Het (on)nut van persoonscertificatie

Het (on)nut van persoonscertificatie
De hvk’er als ex
Is persoonscertificatie in de veiligheidskunde voor bepaalde sectoren noodzakelijk of slechts een bureaucratisch vehikel om aan inspectie te ontkomen? Voorlopig
lijken maar weinig veiligheidskundigen de moeite te
nemen om het certificaat te halen.
tekst Ton Bennink
14 arbo 05|2014
14
1-5-2014 14:44:42
thema opleiden
cuus-Truus?
H
et is in de bodemsector een allegaartje als het gaat om
eisen die er aan Veiligheids- en Gezondheidsplannen
gesteld worden. Deze V&G-plannen moeten door een
veiligheidskundige worden beoordeeld. En als de asbestparagraaf een stempel moet krijgen, dient de veiligheidskundige
gecertificeerd te zijn en als kerndeskundige door het leven te
gaan. Maar voor carcinogene, mutagene en reproductietoxische (CMR) stoffen als zink geldt dit weer niet. Daar volstaat
het diploma Hogere Veiligheidskunde. Petra Scheffers van Lelie
Consultancy maakt zich zorgen als bijvoorbeeld veiligheidskundigen (gecertificeerd of ongecertificeerd) die geen ervaring
hebben in de bodembranche Veiligheids- en Gezondheidsplannen opstellen. Dit kan leiden tot onveilige situaties. “Om de
Inspectie SZW tevreden te stellen, huren veel bodembedrijven
veiligheidskundigen in, al dan niet met ervaring in de bodembranche. Als je V&G-plan goedgekeurd is, heeft de Inspectie
de neiging om je met rust te laten. Probleem is dat bedrijven
vaak mensen inhuren die goedkoop zijn en nauwelijks ervaring hebben in de sector. Voor blootstelling aan asbest worden
beheersmaatregelen genomen, al zijn er altijd uitzonderingen
op de regel. Andere arborisico’s, daar zit het echte probleem.
Ik pleit voor veiligheidskundigen met ervaring in de branche.”
Complicatie is ook dat de gebruikelijke methode om asbest te
saneren, de SMArt methode, niet altijd uitvoerbaar is in de
Als je V&G-plan goedgekeurd is, heeft de
Inspectie de neiging
je met rust te laten
praktijk, zegt Scheffers. “Die methode schrijft voor hoe asbest
veilig te verwijderen. Asbestverwijderingsbedrijven houden
zich niet altijd aan die methode en dat wekt de aandacht van
de Inspectie. Voor arbo-maatregelen verwijzen zij naar de
hogere veiligheidskundige. Maar veel van die mensen hebben
geen branchespecifieke kennis.”
Carl Verbeek stelt veel V&G-plannen op in de sector en is op
een haar na gecertificeerd hvk’er. Hij bevestigt het verhaal van
Scheffers, al is hij het niet
eens met haar suggestie dat de Inspectie
zonder de inhuur van veiligheidskundigen meer op de nek
van bodembedrijven zou zitten. “De Inspectie SZW komt heel
weinig langs. Ik heb nog nooit een inspecteur gezien. De controle is te matig.”
Onderzoek deugt niet
Dat die controle misschien wel achterwege blijft omdat Verbeek
zijn werk goed doet, komt niet bij hem op. “We moeten werken
volgens de laatste stand van de techniek, maar daar wordt veel
mee gemarchandeerd. Het bepalen van de interventiewaarde;
ook zoiets. De wet schrijft bodemreiniging voor bij een asbestconcentratie van 100 milligram per gewogen kilogram in de
grond. Het Arbobesluit zegt dat werknemers helemaal niet in
aanraking mogen komen met asbest. Blijft de concentratie onder de 100 dan meten we in heel Nederland niet verder. Dan
kom je dus wel in aanraking met asbest omdat de hoeveelheid
onder dat wettelijk minimum blijft. Bovendien wordt maar 0,2
procent van de grond onderzocht. Het kan dus zijn dat er op de
ene plek 0,77 milligram wordt aangetroffen en een meter verderop meer dan 100 milligram. Dat onderzoek deugt niet.”
Volgens de hvk’er komen veel van zijn collega’s niet eens langs
om poolshoogte te nemen en doen ze de controle van een
V&G-plan vaak schriftelijk af. “Dat plan wordt dan in twee minuten afgehandeld door wat kruisjes te zetten. Het komt ook
voor dat er helemaal geen startwerkvergadering gehouden
wordt. Niemand kijkt dan naar de asbestrisico’s, welke maatregelen men al heeft genomen en of die ook worden uitgevoerd.
Daarmee ontbreekt dus de instructie voorafgaand aan de saneringswerkzaamheden; een wettelijke eis.”
arbo 05|2014 15
15
1-5-2014 14:44:42
'Je blindstaren op een
certificaat heeft geen
zin. Het is een kwestie
van beroepsethiek'
Verbeek ergert zich aan de laksheid binnen ‘zijn’ sector. Hij is
als ervaringsdeskundige aan de opleiding en de certificering
begonnen. “Als iedereen zich netjes aan de regels zou houden,
was er niets aan de hand. Maar ik zie dat het niveau van instroom bij de opleidingen daalt en dat er van allerlei versoepelingen plaatsvinden. Ook bij certificeerders van bedrijven.
