1 BIJLAGEN-RAPPORT Versterking sociale infrastructuur Fryslân Leeuwarden, 7 mei 2014 2 3 INHOUD I OVERZICHT SOCIALE INFRASTRUCTUUR PER GEMEENTE II AANBOD DIENSTEN PER MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIE COC Friesland FSU (Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden) Hoor Friesland Humanitas LFB - door en voor mensen met een (verstandelijke) beperking Sensoor Fryslân SFO (Stichting Friese Ouderenbonden) Solidair Friesland / PKN Tûmba Zorgbelang Friesland 5 31 32 38 47 58 67 80 82 85 99 103 III OVERZICHT MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES SOCIAAL DOMEIN FRYSLÂN 113 IV WELZIJNSINSTELLINGEN FRYSLÂN 117 V LIDORGANISATIES ZORGBELANG 125 VI PROJECTPLAN VERSTERKING SOCIALE INFRASTRUCTUUR 129 4 5 I OVERZICHT SOCIALE INFRASTRUCTUUR PER GEMEENTE (alfabetisch) Per Friese gemeente is een tabel opgesteld, die de sociale infrastructuur van de gemeente weergeeft. De tabel geeft de huidige situatie aan en geeft de infrastructuur op hoofdlijnen weer. Bovenaan elke tabel is een zinsnede opgenomen, (veelal) afkomstig uit de meest recente programmabegroting, die krachtig samenvat wat het beleidsmatige uitgangspunt van de gemeente is op het gebied van het sociaal domein. In veel gevallen heeft de zin betrekking op de komende decentralisaties. Alle zinnen tezamen geven een beeld van de manier waarop Friese gemeenten in de toekomst met hun sociale domein wensen om te gaan. De tabel is opgedeeld in een aantal hoofd- en subdomeinen. Dit zijn beleidsmatige opdelingen, die in het rapport (H3) verder toegelicht worden. Binnen de domeinen wordt een onderscheid gemaakt naar uitvoerders. Dit zijn uitvoeringsorganisaties en diensten verbonden aan de gemeenten, maatschappelijke organisaties (die centraal staan in dit rapport) en ‘andere organisaties’, andere maatschappelijke organisaties dan de elf die behandeld worden in dit rapport. Per gemeente wordt de actieve welzijnsinstelling (of meerdere) genoemd inclusief een korte toelichting van werkzaamheden. In bijlage IV staat een uitgebreider overzicht van welzijnsinstellingen en hun werkzaamheden. In bijlage III is een overzicht opgenomen van alle maatschappelijke organisaties actief in de Friese gemeenten. In dat overzicht wordt kort aangegeven op welke activiteit elke organisatie zich richt. De meest recente programmabegrotingen en digitale (en een enkel analoog exemplaar) van de Friese gemeenten zijn geraadpleegd. De websites van de welzijnsinstellingen, MEE Friesland, Maatschappelijk Werk Fryslân en Sociale Teams Fryslân en indien nodig website van de betreffende gemeente zijn geraadpleegd. Met de meeste gemeenten of met een representant van een samenwerkende regio, is een gesprek gevoerd over de huidige beleidsuitvoering en uitvoerings- en maatschappelijke organisaties in de betreffende gemeente(n). Het gesprek is tevens gebruikt om de inhoud van de tabellen globaal te toetsen. N.B. De aanwezigheid van een maatschappelijke organisatie in een bepaalde gemeente zegt niet direct iets over de relatie tussen gemeente en maatschappelijke organisatie. In sommige gevallen kan op basis van een programmabegroting gesproken worden over een subsidie/werkrelatie. In andere gevallen kan op basis van de gemeentegids alleen geconstateerd worden dat de maatschappelijke organisatie aanwezig is in de betreffende gemeente. Elke maatschappelijke organisatie is toegedeeld aan één 'hoofddomein'. Dit betekent niet persé dat hun activiteiten zich beperken tot dit domein, maar hier ligt wel de nadruk. Het kan zijn dat organisaties actief zijn in Welzijn, maar daarbij ook activiteiten voor jongeren (dus Jongerenwerk) organiseren. 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 II AANBOD DIENSTEN PER MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIE Per maatschappelijke organisatie is een aantal diensten opgenomen. Elke maatschappelijke organisatie kan deze diensten, alleen of gezamenlijk, aanbieden aan Friese gemeenten. Aanbod op regionaal of provinciaal niveau is ook goed mogelijk. Per dienst, met elk een eigen titel en nummer, is beschreven: in welk domein (de domeinen volgen de gemeentelijke beleidsindeling) de dienst past; welke functie de dienst heeft (de functies worden toegelicht in H4 van het rapport); hoe het aanbod eruitziet, met andere woorden, wat houdt de dienst in? welke maatschappelijke organisatie de dienst aanbiedt (of meerdere partijen); wat het algemene doel van de dienst is; tot welke concrete resultaten het uitvoeren van de dienst leidt; wat de doelgroep van de dienst is; met welke (maatschappelijke) organisatie(s) samengewerkt wordt bij het aanbieden/uitvoeren van de dienst; met welke (maatschappelijke) organisatie(s) of dienst de aangeboden dienst raakvlakken vertoont; hoe de dienst aansluit bij (doelen en opgaven in) de sociale infrastructuur van de gemeente. Alle diensten zijn ook te bekijken op de website: http://sociaalfryslan.nl/ De huidige diensten van (elf) maatschappelijke organisaties zijn geraadpleegd op basis van de websites, jaarverslagen en beschikbare informatie over diensten. Met elke maatschappelijke organisatie is in ieder geval één gesprek en soms meerdere gesprekken gevoerd over het dienstenaanbod. In samenwerking met de maatschappelijke organisaties is gekomen tot de diensten zoals opgenomen in deze bijlage. 32 COC Friesland 33 Domein Welzijn en Jeugd Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 1 Groepsgesprekken en bijeenkomsten Aanbod Voor verschillende groepen worden groepsgesprekken en bijeenkomsten georganiseerd. Lotgenotencontact ontstaat, waarbij deelnemers ervaringen uitwisselen en 'zichzelf' kunnen zijn in een veilige omgeving: -Oars as oars: een maandelijkse ontmoetingsmiddag voor LHBT’ers met een verstandelijke beperking, met begeleiding vanuit COC Friesland; -Jong&Out: een groep jongeren (14-18 jaar) organiseert iedere maand op de laatste zondagmiddag zelf een bijeenkomst bij het COC Friesland. Jong & Out heeft een Facebook-pagina; -Expreszo: jongeren van 18 t/m 26 jaar kunnen terecht bij Expreszo om andere jongeren te ontmoeten; -Orpheus: Orpheus organiseert op de derde donderdag van de maand gespreksavonden. Zij bieden een plek voor mensen in een heterorelatie om te praten over homoseksuele gevoelens; -Mannen- en vrouwengespreksgroepen: Gespreksavonden en activiteitenavonden wisselen elkaar maandelijks af. De deelnemers beslissen zelf mee over invulling van de avond. Er is altijd een ervaren groepsleider aanwezig; -Rozee: de maandelijkse groep voor ouderen (vanaf ongeveer 50 jaar) wordt georganiseerd in samenwerking met ANBO Roze. Er komen verschillende onderwerpen aan bod en er worden uitstapjes gemaakt. Bezoekers komen vaak zelf met plannen voor invulling van de middag; -Sunday Rose: gezelligheidsmiddag op zondag voor doelgroep boven de +/40 jaar en ouder; -Filmavond: Eenmaal per maand wordt er in de huiskamer een film vertoond waar het thema seksuele diversiteit aan de orde komt. Aanbieder(s) COC Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is LHBT bespreekbaar te maken, bij te dragen aan acceptatie en tegengaan van sociaal isolement. Resultaten Ondersteuning van de doelgroep en zo bijdragen aan een sterkere positie in de directe omgeving en in de maatschappij. Doelgroep/ problematiek LHBT'ers en specifieke groepen als: LHBT'ers met verstandelijke beperking, LHBT-jongeren, homoseksuelen in een heterorelatie en ouderen. Samenwerking Samenwerking met LFB en SFO (ANBO Roze). Raakvlakken Het Dienstheeft deels dezelfde doelgroep als jongeren- en ouderenwerk en activiteiten en ondersteuning voor mensen met een (verstandelijke) beperking. Formulering aanbod aan gemeenten Het ondersteunen van de doelgroep LHBT draagt bij aan inclusiviteit van de samenleving en het voorkomen van discriminatie en sociaal isolement. 