maart 2014 > Uiterste verkoopdatum: 19 maart 2014 > Jaargang 19 > Vaste verkoopprijs: € 2,- (waarvan € 0,65 naar de verkoper)
Dr. Bram
weet het beter
Verkiezingen:
Daklozen op
agenda?
pag 8
Polenhotels:
Beter dan
huisjesmelkers
pag 16
#03
Advertentie
inhoud #03
Straatnieuws
#032014
04 INTERVIEW Bram Bakker
De Kessler Stichting zet zich in voor mensen die sociaal
kwetsbaar zijn, in het bijzonder dak- en thuislozen, die opvang
en/of zorg en begeleiding nodig hebben. Ook ambulante hulp is
mogelijk.
De stichting beschikt over meerdere locaties in Den Haag. Al
ruim honderd jaar is de Kessler Stichting een begrip in de regio.
Als gespecialiseerde, professionele instelling stemmen we de
hulp af op de hulpvraag, behoeften en mogelijkheden van de
cliënt.
We hanteren een vernieuwende werkwijze en een motiverende,
activerende benadering, waarbij we de vaardigheden van de
cliënten vergroten, zodat zij beter kunnen functioneren in de
huidige maatschappij. Daarnaast kijken we met belanghebbende
partijen en ketenpartners continu hoe het hulpverleningsaanbod
actueel kan worden gehouden en delen we onze kennis hierover
actief.
Wilt u meer weten over de werkwijze en het
hulpverleningsaanbod van de Kessler Stichting of over de
samenwerkingen, kijk dan op de website of bel het secretariaat
via telefoonnummer 070 8 500 500.
Psychiater Bram Bakker presenteert zijn nieuwe boek
Blijf beter. Hij vindt dat iedereen verantwoordelijk is voor
zijn eigen gezondheid.
> colofon
Straatnieuws wordt verkocht en mede gemaakt
door dak- en thuislozen in Den Haag, Rijswijk,
Rotterdam, Leidschendam-Voorburg, Voorburg,
Westland, Delft, Gouda, Zoetermeer, Wassenaar
en de Bollenstreek.
De verkopers kopen de krant in voor € 1,35 en
verkopen hem op straat voor € 2. Het verschil is
een bijdrage in hun levensonderhoud. U herkent
de Straatnieuwsverkoper aan de witte pas en het
(niet verplichte) rode hesje.
kesslerstichting.nl
@dakloos
070 8 500 500 (24/7 bereikbaar)
Donaties Giro 7544612 t.n.v. Stichting Haags Straatnieuws,
Den Haag.
Oplage 7600
Ondersteuning en Rehabilitatie
Adres Redactie Straatnieuws
Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag
Postbus 63498, 2502 JL Den Haag
Telefoon 070 363 1821
Email [email protected]
Website www.haagsstraatnieuws.nl
Advertenties en distributie 070 363 1821
Coördinator Den Haag
Arjen Geut
M 06 1400 7082
E [email protected]
Coördinator Rotterdam
Co van der Hoek
M 06 3366 1165
E [email protected]
06 JUSTIN gaat eindelijk naar Bird
’t NIEUWS ligt op straat Geen Skaeve Huse in Den Haag
07 WIE HELPT WIE Nikoline Stauttener
08 PEILING Gemeenteraadsverkiezingen
Welke partij komt op voor daklozen? Straatnieuws neemt de partijprogramma’s en de verkiezingsbeloften voor u door.
10 SLAAPWANDELEN De schim van een konijn
STRAATTEKST
11 WERKPLAATS Piet last staal en maatschappij
12 TIJDSBEELD 1970
14 GODENSPIJS Runderstoof met kardemom en steranijs
15 BAGAGE De vrolijke tas van scholier Belle van Teijlingen
16 REPORTAGE Polenhotel
Arbeidsmigranten uit Midden en Oost Europa werken in de
kassen, de haven en distributiecentra en slapen in zogenoemde
Polenhotels in Den Haag en Rotterdam.
Thuisbegeleiding
Financiële begeleiding
“Straks kan ik weer zelfstandig wonen
in een eigen huisje.”
“Prettig dat onze begeleider in het begin
echt de tijd voor ons nam, wanneer dat
nodig was.”
“Mede dankzij LIMOR
heb ik mijn financiën
weer op orde.”
08
16
18 OPROEP Vrijwilligers gezocht, cursus verkopers
19 CULTUUR De nieuwe roman van Carry Slee
21 CRYPTO Puzzel en win het boek Strijken van Carry Slee
22 UITGELICHT Agenda en Uittips
24 KAASHELD EN POEPHOOFD
Jelmer en Jonne
Hoofdredacteur Floor de Booys
Redacteur Hester Heite
Eindredactie Tanya van der Spek
Woonvoorziening
04
Medewerkers aan dit nummer:
Dagmar Bosma, Melle de Boer, Christiaan Donner, Bertus Gerssen,
Henriëtte Guest, Annette van Kester, Marc Konijn, Lamelos,
Caroline Ludwig, Cristina Martins, Mariëtte Storm, Mylène
Siegers, Tanya van der Spek, Elke Swart, Justin Verkijk en
Paul Waayers.
Ontwerp en opmaak Marieke de Roo
Coverfoto Bernet Elzinga
Druk Wegener Nieuwsdruk Gelderland
Het volgende nummer verschijnt op donderdag 20 maart 2014.
Kijk voor meer informatie op www.limor.nl
Door Cristina Martins
www.cristinamartins.nl
Aflevering 06 Koning
3
4
interview bram bakker
Straatnieuws
#032014
5
Straatnieuws
#032014
Dr. Bram
weet hoe het
beter kan
De kosten van de zorg rijzen de pan uit, maar wie doet nou echt zijn best om
gezond te blijven? Ook de overheid laat het afweten. Psychiater Bram Bakker is
het zat en predikt preventie. ‘Niemand realiseert zich dat je na een klacht nooit
meer honderd procent herstelt.’
tekst Tanya van der Spek foto's Ruud Strobbe
> Psychiater Bram Bakker (50), omstreden omdat hij in tegenstelling tot
zwijgende collega's wél zijn mening op
televisie verkondigt, heeft zich gestort
op de misstanden in de gezondheidszorg. Blijf Beter heet het relaas. Zijn
doel: het debat aanzwengelen over de
verantwoordelijkheid van het individu
en het preventiebeleid van de overheid.
Eerder schreef hij over misstanden
in de psychiatrie, runningtherapie,
ademhaling, zelfmoord, verslaving en
seks. Na een signeersessie bij Paagman
aan de Haagse Frederik Hendriklaan
spreken we hem in café Flavors om de
hoek. Eerst haalt hij puppy Bulletje uit
zijn Audi, die hij op zijn arm draagt als
een baby. “Ik wou dat ik zo'n aantrekkingskracht had op vrouwen als hij”,
grapt hij. Hoewel er zojuist genoeg
dames met hem op de foto wilden,
blozend reagerend op zijn kwajongens grijns. Binnenkort komt de in
Bloemendaal woonachtige psychiater
in Den Haag de City Pier City lopen. Hij
bestelt verse jus d'orange. Alles voor de
gezondheid.
Wat is er mis met onze
gezondheidszorg?
“Ze kost ons nu tussen de tachtig en
negentig miljard per jaar. We bekostigen kwalen die we zelf veroorzaken.
Het is niet meer houdbaar. Ruim dertig
jaar geleden begon ik een studie geneeskunde om oplossingen te bieden
voor gezondheidsproblemen. Een beetje
naïef, want zijn patiënten eigenlijk wel
bereid om serieus aan het behoud van
hun gezondheid te werken?”
Wat doen patiënten verkeerd?
“Te weinig ontspannen. Niet stoppen
met drinken, terwijl je lever al niet
meer optimaal functioneert. Blijven
roken terwijl je er last van hebt. En
vooral slecht eten en weinig bewegen.
De combinatie hiervan met stress
veroorzaakt een steeds grotere belasting op onszelf. Minstens vijftig procent van onze gezondheidsproblemen
worden veroorzaakt door onze leefstijl.
Sommigen zeggen zelfs negentig procent. Maar wat niemand zich realiseert,
is dat je na een klacht - psychisch
of lichamelijk - nooit meer honderd
procent herstelt. Je blijft de rest van je
leven gevoelig op dat gebied. Na een
burnout, krijg je sneller een tweede.
Een gebroken been wordt nooit meer zo
krachtig als eerst. Daarom is voorkomen zo belangrijk.”
Waarom zorgen mensen niet goed
voor zichzelf?
“Ze gunnen zich daar de tijd niet voor.
Ze laten zich doorlopend verleiden tot
korte termijn handelen. Goed voor jezelf
zorgen is een lange termijn investering.
Als je denkt: ik moet nú dit werk afmaken, vergeet je dat je daar op langere
termijn daar geen baat bij hebt. Goede
nachtrust is essentieel. Maar als jij vlak
voor het slapengaan nog even honderd
mails wegwerkt, ben je niet ontspannen. Beeldschermen jagen je systeem
aan. Twee uur voor het slapengaan
zou je je televisie, computer en gsm uit
moeten uitzetten.”
Bewegen vind je belangrijk.
“We zijn er op gebouwd, vroeger moest
je achter een konijn aanrennen voor je
eten had. Ik loop zelf marathons maar
ik zeg heus niet dat iedereen dat moet
doen. Maar wie hardloopt of hard fietst,
kan op hetzelfde moment niet piekeren.
‘Bewegen is als de
afwas, het moet’
Je moet je brein ontlasten. Bij de GGZ
instelling Vitaalpunt in Amsterdam en
Rotterdam waar ik werk, is bewegen altijd onderdeel van de behandeling. Geen
tijd om te sporten? Onzin, plan het in je
agenda. Bewegen is als de afwas, het
moet gebeuren. En achteraf voel je je
voldaan.”
Neurobioloog Dick Swaab, auteur
van Wij zijn ons brein, zegt dat
bewegen niet nodig is.
“Hij zegt dat mensen nu ouder worden
ondanks dat we minder bewegen.
Ongelooflijk dom en voor een wetenschapper best een grote denkfout. Dat
mensen ouder worden heeft te maken
met de komst van antibiotica, hygiëne,
centrale verwarming, voldoende te
eten. Maar in Amerika worden mensen
op dit moment minder oud dan tien jaar
geleden.”
Zitten is het nieuwe roken?
“Ja. Vroeger wist je dat een beroep
fysieke consequenties had. Als stratenmaker wist je dat je knieën zouden
slijten, dus mocht je vroeg met pensioen. Nu zijn we ons hoofd ongelooflijk
aan het overbelasten, dat is objectief
wetenschappelijk aantoonbaar. En we
realiseren ons niet dat ons hoofd even
gevoelig is voor slijtage als onze knieën.
Denk aan dementie, Alzheimer. De
gemiddelde werkweek is door computers en mobiele telefoons twaalf uur
toegenomen. We nemen ook buiten
werktijd de telefoon op, omdat de baas
die telefoon betaalt. Eigenlijk zou je
op zondag alle apparaten gewoon uit
moeten zetten.”
Zie je veel mensen met burnout?
“Heel veel. Laatst mocht ik figureren in
het televisieprogramma van Eva Jinek,
met twee meisjes van 17 die al burnout
zijn. Iedereen zegt: ‘Ik dacht dat het mij
niet zou overkomen.’ Maar als je vraagt
wanneer het slechte slapen begon, gaan
ze allemaal minimaal drie jaar terug.
Sinds de crisis is het arbeidsverzuim
gehalveerd, mensen zijn bang om hun
baan te verliezen. Maar het aantal
mensen met een burnout is verdubbeld.
Gemiddeld zijn ze negen maanden uit
de roulatie. De overheid zegt dat we
nog steeds economische groei nodig
hebben. Dat is niet waar, we moeten
het geld gewoon anders verdelen. De
meeste mensen kunnen al niet harder
dan ze gaan. Werkstress kost ons vier
miljard per jaar. En hoeveel investeert
minister Asscher in preventie? Eén
miljoen! Ongelooflijk. Dat is alsof je met
een folder over gezond eten voor de
deur van één McDonald's vestiging gaat
staan!”
Wat moeten we doen om de zorgkosten te drukken?
“Voorkomen dat mensen zich melden
voor behandeling. Kijken wie de patiënt
is. Neem een man met een gebroken
heup. Is het een wielrenner die uit de
bocht is gevlogen? Dan moet hij beter
leren sturen. Is het een alcoholist die na
twintig bier in het café met zijn fiets is
gevallen? Dan moet hij wellicht geholpen worden aan zijn drankprobleem.
Of hem moet geen twintig bier meer
worden geschonken of hij moet een taxi
nemen. Als je er niets aan doet, komt
de patiënt terug met een breuk in zijn
andere heup.”
Wat doet de overheid?
