Draaien om de Venezolaanse brij - The Hague Institute for Global

16
ZATERDAG 8 MAART 2014
Trouw
wereld
Draaien om de Venezolaanse brij
Latijns-Amerikaanse regeringsleiders verdeeld over veroordeling van geweld tegen anti-regeringsdemonstranten
Edwin Koopman
De crisis in Venezuela heeft een diepe verdeeldheid blootgelegd binnen
Latijns-Amerika. De landen, verenigd
in de Organisatie van Amerikaanse
Staten, bereikten donderdagnacht
gedurende crisisberaad over Venezuela na acht uur praten nog geen consensus over een gemeenschappelijke
verklaring. Toen de vergadering vrijdag werd voortgezet, was al duidelijk
dat Venezuela dankzij die verdeeldheid eventuele veroordelingen kan
blokkeren.
Venezuela is al bijna vier weken het
toneel van felle demonstraties tegen
de regering van Nicolas Maduro,
waarbij soms hard wordt opgetreden. Donderdag viel de twintigste dode. Wereldwijd spraken leiders en organisaties zich hierover uit. De Verenigde Naties, het Europees Parlement en zelfs Paus Franciscus riepen
op tot verzoening.
Maar de OAS, bij uitstek het regionale platform in crisissituaties,
zweeg tot nu toe in alle talen. “Het is
onacceptabel dat dit halfrond stil
blijft en niets laat weten via zijn
meest belangrijke multilaterale instituut”, zei een verontwaardigde Carmen Lomellín, VS-ambassadeur bij
de OAS.
Die stilte was geen toeval. De crisis
in Venezuela is een hete aardappel.
Net als de Venezolanen zelf is ook Latijns-Amerika diep verdeeld over de
revolutie en de legitimiteit van de
protesten, een hete brij waar de OAS
liever omheen draait. Daarbij is ook
de OAS zelf omstreden. Dat is het gevolg van de eigen tandeloosheid,
maar ook van een doelbewust beleid
van Venezuela, dat zich ergert aan de
dominante rol van de Verenigde Staadvertentie
De oliediplomatie
van Caracas betaalt
zich nu uit in loyale
stemmen van de
buren en de
Caribische staatjes
Een demonstrant tegen de regering van Nicolas Maduro wordt door agenten in Caracas weggevoerd. FOTO REUTERS
ten. Het liefst zou Caracas de OAS opheffen, laat staan dat ze de organisatie zou toestaan te bemiddelen.
Wie het aandurft toch een rol voor
de OAS te suggereren heeft een pro-
bleem. Toen Panama opperde of het
onderhand geen tijd werd voor een
crisisberaad, verbrak Maduro direct
de diplomatieke banden met de mededeling dat hij nooit zal “accepte-
ren dat iemand samenzweert tegen
ons land”.
Toen de OAS uiteindelijk toch bij elkaar was, slaagde Venezuela er meesterlijk in zijn vijanden te isole ren.
Maduro kan daarbij rekenen op zijn
boezemvrienden Cuba, Bolivia, Ecuador en Nicaragua, verenigd in de Alba, een door Maduro’s voorganger
Hugo Chávez opgerichte club van ‘revolutionaire’ landen. Daarnaast heeft
olieproducent Venezuela met goedkope olieleveranties menig buurland
en een hele serie Caribische staatjes
aan zich weten te binden. Die zogenaamde ‘oliediplomatie’ betaalt zich
nu uit in loyale stemmen.
Daarmee is de OAS inzake de Venezolaanse crisis vleugellam en dat was
ook precies de bedoeling van Hugo
Chávez, die vorig jaar overleed aan
kanker. Hij stond mede aan de wieg
van een serie nieuwe regionale organisaties zoals Unasur, waarin alleen
de landen van Zuid-Amerika zitten,
dus zonder de Verenigde Staten.
Als er al bemiddeld moet worden,
zien de Venezolanen liever een rol
voor een van die nieuwe clubs. Overigens heeft ook de Unasur zich nog
niet uitgesproken. Een bijeenkomst
op hoog niveau staat voor volgende
week op de agenda.
ICC: Congolese militieleider
schuldig aan oorlogsmisdaden
Als 24-jarige was Katanga medeplichtig aan uitmoorden van dorp
Victor Kuijpens
De Congolese militieleider Germain
Katanga (35) is medeplichtig bevonden aan moord, aanvallen op burgers
en plundering.
Dat oordeel velde het Internationaal Strafhof in Den Haag gisterochtend in zijn tweede veroordeling
sinds de oprichting in 2002. Katanga
is vrijgesproken van de aanklachten
wegens verkrachting, seksuele slavernij en het inzetten van kindsoldaten.
Volgens Jill Coster van Voorhout
van The Hague Institute for Global
Justice, wordt de uitspraak in Congo
en door juristen wereldwijd met belangstelling gevolgd: “Met de veroordeling voor een aanval op burgers is
er wel enige vorm van erkenning
voor de slachtoffers van verkrachting. Maar zij zullen dat anders ervaren dan wanneer Katanga ook daarvoor was veroordeeld.”
In een februarinacht in 2003 werden bewoners van het Congolese
dorp Bogoro aangevallen door een
militie van het concurrerende Lenduvolk. Gewapend met geweren en
machetes doodden honderden solda-
ten minstens zestig vrouwen, mannen en kinderen. Het werkelijke aantal slachtoffers wordt veel hoger geschat. “Aan het eind van de dag was
het dorp leeg”, zei rechter Bruno Cotte in de uitspraak.
De toen vierentwintigjarige Katanga was als ‘president’ van de militie
betrokken bij het plannen van de
‘Het is belangrijk
voor het hof om te
tonen dat ze een
moeilijke zaak
kunnen afronden’
aanval en leverde de wapens. Hoewel
hij aanvankelijk was aangeklaagd als
hoofdverdachte, zette het hof die
aanklacht in november 2012 om
naar medeplichtigheid. Katanga was
een belangrijke spil maar was niet in
staat om zijn commandanten in Bogoro te controleren, zo meent het
hof.
Militiesoldaten verkrachtten vrou-
wen en hielden sommigen twee weken lang gevangen als seksslaven. De
militie bestond voor een groot deel
uit kindsoldaten. Er is echter onvoldoende bewijs dat Katanga achter deze misdaden zat.
“In sommige zaken is het lastig om
medisch te bewijzen dat verkrachting heeft plaatsgevonden”, zegt juriste Coster van Voorhout. “In deze
zaak was dat niet het geval. Hier kon
de persoonlijke verantwoordelijkheid van Katanga echter niet worden
aangetoond.”
Toch is deze veroordeling door het
Internationaal Strafhof een belangrijke opsteker volgens Coster van
Voorhout: “Het is belangrijk voor het
hof om te laten zien dat ze een moeilijke zaak als deze kunnen afronden.”
De oorlogsmisdaden werden gepleegd tijdens de Congolese burgeroorlog. Negen Afrikaanse landen en
talrijke milities streden over territorium en waardevolle grondstoffen.
Tussen 1998 en 2003 kwamen daarbij naar schatting enkele miljoenen
mensen om het leven.
Katanga’s strafmaat wordt eind
maart bekend gemaakt.

Download Report