Download de natuurkrant (pdf - 1,3 MB)

NATUURKRANT
AGENTSCHAP VOOR NATUUR & BOS / HALFJAARVERSLAG 2014
HALFJAARLIJKSE
EDITIE > blz. 3
NATUUR & CULTUUR
> blz. 3 ANB KORT
> blz. 2 NATUUR & WIJSHEDEN
VLAAMS PARLEMENT
KEURT NIEUW
NATUURDECREET GOED
Het nieuwe Natuurdecreet integreert natuur- en bosbeheer, snoeit de talloze plannen terug tot
één beheerplan en stelt het beheer open voor iedere geïnteresseerde. Met dit decreet kunnen de
36 Instandhoudingsdoelstellingen (IHD) die de Vlaamse Regering goedkeurde, worden uitgevoerd.
IHD’s zijn bijkomende oppervlaktes en kwalitatieve doelen voor Europees beschermde habitats en
Europees beschermde diersoorten die Vlaanderen moet realiseren.
In Vlaanderen is ca. 100.000 ha aangeduid als Habitatrichtlijngebied. Deze gebieden zijn in 2004 door Europa
definitief erkend. Volgens de richtlijn moeten de lidstaten
bepalen welke inspanningen in deze gebieden geleverd
moeten worden om de habitats en soorten duurzaam
te beschermen, en dit binnen het kader van de door de
Vlaamse Regering eerder al goedgekeurde gewestelijke
natuurdoelen.
Vlaams minister Joke Schauvliege: “Privépersoon,
terreinbeherende natuurvereniging of overheid, iedereen
zal op gelijke wijze ondersteund worden. De steun wordt
getoetst aan de ambitie van het ingediende geïntegreerde
beheerplan dat oog moet hebben voor zowel de ecologische, de economische als de sociale functie. Dit decreet
moet iedereen die op een duurzame, planmatige manier
aan natuurbeheer en -behoud wil doen, aanmoedigen om
mee voor de Vlaamse natuur in de bres te springen.”
NIEUWE WEBSITE
‘NATUUR IN
JE BUURT’
Wist je dat de aanwezigheid van groen mensen gezonder maakt, voor
een beter lokaal klimaat zorgt, sociale contacten bevordert, meer
toeristen en investeerders lokt en de waarde van huizen verhoogt?
Meer natuur in de buurt is dus broodnodig! En dat promoten we via
www.natuurinjebuurt.be.
Het grote publiek vult de website continu aan met tips & tricks.
Organiseert je buurman binnenkort een workshop tuinieren? Heb je
meegewerkt aan de realisatie van een park vlakbij? Weet je beste vriend
perfect hoe je een bijenhotel in elkaar knutselt? Grasduin door de site
en voeg onderaan zelf je tip, activiteit of project toe via de handige
formulieren. Zo staat je eigen idee onmiddellijk online.
> Meer info: www.natuurinjebuurt.be
DE NATUURKRANT
ANB HALFJAARVERSLAG 2014
VOORAAN IN HET NIEUWS
VLAANDEREN
OVER WIJSHEDEN
EN NATUUR BELEVEN
“Goed begonnen is half gewonnen”, zegt een volkse wijsheid. Als die
spreuk een sprankel waarheid bevat, dan ziet het er goed uit voor
het Agentschap voor Natuur en Bos. Met de helft van het jaar achter
de rug, kunnen we terugblikken op een pak belangrijke resultaten.
Zo zijn we nu al zeker dat het jaar 2014 de boeken natuurgeschiedenis zal halen, met het goedkeuren van de natuurdoelen in het
Vlaams Parlement op 25 april 2014. Het glas is dus duidelijk halfvol,
maar reden om op onze lauweren te rusten is er natuurlijk niet.
De wereld en de maatschappij waarin we leven verandert namelijk
voortdurend. “Stilstaan is achteruitgaan”, is dan ook nog zo’n volkse
wijsheid met een grondslag realiteit. Al deze veranderingen hebben,
direct of indirect, een impact op het ANB. Ze dwingen ons om nonstop keuzes te maken en die keuzes meteen in vraag te stellen. Het
verhaal van het ANB is er dan ook één van maatschappelijke relevantie.
En dat vraagt een continu inspelen op die maatschappelijke noden.
Uit een studie over de visie op natuur van de Vlaming blijkt dat
natuur het vaak verliest van andere maatschappelijke thema’s zoals
economie of gezondheid. Dit betekent dat het draagvlak voor natuur nog sterker kan. De uitdaging ligt dus daar om die thema’s als
hefbomen te gebruiken voor natuur. Geloof het of niet, maar de
natuursector is een hoeksteen van onze economie en zonder natuur
ziet het er voor de gezondheidssector zeer slecht uit.