“In Den Haag kijken ze niet verder dan
drie jaar vooruit, want dan moeten ze
de nieuwe verkiezingen gaan voorbereiden. Tien, twintig, dertig jaar vooruit
kijken doen ze niet. De gemiddelde man
is de afgelopen twintig jaar zes kilo
zwaarder geworden. En twee centimeter groter, door alle groeihormonen in
vlees. Over honderd jaar is hij dertig
kilo zwaarder dan nu. Geen vrouw die
zich meer seksueel aangetrokken voelt
tot hem. Die mannen krijgen hoge
bloeddruk, hart- en vaatziekten. Op
steeds jongere leeftijd krijgen ze kanker.
Kinderen moeten weggehouden worden
bij sigaretten. Maar roken levert de
fabrikant en de schatkist veel geld op.
Bovendien: wie jong sterft aan longkanker, doet als oudere geen beroep
meer op de gezondheidszorg. Drank zou
veel duurder moeten worden, het richt
zoveel schade aan op verschillende
gebieden. Maar dan krijg je de lobby
van Heineken en consorten en die zeggen: ‘Wij zijn een banenmachine en wij
vertegenwoordigen de BV Nederland tot
in Japan.’ En daar zijn ministers, zeker
van de VVD, gevoelig voor.”
Waarom maak jij je als psychiater
druk om fysieke gezondheid?
“De focus bij campagnes ligt op lichamelijke kwalen. Maar psychische kwalen zijn daar één op één aan gekoppeld.
Mensen met een verhoogd risico op
depressie, lopen ook een verhoogd risico
op hart- en vaatziekten. Er is geen principieel onderscheid te maken tussen
een hartpatiënt die komt te overlijden
door een hartinfarct en een depressieve
patiënt die zichzelf het leven beneemt.
Alles wat tussen de oren zit wordt al
snel vaag gevonden. Een psychiatrische
diagnose krijg je opgeplakt nadat is
vastgesteld dat er geen lichamelijke
verklaring is voor klachten. Maar alles
‘Je hoofd is even
gevoelig voor slijtage
als je knieën’
wat tussen de oren zit maakt ook deel
uit van het lichaam.”
Wetenschapsjournalist Asha ten
Broeke zegt dat arme mensen
gezond eten niet kunnen betalen.
Supermarkten houden groente en
fruit onnatuurlijk duur.
“Dit laat precies zien hoe verziekt
het systeem is, en hoe weinig invloed
individuele mensen daar nog op kunnen
hebben. Unilever mest ons eerst vet en
verkoopt ons vervolgens tegen dubbeltarief slankproducten. Er zijn nu al
aanwijzingen bij kinderen van vijf, zes,
zeven jaar dat ze als ze ouder worden
resistent zijn tegen insuline. Dat hele
lichaam reageert niet meer.”
Wat heb je geleerd van werken
met daklozen?
“Dat iedereen slechts twee verkeerde
beslissingen verwijderd is van dakloosheid. En dat daklozen met een verslaving dit vooral doen uit zelfmedicatie.
Ook hier zou veel meer preventie
moeten worden toegepast. Bijvoorbeeld:
we zetten je pas uit huis als er een
alternatieve woning voor je is. Of: tot
je bent geholpen aan je psychiatrische
aandoening, kan jou niets gebeuren.”
Collega's ergeren zich eraan dat
jij op televisie speculeert over de
geestestoestand van mensen die
je nooit hebt ontmoet.
“Waarom zou ik niet mogen speculeren,
zoals de rest van de Nederlanders? Ik
geef mijn mening, ik stel geen diagnose.
Advocaten en artsen doen hun zegje op
televisie, waarom moeten psychiaters
hun mond houden?”
We kennen nu je frustraties, wat
maakt je blij?
“Net kwam een vrouw op me af die zei
dat ik haar vijf jaar geleden van haar
alcoholprobleem heb afgeholpen. Sinds
een jaar rookt ze niet meer en nu begint
ze met bewegen. Dan denk ik: YES!”
Tot slot, wat zijn jouw zonden?
“Ik werk veel te hard, uit enthousiasme
zeg ik op teveel dingen ja. Ik loop ook te
hard, terwijl ik rustig zou kunnen dribbelen. En ik zou veel gezonder kunnen
eten. Wie zegt dat hij geen verbeterpunten meer heeft, heeft een narcistische
persoonlijkheidsstoornis.”
6
column justin
't nieuws ligt op straat
Straatnieuws
#032014
wie helpt wie nikoline
Straatnieuws
#032014
> De maatschappelijke opvang bestaat uit cliënten en hulpverleners. Straatnieuws vraagt zich af: wie helpt wie nou eigenlijk?
De bank voor zwangere vrouwen zonder inkomen: de BabyBullenBank. Voor kleren,
boxen, bedjes, badjes en kinderwagens. Projectleider Nikoline Stauttener (59) geeft
alles met liefde weg. ‘Kom maar op!’
tekst Elke Swart foto Henriëtte Guest
Bekijkt ’t,
met Justin.
foto Roos Koole
Bekende Hagenaar
Justin Verkijk deelt
zijn eigenzinnige kijk
op het leven.
Eindelijk naar Bird
Justin
Weinig animo voor de
winteropvang
Scholieren uit de Haagse wijk Laakkwartier
kunnen sinds half februari gratis bijles krijgen. De
bijlessen worden gegeven door vrijwilligers in het
Vadercentrum aan het Jonckbloetplein.
In de nacht van woensdag 29 op donderdag 30 januari
vroor het en ging voor het eerst deze winter de
opvang open. Slechts 29 dak- en thuislozen meldden
zich bij de winteropvang, zo meldde de GGD.
De gratis bijlessen zijn een actie van Marieke Bolle,
voorzitter van het bestuur van deze krant en PvdA
raadslid in Den Haag. Zij vindt dat ook scholieren uit
kansarme gezinnen in de mindere wijken van Den Haag
recht hebben op een goede plek waar ze huiswerk
kunnen maken en goede begeleiding krijgen. “De eerste
bijeenkomst op 12 februari was een succes. Ik heb al
twee bijlesleraren Engels, een bijlesleraar Economie,
een bijlesleraar Wiskunde en twee voor Nederlands en
een voor ICT. Maar we kunnen er nog meer gebruiken!”
Vrijwilligers die zich voor de bijlessen in Laak willen
inzetten kunnen zich melden bij Straatnieuws: redactie@
haagsstraatnieuws.nl
De regeling gaat in als het te koud wordt om buiten te
slapen vanwege bevriezingsgevaar. In Den Haag is er
bij de opvang maximaal plek voor 125 mensen. Deze
extra slaapplekken komen bovenop de 110 plekken in
de reguliere nachtopvang bij de Kessler Stichting en het
Leger des Heils. Sinds 2012 is de Haagse winteropvang
onder gebracht in de Zilverstraat. Dak- en thuislozen
kunnen daar met het openbaar vervoer naartoe. Voor
gratis bus- en tramkaarten wordt gezorgd. In Rotterdam
is de capaciteit van de reguliere nachtopvang 175
bedden. Deze wordt tijdens de winterregeling verdubbeld.
Vorige winter duurde de winterkouderegeling 76 dagen.
De winterregeling geldt van 1 november tot 1 april.
Geen ‘Skaeve Huse’ in Den Haag
foto Hollandse Hoogte/Saskia Naafs
Een aantal columns geleden schreef ik
over Rotterdam. Dat het nachtleven daar
meer te bieden heeft dan Den Haag.
Die mening deel ik nog steeds, al is de
komst van HOOP (de oude Catacomben)
wel een absolute aanwinst voor ons
uitgaansklimaat. Iedere zaterdag kun je
er blind terecht voor je portie elektronische muziek van de allerbovenste plank.
Ik schreef in die column ook over Bird,
een nieuwe Rotterdamse plek die hoog
op mijn Rotterdamse to do list stond. Die
kan ik inmiddels afvinken. En hoe. Een
aantal weken geleden hadden ze Theo
Parrish uitgenodigd, een legende uit
Detroit. Dat soort dj’s tref je in Den Haag
nooit, dus wijk ik daarvoor graag uit naar
de havenstad. In 2009 kocht ik voor het
laatst een kaartje voor een evenement.
Dat was voor Lowlands en uiteindelijk
werd ik er op zondagochtend uitgegooid.
De reden laten we maar even in het
midden, iets met verdovende middelen.
Het jaar daarop werd ik geboekt voor
datzelfde Lowlands als presentator. En
anno 2014 werk ik zo’n beetje op ieder
groot festival. Door alle contacten die ik
de afgelopen jaren heb opgedaan, komt
het nooit voor dat ik ergens een kaartje
voor moet kopen. Totdat ik laatst naar
Bird wilde. Ik kocht een ticket voor het
feest en ging dus naar een club zonder
dat ik een functie had. Iets dat ik lastig
vind. Het liefst heb ik een functie, plaatjes draaien of door de microfoon brullen.
Dit keer dus een vrije avond, en ik hoefde
zelfs niet te rijden. Dat gebeurde voor het
laatst in 2007. Eenmaal in Rotterdam was
het toch allemaal wat onwennig. Toen ik
me uiteindelijk écht op m’n gemak voelde,
twintig minuten voor het einde, stak ik
een sigaret op. Op de dansvloer. Na twee
trekjes stond de portier achter me en na
drie trekjes stond ik buiten. Ik werd er
uitgegooid, net als in 2009.
Vrijwilligers gevraagd voor
bijlessen scholieren Laak
Er komen geen Skaeve Huse in Den
Haag. Het project was bedoeld om
woonoverlast, veroorzaakt door een
kleine groep mensen, aan te pakken.
Zij zouden in containers aan de rand
van de stad worden geplaatst en
aparte begeleiding krijgen. Maar
er werd geen geschikte locatie
gevonden.
Volgens wethouder Marnix
Norder (Stadsontwikkeling en
Volkshuisvesting) zijn de Skaeve Huse
ook niet meer nodig omdat er in Den
Haag inmiddels een sluitende aanpak
van woonoverlast is ontstaan. “Het
tegengaan van overlast blijft in Den
Haag hoog op de agenda staan. Samen
met corporaties en andere partners
werken we hard aan het realiseren van
een sluitende aanpak van het probleem.
De Skaeve Huse zijn daarbij niet meer
nodig.” Er zijn inmiddels veel (wettelijke)
instrumenten beschikbaar waarmee
woonoverlast aangepakt kan worden.
De Haagse Pandbrigade en het Melden Steunpunt Woonoverlast zijn
zeer succesvol. Ook de corporaties
pakken woonoverlast serieus aan
door vroegtijdig op te treden tegen
overlastgevers, de slachtoffers te
beschermen en ook huisuitzetting
te voorkomen. Het instellen van een
Platform Woonoverlast heeft geleid tot
een betere afstemming tussen partijen
die betrokken zijn bij de aanpak
van woonoverlast. Tot slot heeft het
ministerie van Veiligheid en Justitie
een uitgebreide handreiking opgesteld
met (juridische en niet-juridische)
instrumenten die kunnen worden
ingezet om woonoverlast tegen te
gaan.
Vanaf 2011 is gezocht naar een
geschikte locatie voor de realisatie van
het project Skaeve Huse. Geconstateerd
is dat het lastig is om een geschikte
locatie in Den Haag te vinden. In
verband met de bebouwingsdichtheid
in Den Haag, de maatschappelijke
onrust en investeringsbereidheid in de
omgeving van potentiële locaties, is er
geen geschikte locatie beschikbaar.
Geen huis, geen spullen, wel zwanger…
“De vrouwen krijgen een kind - of het uitkomt of
niet - dus kun je je beter afvragen hoe je ze kunt
helpen. Niet iedereen is dakloos hoor. De meesten
zitten in de schuldhulpverlening. Omdat alle aanvragen via instanties lopen, heb ik zelf geen contact
met cliënten. Soms krijg ik wel een bedankje. Laatst
van iemand die het ziekenhuis niet mocht verlaten
omdat ze geen Maxi Cosi voor haar pasgeboren baby
had. Natuurlijk schiet het wel eens door mijn hoofd:
kom op zeg, trek eens aan je stutten. Tot je begrijpt
dat die stutten al lang geamputeerd zijn.”
Stutten?
“Uh…. benen!”
Wanneer heb je voor het laatst gehuild?
“Een paar maanden geleden hoorde ik Karin
Bloemen op de radio het nummer Geen kind meer
zingen - een heel mooi lied over de dood van haar
moeder - en opeens zat ik helemaal ik mijn verdriet.
Ik heb de liefste moeder van de hele wereld gehad.
Zelf wilde ik het liefst heel veel pleegkinderen in
huis opnemen. Het is er bij eentje gebleven. Niet
omdat mijn man en ik niet meer wilden, we stonden te trappelen, maar door een stomme fout bij
Jeugdzorg. Ons dossier was zoekgeraakt, bleek jaren
later, waardoor we niet meer benaderd werden.”
