Verslag event kunststofketen akkoord leden op 5 september 2014

Verslag event kunststofketen akkoord leden op 5 september 2014
De aanleiding van het event (“kansen voor plastic in een circulaire economie”) van het
kunststof ketenakkoord komt oorspronkelijk voort uit één van de werkgroepen van het
kunststof ketenakkoord: inzamelsystemen voor het water. Toen kwam er een
internationaal perspectief bij: opruimen van de baai van Rio. Maar als we daar aan
beginnen, dan moeten we het wel integraal (dus ook op het land) aanpakken. Naast
alleen opruimen moet ook actie worden ondernomen op gebied van het voorkomen,
optimaal hergebruik en recyclen. In korte tijd is toen het event georganiseerd, inclusief
een bezoek van ambtenaren van de Staat van Rio de Janeiro.
Het event bestond uit drie seminars en een tentoonstelling van innovatieve bedrijven die
duurzame innovaties ontwikkelen, op de markt brengen en ervoor zorgen dat de
kringloop zich sluit. De getoonde innovaties zaten op gebied van: speciale schepen die
plastic soep in rivieren en oceanen kunnen opruimen, een sloep gemaakt van plastic
afval uit de grachten van Amsterdam tot 3D printing van kunststof afval en de bouw van
installaties die niet her te gebruiken plastic weer omzetten tot olie.
De werelden van innovatief bedrijfsleven en financiers komen niet vanzelf bij elkaar. In
het ochtend deel was er een heldenrol weggelegd voor de collega's van de Rijksdienst
voor Ondernemend Nederland (RVO). Die waren met 15 collega's aanwezig om na een
korte introductie over financieringsinstrumenten deelnemers actief in de kunststofketen
van advies te voorzien voor het financieren van hun innovaties (garanties, leningen,
subsidies) er zijn. Zowel aan de levendige conversaties aan de statafels waar de
adviseurs zich opgesteld hadden, als aan de geluiden tijdens de terugmelding valt af te
leiden dat dit echt goed gegaan is. Tijdens de inleidende presentaties zijn 2 casussen
uitgelicht van de ketenpartners. De ketenpartners zijn weer geïnspireerd om nieuwe
wegen voor financiering te verkennen. In de bijlage is een
De delegatie uit Brazilië was erg onder de indruk: aangeven wat we kunnen doen voor
de korte termijn (tot Rio 2016) en voor de lange termijn (2025). In het middagdeel werd
de Braziliaanse delegatie die case 'Hoe maakt NL de baai van Rio schoon op tijd voor de
Olympische spelen? ' in de watten gelegd met advies en pitches van NL partijen
Private fondsen hebben interesse getoond en de rijksdirecteuren Koen de Snoo, Jan
Nieuwenhuis (EZ) en Kees Rade (BZ Koen de Snoo hebben gezamenlijk onderstreept dat
de duurzame innovatoren kunnen rekenen op de steun van de rijksoverheid. Het
interview met drie rijksdirecteuren Koen de Snoo, Jan Nieuwenhuis (EZ) en Kees Rade
(BZ) was zeer goed op dreef en wist overtuigend te brengen dat IenM en EZ echt werk
maken van het aan de orde stellen in Brussel van innovatiebeperkende Europese
regelgeving op het gebied van afval. Mooi toeval was dat de deelnemende directeur van
Buitenlandse Zaken tot twee maanden geleden ambassadeur in Brazilië was. En tenslotte
natuurlijk mooi dat ik nu de verschillende inmiddels werkelijkheid geworden innovaties
om plastics uit zee te verwijderen in de haven zag drijven.
De WHD 2014 hadden ons voorafgaand gevraagd om niet alleen 1 dag onze innovaties
te tonen, maar deze innovaties het hele weekend aan breder publiek zouden laten zien.
Dat kwam qua communicatie en awareness voor de plasticuitdagingen heel goed uit!
Tijdens de WHD zijn 450 000 bezoekers geweest, waarvan er velen bij de tentoonstelling
van ons event zijn langsgelopen. De ketenpartners die hier aanwezig waren hebben er
nieuwe contacten bij en zelfs nieuwe businessmogelijkheden! Volgend jaar zal
(waarschijnlijk) ‘duurzaamheid’ en ‘circulaire economie’ het thema worden op WHD
2015. IenM is met de Stichting Wereldhavendagen in gesprek over het thema, aanpak
en invulling van de WHD2015.
Tijdens één van de seminars liet WNF weten zich per direct ook te willen aansluiten bij
het kunststof ketenakkoord. Hartstikke mooi! Tijdens de seminars zijn vanuit het
publiek nog de volgende vraagstukken geagendeerd waar versnel mee aan de slag gaan:
inzet plastic producten uit lineaire economie in een circulaire economie, afvalwetgeving
(afval = grondstof), de positieve kanten van plastic, composietmateriaal in vaartuigen en
de financiële middelen t.b.v. groene groei.
