nieuwe verhoudingen tussen apothekers en zorgverzekeraars

ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 3 - 8 MEI 2014
1
2
3
4
NIEUWE VERHOUDINGEN TUSSEN
APOTHEKERS EN ZORGVERZEKERAARS
Na jaren van twist zijn de apothekers en de zorgverzekeraars weer on speaking terms. Het werk van de verkenners
heeft hen geholpen om een gezamenlijke stip op de horizon te formuleren. Maar hoe stellen zorgverzekeraars en
apothekers zich op? En sluit het huidige verdienmodel wel aan op de geïntegreerde eerstelijns zorg?
Rik van der Meer en Ton van Houten in gesprek.
was die landelijk behoorlijk slecht en dit werkte door
in de regio en in de wijk. Het was een financiële veld-
DE RELATIE
slag, de nadruk komt nu meer op de zorg te liggen.”
1
Dat is ingegrepen bij de marges op de inkoop van
2
geneesmiddelen is overigens goed, stelt Van der
Meer. Maar: “We zitten nog wel met een verdienmo-
Het preferentiebeleid heeft de relatie tussen de open-
del dat niet klopt. De partijen in de eerste lijn zoeken
bare apothekers en de zorgverzekeraars op scherp
elkaar steeds meer op, wat de relatie met de zorgver-
Rik van der Meer is apotheker in
gezet en ook de vrije tarieven hebben voor discussie
zekeraar complexer maakt dan die al was. De huidige
Den Haag en is voorzitter van de KNMP,
gezorgd. Toch noemt Van der Meer die relatie in de
bekostigingsstructuur past daar niet in. Er zullen dus
de beroeps- en brancheorganisatie van
eerste plaats ‘interessant’, want: “Rond de 22ste van
experimenten moeten plaatsvinden, maar ook de
apothekers.
de maand betaalt de zorgverzekeraar een substanti-
zorgverzekeraars moeten nog wennen aan die rol.”
eel deel van onze exploitatie. De relatie kenmerkt zich
Van Houten herkent dit knelpunt, maar vindt de situ-
wel door afhankelijkheid, zeker als er één dominante
atie voor zijn organisatie overzichtelijker. “Wij zetten al
verzekeraar is. Maar het is ook een partnerschap.”
jaren in op een driehoekscontract – huisartsen, apo-
Van Houten nuanceert: “Toch is die afhankelijkheid
thekers en zorgverzekeraar – waarin prijs, kwaliteit en
wederzijds. Als je niet alleen over prijs wilt spreken
doelmatigheid een rol spelen. Op basis daarvan kun
Ton van Houten is voorzitter van
maar ook over kwaliteit en doelmatigheid, ben je
je heel mooi in de wijk geïntegreerde zorg inkopen.
de raad van bestuur van de regionale
afhankelijk van hoe de apotheek dat invult. Maar de
Maar ik zie ook nog veel prijsgedreven onderhandelin-
zorgverzekeraar Zorg en Zekerheid.
relatie is nu beter dan één of twee jaar geleden. Toen
gen. En heel eerlijk: daarvan zijn wij ook niet altijd vrij.”
rikvandermeer
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 3 - 8 MEI 2014
“ALS JE TOT GEÏNTEGREERDE
EERSTELIJNSZORG WILT KOMEN,
MOETEN WE EEN KEER MET ALLE
PARTIJEN AAN TAFEL”
3
4
voorschrijven, de rol in medicatieveiligheid en de
Het werk van de verkenners Rinnooy Kan en
in overleg treden met de apothekers, voeling hebben
Reibestein heeft de apothekers en de zorgverze-
met hun rol wordt belangrijker.”