Kerk of kroeg?
“Kroeg! Vijftien jaar geleden solliciteerde ik bij
de Hervormde Stichting voor Maatschappelijke
Toerusting (Later opgegaan in Stek: Stad en Kerk,
red.) en toen was een christelijke levensovertuiging
geen vereiste. Ik ben de heiden van Stek. Een collega
noemt mij de troetelheiden haha! Maar serieus: ik
ben heel erg trots op Stek. Er wordt met respect geholpen. Niemand kijkt op als er tijdens een officiële
opening een verdwaalde, zwaar vervuilde dakloze
binnenstapt. Hij krijgt eten en een glaasje fris, net
als iedereen. Gaaaaaaaf, denk ik dan.”
Wie verdient er een straatnaam?
“Mijn nicht: Els van Rossen. Ze geeft naailes aan
Afrikaanse vrouwen, een project van Kariboe Bibi.
Els is een niet-te-stoppen-trein. Al haar vriendinnen
moeten helpen - en reken maar dat ze er niet onderuit komen. Ze heeft naaimachines geregeld en gratis
onderhoud bij Nottet.”
Iedereen kan dakloos worden, jij ook?
“Toen mijn man een paar jaar geleden werkloos
werd, hebben we een forse stap terug moeten doen.
Gelukkig konden we in ons huis blijven wonen.
Maar ik heb er niet van wakker gelegen, dat doe
ik nooit. Is er iets aan te doen? Hupsakee dan doe
ik dat. Zo niet, dan hoef ik er ook niet wakker van
te liggen. Frits (mijn man) zegt soms: ‘Nou Niek,
daar hoef je niet zo luchtig over te doen hoor.’ Oké,
doe ik dat. Maar ik ben gewoon heel positief. Mijn
glas is altijd half vol. Ik ben zo rijk! Ik kom uit een
fijn nest, ik heb een veilig huis, mijn man slaat mij
niet - moet ‘ie ook niet proberen haha - en ik heb de
leukste baan van de wereld. Mijn leven is redelijk
zorgeloos. Dat gun je iedereen.”
‘Is er iets aan te
doen? Hupsakee,
dan doe ik dat’
r (59)
Wie Nikoline Stauttene
r, onder meer voor
ne
Wat Projectondersteu
de BabyBullenBank
rk) in Den Haag
Waar Stek (Stad en ke
00 euro, netto.
Waarvoor Rond de 13
Ik werk 28 uur
morgen
Motto Geen zorgen voor
7
8
peiling gemeenteraadsverkiezingen
Straatnieuws
#032014
De posters zijn aangeplakt en politici delen flyers uit. De campagnecaravaan
is in gang getrokken. Miljoenen mensen brengen op 19 maart een stem uit op
9
Straatnieuws
#032014
hun favoriete politieke gemeentepartij. Maar op wie moet de dakloze stemmen?
tekst Marc Konijn
Op wie stemt.. de dakloze?
Elly Burgering
> Het lijkt zo simpel: je vult je stemkaart in, vouwt het papier op, deponeert
hem in de stembus, en verlaat na een
vriendelijke knik het stembureau. Maar
niet voor iedereen is deze democratische
burgerplicht zo eenvoudig. Voor een
dakloze kan het al een hels karwei zijn
om te bepalen welke politieke partij in
de stad jouw belangen het best behartigt. Je bent al de hele dag op zoek naar
voedsel, warmte, naar rust vooral ook,
en natuurlijk een bed waar je de nacht
kunt doorbrengen.
Probeer dan nog maar eens uit te zoeken welke politieke partij in de stad
voor jou opkomt. Straatnieuws pakte
maar wat graag de handschoen op, en
dook met frisse moed in de wereld van
verkiezingsprogramma’s, sprak met
politici en probeerde intussen niet verdwaald te raken in het woud van verkiezingsbeloftes. Dat we niet verdwaald
zijn geraakt, heeft alles te maken met
de gekozen strategie. We hebben eerst
alle verkiezingsprogramma’s van de
politieke partijen bij elkaar gesprokkeld.
Eén blik op de inhoudsgave maakt dan
al duidelijk of er bijzondere aandacht is
voor de problematiek van de daklozen.
Dat controleren we dan nog eens extra
door de zoekfunctie te activeren en het
trefwoord ‘dak’ in te typen: dat zal alle
Inge Vianan
‘daklozen’ er wel uit filteren. Dat schept
duidelijkheid.
Bedelverbod
Zoals bij de VVD in Den Haag, bijvoorbeeld. In Meer stad, Minder gemeente
komen bij de zoektocht naar ‘dak’
een viertal treffers bovendrijven. Dat
overtreft de stoutste verwachtingen.
VVD kent geen
daklozen, alleen
dakkapellen
Maar als we even doorklikken, blijkt de
oogst toch mager. Het blijkt om daken,
dakkapellen en dakopbouwen te gaan.
Daklozen? Niets over te vinden. Of toch
wel? Onder het kopje ‘Lik-op-stuk voor
criminelen en overlastgevers’ slaat de
VVD zichzelf op de borst over het bedelverbod dat vorig jaar op initiatief van
de liberalen is ingevoerd, waardoor het
voor de politie makkelijker is geworden
is ‘een overlastgevende bedelaar af
te voeren’. Nee, de VVD gaat het niet
Setkin Sies
worden. De PVV maakt het zo mogelijk
nog bonter. In Duidelijke Taal wordt met
geen woord gerept over daklozen. Maar
wel dat de PVV voor een keiharde aanpak kiest. “Families die straatterroristen
helpen, moeten de stad uit, net als
straatterroristen zelf. Ook voor dronken
Polen kennen we geen genade, evenals
voor rovende Roemenen en bedelende
Bulgaren.” Tja, wat moeten we daar van
zeggen? Het allitereert lekker, dat wel,
die bedelende Bulgaren. Maar het klinkt
niet als de noodzakelijke smeerolie voor
mensen die noodgedwongen op straat
moeten leven.
Opvang uitbreiden
Gelukkig is niet alles kommer en kwel.
D66 wijdt een hele zin aan daklozen
in het verkiezingsprogramma, en het
CDA heeft er zelfs een apart paragraafje
voor ingeruimd, met onder meer extra
psychiatrische bijstand voor mensen
die het nodig hebben. Maar het is
GroenLinks die indruk maakt: 27 treffers op het zoekwoord dak! Natuurlijk,
groene daken zijn belangrijk voor deze
partij. Maar de dakloze medemens heeft
ook geen reden tot klagen. GroenLinks
wil de opvang uitbreiden, het bedelverbod opheffen, de gebruikersruimte open
houden en de begeleiding voor daklozen
sterk verbeteren. Gezinnen mogen niet
meer uit huis worden gezet, illegalen
moeten weer hulp kunnen krijgen en
eigen initiatieven van daklozen zouden
ondersteund moeten worden. Het totale
kostenplaatsje: veertig miljoen. Het is
volgens lijsttrekker Inge Vianan hard
nodig. “De gemeente voert met dat
bedelverbod een hard, repressief beleid.
Dat vinden wij niet menswaardig. Maar
bedelen doe je niet voor de lol. Wat ze
nodig hebben is zorg, en niet een boete.”
Straat Consulaat
Dat ziet er heel strak uit, bij GroenLinks!
Kan het nog beter? Eigenlijk niet.
Hoewel. We durven eigenlijk wel te
zeggen dat er in ieder geval een goede
tweede is. De Haagse Stadspartij blijkt
namelijk ook begaan met het lot van
dak- en thuislozen. Het verkiezingsprogramma is wel wat zuinigjes, als je
het vergelijkt met dat van GroenLinks.
Meer opvang, meer begeleiding, en tal
van maatregelen om armoede te voorkomen. Maar daar staat tegenover dat de
Haagse Stadspartij een bak aan kennis
en ervaring heeft met twee mensen op
de kieslijst uit het daklozenwereldje.
Elly Burgering, de nummer vijf op
de lijst, werkt al jaren bij het Straat
Consulaat, een belangenorganisatie voor
Barbara Katman
daklozen, een stichting die platform
De Achterban (voor en door Haagse
daklozen) ondersteunt. Elly legt meteen
de vinger op de zere plek. “Het punt is
dat de gemeente drie decentralisaties
over zich heen krijgt. Dat gaat heel veel
impact krijgen. Er zal van alles misgaan.
De Haagse Stadspartij wil daarom niet
alles dichttimmeren in mooie woorden
en beleid. Wij reserveren per jaar twintig miljoen om de praktische problemen
aan te pakken.” Met dat geld kunnen
dan ook de problemen in de opvang en
begeleiding voor daklozen worden aangepakt, vertelt Burgering. “Dat kunnen
hele kleine, maar praktische dingen zijn.
Neem bijvoorbeeld de openbare toiletten
in de stad. Die zijn ineens verdwenen.
Je kunt niet iedereen zo maar de horeca
injagen. Ook iemand die dakloos is,
moet ergens naar de wc kunnen.”
Voetbalcompetitie
En dan stappen we over naar de
Maasstad. Daar starten we met de PvdA,
de partij die al jarenlang vast in het
zadel zit, en ook flink aan de weg heeft
getimmerd, vindt Barbara Katman,
de nummer twee van de kieslijst. “We
hebben de afgelopen jaren vijfduizend
mensen van straat gehaald. Daar zijn
we trots op. Maar we moeten er nu voor
Michel van Elck
gaan zorgen dat het aantal niet weer
oploopt. Dat wordt nog een hele opgave,
want je ziet dat de potjes met geld
leeg raken. Ze verdienen het om een
speerpunt te zijn. We moeten nog meer
gaan kijken hoe we de mensen kunnen
helpen, hoe ze weer worden opgenomen in de samenleving.” De PvdA in
Rotterdam heeft zestig actiepunten in
het verkiezingsprogramma opgesomd.
Actiepunt 32 gaat over daklozen. Het
wordt topprioriteit om nieuwe aanwas van daklozen te voorkomen. Voor
Katman was de aanraking met daklozen
de reden om de politiek in te gaan. “Ik
heb meegewerkt met het opzetten van
de voetbalcompetitie voor daklozen,
een paar jaar geleden. Daar heb ik met
eigen ogen gezien wat een klein beetje
hulp al voor mensen kan betekenen. Het
applaus, de aandacht, je zag de mensen
weer groeien.”
Onacceptabel
Dat kan slechter, vinden wij van
Straatnieuws. Maar ook beter, vindt
Setkin Sies van Christenunie-SGP, die
zegt het wel mooi te vinden dat er in
Rotterdam duizenden daklozen van
straat zijn gehaald.
“Maar wat je ook ziet is dat een flink
deel van die groep het toch niet redt en
weer terug dreigt te vallen. Die mensen
hebben gewoon meer begeleiding nodig.
Je kunt niet zomaar tegen mensen zeggen: sorry, het project is vol, wij hebben
geen plek meer voor u. Wij willen dat
die mensen begeleiding krijgen, dat
de nachtopvang blijft bestaan, of zelfs
wordt uitgebreid als dat moet. Wij kunnen mensen die dakloos zijn geworden
niet in de steek laten. Het is onacceptabel dat mensen op straat moeten leven.
De daklozen die ik zelf ken, zijn ongelooflijk veerkrachtige en krachtige mensen, die op een hele creatieve manier
proberen om het hoofd boven water te
halen. Ik zeg: laten we als stad gebruik
maken van die krachten, die creativiteit.
Steun de mensen die een plan hebben
om iets op te zetten.”
Barmhartigheid
Na zoveel barmhartigheid is het misschien goed om een duik te nemen
in een geheel ander kamp: dat van
Leefbaar Rotterdam. De angst slaat je
even om het hart, als het woordje ‘dak’
nergens in het verkiezingsprogramma
opduikt. Maar Michel van Elck van
Leefbaar Rotterdam maakt duidelijk dat
de term leefbaar rekkelijk is. “Leefbaar
Rotterdam wil niet dat mensen op
straat leven. Wij vinden dat iedereen
een menswaardig bestaan moet kunnen
hebben. Onze wethouder Van den Anker
heeft jaren geleden al een offensief
ingezet om juist daar aan te werken.
De drugsverslaafden op Perron Nul, de
straatprostitutie aan de Keileweg, het is
allemaal aangepakt. Het huidige beleid
om duizenden daklozen van straat te
halen, dat hebben wij destijds op de
agenda gezet. Maar we maken wel
een onderscheid. Wij willen geen hulp
bieden aan illegalen, omdat wij vinden
dat we deze mensen geen valse hoop
mogen geven. Zij moeten uiteindelijk
terug naar hun land van herkomst.”
