W E R K D O C U M E N T '. HET PEIL VAN OPEN WATER IN ALMERE-STAD augustus S M E D I N G H U I S Studiegroep Water Almere-Stad RET PEIL VAN H E I OPEN WATER I N , ALMERE - STAD 1. I n l e i d i n g De e r v a r i n g e n i n Almere-Haven hebben g e l e e r d , d a t h e t v a s t s t e l l e n van h e t w a t e r p e i l i n de kernen van Almere geen eenvoudige zaak is. Daarom i s door h e t hoofd van h e t Projektburo Almere e e n s t u d i e g r o e p i n h e t l e v e n geroepen om e e n advies u i t t e brengen ineake h e t meest gewenste w a t e r p e i l i n Almere-Stad, u i t e r a a r d i n g r o t e r verband bezien. Teneinde a l l e aspekten oordeelkundig i n de beschouwingen t e betrekken nemen naast h e t PBA ook verte$enwoordigers van HCR e n HSOW i n de groep deeL Deee n o t i t i e i s t e beschouwn d s een t u s s e n t i j d s e vers l a g l e g g m g van de s t u d i e g r o e p . Het i s een s a n e n v a t t t i n g van de bevindingen t o t dusver. B e t d e f i n i t i e v e r a p p o r t g a a t v e e l d i e p e r i n op de v e r s c h i l l e n d e onderdelen e n i s i n wezen de onderbouw van het h i e r n a volgende. 2. Beschilcbare Regevens B i j de aanvang van de s t u d i e stonden s l e c h t s g l o b a l e ge$evens t e r beschikking, zowel t.a.v. de g e s t e l d h e i d van t e r r e i n , bodem en hydrologic d l s t.a.v. stedebouwkundige en waterhuishoudkundige 'plannenu. A l l e r e e r s t werden daarom een a a n t a l b a s i s k a a r t e n en daarvan a f g e l e i d e k a a r t e n vervaardigd, d i e u i t e i n d e l i j k voor h e t v a s t s t e l l e n van h e t w a t e r p e i l van e s s e n t i e e l b e l a n g z i j n . De b e l a n g r i j k s t e k a a r t e n daarvan z l j n : a. b. c. d. e. f. g. - Huidige maaiveldshoogte i n m NAP Nuidige hydrologische s i t u a t i e ( s t i j g h o o g t e n ) Diepte P l e i s t o c e e n i n m NAP Dikte holocene l a g e n (ook opbouw i s bekend) UiteindeUjke maaiveldshoogte niet-opgehoogd t e r r e i n Uiteindelijke maaiveldshoogte opgespoten t e r r e i n Diepte, waartoe zonder opbressingsgevaar i n den droge kan worden ontgraven - Al deze k a a r t e n z u l l e n i n h e t d e f i n i t i e v e r a p p o r t worden opgenomen e n besproken. Vooralsnog wordt e r van u i t gegaan, d a t i n h e t kader van deze n o t i t i e deze gegevens als h a r d mogen worden beschouwd. Een ander probleem was h e t gebrek aan stedebouwkundige plannen van Almere-Stad. I n de l o o p van de s t u d i e h a men u i t e r a a r d t e l k e n s gewijzigde e n meer g e d e t a i l l e e r d e gegevens t e r beschikking. T e n s l o t t e werd b e s l o t e n (om n i e t t e a e n s opnieuw dies t e moeten berekenen) it t e van een van de e e r s t v e r s t r e k t e zeerglobae- - struktuurbeelden. Naar het oordeel van de studiegroep is de opzet van de studie zodanig, dat de keuze van het waterpeil niet fundamenteel wordt beinvloed door wijzigingen in de stedebouwkundige plannen. 3. Randvoomiaarden / voironderstellingen / normen Bij de studie werden een aantal randvoorwaarden, voor:onderstellingen en normen gehanteerd, die deels sterk bepalend zijn geweest bij de peilvoorstellen. De belangrijkste uitgangspunten luiden als volgt: als algemeen kader fungeren de .bij het pbagehanteerde struktuuxmodellen 3, 4 en 5. beschouwd:'wordt slechts het gebied ten westen van de Hoge Vaart de ontwatering van SAW 1 wordt als afzonderlijk probleem buiten de beschouwingen gelaten daar, waar in $e stad 'de infr'astruktuur-elementen elka& obgelijkvloers kriisen wordt in eerste instantie' de verstandigst lijkende oplossing gekozen (b.v. soms weg over 0.v.