LESSUGGESTIES - Saved by the bell

SBB_kleuter_lager_2014.indd 1
v.u. Piet Spanhove, Huidvettersstraat 165, 1000 Brussel – vormgeving: Isabelle Tilleman - Die Keure - Druk: Die Keure
LESSUGGESTIES
voor het basisonderwijs
21/08/14 10:03
INHOUD
Vooraf
• Bespreken we ‘het recht op onderwijs’
met onze leerlingen? ......................................................... 4
• Wat willen we met Saved by the bell bereiken? ....... 4
• Praktisch?................................................................................ 4
Lesverloop kleuters en 1ste leerjaar
• Poppenspel ........................................................................... 5
Lesverloop lager onderwijs
•
•
•
•
•
Lesdoelen............................................................................... 8
Benodigdheden .................................................................. 8
Instap: aankondiging spel Samen naar school ........ 8
Het spel Samen naar school ............................................ 9
Slot: mondiaal spel en luide bel ................................... 10
Spelfiches
• Fiche Daniël en fiche Nandini .......................................11
• Fiche Thais en fiche Ricanara ....................................... 13
• Fiche Jona en fiche Mateo..............................................19
Speelbord
16
Getuigenissen
• Daniël, Nandini en Ricanara ......................................... 21
• Thais, Jona en Mateo ...................................................... 23
Stokpoppen
•
•
•
•
•
Pop Sanne vertrekt........................................................... 15
Pop Sanne in de Filippijnen .......................................... 18
Pop Ricanara ...................................................................... 22
Pop Erna................................................................................ 24
Pop Jemuel ......................................................................... 25
Mondiale spelletjes lager onderwijs
26
Eindtermen
26
Suggesties voor het belmoment
27
De tijd loopt door … 2015
30
Stopt het project hier?
31
Colofon
31
FILMPJE ‘IEDEREEN NAAR SCHOOL?’
We verzamelden in een nieuwe collage van enkele minuten de getuigenissen van kinderen, leerlingen en leerkrachten. Daarin vertellen mensen uit verschillende landen over hun ervaringen en verwachtingen op vlak van
onderwijs. Het filmpje is vanaf september online te bekijken op www.savedbythebell.be.
De video (6 min) kan gebruikt worden als lesopener, tijdens het belmoment of als opener op een personeelsvergadering om alle collega’s te overtuigen een kwartiertje vrij te maken voor Saved by the bell naar aanleiding van de
Internationale dag van de Leerkracht.
Mogelijk zijn er op vrijdag 3 oktober geen leerlingen op school omwille van een pedagogische studiedag. Ook dan
kan je school deelnemen door de dag te openen met het filmpje ‘Iedereen naar school?’. Je kan dan je school ook
als deelnemer registreren op de website.
2
LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014
SBB_kleuter_lager_2014.indd 2
21/08/14 10:03
Beste leerkracht
Beste directeur
Op zondag 5 oktober heeft de Internationale dag van de Leerkracht plaats.
Deze dag, uitgeroepen door de UNESCO, vraagt wereldwijd aandacht voor het belang van goed
onderwijs en vooral de taak van de leerkracht hierbij. Terecht, want overal ter wereld willen
kinderen en volwassenen leren. Overal ter wereld geven leerkrachten het beste van zichzelf.
Leerlingen zijn soms opgelucht als ze de bel horen en naar huis kunnen, een beetje het saved by
the bell-gevoel. Maar ondanks alle inspanningen horen nog steeds 57 miljoen kinderen vandaag
de schoolbel niet luiden. Ook zij zouden graag de kans krijgen op (goed) onderwijs. Voor hen krijgen de woorden saved by the bell een heel andere betekenis …
In 2000 engageerden de wereldleiders zich via de Millenniumdoelstellingen1 om tegen 2015 basisonderwijs te garanderen voor álle kinderen. We moeten hen daaraan herinneren. Want de
tijd loopt … Onderwijs is een hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs creëert kansen. Onderwijs
maakt werk van gelijke kansen.
Daarom organiseert Studio Globo in samenwerking met VIA Don Bosco de symbolische actie
Saved by the bell, naar aanleiding van de Internationale dag van de Leerkracht. Vorig jaar deden
bijna 400 scholen mee; goed voor zo’n 140.000 leerlingen, studenten, leerkrachten en docenten.
Dit jaar valt 5 oktober op een zondag, vandaar dat we de actie laten plaatsvinden op de vooravond
van de Dag van de Leerkracht nl. vrijdag 3 oktober. Studio Globo vraagt dan aandacht voor het
belang van (goed) onderwijs, wereldwijd.
Laat daarom die dag de schoolbel bij jullie op school extra luid en extra lang rinkelen uit solidariteit
- met alle kinderen waar ook ter wereld die verstoken worden van hun recht op onderwijs.
- met leerkrachten overal ter wereld die vaak in moeilijke omstandigheden moeten lesgeven.