34 Domein Jeugd Functie Voorlichting en educatie Dienst 2 Voorlichting op scholen (rondom LHBT) Aanbod Voorlichtingslessen en filmmateriaal wordt ontwikkeld voor en aangeboden aan scholen. LHBT-emancipatie staat centraal: emancipatie van lesbische, homoseksuele, biseksuele mensen en transgenders. COC Friesland en Tûmba werken al een aantal jaren samen aan het bevorderen van een veilig leefklimaat en veilige scholen. Een belangrijke werkvorm binnen dit project is het spel ‘Wie van de Drie’. Het spel is geïnspireerd op het bekende tv-spel. Drie kandidaten stellen zich voor aan een groep en vertellen dat ze homoseksueel zijn. Aan de groep de opdracht om, via het stellen van vragen, er achter te komen wie van de drie de waarheid spreekt. Aan het slot van het spel maakt de echte homo zich bekend en wordt het spel afgerond met een klassikaal gesprek. Het is een luchtig spel waarbij leerlingen actief betrokken worden en ruimte geboden wordt voor verschillende meningen. Aanbieder(s) COC Friesland en Tûmba Doel/ Maatschappelijke opbrengst Gelijke rechten, emancipatie en sociale acceptatie van LHBT’ers. Resultaten LHBT is bespreekbaar. Bijdrage aan tolerantie, acceptatie en antidiscriminatie. Doelgroep/ problematiek Leerlingen (en hun leraren) op basisscholen en in het voortgezet onderwijs en studenten van het MBO en HBO. Samenwerking Tûmba (in kader van het Educatieproject: Koplopers LHBT-emancipatie) Raakvlakken Raakvlak is er met voorlichting op scholen door andere (maatschappelijke) organisaties. Tevens is er raakvlak met deskundigheidsbevordering vrijwilligers, die zich inzetten voor voorlichtingslessen en bijvoorbeeld deelnemen aan het spel ‘Wie van de drie’. Formulering aanbod aan gemeenten Dit Dienstdraagt bij aan het voorkomen van sociale uitsluiting (van de doelgroep LHBT). De voorlichting bevordert een veilig leerklimaat op scholen, waar scholieren, studenten en bewoners zichzelf kunnen zijn en levert een bijdrage aan de inclusiviteit van de Friese samenleving. Het spel ‘Wie van de Drie’ kan verder ontwikkeld worden om buiten het onderwijs in te zetten, en ook op andere thema’s dan seksuele diversiteit. Nu wordt het spel ook al in verzorgingshuizen ingezet om seksuele diversiteit onder ouderen bespreekbaar te maken. 35 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 3 Voorlichting homoseksualiteit verzorgingshuizen Aanbod Homoseksualiteit (en breder LHTB) wordt in verzorgingshuizen onder de aandacht gebracht door informatiebijeenkomsten, ervaringsuitwisselingen en toneelvoorstellingen. Het aanbod is vooral bedoeld voor het personeel van verzorgingshuizen en ook studenten van zorgopleidingen. Door ervaringsdeskundigen wordt gesproken met de medewerkers over het aanwezig zijn van LHTB-ouderen in hun instelling. Er is een Tolerantiescan en het kwaliteitscertificaat Roze Loper opgesteld i.s.m. KIWA. De scan en het certificaat kunnen gebruikt worden door instellingen om te zien of de zorg voor LHBT-ouderen goed op orde is. Aanbieder(s) COC Friesland en SFO, Manus Branderstichting, Stichting Roze 50+ Doel/ Maatschappelijke opbrengst Aandacht voor de positie van oudere LHBT'ers in verzorgingshuizen draagt bij aan een inclusiever zorgaanbod in de gemeente. Resultaten Aandacht voor oudere LHBT'ers is onderdeel van zorg in verzorgingshuizen. Doelgroep/ problematiek Medewerkers en management van verzorgingshuizen en studenten van zorgopleidingen. Samenwerking SFO, Stichting De Blikopener en de Manus Brander Stichting, Partoer, KIWA (certificeringsinstituut zorg) Raakvlakken -Lesmodule zorgopleidingen -Ouderenbeleid Formulering aanbod aan gemeenten LHBT'ers in verzorgingshuizen zijn een moeilijk te bereiken doelgroep, waar op dit moment nog weinig aandacht voor is. Deze dienst versterkt het zorgaanbod voor oudere LHBT'ers in Friesland en draagt zo bij aan het sociale gehalte en de inclusiviteit van het Friese zorgaanbod. 36 Domein Welzijn Functie Signalering Dienst 4 Meldingen discriminatie en geweld tegen homo's Aanbod COC Friesland is een belangenorganisatie en geeft door haar activiteitenaanbod een gezicht aan de gemeenschap van LHBT’ers in de samenleving. Daardoor vormt zij in praktijk een aanknopingspunt voor mensen die daarover in gesprek willen. COC biedt in Friesland dan ook een plek waar mensen terecht kunnen met vragen en klachten of meldingen van discriminatie en geweld. Indien nodig verwijst COC Friesland door naar een plek (Tûmba, politie) waar klachten en meldingen officieel geregistreerd en verder aangepakt worden. Aanbieder(s) COC Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Signalering van discriminatie en geweld tegen homo’s in de Friese samenleving en tolerantie bevorderen. Resultaten -Een plek waar LHTB’ers met een vraag, klacht of melding terecht kunnen. -(Beleids)informatie over discriminatie en geweld in Fryslân. Doelgroep/ problematiek LHBT'ers in Friesland. Samenwerking Het Meldpunt Discriminatie, uitgevoerd en gecoördineerd door Tûmba. Raakvlakken Tûmba doet de officiële registratie van klachten en meldingen op het gebied van discriminatie. COC Friesland werkt mee in de keten van Tûmba, justitie en politie. Mensen kunnen terecht voor een gesprek bij COC Friesland. Indien nodig adviseert COC Friesland melding en aangifte te doen via Tûmba. Formulering aanbod aan gemeenten Gemeenten hebben een wettelijke taak op het gebied van monitoring van discriminatie en zijn verantwoordelijkheid voor veiligheid van haar burgers. COC Friesland vervult een rol in de keten van organisaties die discriminatie, onder andere op het gebied van homoseksualiteit, aanpakken en proberen te voorkomen. 