leerlingen

DL O
L EE RS KBB RL AI DE 1
F
E ECREL N
I NTG EE NN W
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 2
Leerlingen werkblad
Pindakaas met sambal 2.0
Leesteksten met opdrachten voor de middenbouw/bovenbouw
Ieder land heeft zijn eigen muziek, in Turkije
maken ze heel andere muziek dan in Indonesië of in Nederland.
De muziek die in bepaald land wordt gemaakt is altijd
verbonden met gebruiken en gewoonten van de mensen uit dat
land, met de geschiedenis en de gebeurtenissen, de godsdienst
en de feesten. Ook zijn de soorten muziekinstrumenten anders
en er wordt er op verschillende manieren gezongen.
Tijdens de voorstelling maak je samen met theater Briza een
muzikale wereldreis in Nederland. Er wordt muziek gemaakt
uit de Andes, Brazilië, China, Italië, Marokko, Nederland,
Spanje, Suriname, en Turkije. In dit werkblad krijg je informatie
over deze landen, zodat je er alvast het een en ander over weet.
Nadat je de teksten hebt gelezen kun je de volgende opdrachten
maken.
Lees eerst de teksten over deze landen door.
Een aantal woorden in de teksten zijn in het
rood vermeldt, zoek de betekenis van deze woorden op.
Kies uit deze teksten het land uit dat jou het
meeste aanspreekt en zoek op de computer muziek op uit dit
land. Laat in de klas het door jou gevonden stukje muziek horen
en vertel waarom je dit hebt gekozen en wat je er van vindt.
Misschien kun je er ook iets meer informatie over opzoeken.
Welke instrumenten worden er gespeeld?
Wat voor soort muziek is het?
Muziek wordt overal op de wereld gemaakt,
altijd wordt er een bepaald gevoel in uitgedrukt en het roept
een bepaald gevoel bij je op. Van sommige muziek wordt je
bijvoorbeeld vrolijk van andere muziek verdrietig maar je kunt
er ook rustig van worden. Beschrijf naar welke muziek je zelf
graag luistert en waarom ……………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
……………………….
Noem twee speciale gelegenheden op
waarbij er (bijna overal in de wereld) muziek wordt gemaakt/
gespeeld:
1
Bruiloft
2
…………………….
3
……………………
•
•
•
•
Maak zelf de korte tekst over Nederland:
Waar ligt Nederland en hoe ziet het land er uit?
Vertel iets over de bevolking, de taal en de godsdienst in Nederland,
Eten in Nederland
Muziek uit Nederland
Leestekst
over het Andesgebergte, Brazilië, China,
Indonesië, Italië, Marokko, Nederland, Spanje, Suriname
(Creools en Hindoestaans), Turkije.
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 3
Achtergrondinformatie en muziek
uit de Andes
Waar ligt de Andes?
De Andes (voluit: La Cordillera de los Andes) is een grote,
langgerekte bergketen langs de westkust van Zuid-Amerika.
Het gebergte is ongeveer 7000 km lang, op sommige plaatsen
160 km breed en heeft een gemiddelde hoogte van ca. 4000 m.
De bergketen loopt voor het grootste gedeelte parallel aan de
kust van de Grote Oceaan. De Andes loopt door zeven ZuidAmerikaanse landen: Argentinië, Chili, Bolivia, Peru, Ecuador,
Colombia en Venezuela.
Vroeger woonden in de Andes gebergten de Inca’s en Chibcha’s.
Tegenwoordig zijn Quichua en de Aymarastammen de
belangrijkste bewoners van de Andes.
Eten in de Andes
In de landen waar de Andes ligt, zijn rijst en vlees, net als
in de rest van Zuid-Amerika, de hoofdbestanddelen van de
maaltijden. Dit wordt gegeten in combinatie met maïs, eieren
en groenten. Ook wordt er veel soep en vis gegeten. Geroosterde
cavia (cuy) een typisch gerecht uit deze landen!
Achtergrond informatie en muziek
uit Brazilië
Waar ligt Brazilië en hoe ziet het land er uit?
