het-peil-van-open-water-in-almere

W E R K D O C U M E N T
'.
HET PEIL VAN OPEN WATER IN ALMERE-STAD
augustus
S M E D I N G H U I S
Studiegroep Water Almere-Stad
RET PEIL VAN H E I OPEN WATER I N , ALMERE
- STAD
1. I n l e i d i n g
De e r v a r i n g e n i n Almere-Haven hebben g e l e e r d , d a t h e t
v a s t s t e l l e n van h e t w a t e r p e i l i n de kernen van Almere
geen eenvoudige zaak is. Daarom i s door h e t hoofd van
h e t Projektburo Almere e e n s t u d i e g r o e p i n h e t l e v e n
geroepen om e e n advies u i t t e brengen ineake h e t meest
gewenste w a t e r p e i l i n Almere-Stad, u i t e r a a r d i n g r o t e r
verband bezien. Teneinde a l l e aspekten oordeelkundig
i n de beschouwingen t e betrekken nemen naast h e t PBA
ook verte$enwoordigers van HCR e n HSOW i n de groep deeL
Deee n o t i t i e i s t e beschouwn d s een t u s s e n t i j d s e vers l a g l e g g m g van de s t u d i e g r o e p . Het i s een s a n e n v a t t t i n g
van de bevindingen t o t dusver. B e t d e f i n i t i e v e r a p p o r t
g a a t v e e l d i e p e r i n op de v e r s c h i l l e n d e onderdelen e n
i s i n wezen de onderbouw van het h i e r n a volgende.
2. Beschilcbare Regevens
B i j de aanvang van de s t u d i e stonden s l e c h t s g l o b a l e ge$evens t e r beschikking, zowel t.a.v.
de g e s t e l d h e i d van
t e r r e i n , bodem en hydrologic d l s t.a.v.
stedebouwkundige
en waterhuishoudkundige 'plannenu.
A l l e r e e r s t werden daarom een a a n t a l b a s i s k a a r t e n en daarvan a f g e l e i d e k a a r t e n vervaardigd, d i e u i t e i n d e l i j k voor
h e t v a s t s t e l l e n van h e t w a t e r p e i l van e s s e n t i e e l b e l a n g
z i j n . De b e l a n g r i j k s t e k a a r t e n daarvan z l j n :
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
-
Huidige maaiveldshoogte i n m
NAP
Nuidige hydrologische s i t u a t i e ( s t i j g h o o g t e n )
Diepte P l e i s t o c e e n i n m
NAP
Dikte holocene l a g e n (ook opbouw i s bekend)
UiteindeUjke maaiveldshoogte niet-opgehoogd t e r r e i n
Uiteindelijke maaiveldshoogte opgespoten t e r r e i n
Diepte, waartoe zonder opbressingsgevaar i n den
droge kan worden ontgraven
-
Al deze k a a r t e n z u l l e n i n h e t d e f i n i t i e v e r a p p o r t worden
opgenomen e n besproken. Vooralsnog wordt e r van u i t gegaan, d a t i n h e t kader van deze n o t i t i e deze gegevens
als h a r d mogen worden beschouwd.
Een ander probleem was h e t gebrek aan stedebouwkundige
plannen van Almere-Stad. I n de l o o p van de s t u d i e h a men u i t e r a a r d t e l k e n s gewijzigde e n meer g e d e t a i l l e e r d e
gegevens t e r beschikking. T e n s l o t t e werd b e s l o t e n (om
n i e t t e a e n s opnieuw dies t e moeten berekenen) it t e
van een van de e e r s t v e r s t r e k t e
zeerglobae-
-
struktuurbeelden. Naar het oordeel van de studiegroep
is de opzet van de studie zodanig, dat de keuze van
het waterpeil niet fundamenteel wordt beinvloed door
wijzigingen in de stedebouwkundige plannen.
3. Randvoomiaarden / voironderstellingen / normen
Bij de studie werden een aantal randvoorwaarden, voor:onderstellingen en normen gehanteerd, die deels sterk
bepalend zijn geweest bij de peilvoorstellen. De belangrijkste uitgangspunten luiden als volgt:
als algemeen kader fungeren de .bij het pbagehanteerde struktuuxmodellen 3, 4 en 5.