Het agentschap kiest voor een duidelijke en krachtige dienstverlening
zodat de burger beter weet en waardeert wat de natuur voor hen
doet. Natuur is een sterk product, om het dichter bij de mensen te
brengen zet het agentschap sterk in op beleving. Via omweggetjes
en olifantenpaadjes brengen we sporters, toeristen en liefhebbers
naar de mooiste plekjes. Niet alleen in de natuur zijn die omweggetjes dikwijls de mooiste paadjes. Ook in het leven brengt een
omweg je soms sneller bij je doel dan de directe weg. Laat dat de
eigen ANB wijsheid zijn.
Marleen Evenepoel
Administrateur-generaal
Agentschap voor Natuur en Bos
WINT EERSTE NATURA 2000 AWARD…
Europa deelde voor het eerst dit jaar prijzen uit aan natuurprojecten die rond bepaalde thema’s uitmuntende resultaten haalden: de ‘Natura 2000 Award’. Vlaanderen mocht de
eerste prijs ontvangen in de categorie ‘Samenwerken’ voor
het natuurproject 3watEr. Het project werkt al enkele jaren
aan de ecologische, economische en recreatieve verbetering
van het Vijvergebied van Midden-Limburg vlakbij Hasselt.
3watEr kreeg de Europese prijs dankzij de vernieuwende
samenwerking tussen private landeigenaren, natuurorganisaties en verschillende overheden. Het 3watEr project hield
echter van bij het begin rekening met de landeigenaren
waardoor er een veel grotere oppervlakte beschikbaar kwam
voor natuurherstel én – belangrijker - waardoor het draagvlak veel groter werd. Een waar succes dus!
> Meer info: www.3water.eu/site
…EN BOSWACHTER
JEAN-PIERRE LANIS
WINT DE GOUDEN SPRINKHAAN
EERSTE GROENARBEIDERS
STEKEN EUROPEES CERTIFICAAT
KETTINGZAAGGEBRUIK OP ZAK!
Picknicktafels. Iedereen kent ze en heeft er wel eens
aangezeten. Wat we vaak niet beseffen is dat deze
banken duur zijn, snel verweren, vervormen en veel
onderhoud vergen.
In het Hallerbos bedacht boswachter Jean-Pierre Lanis een
alternatief met extra voordelen: robuuste picknicktafels gesneden uit eigen hout. De massieve planken zijn onverslijtbaar,
goedkoop en het onderhoud is minimaal. Een tafel is groot
genoeg om een hele klas aan te laten picknicken en minder
mobiele personen kunnen er met de rolstoel aanzitten.
Jean-Pierre Lanis won hiermee de innovatiewedstrijd van
het ANB, de Gouden Sprinkhaan!
Inverde, centrum voor groenexpertise, zet sinds jaar en dag
sterk in op veilig werken in de natuur-, bos- en groensector.
Sinds 2012 werken ze vanuit gestandaardiseerde normen
voor een Europees Certificaat kettingzaaggebruik. Dit certificaat wordt in heel Europa erkend en werd mee ontwikkeld
door inverde. Onlangs haalden ze met het EFESC-project
ook middelen (€ 75.000) voor het ANB binnen vanuit het
Europees Sociaal Fonds.
Met het oog op veiligheid krijgen groenarbeiders van het
Agentschap voor Natuur en Bos de komende vijf jaar de
kans om zo’n Europees Certificaat Kettingzaaggebruik te
behalen. Concreet krijgen de deelnemers eerst de cursus
‘Kettingzaaggebruik - onderhoud en afkorttechnieken’
(European Chainsaw Standards ECS 1). Daarna worden ze aan
de test onderworpen. Op deze manier willen we de competenties van deze ervaren arbeiders erkennen en waarderen.
In de provincie Antwerpen zijn de eerste arbeiders intussen
geslaagd voor de proef!
> Meer info:
www.ecopedia.be/kettingzaag
www.inverde.be/cursus/1345
2
DE NATUURKRANT
NATUUR & CULTUUR
VRUCHTBARE SAMENWERKING
ARCHITECTURE
WORKROOM BRUSSELS
Naar aanleiding van de tentoonstelling ‘In Between’ in het Kasteel van
Gaasbeek in 2013, werkte het ANB samen met Architecture Workroom
Brussels aan acht grootschalige ontwerpen voor Brussel en zijn rand.
De resultaten van een aantal workshops en een terreinverkenning
resulteerden in een ruimtelijke vertaling (kaartmateriaal) van landschapsdiensten en mooi beeldmateriaal.