Brazilië ligt op het continent Zuid-Amerika. In het oosten
grenst het aan de Atlantische Oceaan en verder grenst het
aan wel tien andere landen. Het is het grootste land van ZuidAmerika. De hoofdstad is Brasilia. De grootste rivier die er
stroomt is de Amazone die wel 6540 km lang is. Brazilië heeft
regenwouden waar dieren leven zoals papegaaien, apen en
jaguars. Maar Brazilië heeft ook prachtige stranden.
Wie wonen er in Brazilië en welke taal spreken ze er?
Er leven wel 180 miljoen mensen in Brazilië, ze wonen in de
grote steden in het zuidoosten van het land. De meeste mensen
Godsdienst in de Andes
In de landen waar het Andesgebergte ligt hebben de meeste
mensen een christelijk geloof, ze zijn rooms-katholiek, maar
er zijn ook mensen die de protestantse kerk aanhangen. De
indiaanse bevolking in het Andesgebergte heeft een eigen
geloof, waarin pacha mama (moeder aarde) wordt vereerd.
Muziek in de Andes
De muziek van de Andes is de muziek van de bamboefluiten
en andere fluiten, zoals de panfluit en ook van de bombo’s
(trommels). De traditionele Andesmuziek komt vooral voor
in Bolivia, Ecuador en Peru. In deze landen wonen het
grootste aantal indianen uit Zuid-Amerika. Bij ieder feest of
ritueel wordt deze muziek gespeeld, maar in ieder dorp in
ieder land in het Andesgebied is weer een andere manier van
muziek maken met andere melodieën en anders gestemde
muziekinstrumenten.
Bombo en panfluit
die zich hier vestigden kwamen uit Noord-Amerika, dit was een
Indiaanse bevolking. Maar in de 16e eeuw werd Brazilië door de
Portugezen veroverd, daarom is de officiële taal nog steeds het
Portugees. Nu wonen er mensen uit de hele wereld, 60 procent
van de bevolking is van gemengde afkomst.
Godsdienst in Brazilië
De meeste mensen in Brazilië hebben een christelijke
godsdienst, ze zijn meestal katholiek en een klein deel van de
bevolking is protestant, maar er wonen ook mensen afkomstig
uit Afrikaanse landen met een eigen godsdienst.
Eten in Brazilië
Het is een enorm groot land, waar elke streek zijn eigen
producten kent. Maar in bijna alle gebieden wordt veel vis
en schaaldieren gegeten, maar ook vlees, bonen, kokosnoten,
limoen, rijst en tropisch fruit. Het nationale gerecht is feijoada,
dit is gemaakt van zwarte bonen, kruiden en rijst.
Muziek uit Brazilië
Samba muziek is heel populair in Brazilië. Er zijn sambascholen
waar mensen leren om samba muziek te maken en er op te
dansen. Het Braziliaanse carnaval is over de hele wereld bekend,
duizenden mensen gaan met carnaval in Rio de Janeiro de straat
op om te zingen en te dansen in de meest prachtige kostuums..
Andesgebergte Peru
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 4
Achtergrond informatie en muziek
Achtergrondinformatie en muziek
uit
Indonesië
uit China
Waar ligt China en hoe ziet het land er uit?
China ligt in Azië, het is een groot land, alleen Rusland en
Canada zijn groter. Het is het land met de meeste inwoners van
de wereld.
Bijna twee derde van China bestaat uit hoogvlakten en bergen,
een klein gedeelte is vlak, in het Noordwesten zijn woestijnen.
De Taklimakan is de grootste zandwoestijn. Van de rivieren zijn
de Yangtze en de Gele Rivier de belangrijkste.
Wie wonen er in China en welke taal spreken ze er?
De Han-Chinezen vormen met 94% de grootste groep inwoners
van het land. De kleinere groepen, waarvan de
Uyguren weer de grootste groep vormen, wonen vooral in
het noord- en zuidwesten van het land. De officiële taal is
Mandarijn (Chinees) maar er worden in China verschillende
(Chinese) talen gesproken.
Waar ligt Indonesië en hoe ziet het land er uit?
Indonesië heet officieel de Republiek Indonesië, het ligt in
Zuidoost-Azië. Het bestaat uit 17.508 eilanden en heeft de
meeste eilanden van alle landen op de wereld. De buurlanden
zijn Papoea-Nieuw-Guinea, Oost-Timor en Maleisië. Andere
landen die Indonesië rondom liggen zijn Singapore, Brunei, de
Filippijnen, Australië en de door India bestuurde Nicobaren.
