Frankrijk waterclusters

Innovatie Attaché Parijs
Joannette Polo-Leemreis
Meer informatie:
www.rvo.nl/ia-netwerk
Franse waterclusters Pôle EAU, DREAM, Hydreos en twee Pôles MER
Joannette Polo-Leemreis
Inleiding
Frankrijk telt 71 zogenaamde ‘pôles de compétitivité’, innovatieclusters waarbinnen onderzoek,
onderwijs, overheid en bedrijfsleven samen onderzoeksprojecten opzetten. Iedere pôle
concentreert zich op een bepaald thema in een bepaalde regio. In 2010 schreef de Franse overheid
een extra call uit omdat het ontbrak aan pôles de compétitivité gewijd aan de thema’s water,
milieu en duurzaamheid. Het enige reeds aanwezige thema bij de pôles was mariene energie.
Op het gebied van water telt Frankrijk dus sinds kort drie jonge pôles de compétitivité: Pôle Eau,
Hydreos en Dream. Daarnaast zijn er twee Pôles MER, de één in Bretagne en de ander aan de
Middellandse kust, al langer actief rond alles wat de zee aangaat.
Pôle EAU : water over de hele waardeketen
De Pôle EAU, op 11 mei 2010 officieel van start gegaan, werkt aan vier strategische doelstellingen:
1 Het identificeren en mobiliseren van het aanwezige waterreservoir, zowel het zichtbare water als
het grondwater, evenals het anticiperen op ontwikkelingen met betrekking tot de beschikbare
hoeveelheid water. Het gaat om zowel de waterkwaliteit als de -kwantiteit.
2 Het gezamenlijk beheer van watervoorraad en -gebruikers met als doel het voorkomen van
spanningen en de effecten daarvan op de bevolking die verband houden met watertekorten. De
toelevering van water, zowel in kwalitatieve als in kwantitiatieve zin, tegen een in economisch
opzicht acceptabele prijs. Verlaging van het energieverbruik bij waterbehandeling. Het
terugdringen van sanitaire en milieurisico’s. Aanpassing aan de vraag en het gebruik van water.
Slim waterbeheer.
3 Hergebruik van water van verschillende herkomst. Optimalisering van de combinatie
waterbehandeling en hergebruik van bijprodukten. Optimaliseren van de mix zuivering,
energiekosten en economische aspecten. Beheer van sanitaire en milieurisico’s.
4 De vierde doelstelling is een cross-over, namelijk een institutionele en maatschappelijke insteek
voor spelers en decision makers. Dit betekent het verbeteren van de sociale, economische en
milieu-acceptatie, de ontwikkeling van een duurzaam financieel evenwicht van het beheerssysteem
van waterbronnen en het ontwikkelen van een echte watersector in Frankrijk.
Het cluster Pôle EAU is tevens belast met de coördinatie van de twee andere recent opgezette
waterclusters , te weten HYDREOS in de regio Lorraine en Alsace en het cluster DREAM in de regio
Centre.
Alle grote Franse wateracteurs zijn lid van Pôle Eau : Suez, Veolia en Saur. Voorts een groot aantal
kennis- en onderwijsinstellingen, en veel mkb.
HYDREOS, zoetwaterbeheer, watergebruik door industrie en landbouw
HYDREOS is een cluster in de twee regio’s Alsace en Lorraine en richt zich op waterkwaliteit en –
beheer.
De regio’s Elzas en Lorraine beschikken over een grote watervoorraad van goede kwaliteit, gelegen
tussen de bronnen van de Vosges en het grondwaterreservoir van de Elzas, het grootste van
Europa.
Het ruim voorradige water heeft geresulteerd in een industrie die intensief gebruik maakt van
water, zoals de papier- en staalindustrie, de chemie, de flessenvulindustrie, bierbrouwerijen en
elektriciteitsproductie. Ook beschikken deze regio’s daarom over veel water gelieerde
onderzoeksactiviteiten.
HYDREOS heeft de ambitie om in 2020 tot de belangrijkste waterpôles van Europa te horen.
Leden van Hydreos zijn onder andere: BRGM, EDF, INRA, INERIS, Nestlé Waters, SAUR en TAUW
France, ook de twee watermultinationals Suez Environnement en Veolia.
DREAM, waterbeheer en –technologie
DREAM staat voor het Franse equivalent van ‘sustainability of water resources and aquatic
environment’. Het cluster is gevestigd in de regio Centre. Onderwerpen van aandacht voor het
DREAM-cluster zijn het monitoren van en milieu-informatiesystemen voor waterstromen en
waterrijke gebieden, management van waterstromen en waterrijke gebieden, alternatieve bodemen waterbehandelingen, het aanpassen van technologieën, producten, diensten en processen aan
opkomende en ontwikkelingslanden.
Lid van DREAM zijn onder andere Veolia, Suez Environnement, LVMH Recherche, BRGM, INRA,
INERIS, EDF, maar ook start-ups als WatchFrog. Watchfrog ontwikkelde lichtgevende kikkerdril en
larven die de aanwezigheid van bepaalde vervuiledne stoffen signaleren. Hoe lichter de kikkerdril
oplicht, hoe meer ze verstoord zijn en hoe sterker dus de vervuiling is. Veolia kondigde eind 2013
aan dit procédé te gaan industrialiseren.
Watchfrog (foto: Veolia)
Twee pôles in één : Pôles MER, Bretagne Atlantique en Mediterranée
Twee clusters die zich met alles rond de zee bezighouden, Pôle Mer Bretagne Atlantique en Pôle
Mer Mediterranée, zijn al sinds 2005 actief. Deze pôles die nauw onderling samenwerken, beslaan
een verschillend maritiem gebied. Ze richten zich beide op diverse thema’s die met de zee te
maken hebben, te weten mariene energie waaronder zowel wind op zee als drijvende windmolens
en getijdenturbines, deepsea mining, scheepsbouw, duurzame visserij, havens en blauwe
biotechnologie.
Belangrijkse spelers in de pôles MER zijn het onderzoeksinstituut voor de zee IFREMER in Bretagne,
de grote industriële partijen die zich sterk in mariene energie interesseren Alstom, DCNS en EDF,
maar ook veel mkb en andere kennisinstellingen en universiteiten.
Bronnen
De besproken pôles de compétitivité :
http://www.pole-eau.com/
http://www.hydreos.fr/fr
http://www.poledream.org/
http://www.pole-mer-bretagne.com/
http://www.polemermediterranee.com/
Veolia Environnement et WatchFrog poursuivent leur partenariat pour détecter la présence de
perturbateurs endocriniens dans les eaux usées, communiqué Veolia, 28 oktober 2013
Linken
www.veolia.com/fr/innovation/recherche-innovation
www.suez-environnement.fr
www.lvmhrecherche-symposium.com
http://www.alstom.com/
http://fr.dcnsgroup.com/
http://www.edf-en.fr/
www.watchfrog.fr
http://wwz.ifremer.fr/institut_eng/

Download Report