Factsheet sluiting Oosterscheldekering bij

Inzet
Oosterscheldekering
bij stormvloed
Meteo Centrum Zee en Delta (HMCZ) van Rijkswaterstaat
Zee en Delta.
Indien de voorspellingen een overschrijding van het
waarschuwingspeil te zien geven, worden, automatisch
alle betrokken Rijkswaterstaat medewerkers
gealarmeerd.
Ondertussen wordt door het HMCZ met behulp van een
waterbewegingsmodel een aantal sluitingsvarianten van
de kering doorgerekend. De uitkomsten van deze berekeningen worden doorgegeven aan het beslisteam wat
zich Januari
op de kering2014
bevindt. Beslissingen omtrent sluiting
van de kering en de wijze waarop worden aan de hand
van deze berekeningsresultaten genomen.
Onderstaand in het kort de operationele regels en
procedures zoals die voor de Oosterscheldekering gelden.
Beslis- en bedienstructuur
De Oosterscheldekering is een zogenaamde primaire
waterkering welke wordt gebruikt om de bevolking rond
het Oosterschedebekken te beschermen tegen hoogwater
en stormvloeden. Bij verwacht hoogwater kan de kering
gesloten worden. De volgende peilen worden gehanteerd:
a. Waarschuwingspeil
NAP +2,75 m
b. Maatgevende peilverwachting
NAP +3,00 m
c. Noodsluitpeil
NAP +3,00 m
d. Streefpeil Oosterschelde 1-2-1 wisselstrategie
De 1-2-1 wisselstrategie houdt in dat bij de eerste
hoogwatertop en sluiting kering, er gestreefd wordt naar een
Oosterscheldepeil van NAP +1.00 m. Voor een tweede en
derde hoogwatertop gelden respectievelijk NAP +2.00 m en
NAP +1.00 m. Voor eventueel volgende toppen wordt de
reeks van afwisselend NAP +2.00 m en NAP +1.00 m
voortgezet.
Na een onderbreking in opeenvolgende sluitingen wordt in
principe weer begonnen met een binnenpeil van NAP
+1.00 m tenzij andere redenen zich hiertegen verzetten.
Voorspellingen van waterstanden worden primair verzorgd
door de Stormvloedwaarschuwingsdienst (SVSD). Er vindt
daarbij afstemming plaats met het KNMI en het Hydro
De daadwerkelijke bediening van de schuiven gebeurt
door het bedienteam.
Het beslisteam samen met het bedienteam wordt
aangeduid met de term keringpersoneel.
De algehele verantwoordelijkheid voor de inzet van de
Oosterscheldekering kering berust bij de
Hoofdingenieur directeur (HID) van Rijkswaterstaat Zee
en Delta. Deze taak is voor wat betreft de inzet bij
stormvloed gemandateerd aan het hoofd van het
District Zee en Delta Noord die zorg draagt voor de
uitvoering van deze taak volgens vastgelegde regels.
Voorschriften keringgebruik
De kering dient te worden bemand als een waterstandverwachting wordt gegeven waarvan het
hoogwater boven het waarschuwingspeil uitkomt.
De kering dient vervolgens gesloten te worden als de
verwachting van het eerstvolgende hoogwater uitkomt
boven de maatgevende peilverwachting.
Het tijdstip van sluiting van de kering dient met behulp
van het waterbewegingsmodel zodanig te worden
bepaald dat na sluiting van de kering het gewenste
streefpeil (1-2-1 strategie) wordt gerealiseerd. Openen
van de kering dient in principe te geschieden na passeren
van de hoogwatertop en wel op het moment dat de
buitenwaterstand gelijk wordt aan de
binnenwaterstand. Hierbij worden de eisen, ingegeven
door de constructie van de kering en de waterkeringen
rondom de Oosterschelde (beperking van plotselinge
waterstanddaling op het bekken i.v.m. stabiliteit
buitentalud), in beschouwing genomen.
Indien, om wat voor reden dan ook, de kering niet tijdig is
bemand en gesloten, treedt bij gemeten overschrijding van
het noodsluitpeil (buitenwaterstand van NAP +3,00 m),
automatisch het noodsluitsysteem in werking waardoor
de kering zonder menselijke tussenkomst gesloten wordt.
Als de kering door het noodsluitsysteem gesloten is,
wordt automatisch weer geopend na het passeren van de
hoogwatertop bij gelijke binnen- en buitenwaterstand.
Operationele instructies
Een operationele periode van de Oosterschedekering, ten
behoeve van een stormvloed, wordt onderverdeeld in 4
fasen:
a.
b.
c.
d.
oproepfase
voorbereidingsfase
bedieningsfase
afrondingsfase
Na een operationele periode volgt er een evaluatie
a. Oproep fase
Aanzet voor een operationele periode wordt gevormd door
een automatische vooralarm- en alarmmelding. Hierbij
wordt de permanent bemande oproeppost in het ir J.W.
Tops-huis te Neeltje Jans ingeschakeld.