Uit de opdracht bleek dat het gebied Zennebeemden zich ertoe leent
om een concrete en exemplarische samenwerking aan te gaan met de
andere betrokken administraties. De afronding van de conceptuele ontwerpfase is hét moment om voor de Zennebeemden door te schakelen
naar concretisering op projectniveau.
ANB KORT
STIKSTOF VERSTIKT
DE NATUURDOELEN
Onlangs werden de Europese natuurdoelen definitief goedgekeurd door de Vlaamse Regering.
Om de natuurdoelen ook effectief te realiseren, dient onder
meer een oplossing gevonden te worden voor de problematiek van de vermesting en verzuring door stikstof dat via
landbouw, verkeer, industrie en huishoudens in het milieu
terechtkomt.
De afzet van stikstof is momenteel zo hoog dat het voor
sommige habitats onmogelijk is om te herstellen of zich
verder te ontwikkelen. Samen met de goedkeuring van de
natuurdoelen, besliste de Vlaamse Regering daarom over
te gaan tot een programma om de stikstofproblematiek in
relatie met de natuurdoelen aan te pakken: de ‘Programmatische Aanpak Stikstof’ (PAS).
Het ANB wil hiermee de andere Vlaamse administraties met een duidelijk
signaal de hand reiken om een aantal uitdagingen en vraagstukken in
de open ruimte samen aan te pakken.
ZIEKTES BIJ
WILDE DIEREN
VEREENVOUDIGDE
JACHTREGELGEVING
Dieren die in het wild leven kunnen ziektekiemen zoals
virussen en bacteriën met zich meedragen en overdragen
aan gedomesticeerde dieren, de mens of andere dieren
die in het wild leven. Om een goed wildedierenziektebeleid te kunnen voeren, keurde de Vlaamse Regering het
zogenaamde wildedierenziektendecreet goed. Dit decreet
geeft het ANB een rechtsgrondslag om de noodzakelijke
maatregelen te kunnen nemen ter preventie, surveillance
en bestrijding van ziekten bij in het wild levende dieren.
De jachtregelgeving werd sterk vereenvoudigd. In het Jachtvoorwaardenbesluit werden alle middelen en methoden voor
de jacht in Vlaanderen gebundeld en geoptimaliseerd ten opzichte van de beheerdoelen voor de respectievelijke soorten.
Alle administratieve verplichtingen voor de jager werden
gebundeld, de administratieve processen gestroomlijnd
en herleid tot de essentie. Digitalisering krijgt hierbij een
centrale plaats. Belangrijke nieuwigheden zijn een nieuw
jachtverlof, een faunabeheerplan voor elk jachtterrein en
een transparanter jachtplan.
ZOMERS
SPELEN
Naast het permanent aanbod
speelzones zijn er voor de zomermaanden juli en augustus
135 extra zomerspeelzones afgebakend! Van de bijna 600 officiële
kamphuizen heeft nu ongeveer
een derde een speelzone binnen
een straal van één kilometer.
Bekijk het overzicht van de speelzones en hun ligging via Google
maps.
> Meer info: www.natuurenbos.be/spelen
ANB HALFJAARVERSLAG 2014
3
NATUUR IN CIJFERS
SIMULEER JE BOS
MET SIM4TREE
BELEEF DE NATUUR
LEVI, MICHEL EN MAGDA
DOEN MEE AAN DE
DUODAG BIJ ANB
Het Agentschap voor Natuur en Bos werkte op 27 maart mee
aan de DUOdag, de doedag voor mensen met een arbeidsbeperking. In Limburg hielpen Levi en Michel onze groenarbeiders op het terrein. Op het secretariaat in Hasselt bood
Magda een helpende hand.
NATUURDOELEN
MET EEN V
ERHAAL
Sim4Tree wordt binnenkort online gezet en is vrij beschikbaar voor professionals in de bossector. Vanaf het najaar van 2014 volgen inleidende
workshops en een cursus voor wie alle mogelijkheden van de software
wil ontdekken.
In september start het overleg met de stakeholders voor
de realisatie van de Europese natuurdoelen. Om de informatie over de natuurdoelen zo toegankelijk mogelijk
te communiceren, werden een visuele methodiek en
verschillende mogelijkheden ontwikkeld om interactie te
verkrijgen tussen de verschillende partijen. Zo willen we
tot een echte dialoog komen.