Om dit belmoment in je klas of school vorm te geven en voor te bereiden, vind je in deze bundel
heel wat tips en lessuggesties.
Al deze suggesties zijn ook vrij te downloaden via www.savedbythebell.be
Als abonnee van Wereldreis bezorgen we je graag deze brochure met lessuggesties voor het
basisonderwijs. Enkel bepaalde bijlagen (opdrachtkaarten en foto’s) moet je nog downloaden.
Mogen we vragen je school ook te registreren op onze website www.savedbythebell.be.
Scholen die registreren vóór 30 september krijgen gratis affiches en folders toegestuurd om de actie zichtbaar te maken op school. Wacht niet met de registratie
tot de laatste dag. Ook al zijn de acties op jullie school niet helemaal duidelijk, aanpassingen kunnen na de registratie nog gebeuren.
Door de plannen van jullie school door te geven bij de registratie,
kan je andere leerkrachten inspireren.
Overtuig je collega’s om deel te nemen aan deze actie en maak er een
feestelijk schoolgebeuren van!
1 De Millenniumdoelstellingen zijn 8 doelstellingen met betrekking tot armoedebestrijding in de wereld: er is een doelstelling rond het bestrijden van honger, een doelstelling
rond moedersterfte, een doelstelling over kindersterfte, bestrijden van ziekten enz. De
doelstellingen zijn tot stand gekomen binnen de Verenigde Naties in het jaar 2000 en
moeten gehaald worden tegen 2015. 191 landen hebben deze verklaring getekend.
3
SBB_kleuter_lager_2014.indd 3
21/08/14 10:03
VOORAF
Bespreken we ‘het recht op onderwijs’ met onze leerlingen?
Je wil graag meedoen met de hele school en mee instappen met het project Saved by the bell, want
het recht op onderwijs gaat immers alle kinderen aan, ook de leerlingen van de lagere school.
Maar anderzijds lopen we misschien het gevaar te ver te gaan en uitsluitend te focussen op
thema’s als kinderarbeid, straatkinderen, armoede …
Beelden van honger en ellende zullen de verbondenheid bij de leerlingen niet bevorderen. Het zal
medelijden opwekken of hen angstig maken. En dat is nu net niet de bedoeling van Saved by the bell.
Met de lessuggesties willen we kinderen in de eerste plaats laten mee-voelen, hen laten openstaan voor andere kinderen in de wereld die ook naar school gaan, voor nieuwe en andere dingen
rondom hen. Als we daar in slagen, zijn we al een heel eind op de goede weg.
Wat willen we met Saved by the bell bereiken?
We willen de leerlingen hun blik verruimen. Door beelden uit de wereld in de klas binnen te brengen, ontdekken de leerlingen dat er meer is dan hun eigen wereld. Hiermee leggen we de basis
voor een open, geïnteresseerde en respectvolle houding tegenover mensen uit andere culturen.
We willen de leerlingen nieuwsgierig maken; nieuwsgierig voor onbekende dingen. We willen hen
vooral laten ontdekken dat een grote diversiteit boeiend is en kansen biedt.
We willen de kinderen laten zien dat er overal leerlingen zijn. We zetten gelijkenissen tussen hun
eigen leven en het leven van andere leerlingen op de voorgrond. Alle kinderen, waar ze ook leven, spelen, lachen, eten, blij of boos zijn. Vanuit herkenning kan verbondenheid groeien.
We willen oudere leerlingen laten begrijpen dat onderwijs een hefboom voor ontwikkeling is. Toch
zijn er heel wat oorzaken waarom onderwijs niet voor iedereen toegankelijk is: conflict of oorlog,
financiële redenen, onevenwicht tussen jongens en meisjes, minder goede ligging en infrastructuur, gezondheidsredenen …
Tenslotte willen we oudere leerlingen ook laten inzien dat er oplossingen mogelijk zijn door goed
politiek beleid. Bovendien willen we leerlingen laten beseffen dat onderwijs aanbieden alleen
niet volstaat. Ook de kwaliteit van de aangeboden lessen is enorm belangrijk en daarbij spelen
factoren als de opleiding van de leerkrachten, de infrastructuur van de scholen of de kwaliteit
van de lesmodellen een belangrijke rol.
Praktisch?
De lessen zijn uitgewerkt voor 50 minuten met optioneel een aanbod van uitbreidingen.
We staan stil bij het ‘naar school gaan’ en kijken even over de schoolgrenzen heen naar leerlingen in andere scholen in de wereld.
Tot slot is er een gezamenlijke eindactiviteit: het belmoment. De actie komt zeker het best tot zijn
recht als het een activiteit wordt waaraan alle leerlingen en leerkrachten van de school deelnemen. Toch kan je ook actie voeren op school met één of meerdere klassen.
4
LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014
SBB_kleuter_lager_2014.indd 4
21/08/14 10:03
LESVERLOOP KLEUTERS EN 1STE LEERJAAR
Dit jaar kiezen we voor een poppenspel om de boodschap van recht op onderwijs en het gebrek
aan degelijk onderwijs bij kleuters en kinderen van het eerste leerjaar over te brengen.