37 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 5 Ondersteuning allochtone LHTB’ers Aanbod COC Friesland heeft een aantal vrijwilligers getraind om vluchtelingen, opgevangen in AZC’s in Nederland, te kunnen begeleiden. Begeleiden betekent in eerste plaats er zijn voor de ander, en op individueel niveau een gesprek kunnen voeren. De nadruk ligt op sociale begeleiding van LHBT’ers. Hulp met betrekking tot de rechtspositie van de vluchtelingen kan COC Friesland nadrukkelijk niet bieden. Landelijk zet COC Nederland een groep ‘Respect2love’ op. De website Respect2Love richt zich op allochtone jongeren met homoseksuele of lesbische gevoelens. Respect2love fungeert als een portal voor iedereen die vragen heeft over homoseksualiteit in relatie tot etniciteit. Uit de praktijk is gebleken dat allochtone jongeren behoefte hebben aan vertrouwelijke- gesprekken met mensen uit eigen -etnisch/religieuzekring. Deze site biedt de mogelijkheid om gesprekken met vertrouwenspersonen te voeren. Maar de site kent ook een chat-mogelijkheid waarbij jongeren zelf ervaringen kunnen uitwisselen. Ook bleken jongeren behoefte te hebben aan begeleiding bij het opzetten van activiteiten en de site biedt een toolkit die jongeren zelf kunnen gebruiken met o.a. tips over twinning van een informele organisatie met een al wat langer bestaande groep. De website bevat een forum, een community, een toolkit, informatie over vertrouwenspersonen en informatie over homoseksualiteit. Het streven van COC Friesland is om op termijn ook in de Friese regio een Respect2love-groep op te zetten. Dit is lastig omdat allochtone LHTB’ers niet altijd even gemakkelijk in de openbaarheid treden. Met hulp vanuit COC Nederland wil COC Friesland een aanbod voor de allochtone groep in Friesland gaan bieden. Aanbieder(s) COC Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is om LHBT bespreekbaar te maken en bij te dragen aan acceptatie en antidiscriminatie. Resultaten Mogelijkheid voor vluchtelingen en allochtone jongeren om een vraag te stellen of een gesprek aan te gaan. Doelgroep/ problematiek Allochtonene LHBT’ers (eventueel in AZC’s) in Friesland. Samenwerking Respect2Love is een co-productie van COC Nederland en FORUM. Richting de AZC’s kan samengewerkt worden met Solidair, PKN en Vluchtelingenwerk Noord-Nederland. Raakvlakken Solidair en PKN richten zich ook actief op de doelgroep van deze dienst vluchtelingen en allochtene(n) (jongeren). Formulering aanbod aan gemeenten De dienst levert maatwerk aan een specifieke doelgroep (allochtone LHTB’ers) in Friesland. De beschikbaarheid van COC voor een gesprek en hulp draagt bij aan de empowerment van deze mensen en versterkt het sociale gehalte van de Friese samenleving. 38 FSU Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden 39 Domein Werk en Inkomen Functie Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Dienst 1 Deskundigheidsbevordering en kwaliteitsverbetering Aanbod Het FSU is een samenwerkingsverband met veel betrokken vrijwilligers. Vrijwilligers worden bijvoorbeeld ingezet voor spreekuurpunten, cliëntenraden en projecten. Ook de aangesloten belangenorganisaties bestaan hoofdzakelijk uit vrijwilligers. Het FSU geeft de vrijwilligers praktijkgerichte scholing en training. Competenties van de deelnemers worden getraind en de strategische vaardigheden en inhoudelijke kennis van vrijwilligers wordt versterkt. Concreet biedt het FSU: -scholingsbijeenkomsten, gericht op kennis (sociale zekerheid, arbeidsrecht, schuldhulp, inkomensregelingen, bezwaar en beroep etc.); -trainingsbijeenkomsten, gericht op vaardigheden (vrijwillige hulpverlening, gesprekstechniek, onderhandelen etc.); -teambuilding, gericht op versterking van onderlinge samenwerking van vrijwilligers in spreekuurpunten en cliëntenraden; -themabijeenkomsten en conferenties, gericht op actuele informatie uitwisseling en visieontwikkeling; -workshops waarin interactie centraal staat (zoals het sociaal Ganzenbordspel). Aanbieder(s) FSU Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een rechtvaardige en solidaire samenleving waarin kwetsbare burgers op steun kunnen rekenen en een eigen perspectief ontwikkelen. Resultaten Door scholing en training worden de vrijwilligers in staat gesteld goed te functioneren als hulpverlener/belangenbehartiger/bestuurder. Doel is om zo de kwaliteit van de cliënt- en burgerparticipatie en hulpverlening op het gebied van Werk en Inkomen te versterken. Doelgroep/ problematiek Vrijwilligers/vertegenwoordigers in spreekuurpunten, cliëntenraden Werk en Inkomen, projecten, lokale samenwerkingsverbanden en aangesloten belangenorganisaties. Samenwerking Samenwerking met: -Zorgbelang Fryslân, informatiebijeenkomsten voor Wmo-, Wwb- en Wswraden (deels in kader van AVI), Belastingdienst Leeuwarden, Welzijn Centraal Leeuwarden, Present Promotions. Raakvlakken Het FSU kan met Zorgbelang Fryslan, Solidair, PKN, vakbonden, Partoer en de ROC’s een gezamenlijk aanbod ontwikkelen. Formulering aanbod aan gemeenten Het vrijwilligerswerk van FSU vormt een aanvulling op de gemeentelijke dienstverlening op het gebied van Werk en Inkomen. FSU voorziet vrijwilligers in kennis en vaardigheden waardoor binnen de gemeenten meer maatwerk en een betere kwaliteit van hulpverlening aangeboden kan worden. 40 Domein Werk en Inkomen Functie Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Dienst 2 Ondersteuning en vernieuwing van de burger/cliëntparticipatie Aanbod De cliëntparticipatie in Fryslân is op dit moment hoofdzakelijk vormgegeven door cliëntenraden. Het FSU wil de directe ondersteuning van cliëntenraden borgen bij lokale welzijnsinstellingen zodat dat de FSU-opbouwwerkers zich concentreren op de ontwikkeling van nieuwe participatievormen en methoden die inspelen op de Kantelingsgedachte. Het FSU inventariseert op welke manier de cliëntenraden steun willen hebben van het lokale welzijnswerk. Het FSU kan het lokale welzijnswerk mobiliseren om een bijdrage te leveren aan de ondersteuning en vernieuwing van de burger/cliëntparticipatie: lokale steun voor lokale voorzieningen. De FSUopbouwwerkers willen hun kennis overdragen en hun materiaal beschikbaar stellen om dit mogelijk te maken. Het FSU wil meerdere vormen van participatie introduceren waarbij niet de beleidsvoorbereiding maar de toetsing van beleid de kern van het advieswerk is. Aanbieder(s) FSU - opbouwwerkers Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een rechtvaardige en solidaire samenleving waarin kwetsbare burgers op steun kunnen rekenen en een eigen perspectief ontwikkelen. Resultaten Een gevarieerde en goed afgestemde cliëntparticipatie, die burgers in staat stelt het gemeentelijk beleid en beleid van uitvoeringsinstanties te toetsen en te verbeteren. Doelgroep/ problematiek Leden van cliëntenraden en ook Wmo-adviesraden en belangenorganisaties, uitvoeringsinstellingen, gemeenten en welzijnsinstellingen (advies over de ontwikkeling en het onderhoud van cliëntenparticipatie). Samenwerking Samenwerking met: Zorgbelang Fryslan (deels in het kader van AVI), Partoer, regionale Welzijnsinstellingen. Raakvlakken Themabijeenkomsten (over actuele onderwerpen) leveren ingrediënten voor visiedocumenten bedoeld voor gemeenteraden en uitvoeringsinstanties. Formulering aanbod aan gemeenten Het FSU ondersteunt de lokale ontwikkeling naar een integrale en brede burgerparticipatie, met verbindingen tussen verschillende beleidsterreinen. Het FSU adviseert de gemeenten vanuit burger- en cliëntperspectief. 