De voorzieningen die er nu zijn voor
daklozen in Rotterdam, zijn in principe
voldoende, vindt Van Elck. “Het is nu
tijd om een volgende stap te zetten. We
moeten maatwerk gaan leveren, heel
goed kijken naar de persoon en dan de
vraag stellen: hoe kunnen we hem uit
het zwervende circuit halen? De zorg
voor daklozen is nu ondoorzichtig. Men
heeft geen idee hoe groot de instroom
is, wie erin blijft hangen, en waarom. De
financiën zijn al net zo onduidelijk. Eén
overnachting kost de gemeente gemiddeld tachtig euro per persoon. Dat is
zonder extra zorg, puur de overnachting.
Dat vinden wij een absurd bedrag. Dat
kan veel goedkoper.”
10
column melle
straattekst
Straatnieuws
#032014
werkplaats instrumentmaker
Straatnieuws
#032014
11
> Sleutelen, schaven, (bij)spijkeren. In deze rubriek bezoeken Paul Waayers en Bertus Gerssen werkplaatsen waar oude ambachten herleven.
Sinds 1952 wordt er in de Haagse Cillierstraat getoverd met lastoortsen. Maar niet
alleen metalen delen worden aan elkaar gesmolten. Ook ontspoorde jongeren worden hier weer solide aan de maatschappij verbonden.
tekst Paul Waayers foto’s Bertus Gerssen
In de prehistorie tekenden onze voorouders op rotsen en in
grotten; de moderne mens laat boodschappen achter op
muren, stoeptegels en wc-deuren. Fotograaf Mylene Siegers
legt de meest bijzondere stadse straatteksten vast.
Waar: Prins Hendrikplein in Den Haag
Tijdstip: 13:56 uur
Datum: 29 januari 2014
Ik zie een schim van een konijn door
het gordijn. Een heel groot konijn. Ik
ga uit bed. Zo ver mogelijk van het
konijn vandaan schuif ik een stukje van
het gordijn open. Ik zie op mijn balkon
een man in een vies en versleten konijnenpak. Hij kijkt naar het raam. Als hij
ineens mijn richting op zou kijken, zou
ik dood neervallen van schrik. Ik weet
niet wat ik moet doen. Misschien is het
een superheld. Zoiets als Spiderman
in zijn spinnenpak. Ik doe het gordijn
dicht een probeer te slapen.
De volgende ochtend ben ik het konijn
vergeten, maar als ik het gordijn opendoe zit hij er nog. Het is nu iets minder
eng. Een man met een zielig hoofd in
een konijnenpak. Ik doe voorzichtig
mijn balkondeur open en vraag wat hij
komt doen. Hij zegt dat hij Barry heet
en een boodschap voor mij heeft, maar
dat ik eerst een kopje koffie moet
zetten. Ik heb ook wel zin in koffie. Na
een paar slokken koffie zegt hij dat ik
mijn gezin moet vermoorden. Vermoorden? Ik heb helemaal geen zin om mijn
gezin te vermoorden. Het gaat allemaal
best goed. En mijn dochter wordt een
geweldig meisje. Elke dag verandert ze
een beetje. Het is een voorrecht om dat
van dichtbij mee te mogen maken. En
wat houd ik van haar en haar moeder!
“Dan niet!”, zegt Barry en hupt over
het balkon naar de mooie tuin van de
onderburen, over de schutting, richting
de schuurtjes.
Buurtbewoner Ferry tipt dat er bij het Prins Hendrikplein in Den Haag een ‘discutabele’ graffiti is geplaatst:
"Wat zie ik: een orthodoxe Jood, een Ajax tenue en een roze hartje. Wat vindt de kijker hier nou van? Is het antisemitisch?
Is het Ajax-trots? Is het een aanval op de Joodse bankiers van de ABN AMRO? Is het een antisemitische tag waarbij een
tegencounter geplaatst is in de vorm van een hartje? Wat communiceert dit? Is dit een Feijenoord uitlating? Kortom, dit
plaatje roept discussie op.”
Wilt u reageren op deze straattekst of andere straatteksten onder de aandacht brengen, doe dat dan via
[email protected].
Laswerk aan
metaal en
maatschappij
> In 1952 begon Piet Seffelaar zijn
lasbedrijf. In 1997 echter moest hij om
gezondheidsredenen zijn bedrijf van
de hand doen. Uiteindelijk was het
automonteur Puk Meershoek die tegen
deze verkoop aanliep. Puk: “Piet wilde
het bedrijf overdoen aan iemand die
het op dezelfde wijze zou voortzetten
als hij. Dus op een avond ben ik naar de
Cillierstraat gegaan en na twee uurtjes
praten met Piet had ik opeens een
lasbedrijf. En ik was niet eens lasser.
In mijn hoedanigheid van automonteur
deed ik wel wat laswerk, maar het
echte hogeschoollaswerk moest ik nog
leren. Zoals restauratie- en APK-lassen,
dus serieus laswerk aan auto’s zodat ze
weer door de APK komen. Het eerste
jaar werkte ik hier van 7:00 tot 21:00
uur om het vak in de vingers te krijgen.
Een bovenbuurman, die jaren bij Piet
had gewerkt, heeft me daar enorm bij
geholpen. Daarna was het een kwestie
van heel veel vlieguren maken, waardoor je steeds beter en beter wordt. Het
mooie van lassen is dat je iets dat kapot
is weer repareert. Met het lassen van
een doorgerotte kokerbalk, bodemplaat
of wielophanging van een auto bijvoorbeeld, moet je met simpele stukken
metaal en de combinatie van inzicht
en een beetje creativiteit die auto weer
keihard maken, zodat-ie veilig nog jaren
mee kan. Dat is voor mij de kick. We
lassen hier echt alles. Soms komt er
bijvoorbeeld een vrouwtje van ergens
in de tachtig de werkplaats binnen met
een pannetje waarvan het oortje is afgebroken. Dat is voor ons een paar simpele puntlasjes en klaar is Kees. Vraagt
ze wat het kost. Dan is het hier al snel
van: ‘Niks hoor mevrouw. We doen hier
af en toe graag wat voor de jeugd’.”
Vlekje
Wat die jeugd betreft: Puk’s bedrijf is
al jarenlang een leverancier van stageplaatsen aan onder andere het nabijgelegen Transvaal College. Zeker als het
om stagiaires gaat met een ‘vlekje’.
Puk: “Ik heb zelf een zoon die autistisch
is, dus ik weet hoe moeilijk scholen het
hebben om stageplekken te vinden voor
leerlingen met een gebruiksaanwijzing.
Een voorbeeld is Sander. Op een gegeven moment komt hij hier aanwaaien.
Eén groot vat psychische problemen, op
school konden ze niks met hem. Sterker,
de directrice kwam hier speciaal naartoe
om mij te waarschuwen voor die jongen
en zijn familie. Zo van: besteed er niet
teveel tijd aan, het is niks en het wordt
ook nooit wat. Maar ik doe die jongen
één las voor, hij gaat aan de gang en
ik zie dat hij ‘het slagje’ heeft. Gouwe
handen! Hij is nu 34, heeft hier zijn
lasdiploma gehaald, vervolgens nog vier
jaar bij mij gewerkt en werkt nu als
volleerd lasser bij een ander bedrijf. Dus
wat nou, het is niks en het wordt nooit
wat? Wel dus! Of neem die Antilliaanse
jongen. Een fanatieke veelpleger. Stond
met stip in de top tien van politiebureau
Hoefkade en zat op zijn zestiende al een
jaar vast. Op je zestiende al één jaar
vastzitten? Dan heb je het behoorlijk
bont gemaakt. Maar eigenlijk was het
een hele lieve jongen. Je moest alleen
aardig tegen ‘m zijn. Af en toe een aai
over z’n bol en zo’n drie keer per dag
zeggen hoe goed hij het deed. Want hij
deed het ook echt goed. Op die momenten zag je zijn zelfvertrouwen groeien en
het besef doordringen van: goh, ik kan
eigenlijk heus wel wat en ben helemaal
niet zo waardeloos als iedereen denkt.
Dat is iedere keer weer schitterend om
mee te maken.”
‘Wat nou, het is niks
en het wordt nooit wat?’
12
tijdsbeeld
Straatnieuws
#032014
13
Straatnieuws
#032014
1970
Gastarbeiderspension aan de
Claes de Vrieselaan in Rotterdam.
“Enkele kamers telden wel twaalf bedden.
De huur per bed, weet ik niet meer precies,
maar in vrijwel alle Rotterdamse pensions lag
die op ƒ20,-, ƒ22,50 of ƒ25,- per week per
persoon. (,,,) De gastarbeiders betitelden
met galgenhumor hun onderdak vaak met
sprekende namen als Hotel Wandluis, De
Grot, Het Hol. Het AKPG zelf had voor één
logement ook een treffende naam bedacht,
het Bedouïnenkamp. Het was een morsige
zolder van een boerderij in Overschie, waarop
de boer een aantal matrassen op de vloer had
gedeponeerd, op enkele plaatsen van elkaar
gescheiden door een er tussen in gehangen
lap stof. (…) Verwarming was er uiteraard
niet. Wasgelegenheid nauwelijks. 0ver kasten
beschikten de mannen evenmin. (…) Zo
hadden we in een mum van tijd een hele lijst
van 49 logementen bezocht, verspreid over de
hele stad. Het beeld, dat zich op ons netvlies
aftekende, was ontluisterend. De derde wereld
in eigen stad.”
Nelly Soetens beschrijft in 2008 het
boek GASTARBEIDERS - wat heeft het
hun gebracht? de geschiedenis van het
Aktiekomitee Pro Gastarbeiders (AKPG).
Dit comité was één van de Rotterdamse
organisaties die zich rond 1970 het lot
gingen aantrekken van de migranten uit
het Middellandse Zeegebied. Sinds het
begin van de jaren ’60 waren eerst grote
aantallen Spanjaarden en Italianen naar
Nederland gehaald, en vervolgens Turken
en Marokkanen. Die deden hier laag- en
ongeschoold werk in de fabrieken, de havens,
bij tuinbouw- en schoonmaakbedrijven.
De overheid ging ervan uit dat het verblijf
van deze ‘gastarbeiders’ tijdelijk zou zijn.
Daarom was nauwelijks aandacht voor hun
opvang en integratie in de Nederlandse
samenleving. Vaak werden ze gehuisvest in
houten barakken of in pensions, waar ze met
meerdere personen op één kamer zaten. Ook
de werkomstandigheden waren veelal slecht
en taalonderwijs werd niet aangeboden.
Organisaties als het AKPG probeerden
verbetering te brengen in die situatie.
Het archief van het Aktiekomitee Pro Gastarbeiders
(1969-1993) wordt beheerd door het Stadsarchief
Rotterdam, het open geheugen van Rotterdam en
omliggende gemeenten. Iedereen is er welkom, in
de voormalige Rijks Automobiel Centrale aan de
Hofdijk 651 of via www.stadsarchief.rotterdam.nl.
14
kookrubriek godenspijs
Straatnieuws
#032014
> Dominee Christiaan Donner kookt even graag als dat hij preekt, met goddelijke gerechten als resultaat.
bagage belle
Straatnieuws
#032014
15
> Mensen dragen nogal wat met zich mee. In deze rubriek leren we stadsgenoten kennen aan (de inhoud van) hun tas.
Tussen rijen rugzakken van Eastpak valt de vrolijke printtas van Belle van
Teijlingen behoorlijk op. Ook al heeft ze vandaag alleen tentamen Frans, haar tas
zit boordevol. ‘Ik sleep altijd van alles met me mee.’
tekst Caroline Ludwig foto's Henriëtte Guest
Binnenkort begint de (christelijke) vastentijd, 5 maart
is Aswoensdag. Omdat carnaval hier nauwelijks in
tel is, mis je de weldadige luxe om je eerst nog één
keer vol te eten en drinken. Daarom toch een stevige
maaltijd, nu het nog kan.
tekst Christiaan Donner beeld Henriëtte Guest/Annette van Kester
Voordelen van vasten
> Waarom zou je het niet doen? Vasten
komt in elke wereldgodsdienst voor.
Als je toch bezig bent voor je zingeving
uit allerlei tradities te plukken wat je
aanspreekt, dan is die inmiddels even
rooms-katholieke als protestantse
gewoonte van veertig dagen vasten
helemaal zo gek niet. Het biedt je alle
voordelen van onthouding: je schoont
jezelf van binnen aardig op, je geeft bewuster aandacht aan je binnenwereld,
je verbondenheid met de hongerende
buitenwereld groeit, je ontdekt je eigen
grenzen en mogelijkheden op een nieu-
we manier, je ordent jezelf anders. Daar
staat tegenover dat je in de christelijke
vastentijd zelf mag kiezen wat je nalaat
of laat staan. Sommigen eten geen
extra’s meer, anderen alleen visgerechten. Het is dé tijd om vleesloos te gaan
leven. Of de flessen alcohol eens dicht
te laten. En het aardigste is, dat je de
zaterdagen en zondagen niet mee hoeft
te rekenen in je onthouding, anders
kom je met je veertig dagen ver vóór
de Pasen uit en dat feest moet toch
echt de bekroning zijn. Voor wie doe je
dat dan? Voor jezelf. Of zoals ene Jezus
het snedig zei: “Hypocrieten willen dat
iedereen ze ziet vasten, die worden al
beloond. Laat het voor jou genoeg zijn,
dat die Ene verborgene je ziet”.