beschouwd:'wordt slechts het gebied ten westen van de
Hoge Vaart
de ontwatering van SAW 1 wordt als afzonderlijk probleem buiten de beschouwingen gelaten
daar, waar in $e stad 'de infr'astruktuur-elementen elka& obgelijkvloers kriisen wordt in eerste instantie'
de verstandigst lijkende oplossing gekozen (b.v. soms
weg over 0.v.-baan, soms andersom)
kernautowegen moeten in principe 1 meter verdiept kunnen worden aangelegd (stedebouwkundige wens)
drooglegging wegen: minimaal 1,30 m
diepte grachten: 1,20 m ;. vaarroute l,5O m
doorvaarthoogte grachten: 1,20 m ; vaarroute j,OO m
regenwaterriool 1,60 & 1,80 m beneden naaiveld, bij
sterke voorkeur vrij lozend
Uiteraard zijn tevens bij de gehele aanpak devolgende
meer algemene uitgangspunten gehanteerd:
zo eenvoudig mogelijke oplossingen
zo laag mogelijk grondverzet
zo laag mogelijke zandbehoefte.
zo laag mogelijke lcosten
-
-
-
--
---
.
.
4. Hoofdelementen van Be studie
4.1. Berekening hydrolo~ischeconsequenties
Teneinde de hydrologische/waterhuishoudkundige consequenties van versdillende peilen na te gaan werd een
bestaand computermodel toegepast op bet beschouwde gebied. In eerste instantie is dit model geijkt op de
huidige situatie. Deze situatie werd gesimuleerd door
uit te gaan van de (bekende) stijghoogten op de rand
van het Almeregebied, de bodemgesteldheid en de reeds
gegraven watergangen.
Iedere wijziging in peil en aanleg van watergangen kan
vervolgens in dit model worden gebracht, waarna het effekt daarvan op het stijghoogtenverloop en de kwel kunnen
worden berekend. Ter p l a a t s e van Almere-Stad i s gerekend
met 33 96 open w a t e r , w a a r b i j de grachtbodem even f l l e k l l
wordt gedacht als de t h a n s r e e d s aanwezige t o c h t e n i n
d i t gebied.
Teneinde de f i n a n c i e l e c o n s e q u e n t i e s van v e r s c h i l l e n d e
p e i l e n na t e gaan werd een computermodel ontwikkeld. In
e e r s t e i n s t a n i i e werd d i t model gebaseerd op de hoeveelh e i d grondverzet ( o n t g r a v i n g dan w e 1 ophoging) d i e gepaard
g a a t met de i n s t e l l i n g van een bepaald p e i l .
I n de tweede f a s e z i j n ook de k o s t e n van b i j z o n d e r e cons t r u c t i e s , d i e voor bepaalde kunstwerken b i j bepaalde p e i l e n z u l l e n worden t o e g e p a s t , i n de kostenberekeningen v e r d i s c o n t e e r d . Een kenmerkend r e s u l t a a t van deze berekeningen
w a s , d a t naarmate h e t p e i l l a g e r werd g e s t e l d ook de k o s t e n
l a g e r werden.
B i j d i t l a a t s t e werd vooralsnog de noodzaak van een bodema f s l u i t i n g b u i t e n beschouwing g e l a t e n . B i j a l l e berekeningen werd zowel h e t g e v a l m6t als zonder b o d e m a f s l u i t i n g nagegaan.
Voorts werden vooralsnog de k o s t e n van gemalen, s y f o n s , exp l o i t a t i e , onderhoud e n oeverbescherming n i e t i n de berekeningen betrokken.
4.3.
,
,,
' '
. . .
5.
5.1.
Taxgtie i e r d e r e consequenties
N a a s t . d e hydrologische e n f i n a n c i k ' l e consequenties z i j n e r
nog een a a n t a l m o e i l i j k e r t e k w a n t i f i c e r e n gevolgen, d i e met
h e t i n s t e l l e n van een bepaald peilsamenhangen.. Te denken i s
d a a r b i j aan a l l e r l e i f u n k t i e s , d i e h e t water i n de s t a d kan
v e r v u l l e n (hoe waardeer j e een doorschaatshoogte b i j v o o r b e e l d ) e n a a n . v e l e a s p e k t e n , d i e samenhangen met de f a s e r i n g ,
de u i t v o e r i n g , ' . ' d e a l g e h e l e waterhuishouding binnen Flevoland
e n a l l e o v e r l e g daaromtrent.
Een aantal van deze a s p e k t e n , d i e u i t e r a a r d volop onderwerp
van d i s c u s s i e z i j n ( e n b l i j v e n ) worden i n bijgevoegde t a b e l
aangestipt.