41 Domein Werk en Inkomen Functie (Aanvullende) hulpverlening / ondersteuning bij klachten/ netwerkonderhoud en -ontwikkeling Dienst 3 Spreekuurpunten Aanbod FSU coördineert en ondersteunt spreekuurpunten in Friese gemeenten. Het spreekuur (op vaste tijden) van FSU levert hulp in de vorm van informatie en advies. Concreet gaat het om: -informatie over regels, rechten en plichten; -hulp bij het aanvragen van een uitkering of voorziening en oplossen van inkomens- en schuldproblemen; -ondersteuning en advies bij contacten met uitvoeringsinstanties; -ondersteuning en advies bij bezwaren en procedures; -inzet mobiele spreekuurhouders bij vast spreekuur of huisbezoek; -de Kanskaartaanpak, deur-aan-deurverspreiding van kaarten met vermelding van regelingen voor inkomenssteun en huisbezoek met hulpaanbod. Vanuit de spreekuurpunten stimuleert FSU concrete samenwerking tussen vrijwillige en professionele hulpverlening en binnen lokale netwerken waarin partners elkaar voorzieningen en diensten kunnen benutten. Het stimuleren van de lokale spreekuurpunten om zich om te vormen tot brede steunpunten in wijken en dorpen past hierbij. Deskundigheid en specialismen van vrijwilligers van verschillende organisaties worden in het steunpunt gebundeld. Resultaat is een netwerk aan lokale basisvoorzieningen die een laagdrempelige opvang door vrijwillige hulpverleners biedt. De lokale steunpunten fungeren als eerste opvangpunt voor burgers met lage inkomens en grote afhankelijkheid van zorg. Aanbieder(s) FSU – vrijwillige hulpverleners en ervaringsdeskundigen Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is uitkeringsgerechtigden te helpen met ondersteuning in de vorm van informatie en praktische hulp. Resultaten Plaatselijke spreekuren, verspreid door heel Fryslân die effectief en met kwaliteit functioneren. Doelgroep/ problematiek Friese uitkeringsgerechtigden, gehandicapten en burgers met een minimuminkomen: Fryslân heeft circa 55.000 uitkeringsgerechtigden: rond 25.000 arbeidsongeschikten (WIA,WAO en Wajong) en 30.000 werklozen (WW, IOW, IOAW/IOAZ en bijstandsuitkering) (in 2013). Samenwerking Vakbonden, Solidair, PKN, Humanitas, de Skule, Miks, Welzijn Centraal Leeuwarden, sociale wijkteams Leeuwarden, interventieteam Amaryllis Leeuwarden, Voedselbanken. Raakvlakken Lokale Kanskaartaanpak en verbreding van de spreekuurpunten als katalysator voor lokale samenwerking. Formulering aanbod aan gemeenten De spreekuren maken bestaande (waaronder gemeentelijke) dienstverlening op het gebied van werk en inkomen zichtbaar en bereikbaar voor de Friese burger. Door middel van de spreekuren onderhoudt FSU direct contact met de Friese uitkeringsgerechtigden, gehandicapten en burgers met een minimuminkomen en weet daardoor welke wensen en behoeften er binnen de doelgroep spelen. 42 Domein Armoede & minima Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 4 Schuldhulpverlening Aanbod FSU biedt praktische hulp in de vorm van: -een overzicht maken van de bestaande schulden; -meegaan naar een schuldhulpbureau; -onderhandelen met schuldeiser; -bemiddelen met schuldeisers; -hulp bij het budgetteren; -treffen van betalingsregelingen; -financiële administratie op orde krijgen; -indien nodig doorverwijzen naar professionele hulp; -een luisterend oor; -nazorg. Aanbieder(s) FSU - schuldhulpteam Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is om mensen blijvend uit de schulden te helpen en daarmee zelfredzaamheid en maatschappelijke deelname te bevorderen. Resultaten Cliënten die geholpen zijn bij hun schuldproblemen. Het provinciale FSUschuldhulpteam is bekend bij en wordt ingeschakeld door gemeenten en hulpverleningsinstanties. Doelgroep/ problematiek Mensen (met name ook jongeren) met schulden. Samenwerking Humanitas Thuisadministratie, Solidair, PKN, Welzijn Centraal, de Skule, Kredietbank Nederland, Sociale Wijkteams Leeuwarden, Miks, Timpaan. Schuldhulpmaatjesproject (Solidair e.a.) / Sociale Alliantie Fryslân (provinciaal netwerk tegen armoede en sociale tweedeling) Raakvlakken Ook het FSU-jongerenteam geeft voorlichting en hulp op het gebied van schulden, omgaan met geld, zoeken naar werk, studiefinanciering en inkomenstoeslagen. De hulpverlening heeft een sterk preventief karakter, voorkomen wordt dat problemen uit de hand lopen of dat een terugval ontstaat. Formulering aanbod aan gemeenten De hulpverlening maakt bestaande (waaronder gemeentelijke) dienstverlening op het gebied van schulden zichtbaar en bereikbaar voor de Friese burger en vormt een belangrijke aanvulling hierop: allereerst wordt een luisterend oor (vaak door een ervaringsdeskundige) geboden. Door de dienst ontstaat een dicht netwerk van hulpgevers en –nemers op het gebied van schuldhulpverlening in de Friese gemeenten. 43 Domein Werk en Inkomen en Jeugd Functie Bemiddeling en (aanvullende) hulpverlening Dienst 5 Jongeren helpen jongeren Aanbod Advies en hulp bieden aan jongeren (door jongeren) op het gebied van: uitkeringen, huur- en zorgtoeslag, studiefinanciering, werk-leeraanbod, rechten op je werk en schulden. Het jongerenteam: -organiseert regelmatig een spreekuur (vaste tijd/locatie); -komt thuis of op een locatie naar keuze langs; -levert persoonlijke steun en informatie (ook via sociale media); -verwijst door naar anders hulpverleners/instanties; -geeft door middel van workshops en spelvormen voorlichting. Aanbieder(s) FSU – jongerenteam (vrijwilligers/stagiaires van opleidingen) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Positie en perspectief van jongeren in de samenleving verbeteren. Resultaten De positie van jongeren (met onvoldoende scholing/afhankelijkheid (zorg)voorzieningen) in de maatschappij versterken en vergroten van zelfredzaamheid/handelingsvaardigheid. Doelgroep/ problematiek Primaire doelgroep wordt gevormd door jongeren tot 27 jaar in de provincie Fryslân. Voorlichting wordt gegeven op scholen, bij jongerencentra, op beurzen en open dagen. Samenwerking Samenwerking met: Regionale Onderwijs Centra Friesland College, Friese Poort en Nordwin College, Buro Saris, project Bieb Werkt, coördinator Jeugdwerkloosheid Friesland, Present Promotions. Raakvlakken Het jongerenteam van het FSU kan en doet regelmatig een beroep op andere vrijwilligers verbonden aan het FSU, bijvoorbeeld het schuldhulpteam en de spreekuurpunten. Formulering aanbod aan gemeenten Het jongerenteam vormt een toegankelijke (informeel, laagdrempelig) schakel in de hulpverlening voor jongeren. Jongeren worden op een persoonlijke ondersteund bij problemen en een grote groep wordt met voorlichting bereikt om problemen en een formele hulpvraag op het gebied van werk en inkomen te voorkomen. 