presentatie ex prog gs vmbo 2014

Examens maken …
Het examen geschiedenis
in het vmbo
vernieuwde examenprogrma
examenprogramma
geschiedenis
geschiedenis
vmbo
vmbo
vanaf
vanaf
2008
2008
Door: Huub Kurstjens
toetsdeskundige geschiedenis en staatsinrichting vmbo
afdeling Centrale Toetsing en Examens (CTE)
cluster Kunst en Cultuur / Mens en Maatschappij (KCMM)
Positie geschiedenis als examenvak
Toenemende belangstelling voor
geschiedenis als examenvak in vmbo:
•
•
•
•
geschiedenis als 7e examenvak
doorstroom naar Havo (C+M en E+M)
groeiende maatschappelijke belangstelling
inhoudelijk is het vak weer geschiedenis
(denk aan H.O.!)
MAVO
GLTL
Percentage kandidaten dat het vak geschiedenis kiest (vanaf 2003)
40,0%
35,0%
30,0%
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
percentage
25,0%
20,0%
15,0%
10,0%
5,0%
0,0%
BB
BB-digi
KB
KB digitaal
niveau
GLTL
totaal
Aantal examenkandidaten geschiedenis in het voortgezet onderwijs in VMBO-GTL, Havo en
VWO (2003-2014):
45000
40000
35000
30000
25000
GLTL
HAVO
20000
VWO
15000
10000
5000
0
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
CvTE
CvTE (= College voor Toetsing en Examens;
taken: CE-VO, CE-MBO, (tussentijdse)
diagnostische toetsen, NT2, inburgering, STEX)
• uitvoerend onderdeel van OCW;
• produceert zelf geen examenopgaven;
• geeft opdracht aan Cito voor het maken van een
centraal examen;
• stelt de examens vast;
• stelt syllabi en examenprogramma’s vast;
• maakt het examenrooster en de
septembermededelingen (met info over examens);
• handelt klachten over examens af;
• stelt definitieve normering vast.
https://www.hetcvte.nl/
Cito
Cito (= Centraal Instituut Toets Ontwikkeling):
• werkt de opdracht van de CvTE uit;
• werkt hierbij samen met vakdocenten die ervaring
hebben met examenklassen;
• legt conceptexamens voor aan CvTE-vaksectie ter
bespreking en goedkeuring;
• zorgt voor voorbeeldexamens (indien nodig);
• regelt het drukklaar maken van examens;
• zorgt voor psychometrische gegevens o.a. m.b.v WOLFsysteem;
• maakt examenverslag na afloop examens (voor 2014:
http://www.cito.nl/onderwijs/voortgezet%20onderwij
s/centrale_examens/examenverslagen/verslag)
(www.cito.nl)
SLO
SLO (= Stichting Leerplanontwikkeling):
• nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling;
• monitort de ontwikkelingen op de verschillende
vakgebieden;
• verantwoordelijk voor kleine én grote aanpassingen
van examenprogramma’s;
• levert in principe de secretaris van de
syllabuscommissie;
• maakt handreikingen voor het schoolexamen.
(http://www.slo.nl/)
Digitale examens geschiedenis
• Voor BB al vanaf 2006 (vrijwel alle scholen
nemen digitale examens af)
• Voor KB vanaf 2010 (eerst pilot, daarna
brede invoering)
• Vanaf 2016 flexibele digitale examens in
Facet (nieuw computerexamensysteem)
• Voor GTL voorlopig (nog) niet aan de orde
Examenblad
• Veel info te vinden op:
http://www.examenblad.nl/
• Zoek op jaartal (linksboven)
• Zoek in de balk bovenaan het niveau
maatschappijvakken
geschiedenis
• Examenprogramma, syllabus,
Septembermededelingen
Septembermededelingen 2010 (CvE)
Binnen een exameneenheid zijn de vragen in
het algemeen en voor zover mogelijk
chronologisch geordend. Vragen over de drie
thema’s die behoren tot het verrijkingsdeel
van GL en TL zijn (voor zover mogelijk)
eveneens chronologisch opgenomen in het
historisch overzicht.
http://www.examenblad.nl/
Septembermededelingen 2010 (CvE)
In het examen van de GL en TL leerweg is de
verhouding in punten van de exameneenheden
Staatsinrichting, Historisch Overzicht en
Verrijkingsdeel ongeveer 3:5:2.
http://www.examenblad.nl/
Septembermededelingen 2010 (CvE)
In de examens van de BB en KB leerwegen
is het puntenaandeel van de exameneenheden
Staatsinrichting en Historisch Overzicht
ongeveer 1:2.
http://www.examenblad.nl/
Verschil examenprogramma en syllabus
• http://www.examenblad.nl/
• Examenprogramma: hoofdlijnen van inhoud en
vaardigheden van het schoolexamen én het
centraal examen in de bovenbouw van het V.O.
• Syllabus: uitwerking van de inhoud en
vaardigheden behorend bij het centraal
examen. Jaarlijkse wijzigingen worden met
gele kleur aangegeven.
Uitgangspunten examenproductie
• De syllabus is het uitgangspunt voor
examenmakers (NIET de lesmethodes!)
• Constructieopdracht CvTE bindend (incl.
verhouding SI-HO-Ver: GLTL 3:5:2; BB/KB
1:2)
• Verdeling binnen de eindtermen (bv. meer
accent op W.O. II dan W.O. I)
• Verdeling vraagvormen (verhouding
meerkeuze – voorgestructureerd – open
vragen)
Quickscan examen 2014
Tevredenheidsonderzoek na afloop van alle
examens (alleen in de vorm van gesloten
vragen, geen open vragen) over:
- de moeilijkheidsgraad
- de lengte van het examen
- de inhoudelijke aansluiting op onderwijs
- de waardering
Aantal reacties: 777
uitslag quickscan 2014 (1):
74% inhoudelijke aansluiting is voldoende tot (zeer) goed
uitslag quickscan 2014 (2):
81% vond het examen precies de goede lengte hebben
uitslag quickscan 2014 (3):
82% vond het examen moeilijk of te moeilijk
uitslag quickscan 2014 (4):
gemiddelde waardering 5,79 (oftewel: 6-)
Examen 2014 GTL
• Verschil in perceptie en waardering direct
na afloop (‘goed te doen’) en na correctie (‘
(te) moeilijk’)
• Taalprobleem (‘begrijpend lezen’ en
problemen met het formuleren van
antwoorden in eigen woorden)
• N-term: 1,5 (vergelijkbaar met 2010)
• TIA (= toets- en itemanalyse): goede
discriminatie tussen ‘vaardige’ en ‘minder
vaardige’ kandidaten
Histogram 2014 GLTL
Vraagformulering (GTL 2014-1, vr. 3, P’ 0,56)
(1p) 1 In de Grondwet van 1848 werd het
censuskiesrecht ingevoerd.
Noem een argument dat in 1848 gebruikt
werd door de voorstanders van het
censuskiesrecht.
1 maximumscore 1
Voorbeeld van een juist antwoord is (één van de
volgende):
• Belastingbetalers zouden (omdat zij alles betalen)
(meer) invloed moeten hebben op de politiek(e
besluitvorming).
• Niet-belastingbetalers droegen weinig bij aan de
Nederlandse welvaart/economie.
• Tot dan toe bepaalde vooral de koning de politiek. /
Doordat er nu (census)kiesrecht kwam, hadden meer
burgers (via de Tweede Kamer) inspraak in het beleid.
Problemen:
• Sturing vraag: zowel positief (mensen
krijgen meer politieke invloed na 1848!) als
negatief (mensen hadden te weinig
politieke invloed vóór 1848!).
• Bij nadruk op censuskiesrecht twee
interpretaties mogelijk (er ís in ieder geval
een vorm van kiesrecht; maar ook: het is
voorbehouden aan de rijken en de mensen
met een opleiding).
Aanscherpen/toespitsen vraag:
• óf naar een argument vragen van mensen
die vóór het censuskiesrecht zijn (zonder
jaartal)
• óf naar een reden vragen waaruit blijkt dat
de invoering van het censuskiesrecht in
1848 de invloed van burgers op de
politieke besluitvorming vergroot heeft / de
macht van de koning beperkt heeft.
Spotprenten:
interpretatie en vraagstelling
(vraag 6 uit GTL 2014-1, P’ 0,52)
bron 1
Een politieke tekening (rond 1900), met als titel: De
bisschop van de katholieke kerk: "Schreeuw niet zo hard!
De mensen zouden denken dat je ontevreden was.'‘
Toelichting
Een bisschop is een leider van de katholieke kerk.
Gebruik bron 1.