Rode kool met stooflappen: een opgepimpte stevige ouderwetse maaltijd. Heb je al gemerkt dat minstens
2 kruiden het helemaal maken in
het dagelijkse receptencarrousel?
Kardamom (of cardemom) en steranijs.
Zo kon ik laatst doorgewinterde eters
verrassen met stoofpeertjes als nieuwe
smaakervaring: gewoon het bekende
recept (dat je vast uit het kerstnum-
mer nog bewaard hebt), maar dan 6
Gieser Wildeman peren aangevuld met
5 geplette kardamompeulen, 3 sterren
steranijs, 6 kruidnagelen en 10 zwarte
peperkorrels. Naast de wijn, beetje port,
2 kaneelstokjes en suiker, water erbij
tot ze onder staan. Dankzij onvolprezen
Karin in de zaterdagse Trouw (al is zij
wat zuiniger met de kruiden). “Je hebt
geen geurkaars meer nodig”, schreef zij.
Deze kun je ook eten, en hoe. Dit werkt
ook voor rode kool.
nodig:
voor 4 personen
Rode kool met stooflappen
2 grote runderlappen
5 tenen knoflook
-Als je op tijd wilt eten kun je beter de aardappelen tegelijk met de rode kool aan de kook brengen.
2 rode pepers
-2 runderstooflappen in 2 el boter laten bruinen met 5 ongepelde teentjes knoflook, 2 schoongemaakte
1 ui
rode pepers en 1 gesnipperde ui. Dan een ½ l water erbij met een half bouillonblokje, 4 geplette kar-
½ l runderbouillon
damompeulen, 2 steranijs, 2 laurierbladeren. Uur in snelkookpan of 2 ½ uur in gewone pan. De helft
1/2 rode kool
van een rode kool halveren en de kwarten dun snijden of schaven. In ruim laagje water 25 min koken
4 zure appelen
met 2 laurierbladeren, waar je 4 kruidnagels in steekt, 2 steranijs, 4 geplette kardamompeulen, zout
1,5 kilo aardappelen
en peper. Voeg eventueel 1 tl azijn toe en een scheutje port. Boor de klokhuizen uit 4 zure appelen,
Kruiden in totaal: 13 kardemom-
schil en snijd in stukjes. Voeg ze nog 10 minuten (na de eerste 25 minuten) bij de rode kool. Als de
peulen, 8 kruidnagels, 4 steranijs,
stooflappen weinig jus opleveren, kan het vocht van de rode kool er mooi bij afgegoten.
1 tl mosterdzaad, 1 tl nootmuskaat,
vijzel fijnmalen (gaat ook met koffiemolen): 1 tl mosterdzaad, 10 zwarte peperkorrels, 1 tl koriander-
4 laurierbladeren, 10 peperkorrels
zaad, 4 kruidnagelen, 1 tl geraspte nootmuskaat, de zaadjes van 5 kardamompeulen (pletten, zaadjes
75 gr gorgonzola of kaas
Wat zit er in je tas?
“Veel! Handschoenen, pennen, markers,
lippenbalsem, koptelefoon, short, twee
woordenboeken Frans, deodorant,
waterflesje, rekenmachine, makeuptasje, een folder van de MediaMarkt
- die kreeg ik gisteren in mijn handen
gedrukt -, sleutels, een geodriehoek, een
boek met Franse woordjes en nog veel
meer.”
Hoe kom je aan deze tas?
“Cadeau gekregen van mijn moeder.”
Wanneer gebruik je deze tas?
“Meestal niet voor school. Maar vandaag heb ik alleen een tentamen
Frans. Deze tas gebruik ik als ik ga
winkelen of iets met vriendinnen doe.
Normaal gaat er een tas van het merk
Cowboybag mee naar school. De meeste
scholieren hebben een rugzak van
Eastpak.”
Wat is de meest bijzondere plek
waar deze tas geweest is?
“Ik heb deze tas nog niet zo lang. Maar
hij is wel mee geweest naar Antwerpen,
daar was ik een weekendje met mijn
moeder.”
Wat is onmisbaar in jouw tas?
“Deodorant. Ik kan heel slecht tegen
mensen die stinken. Zelf wil ik dus ook
lekker ruiken.”
Hoeveel tassen heb je in je bezit?
“Vier. Naast deze mijn schooltas, een
chique tas van DKNY en een stoffen
buidel, die een vriendin voor me meenam uit Thailand.”
-Ook puree knapt erg op van de genoemde kruiden: 1,5 kilo aardappelen schillen en gaar koken. In de
1 tl korianderzaad, 50 gr boter,
scheutje melk
Belle and
the bag
er uit schrapen). Dit mengsel bij de puree en aanstampen met 2 el boter en scheutje melk.
Heb je voorkeur voor een grote of
klein tas?
“Groot! Dan kan er lekker veel in, ik
sleep altijd van alles met me mee.”
-Leg er stukjes gorgonzola op of bestrooi met geraspte kaas. Daaroverheen cornflakes, die je in een
cornflakes
plastic zak met de deegroller verkruimelt. Kwartier in een oven van 200° met beetje boter erop of olie
eventueel azijn en/of port
eroverheen.
Wissel je vaak van tas of gebruik
je altijd dezelfde?
“Nee, ik gebruik altijd dezelfde. Behalve
dus in mijn tentamenweek.”
Naam Belle van Teijlin
gen
Leeftijd 17 jaar
Woont in Den Haag,
centrum
Locatie interview
Studieruimte Dalton
School
Merk tas Reign Verm
ont
Mag iedereen in je tas kijken?
“Ja, hoor.”
Wat is het meeste gênante voorwerp dat ooit in je tas zat?
“Ik denk een string.”
Wat mag een tas maximaal
kosten?
“Als-ie heel mooi is, mag een tas best
tweehonderd euro kosten. Je doet er
heel lang mee. En ik koop liever iets
moois.”
Wat zou je het liefst altijd bij je
dragen maar past niet in je tas?
“Wooferboxjes. Ik houd erg van muziek
en uit boxen klinkt het toch het best.”
Welke last draag je met je mee?
“Ik ben heel lang ziek geweest. Het is
een hele geschiedenis, die begon met
een bobbel in mijn hals. Het bleek de
ziekte van Lyme te zijn en Pfeiffer. Aan
het begin van het schooljaar heb ik veel
gemist. En ook nu kan ik nog niet hele
dagen naar school. Gelukkig gaat de
school er goed mee om.”
Wat is je grootste bezit?
“Mijn familie. Ik bof heel erg met mijn
vader, moeder en broer. Het zijn drie
heel verschillende mensen. Mijn broer
is 22, zit op de kunstacademie en woont
op kamers. Mijn moeder is spiritueel en
mijn vader nuchter. Ze zijn heel positief
en hebben een leuke kijk op de wereld.
Ze leggen geen druk op mijn schoolprestaties, dat is fijn. Als ik slaag, wil
ik eerst een jaar reizen en daarna zie ik
wel.”
16
reportage polenhotel
Straatnieuws
#032014
Polenhotels: ‘Beter
dan huisjesmelkers’
Ze werken in de kassen, de haven en de distributiecentra.
Niet zo vreemd dus dat Den Haag en Rotterdam favoriet
zijn onder de groeiende groep arbeidsmigranten uit Midden
en Oost Europa. Hier kunnen zij nu terecht in zogenoemde
Polenhotels. ‘Beter dan met z’n twintigen op een kamertje
in een achterstandswijk.’
tekst Hester Heite foto’s Bertus Gerssen
> Het is donker op het terrein aan de
Jaap Edenweg in Den Haag. De lantaarnpalen werken nog niet allemaal.
Het wooncentrum voor arbeidsmigranten is nog maar kort in bedrijf. Toch
verblijven er al zo’n honderd Polen en
Letten in het complex met in totaal 324
bedden. Overdag is het er uitgestorven.
“Want dan is iedereen aan het werk”,
aldus initiatiefnemer Mümin Gezici van
uitzendbureau Jobcenter Haaglanden.
“Groenten en fruit sorteren en verpakken in het Westland.” ’s Avonds, dan
pas komt er leven in de brouwerij.
Het ruikt lekker in zogenoemde unit
waarin Pawel Pawelczyk (21) en zijn
vriendin Aleksandra Blazejewska (20)
onlangs hun intrek hebben genomen.
Ze koken Poolse goulash in de keuken
die ze delen met nog een Pools stel en
een jongen uit Letland. Hun drie slaapkamers en gezamenlijke woonkamer
zijn spiksplinternieuw. Heel wit. En heel
warm. Gezici: “Alles is er, tot aan het
zout toe.” Er staat zelfs een bloemetje
op tafel.
Huiselijk
Het Flexhotel Zuiderpark in de
Rotterdamse Vreewijk, dat tevens in januari van dit jaar de deuren opende, zit
wel al bijna helemaal vol. Van de 280
slaapplaatsen in het voormalig asielzoekerscentrum zijn er 260 verhuurd
aan Polen en Hongaren die in distributiecentra worden ingezet, vertelt medeeigenaar Johan Roorda. “Wij bieden
hotelkamers voor twee personen. Er is
beveiliging, door middel van camera’s,
maar verder is het zo huiselijk mogelijk.” Zo’n huiselijke hotelkamer kost
55 tot 75 euro per week, afhankelijk
van de leeftijd van de huurder. In Den
Haag houdt Jobcenter twintig procent
in op het loon van de arbeidsmigrant.
“Precies wat door Lodewijk Asscher
(PvdA, vicepremier en minister van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid, red.)
is toegestaan”, aldus Gezici. “Als Polen
in de stad een huis huren, vliegen de
prijzen omhoog en zitten ze uiteindelijk
met z’n twintigen op een kamer in een
achterstandswijk.”
Uitzendbureau
De gemeenten Den Haag en Rotterdam
werken graag mee aan de oprichting
van de zogenoemde Polenhotels, juist
om illegale woonsituaties in de stad
tegen te gaan. “Het voordeel van het
Polenhotel is dat arbeidsmigranten
niet bij huisjesmelkers terechtkomen,
waar ze worden uitgebuit en overlast veroorzaken”, stelt de Haagse
wethouder Marnix Norder (PvdA,
Stadsontwikkeling Volkshuisvesting
en Integratie). Om meteen daarna de
nadelen te benoemen: “De integratie is
beperkt. En de hotels worden gefinancierd door uitzendbureaus, waardoor er
een combinatie is van bed en baan. Is er
een arbeidsconflict, word je van werkende en gehuisveste Pool in één klap
een dakloze Pool. Dat is zorgwekkend.”
In Rotterdam kunnen ze meepraten
over machtige uitzendbureaus en
huisjesmelkers. “We hebben kleinere
wooncentra in de stad aangepakt en
gesloten, omdat deze malafide waren”,
vertelt wethouder Hamit Karakus
(PvdA, Wonen en Ruimtelijke Ordening).
“De problemen komen niet door deze
mensen, maar door hun situatie. Als
je met z’n achten in een oud gehorig
pand woont, ontstaat er overlast. Want
er moeten acht mensen de trap op en
af, de auto parkeren, hun vuilnis kwijt.
Zeker in de oude stadswijken komt
daardoor druk op de voorzieningen te
liggen. We willen de huisjesmelkers
aanpakken, maar vooral ook arbeidsmigranten helpen om hun weg te vinden.
De gemeente Rotterdam zoekt zelf niet
actief naar woonruimte voor arbeidsmigranten. Want ook voor hen vinden
wij zelfredzaamheid een vereiste. Maar
prachtige initiatieven als het Flexhotel
steunen we waar mogelijk.”
De organisatie achter het Flexhotel
Zuiderpark in Rotterdam is ‘bonafide’,
stelt de gemeente. “We werken samen
met uitzendbureau TempoTeam, dat
bekend staat als braafste jongetje van
de klas”, vertelt Johan Roorda van Hotel
Flex Force, eigenaar van het Flexhotel.
“Ze hebben een naam hoog te houden.
xx xx
Straatnieuws
#032014
Doordat wij de huisvesting voor hun
werknemers organiseren, blijft werk en
privé gescheiden.”