-baan, soms andersom) kernautowegen moeten in principe 1 meter verdiept kunnen worden aangelegd (stedebouwkundige wens) drooglegging wegen: minimaal 1,30 m diepte grachten: 1,20 m ;. vaarroute l,5O m doorvaarthoogte grachten: 1,20 m ; vaarroute j,OO m regenwaterriool 1,60 & 1,80 m beneden naaiveld, bij sterke voorkeur vrij lozend Uiteraard zijn tevens bij de gehele aanpak devolgende meer algemene uitgangspunten gehanteerd: zo eenvoudig mogelijke oplossingen zo laag mogelijk grondverzet zo laag mogelijke zandbehoefte. zo laag mogelijke lcosten - - - -- --- . . 4. Hoofdelementen van Be studie 4.1. Berekening hydrolo~ischeconsequenties Teneinde de hydrologische/waterhuishoudkundige consequenties van versdillende peilen na te gaan werd een bestaand computermodel toegepast op bet beschouwde gebied. In eerste instantie is dit model geijkt op de huidige situatie. Deze situatie werd gesimuleerd door uit te gaan van de (bekende) stijghoogten op de rand van het Almeregebied, de bodemgesteldheid en de reeds gegraven watergangen. Iedere wijziging in peil en aanleg van watergangen kan vervolgens in dit model worden gebracht, waarna het effekt daarvan op het stijghoogtenverloop en de kwel kunnen worden berekend. Ter p l a a t s e van Almere-Stad i s gerekend met 33 96 open w a t e r , w a a r b i j de grachtbodem even f l l e k l l wordt gedacht als de t h a n s r e e d s aanwezige t o c h t e n i n d i t gebied. Teneinde de f i n a n c i e l e c o n s e q u e n t i e s van v e r s c h i l l e n d e p e i l e n na t e gaan werd een computermodel ontwikkeld. In e e r s t e i n s t a n i i e werd d i t model gebaseerd op de hoeveelh e i d grondverzet ( o n t g r a v i n g dan w e 1 ophoging) d i e gepaard g a a t met de i n s t e l l i n g van een bepaald p e i l . I n de tweede f a s e z i j n ook de k o s t e n van b i j z o n d e r e cons t r u c t i e s , d i e voor bepaalde kunstwerken b i j bepaalde p e i l e n z u l l e n worden t o e g e p a s t , i n de kostenberekeningen v e r d i s c o n t e e r d . Een kenmerkend r e s u l t a a t van deze berekeningen w a s , d a t naarmate h e t p e i l l a g e r werd g e s t e l d ook de k o s t e n l a g e r werden. B i j d i t l a a t s t e werd vooralsnog de noodzaak van een bodema f s l u i t i n g b u i t e n beschouwing g e l a t e n . B i j a l l e berekeningen werd zowel h e t g e v a l m6t als zonder b o d e m a f s l u i t i n g nagegaan. Voorts werden vooralsnog de k o s t e n van gemalen, s y f o n s , exp l o i t a t i e , onderhoud e n oeverbescherming n i e t i n de berekeningen betrokken. 4.3. , ,, ' ' . . . 5. 5.1. Taxgtie i e r d e r e consequenties N a a s t . d e hydrologische e n f i n a n c i k ' l e consequenties z i j n e r nog een a a n t a l m o e i l i j k e r t e k w a n t i f i c e r e n gevolgen, d i e met h e t i n s t e l l e n van een bepaald peilsamenhangen.. Te denken i s d a a r b i j aan a l l e r l e i f u n k t i e s , d i e h e t water i n de s t a d kan v e r v u l l e n (hoe waardeer j e een doorschaatshoogte b i j v o o r b e e l d ) e n a a n . v e l e a s p e k t e n , d i e samenhangen met de f a s e r i n g , de u i t v o e r i n g , ' . ' d e a l g e h e l e waterhuishouding binnen Flevoland e n a l l e o v e r l e g daaromtrent. Een aantal van deze a s p e k t e n , d i e u i t e r a a r d volop onderwerp van d i s c u s s i e z i j n ( e n b