bevordering van therapietrouw. Daarover moeten we
keraars geholpen om een gezamenlijke stip op de
horizon te definiëren, stelt Van der Meer. Maar op de
Initiatieven als De Zorgmakelaar Farmacie, waarbij
weg daar naartoe zijn de verschillen tussen de zorg-
niet-concurrerende apotheken gezamenlijke con-
verzekeraars wel groot. “Sommige hebben al vroeg-
tractonderhandelingen voeren, zien beiden als een
tijdig besprekingen gevoerd en gecontracteerd, maar
logisch gevolg van het marktstelsel. Van der Meer
met individuele apotheken wordt niet of nauwelijks
maakt zich wel zorgen over het verdwijnen van
onderhandeld. Als je tot geïntegreerde eerstelijnszorg
de menselijke maat. Hij ziet een spannings-
wilt komen, moeten we een keer met alle partijen aan
veld tussen de keus van de samenle-
tafel. Wij pleiten voor een model waarin de aanbie-
ving voor een geïntegreerde eerste
ders en de dominante zorgverzekeraar in een regio
lijn aan de ene kant en aan de
tot een oplossing komen en de overige zorgverzeke-
andere kant het risico dat
raars dit volgen, net als bij de huisartsen. Nu ervaren
patiënten mogelijk
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 3 - 8 MEI 2014
STAP NAAR DE TOEKOMST
we nog vooral de tucht van de markt, en voor samen
1
optrekken in de onderhandelingen bestaat weinig
2
speelruimte. Maar we willen toegroeien naar een
situatie waarin de beschikbaarheid van apotheken
wordt gefinancierd als onderdeel van de eerste lijn.
Dan is het nodig om als zorgverzekeraar bij uitstek
de apotheken te belonen die hun rol hierin goed
spelen. Op grond van welke criteria bepalen ze
dat?” Het volstaat niet om alleen te blijven
uitgaan van het preferentiebeleid,
erkent Van Houten. “De meerwaarde van een apotheek
zit in de kwaliteit van
“DE ULTIEME VRAAG IS OF
DE ZORGADVISERING EN DE
DISTRIBUTIE TWEE LOSSTAANDE
ENTITEITEN MOETEN WORDEN”
3
4
ons vak én de financiering ervan. De innovatie die
dit voor de distributie? “Zorg en distributie staan
nen omdat de partij daar niet tot overeenstemming
op ons afkomt mag niet ondersneeuwen door het
niet los van elkaar”, zegt Van der Meer. “Iemand een
komt met een zorgverzekeraar. Van Houten: “Het is
budgettaire probleem dat hiermee gepaard gaat. We
nieuw geneesmiddel geven is het begin van een N=1
inderdaad lastig nu we ons juist willen richten op de
moeten de maatschappelijke discussie aangaan.”
experiment. Je doet het systeem dat daar achter zit
wijk- en regiogerichte zorg. Een model dat direct bij
Van Houten gaat een stap verder. “Ik zie hierin ook
tekort als je die verstrekking neerzet als een eenvou-
de start is gericht op zevenhonderd apotheken sluit
een rol weggelegd voor de medisch specialisten, om
dig kunstje. We moeten die combinatie van zorg en
daar niet bij aan.”
patiënten te helpen verantwoorde keuzen te maken.”
distributie niet overboord gooien, maar versterken. Als
andere partijen die distributie overnemen, moet dat
Dan hebben we het nog niet eens over een heel
nieuw probleem, stelt Van der Meer. “De komst
van een nieuwe generatie dure biotechnologische
geneesmiddelen gaat grote gevolgen hebben voor
ZORG EN DISTRIBUTIE
tegen dezelfde kwaliteit als bij de openbare apotheken. Dat zie ik niet gebeuren, ik denk dat knippen juist
tot fouten gaat leiden.”
ZORGVERZEKERAARS NEDERLAND - ZN DIALOOG NR 3 - 8 MEI 2014
niet in de apotheek in hun wijk of buurt terechtkun-
In de Kwaliteitsagenda voor de farmaceutische zorg
Van Houten is wat minder stellig. “De ultieme vraag is
die minister Schippers aanbood aan de Tweede
of de zorgadvisering en de distributie twee losstaande
Kamer, is de kern dat de rol van de apotheker als
entiteiten moeten worden. Ik weet het niet. Als zorg-
zorgverlener moet worden versterkt om de medica-
verzekeraar vinden wij het van groot belang dat er een
tieveiligheid en gezondheid van de patiënt te verster-
wijkfunctie is en dat de patiënt naar een apotheek kan
1
ken. De nadruk ligt dus primair op zorg, wat betekent
voor advies, begeleiding én een geneesmiddel. Fysiek
2
moet je de twee dus niet scheiden. In eigenaarschap
kan dit wel. Het inkooprisico ervan kun je ook bij de
zorgverzekeraar of in de keten leggen. Maar voor onze
verzekerden vind ik het wezenlijk dat ze hun geneesmiddelen niet van internet hoeven te halen.”
Deel deze ZN dialoog
3
4