Algemene handleiding

Workshop
Handleiding
Verhalen schrijven
wat is jouw talent?
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Inhoudsopgave
Hoe gebruik je deze workshop?
3
Hoe kun je deze workshop inzetten in je klas?
Les 1: Even voorstellen
4
Willem stelt zich kort voor en vertelt wat de leerlingen kunnen
verwachten tijdens de workshops.
Les 2: De fantasietest
5
Heb je genoeg fantasie om een verhaal te schrijven? Dat testen we
in deze les uit.
Les 3: Inspiratie
6
Voor een goed verhaal moet je inspiratie hebben. Waar je die kunt
vinden, legt Willem in deze video uit.
Les 4: Verhaalsoorten
7
Wat voor soort verhalen zijn er? En in welk genre wil jij je verhaal
schrijven?
Les 5: Jouw verhaal
8
Het helpt enorm als je eerst een goede plot voor je verhaal
bedenkt. Het verhaalschema is daarbij heel belangrijk.
Les 6: Een goede titel
9
Een goed verhaal moet ook een goede titel hebben. Hoe je die
bedenkt, legt Willem in deze video uit.
Les 7: Aan het werk!
10
We hebben nu genoeg geleerd. Tijd om met je eigen verhaal aan de
slag te gaan!
Les 8: Schrijftips
11
Voor de echte schrijfliefhebber zijn hier nog wat goede tips, waar je
vast wel iets aan hebt!
Taal: Verhalen schrijven
2
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Hoe gebruik je deze workshop?
Welkom bij de workshop “Verhalen schrijven” van Team Talento! In deze workshop leren je
leerlingen in acht videolessen om hun eigen verhaal te schrijven. Kinderboekenschrijver Willem
Eekhof vertelt hoe je inspiratie krijgt, wat voor soort verhalen je kunt schrijven, hoe je een plot
voor een verhaal bedenkt en hoe je uiteindelijk je eigen verhaal schrijft. Speciaal voor de Kinderboekenweek is deze workshop in de hele maand oktober gratis te gebruiken op
www.kinderboek-schrijven.nl.
Tijdsduur
De video’s duren elk slechts enkele minuten, maar de verwerking van elke video kan ca. 15 tot 30 minuten duren.
Het is mogelijk om de workshop te versnellen, door twee video’s in één les te behandelen. In les 7 wordt
begonnen met het schrijven van het eigen verhaal. We raden je aan om genoeg tijd in te plannen om je leerlingen
hieraan te laten werken.
Voorbereiding
Bij de video’s horen werkbladen. Deze kun je openen via de downloadlink onder elke video. We raden je aan om
de werkbladen voor aanvang van de video al uit te delen, omdat hier in de video’s vaak op teruggekomen wordt.
Doelgroep
Deze workshop is vooral geschikt om te gebruiken in groep 5 t/m 8. Voor groep 5 raden we aan om de video’s één
voor één te behandelen (met uitzondering van video 1, die best samen met video 2 getoond kan worden). Vanaf
groep 6 zouden de lessen ook gecombineerd kunnen worden om iets sneller door de workshop te stappen.
Meer van Team Talento
“Verhalen schrijven” is slechts één van de
tientallen workshops van Team Talento.
Ons team van experts staat klaar om jou
te helpen bij je creatieve lessen. Of het nu
gaat om dans, theater, knutselen, techniek,
muziek of tekenen: op Team Talento is altijd
wat voor je te vinden. Neem nu een gratis
proefabonnement van een maand en ontdek hoe Team Talento jouw leerlingen kan
helpen hun eigen talenten te ontdekken!
www.teamtalento.nl
Taal: Verhalen schrijven
www.teamtalento.nl
3
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 1: Even voorstellen
In deze video vertelt Willem wie hij is en wat de leerlingen in de komende lessen kunnen verwachten.
Willem
1.07 minuten
Lesdoel
Benodigdheden
Deze les heeft geen lesdoel.
Geen
Voorbereiding
Voor deze les is geen voorbereiding nodig.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Je kunt als voorbereiding op de workshop een
gesprek over schrijven houden, met vragen als: “Wie
zou het leuk vinden om zelf een eigen boek te
schrijven?” of “Waar zou je zelf een verhaal over willen schrijven?”.
Kijk met je leerlingen eens naar de titels van de
andere video’s in de workshop. Welke onderwerpen
zouden er allemaal aan bod komen? Oftewel: wat zou
je allemaal nodig hebben voor een goed verhaal?