We schreven een scenario voor een poppenspel uit. We twijfelen niet aan de creativiteit van de
kleuterleider/leidster of juffen/meesters om dit scenario naar woordgebruik en bevattelijkheid
aan te passen aan de leeftijd van de kinderen in de klas.
Het aantal personages in het poppenspel is beperkt tot 3 spelers. D.w.z. dat je het poppenspel
in je eigen klas kan spelen mits je de stokpoppen voorziet van een ‘voetje’ door een kurk of een
klompje klei. Het poppenspel met meerdere leerkrachten spelen voor een grotere groep kinderen kan natuurlijk ook en heeft zeker een meerwaarde.
Het poppenspel kan je spelen als opener van de dag of als aankondiging van de Dag van de Leerkracht. Je kan het evengoed spelen als inleiding van het belmoment op het einde van dag. Zo kan
je ook (groot)ouders betrekken bij deze bijzondere dag.
POPPENSPEL
Vooraf
- Lees vooraf het poppenspel.
- Knip de 5 stokpoppen uit, bevestig een stokje aan de pop, kleef indien nodig een blanco
blad over de bedrukte achterkant en voorzie
ze eventueel van een voetje d.m.v. een kurk
of klompje (boetseer)klei. (zie afbeeldingen
stokpoppen verspreid in deze brochure)
- Download de extra afbeeldingen via www.
savedbythebell.be; doorklikken naar lesmateriaal kleuters. Druk de foto’s af of installeer een laptop met beamer en scherm
of activeer een smartboard.
- Optioneel: bij scène 5 krijgt Sanne koekjes van
Ricanara. Koop voor elk kind een kokoskoekje.
Materiaal
- 5 stokpoppen: Sanne met een reiskoffer,
Sanne met zonnebril en hoed, Ricanara,
Erna, Jemuel met zijn hondje Bayani
- Eventueel een poppenkast
- Eventueel de 6 extra afbeeldingen
- Bijlagen
Een bel
Deze bijlagen zijn vanaf september als gratis download
ook beschikbaar op www.savedbythebell.be
Stokpoppen
- Sanne met reiskoffer p. 15
- Sanne met zonnebril en hoed p. 18
- Ricanara p. 22
- Erna p. 24
- Jemuel met zijn hondje Bayani p. 25
Afbeeldingen te downloaden via www.savedbythebell.be
- foto 1: Ricanara
- foto 2: Ricanara met haar zusje en broer op het paard
- foto 3: het gezin van Ricanara
- foto 4: een jeepney
- foto 5: mama van Erna verkoopt mango’s
- foto 6: boer met waterbuffel
Foto 2 en foto 5 werden genomen uit het fotoverhaal ‘Raichel in de Filippijnen’, een fotoset
die werd uitgegeven door Broederlijk Delen
i.s.m. Studio Globo.
Het volledige fotoverhaal (10 foto’s en de daarbij
horende handleiding) zijn verkrijgbaar bij
Studio Globo.
Voor een overzicht van de eerder verschenen
fotoverhalen verwijzen we graag naar
www.studioglobo.be > kleuteronderwijs >
fotosets.
5
SBB_kleuter_lager_2014.indd 5
21/08/14 10:03
Poppenspel
scene 1
één personage: Sanne
Sanne komt tevoorschijn met een koffer in de hand.
S: Hallo kinderen, ik ben Sanne. Zien jullie
mijn grote koffer. Hij is heel zwaar.
Wat denk je dat ik ga doen?
Kinderen geven antwoorden.
S: Dat heb je goed geraden! Ik ben op weg naar
de luchthaven, want ik maak vandaag een
hele verre reis. Ik ga naar de Filippijnen. Ik
zal heel lang in het vliegtuig moeten zitten.
En weet je wat ik daar ga doen?
Ik ga er op bezoek bij Ricanara. Ken je haar?
Wacht, ik zal even een foto van haar tonen.
Er wordt een foto van Ricanara getoond of geprojecteerd op
een scherm/digitaal schoolbord. (foto 1 Ricanara)
S: Wat vind je van haar? Ziet ze er niet lief uit?
Ik ken Ricanara al een hele tijd. Ik ontmoette haar mama en papa vier jaar geleden
toen ik op reis was. Ricanara was toen nog
een kleuter.
Ik schrijf regelmatig een mailtje en met
Kerstmis stuur ik ze een mooie kaart.
Ricanara is nu 9 jaar en ze woont met haar
mama en papa, broers en zussen in een huisje.
Kijk, hier zie je haar broer en haar kleine zus.
scene 2
twee personages : Sanne en Ricanara
Sanne verschijnt met zonnebril en zonnehoed.