Dronken
“Er zijn regels”, benadrukt Gezici in het
Haagse Polenhotel. “Zo mag er in de
huizen niet worden gerookt, in verband met de brandveiligheid. Drugs en
drugshandel zijn niet toegestaan en er
mag geen drank op de kamers. Ik wil
geen dronken mensen op de werkvloer.”
Bewoner Pawel zit niet te wachten op
‘een waarschuwing en dan eruit’. “Ik
houd van dit land, het is hier niet zo
koud. In Polen is het nu twintig graden
onder nul”, vertelt hij in matig Engels.
Nederlands spreekt hij niet. “Eerder
werkte ik in een magazijn in Emmen
en woonde ik met twee anderen in een
huis. Daar was het goed, maar hier is
het beter. We wonen hier rustig.” Het
beeld dat veel Nederlanders hebben
van Poolse arbeidsmigranten, kent
Pawel wel. “Maar dat Polen altijd maar
dronken zijn, dat is gewoon niet waar.
Het geldt misschien voor de ouderen,
die drinken meer. Wij jongeren hebben
onze school afgemaakt, hebben een
heel andere cultuur.” Pawel heeft elektrotechniek gestudeerd en kan daarmee
best aan de slag in Polen. “Maar mijn
vriendin heeft alleen de middelbare school en kan geen werk vinden.
Daarom zijn we hier.”
Tijdelijk
Er verblijven in Den Haag naar schatting dertigduizend arbeidsmigranten uit
Midden en Oost Europa. In Rotterdam
zijn dat er tussen de dertig- en vijftigduizend. “Dat zijn er best veel. En die
moeten ook allemaal ergens slapen”,
aldus de Haagse wethouder Marnix
Norder. “Ongeveer de helft blijft. De anderen zijn hier twee maanden om snel
geld te verdienen of weten nog niet precies hoe lang ze blijven.” De Polenhotels
zijn bedoeld voor tijdelijk verblijf, in
ambtelijke termen: short stay. “Als je
hier wilt blijven, ga je niet in een hotel
wonen”, stellen zowel de uitbaters van
de Polenhotels als de wethouders. Hoe
lang Pawel en Aleksandra in Nederland
blijven, weten ze nog niet. “Dat hangt af
van hoeveel we kunnen werken”, zegt
Pawel. “Dat komt wel goed”, verzekert
Gezici het stel. In dat geval willen ze
hier wel een leven opbouwen. “Huisje
zoeken, kindjes maken.”
‘Er is een arts, een
tolk en er rijden busjes
naar kerk en musea’
“Ik werk vanaf 1990 met Poolse
mensen”, vertelt Gezici van Jobcenter
Haaglanden. “Veel van hen zijn hier
17
inmiddels gesetteld. Je moet het
Polenhotel zien als een opstapje van
waaruit veel mensen een huis zullen kopen.” De angst van de Haagse
wethouder voor machtsmisbruik door
uitzendbureaus is volgens Gezici in zijn
geval onterecht. “Mensen hebben de
vrije keuze om hier te komen wonen.
We hebben een bureau in Polen, dat
regelt het vervoer naar Nederland, per
bus. Maar er komen ook steeds meer
mensen met het vliegtuig en met eigen
auto’s. Zolang er werk is, komen ze.
En ik wil dat ze na hun werk terechtkunnen op een veilige plek.” De van
origine Turkse werkgever voelt zich
verantwoordelijk. “Mijn vader kwam in
1965 naar Nederland als gastarbeider.
Er was niets geregeld. Hij werd met vijf
anderen in één ruimte ondergebracht,
sprak de taal niet, wist niet waar het
ziekenhuis was. Deze arbeidsmigranten
kunnen wel op iemand terugvallen. Wij
hebben een arts, er is een tolk, er rijden
busjes naar kerk en musea. We willen
taalcursussen geven. En broodjes shoarma verkopen, want daar zijn Polen
dol op.”
Overlast
Bewoners hoeven het voormalige tennisterrein aan de rand van Den Haag
amper te verlaten. Een wasserette,
een supermarkt, sportvelden, een bar.
Het Polenhotel is van alle gemakken
voorzien. “Op de open dag vroeg een
buurtbewoner of hij niet een huisje
kon huren voor een weekendje”, vertelt
Gezici ter illustratie van de verbeterde
relatie met de buurt. “Er was veel
verzet tegen onze komst, uit angst voor
overlast. Maar daar is helemaal geen
sprake van.” Ook de omwonenden van
het Flexhotel in Rotterdam zouden
vooralsnog niet klagen.
Marcel en Barbara komen buurten.
“We wonen net in Den Haag, hier om
de hoek, en lazen in de krant over dit
Polenhotel. Mijn vrouw is Pools en
zoekt schoonmaakwerk”, legt Marcel
uit. “Ik heb zelf in het vlees gewerkt,
met veel Polen ook. Ze worden schandelijk behandeld. Ik heb gezien hoe hard
ze werken, en Nederlanders maar op
ze afgeven.” Gezici valt hem bij: “Onze
banen inpikken? Een paar jaar geleden
heb ik geprobeerd om 180 Nederlanders
uit een uitkering weer aan werk te
helpen. Maar ze willen niet. Dus we
kunnen niet zonder de Polen.” EUarbeidsmigranten dragen voor 1,8
miljard euro bij aan de Nederlandse
economie, blijkt uit onderzoek. En wordt
Gezici er ook rijk van? Hij lacht. “Dit
wooncomplex is een financieel risico. Ik
heb een vergunning voor vijf jaar, dan
heb ik mijn investering er nog lang niet
uit. Maar ik vind dat arbeidsmigranten
recht hebben op normale huisvesting.”
Tweede generatie
Arbeidsmigratie uit Midden- en OostEuropa blijkt gunstig voor de economie
maar minder gunstig voor de leefbaar-
heid. “Wij vinden migratie wenselijk.
Maar als gastheer moet je wel je huis
op orde hebben”, vat de Rotterdamse
wethouder Hamit Karakus samen. In
de woorden van zijn Haagse collega
Marnix Norder: “Netto is het goed dat
we in een gebied met open grenzen
leven. Maar er zitten ook randjes aan:
fraude, misbruik, taal, te veel uren
werken, rondhangende kinderen. Daar
moeten we een oplossing voor vinden,
anders is het straks net als met de
tweede generatie gastarbeiders.” Beide
wethouders gaan er prat op de problemen rond de zogenoemde MOE-landers
onder de aandacht te hebben gebracht.
“Rotterdam is er vanaf 2008 mee bezig,
toen andere steden de problematiek
nog ontkenden”, aldus Karakus. Norder,
die in 2010 waarschuwde voor een
‘tsunami aan arbeidsmigranten’: “Het is
gelukt om het te agenderen. De oogkleppen zijn af in de Tweede Kamer en
het kabinet”. Met een paar Polenhotels
zijn Den Haag en Rotterdam er niet,
geven beide wethouders toe. Alleen al
in Rotterdam zou de komende jaren
behoefte zijn aan nog eens tweeduizend
plekken. “Tijdelijke wooneenheden
vormen niet de oplossing voor alles”,
aldus Norder. “Maar het voorziet wel in
een behoefte. De problematiek rondom
Polen is gestabiliseerd, terwijl hun aantal is toegenomen. Het is nu niet meer
dertien maar zes Polen in een huis dat
geschikt is voor drie bewoners. Ook
het aantal daklozen is afgenomen. Van
de tien lukt het om er negen weer aan
het werk of terug naar het thuisland te
krijgen.”
18
oproep
Straatnieuws
#032014
Vrijwilligers gezocht voor
distributie Straatnieuws
Cursus voor verkopers Straatnieuws
De verkopers van Straatnieuws krijgen een cursus om hun
verkooptechnieken aan te scherpen, hun sociale vaardigheden
te verbeteren en de Nederlandse taal te leren.
Straatnieuws wordt in Den Haag
gedistribueerd door de Kessler Stichting
(Delagoastraat) en het Leger des Heils
(Wagenstraat).
foto Frank Jansen
Daar komen de kranten binnen en worden zij
door vrijwilligers aan de dak- en thuisloze
verkopers verkocht waarna zij ze op hun
vaste standplaatsen weer aan de klanten
doorverkopen. Bij de Kessler Stichting kunnen
ze voor de verkoop van Straatnieuws nog
wel wat vrijwilligers gebruiken. Vooral op
vrijdagochtend van 9.00 tot 11.00 uur is de
bezetting krap en zijn extra handen gewenst.
Het is leuk werk in een bijzondere omgeving
en met kleurrijke mensen. Wie interesse
heeft, kan zich melden bij de redactie van
Straatnieuws: [email protected]
Stichting Haags Straatnieuws vindt het belangrijk om te
investeren in de verkopers. “Het gaat bij onze organisatie
vooral om de verkopers. Zij hebben dankzij Straatnieuws een
dagbesteding en een bescheiden bron van inkomsten. We willen
graag dat onze verkopers ook aan hun eigen ontwikkeling
kunnen werken en daarmee de verkoop van de krant beter gaat”,
zegt hoofdredacteur Floor de Booys.
De cursus wordt gegeven door Daphne Wijnstok die ervaring
heeft met het bijbrengen van vaardigheden aan mensen onderaan
de arbeidsmarkt en met weinig kennis van de Nederlandse taal.
Op 24 maart wordt in het Aandachtscentrum aan de Haagse
Schoolstraat de eerste bijeenkomst gehouden. In totaal zijn
er acht bijeenkomsten gepland. De deelnemers krijgen bij
het afronden van de cursus een certificaat waarop hun nieuw
geleerde vaardigheden staan beschreven. De cursus wordt mede
mogelijk gemaakt door een bijdrage van Fonds 1818.
zoekt sponsors!
cultuur carry slee
Straatnieuws
#032014
19
Carry Slee
strijkt
zich vrij
Roem en prestatiedrang begonnen schrijfster Carry Slee naar de keel te grijpen. Met
haar nieuwe roman Strijken, waarin een
vastgelopen auteur een psychose krijgt,
heeft ze zich losgemaakt.
tekst Tanya van der Spek foto Hester Doove
Deze bedrijven zijn onlangs al sponsor van de krant geworden. En zoals u
ziet, is er nog genoeg ruimte voor het logo van uw bedrijf of organisatie.
uw logo?
uw logo?
uw logo?
Straatnieuws is dé straatkrant van Den
Haag: een eigenzinnige, betrokken krant die
wordt verkocht bij supermarkten, winkels
en stations door in totaal 175 dak- of
thuislozen. Zij verdienen daarmee een kleine
maar welkome aanvulling op hun bescheiden
inkomen.
De krant wordt volledig subsidievrij gemaakt.
uw logo?
uw logo?
Wel zoekt Straatnieuws sponsors: organisaties
en bedrijven die betrokken zijn bij de krant én
bij wat leeft in de stad. Zij krijgen een flinke
korting op advertenties en advertorials en
een eervolle en dankbare vermelding op deze
sponsorpagina. Daarnaast worden sponsors
uitgenodigd voor de jaarlijkse Straatnieuwslunch, samen met de Haagse burgemeester
én Straatnieuws-ambassadeur Jozias van
Aartsen.
Interesse?
Neem contact op met het campagneteam van
Straatnieuws via [email protected],
en uw logo kan in de volgende editie van de
krant al op deze pagina staan.
> Saai is het nooit bij het bedrijf Carry
Slee. Onlangs ontving ze de jeugdige
acteurs van de musical Afblijven,
gebaseerd op haar gelijknamige tienerboek, in haar ruime schrijvershok
in Bergen. En momenteel helpt ze
de regisseur bij de casting van haar
vijfde boekverfilming Pijnstillers.
Ruim 14.000 jongeren gaven zich op,
van wie er 3300 zijn uitgenodigd.
Klinkt als een gekkenhuis, maar Carry
maakt zich niet meer druk. “Ik doe
tegenwoordig alleen nog maar wat ik
voor honderd procent zelf wil”, vertelt
ze. Het grootste bewijs daarvan ligt
op haar U-vormige berken bureau:
de roman Strijken. “Het heeft jaren
geduurd voordat ik dit boek durfde
schrijven. Totdat ik echt niet anders
meer kon. Weer een jeugdroman lukte
me gewoon niet meer.”
Slee was dramadocente totdat ze debuteerde in 1989. Het allereerste manuscript dat ze ooit naar een uitgeverij
stuurde, leek op Strijken. “Het was
gedeeltelijk realistisch, gedeeltelijk
absurdistisch. Het absurdistische vond
men onleesbaar. Die kant van mezelf
heb ik vervolgens 25 jaar lang weggestopt.” Slee kreeg succes en schreef
maar door, twee tot drie boeken per
jaar. Was een boek af, begon ze de dag
erna aan het volgende. Roem en succes
maakten haar blij, maar hadden een
keerzijde. “Ik legde enorm veel druk op
mezelf. Ik wilde erkenning, iemand zijn,
denk ik.” Dat komt, denkt ze, mede door
haar jeugd. In de roman Moederkruid
(2001) is te lezen hoe zij en haar zus
opgroeiden bij een psychiatrische
moeder en een onvolwassen vader die
haar behandelde als de zoon die hij
nooit kreeg.