Tijdens de video
In de video vertelt Willem dat “auteur” een moeilijk
woord is voor “schrijver”. Je kunt het woord auteur
op het bord schrijven en later nog eens terug laten
komen als een stukje woordenschat-uitbreiding.
Taal: Verhalen schrijven
www.teamtalento.nl
4
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 2: De fantasietest
Voor een goed verhaal heb je fantasie nodig. Die gaan we
met een gerichte oefening trainen!
Willem
3.41 minuten
Lesdoel
Het doel van deze video is dat leerlingen hun fantasie gebruiken om
zich een voorstelling te maken bij een beschrijving die Willem geeft.
Deze voorstelling gaan ze op een vel papier tekenen.
Voorbereiding
Benodigdheden
• werkblad of een leeg vel
A4-papier.
• potloden
Je kunt bij deze video een werkblad uitprinten, of gewoon lege
tekenblaadjes uitdelen. Hou er rekening mee dat je de video
ongeveer bij minuut 2:42 moet pauzeren voor de opdracht (zie
hieronder).
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Je kunt van tevoren met je leerlingen praten over
wat fantasie eigenlijk is. Fantasie is eigenlijk niets
meer dan het vermogen om dingen te bedenken die
eigenlijk niet bestaan. Over wat voor dingen hebben
de leerlingen wel eens gefantaseerd?
Als de leerlingen klaar zijn met tekenen, bespreek dan
wat ze ervan gemaakt hebben. Hoe zien hun fantasiehuizen eruit? Wat komt er bij hun uit de voordeur?
Een draak? Een tijger? Een zombie? Na het bespreken
van de tekeningen kun je de video af laten spelen.
Willem zal dan laten zien wat hij getekend heeft.
Maar het maakt dus helemaal niet uit als de tekening
van de leerlingen heel anders geworden is!
Tijdens de video
Bij deze video hoort een tekenopdracht. We raden
je aan om de video bij minuut 2:42 te pauzeren, op
het moment dat alle elementen van de beschrijving
in beeld staan. Daarna kun je de leerlingen ongeveer
tien minuten de tijd geven om te tekenen. Het hoeft
niet heel gedetailleerd, want het gaat vooral om de
fantasie.
Taal: Verhalen schrijven
5
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 3: Inspiratie
Je kunt pas beginnen met je verhaal als je weet waar je
over moeten schrijven. Daar heb je inspiratie voor nodig.
Met de oefening uit deze les krijg je die vast wel snel!
Lesdoel
Willem
4.31 minuten
Benodigdheden
De leerlingen leren om aandachtig te kijken naar alles wat ze in hun
omgeving zien, omdat je overal om je heen inspiratie kunt vinden
voor een goed verhaal.
• Werkblad of schrijfblaadje
• Pen
Voorbereiding
Bij deze video hoort een schrijfoefening. Zorg er dus voor dat je
leerlingen een werkblad of schrijfblaadje en een pen klaar hebben
liggen, zodat ze meteen mee kunnen schrijven. Het is een goed idee
om de video bij 1:55 te pauzeren, om te controleren of de opdracht
in de video duidelijk is.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Voor je met de video begint, kun je eerst het woord
“inspiratie” op het bord schrijven. Wie weet wat het
betekent als een schrijver zegt: “ik heb inspiratie voor
een verhaal”? Hebben de leerlingen ook wel eens dat
ze zomaar ineens inspiratie krijgen voor iets?
Geef de leerlingen na afloop van de video een paar
minuten om nog eens goed na te denken over de
woorden. Laat ze één woord uitkiezen waar ze een
verhaalidee bij kunnen bedenken. Het hoeft geen
uitgebreide beschrijving te zijn, maar het kan gewoon
een idee in een paar zinnen zijn.
Tijdens de video
Pauzeer de video bij 1:55 (nadat Willem de opdracht
heeft uitgelegd). Het is de bedoeling dat de leerlingen
de foto’s en woorden goed bekijken, en dat ze de
woorden waar zij inspiratie bij krijgen op een blaadje
schrijven. Als sommige leerlingen na afloop van de
fotoserie nog geen inspiratie hebben, laat dan dat
gedeelte nogmaals zien.
Extra: pauzeer de video bij 4:17. Hoe zou de hond van
Willem eruit zien en hoe zou hij heten?
Taal: Verhalen schrijven
Laat na afloop de foto’s uit de video nog één keer zien
en pauzeer de video bij elke foto. Vraag wie van de
leerlingen bij die foto een idee heeft bedacht, en laat
ze die ideeën aan elkaar vertellen.
www.teamtalento.nl
6
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 4: Verhaalsoorten
Je hebt verschillende soorten verhalen. Die noem je ook
wel “genres”. Willem legt uit welke genres er zijn.