Bekende eilanden zijn Java, Sumatra en Bali. De hoofdstad en
grootste stad is Jakarta op het eiland Java. De hoogste berg is de
Puncak, die is 4900 meter hoog. Indonesië bestaat voor 60% uit
bos en heeft een tropisch klimaat.
Indonesië was een lange tijd een kolonie van Nederland. Een
kolonie is een land dat door een ander land veroverd is en
bestuurd wordt.
Wie wonen er in Indonesië en welke taal spreken ze er?
De belangrijkste godsdiensten in China zijn het taoïsme
(een volksgeloof) en het boeddhisme. Het confucianisme, een
maatschappij-filosofische stroming, is ook wijdverbreid.
Het land heeft 251 miljoen inwoners. De grootste groep van de
inwoners zijn de Javanen 42%. De Soendanezen, de Maleisiërs
en de Madoerezen zijn de grootste niet-Javaanse groeperingen.
Kleine maar belangrijke groeperingen in Indonesië zijn de
Chinezen (Chinese Indonesiërs), Indiërs, Europeanen en
Arabieren.
Eten in China
Godsdienst in Indonesië
Godsdienst in China
De Chinese keuken is een veelzijdige keuken. Doordat het zo’n
groot land is met vele volkeren die er wonen kun je niet zeggen
dat er maar een soort keuken is. Maar er zijn basis ingrediënten
op te noemen die in alle soorten Chinese keukens voorkomen
zoals granen, rijst in het oosten, gierst en tarwe in het Noorden.
Dit wordt klaargemaakt als pasta, puur, als pap of in deegvorm.
Eend, kip, varken, sesam en pinda’s bijvoorbeeld worden
gebruikt om de granen meer smaak te geven. De belangrijkste
groenten zijn taugé (sojascheuten) en lente-uien.
Muziek uit China
De ontwikkeling van de Chinese muziek is anders dan die
van de westerse muziek. Veel westerlingen vinden dat Chinese
muziek anders klinkt en een beetje vreemd en Chinezen die
nooit westerse muziek gehoord hebben vinden dat westerse
muziek klinkt als “gemengd lawaai”. De ch’in is de meest
bekende Chinese citer het muziekinstrument heeft zeven
snaren.
Er zijn zes religies die officieel erkend zijn: de islam, het
protestantisme, het katholicisme, het hindoeïsme, het
boeddhisme en het confucianisme.
Eten in Indonesië
Alle eilanden in Indonesië hebben een eigen manier voor het
bereiden van eten, maar overal gebruiken ze veel kruiden in het
eten. De meest gebruikte kruiden zijn: laos (een plant die smaakt
naar gember), djintan (komijn), djahé (gemberwortel), kentjoer,
koenjit (kurkuma, geelwortel), ketoembar (korianderzaden).
Indonesiërs houden vaak van pittig eten, met veel rode peper.
De Indonesische keuken kent veel soorten gerechten, vaak
met rijst, vlees, kip, vis en groenten. Tahoe en tempé komen in
veel gerechten voor. Maar er wordt ook wel veel cassave (een
wortelknol) gegeten in plaats van rijst.
Muziek uit Indonesië
Op het eiland Java worden Wajang voorstellingen gespeeld,
dit is een toneelvoorstelling met poppen. Deze wajangpoppen
zijn vaak heel mooi gemaakt, met veel versieringen. Zo’n
voorstelling wordt vaak begeleid door een Gamelanorkest en
een verteller die spreekt in het (traditioneel-/oud-) Javaans. Het
is niet mogelijk om zomaar wajangverteller te worden, hier is
een speciale opleiding voor nodig. Er worden ook traditionele
wajang-dansen uitgevoerd, waarbij meisjes dansen met heel
sierlijke bewegingen. Ook is de angklung populair, dit is een
instrument gemaakt van bamboe, een schudinstrument.
Er zijn ook allerlei soorten popmuziek in de nationale taal
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 5
Eten in Italië
Italië is beroemd om de pasta’s, pizza’s en de wijnen die er
vandaan komen, maar ook om het Italiaanse ijs.