44 Domein Werk en Inkomen Functie Signalering en Advisering Dienst 6 Signalering (databank ervaringen) en advisering Aanbod FSU hanteert de volgende werkwijze om te signaleren en adviseren: -actuele informatie (over sociale zekerheid en minimabeleid) en gegevens van de spreekuurpunten en bijeenkomsten (probleemsignalering, hulpvragen en ervaringen) verzamelen; -alle gegevens systematisch bundelen, verwerken en praktijkgericht aanbieden aan de vrijwilligers (input); -uitwisseling van ervaringen en kennis door de vrijwilligers met betrekking tot knelpunten of actuele thema’s (input en verwerking); -gezamenlijk vaststellen van verbeterpunten, standpunten of visie De output gebruikt FSU om advies aan (medewerkers van) een gemeente of uitvoeringsinstantie te geven door middel van: -visiedocumenten, rondzendbrief, nieuwsbrief (voorstellen voor verbetering beleid en uitvoering); -kwaliteitstoetsing (van bijvoorbeeld schuldhulpverlening, dienstverlening, uitvoeringsinstanties, re-integratiebedrijven); -advies op maat; -voorlichtings- en informatiebijeenkomsten. Aanbieder(s) FSU Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is het beleid en de uitvoering van betrokken organisaties (op het gebied van re-integratie, uitkeringsbeleid, minima en schuldhulpverlening) te verbeteren in het belang van uitkeringsgerechtigden. Resultaten UWV, sociale diensten, andere uitvoeringsinstellingen en de VFG zijn goed geïnformeerd over de verzamelde ervaringen van burgers met uitkering, werk, inkomen en zorg, waardoor knelpunten kunnen worden vermeden of aangepakt. Doelgroep/ problematiek Gemeenten, re-integratiebedrijven, uitkeringsinstanties, UWV, Sociale Verzekeringsbank, Werkpleinen, Kredietbank. Samenwerking Samenwerking met: Vakbonden, Solidair, PKN, Humanitas (Thuisadministratie), de Skule, Miks, Welzijn Centraal, Timpaan, sociale wijkteams Leeuwarden, interventieteam Amaryllis Leeuwarden, Voedselbanken, Kredietbank Nederland. Raakvlakken FSU is de enige provinciale belangenorganisatie die – op het terrein van Werk en Inkomen - als vaste gesprekspartner van gemeenten en uitvoeringsinstanties fungeert bij het bespreken van knelpunten en het adviseren over verbeteringen in beleid en uitvoering. In de komende jaren wil het FSU meer samenwerken met de vakbonden en Zorgbelang in het kader van het aankomende integrale beleid van gemeenten. Formulering aanbod aan gemeenten Uitgangspunt en kenmerk van alle activiteiten van het FSU is de dagelijkse praktijk, ervaren door cliënten en burgers. In haar advisering aan gemeenten, diensten en instanties kan FSU deze praktijkkennis inzetten om niet alleen sociaal beleid en uitvoering vanuit cliëntperspectief te toetsen maar ook haar visie te delen op het gebied van bijvoorbeeld participatie en re-integratie. 45 Domein Werk en Inkomen en Welzijn Functie Onderzoek en ontwikkeling Dienst 7 Effecten van stapeling (maatregelen in huishoudens) Aanbod Onderzoek waarbij verschillende Friese huishoudens worden gevolgd en begeleid om de effecten van de stapeling van bezuinigingsmaatregelen in kaart te brengen. Concreet bevat het onderzoek de volgende activiteiten: -halfjaarlijkse interviews met een panel van huishoudens; -begeleiding van huishoudens door adviseurs/hulpverleners (en ook de effecten van deze begeleiding in beeld brengen). Aanbieder(s) FSU Doel/ Maatschappelijke opbrengst Het project heeft drie belangrijke doelstellingen: -gevolgen van beleidsmaatregelen op inkomen/sociale participatie/ gezondheidssituatie van huishoudens zichtbaar en invoelbaar maken; -lokale cliëntenraden gebruik laten maken van verzamelde ervaringen om zo oordelen te vormen en adviezen te formuleren; -cliënten stimuleren om vanuit zelfgekozen perspectief te handelen en regie te voeren. Resultaten Het project beoogt: - een methodiekbeschrijving (integrale aanpak met hulpaanbod, activering, participatie en signalering); - een bundeling van rapportages, verbetervoorstellen en resultaten casusbeschrijvingen; - een provinciale en een landelijke projectverantwoording; - publicaties over aanpak en resultaten van het project. Doelgroep/ problematiek Cliëntenraden, gemeenten, UWV, de Sociale Verzekeringsbank, Werkpleinen en de Kredietbank. Samenwerking Samenwerking met: Zorgbelang Fryslân, Humanitas District Noord Thuisadministratie, PKN, Solidair Friesland, CMO Partoer (organisatie en afname interviews). Raakvlakken Deze dienst staat in verbinding met ‘Signalering (databank ervaringen) en advisering’ (Dienst 6). Gemeenten kunnen via Deze dienst een actueel zicht houden op effecten van maatregelen voor hun burgers. Formulering aanbod aan gemeenten De (stapeling van) effecten van beleid zijn moeilijk in beeld te brengen zonder concrete informatie uit de dagelijkse praktijk van mensen die daardoor worden getroffen. Het onderzoek naar stapeling van effecten gebruikt concrete praktijkinformatie en kijkt bovendien vanuit een integraal perspectief. 46 Domein Werk en Inkomen Functie Voorlichting en educatie Dienst 8 Publieksvoorlichting Aanbod Het FSU informeert samen met cliëntraden met 10 openbare bijeenkomsten direct betrokkenen informeren over actuele ontwikkelingen in de sociale zekerheid, de re-integratiemogelijkheden, het gehandicapten- en het minimabeleid. Op de bijeenkomsten kunnen de deelnemers hun persoonlijke ervaringen uitwisselen. De programmaopzet van bijeenkomsten ziet er als volgt uit: -Inleiding/presentatie over de gevolgen van de maatregelen door het rijk en de gemeente: WWB, minimaregelingen, participatiebudget, schuldhulpverlening en de Wet Werk Vermogen; -vragen vanuit de zaal en uitwisseling en discussie over de onderwerpen; -mogelijkheid voor de bezoekers om afspraken te maken met spreekuur en/of cliëntenraad. In de bijeenkomsten is er veel ruimte voor de ervaringen en meningen van de bezoekers. Op de bijeenkomsten kunnen ook externe inleiders uitgenodigd worden. Het FSU maakt ten behoeve van de bij eenkomsten PR-materiaal (affiches en folders) en een persbericht en verzorgt de contacten met de Friese pers en media. Aanbieder(s) FSU Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is zorgen dat de bezoekers meer grip op hun situatie hebben en zelf actie kunnen ondernemen. Resultaten Uitkeringsgerechtigden zijn goed geïnformeerd en hebben meer grip op hun situatie en kunnen zelf actie ondernemen. Doelgroep/ problematiek De bijeenkomsten richten zich in de eerste plaats op de achterban: uitkeringsgerechtigden, gehandicapten en mensen met een minimuminkomen. Daarnaast op belangstellenden van lokale welzijns- en cliëntorganisaties, de gemeenten (dienst Sociale Zaken, gemeenteraad, wethouder) en werkgevers. Samenwerking Effectieve samenwerking met de dienst Werk en Inkomen en WMO van de gemeenten. Raakvlakken De gebundelde ervaringen vormen de “voeding” voor de collectieve belangenbehartiging van de cliëntenraden en het FSU. Verder zijn methodes en materiaal overdraagbaar aan andere organisaties, zoals de lokale Steunpunten en vrijwilligersorganisaties. Formulering aanbod aan gemeenten Veel informatie over werk en inkomen richt zich op de regelgeving en bijbehorende procedures. De persoonlijke gevolgen van werkloosheid, arbeidsongeschiktheid en armoede – de ervaringskant – en de rechten van de burger komen minder aan bod. Burgers hebben behoefte aan praktijkinformatie. 