Laboratoria Nieuwsbrief okt 2014

Laboratoria Nieuwsbrief oktober 2014
Klinisch Chemisch en Hematologisch Laboratorium
Medisch Microbiologisch Laboratorium
In dit nummer:
- Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling
- Dientamoeba fragilis
- Nieuwe richtlijn acute infectieuze diarree
- Diep veneuze trombose & D-dimeertest
Inleiding
Voor u ligt de nieuwe digitale uitgave van nieuwsbrief laboratoria van
Ziekenhuis Gelderse Vallei.
We hebben ervoor gekozen om de nieuwsbrief te doen toekomen
via een link in E-Medisein.
Heeft u weinig leestijd? Bekijk dan alleen de express-info.
Wij wensen u veel leesplezier.
Namens de laboratoria,
Jacqueline Klein Gunnewiek,
klinisch chemicus, specialist manager KCHL
Arjanne van Griethuysen,
arts-microbioloog, specialist manager MML
Express-info
Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling
Naast het groene labformulier ( huisartsen) en het blauwe labformulier (externe aanvragers) die
worden gebruikt om laboratorium onderzoek aan te vragen bestaat er ook een aanvraagformulier
medicijnspiegel bepaling, een roze formulier.
Het aanvraagformulier medicijnspiegelbepaling is aan te vragen via
https://www.geldersevallei.nl/formulieren/73/online-bestellen-laboratoria
Dientamoeba fragilis
Dientamoeba fragilis maakt binnenkort niet meer standaard onderdeel uit van de para-PCR maar
kan voortaan apart worden aangevraagd; goedkopere diagnostiek met behoud van kwaliteit.
Nieuwe richtlijn acute infectieuze diarree
De SWAB heeft recentelijk een nieuwe richtlijn acute infectieuze diarree uitgebracht. Het
therapieadvies voor een aantal parasitaire gastro-intestinale ziektebeelden is veranderd. Wij zullen
de commentaarcodes bij onze uitslagen aanpassen aan de nieuwe inzichten.
Diep veneuze trombose & D-dimeertest
De gemiddelde huisarts ziet ieder jaar één tot drie patiënten met een diepe veneuze trombose
(DVT) van de benen. Het probleem met DVT is dat vele ziektebeelden erop lijken en een gemiste
diagnose ernstige gevolgen kan hebben. De NHG-Standaard Diepe veneuze trombose beveelt de
huisarts aan om zelf diagnostiek uit te voeren. Met een klinische beslisregel, bestaande uit zeven
klinische items in combinatie met een snelle, kwalitatieve D-dimeertest is DVT bij een groot deel
van de patiënten in de eerste lijn veilig uit te sluiten. De beslisregel is speciaal voor de eerste lijn
ontwikkeld in Nederland.
Aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling
Naast het groene labformulier ( huisartsen) en het blauwe labformulier (externe aanvragers) die
worden gebruikt om laboratorium onderzoek aan te vragen bestaat er ook een aanvraagformulier
medicijnspiegel bepaling, een roze formulier. Indien er een medicijnspiegel bepaald moet worden
heeft het de voorkeur dat dit aangevraagd wordt via dit aanvraagformulier. Het bijschrijven van een
medicijnspiegel bepaling op het groene formulier of blauwe formulier heeft als nadeel dat de
geschreven tekst niet altijd goed leesbaar is of dat een merknaam wordt gebruikt en dat deze tekst
dan verkeerd geïnterpreteerd kan worden . De kans op fouten neemt toe. Bovendien staat op het
aanvraagformulier medicijnspiegel bepaling ook informatie over het afnametijdstip en
contactgegevens indien er vragen zijn. Uiteraard is deze informatie ook te vinden op
www.zgv.nl/bepalingenwijzer.
Het aanvraagformulier medicijnspiegelbepaling is aan te vragen via
https://www.geldersevallei.nl/formulieren/73/online-bestellen-laboratoria.
Dientamoeba fragilis diagnostiek
Dientamoeba fragilis maakt binnenkort niet meer standaard onderdeel uit van de para-PCR maar
kan voortaan apart worden aangevraagd; goedkopere diagnostiek met behoud van kwaliteit.
De aanpassing:
MMMIG biedt onder de naam para-PCR al enkele jaren een PCR pakket aan voor de diagnostiek
naar parasitaire verwekkers van gastro-intestinale klachten. Een gecombineerde PCR waar de
opsporing van Dientamoeba fragilis deel van uit maakt. Dientamoeba fragilis zal niet meer
standaard verricht worden maar alleen op speciale aanvraag.
Wanneer:
Deze aanpassing gaat 3 november 2014 in.
Waarom:
De rol van Dientamoeba fragilis als daadwerkelijk pathogeen staat al lang ter discussie. Recent
onderzoek van Nederlandse bodem heeft aangetoond dat Dientamoeba fragilis significant minder
vaak aanwezig is in de tractus digestivus van mensen met diarree en / buikklachten dan bij een
gezonde controlegroep. Het aantonen van Dientamoeba fragilis in de feces van een patiënt wil
daarom absoluut niet zeggen dat dat de verklaring is van de ervaren klachten.
Mocht u – of uw patiënt – er van overtuigd zijn dat er toch een relatie ervaren wordt tussen de
aanwezigheid van Dientamoeba fragilis en gastro-intestinale klachten dan blijft het mogelijk om de
PCR aan te vragen. Dit moet u dan apart aanvragen.