Muziek uit Italië
Italië is een land waar veel klassieke muziek vandaan komt.
Italianen zijn grote liefhebbers van opera. Bekende Italiaanse
componisten zijn Guiseppe Verdi, Antonio Vivaldi en Giacomo
Puccini. Maar Italiaanse film/popmuziek is ook erg geliefd.
Anklungs (Indonesie)
(Indonesisch) of in lokale talen en populaire muziek zoals
krontjong, dangdut, campursari, jaipongan en de regionale Pop
Java, Pop Sunda en Pop Minang.
Achtergrondinformatie en muziek
uit Marokko:
Waar ligt Marokko en hoe ziet het land er uit?
Achtergrondinformatie en muziek
uit Italië
Waar ligt Italië en hoe ziet het land er uit?
Italië ligt in Zuid Europa. In het noorden grenst Italië aan
Frankrijk, Zwitserland, Oostenrijk en Slovenië. De rest van het
land wordt omringd door de Tyreense Zee, de Middellandse
Zee, de Ionische Zee en de Adriatische Zee. De eilanden Sicilië,
Sardinië en Elba en een aantal kleinere eilanden behoren ook tot
Italië. Omdat Italië zo’n langgerekte vorm heeft wordt het ook
wel “de laars” genoemd. De hoofdstad van het land is Rome.
Wie wonen er in Italië en welke taal spreken ze er?
Op een grondgebied van ruim 300.000 km² wonen meer dan 61
miljoen (geteld in 2013) Italianen. Ze spreken Italiaans.
Godsdienst in Italië
De meeste Italianen hangen het christelijke geloof aan, ze zijn
katholiek. De paus staat aan het hoofd van de katholieke kerk en
woont en werkt Vaticaanstad.
Marokko ligt in Noord-Afrika. De hoofdstad is Rabat. Vanaf
Schiphol moet je drie en een half uur vliegen om er te komen,
je legt dan zo’n 3000 km af. Marokko bestaat voor een groot
deel uit bergen, maar er zijn ook woestijnen en vlakten. De
belangrijkste berggebieden zijn het Rifgebergte en het Atlas
gebergte. In het zuiden van Marokko ligt een woestijn, de
Sahara, met zand en steenvlaktes. Soms is er een groen gedeelte
met bomen, zo’n gedeelte heet een oase.
Wie wonen er in Marokko?
Marokko telde in 2013 32 miljoen inwoners, de ene helft is
Arabisch en de andere helft Berbers. De Arabieren kwamen
in de zevende eeuw na Christus in Marokko. Ze bekeerden
de bevolking van Marokko tot de Islam. Men denkt dat de
oorspronkelijke bevolking van Marokko de Berbers zijn, omdat
ze er in de Romeinse tijd al waren. Er zijn drie hoofdgroepen
Berbers, die ieder een eigen dialect spreken. De meeste Berbers
leven op het platteland.
Welke taal wordt er in Marokko gesproken?
De talen die er gesproken worden zijn de officiële taal, het
Arabisch en de Berbertalen. De Berbertalen worden niet
geschreven. Het Arabisch schrift is voor Nederlanders erg
moeilijk te begrijpen. Je leest het Arabisch schrift van rechts
naar links. Verder spreken ze in Marokko ook Frans.
Wat is de belangrijkste godsdienst?
De islam is de belangrijkste godsdienst in Marokko. Mensen
die de islam aanhangen noemen we moslims. Er is ook nog een
kleine groep die het Jodendom aanhangt.
Eten in Marokko
Marokkanen eten veel verschillende dingen, te veel om allemaal
op te noemen. Ze drinken graag muntthee, gevulde dadels zijn
een lekkernij en als avondeten wordt er vaak couscous gegeten,
dit is een grof gemalen tarwe, dat geserveerd wordt met allerlei
groenten en vlees.
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 6
Tamboerijn (Marokko)
Eten in Spanje
Spanjaarden houden van hun mediterrane (rond de
middellandse zee) keuken. Ze eten veel visgerechten, olijven.
