de stieren een geheel andere
plaats in de rangorde dan voorspeld
Duurzaam melkvee loont!
5
Accoord
Spirit
Taco
Acme
Stilist
Spencer
Active
Support
Redalert
Gibor
Surprise
Gem.
Royaume
Talent
Gem.
Shogun ps
Big Winner
Shottle
Twister
www.valacondairy.nl
Verloop van de fokwaarden van 2008 tot 2013 van een aantal stieren (Rode lijn is gemiddeld).
1000
800
600
400
200
0
01-07-2013
01-05-2013
01-03-2013
01-01-2013
01-11-2012
01-09-2012
01-07-2012
01-05-2012
01-03-2012
01-01-2012
01-11-2011
01-09-2011
01-07-2011
01-05-2011
01-03-2011
01-01-2011
01-11-2010
01-09-2010
01-07-2010
01-05-2010
01-03-2010
01-01-2010
01-11-2009
01-09-2009
01-07-2009
01-05-2009
01-03-2009
01-01-2009
01-11-2008
01-09-2008
01-07-2008
01-05-2008
01-03-2008
01-01-2008
-200
Duurzaam melkvee loont!
www.valacondairy.nl
Resultaten en spreiding Six-packs
Voorspeld
MAX
MIN
1030 -0,1 33 0,00
869 0,1 23 0,12
-419 -0,2 -11 -0,1
0,14 -2 0,04
-0,2 -9 -0,1
-0,2 23
0
-0,2 14 -0,1
0,09 -11 0,07
0,11 21 0,12
-0
6 0,01
Be
ne
n
To
ta
al
Vr
uc
ht
b
LV
D
-298
230
869
791
-419
273
241
Ui
er
Naam
Delta Reporter
WH Ringo
Oosterzicht Grand
Tatanka Ruben
Etazon Revival
Delta Secure
GEMIDDELD
kg
ei
wi
t
NV
I
it
%e
iw
et
kg
v
t
%v
e
kg
M
el
k
Levensduur en gezondheid
-7 134
4 123
30 133
18
64
-9
32
20
62
9,3 91,3
109
110
108
99
105
104
106
101
103
100
98
99
102
101
106
109
105
97
103
103
104
107
101
96
95
102
92
99
55
392
554
264
26
200
249
35 216 108 106 109 100
30 134 110 103 109 107
-9
32
99
98
97
92
484
554
26
Duurzaam melkvee loont!
6
Resultaten en spreiding Six-packs
www.valacondairy.nl
Gezondheid en Vruchtbaarheid
kg Melk%vet kg vet%eiwitkg eiwit
NVI Uier BenenTotaal VruchtbLVD
Naam
Delta Reporter
-298 0,14 -2 0,04
-7 134 109 101 106 107
55
Tatanka Ruben
791 -0,2 14 -0,1
18
64
99
98
97
95
264
Delta Rotary
344 -0,3 -13
-0
10
71 109 100 106
99
160
Etazon Revival
-419 0,09 -11 0,07
-9
32 105
99 103 102
26
Delta Radius
1189 -0,4 11 -0,1
31 130 109
94 102 104
377
Delta Platinum
825 -0,2 22 -0,1
17 166 108 101 105
97
510
GEMIDDELD
405 -0,1 3,5
-0
10 99,5 107 98,8 103 101
232
Voorspeld
MAX
MIN
893 -0,2 24
-0
1189 0,1 22 0,07
-419 -0,4 -13 -0,1
28 184 108 105 108 101
31 166 109 101 106 107
-9
32
99
94
97
95
426
510
26
Duurzaam melkvee loont!
Resultaten en spreiding Six-packs
www.valacondairy.nl
Vitaliteit en Gezondheid
Naam
kg Melk%vet kg vet%eiwitkg eiwit
NVI Uier BenenTotaal VruchtbLVD
Delta Reporter
-298 0,14 -2 0,04
-7 134 109 101 106 107
55
Tatanka Ruben
791 -0,2 14 -0,1
18
64
99
98
97
95
264
Oosterzicht Grand 869 -0,2 23
0
30 133 108 100 105
96
554
WH Ringo
230 -0,2 -9 -0,1
4 123 110 103 109 101
392
Delta Secure
273 0,11 21 0,12
20
62 104 102 103
92
200
Ganvo Prospect
1545 -0,5 16 -0,2
37
18
98
97
97
98
85
GEMIDDELD
568 -0,1 11
-0
17
89 105 100 103 98,2
258
Voorspeld
MAX
MIN
1295 -0,2 38 -0,1
1545 0,1 23 0,12
-298 -0,5 -9 -0,2
39 219 107 106 109
99
37 134 110 103 109 107
-7
18
98
97
97
92
483
554
55
Duurzaam melkvee loont!
7
Wat verandert er met genomics?
•
•
•
•
www.valacondairy.nl
Er verandert niets aan de genetica.
Er verandert niets aan de fokkerij zelf.
Er verandert alleen iets aan de selectie.
De kans op eenzijdige selectie neemt toe.
Duurzaam melkvee loont!
Stellingen
www.valacondairy.nl
Genomics levert geld op voor de fokkerij-organisaties.
Genomics-stieren hebben een te lage betrouwbaarheid.
Testen van de stier plus de koe geeft tweemaal onzekerheid.
Een hoge betrouwbaarheid op basis van dochterinformatie met
weinig spreiding is het meest effectief.
• De snelheid bij genomics weegt niet op tegen de kans dat de
onbetrouwbaarheid veel achteruitgang kan brengen.
• Genomics levert grote risico’s op voor de maatschappelijke
acceptatie van de sector.
• Genomics is leuk voor fokkers maar niet voor een praktische
melkveehouder.
•
•
•
•
Duurzaam melkvee loont!
8
www.valacondairy.nl
Genomics Top of Flop?
Genomics is een TOP als wetenschap
en
wordt een FLOP als ze in de dagelijkse praktijk wordt gebruikt
zonder rekenschap te geven van de risico’s
Het gebruik dient net zo genuanceerd te zijn als de
wetenschap zelf.
Duurzaam melkvee loont!
9

Download Report