In de eerste helft van het jaar werd
665 ha
NATUURRESERVAAT ERKEND
HAVEN VAN ANTWERPEN
KRIJGT EERSTE SOORTENBESCHERMINGSPROGRAMMA
De aanleiding voor dit programma is de zoek
tocht naar een oplossing voor het spanningsveld
tussen natuur en economie in de Antwerpse haven,
met als doel invulling te geven aan het netwerk van
ecologische infrastructuur.
Intussen werd de proef op de som genomen en
simuleerden we gedurende één dag het overlegproces met
mensen van het ANB, Boerenbond, Algemeen Boeren
syndicaat, de Watergroep, Voka, Unizo, Sint-Hubertus,
Landelijk Vlaanderen, de Bosgroepen, Natuurpunt en een
privé-eigenaar. Er kwamen enkele interessante dynamieken
en aandachtspunten naar boven.
Eén van de belangrijkste opvolgingspunten hield in dat er
meer aandacht moet zijn voor het ‘verhaal’ van een gebied.
Wat speelt er zich af? Over welke punten moeten we tot
een overeenkomst komen om die natuurdoelen te realiseren? Hoe kunnen we de acties nog specifieker formuleren
zodat stakeholders kunnen oordelen of ze participeren of
(nog) niet?
De dynamieken verduidelijkten dat er nog werk is aan het
verder opbouwen van genoeg wederzijds vertrouwen tussen de verschillende stakeholders om zo alle informatie
samen te kunnen leggen. Er wordt snel strategisch nagedacht,
wat een uitdaging is voor een transparant overleg.
De simulatie van het overlegproces zorgde voor genoeg
feedback van zowel stakeholders als ANB-medewerkers. Het
overlegdesign zal zo worden aangepast dat er in september
het beste uitgehaald kan worden. Dan is het voor echt!
Het soortenbeschermingsprogramma voor de
Antwerpse haven werd als eerste programma
vastgesteld sinds het Soortenbesluit van
kracht werd. Concreet komen er 51 havenspecifieke beschermde soorten en 39 andere
beschermde soorten voor.
OP GROENSAFARI
IN ROTTERDAM
Het ANB organiseerde een tweedaagse groensafari in Rotterdam,
de meest duurzame en groene havenstad ter wereld. Met de fiets werden
de groenprojecten in de stad verkend, terwijl initiatiefnemers van projecten, beleidsmedewerkers en deskundigen van de stad Rotterdam hun
aanpak en beleid toelichtten.
Zo ging bijzondere aandacht uit naar de visies en het beleid van de stad
inzake groen en blauw in de stad, naar burgerparticipatie en co-creatie en
hoe burgerinitiatieven ondersteund worden. Ook de verschillende aspecten
van groenaanleg en groenbeheer kwamen aan bod, het kostenplaatje en
hoeveel return groen de stad oplevert.
DUURZAME
HOUTPRODUCTIE
In het totaal werd in de eerste helft van 2014 302 ha nieuwe
bossen opgenomen in het FSC-groepscertificaat.
is natuur
302HA NIEUW
DE NATUURKRANT
Koning Albert II-laan 20 bus 22
1000 Brussel
t: +32 2 658 24 94
e: [email protected]
w: www.inverde.be
Koning Albert II-laan 20 bus 22
1000 Brussel
t: + 32 2 553 81 02
e: [email protected]
w: www.natuurenbos.be
ANB HALFJAARVERSLAG 2014
V.U.: Marleen Evenepoel, Koning Albert II-laan 20 bus 8, 1000 Brussel
Hoe ziet mijn bos er binnen 100 jaar uit? Maak ik de juiste beheerkeuzes
om het in de gewenste richting te sturen? Langetermijnvisievorming bij
bosbeheerplanning vereist complexe keuzes: timing van omvormingen,
keuze van boomsoorten en beheertype… Allemaal hebben ze invloed
op de toekomstige biodiversiteit, houtvoorraad en -oogst en de kostenbatenverhouding van het beheer. Het ANB en inverde hebben daarom
geïnvesteerd in de ontwikkeling van Sim4Tree. Deze software voor duurzaam bosbeheer laat gebruikers toe om hun beheerkeuzes te simuleren
en de gevolgen voor het bos in te schatten. Een unieke tool met heel
wat mogelijkheden!
De DUOdag is een organisatie van GTB, de gespecialiseerde
trajectbegeleiding en -bepaling van personen met een arbeidshandicap, in samenwerking met o.a. de VDAB, verschillende werkgeversorganisaties en maar liefst 480 deelnemende
bedrijven en organisaties verspreid over heel Vlaanderen en
Brussel. GTB wil op deze manier bruggen bouwen tussen
bedrijven en personen met een arbeidshandicap.

Download Report