Peilvoorstellen
Reeds bekende of v a s t ~ e s t e l d ep e i l e g ( z i e k a a r t j e )
--
- het
- het
- het
- het
-
p e i l i n de Hoge Vaart i s 5,20 m
NAP
p e i l i n de Lage Vaart i s 6,20 m
NAP
p e i l i n Almere-Haven i s 4,80 m
NAP
p e i l i n h e t Kromslootpark is 3,20 m - NAP
h e t p e i l i n de doorgaande v a a r r o u t e van Almere-Haven n a a r
NAP
de Hoge Vaart is 5,20 m
-
-
5.2.
Het peil i n de c e n t r a l e p l a s
Mede g e z i e n de l i g g i n g e n de o p p e r v l a k t e van deze p l a s
i s h e t van h e t g r o o t s t e belang, d a t d a a r i n geen opb r e s s i n g e n z u l l e n p l a a t s vinden. Op b a s i s van de Opb r e s s i n g s k a a r t ( z i e 2 , g ) e n grondmechanische berekeningen i s geconcludeerd, d a t h e t l a a g s t e p e i l i n de p l a s
4,20 m
NAP mag bedragen.
D i t b e t e k e n t d e r h a l v e ;d a t de pJas, omgeven door l a g e kaden (ca. 50 cm) geen w e z e n l i j k e r e l a t i e h e e f t . m e t de omgeving daarvan e n waterhuishoudkundig als a f z o n d e r l i j k
element moet worden beschouwd. Thans v i n d t nog een afweging p l a a t s vkn f i n a n c i e l e , stedebouwkundige e n landschappelijke/recreatieve a s p e k t e n
waarna kan worden
b e s l o t e n h e t p e i l op 4,20 m
NAP of hoger v a s t t e s t e l len.
I
.'
-
..
,
-
5.3. Het w a t e r p e i l i n Almere-Stad
Ten a a n z i e n van h e t p e i l i n Almere-Stad hebben v e l e a s pekten e n v a r i a n t e n de revue gepasseerd. T e n s l o t t e z i j n
een v i e r t a l mogelijke o p l o s s i n g e n nader i n beschouwing
genomen ( z i e ook t a b e l e n k a a r t ) :
.
.
'a. h e t g e h e l e gebied van de k e r n e n ook de doorgaande
v a a r r o u t e op 5,2O m
NAP
-
b. h e t w e s t e l i j k d e e l van Almere-Stad e n de doorgaande
v a a r r o u t e . o p 5,20 m
NAP; h e t g e d e e l t e t u s s e n vaarr o u t e en Hoge Vaart op 5,50 m
NAP
c. h e t g e h e l e gebied van de k e r n en ook de doorgaande
v a a r r o u t e op 5,50 m
NAP
d. h e t g e h e l e gebied en ook de doorgaahde v a a r r o u t e op
een p e i l van 5,90 m
NAP
-
-
Binnen h e t k a a e r van deze n o t i t i e v o e r t h e t t e v e r , u i t v o e r i g stil t e s t a a n b i j a l e voor-en n a d e l e n van de opl o s s i n g e n . L o r t h e i d s h a i v e z i j daarom verwezen n a a r de t a b e l , waarin de b e l a n g r i j k s t e c o n s e q u e n t i e s z i j n aangegeven.
Een d e f i n i t i e v e keuze u i t de geboden o p l o s s i n g e n i s afhank e l i j k van een a a n t a l m o e i l i j k t e k w a n t i f i c e r e n f a k t o r e n .
Met name wanneer g r o t e waarde wordt toegekend aan h e t
overal-vrij-kunnen-rondvaren en aan de v e r d i e p t e l i g g i n g
van wegen verdienen de v a r i a n t e n c e n d de voorkeur. Worden
deze randvoorwaarden wat l o s s e r g e s t e l d e n wordt i e t s meer
tegemoet gekomen aan h y d r o l o g i s c h e en waterhuishoudkundige wensen e n aan de wens om een en ander n i e t op k o r t e
t e r m i j n t e mo6ten i n s t e l l e n dan v e r d i e n t ook v a r i a n t b
overweging.
Variant a doet dermate t e k o r t aan een a a n t a l g e s t e l d e randvoorwaarden e n normen d a t deze v a r i a n t n i e t i s aan t e bevelen.
Variant d b i e d t u i t e r a a r d t e n a a n z i e n van een a a n t a l normen wat ruimere mogelijkheden maar i s h y d r o l o g i s c h en
waterhuishoudkundig minder a a n t r e k k e l i j k . B i j h e t d a a r b i j i n t e s t e l l e n p e i l i s e r een g r o t e r e kans op de
noodzaak van een bodemafsluiting, een c o n s t r u c t i e , d i e
b i j de o v e r i g e v a r i a n t e n h o o g s t w a a r s c h i j n l i j k n i e t noodzakelijk zal zijn.