S: Oef! Wat is het hier warm in de Filippijnen …
Gelukkig heb ik mijn zonnebril en hoed meegebracht. Ik ben op zoek naar Ricanara, die
zal wel op school zijn. Oh, hier zie ik haar
school. Ik ga een kijkje nemen. Ooooh, de
schoolpoort is zo mooi versierd, ik zie overal slingers. Het lijkt wel of er vandaag een
feest is. Wat zou er vandaag te vieren zijn?
Waar zou Ricanara zijn? Ik zie haar niet …
Zullen we haar even roepen?
Kinderen roepen Ricanara. Ricanara komt tevoorschijn.
R:
S:
R:
S:
R:
S:
R:
S:
R:
Er wordt een foto getoond van Ricanara met haar broer en zusje op het paard. (foto 2 Ricanara met zus en broer op het paard)
S: Ze zitten alle drie op de rug van Bingo, het
paard van haar papa. Hij gebruikt het als hij
bananen geplukt heeft en de bananen naar
huis wil dragen. Bingo is sterk, heel sterk!
Wil je de papa en mama ook eens zien?
Er wordt een foto getoond van het gezin van Ricanara. (foto 3
Gezinsfoto)
S: Oeps, is het al zo laat! Ik heb zoveel gebabbeld dat ik de tijd uit het oog heb verloren.
Ik zie dat mijn vliegtuig bijna gaat vertrekken. Ik moet vlug gaan, anders mis ik het
vliegtuig. Tot gauw!
6
S:
R:
Hallo? Wie roept mij?
Hoi Ricanara, ken je mij nog?
Natuurlijk ken ik je nog, jij bent Sanne.
Ik zie dat er overal slingers en bloemen ophangen. Valt er iets te vieren?
Vandaag is het een speciale dag. We vieren
een feestje op school.
Is er iemand jarig?
Nee! Vandaag is het een feest voor onze juf!
Wij gaan vandaag voor onze juf zingen en
dansen. En alle kindjes van onze klas hebben een tekening gemaakt voor onze juf.
Maar de juf is niet jarig? Waarom feesten
jullie dan?
We willen de juf bedanken omdat ze zo goed
voor ons zorgt. We willen haar ook bedanken omdat ze ons leert tellen en tekenen en
puzzels leert maken en nog zoveel meer.
Ik hoor de muziek al, het feestje gaat beginnen.
Ik moet vertrekken. Kom je mee?
Mag ik meegaan?
Natuurlijk.
Rinkel de bel; de school is uit.
R: Joepieee! Naar huis! Kom Sanne, we nemen
de jeepney. Die brengt ons snel naar huis.
S: Heel goed!
Toon een foto van een jeepney.(foto 4 Jeepney)
scene 3
drie personages : Sanne, Ricanara, Erna
LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014
SBB_kleuter_lager_2014.indd 6
21/08/14 10:03
Situeer de scène: Sanne en Ricanara zitten samen in de jeepney.
S: En wat hebben jullie vandaag op school gedaan?
R: We hebben veel leuke dingen gedaan op
school! We hebben geknutseld, gedanst,
gezongen, ge… ERNA!
S: Ge-erna? Wat is dat?
R: Ik bedoelde dat ik Erna zag wandelen, ze is mijn
buurmeisje. Maar ze heeft me niet gehoord.
S: Laten we dan wat harder roepen!
Misschien willen de kinderen helpen?
1…2….3! ERNAAAAAA!
De kinderen roepen Erna. Erna komt tevoorschijn.
R: Yes, ze heeft ons gehoord! Ze komt onze
richting uit.
E: Wow Ricanara, jij kan luid schreeuwen,
mijn oren vielen er bijna af …
R: Dat was ik niet …
Dat waren deze kinderen …
E: Oh. Alles goed met je?
R: Ja, tuurlijk! Met jou? Dit is Sanne.
S: Dag Erna! Kom jij ook net van school zoals
je buurmeisje Ricanara?
E: Nee, ik ben niet naar school gegaan.
Mijn mama vertrekt heel vroeg naar het
werk, als het nog donker is buiten. Ze verkoopt fruit op de markt. Ik moet dan op mijn
broertjes passen. Ik vind dat eigenlijk niet
zo fijn … Ik zou liever ook naar school gaan,
maar dat kan niet zegt mama.
Ik zou graag leren lezen en schrijven en tellen en basketbal spelen op de speelplaats …
Toon foto 5: de mama van Erna verkoopt mango’s op de markt.
E: Wat heb je vandaag in de klas gedaan, Ricanara? Ik ben zo nieuwsgierig!
R: In de voormiddag hebben we slingers gemaakt en ook nog een gedichtje geleerd en
in de namiddag hielden we een feestje voor
onze juf. We hebben gedanst en gezongen
en koekjes gegeten.
E: Oh leuk! Ik wou dat ik er bij kon zijn.
scene 4
drie personages: Sanne, Ricanara en Jemuel
en zijn hondje Bayani.
Sanne en Ricanara komen aan bij het huis van Ricanara. Terwijl
ze wandelen komen ze Jemuel en zijn hondje tegen.
R:
J:
R:
S:
J:
R:
J:
S:
J:
J:
Hey Jemuel! Dat is lang geleden!