47 Hoor Friesland 48 Domein Welzijn Functie Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Dienst 1 Ondersteunen en versterken Wmo- en cliëntraden Aanbod Hoor Friesland informeert en adviseert Wmo- en cliëntraden. De vrijwilligers(organisaties) worden ondersteund in de uitvoering van taken en kunnen zo hun positie in het lokale (gemeentelijke) speelveld versterken. Het netwerk van Hoor Friesland is groot en kan actief ingezet worden om geschikte mensen aan te leveren voor de diverse raden. De volgende activiteiten worden georganiseerd en aangeboden: - Regelen tolken; - Nieuwsbrief voor Wmo-raden; - Deelname aan Netwerk Kwetsbare Groepen; - Het leveren van geschikte mensen voor de diverse raden; - Voorlichting geven: wat hebben dove en slechthorende mensen nodig om mee te kunnen doen. Aanbieder(s) Hoor Friesland (onder andere door ervaringsdeskundigen) Doel/ Maatschappelijke opbrengst -Deskundigheid van Wmo- en cliëntraden te bevorderen om te komen tot een passend en kwalitatief aanbod van zorg en maatschappelijke ondersteuning; -Bewustwording van Wmo- en cliëntraden van hun positie en mogelijkheden in het lokale (gemeentelijke) speelveld om vanuit het burger-/cliëntperspectief passend en kwalitatief input te geven. -Het ondersteunen en versterken van de Wmo- en cliëntraden vormt een middel om een maatschappelijke bewustwording en bredere acceptatie van de dove en slechthorende doelgroep binnen de samenleving na te streven. Resultaten -Een goed werkende adviesraad waarbij rekening gehouden wordt met doven en slechthorenden. -Empowerment van de doelgroep. Doelgroep/ problematiek Dove en slechthorende vrijwilligers(organisaties) worden actief in en betrokken bij het Wmo-landschap (zoals Wmo- en cliëntraden). Samenwerking Samenwerking, op het gebied van informatiebijeenkomsten voor Wmo- en cliëntraden, met: -FSU -Zorgbelang Fryslân Raakvlakken FSU, Zorgbelang Fryslân Formulering aanbod aan gemeenten Voor elke gemeente is burgerparticipatie verplicht. Participatie vormt een centraal onderdeel van de Wmo. Het aanbod vanuit Hoor Friesland versterkt de participatie binnen het sociaal domein. Het goed geïnformeerde (Wmo/cliënt)raad met directe inzet vanuit de doelgroep kan effectiever input leveren op en meedenken met beleid. 49 Domein Welzijn Functie Kadervorming Dienst 2 Begeleiding en training van (dove/slechthorende) vrijwilligers Aanbod Hoor Friesland organiseert kadertraining en cursussen voor dove en slechthorende vrijwilligers. Alle vrijwilligers die zich inzetten voor Hoor Friesland worden getraind in de specifieke taken die ze voor Hoor Friesland of aanpalende instellingen (bijvoorbeeld Noorderbrug of het Audiologisch Centrum) uitvoeren. Op de volgende wijze worden vrijwilligers begeleid en getraind: - voeren van een intakegesprek (verkennen van mogelijkheden inzet vrijwilliger); - scholing en begeleiding (aan de hand van thema’s); - individuele gesprekken (inzet ervaringsdeskundigheid en persoonlijke ontwikkeling; - cursussen gebarentaal/ assertiviteitstrainingen/communicatietrainingen. Door het aanbieden van begeleiding en training onderhoudt Hoor Friesland haar netwerk van vrijwilligers en blijft het netwerk op peil. Hierdoor is Hoor Friesland in staat vrijwilligers aan te bieden aan organisaties en instellingen op het gebied van zorg en welzijn in Friesland. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst -Het doel is deskundigheidsbevordering van vrijwilligers, om goed te functioneren als hulpverlener/voorlichter/belangenbehartiger/maatje. -De begeleiding en training draagt bij aan de empowerment van de doelgroep zelf, door dove en slechthorende vrijwilligers in te zetten als ervaringsdeskundige. Resultaten -Doorstromen van vrijwilligers naar regulier werk. -Vrijwilligers zijn geschoold voor diverse taken. -Empowerment van de doelgroep. Doelgroep/ problematiek Circa 70 dove en slechthorende vrijwilligers worden jaarlijks begeleid en getraind door Hoor Friesland. Samenwerking Hoor Friesland heeft een contract met De Noorderbrug. Hierbij levert Hoor Friesland vrijwilligers aan de Noorderbrug (bijvoorbeeld: de vrijwilliger wordt als maatje gekoppeld aan een patiënt). Ook worden vrijwilligers ingezet t.b.v. het Audiologisch Centrum. Raakvlakken Maatjesproject Formulering aanbod aan gemeenten Het vrijwilligerswerk van Hoor Friesland vormt een aanvulling op de dienstverlening vanuit gemeenten en welzijnsinstellingen. De vrijwilligers worden in staat gesteld op praktische, persoonlijke en informele wijze de doelgroep te helpen binnen de keten van formele zorg en hulpverlening. De vrijwilligers zijn vaak onderdeel van de doelgroep en voelen zich door hun vrijwilligerswerk empowered, maar vormen daarmee ook een schakel richting de gemeente en welzijnsinstelling om het zorg- en welzijnsaanbod te verbeteren voor de doelgroep. 50 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 3 Participatiebevordering en ondersteuning doelgroep Aanbod Hoor Friesland vormt een kenniscentrum waar doven, slechthorenden en hun omgeving op allerlei manieren laagdrempelig terecht kunnen. Hoor Friesland geeft informatie en advies en biedt gelegenheid tot lotgenotencontact door middel van: - Telefonische helpdesk en inloopspreekuur; - Gebarencafé Leeuwarden, activiteiten en excursies; - Assertiviteitstrainingen en leren omgaan met gehoorbeperking; - Trainingen omgaan met tinnitus of de ziekte van Ménière; - Computercursus, oefengroep doven en spraakafzien; - Lezingen (bijvoorbeeld over tinnitus, Cochleair Implantaat of Ménière); - Hoorpaviljoen Markt van Mogelijkheden. Meer specifiek biedt Hoor Friesland praktische hulp op het gebied van hulp- en dienstverlening. De doelgroep wordt ondersteund bij het kiezen van oplossingen en hulp (bijvoorbeeld op het gebied van maatschappelijk werk, woningaanpassing of arbeidsbegeleiding). Ook organiseert Hoor Friesland werkervaringsplekken, waarbij een dove/slechthorende van (vrijwilligers)werk doorstroomt naar een reguliere werkplek. Alle bovenstaande vormen van aangeboden hulp vormen tegelijkertijd een middel om lotgenotencontact te stimuleren en tot stand te laten komen. Ervaringsdeskundigen (dove/slechthorende vrijwilligers) staan in direct contact met doelgroep en activiteiten bieden een platform. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Hoor Friesland fungeert als wegwijzer voor doven, slechthorenden en hun (directe) omgeving. Hiermee wil Hoor Friesland bevorderen dat de doelgroepo optimaal kunnen functioneren in en deelnemen aan de samenleving (empowerment). Resultaten Dove mensen, slechthorenden en mensen met een auditieve handicap in Fryslân kunnen optimaal functioneren in en deelnemen aan de samenleving (empowerment). Doelgroep/ problematiek In Friesland zijn er circa 200 doven en 60.000 slechthorenden (10% van de bevolking). Ook de directe omgeving (familie, vrienden, collega’s, kennissen) kan terecht bij Hoor Friesland met vragen. Samenwerking De cursussen omgaan met tinnitus of omgaan met de ziekte van Ménière worden in samenwerking met GGMD georganiseerd. Daarnaast wordt samengewerkt met, logopedisten in Friesland, de NVVS, de Hoorstichting, OTwee, het Audiologisch Centrum en het Nederlands Gebarencentrum. Raakvlakken Raakvlakken met diensten Begeleiding en training vrijwilligers en Voorlichting; trainingen en lezingen zijn ook voor professionals, onderwijsinstellingen en (toekomstige) vrijwilligers nuttig. Formulering aanbod aan gemeenten Elke gemeente kan naar Hoor Friesland doorverwijzen. In aanvulling daarop kan Hoor Friesland een belangrijke rol vervullen binnen de in te voeren Participatiewet. Doven en slechthorenden (met een afstand tot de arbeidsmarkt) worden ondersteund en geadviseerd in hun weg naar een reguliere werkplek. Ook kan Hoor Friesland ondersteuning bieden om de zorgvraag van de doelgroep af te stemmen met het zorgaanbod (vanuit gemeente/welzijnsinstelling). 51 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 4 Maatjesproject Aanbod Hoor Friesland is actief op het gebied van begeleiding en training van (dove en slechthorende) vrijwilligers. Als gevolg kan Hoor Friesland vrijwilligers aanbieden voor de inzet in maatjesprojecten. Binnen een maatjesproject heeft een (dove/slechthorende) vrijwilliger één-op-één-contact met een (dove/slechthorende) deelnemer. Dit levert, soms op tijdelijke soms op langdurige basis, contact op waardoor een deelnemer (meer) aandacht, ondersteuning en begeleiding ervaart. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Door het faciliteren van het maatjesproject ontstaat op individueel niveau lotgenotencontact. Hierdoor kan actief worden bijdragen aan de bredere doelstelling van Hoor Friesland, namelijk: bevorderen dat dove mensen, slechthorenden en mensen met een auditieve handicap in Friesland optimaal kunnen functioneren in en deelnemen aan de samenleving. Resultaten Empowerment en participatie van de doelgroep. Doelgroep/ problematiek Iedereen met hoorproblemen, in Friesland zijn er circa 200 doven en 60.000 slechthorenden (10% van de bevolking) komt in aanmerking voor een maatje. Samenwerking Hoor Friesland heeft een contract met De Noorderbrug waarbinnen Hoor Friesland vrijwilligers levert aan de organisatie, bijvoorbeeld om hen als maatje te koppelen aan een cliënt. Ook wordt samengewerkt met het Audiologisch Centrum en Palet. Raakvlakken Begeleiding en training van (dove/slechthorende) vrijwilligers. Ook organisaties als Solidair, FSU, SFO e.d. bieden vrijwilligers aan ten behoeve van maatjesprojecten. Formulering aanbod aan gemeenten De informele ondersteuning geboden door de vrijwilligers in maatjesprojecten, vormt een aanvulling op de formele hulp vanuit gemeente, zorg- en welzijnsinstellingen. De vrijwilligers zijn door hun directe contact met de doelgroep tevens in staat de wensen en behoeften van de doelgroep door te geven aan de gemeente en andere (lokale) organisaties. 52 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 5 Cursussen Nederlandse Gebarentaal Aanbod Hoor Friesland biedt een aantal gebarencursussen aan. De cursussen kunnen worden gevolgd in Leeuwarden en Buitenpost. Het cursusaanbod is als volgt: - Beginnerscursus Nederlandse Gebarentaal; - Vervolgcursussen Nederlandse Gebarentaal; - Beginnerscursus Nederlands ondersteund met gebaren; - Beginnerscursus Nederlands ondersteund met gebaren onderwijsmodule. Speciaal voor bedrijven en instellingen met één of meer dove/slechthorende medewerkers zijn de volgende cursussen ontwikkeld: - Gebarentaal op maat; - Omgaan met doven en slechthorenden. Om de aangeleerde gebarentaal bij te houden worden oefenavonden georganiseerd. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst De cursussen hebben tot doel de communicatie tussen horenden en doven en slechthorenden te bevorderen. Wanneer communicatie verbetert, kunnen doven en slechthorenden ook makkelijker participeren in de maatschappij. Resultaten De omgeving van de dove of ernstig slechthorende is (beperkt) gebarenvaardig, wat de communicatie bevordert en er is meer begrip voor de doelgroep. Doelgroep/ problematiek De cursussen worden aangeboden aan een breed publiek. In praktijk maken vooral familie, vrienden, kennissen en collega’s van doven/slechthorenden gebruik van het cursusaanbod. Bedrijven en instellingen met een dove/slechthorende medewerker en werknemers van een onderwijs- of zorginstelling voor mensen met een lichamelijke/geestelijke handicap maken ook vaak gebruik van een cursus. Samenwerking Er wordt samengewerkt met de GGMD, OTwee, NVVS en het Audiologisch Centrum. Raakvlakken Het is mogelijk om als slechthorenden samen met vier mensen uit de familie- en vriendenkring een cursus Nederland ondersteund met Gebaren op indicatie te volgen (vergoeding AWBZ). Het GGMD kan helpen met het aanvragen van deze indicatie. Formulering aanbod aan gemeenten Om als dienstverlener maatwerk te kunnen leveren is het van belang goed te kunnen communiceren met de burger/zorgvrager. Met behulp van een gebarencursus kan communicatie verbeterd worden tussen horenden en doven/slechthorenden. 53 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 6 Voorlichting over doof- en slechthorendheid Aanbod Hoor Friesland verzorgt op verzoek voorlichting en trainingen met informatie over en omgang met problemen van doofheid en slechthorendheid: - Organiseren en faciliteren lezingen, voorlichtings- en themabijeenkomsten; - Deelname aan diverse beurzen en informatiemarkten; - Ontwikkelen informatiemateriaal; - Informatie- en kenniscentrum met bibliotheek; - Hoor Friesland INFO (verslagen, stukjes, voorlichting); - Nieuwsbrief LEES (analoog/digitaal); - Themagerichte publicaties; - Persberichten, advertenties, advertorials; - Website; - Tentoonstelling en fotoboek 'Doof in Beeld'. De voorlichting wordt verzorgd door vrijwilligers van Hoor Friesland die zelf doof of slechthorend zijn. Mede door de ervaringsdeskundigheid van de voorlichters blijkt de voorlichting een uitstekend middel om de verschillende doelgroepen te informeren hoe de omgang met doven en slechthorenden verbeterd kan worden. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is het creëren van bewustwording in de maatschappij (algemeen) en zorg- en hulpverlening (specifiek) en het bevorderen van communicatie met en acceptatie van de doelgroep binnen de samenleving. Resultaten -Meer bewustwording in de maatschappij. -De doelgroep kan beter participeren in de samenleving. -Betere communicatie. Doelgroep/ problematiek - Algemeen breed publiek - Familie, vrienden, kennissen, collega’s doven/slechthorenden - Werknemers (onderwijs- en zorg-) bedrijven en instellingen. Bijv. MCL - Scholieren - Gemeenten - Ouderenbonden, vrouwenverenigingen, bewonersgroepen, cliëntraden - Bedrijven en instellingen Samenwerking Raakvlakken met diensten Participatiebevordering en ondersteuning doelgroep; trainingen en lezingen zijn ook voor de eigen doelgroep en (toekomstige) vrijwilligers nuttig. Raakvlakken Het geven van voorlichting wordt gecoördineerd (in tijd) en afgestemd (qua inhoud) met andere maatschappelijke organisaties in het sociaal domein. Formulering aanbod aan gemeenten Doofheid of slechthorendheid is geen beperking die direct zichtbaar is. Hierdoor krijgt de beperking ook niet veel maatschappelijke aandacht. Door onwetendheid/onervarenheid zal de natuurlijke neiging zijn van horenden om de communicatie te beperken of te mijden. Dit betekent voor de dove of slechthorende dat hij van informatie verstoken blijft of dat hij minder goed geholpen wordt dan de horende medeburger. Het gevaar bestaat dat hij de aansluiting met de maatschappij mist en in een sociaal en maatschappelijk isolement raakt. Hoor Friesland zet zich actief in om door voorlichting de maatschappelijke aandacht rondom doof- en slechthorendheid te vergroten. 54 Domein Welzijn Functie Advisering Dienst 7 Loketfunctie voor gemeenten Aanbod Hoor Friesland vervult een loketfunctie voor de gemeenten in Friesland. Deze loketfunctie kan als volgt worden samengevat: -Hoor Friesland biedt raad en advies op maat aan Friese gemeenten; -Als gemeente te maken heeft met dove of slechthorende burgers kan advies worden ingewonnen bij Hoor Friesland; -Hoor Friesland onderhoudt goede contacten met alle Friese gemeenten; -Hoor fungeert als ‘spin in het web’ (als er iets is met doof- en slechthorendheid, dan meteen contact met Hoor Friesland). Alle aspecten van deze loketfunctie zijn even belangrijk. Zonder goed contact met gemeenten kan geen raad en advies op maat gegeven worden, en weten gemeenten Hoor Friesland niet als ‘spin in het web’ te vinden. Juist de contacten met de gemeenten geven ook weer vorm aan het aan te bieden raad en advies van Hoor Friesland. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Hoor Friesland streeft er voortdurend naar belemmeringen voor de participatie van de doelgroep weg te nemen en acceptatie van de doelgroep in de samenleving te bevorderen. Door als loket voor de gemeente te fungeren, wil Hoor Friesland actief helpen belemmeringen in hulp- en dienstverlening weg te nemen en acceptatie van de doelgroep, ook binnen de gemeente, vergroten. Resultaten Belemmeringen in hulp- en dienstverlening worden weggenomen, en grotere acceptatie van de doelgroep, binnen de gemeente. Doelgroep/ problematiek Friese gemeenten: (beleids)medewerkers, raadsleden, wethouders Samenwerking Samenwerking met andere maatschappelijke organisaties in Friesland kan de loketfunctie versterken. Een gezamenlijk contactpersoon voor gemeenten en snelle doorverwijzingsmogelijkheden naar de juiste organisaties is hiervan een voorbeeld. Raakvlakken Wmo-raden Formulering aanbod aan gemeenten Hoor Friesland ziet het onderhouden van goed contact en het bijstaan van de gemeente met informatie, raad en advies als middel om het beleid en de dienstverlening van de gemeente inclusiever te maken. Hoor komt actief op voor haar doelgroep, maar weet ook goed wat de doelgroep nodig heeft. Door deze ervaringskennis te communiceren met de gemeente kan het beleid van de gemeente meer inclusief en toegankelijker voor de doelgroep worden gemaakt. 55 Domein Welzijn Functie Preventie Dienst 8 Hoor Educatie Centrum Aanbod Hoor Friesland zet zich actief in ten behoeve van preventie van gehoorschade. In het kader van preventie van gehoorschade wordt informatie verleend over effecten van allerlei soorten lawaai (onder andere door muziek) aangevuld met informatie over de werking van het oor, gevaren en bescherming. Bestaande middelen, voorlichtingsbijeenkomsten en informatiemateriaal, het informatiecentrum en de website bijvoorbeeld, worden hier op dit moment voor gebruikt. Hoor Friesland streeft ernaar om het bestaande informatiecentrum toegankelijk te maken voor kinderen om de preventie onder kinderen en jongeren te versterken. In het vernieuwde informatiecentrum wordt de jongere doelgroep niet alleen geïnformeerd, maar kan ook interactief beleven wat doof- en slechthorendheid inhoudt. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is het voorkomen van gehoorschade, met extra aandacht voor kinderen/jongeren, door uit te leggen wat het (belang van) gehoor is en hoe schade kan worden voorkomen. Resultaten Voorkomen van gehoorschade bij kinderen en jeugd en acceptatie. Doelgroep/ problematiek Algemeen publiek met nadruk op kinderen en jongeren. Samenwerking Het Hoor Educatie Centrum is een samenwerking van Hoor Friesland met: - Audiologisch Centrum (AC) Friesland - Pento Hulpmiddelen Informatiecentrum (HIC) - Hoorstichting - Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden (NVVS) - GGD Fryslân - Kentalis (onderwijs Haren/Drachten) - Into the Great Wide Open - HBO-scholen (Popacademie, NHL, Stenden) - MBO scholen (Friesland College en Fries Poort) - KH2018 Raakvlakken Raakvlak bestaat met andere activiteiten gericht op jongeren. Formulering aanbod aan gemeenten Hoor Friesland vervult met haar Hoor Educatie Centrum een belangrijke rol in het sociaal domein. Op het gebied van preventie, zeker voor de jongere doelgroep, kan Hoor Friesland een actieve rol spelen. In het kader van ‘voorkomen is beter dan genezen’ kan tijdige voorlichting een professionele zorgvraag bij gemeente en welzijnsinstelling voorkomen. 56 Domein Welzijn Functie Preventie Dienst 9 Acties tegen sociaal isolement Aanbod Doofheid of slechthorendheid is geen beperking die direct zichtbaar is. Als gevolg kan aandacht, communicatie en informatie richting de dove/slechthorende beperkt blijven. Hij/zij wordt dan vaak minder goed geholpen dan de horende medeburger. Hierdoor bestaat het gevaar dat de aansluiting met de maatschappij wordt gemist met een sociaal en maatschappelijk isolement als gevolg. