Het orgel in het klooster Maria Mater Dei in Breda

Het orgel in het klooster Maria Mater Dei in Breda.
Het orgel (Gebrs. Vermeulen, Weert, 1953) in dit klooster is tamelijk onbekend. Op de site Kerk & Orgel
staat een korte beschrijving van de dispositie en wordt vermeld, dat Louis Toebosch het orgel bespeeld
heeft bij de wijding op zondag 30 augustus 1953 en dat de adviseur namens de KKOR dr. P. de Bruyn, pr,
was. Een heel enkele keer heeft het orgel een rol gespeeld bij een klein concert in de kapel van het
klooster, maar dat was het dan wel zo ongeveer.
Binnen nu en enkele jaren zal het klooster sluiten: de zusters van de Congregatie Alles voor Allen zijn
nog zó weinig in getal, dat het handhaven van het grote gebouw dat oorspronkelijk berekend was op zo´n
250 inwonende zusters, niet meer mogelijk is. Het klooster staat tegenover een zeer goed lopende
hogeschool, de NHTV, die dan ook graag het monumentale pand wil overnemen voor
onderwijsdoeleinden. Hiermee is de toekomst van het orgel uiterst ongewis geworden: de kans, dat de
hogeschool het orgel kan laten functioneren in haar organisatie is niet zo groot.
Dit is zoals voor vele orgels in Nederland helaas het toekomstperspectief: opgeslagen worden en tot in
lengte van jaren wachten op een koper of op de houtmijt…
In de tijd waarin dit specifieke orgel werd gebouwd, 1953, zijn in Nederland vele orgels gebouwd en er
lijkt dan ook geen reden om speciaal aandacht te besteden aan dit orgel: het lijkt er een van dertien in een
dozijn.
Toch niet.
Het orgel is gebouwd met het oog op de begeleiding van de zang in de kloostervieringen. Het heeft
daarom een prachtig milde en warme toon en een uitgekiende dispositie, waarbij ook nog eens de
registers buitengewoon goed bij elkaar passen. Het orgel is nooit verbouwd, wel goed onderhouden
(Flentrop), er is wel ooit een nieuwe motor geplaatst, maar er is nooit iets aan het pijpwerk veranderd,
zodat het orgel in de originele staat verkeert en uitstekend klinkt.
Dankzij de echotrompet op het zwelwerk, die met zwelkast gesloten klinkt als een fraaie hobo, kun je op
dit orgel uitstekend in alle stijlperiodes werken spelen. Misschien niet de literatuur met een tutti-klank
waar je oren van tuiten, maar van “Bach tot Messiaen” is er volop keuze.
Met het eind van het klooster in zicht wilden we daarom de klank van dit orgel vastleggen. Inderdaad, een
extra CD in de rij van orgel-CD´s. Organist Eric Koevoets, die zich heeft gespecialiseerd in het opzoeken
van bijzondere moderne orgels voor zijn Bach-serie (Bach on modern organs), was graag bereid om alle
denkbare combinaties van registers van dit kloosterorgel te laten horen in een uitgelezen keuze aan
literatuurwerken, waarbij de muziek van Hendrik Andriessen en Albert de Klerk een grote rol vervult.
Maar het orgel heeft in zijn al 60-jarig bestaan vooral de kloosterzang begeleid. Een deel van de CD
bestaat dan ook uit de bijdrage van het Vrouwenkoor La Confiance, onder leiding van Eric Koevoets,
zodat ook de zang uit het klooster op deze CD vertegenwoordigd is, hoewel de leden van dit koor
natuurlijk geen kloosterzusters zijn.
Voor al die orgelliefhebbers die van het bestaan van dit orgel niets afwisten, bestaat op 15 februari 2014
de mogelijkheid om het orgel in optima forma te horen. Eric Koevoets speelt dan o.a. een selectie van het
CD-programma en La Confiance zingt een Gregoriaans programma (a capella). Aanvang 15.00 uur, Mgr.
Hopmanstraat 2. Toegang is vrij. Na afloop van het concert wordt de CD verkocht, prijs € 10,00.
Dispostitie:
Hoofdwerk (manuaal I) C-g'''
Bourdon 16, Prestant 8, Roerfluit 8, Octaaf 4, Fluit 4, Quint 3, Superoctaaf 2, Mixtuur IV
Zwelwerk (manuaal II) C-g'''
Spitsgamba 8, Celeste 8, Holpijp 8, Zing. prestant 4, Blokfluit 4, Roerquint 2 2/3, Nachthoorn 2, Tertiaan
II, Echo-Trompet 8
Pedaal C-f'
Subbas 16, Zachtbas 8, Prestant 8, Gedekt 8, Bourdon 4
Koppelingen: Hoofdwerk-Zwelwerk, Hoofdwerk-Zwelwerk 16, Pedaal-Hoofdwerk, Pedaal-Zwelwerk,
Pedaal-Zwelwerk 4
Drukknoppen: Automatische Pedaal Omschakeling, Vaste Combinatues: P MF F FF Tutti, een vrije
combinatie, Oplosser, Tongwerkafsteller
Trede voor zwelkast Manuaal II