Hoi Ricanara!
Dit is Sanne, zij is bij ons op bezoek.
Dag Jemuel. Wat zit er in die rugzak?
Ik kocht net maïs en mango’s in de winkel.
Ik heb jou een tijdje niet meer gezien op
school.
Dat klopt … Mijn papa is een beetje ziek en
ik help hem op het veld, daarom kan ik niet
naar school gaan. Ik vind het heel jammer,
want op school is het altijd zo leuk!
Wat moet je op het veld doen?
We hebben een rijstveld en een grote
groentetuin. Er staan tomaten en wortelen
en paprika’s en nog veel meer groenten in
de tuin. Er staat ook een hoge kokosboom.
Ik moet het onkruid wegdoen en ik moet
alle planten water geven.
Pas op! Daar komt papa met Star, onze buffel.
Toon foto 6: Boer met waterbuffel
R: Wanneer kom je weer naar school?
J: Als papa genezen is, kom ik terug.
R: Gelukkig! Hopelijk gaat het dan snel terug
beter met hem!
S: Dat hoop ik ook.
J: Ik hoor papa. Hij roept me, ik ga er vandoor.
R: Tot binnenkort!
Scene 5
twee personages: Sanne en Ricanara
Sanne gaat terug naar België
S: Ricanara, ik wil niet onbeleefd doen, maar
ik moet er vandoor. Mijn vliegtuig vertrekt
zo meteen naar België.
R: Wacht even, ik heb hier nog koekjes gemaakt
van kokosnoot. Neem die mee naar huis.
S: Heel erg bedankt. Ik ga ze verdelen onder
de kinderen op school.
het belmoment
Achteraan in deze brochure (pagina 27) kan je
heel wat suggesties vinden voor het belmoment
op school. We geven er tips voor het verloop
van een belmoment, voor een feestelijke aankleding, voor de duiding van de actie Saved by
the bell …
7
SBB_kleuter_lager_2014.indd 7
21/08/14 10:03
SUGGESTIES VOOR HET BELMOMENT
Het belmoment is bij voorkeur een schoolgebeuren waarbij alle leerkrachten in de bloemetjes
worden gezet. Maar ook één of enkele klassen
kunnen een belmoment organiseren. Daarbij is er
zeker aandacht voor het feit dat kinderen van over
heel de wereld recht hebben op (goed) onderwijs.
Geen vast tijdstip voor het belmoment
Je kan het actiemoment organiseren wanneer
het best past tijdens de schooldag. Velen doen
het ‘s morgens, bij het begin van de dag. Het kan
ook aansluiten op een speeltijd of vlak voor het
einde van de dag. Er is dus geen vast tijdstip voor
een belmoment in alle scholen. Het is vooral belangrijk dat we op 3 oktober zo lang en zo luid
mogelijk bellen op zoveel mogelijk plaatsen.
Je kan een keuze maken uit volgend aanbod om
het belmoment zo feestelijk mogelijk te organiseren; uiteraard volgens de mogelijkheden en
behoeften van je klas of school.
- Een eenvoudige duiding door een leerkracht of
de directeur (zie kaderstukje met de duidingstekst).
- Iedereen zingt het themalied Saved by the bell
en doet het dansje.
- De leerlingen maken veel lawaai met zelfgemaakte of meegebrachte belletjes/instrumenten.
- De leerlingen creëren een feestelijk gebeuren
met (zelfgemaakte) vlaggen, spandoeken, tekeningen, slingers ...
NIEUW
Op het themalied Saved by the bell hebben
we een eenvoudig dansje gemaakt.
Via www.savedbythebell.be kan je een
filmpje bekijken waarin we het dansje
stap voor stap aanleren.
Je kan het dansje op verschillende manieren gebruiken tijdens het belmoment.
- Leer het dansje ’s morgens op de speelplaats aan en dans het met alle kinderen tijdens het belmoment.
- Laat een klas het dansje in het geheim instuderen en organiseer een heuse flashmob
tijdens één van de pauzemomenten.
- Vraag aan alle leerkrachten dat ze het
dansje aanleren. Zo kunnen ze het voordoen aan de grote groep leerlingen.
- Laat de oudste kinderen het dansje uitleggen aan groepjes van jongere kinderen. Nadien doe je met de hele school
de Saved by the bell-dans.
Probeer het bel- en dansmoment ook
in beeld te brengen. Je kan een fotoreportage maken of je kan het belmoment
laten filmen. Verspreid het beeldmateriaal via de website van de school of via de
lokale pers. Stuur de link ook door naar
www.savedbythebell.be.
We hebben ook heel wat tips verzameld. Deze
zijn gebaseerd op wat basis- én secundaire
scholen de vorige jaren hebben gedaan en de
vele reacties die we toegestuurd kregen. We
willen jullie deze leuke ideeën zeker meegeven,
want ze kunnen dienen als inspiratie om iets
meer te doen met Saved by the bell.