Kiwa is, naast beoordelaar van een bedrijf, ook klant. Vroeger
rapporteerden ze ook als een werknemer geen helm op had
tijdens een audit. Dat hoeft niet meer, onder druk van de werkgevers in de sector. Dat is ook een verschraling. Kiwa zal als
klant de opdrachtgever niet dwarszitten. Voor jou tien andere
certificeerders, is dan de gedachte.”
Toch houdt Verbeek wel veel vertrouwen in certificatie. “Als je
met een gecertificeerd veiligheidskundige werkt, weet je in ieder geval zeker dat hij drie jaar werkervaring heeft. Daar kun je
van op aan.”
Administratief gedoe
Ronald Meijer van hvk- en mvk-opleider Copla herkent de
woorden van Verbeek gedeeltelijk. Hij merkt niet dat de startende ‘student’ Veiligheidskunde minder bagage heeft. “Dat
hoor ik wel vaker, maar ik kan niet zeggen dat de cursist van
vijf jaar geleden meer kennis en ervaring had. Het vereiste instroomniveau is een hbo denk- en werkniveau. Dat was toen al
en is nu nog steeds.”
Hij kan ook niet beamen dat er steeds minder gecertificeerde
veiligheidskundigen in de bodemsector werken. “Het kan zo
zijn. Het is een kleine vijver waarin gevist wordt en misschien
speelt de crisis ook wel een rol.”
Wat Meijer wel merkt is dat de drang om te certificeren niet
groot is bij veiligheidskundigen. “Een minderheid gaat het certificeringstraject in. Je moet nu nog eerst je opleiding hebben afgerond en beschikken over drie jaar werkervaring. De studietijd
van twee jaar telt wel mee. Ongeveer een jaar na het behalen
van het diploma kun je dus beginnen met de procedure voor het
verkrijgen van het persoonscertificaat. Ze zien de toegevoegde
waarde niet. Veel van de mensen die wij opleiden werken al in
een veiligheidsfunctie en krijgen van hun werkgever de mogelijkheid om veiligheidskundige te worden. Dat is genoeg om in
het werkveld actief te zijn. Certificering geeft hen te veel administratief gedoe. Een erkende opleiding is de enige eis.”
De persoonscertificering staat wel op het punt te veranderen.
Op 1 juli 2012 werden er nieuwe eisen aan de kerndeskundige
gesteld. De bedoeling is dat er dan iedere 5 jaar een examen
wordt afgenomen en dat de veiligheidskundige in spe een port-
16 arbo 05|2014
16
1-5-2014 14:44:42
thema opleiden
folio aanlegt. “Voor de initiële certificatie geldt dat je tegelijkertijd met het afronden van de hvk-opleiding gecertificeerd kunt
worden. Je hoeft dus geen jaar meer te wachten na het behalen
van het hvk-diploma. Maar die nieuwe systematiek is nog niet
van kracht. De Raad van de Accreditatie vindt de nieuwe eisen
nog niet helder genoeg geformuleerd.”
Niet blindstaren
In de opleiding benadrukt Meijer dat certificering in ieder geval met zich meebrengt dat de tijdens de opleiding opgedane
kennis up to date blijft. Hij geeft zelf ook bij- en nascholingscursussen. Maar dat blijven leren is weliswaar een eis van certificatie, het is niet het alleenrecht van dit traject. ”We hameren
er natuurlijk al tijdens de studie op dat mensen hun kennis
moeten bijhouden. Ook als ze zich niet laten certificeren. Wie
zijn vak serieus neemt, moet zich verdiepen. Dan maakt het
niet uit of je ervaring hebt in een bepaalde branche. De gecertificeerde veiligheidskundige uit de ziekenhuissector kan ook
een RI&E uit de bodemsector beoordelen. En de niet-gecertificeerde veiligheidskundige uit de petrochemische industrie kan
ook adviseren in de bodemsector. Als je je werk maar serieus
neemt, je wilt verdiepen in de sector en je het jargon en de
werkwijze van de betreffende sector eigen maakt. Je blindstaren op een certificaat heeft geen zin. Het is meer een kwestie
van beroepsethiek. ‘Hoe sta ik hier zelf in?’ moet de vraag zijn
die veiligheidskundigen zich stellen.”
Petra Scheffers is het niet eens met de opmerking van Meijer
dat het niet uitmaakt of je ervaring hebt in een bepaalde branche. “Dat staat haaks op mijn mening. Ik ben het daar principieel mee oneens.”
‘Een gecertificeerd
veiligheidskundige
heeft in ieder geval
3 jaar werkervaring’
(advertentie)
arbo 05|2014 17
17
1-5-2014 14:44:43

Download Report