2p 6 De tekenaar laat kritiek zien op de
houding van de katholieke kerk rond 1900.
 Leg uit, met behulp van een onderdeel uit
de bron, welke kritiek de tekenaar laat zien
op de houding van de kerk.
Doe het zo:
De kritiek is: … (noem kritiek).
Dat blijkt uit: … (noem onderdeel van de
bron).
maximumscore 2
Voorbeeld van een juist antwoord is:
• De kritiek is: de (bisschop van de) katholieke kerk werkt
samen met de fabrikanten tegen de arbeiders / negeert de
harde aanpak van de fabrikant / gebruikt (zijn) haar invloed
om de arbeider rustig te houden (de arbeider moet luisteren) 1
• Dat blijkt uit: de bestraffende houding/het niet ingrijpen van de
(bisschop van de) katholieke kerk (ten aanzien van de
fabrikant/ten gunste van de arbeider) / de
neerbuigende/snauwende uitspraak "Schreeuw niet zo hard!
De mensen zouden denken dat je ontevreden was“
1
Opmerking
Het tweede scorepunt mag alleen toegekend worden als het
eerste deel van het antwoord juist is.
Begrippen in samenhang
(vraag 39 uit GTL 2014-1, P’ 0,31)
Een bewering:
De glasnost van Gorbatsjov heeft bijgedragen
aan het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.
 Geef een historische verklaring waaruit blijkt
dat de bewering juist is. Gebruik daarbij de
volgende drie begrippen in een juiste
samenhang: vrijheid van meningsuiting,
communistische partij en nationalisme.
2p
maximumscore 2
Voorbeeld van een juist antwoord is:
Door de glasnost kwam er (meer) vrijheid van
meningsuiting. Dat betekende verlies van macht voor
de communistische partij. Het nationalisme kreeg
daardoor (in verschillende deelrepublieken) steeds
meer ruimte. Vervolgens viel de Sovjet-Unie uiteen.
indien drie begrippen juist worden gebruikt
indien twee begrippen juist worden gebruikt
2
1
Opmerking
De begrippen moeten in een juiste onderlinge samenhang en
betekenis worden gebruikt.
Is het examen talig?
• Ja, je moet, net als alle andere examens, de
Nederlandse taal beheersen ….
• maar wel op het ‘juiste niveau’ …
• en mét gebruikmaking van historische
kennis, begrippen en vaardigheden ….
• gericht op de inhoud en de context …
• maar een examen mag geen tekstverklaring
worden, dan wordt het een examen
Nederlands.
Aanpassing syllabus nodig
• Huidige examenprogramma stamt uit 2002
• In 2006 werd het H.O. ingevoerd (voor het
eerst in examen van 2008 afgenomen); de
rest van het examenprogramma bleef
onveranderd (weeffouten en overlap)
• Examenonderwerpen niet meer wisselend,
maar vast (SI en HO) en geëxamineerd op
basis van de syllabus (andere eisen)
Problemen bij huidige syllabus:
• Systematiek in beschrijving is verschillend
• Omschrijving kerndeel Staatsinrichting
(wording en werking lopen door elkaar)
• Inhoudelijke overlap tussen SI en HO (bv.
verzuiling, Pacificatie e.d.)
• De relatie tussen SI en HO
• De drie verrijkingsthema’s staan (deels) los
van de rest van het HO
• Springerig karakter van het examen
• Preambulegevoeligheid
Overeenstemming uitgangspunten:
• Historisch overzicht vanaf 1900 valt goed
• Er moet iets gebeuren met de
verrijkingsdelen
• Het geheel aan veranderingen mag niet
meer zijn dan het nu is (wat omvang en
studielast betreft)
• Systematiek: van algemeen naar specifiek
• Inhoudelijk blijft het grootste deel hetzelfde
• Minder springerig karakter, minder
inhoudelijke overlap, meer uniformiteit
binnen de sylabus
En hoe nu verder?
• Syllabuscommissie (nov. 2014)
• (Digitale) veldraadpleging (feb/mrt 2015)
• GEU: wanneer eerste nieuwe
schoolboeken? (2016? 2017?)
• Wanneer eerste examens op basis van
aangepaste syllabus? (streven: 2018)
• Hou ontwikkelingen in de gaten!
Dank voor uw aandacht!
Voor op- en aanmerkingen:
E-mail:
[email protected]

Download Report