Willem
2.26 minuten
Lesdoel
Aan het einde van de workshop weten de leerlingen dat er
verschillende genres zijn waarin je een verhaal kan schrijven, en
kunnen enkele genres benoemen en beschrijven.
Benodigdheden
• Werkblad
• Pen
Voorbereiding
Bij deze les hoort een werkblad, dat na afloop van de video gemaakt kan worden.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Je kunt voor aanvang van de video een paar boeken
laten zien. Vraag hierbij: “wat voor soort verhaal is dit
boek?” Je kunt de leerlingen uiteraard ook vragen wat
voor soort boeken zij leuk vinden en welke soorten zij
allemaal kennen.
Na afloop van de video kun je het werkblad laten
maken. Hierbij moeten de leerlingen bij elk van de
tekeningen opschrijven welk genre het volgens hen
is. Als de leerlingen dit hebben gedaan, kun je het
bespreken. Hierbij kun je ook de vraag stellen wat
voor soort verhaal de leerlingen graag zouden willen
schrijven.
Tijdens de video
Je kunt het woord “genre” op het bord schrijven om
er later nog even op terug te komen, in het kader van
woordenschat-uitbreiding.
Taal: Verhalen schrijven
7
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 5: Jouw verhaal
We gaan nu nadenken over ons eigen verhaal. Hierbij
gebruiken we een verhalenschema met gerichte vragen.
Willem
2.54 minuten
Lesdoel
Na deze les weten de leerlingen hoe je begint om een verhaal te
schrijven en hoe je een goede plot betekent. Ze kunnen het
verhalenschema gebruiken om hun ideeën concreet te maken.
Benodigdheden
• Werkblad
• Pen
Voorbereiding
Bij deze les hoort een werkblad, dat na afloop van de video gemaakt kan worden.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Bij deze video kun je aan de leerlingen vragen wat
ze zelf doen als ze een goed verhaal willen schrijven.
Beginnen ze gewoon met schrijven of denken ze eerst
na over hoe het verhaal moet worden?
Na afloop van de video kunnen de leerlingen het
werkblad maken. Hier moeten ze een eigen plot bedenken voor een verhaal dat ze zelf willen schrijven.
Ook moeten ze bij tekeningen een plot bedenken.
Waar zou dat verhaal over gaan? Waar speelt het zich
af? Wat voor hoofdpersonen zijn er? Vervolgens kun
je die ideeën in de klas bespreken.
Tijdens de video
Het woord “plot” is weer echt zo’n schrijverswoord.
Schrijf het op het bord om het eventueel op een later
moment weer terug te laten komen in het kader van
woordenschat-uitbreiding.
Taal: Verhalen schrijven
Het is handig om dit werkblad goed te bewaren, want
het kan prima als startpunt voor het eigen verhaal
dienen.
www.teamtalento.nl
8
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 6: Een goede titel
Een goed verhaal moet ook een goede titel hebben. In
deze video legt Willem uit hoe je die bedenkt.
Willem
3.19 minuten
Lesdoel
Aan het einde van de workshop weten de leerlingen wat het belang
is van een goede titel, en waar een goede titel aan moet voldoen.
Benodigdheden
• Werkblad
• Pen
Voorbereiding
Bij deze video hoort een opdracht, waarbij het werkblad gebruikt
kan worden. Je kunt de video bij elke tekening even op pauze zetten
om de leerlingen de tijd te geven een titel te verzinnen.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Schrijf een stuk of drie titels van kinderboeken op het
bord. Het hoeven geen bekende boeken te zijn, want
het gaat om de titels. Stel hierbij de vraag: “Als je deze
titel zo ziet, waar denk je dan dat het boek over gaat?
En vind je het een goede titel?”
Als de leerlingen in de vorige les al een eigen
verhaalschema hebben gemaakt, laat ze dan eens
nadenken over een goede titel die bij dat verhaal zou
passen. Anders kun je ze titels laten bedenken die hen
heel erg aanspreken.
Tijdens de video
Aan het einde van de video wordt een oefening met
afbeeldingen getoond. De leerlingen moeten bij elke
afbeelding een titel verzinnen. Gebruik de pauzeknop
om de video bij elke tekening even te pauzeren, zodat
de leerlingen genoeg tijd hebben om een titel te
bedenken.
Taal: Verhalen schrijven
9
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 7: Aan het werk!