Activiteiten bij het belmoment
Meerdere keren bellen
Gedurende de lesdag kan je meerdere belmomenten houden op school; op de meest onverwachte momenten laat je de schoolbel horen. Zo
blijft Saved by the bell de hele dag in de aandacht.
Krijttekening
Je kan het belmoment koppelen aan het maken
van een grote krijttekening op de speelplaats.
Vraag alle leerlingen om rond de tekening te staan
en maak een prachtige foto vanuit de hoogte.
27
SBB_kleuter_lager_2014.indd 27
21/08/14 10:12
Muziekinstrumentjes maken
De leerlingen kunnen muziekinstrumenten
maken en ze dan gebruiken bij het zingen van
Saved by the bell!
Trek de straat op!
Laat de kinderen toeters en bellen meebrengen
en trek door de hele school. Je kan de bellen ook
laten rinkelen tijdens een optocht op het dorpsplein; op die manier trek je de aandacht van de
dorpsbewoners. Verzamel op een centrale plaats
waar je eventueel nog leerlingen van andere afdelingen en/of scholen kan ontmoeten. Een belleman kan samen met de kinderen een yell roepen.
Videofilm
Via de website www.savedbythebell.be kan je
een heleboel interessante videofilmpjes vinden die
passen bij de onderwerpen Onderwijs en de Millenniumdoelstellingen. Laat de leerlingen zo’n video
bekijken en hou een korte nabespreking in de klas.
Fairtrade-ontbijt
Voor het belmoment kan je een fairtrade-ontbijt
organiseren. Op de onderleggers op de ontbijttafel beschrijf je kort de actie Saved by the bell.
Aangroeiconcert
Tekening maken
Verzamel met alle leerlingen van de school op
de speelplaats. Alle leerlingen met nummer 1
in de klas beginnen na een afgesproken signaal
met het luiden van de bel. Daarna volgen alle
nummers 2 van iedere klas. Laat dan alle volgende nummers aangroeien zodat het belgeluid
steeds sterker en luider wordt.
Laat de leerlingen mooie tekeningen maken over
het onderwerp Iedereen kan naar school gaan. Je
kan natuurlijk ook een ander onderwerp geven,
passend bij Saved by the bell. Hang de tekeningen op verschillende plaatsen in de school zodat
iedereen ze kan bewonderen.
De tekeningen kunnen ook de aanleiding zijn
voor een klasgesprek over het thema. Wat heb
je getekend? Waarom heb je dat zo uitgebeeld? …
Uitdaging
Aan het belmoment kan ook een uitdaging gekoppeld worden: met alle mogelijke bellen (koebellen, wekkers, oude schoolbellen ... én met
oordopjes) moet je meer decibels produceren
dan de schoolbel.
Bellen blazen
Maak er een echt belmoment van door de leerlingen bellen te laten blazen die de boodschap
verder uitdragen over het dorp of de stad.
Iedere leerling kan met zijn (zelfgemaakte) bellenblazer een wens naar het Zuiden blazen!
Toneel
De kinderen van het 6e leerjaar brengen een toneeltje voor de andere leerlingen van de school;
met het themalied en met veel toeters en bellen.
Stilte
Je kan zelfs 1 minuut stilstaan als de bel gaat;
letterlijk stilstaan bij het thema van onderwijs
overal en voor iedereen.
28
Activiteiten bij het thema onderwijs
voor iedereen
Tentoonstelling
In de inkomhal, de gangen en de refter kan je
foto’s hangen van kinderen die les volgen in andere of verre landen. Leerlingen van de hogere
klassen kunnen een tentoonstelling met foto’s
en afbeeldingen over het thema onderwijs organiseren voor de leerlingen van de lagere graden.
Oude schoolbel en -bord
Je kan een oude schoolbel bovenhalen en een
mobiel schoolbord naar de speelplaats rollen. De
kinderen krijgen, net zoals vele straatkinderen,
zittend op de grond les van hun meester of juf.
Ontwikkelingsproject
Het belmoment kan je koppelen aan extra aandacht voor de ontwikkelingsprojecten die je
school steunt. Leg bv. een groot munttapijt in de
vorm van een bel en schenk de opbrengst aan je
partnerschool.
LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014
SBB_kleuter_lager_2014.indd 28
21/08/14 10:12
Getuigenis
Nodig iemand uit die over het onderwerp in een
bepaald land in het Zuiden kan vertellen. Hou
de getuigenis kort en illustreer met foto- en/of
filmmateriaal.
Debat
De leerlingen kunnen zelf de actie duiden door bv.
een discussiemoment: eerstejaars vertellen over
wat minder leuk is aan school terwijl de zesdejaars getuigen over hoe belangrijk onderwijs is.
Activiteiten voor de Dag van de Leerkracht
Verrassing met de rode loper
Als directie kan je de leerkrachten op de Dag van
de Leerkracht verrassen met een geschenk. Dit
jaar kan dat op vrijdag 3 oktober. Je kan de leerkrachten vragen om feestelijk uitgedost naar de
school te komen; je kan voor hen de rode loper
uitrollen en hen laten defileren onder het gejuich en applaus van de leerlingen en de ouders.