Papierversnipperaar
Slee deed de ene promotietour na de
andere. “Terwijl ik eigenlijk verlegen
ben.” Iedereen vroeg naar het volgende
boek en Slee wilde niemand teleurstellen. Het werd teveel. Paniek, hyperventilatie, ze kon niet meer zitten of staan,
alles bewoog, zegt ze. Mediteren hielp.
Ze doet dat anderhalf uur per dag. “Dat
geeft me enorm veel ruimte en brengt
me dicht bij mezelf. Zo ontdekte ik
wat ik nou eigenlijk zelf wil. Ik werd
nieuwsgierig naar die absurdistische
kant.” Slee was erg bang dat het publiek
het zou afwijzen, maar ging de uitdaging uiteindelijk aan.
Strijken gaat over de schrijver Johan
van Tongeren die in een psychose belandt. Een mythische vogel, de garuda,
neemt hem mee naar een kasteel. Hij
wordt gedwongen mee te doen aan
een schrijfwedstrijd waar het publiek
hem wil laten verdwijnen in een
papierversnipperaar wanneer hij het
niet geeft wat het wil horen. Bizarre
avonturen volgen, als lezer waan je
je in een koortsdroom. Het ontwaken
uit de verwarring gebeurt wanneer
Johan teruggaat naar een traumatische gebeurtenis in zijn jeugd. In het
boek staan de soms heftige scènes
uitgetekend door kunstenaar Rudolf
van Maanen, de ex van Carry die een
goede vriend is gebleven. Een eerbetoon omdat hij haar altijd stimuleerde
die absurde kant te uiten.
Carry in cijfers
Prachtig
“Het schrijfproces was heel anders dan
bij andere boeken, het was prachtig. Elke
dag liep ik nieuwsgierig mijn werkkamer
binnen, wat zou er gaan gebeuren? Ik
bedacht het niet, ik opende mijn onderbewuste zoals bij het mediteren en liet
de beelden naar boven komen. Ik werd
zo blij.” Toen Strijken af was, schreef
Carry Slee niet direct weer door aan
een volgend boek. “Ik durf nu de tijd te
nemen om het te laten rijpen.” Ze weet
dat ze op dit pad verder wil, ook al wordt
ze dit jaar 65. “Met pensioen gaan? Nee,
een leven zonder schrijven kan ik me
niet voorstellen!”
Boeken: ruim 75 (waaronder 5 romans voor volwassenen)
Verkocht: 4,5 miljoen
Boekverfilmingen: 5 (waarvan Spijt! 21 prijzen won in het
buitenland)
Musicals: 2
Prijzen: 9x Kinderjury, 5x Jonge Jury, 1x Z@pp kids top 20,
1x Tina Bruna Award
Facebook likes: 20.876
Onderscheidingen: 2 (Bob Angelopenning en Officier in de
Orde van Oranje-Nassau)
Advertentie
crypto 233
Straatnieuws
#032014
door Mariëtte Storm
Den Haag Helpt
:
t
e
M
l
o
o
h
c
n
S
e
n
o
W
k
r
e
W
d
l
e
G
es
i
v
Ad
n
e
v
e
l
d
n
o
z
e
G
!
r
é
é
lm
e
e
v
g
o
n
t
e
En m
p
o
S
R
U
E
B
t
p
l
e
H
g
a
t
a
o
t
H
0
n
0
.
e
1
D
e
n1
d
a
v
k
e
4
!
o
1
s
z
i
e
0
u
2
B
h
t
d
r
a
St
aa
t
m
e
h
1
n
g
a
a
v
m
u
i
r
t
zaterd
A
t
e
h
n
i
r
u
u
16.00
!
g
n
a
g
e
o
t
s
i
t
Gra
www.denhaag.nl/denhaaghelpt
Horizontaal
1 Theatervrucht (5)
4Tot een paar jaar geleden rijmde in Den Haag
voetbal op bios (4)
6 Spring, dan kun je hem ontspringen (4)
8 Westlands gezicht en geluid (3)
9 “Tom Poes, verzin een …’ (4)
10 Haagse familie van het rondje om de kerk (3+4)
13 en 16
Binnenkort zijn hier Rotterdamse actrices goed
te horen, maar nauwelijks te zien (10+9)
15 Koele drank (4)
16 Onware praatjes in jezelf (9)
18Bloeiend muziekinstrument van Cor van der
Linden (5)
21 Functionele tekst bij Pepijn (3)
23 en 28
Op 1 maart rocken de oorbellen in Den Haag
(6+7)
24… Gallo, speelde in de jaren ’60 vaak in Rotterdam (4)
25 Geel-groene club(letters) (3)
27Dit artikel kent geen enkele gemeente in
Zuid-Holland (6)
28 Oorbel die voor 1969 groter was (7)
29 (Onder)tekening (3)
30 Niet duidelijk kapot (7)
31 Dierlijke bekleding (4)
32Wie hieruit is gegaan, mag Straatnieuws
verkopen (3)
34 Onlangs, maar nog lang niet (3)
36 Voor de helft gezwam (3)
37 Oversteek in ’s-Gravenzande (2+4)
42 Brood en spelen op Scheveningen (6)
43Hier wordt water tijdelijk in iets anders
veranderd (9)
Verticaal
1‘Vader’ hiervan woonde aan de Beeklaan, en
heeft er lang van genoten (3)
2 ‘Ze maken mij de … niet lauw’ (3)
3 Onderbroeken… of …broek (3)
4 Ondergronds zwavelzuur (8)
5Beeldje dat 2 maart veel mensen (on)gelukkig
maakt (5)
6 Slapen of waken in Theater Zuidplein (5+2)
7 Het komt aan op een slokje (4)
11 Is Fred in zijn Rotterdamse restaurant (4)
12Hossende Alicante of Frankenthaler op 2 maart
(2+6+5)
14 Salaris uit de duinen? (4+2+4)
17 Puntig dorp(sgedeelte) (8)
19 Als hij een trip maakt, reist hij alleen (3)
20 In de Bagijnestraat eet je hoog en droog (2+7)
22 Zware kleur (8)
25Signaal voor Blauw-Zwart om de eerste schop
uit te delen (6)
26Wie naar Roel Meijvis gaat waant zich in de
Rotterdamse hemel (8)
32 Kennen ze bij ADO Den Haag en bij Sparta (2+3)
33Hadden ze bij de Hollandse brouwer in Sotsji
geen gebrek aan (5)
35 ‘t …rood kleurt weer het veld (5)
38 Uitwisseling waarbij soms wordt gehuild (4)
39 Verdwijnt u! (met uw loon) (4)
40 Advies voor de bediening bij Den Indes (3)
41 … Lenstra was een beroemde speler (3)
1
8
233
2
3
4
5
9
10
6
21
7
11
7
12
13
14
12
2
15
5
16
17
1
18
19
20
21
22
23
6
25
24
8
26
27
28
29
11
4
30
9
31
32
33
34
35
3
36
37
38
39
10
40
41
42
43
13
233
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Uitgepuzzeld?
Als u bent uitgepuzzeld vindt u in de gekleurde hokjes neerslag die
we graag hebben.
Stuur uw oplossing vóór maandag 10 maart naar:
Straatnieuws, postbus 63498, 2501 JL Den Haag of mail naar
[email protected].
Straatnieuws verloot onder de
winnaars het boek Strijken van Carry
Slee.
De winnaar van crypto 232 is Elma Nobel uit Monster.
Het boek Sannah! van Rosalinde van Berkel wordt toegestuurd.
11
12
13
OPLOSSING CRYPTOVILLE 232:
Madame Rosa
P
E
R
R
O
N
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
T
*
*
A
*
*
B
O
M
*
*
A
*
P
A
A
R
D
*
O
*
*
D
*
*
E
*
I
W
A
N
*
O
*
*
O
*
*
*
*
T
E
G
E
K
*
M
*
*
V
A
N
H
E
T
*
*
S
*
R
*
*
*
O
L
I
V
E
R
*
D
*
*
T
A
K
T
W
I
S
T
*
G
*
*
*
C
*
S
*
V
*
E
*
A
E
*
A
*
A
M
E
R
K
*
H
E
T
J
A
A
R
*
R
M
A
L
*
X
*
L
*
A
*
T
*
U
*
N
*
D
*
O
B
*
*
K
I
N
D
E
R
W
E
R
K
P
L
A
A
T
S
A
*
C
*
*
*
*
*
A
*
*
*
A
*
E
*
M
*
*
N
A
A
S
T
*
S
H
O
E
S
*
F
E
E
*
M
I
K
D
*
S
*
*
*
O
*
K
*
P
*
E
*
U
*
E
*
*
*
V
A
N
N
E
L
L
E
*
I
*
S
*
W
A
R
E
N
*
E
*
*
O
*
D
*
*
*
K
A
T
*
E
*
S
*
*
*
E
*
*
V
*
Y
S
Z
E
E
*
*
A
N
S
*
*
*
*
N
O
R
A
H
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
Straatnieuws geeft adresgegevens niet door aan derden, maar
gebruikt deze incidenteel voor eigen mailings.
22
agenda februari/maart
Straatnieuws
#032014
23
Straatnieuws
#032014
eerde
Straatnieuws select
ratis
uit de agenda twee g
or u.
of goedkope uitjes vo
wethouder Karsten Klein, die na
de voorstelling samen met Rayen
in gesprek gaat met jongeren in
het publiek over studie, vrije tijd,
identiteit en cultuur. Gratis voor
jongeren t/m 30 jaar. Voor bezoekers boven de 30 € 5,-. Kaarten
zijn alleen voorafgaand aan de
voorstelling te verkrijgen via mail.
Er is dus geen kaartverkoop aan
de kassa.
www.theater-concordia.nl Den Haag
do 27 februari
11.00 Theater aan het Spui:
Kamishibai voor kleuters. (4+)
Op een lichtvoetige, beeldende
manier vertelt ‘Kamishibai voor
kleuters’ een aantal korte, ontroerende verhalen en gedichten
over grote verlangens en kleine
verdrietjes. € 10,- jeugd € 7,50
www.theateraanhetspui.nl
20.00 Regentenkamer: Tribute
to Frans Elsen.
Pianist Frans Elsen was de man
achter de jamsessies in de
Regentenkamer. Met Joy Misa
(zang), Enno Spaanderman (saxofoon), Sybren de Jong (pianist),
Alex Milo (bas), Eddy Lammerding
(drums) € 10,www.regentenkamer.nl vr 28 februari
14.30 Het Veur Theater: Kikker en Eend.
Al jaren beleven we met de bekende en geliefde boekjes van Max
Velthuijs de leukste avonturen van
Kikker en zijn vriendjes. En nu
komen de nieuwste verhalen echt
tot leven op het witte doek. € 7,www.hetveurtheater.nl
19.30 Faculteit Bouwkunde,
TU Delft: Delftse Lente.
Theatervoorstelling over het
studentenleven in de jaren 60/70.
Organistatie: studenten van de
faculteit bouwkunde. € 10,www.delftselente.nl
22.00 Club PIP: Klaas en
z'n lieve tindermatches:
Vleeskeuring. (18+)
1
Klaas nodigt bij deze al z’n matches en niet-matches uit. € 5,www.pipdenhaag.nl
za 1 maart
14.00 Haags Pop Centrum:
HPC Winterfest.
Hét muziekmedicijn tegen de
kille, festivalloze wintermaanden! Tijdens het gratis festival
zijn er de hele dag optredens in
het Haags Pop Centrum. Gratis.
www.haagspopcentrum.nl
15.00 SuperMarkt: Rollapaluza
Roller-Racing.
Fixed gear Den Haag presenteert met trots het allereerste
Rollapaluza roller-racing evenement in Den Haag. € 5,www.supermarktdenhaag.nl
20.00 Muzee Scheveningen:
THISSFest roadshow.
Optredens van Some Kind Of
Fire Rose, Hanneke Laura, Lukas
Blom, Julie Scott en Naked,
featuring Arie Spaans. € 5,www.thissfest.org zo 2 maart
12.00 Korzo theater: Branding
Talkshow.
Maandelijkse talkshows waarin
nieuwe muziek in een dynamische en laagdrempelige vorm
wordt gepresenteerd, veelal in
combinatie met andere kunstvormen zoals beeldende kunst, dans
of theater. € 8,50
www.dagindebranding.nl
14.00 Concordia Theater en
Zalen: Drie keer Rayen, Eén
keer Klein.