We zijn er nu helemaal klaar voor om ons eigen verhaal
te schrijven. Willem vat nog even kort samen wat je
nodig hebt, voor je echt gaat beginnen!
Willem
2.02 minuten
Lesdoel
Benodigdheden
Aan het einde van deze video hebben de leerlingen genoeg handvatten om met hun eigen verhaal te beginnen. Ze kunnen in hun
schrift een eigen verhaal gaan schrijven.
• Werkblad
• Schrijfschrift
• Pen
Voorbereiding
Probeer van tevoren in te schatten of de leerlingen alle voorgaande
lessen goed begrepen hebben. Als het goed is, hebben ze in les 5
al een verhaalschema geschreven en in les 6 een titel bedacht. Dat
kan als startpunt voor het echte verhaal dienen.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
In deze les kun je nog even terugblikken op wat er
in de afgelopen lessen behandeld is. De leerlingen
hebben fantasie en weten dat ze inspiratie nodig
hebben om een verhaal te schrijven. Ze kennen
verschillende verhaalsoorten, hebben een
verhaalschema bedacht en een goede titel. Zijn ze er
klaar voor om hun eigen verhaal te schrijven?
Na afloop van de video kun je de leerlingen de
opdracht geven om hun eigen verhaal te schrijven.
Laat ze hierbij gebruik maken van hun verhaalschema
om hun ideeën te structureren. Het werkblad bij deze
les stelt ook een paar vragen om meer inspiratie te
krijgen.
Tijdens de video
Geen suggesties.
Als er leerlingen zijn die nog moeite hebben met hun
verhaal, maak dan samen met hen een
verhaalschema, zodat ze genoeg houvast hebben om
aan hun verhaal te beginnen.
In les 8 worden nog meer schrijftips gegeven, maar
die zijn niet noodzakelijk om te beginnen aan het verhaal. Je kunt er zelf voor kiezen of je de video direct
na deze video afspeelt, of pas nadat de leerlingen hun
verhaal geschreven hebben.
Taal: Verhalen schrijven
www.teamtalento.nl
10
Taal: Verhalen schrijven
Workshop: Verhalen schrijven
Les 8: Schrijftips
Je weet nu hoe je een verhaal moet schrijven. Maar voor
de zekerheid geven we je toch nog een paar extra tips!
Willem
3.30 minuten
Lesdoel
De tips in deze video zijn vooral bedoeld voor leerlingen die verder
willen gaan en die schrijven ook echt als hobby willen doen. Zij kunnen de tips goed gebruiken in hun verdere schrijfcarrière.
Benodigdheden
•
geen
Voorbereiding
Je kunt deze les direct na les 7 doen, of pas nadat de leerlingen hun
eerste verhaal hebben geschreven. In het eerste geval geeft het
leerlingen die nog een beetje onzeker zijn wat meer vertrouwen. In
het tweede geval motiveert het leerlingen die echt enthousiast zijn
om nog veel meer verhalen te schrijven.
Lessuggesties
Voorkennis activeren
Afsluiting
Voor je de video start, zou je eerst nog aan de
leerlingen kunnen vragen wat ze nog zouden willen
weten voor ze aan hun verhaal beginnen. Wat zijn de
dingen die nog niet helemaal duidelijk zijn? Misschien
komen die wel in de video aan de orde. Of anders
weten de andere leerlingen vast wel het antwoord.
Met deze les is de workshop ten einde. Je leerlingen
zijn er helemaal klaar voor om een eigen verhaal te
schrijven. En hopelijk zijn ze ook enthousiast
geworden om schrijven als hobby op te pakken, zodat
we misschien wel over een paar jaar hun eigen
kinderboeken in de bibliotheek kunnen vinden!
Tijdens de video
Vond je deze workshop leuk? Kijk dan ook eens op
Team Talento, de leukste website voor talentontwikkeling in het basisonderwijs. Daar vind je nog veel
meer workshops van echte creatieve experts. Je kunt
die niet alleen in de klas volgen, maar je kunt ze ook
klaarzetten voor de leerlingen om thuis verder te
oefenen. Kijk dus snel op www.teamtalento.nl voor
meer informatie!
Willem vertelt in de video dat het soms wel een
jaar kan duren voor je verhaal echt in de winkel ligt.
Waarom zou dat zijn?
Taal: Verhalen schrijven
11
Wat is jouw talent?
Team Talento wordt ontwikkeld door CWG Media B.V.
Postbus 311
1600 AH Enkhuizen
internet: www.teamtalento.nl | e-mail: [email protected]