Tegelijkertijd vond op 4 en 5 September, op uitnodiging van IenM, een bezoek plaats
van een Braziliaanse delegatie uit de staat Rio de Janeiro. De deelnemers Lúcia Helena
Mazoni, superintendant voor de Olympische spelen in 2016 (OS2016) en José Cândido
Muricy, plaatsvervangend hoofd van de staf (EGP), waren hier niet zonder reden. Met
het oog op de OS2016wil men zich op de hoogte te stellen van hoe Nederland omgaat
met problemen op terrein van (afval)waterbeheer en het sluiten van kringlopen. De
ketenpartners van het kunststof ketenakkoord hebben belang bij dit bezoek om te kijken
of onze duurzame innovaties uitgerold kunnen worden in Brazilië. Als we daarin slagen,
dan kan het NL bedrijfsleven zijn visitekaartje afgeven aan andere landen die met net
zoveel vervuiling (plastic soep, verstopping van rivierdelta’s) te maken hebben. Het ging
in het tweedaags bezoek zowel om de meer technische oplossingen voor het zwerfvuil en
plastics in de baai van Guanabara, waar Rio de Janeiro aan ligt en waar straks gezeild,
gesurft, geroeid en gezwommen wordt, als wel de ‘governance’ (hoe is het waterbeheer
bij ons georganiseerd?). Welke partijen doen wat en naar wie gaat de rekening voor de
watertaken uitgevoerd door waterschap en gemeente? Begonnen werd bij Deltares in
Delft waar diverse presentaties werden verzorgd o.l.v Ron Thiemann en zijn
medewerkers. Ook Maria Westerbos, directeur Plastic Soup Foundation was aanwezig.
Centraal in de presentaties stonden ‘dutch innovations’ waarmee kennis door simulaties
van stromingen en waterhoogte scherp in beeld wordt gebracht, waarmee gericht
vervuiling langs kusten, op zee en in oceanen aangepakt kunnen worden. In het
aansluitende bezoek aan Waternet Amsterdam stonden vooral bestuurlijke en financiële
issues centraal, maar ook nieuwe innovaties om grondstoffen uit afvalwater terug te
winnen. Hoe is de waterzorg voor 1.6 mln mensen geregeld rond Amsterdam? Hoe is het
afvalwatermanagement en de organisatie van zuivering èn de terugwinning van fosfaat
met behulp van nieuwe technieken geregeld?
De delegatie was verrast door de mogelijkheden van grondstoffenterugwinning (fosfaat
weer in te zetten als meststof voor de landbouw) en de slimme samenwerking met de
Afval- en Energiecentrale waardoor Waternet een netto-energieleverancier is geworden.
Het sluiten van kringlopen kan een interessante businesscase betekenen voor de
Brazilianen. In de namiddag werd IHC in Kinderdijk bezocht. Deze scheepsbouwer en
baggeraar is gespecialiseerd in hoogtechnische marine oplossingen. Hier werd pas goed
duidelijk hoe groot de problemen zijn op afvalverwerking- en inzamelingsgebied in Rio
en hoever men in Brazilië nog afstaat van een structurele oplossing waarbij de
afvalproblematiek integraal (de hele kringloop omvattend) wordt aangepakt. De
Nederlandse benadering van een maatwerkaanpak en wederkerigheid waarbij oog is
voor de belangen van de Brazilianen, werd zeer op prijs gesteld. Vrijdag werd het
Havenbedrijf Rotterdam bezocht om te praten over duurzame havenontwikkeling,
waarbij de samenwerking tussen de vele partijen in de haven werd besproken. In de
middag heeft Lúcia Mazoni tegenover de ketenpartijen en potentiële financiers van onze
duurzame innovaties uitgelegd voor welke opgaven de Brazilianen staan en waar
behoefte bestaat aan een nauwe samenwerking met partijen zoals de Nederlandse
bedrijven, kennisinstellingen, NGO’s en overheden.
De contacten tussen de Braziliaanse overheid en Nederlandse partners zullen na dit
korte maar intensieve bezoek aan diverse Nederlandse bedrijven en
onderzoeksinstellingen worden verdiept. Afgesproken is dat de Nederlandse overheid het
bestaande contact via ons Consulaat-Generaal in Rio met de gouverneur van Rio gaat
intensiveren. In deze samenwerking liggen goede kansen voor de circulaire economie en
kan dit in Brazilië wellicht een brugfunctie vervullen tussen linkse en rechtse politieke
partijen (aandacht voor werkgelegenheid van de armen, het leefmilieu, innovatie,
nieuwe bedrijvigheid, (export)kansen voor het bedrijfsleven). Gezamenlijk is een twopager opgesteld (zie bijlage) over de opzet van een NL consortium rond de integrale en
structurele aanpak van de Guanabara Bay in Rio in de aanloop naar de Olympische
Spelen. Dit ligt bij de Gouverneur van de Staat van Rio, met een zeer positieve
grondhouding van zijn ambtenaren. Daarnaast is er een positieve reactie bij Olympisch
team van CocaCola (hoofdsponsor OS2016) en bij onze Topsectoren Water en Chemie.
In Nederland zijn de eerste deelconsortia al gevormd op gebied van ‘solid waste’,
‘cleaning’, ‘waste water’. Er wordt bekeken wanneer er in 2015 een bezoek aan
Rio/Brazilië kan worden gebracht.
Op 23 september heeft Wytske van der Mei, MT-lid duurzaamheid bij het Ministerie van
IenM op het recycling event in Gorichem gesproken over de exportkansen van de
circulaire economie aanpak in Nederland. De VA heeft hierna besloten zich actief aan te
sluiten bij het ketenakkoord.

Download Report