5.4. De n o o r d e l i j k e b u i t e n r u i m t e
D i t gebied h e e f t een dusdanige m a a i v e l d l i g g i n g , d a t b i j
de hierboven genoemde v a r i a n t e n a en b i n p r i n c i p e onderbemaling moet worden t o e g e p a s t . B i j een p e i l i n de
v a a r r o u t e van 5,50 m
NAP of d i e p e r ( c e n d ) zou met
e n i g w i j s b e l e i d n a t u u r l i j k e l o z i n g op de v a a r r o u t e
kunnen p l a a t s v i n d e n . Overigens zou ook een p e i l van
5,20 m
NAP denkbaar z i j n
doch d i t l e g t s t e r k e beperkingen op aan de bestemming van h e t gebied (geen akkerbouw, geen s t e d e l i j k e ontwikkelingen).
Het meer z u i d w e s t e l i j k gelegen g e d e e l t e van h e t Almereg e b i e d (waakin ook de Fampuskern l i g t ) z a l n a a r A l e
w a a r s c h i j n l i j k h e i d ook i n de toekomst op een p e i l van
5,20 m
NAP gehandhaafd kunnen b l i j v e n .
-
-
,
-
De s t u d i e g r o e p i s van o o r d e e l , a l l e g e s t e l d e wensen e n
voorwaarden overwegende, dat i n e e r s t e i n s t a n t i e de op
bijgevoegd k a a r t j e aangegeven o p l o s s i n g c zou moeten
worden n a g e s t r e e f d .
Wanneer meer h e t a c c e n t op waterhuishouding e n h y d r o l o g i e
wordt gelegd en minder op v e r d i e p t e wegen e n v r i j e doorvaarmogelijkheden zou o p l o s s i n g b kunnen worden nanbevolen.
Wanneer daarentegen minder op de belangen van h y d r o l o g i e
e n waterhuishouding zou worden g e l e t e n ook b i j b en c
een b o d e m a f s l u i t i n g nodig zou b l i j k e n kan o p l o s s i n g d
nog worden overwogen.
B.S. van d e r Weide
1 0 j u n i 1976
*
Variant e n p e i l (m-NAP)
-
a
5920
b
5 9 20/5,50
210~000
2,06
211 .OOO
2,07
c
5950
d
5990
212.000
2,08
216 .OOO
2,12
*
KWEL
i n m3/etmaal
i n mm/etmaal
l a a g s t e stijghoogte-MAP
5910
dCn p e i l g e b i e d
ja
nee
gemaal/syf on nodig
p e i l f l u k t u a t i e s u i t h o g e afd
ja
bodemafsl. nodig ( t a x a t i e )
nee
hydrologisch aantrekkelijk
ja
voor ' 8 0 m a a t r e g e l e n nodig
nee
nee
MA o v e r a l optimaal
onderbemaling noord. b u i t e n ~ j a
-. ..
veel
grondverzet ( r e l a t i e f )
zandbehoefte ( r e l a t i e f )
z.groot
-
onderhoud g r a c h t e n ( r e 1 1
5911
vrij v e e l
groot
5912
ja
j-a
nee
nee
mat i g
ja
ja
nee
vr9j w .
weinig
weinig
gering
wein%
matig
veel
nee
ja
ged.
nee
ja
nee
ja
ja
gering
5,43
ja
ja
nee
ja
nee
ja
ja
nee
..
WEGEN VERDIEPP TOT (cm)
westelqk d e e l (gemidd.)
oostelijk d e e l (gemidd. )
60
40
a l l e b r u g g e t j e s op m.v.
nee
KOSTEN ( i n milj. g u l d e n s )
b i j bodemafsluiting n i e t
a l l e wegen op maaiveld
kernwegen v e r d i e p t
W
kernw. e n O.V.
v e r d i e p t **
b i j bodemafsluiting w81
a l l e wegen op maaiveld
kernwegen v e r d i e p t
4-X
kernw. e n 0.v. v e r d i e p t .kx
60
I
I
70
ja
90
70
100
100
ja
ja
135
130
141
136
153
153
143
166
174
181
165
140
146
'
i
'
172
162
168
183
175
1
* Bestaande
toestand t e r vergelijking
Kwel i n m3/etmaal
209.000
Kwel i n mn/etnaal
2,05
Laagste stijghoogte 5,10 m
NAP
-
jt*
i n d i e n mogelijk
- B i j l a g e b i j n o t i t i e "Het p e i l van h e t open w a t e r i n Nmere-stad
115
120
127
158
164
170

Download Report