Bij een vooralarm dient het keringpersoneel zich paraat te
houden, bij een alarm dient men zich naar de kering te
begeven. Op de kering beslist het beslisteam of voldoende
personeel aanwezig is of dat reserve personeel opgeroepen
dient te worden.
b. Voorbereidingsfase
Het eerste gedeelte van deze fase wordt gevormd door het
verzamelen van alle relevante informatie door het
beslisteam. Hieronder wordt verstaan: verwachting van
waterstand, wind- en golfgegevens en gegevens betreffende
schuifstanden en bedienbaarheid van de schuiven.
Aan de hand van deze informatie en in het operationeel
draaiboek vastgelegde criteria kiest het beslisteam in
samenspraak met het HMCZ de meest optimale manier
van sluiten met bijbehorende sluit- en openingstijden. Bij
afwijkende omstandigheden worden de richtlijnen uit het
draaiboek gevolgd en wordt eventueel een
ontwerpdeskundige geraadpleegd. De gemaakte keuze
wordt gemeld aan de HID van Rijkswaterstaat Zee en Delta.
Tevens wordt informatie over de sluiting verschaft aan
direct betrokkenen zoals, Waterschap, Provincie, vertegenwoordiger visserijbelangen, Verkeerspost voor de
scheepvaart etc..
Kort voor het moment dat tot sluiten wordt overgegaan,
wordt aan de hand van de meest recente gegevens nog
eens nagegaan of de sluitstrategie bijstelling behoeft.
Vervolgens wordt door het hoofd van het beslisteam
toestemming gevraagd aan het hoofd District Zee en
Delta Noord om te sluiten, waarna de formele
berichtgeving wordt verzorgd.
c. Bedieningsfase
Op het vastgestelde tijdstip worden met behulp van de
centrale bediening de schuiven in beweging gebracht om
de kering te sluiten. Als na het passeren van het
hoogwater de binnen- en buitenwaterstand weer gelijk
is, worden door het bedienteam de schuiven weer in
beweging gebracht voor een open-actie. Alle relevante
gebeurtenissen tijdens open- of sluitactie worden
teruggemeld aan het HMCZ. Als de kering weer geheel
geopend is, worden de direct betrokkenen opnieuw op
de hoogte gesteld.
Indien een meertopsstormvloed wordt verwacht,
wordt vanaf hier opnieuw de voorbereidingsfase
opgestart, zo niet dan wordt overgegaan naar de
afrondingsfase.
d. Afrondingsfase
De afrondingsfase treedt in nadat de laatste handeling
van de bedieningsfase heeft plaatsgevonden. De
kering is dan volledig geopend.
Aan de hand van weers- en waterstandsverwachtingen
wordt in overleg tussen het beslisteam en het HMCZ,
besloten of de operationele periode beëindigd kan
worden. Indien besloten wordt tot beëindiging van
de operationele periode worden alle direct
betrokkenen hiervan op de hoogte gesteld.
Na afloop van iedere alarmfase en/of waarvoor de
kering bemand is geweest, vindt een evaluatie plaats van
de operationele periode.
Technische specificatie
Primaire waterkeringen in Zeeland moeten een
waterstand kunnen keren die gemiddeld één keer in de
4.000 jaar voorkomt. Deze veiligheid wordt niet alleen
gegarandeerd door bijvoorbeeld het boven hoogwater
gelegen deel van de waterkering. Een vooroever, bodembescherming, havendam en/of een duinachtige gebied,
draagt eveneens bij aan de stabiliteit van de waterkering.
De Oosterscheldekering bestaat uit drie afsluitbare
stroomgeulen Hammen, Schaar en Roompot, met in
totaal 62 schuiven, gemonteerd tussen 65 betonnen
pijlers. Daarnaast kent ze verschillende vaste
waterkerende constructies. We onderscheiden een
schutsluis (De Roompotsluis), het voormalig werkeiland
Neeltje Jans en Roggenplaat, damaanzet Noord-Beveland
en damaanzet Schouwen-Duiveland en de
overgangconstructies aan de oevers van de drie
stroomgeulen, allen bestaande uit een breukstenen dam.
Foto: Bedieningsruimte Oosterscheldekering
FACTS & FIGURES
OOSTERSCHELDE
STORMVLOEDKERING
Bouwtijd : 10 jaar.
Afronding bouw: 1986, in bedrijf gesteld 4
oktober 1986.
Herbouwwaarde ca 4,5 miljard. Kosten destijds ca
2,5 miljard Euro (prijspeil 1986).
Totale lengte ca 9 km, afsluitbare deel is 3 km
Het afsluitbare deel bestaat uit:
Bodembescherming, Pijlers, Dorpelbalken,
Bovenbalken, Schuiven, Verkeerskokers,
Bewegingswerken.
In totaal 65 pijlers en 62 schuiven.
Doorstroming in oude situatie 80.000 m2, nu
teruggebracht tot 18.000 m2.
Bovenbalken: 62 stuks, gewicht 1100 ton, 39 m
lang, bovenkant ligt op 5.80 m +NAP. Dit bedraagt
dus tevens de waterkerende hoogte van de
kering.