Een bekend gerecht is bijvoorbeeld gazpacho, een koude soep
van knoflook, tomaten, komkommer en pepers. Paella is ook
een bekend gerecht dat veel wordt gegeten, het bestaat uit rijst
met allerlei vissoorten en schaaldieren, er zit ook vaak kip en
tomaten in en verder kun je er heerlijke tapas eten, dit zijn
allemaal kleine hapjes.
Muziek uit Spanje
Muziek uit Marokko
De Berbers hebben hun eigen muziek en muziekinstrumenten.
De awwada is een blaasinstrument dat maar aan een kant
open is. De rebab is een snaarinstrument met maar een snaar,
gemaakt van paardenharen. Verhalenvertellers gebruiken soms
een luit. Bij een Berberorkest horen ook slaginstrumenten,
bijvoorbeeld de grote tamboerijn (bendir). De Berbers houden
erg van dansen.
In Spanje houden ze erg van flamenco muziek, deze muziek
is en was verbonden met de rondtrekkende mensen. Bij
flamenco wordt gedanst, gezongen en gitaar gespeeld. Ritme
is heel belangrijk bij deze muziek, dit wordt gedaan met
handenklappen of met castagnetten maar ook door met de
voeten te stampen. Ritme ontstaat door afwisseling in lange
en korte muzieknoten in een bepaald tempo (snelheid van de
muziek). Het publiek moedigt de spelers vaak aan door olé
geroep!
Ook de Arabieren hebben hun eigen muziek. In de Arabische
muziek zijn de slaginstrumenten heel belangrijk. De ritmen
worden aangegeven met de tamboerijn (thar), de trom (ag-wal)
en een trom van klei met een vel er over heen (bugkha) en een
snaarinstrument (rebab).
Castagnettes (Spanje)
Achtergrondinformatie en muziek
uit Spanje
Waar ligt Spanje en hoe ziet het land er uit?
Spanje is na Frankrijk het grootste land van Europa, van oost
naar west is het land 800 km en van noord naar zuid 880 km.
Het is het een na hoogste land van Europa op Zwitserland na.
Het centrale deel van Spanje bestaat uit een enorme hoogvlakte,
de Meseta. Madrid is de hoofdstad. Bij Spanje horen ook diverse
eilanden, de Canarische Eilanden en De Balearen.
Wie wonen er in Spanje en welke taal wordt er
gesproken?
De Moren uit het noorden van Afrika kwamen 700 jaar geleden
naar Spanje, zij hebben zich vermengd met de bevolking die in
het zuiden van Spanje woonde. Je ziet veel mensen met zwart
haar en donkere ogen. Maar er wonen ook Spanjaarden met
blond of rood haar en licht ogen, hun voorouders waren Kelten
of Romeinen of een Germaans volk. In Spanje spreken ze
Spaans en Catalaans.
Godsdienst in Spanje
De meeste Spanjaarden zijn rooms-katholiek.
Achtergrondinformatie en muziek
uit Suriname (Creoolse en Hindoestaanse muziek)
Waar ligt Suriname en hoe ziet het land er uit?
Suriname, officieel de Republiek Suriname, is een republiek
aan de noordoostkust van Zuid-Amerika. Het land grenst in
het oosten aan Frans-Guyana, in het westen aan Guyana, in
het zuiden aan Brazilië en in het noorden aan de Atlantische
Oceaan.
Wie wonen er in Suriname en welke taal wordt er
gesproken??
Suriname is een van de dunst bevolkte landen ter wereld.
Suriname is ongeveer vier keer zo groot als Nederland, maar er
wonen maar 487.000 mensen.
De inwoners van Suriname wonen vooral in de steden aan de
kustlijn van het land. Ook de hoofdstad Paramaribo bevindt
zich hier. De oorspronkelijke bewoners van Suriname zijn
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 7
de indianen, maar net als in veel andere landen zijn ze hier
ook verdreven. De meeste indianen in Suriname leven in het
binnenland. In het binnenland wonen ook de boscreolen, die
er in stammen wonen. Aan de kustlijn van Suriname, waar de
meeste mensen wonen, leven creolen (komen oorspronkelijk uit
Afrika), Chinezen, Javanen (het eiland Java in Indonesië), en
Hindoestanen (komen oorspronkelijk uit in India).