l i j v e n ) worden i n bijgevoegde t a b e l aangestipt. Peilvoorstellen Reeds bekende of v a s t ~ e s t e l d ep e i l e g ( z i e k a a r t j e ) -- - het - het - het - het - p e i l i n de Hoge Vaart i s 5,20 m NAP p e i l i n de Lage Vaart i s 6,20 m NAP p e i l i n Almere-Haven i s 4,80 m NAP p e i l i n h e t Kromslootpark is 3,20 m - NAP h e t p e i l i n de doorgaande v a a r r o u t e van Almere-Haven n a a r NAP de Hoge Vaart is 5,20 m - - 5.2. Het peil i n de c e n t r a l e p l a s Mede g e z i e n de l i g g i n g e n de o p p e r v l a k t e van deze p l a s i s h e t van h e t g r o o t s t e belang, d a t d a a r i n geen opb r e s s i n g e n z u l l e n p l a a t s vinden. Op b a s i s van de Opb r e s s i n g s k a a r t ( z i e 2 , g ) e n grondmechanische berekeningen i s geconcludeerd, d a t h e t l a a g s t e p e i l i n de p l a s 4,20 m NAP mag bedragen. D i t b e t e k e n t d e r h a l v e ;d a t de pJas, omgeven door l a g e kaden (ca. 50 cm) geen w e z e n l i j k e r e l a t i e h e e f t . m e t de omgeving daarvan e n waterhuishoudkundig als a f z o n d e r l i j k element moet worden beschouwd. Thans v i n d t nog een afweging p l a a t s vkn f i n a n c i e l e , stedebouwkundige e n landschappelijke/recreatieve a s p e k t e n waarna kan worden b e s l o t e n h e t p e i l op 4,20 m NAP of hoger v a s t t e s t e l len. I .' - .. , - 5.3. Het w a t e r p e i l i n Almere-Stad Ten a a n z i e n van h e t p e i l i n Almere-Stad hebben v e l e a s pekten e n v a r i a n t e n de revue gepasseerd. T e n s l o t t e z i j n een v i e r t a l mogelijke o p l o s s i n g e n nader i n beschouwing genomen ( z i e ook t a b e l e n k a a r t ) : . . 'a. h e t g e h e l e gebied van de k e r n e n ook de doorgaande v a a r r o u t e op 5,2O m NAP - b. h e t w e s t e l i j k d e e l van Almere-Stad e n de doorgaande v a a r r o u t e . o p 5,20 m NAP; h e t g e d e e l t e t u s s e n vaarr o u t e en Hoge Vaart op 5,50 m NAP c. h e t g e h e l e gebied van de k e r n en ook de doorgaande v a a r r o u t e op 5,50 m NAP d. h e t g e h e l e gebied en ook de doorgaahde v a a r r o u t e op een p e i l van 5,90 m NAP - - Binnen h e t k a a e r van deze n o t i t i e v o e r t h e t t e v e r , u i t v o e r i g stil t e s t a a n b i j a l e voor-en n a d e l e n van de opl o s s i n g e n . L o r t h e i d s h a i v e z i j daarom verwezen n a a r de t a b e l , waarin de b e l a n g r i j k s t e c o n s e q u e n t i e s z i j n aangegeven. Een d e f i n i t i e v e keuze u i t de geboden o p l o s s i n g e n i s afhank e l i j k van een a a n t a l m o e i l i j k t e k w a n t i f i c e r e n f a k t o r e n . Met name wanneer g r o t e waarde wordt toegekend aan h e t overal-vrij-kunnen-rondvaren en aan de v e r d i e p t e l i g g i n g van wegen verdienen de v a r i a n t e n c e n d de voorkeur. Worden deze randvoorwaarden wat l o s s e r g e s t e l d e n wordt i e t s meer tegemoet gekomen aan h y d r o l o g i s c h e en waterhuishoudkundige wensen e n aan de wens om een en ander n i e t op k o r t e t e r m i j n t e mo6ten i n s t e l l e n dan v e r d i e n t ook v a r i a n t b overweging. Variant a doet dermate t e k o r t aan een a a n t a l g e s t e l d e randvoorwaarden e n normen d a t deze v a r i a n t n i e t i s aan t e bevelen. Variant d b i e d t u i t e r a a r d t e n a a n z i e n van een a a n t a l normen wat ruimere mogelijkheden maar i s h y d r o l o g i s c h en waterhuishoudkundig minder a a n t r