Gevolgen:
Door beperking van het standaard PCR pakket nemen de kosten voor uw patiënt af. De
mogelijkheid naar het doen van onderzoek op Dientamoeba fragilis blijft bestaan alleen moet u het
specifiek aanvragen.
Richtlijn acute infectieuze diarree
De SWAB heeft recentelijk een nieuwe richtlijn acute infectieuze diarree uitgebracht. Het
therapieadvies voor een aantal parasitaire gastro-intestinale ziektebeelden is veranderd. Wij zullen
de commentaarcodes bij onze uitslagen aanpassen aan de nieuwe inzichten. Hieronder staan de
nieuwe therapieadviezen voor u op een rij:
Giardia lamblia
De behandeling van een Giardia lamblia infectie bestaat uit metronidazol in een dosering van 1dd 2
g gedurende 3 dagen.
Voor zwangere vrouwen wordt aangeraden de behandeling uit te stellen. Als dit niet mogelijk is kan
paromomycine worden gebruikt in een dosering van 3dd 500 mg gedurende 10 dagen.
Entamoeba histolytica
De behandeling van een E. histolytica infectie bestaat uit metronidazol in een dosering van 3dd
750 mg gedurende 5-10 dagen.
Zowel na behandeling van ziekte als bij asymptomatisch dragerschap van E. histolytica wordt
geadviseerd intra-luminaal cyste dragerschap te behandelen met clioquinol suspensie FNA 100
mg/ml in een dosering van 3 dd 250 mg gedurende 10 dagen; tijdens zwangerschap geen
clioquinol maar paromomycine in een dosering van 3dd 500 mg gedurende 10 dagen.
Cryptosporidia
Cryptosporidiose behoeft in principe geen antibiotische behandeling.
Cystoisospora (voorheen Isospora)
Cystoisospora infecties herstellen bij immuuncompetente personen vrijwel altijd spontaan, daarom
wordt aanbevolen om symptomatisch te behandelen.
Bij immuungecompromitteerden wordt een behandeling met co-trimoxazol geadviseerd in een
dosering van 2dd 960 mg gedurende 10 dagen.
Kan uit verse faeces op speciaal verzoek.
Cyclospora
De behandeling van een Cyclospora infectie bestaat uit co-trimoxazol, 2 dd 960 mg gedurende 7
dagen; bij immuungecompromitterden gedurende 10 dagen.
Dientamoeba fragilis
Geadviseerd wordt om behandeling van een D. fragilis infectie slechts te overwegen bij langdurige
klachten en bij uitsluiting van andere oorzaken.
Blastocystis species
Behandeling van een vermeende Blastocystis spp. infectie kan worden overwogen bij langdurige
klachten en bij uitsluiting van andere oorzaken. Metronidazol in een dosering van 1dd 1500 mg
gedurende 10 dagen is dan het middel van eerste keuze.
Aanvraag middels TFT.
Diep veneuze trombose & D-dimeertest
Inleiding
De gemiddelde huisarts ziet ieder jaar één tot drie patiënten met een diepe veneuze trombose
(DVT) van de benen. Het probleem met DVT is dat vele ziektebeelden erop lijken en een gemiste
diagnose ernstige gevolgen kan hebben. De NHG-Standaard Diepe veneuze trombose beveelt de
huisarts aan om zelf diagnostiek uit te voeren. Met een klinische beslisregel, bestaande uit zeven
klinische items in combinatie met een snelle, kwalitatieve D-dimeertest is DVT bij een groot deel
van de patiënten in de eerste lijn veilig uit te sluiten. De beslisregel is speciaal voor de eerste lijn
ontwikkeld in Nederland.
D-dimeer en D-dimeerbepaling
Binnen enkele uren na de vorming van een stolsel vindt afbraak van de fibrineketens plaats, waarbij
D-dimeerfragmenten in de bloedsomloop komen. Voor toepassing in de huisartspraktijk kan de
kwalitatieve D-dimeer strip als zogenaamde ‘point-of-care’ gebruikt worden. De validatie van deze
D-dimeer test in de 1e lijn is beschreven in het AMUSE-onderzoek. De test mag alleen in
combinatie met de eerstelijns beslisregel gebruikt worden.
Het Klinisch Chemisch & Hematologisch Laboratorium van het Ziekenhuis Gelderse Vallei kan deze
test aan de huisartsenpraktijk leveren. Het laboratorium verzorgt daarbij de scholing van de
medewerkers ten aanzien van gebruik van de D-dimeer test en de klinisch beslisregels.
Hebt u vragen of bent u geïnteresseerd in de D-dimeer sneltest neem dan contact op met de
dienstdoend klinisch chemicus (tel 0318-435907).
Literatuur
NHG Standaard Diep veneuze trombose M86, 2008.
Diagnostiek van diepe veneuze trombose door de huisarts. Oudega et al., 2005, Huisarts en
Wetenschap.
Richtlijn Diagnostiek, Preventie en Behandeling van Veneuze Trombo-embolie en Secundaire
Preventie Arteriële Trombose. CBO 2008.
De huisarts kan zelf diepe veneuze trombose veilig uitsluiten. Büller et al., 2009. Huisarts en
Wetenschap.