De officiële taal in Suriname is het Nederlands, dit komt
omdat Suriname net als Indonesië ook een kolonie van
Nederland was. De scholen geven ook les in het Nederlands.
Naast het Nederlands heeft Suriname ook een eigen taal: het
Sranangtongo, of ook wel het Surinaams.
instrumenten worden door de invloed van rock- en popmuziek
aangevuld met westerse popinstrumenten, zoals een elektrische
gitaar, een basgitaar en een drumstel. Ook wordt er een
elektrisch orgel gebruikt.
Paramaribop is een jazzfusion-stijl, een combinatie van
Amerikaanse bebop en Surinaamse traditionele muziek.
Paramaribop combineert bebop met vrolijke dansmuziek zoals
kaseko’s en kawina’s. Er wordt ook Caribische muziek in deze
muziekstijl gebruikt.
Godsdienst in Suriname
Door de vele culturen in Suriname, zijn er ook veel
godsdiensten 41 % van de bevolking is christelijk, 20 % van
de bevolking is hindoeïstisch en 15% van de bevolking is
islamitisch.
Eten in Suriname
Als je denkt aan Surinaams eten dan denk je aan roti met kip
bijvoorbeeld. Roti is een grote pannenkoek die gevuld kan
worden met kip en kerrie en kouseband (dit zijn lange groene
bonen). Ook wordt er veel Bakkeljauw gegeten, dit is gedroogde
gezouten vis. Het wordt in de Surinaamse keuken gebruikt bij
veel gerechten zoals heri heri, moksi alesi, telo en gewoon als
bijgerecht bij verschillende groentesoorten. Surinaams eten lijkt
op eten uit India en Afrika, omdat de meeste voorouders hier
vandaan komen.
Darbuka (Turkije)
Achtergrond informatie en muziek
uit Turkije
Waar ligt Turkije en hoe ziet het land er uit?
Kawina’s (Suriname)
Muziek in Suriname
De apinti is een enkelvellig slaginstrument dat als
slaginstrument wordt gebruikt bij religieuze dansen en muziek.
Kaboela is een Afro-Surinaamse muziek- en dansstijl die ook
in Nederland te vinden is. Kaboela is een wilde muziek en
dansvorm.
Turkije ligt tussen het zuidoosten van Europa en het zuidwesten
van Azië. Turkije is 19 keer zo groot als Nederland. Het grenst
aan acht verschillende landen en drie zeeën, de Zwarte Zee, de
Middellandse Zee en de Egeïsche Zee. In het westen zijn veel
landbouwgebieden en veehouderijen. Er stromen drie grote
rivieren. In het midden van Turkije is de Anatolische hoogvlakte,
een kaal landschap met vlaktes en zoutmeren. In het oosten
is Turkije heel bergachtig. Twee heel bekende rivieren zijn de
Eufraat en de Tigris.
Wie wonen er in Turkije en welke taal spreken ze er?
Ongeveer 80 % van de mensen die er wonen stammen af van de
Turkse volken die in de loop van de elfde eeuw binnen trokken.
Nu wonen er meer dan 66 miljoen mensen.
Godsdienst in Turkije
Kaseko is Surinaamse dansmuziek, deze muziek komt van de
De belangrijkste godsdienst in Turkije is de islam.
traditionele Surinaams-creoolse kawina-muziek, zoals die vanaf
begin 1900 door creoolse straatmuzikanten in Paramaribo
Eten in Turkije
wordt gespeeld.
Turkse mensen houden van vlees en dan vooral van lams- en
schapenvlees, maar ook van Turks brood met komkommer
Kawina: is vraag-en-antwoordzang (ook wel call-and-response
of pregon-koor genoemd) en het gebruik van percussieen geitenkaas, tomaten, olijven en groenten zoals tomaten,
instrumenten. Het belangrijkste percussie-instrument is de
aubergines en paprika’s. Het zuidoosten van Turkije is beroemd
skratjie, dit is een grote trom/pauk met daarop een bekken.
om zijn zoetigheden, gebak en sterk gekruide gerechten. Baklava
Een nieuwe Surinaamse muzieksoort is kaseko. Percussieis een heerlijk zoet Turks gerecht.