Vrijstelling van taken
De leerkrachten kan je laten genieten van een
zalige middagpauze terwijl vrijwilligers van
het oudercomité het toezicht op de speelplaats
overnemen. Je stelt de leerkrachten vrij van
extra taken.
Wissel
Je kan eens een dagje verwisselen van klas en/
of functie.
Opdrachtjes en geschenkjes
En nog een laatste tip: de pers
Nodig de lokale pers uit om de actie uit te breiden naar een breder publiek. Soms kan je hen
zelf een artikel of een foto bezorgen om je doel
te bereiken. Ook de website van je school kan
een middel zijn om de actie te delen.
Je kan ons de resultaten bezorgen. Wij zullen ze
dan via www.savedbythebell.be verspreiden.
Zo kan iedereen zien hoe we overal bellen voor
meer en beter onderwijs in de hele wereld.
DUIDING SAVED BY THE BELL
We bieden leerkrachten en directies een tekst aan met
een verduidelijking waarom we de actie Saved by the bell
organiseren en waarom we bellen voor meer en beter onderwijs overal en voor iedereen.
Vandaag hoor je de schoolbel luider / meerdere keren rinkelen. Dat doen we voor de actie Saved by the bell.
Hier in onze school hebben we lieve / goede leerkrachten die
kunnen lesgeven in mooie / goed uitgeruste klassen. Zondag is
het de Dag van de Leerkracht en daarom verdienen onze juffen
en meesters / onze leerkrachten een super luid applaus!
Maar overal in de wereld zijn er juffen en meesters / leerkrachten die moeten lesgeven in klassen die niet zo goed zijn uitgerust. Er is bijvoorbeeld geen bord; of er zijn geen banken of stoelen in de klas. Soms is er zelfs geen schoolgebouw. De kinderen
krijgen dan les op straat of onder een boom.
Op heel wat plaatsen in de wereld kunnen de kinderen niet
leren lezen of rekenen omdat er in hun buurt geen school is
of omdat er gevaar dreigt door oorlog of conflict.
Tijdens een spel mogen de leerlingen een kleine
opdracht geven aan de leerkracht. Als de juf of
meester slaagt in de opdracht, dan geven de
leerlingen een klein geschenkje.
Heel veel presidenten en ministers uit de hele wereld hebben
beloofd om daar iets aan te doen tegen 2015. Dat is al volgend
jaar! Dan moeten alle jongens en meisjes overal ter wereld naar
school kunnen gaan.
Krantje
Er is ondertussen al heel wat vooruitgang geboekt. Miljoenen kinderen krijgen nu ook kansen om te leren. Toch zijn er
wereldwijd nog steeds 57 miljoen jongens en meisjes die niet
naar school kunnen.
Je kan een krantje over de Dag van de Leerkracht en het thema van Saved by the bell maken.
Wij kunnen nog niet tevreden zijn.
Dus bellen we zo luid we kunnen. Dan kan iedereen horen dat
we willen dat alle kinderen naar school kunnen gaan en dat
alle leerkrachten kunnen lesgeven in goed uitgeruste klassen.
29
SBB_kleuter_lager_2014.indd 29
21/08/14 10:12
DE TIJD LOOPT DOOR … 2015
Nog minder dan 500 dagen te gaan … en er is nog veel werk aan de winkel!
Je herinnert je waarschijnlijk nog: in september 2000 beloofden bijna alle
landen van de wereld mee te willen werken aan de bestrijding van armoede
in de wereld, honger te bannen, lager onderwijs voor iedereen mogelijk maken,
drinkwater voor iedereen bereikbaar maken en nog meer van die voornemens.
We zijn ondertussen bijna 15 jaar verder. Er werd al heel wat vooruitgang geboekt …
maar er is nog een erg lange weg te gaan.
Wil je meer weten over de Millenniumdoelstellingen, kijk dan op www.detijdloopt.be.
Meer informatie over allerhande campagnes en ondersteunend educatief materiaal is onder meer te vinden bij
de verschillende partners van coalitie 2015 de tijd loopt.
11.11.11
Broederlijk Delen
Caritas International
Djapo
fos-socialistisiche solidariteit
Geneeskunde voor de Derde Wereld
Globelink
ICRH
KBA Foncaba
Memisa
Oxfam Solidariteit
Oxfam Wereldwinkels
Phos
Plan België
Protos
Sensoa
Solidagro
SOS Kinderdorpen
Studio Globo
Trias
UCOS
Unicef België
VIA Don Bosco
Vredeseilanden
Wereldsolidariteit
30
www.11.be/11
www.broederlijkdelen.be
www.caritas-int.be
www.djapo.be
www.fos-socsol.be
www.g3w.be
www.globelink.be
www.icrh.org
www.kba-foncaba.be
www.memisa.be
www.oxfamsol.be
www.oww.be
www.phos.be
www.planbelgie.be
www.protos.be
www.sensoa.be
www.solidagro.be
www.sos-kinderdorpen.be
www.studioglobo.be
www.trias.be
www.ucos.be
www.unicef.be
www.viadonbosco.org
www.vredeseilanden.be
www.wereldsolidariteit.be
LESSUGGESTIES BASISONDERWIJS 2014
SBB_kleuter_lager_2014.indd 30
21/08/14 10:12
STOPT HET PROJECT HIER?