e k k e l i j k . B i j h e t d a a r b i j i n t e s t e l l e n p e i l i s e r een g r o t e r e kans op de noodzaak van een bodemafsluiting, een c o n s t r u c t i e , d i e b i j de o v e r i g e v a r i a n t e n h o o g s t w a a r s c h i j n l i j k n i e t noodzakelijk zal zijn. 5.4. De n o o r d e l i j k e b u i t e n r u i m t e D i t gebied h e e f t een dusdanige m a a i v e l d l i g g i n g , d a t b i j de hierboven genoemde v a r i a n t e n a en b i n p r i n c i p e onderbemaling moet worden t o e g e p a s t . B i j een p e i l i n de v a a r r o u t e van 5,50 m NAP of d i e p e r ( c e n d ) zou met e n i g w i j s b e l e i d n a t u u r l i j k e l o z i n g op de v a a r r o u t e kunnen p l a a t s v i n d e n . Overigens zou ook een p e i l van 5,20 m NAP denkbaar z i j n doch d i t l e g t s t e r k e beperkingen op aan de bestemming van h e t gebied (geen akkerbouw, geen s t e d e l i j k e ontwikkelingen). Het meer z u i d w e s t e l i j k gelegen g e d e e l t e van h e t Almereg e b i e d (waakin ook de Fampuskern l i g t ) z a l n a a r A l e w a a r s c h i j n l i j k h e i d ook i n de toekomst op een p e i l van 5,20 m NAP gehandhaafd kunnen b l i j v e n . - - , - De s t u d i e g r o e p i s van o o r d e e l , a l l e g e s t e l d e wensen e n voorwaarden overwegende, dat i n e e r s t e i n s t a n t i e de op bijgevoegd k a a r t j e aangegeven o p l o s s i n g c zou moeten worden n a g e s t r e e f d . Wanneer meer h e t a c c e n t op waterhuishouding e n h y d r o l o g i e wordt gelegd en minder op v e r d i e p t e wegen e n v r i j e doorvaarmogelijkheden zou o p l o s s i n g b kunnen worden nanbevolen. Wanneer daarentegen minder op de belangen van h y d r o l o g i e e n waterhuishouding zou worden g e l e t e n ook b i j b en c een b o d e m a f s l u i t i n g nodig zou b l i j k e n kan o p l o s s i n g d nog worden overwogen. B.S. van d e r Weide 1 0 j u n i 1976 * Variant e n p e i l (m-NAP) - a 5920 b 5 9 20/5,50 210~000 2,06 211 .OOO 2,07 c 5950 d 5990 212.000 2,08 216 .OOO 2,12 * KWEL i n m3/etmaal i n mm/etmaal l a a g s t e stijghoogte-MAP 5910 dCn p e i l g e b i e d ja nee gemaal/syf on nodig p e i l f l u k t u a t i e s u i t h o g e afd ja bodemafsl. nodig ( t a x a t i e ) nee hydrologisch aantrekkelijk ja voor ' 8 0 m a a t r e g e l e n nodig nee nee MA o v e r a l optimaal onderbemaling noord. b u i t e n ~ j a -. .. veel grondverzet ( r e l a t i e f ) zandbehoefte ( r e l a t i e f ) z.groot - onderhoud g r a c h t e n ( r e 1 1 5911 vrij v e e l groot 5912 ja j-a nee nee mat i g ja ja nee vr9j w . weinig weinig gering wein% matig veel nee ja ged. nee ja nee ja ja gering 5,43 ja ja nee ja nee ja ja nee .. WEGEN VERDIEPP TOT (cm) westelqk d e e l (gemidd.) oostelijk d e e l (gemidd. ) 60 40 a l l e b r u g g e t j e s op m.v. nee KOSTEN ( i n milj. g u l d e n s ) b i j bodemafsluiting n i e t a l l e wegen op maaiveld kernwegen v e r d i e p t W kernw. e n O.V. v e r d i e p t ** b i j bodemafsluiting w81 a l l e wegen op maaiveld kernwegen v e r d i e p t 4-X kernw. e n 0.v. v e r d i e p t .kx 60 I I 70 ja 90 70 100 100 ja ja 135 130 141 136 153 153 143 166 174 181 165 140 146 ' i ' 172 162 168 183 175 1 * Bestaande toestand t e r vergelijking Kwel i n m3/etmaal 209.000 Kwel i n mn/etnaal 2,05 Laagste stijghoogte 5,10 m NAP - jt* i n d i e n mogelijk - B i j l a g e b i j n o t i t i e "Het p e i l van h e t open w a t e r i n Nmere-stad 115 120 127 158 164 170
© Copyright 2024 ExpyDoc