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl
LEERLINGEN WERKBLAD 8
Muziek uit Turkije
Turkije kent veel soorten muziek, klassieke Turkse muziek,
Ottomaanse militaire muziek, Arabeske muziek, volksmuziek
en popmuziek. Alle muzieksoorten zijn heel uitbundig. De
Turkse popmuziek heeft een heel eigen geluid. Het is een mix
van Westerse pop- en Turkse volksmuziek. De kemence of
keman is een Turks muziekinstrument.
voor midden- en bovenbouw
Muziekinstrumenten indeling
Muziekinstrumenten worden onderverdeeld in:
• blaasinstrumenten van hout,
• blaasinstrumenten van koper,
• slaginstrumenten of
• snaarinstrumenten?
Bij welke muziekinstrumentensoort horen de instrumenten
thuis die in de voorstelling worden gebruikt: gitaar,
charango, cavaquimbo, bouzoukie, percussie, dwarsfluit,
panfluit, piccolo en accordeon, wavedrum en caja.
Als je de instrumenten niet kent, gebruik dan de computer
om ze op te zoeken.
Welke instrumenten ken je zelf nog en tot welke van de vier
groepen instrumenten behoren deze instrumenten?
voor onder-, midden- en bovenbouw
Speel je zelf één van deze instrumenten of heb je een ander
instrument? Neem het mee naar de klas en speel iets voor je
klasgenoten en vertel er iets over.
voor onder- midden- en bovenbouw
Maak zelf een muziekshaker en neem het mee naar de
voorstelling
Dit heb je nodig:
koker van bijvoorbeeld een poster of een keukenrol
karton
vulling voor in de koker, zoals popcorn pitten of rijst of zand
lijm
stiften/verf
schaar
Hoe maak je het?
Als je een koker van een poster hebt, dan kun je de koker
afsluiten met de deksels die er bij horen, als je een keukenrol
hebt, dan moet het zelf afsluiten. Maak dan als de vulling er
in gaat van karton zelf een deksel, en plak deze er omheen.
Beschilder of beplak de koker, gooi er popcorn pitten in of
rijst of zand, maar gooi het niet helemaal vol. Sluit de koker
af. Beschilder de koker met stiften of verf.
Met een koker kun je het laten regenen. Draai de koker
telkens voorzichtig om. De popcorn pitten glijden van de ene
kant naar de andere kant. Van een keukenrol maak je een
muziekshaker.
voor midden- en bovenbouw
Zelf een lied maken
Ga naar youtube Briza https://www.youtube.com/
user/Zeeheldentheater?feature=watch daar staat een
instrumentaal lied. Maak met de klas drie coupletten op deze
muziek over de liefde. Je kunt de coupletten opsturen naar
Briza, naar [email protected] Aan het eind van het schooljaar
wordt het beste lied gekozen en door Briza, gefilmd en op
de website gezet, de winnende klas krijgt kaartjes voor een
voorstelling van Briza.
LIED PINDAKAAS MET SAMBAL 2.0
“ZOVEEL SOORTEN MENSEN”
Zoveel soorten mensen,
En die hebben zo hun wensen,
Dat noem je mensenwensen!
Eten kan je mixen,
Dat zijn we aan het fixen,
Want “anders” is ook goed…
Dus dan weet je hoe het moet!!
Couscous met kouseband
En Pindakaas met Sambal!
Pizza met boontjes,
Roti Foe Yong hai!!!
Colofon
Idee en artistieke leiding: Jan Erik Noske, Yvette Olof
Composities en arrangementen:
Jan Erik Noske, Frank de Vries
Contacten scholen: Salima Bours/Maarten Savelkoel
Zakelijke leiding: Jan Erik Noske
PR/Marketing: Janine Hilverdink
Lichttechniek: Jorick vd Meis
Geluidtechniek: Jaap Vis en Rene Persoon
Ontwerp muziekleskist: Pedro de Jager, Ferguut den Boer
Samenstelling muziekleskist: Jan Erik Noske
Lesmateriaal: Sandra Bal
Vormgeving: Studio Lieveloo & Eliza Reszka
B R I Z A Trompstraat 340 2518 BT Den Haag Tel. 070 - 3654040 / 3992222 www.briza.nl