COLOFON
Werken aan de wereld in je klas vraagt een lange
adem. Het stopt niet bij dit eenmalige moment.
Ideaal zou zijn als je op verschillende momenten
tijdens het schooljaar aandacht hebt voor de
wereld. Daarbij kijk je best vanuit verschillenden
gezichtspunten:
- vanuit het kind: wat heeft de leerling zelf te
maken met het onderwerp?
- vanuit de aanwezige diversiteit in de klas: in
de klas zitten veel verschillende leerlingen. Die
verscheidenheid vormt de tweede invalshoek om te
kijken naar de groep, de activiteiten, het aanbod …
- vanuit de grotere wereld: de leefwereld van de
leerlingen eindigt niet aan de deur van de klas.
Veel thema’s kan je verruimen en verdiepen door
de wereld en de samenleving erbij te betrekken.
Redactie les kleuteronderwijs
Johan Symons samen met Sanne Housen en Gertie
Bergmans van kleuterschool De Beverburcht Wurfeld
Maaseik
Concreet kan je de klas diversiteit laten inademen
door:
- de klasaankleding en de klasinrichting: bv wereldfoto op de computer, kalender van 11.11.11 …
- de hoeken verrijken: bv Marokkaanse kussens in de
onthaalhoek, andere schriften in de leeshoek …
- de gekende materialen verrijken:
bv. welkomstlied in een andere taal
- goede materialen: o.a. koffers en fotosets vind je
bij www.studioglobo.be
- oog te hebben voor diversiteit bij je thema’s
wereldoriëntatie (wo)
- een mondiaal wo-thema kiezen
- in te spelen op campagnes van NGO’s met een
educatief aanbod.
Druk Die Keure - Brugge
Wil je meer weten?
Studio Globo heeft een handleiding Voorbij de
Kleuren - verbondenheid en solidariteit leren in het
basisonderwijs.
Deze is verkrijgbaar via www.studioglobo.be.
We begeleiden je schoolteam in een nascholing.
Meer info www.studioglobo.be/nascholing.
Redactie les basisonderwijs
Jesse Noukens, Sanne Schepers, Fem Theuninck,
Johan Symons, Lotte Devynck en Joke Goffin
Eindredactie Jos Schockaert
Lied Peter Pierre
Fotomateriaal
Broederlijk Delen, Jürgen Doom, Griet Hendrickx,
Liesbet De Pooter, Coroline Vanwijngaarden, Katrien
D’Hooghe, Lieslot van Ooteghem, Johan Symons,
Liesbet Niveau, Nele Vermeulen, Annelies Flamand
en Jesse Noukens
Lay-out Die Keure - Brugge, Isabelle Tilleman
Met dank aan
- alle leerkrachten en contactpersonen die hebben
meegewerkt aan deze lessuggesties.
- Annelies Andries, Arne Schurmans, Axel Akhtar,
Alexander Ceulemans, Shari Willems en de leerkrachten
van de Sint-Martinusscholen Herk-de-Stad (richting
STW). Zij hebben het spel uitgewerkt dat als basis heeft
gediend voor het Saved by the bell-spel voor de lagere
school.
- alle organisaties en Klasse die meehelpen deze actie te
verspreiden.
Studio Globo vormt als niet-gouvernementele organisatie
met Broederlijk Delen het samenwerkingsverband
‘Komyuniti’.
De werking van Studio Globo is mogelijk dankzij de
steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking, via
DGD (Directie generaal Ontwikkelingssamenwerking),
de FOD Leefmilieu, de Vlaamse Gemeenschap, de
provinciebesturen van Antwerpen, Limburg, OostVlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen, de
Vlaamse Gemeenschapscommissie in Brussel, ,de steden
Antwerpen en Gent, 11.11.11, Broederlijk Delen en de
Europese Unie.
VU Piet Spanhove, Huidevettersstraat 165, 1000 Brussel.
ISBN-nummer 978 90 74261 418
D/2014/5010/1
NUR 193
31
SBB_kleuter_lager_2014.indd 31
21/08/14 10:12
kleur je wereld!
totaalconcept wereldoriëntatie
1 maximale flexibiliteit
2 systematisch en thematisch
3 doelentransparantie
4 outputgerichte evaluatie
5 vernieuwend ict-aanbod
1 2 3 4 5 6 Meer info? Surf naar www.diekeure.be
SBB_kleuter_lager_2014.indd 32
21/08/14 10:14