Totale hoeveelheid gebruikt beton; 625.000
m3.
Totale lengte aan elektrische bekabeling 750
km.
Totale hoeveelheid olie 700.000 liter
5 dieselgeneratoren zorgen voor
stroomvoorziening (afname ca 1,5 MW). Bij
noodsituaties kunnen we aan het net van Delta
aankoppelen.
Totale hoeveelheid bodembescherming; 4.7
km2.
De pijlers zijn 30 tot 40 meter hoog, met een
gewicht van maximaal 18.000 ton. Ze zijn
gemaakt van beton, van binnen hol en na
plaatsing gevuld met zand. De pijlers vormen
de oplegging voor de balken en verkeerskokers.
Ook dragen zij de bewegingswerken met
daaraan de schuiven.
De schuiven zijn circa 42 meter lang met een hoogte
tussen 6 en 12 meter. Het gewicht van de schuiven ligt
tussen de 260 en 480 ton. Voor de beweging van de
schuiven wordt gebruik gemaakt van twee
hydraulische cilinders per schuif. Het sluiten van de
grootste schuif duurt 82 minuten. De hydraulische
installatie dient om de schuiven te sluiten en te
openen. Deze cilinders steken boven de pijlers uit; aan
de hoogte van de cilinder kan men zien hoe diep de
dorpelbalk ter plaatse is.
Kosten onderhoud gemiddeld op jaarbasis tussen
de 10 en 18 miljoen euro.
Sluiting: De procedure is dat bij waterstanden
boven de drie meter NAP de kering wordt
gesloten. Afgezien van de eventuele sluitingen bij
storm wordt de kering als test vier keer per jaar
gesloten, twee maal door middel van gesimuleerd
hoog water om de noodsluitstartautomaat te
testen daarnaast wordt er nog tweemaal m.b.v.
het bedieningspaneel. Behalve deze "grote"
testen wordt er iedere veertien dagen een "kleine"
test uitgevoerd, hierbij worden de schuiven
slechts 1,5 meter bewogen.
Sinds de bouw 25 keer “echt” gesloten voor
stormvloed (dit was in 3x 1986, 1x 1989, 7x
1990, 1992, 4x 1993, 1994, 2x 1995, 1996, 2002,
2003, 2004, 2007 en 2013).
Tijdens het hoogwater blijft de kering gesloten en
wordt er op de Oosterschelde, nabij het meetpunt
“Stavenisse” een peil nagestreefd van NAP =
+1.00 m. Hiertoe dient de kering op het juiste
tijdstip gesloten te worden.
Bij meerdere hoogwatertoppen dient de kering
telkens voor elk hoogwater gesloten te worden,
waarbij de peilen worden nagestreefd; NAP =
+1.00 m, NAP +2.00 m, NAP +1.00 m, enz.
Bij gelijke binnen- en buitenwaterstand, na het
hoogwater, dient de kering in principe geopend te
worden. Ook bij meertopsstormvloeden. E.e.a.
met in achtname van de eisen die de kering zelf en
de eisen die de waterkeringen rondom het
Oosterscheldebekken stellen.
De peilverwachtingen worden door het HMCZ te
Middelburg in samenwerking met het KNMI en de
Stormvloed waarschuwingsdienst te Den Haag
gemaakt. Het Beslis en SimulatieSysteem (BSS) is
hierbij een belangrijk instrument.
Het BSS geeft, per semafoon, een vooralarm als
er, over meer dan 10 uur in de toekomst, een
overschrijding van NAP +2.75 m verwacht
wordt. Het keringpersoneel dient paraat te
blijven. Als de overschrijding van NAP +2.75 m
binnen 10 uur verwacht wordt volgt er een
alarm oproep. Het keringpersoneel dient
binnen een uur op de OSK aanwezig te zijn.
Het keringpersoneel blijft op de OSK tot het peil
onder NAP +2.65 m gezakt is.
Doordat de beslissing tot het sluiten van de
kering wordt genomen op basis van
verwachtingen, evenals voor situaties waarin
keringpersoneel niet of niet tijdig in staat is de
kering te sluiten, is op grond van
veiligheidsoverwegingen als noodvoorziening
een noodsluitsysteem (NSTA) aanwezig.
Als het keringpersoneel, om wat voor reden
dan ook, de kering niet gesloten heeft als het
peil van NAP +3.00 m overschreden wordt
treedt het NSTA in werking. Deze sluit
automatisch de kering. Het NSTA neemt dan
tijdelijk de bediening van de kering over. Hij
opent de kering als de waterniveaus binnen en
buiten weer gelijk zijn. Tijdens het automatisch
sluiten kan het keringpersoneel dus niet meer
ingrijpen.
District Zee en Delta Noord
Evertsenstraat 98
4461 XS Goes
Postbus 5014
4330 KA Middelburg
Meer informatie:
http://www.rws.nl/water/feiten_en_cijfers/d
ijken_en_keringen/oosterscheldekering/ind
ex.aspx
Persnummer: 0118 – 622 200