Het optreden wordt ingeleid door
di 4 maart
20.00 Theater Ludens: The
Angels Share.
Als de Schotse Robbie vader
wordt, zweert hij dat zijn zoon
nooit het tragische leven zal
kennen dat hij zelf heeft geleid.
Op het nippertje ontsnapt hij aan
een gevangenisstraf en krijgt
hij een allerlaatste kans om zijn
leven een positieve wending te
geven. € 6,www.theaterludens.nl do 6 maart
09.00 De Uithof: Challenge
Cup. Top(kunst)schaatsers van
over de hele wereld komen naar
Nederland om hun kunsten te
vertonen. € 10,- jeugd € 5,www.schaatsen.nl/challengecup-2014
vr 7 maart
19.00 Binnenstad Den Haag:
Hoogtij.
Route langs kunstenaarsinitiatieven, galeries en kunstinstellingen. Gratis.
www.denhaag.com
20.00 Haagse Kunstkring:
PowWow. Thema- en debatavond over een nieuw cultuurbeleid voor Den Haag. Gratis.
www.haagsekunstkring.nl za 8 maart
13.00 Den Haag: Ronde van
Zuid-Holland.
Wielerklassieker voor Elite en
Beloftes door de provincie ZuidHolland (170km). Gratis.
www.hsktrias.nl vr 14 maart
09.30 Centrale Bibliotheek
Den Haag. Verhalentafel: De
wederopbouw van Den Haag.
Hagenaars met herinneringen
aan de periode na de Tweede
Wereldoorlog, toen er flink
werd gebouwd in de stad, kunnen wekelijks aanschuiven
bij een nieuwe Verhalentafel.
Stadswandeling. Gratis.
www.haagseherinneringen.nl za 15 maart
14.00 VVV Uitburo Den
Haag: Langs huizen en paleizen
van Oranje.
Tijdens deze wandeling maakt u
kennis maken met het Huis van
Oranje en de huizen waarin de
Oranjes, vanaf Willem van Oranje
en Louise de Colligny tot Koning
Willem Alexander en Koningin
Maxima, hun sporen hebben
achtergelaten. € 9,95
www.residentieontdekkingen.nl
di 18 maart
20.30 Zaal 3: Verhoeven doet
buurtonderzoek.
Van kunstenaars uit de DCR tot
lokale zangkoren, van de buurvrouw met een goed recept tot
een buurvrouw die vroeger een
buurman was. € 6,- € 7,50
www.theateraanhetspui.nl
Rotterdam
do 27 februari
17.00 Eendrachtsplein:
Eendracht Festival.
Het gratis Rotterdamse showcase festival dat twee keer per
jaar plaatsvindt. Meer dan 100
Rotterdamse muzikanten, kunstenaars, organisaties en ondernemers, verspreid over 12 locaties
rond het Eendrachtsplein laten
zien hoeveel tofs Rotterdam te
bieden heeft. Gratis.
www.facebook.com/
Eendrachtfestival
vr 28 februari
20.00 RAAF Rotterdam: RAAF
Cabaret Café.
Lekker lachen met opkomende
getalenteerde cabaretiers op het
podium van RAAF, komt dat zien!
€ 5,www.raafrotterdam.nl
22.00 Tinto (Vessel 11): Steye.
Een mengeling van techno-blues,
country-funk en singer-songwriter-hiphop. Muzikant, theater- en
filmmaker Steye kan nog steeds
niet kiezen tussen de verschillende
disciplines. € 5,www.restauranttinto.nl
za 1 maart
16.00 Maaspodium: Een dame in
de kast. (4+)
Drie acteurs spelen grappige,
vreemde en onverstoorbare figuurtjes die in en uit grote kasten
lopen. Bekende situaties krijgen
een absurde draai. € 6,www.laika.be
20.00 Jazzcafé Dizzy:
DJ Tin Tin. Heerlijk avondje jazz
in Dizzy! Vinylmeester DJ Tin
Tin draait plaatjes achter de bar.
Gratis.
www.dizzy.nl
22.00 BIRD: Burlesque
Ballroom – Very Cherry’s 10th
Anniversary Party.
‘Now here’s your chance to wear
that fab-u-lous dress!’, met die
slogan startte Very Cherry tien
jaar gelden een boetiek op de
Botersloot. Very Cherry viert haar
tienjarig bestaan met een uitbundig feest. Vanaf € 10,www.bird-rotterdam.nl
zo 2 maart
19.00 Podium O 950: Neolongo
Maassalon.
Geniet van de aanstekelijke
tangomuziek verzorgd door DJ
Coos. € 7,www.podium-o950.nl
di 4 maart
21.30 Rotown: TOY.
Psychedelische postpunk, te
omschrijven als dwingende, trippy
psychedelica en kraut, opvallend
genoeg geïnspireerd op elektronische muziek en beats. € 10,www.rotown.nl
do 6 maart
19.00 Maaspodium: Nachtgasten – editie De Jonge
Garde. Acteurs worden in het
diepe gegooid met maar één
houvast, namelijk de rol die ze
spelen. 100% improvisatie tijdens
deze speciale editie voor Jong
Rotterdams talent. € 6,www.maastd.nl
21.30 WORM: Rotterdam Late
Night. Gesprekken met kleurrijke
gasten worden afgewisseld met
film, muziek en minihoorcolleges.
Politiek, architectuur, kunst,
cultuur en een ode aan een bijzondere Rotterdammer. € 5,- vvk, €
6,50 aan de deur.
www.worm.org
vr 7 maart
20.15 Islemunda, podium van
IJselmonde: Ellen Dikker –
Horten en Stoten.
In Horten en Stoten stort Ellen
zich vol overgave op de kwakkelende mens. Het resultaat is
een voorstelling met een helende
werking. € 7,50
www.ellendikker.nl
tip 1 vrijdag 28 februari > Delftse Lente
zo 9 maart
14.30 LCC Castagnet:
Zondagmiddaglounge – Moord
in de nachtclub.
De vijfde productie van Jong van
Hart met veel spanning, intriges,
zang en humor! € 3,40 t/m € 4,50
www. Rotterdam.nl/lcc_castagnet
wo 12 maart
21.00 De Machinist: Erik Debris
& Michel Ebben.
Twee singer-songwriters treden
op. Gratis.
www.demachinist.com
vr 14 maart
20.00 WORM: Plaistow.
Zwitsers post-jazz trio neemt je
mee op een heuse trip! Plaistow
is zonder enige twijfel een van de
grote recente muzikale ontdekkingen uit Zwitserland. € 7,www.worm.org
za 15 maart
12.00 World Trade Centre
Beurs: Rotterdam LiViN’
Alles over wonen. In drie woorden
is de woonbeurs Rotterdam LiViN’
samen te vatten. Gratis.
www.woneninrotterdam.nl
17.00 St. Laurenskerk:
Winti Bal Masqué.
Het Winti Bal Masqué is een spektakel waar Surinaamse Caribische
en Europese elementen worden
gecombineerd en verschillende
culturen samenkomen. Ook wordt
er stilgestaan bij de 150 jaar
afschaffing van de slavernij. € 10,www.ikbenniettekoop.nl/
balmasque
Naar aanleiding van het 24e
lustrum van het Delftsch
Bouwkundig Studenten
Gezelschap Stylos wordt de
theatervoorstelling Delftse
Lente geschreven en opgevoerd. Het theaterstuk vertelt grofweg over de periode
van 1969 tot 1972 en speelt
zich af op de faculteit
Bouwkunde en op de toenmalige Technische Hogeschool.
Het is 1969 en het is onrustig
onder de studenten. Overal
drukken autoritaire hoogleraren
hun stempel. Klaas Jan wil hier
iets aan doen en met hem vele
anderen. Op diplomatieke wijze
behalen de studenten hun eerste
successen. Grote veranderingen
vinden plaats in het architectuuronderwijs.
Maar te midden van die schijnbaar rooskleurige vooruitgang
worden de verhoudingen binnen Jan Klaas’ eigen familie
en vrienden op scherp gezet.
Want wat als je vader alles
bij het oude wil houden en
tip 2 zaterdag 15 maart> Winti Bal Masqué
teruggegeven aan de gemeenschap. Zo worden deze weer
bruikbaar voor verschillende
rituelen.
2
zo 16 maart
12.00 Binnenrotte: Holi Feest.
Hindoes vieren het kleurrijke feest
Holi Phagwa. Tijdens dit feest
wordt er traditioneel met gekleurd
poeder en water gegooid. Gratis.
www.rotterdamfestivals.nl
15.00 Podium O 950:
Blinibioscoop.
Iedere derde zondag van de maand
opent Blinibioscoop zijn deuren
voor de liefhebbers van Russische
cinematografie. Oorlog en Vrede
van Sergej Bondartsjoek. € 5,www.podium-o950.nl
bevragen jongeren en studenten
de manier waarop de maatschappij
is georganiseerd. Na de Tweede
Wereldoorlog zijn de regels en gewoonten van voor de oorlog weer
teruggekeerd, maar de maatschappij is inmiddels veranderd. De
klassenmaatschappij is verouderd,
en dus ook in Delft. Klaas Jan,
de zoon van een technocratisch
architect, is zo’n student. Hij
begrijpt niet dat het onderwijs
niet met de tijd meegaat. Op de
faculteit Bouwkunde wordt niet
naar studenten geluisterd en
Met een gemaskerd bal vieren
kunstenaar Boris van Berkum
en Wintipriesteres Marian
Markelo een heugelijke gebeurtenis binnen de Winticultuur.
Maskers die voorheen alleen
in glazen vitrines bewaard
werden in musea wereldwijd,
worden middels 3D-printing
van de sculptuur en het masker
vandaag de dag nog steeds
prominent aanwezig is in de
West-Afrikaanse rituelen, is deze
traditie in de Winticultuur op de
Geheel volgens Wintitraditie wordt achtergrond geraakt. Dit is een
dit gevierd met een gemaskerd
direct gevolg van de slavernij:
bal, dat plaatsvindt in de Sint
een tot slaaf gemaakt mens had
Laurenskerk. Het Winti Bal Masqué immers geen (kunst-)bezit en de
is hét interculturele festival waarin uitvoering van Winti was verboden
de Surinaamse en de Nederlandse
op de plantages. Een tot slaaf
cultuur samenkomen voor een
gemaakt persoon restte alleen zijn
feestelijk Winti dansritueel.
of haar stem en kleding om zijn of
Tijdens dit gekostumeerd bal
wordt tevens stilgestaan bij 150
jaar ‘Keti Koti’ (afschaffing van
de slavernij). Hoogtepunt van het
feest is de onthulling van de tien
meter hoge ‘Mama Aisa XXXL’
sculptuur. Zij zal een ‘koto’ dragen
gemaakt door de Krachtvrouwen
uit Rotterdam West. Tegelijkertijd
is de première van de maskerdans
ter ere van de slangengod ‘Papa
Winti’. Deze dans wordt uitgevoerd door Theatergroep Untold.
Terwijl het eeuwenoude gebruik
Delft
vrienden heeft in het bestuur
van de Technische Hogeschool?
Wat als je ouders andere plannen
hebben voor je toekomst dan jij?
Wat als de liefde overgaat en je
vrienden niet meer lijken te zijn
wie ze waren? In dit verhaal over
jaloezie, ouder worden en vechten
voor je idealen komen de voor- en
nadelen van een anders georganiseerde, nieuwe maatschappij
boven tafel.
Naast de theatervoorstelling
zal er een tentoonstelling met
dezelfde naam worden geopend.
De tentoonstelling Delftse Lente
laat de geschiedenis van het
studentenprotest zien van 1945
tot nu. De tentoonstelling geeft
achtergrondinformatie weer van
een breder tijdsspan dan alleen
de tijd die afgebeeld wordt in het
theaterstuk.
Voor meer informatie:
www.delftselente.nl
Rotterdam
haar identiteit in ere te houden.
Op deze manier is de Winticultuur
bewaard gebleven, maar is de
sculpturale traditie nagenoeg
verdwenen. Het Bal Masqué is voor
velen een geweldige introductie
tot de natuurreligie Winti. Met
traditionele muziek en een nieuwe
kunstcollectie is het een feest voor
iedereen!
Meer informatie: www.ikbenniettekoop.nl/balmasque

toegelaten tot de ballotage voor countryclublidmaatschap miv 1

Requiem W.A. Mozart - Sint Agnes Parochie

Nieuwjaarswens

Chr. A. Alberdingk Thijm

"Kamerbrief Uitstel BNC-fiche" PDF document | 1

27 MEI A.S. START VERKOOP!

1416 oktober 2014 - Haags Straatnieuws

8 oktober 2014 pagina 3

onderstaande brief

A room with a view Stadhoudersplantsoen 2

een brief aan de Tweede Kamer

117 januari 2014 - Haags Straatnieuws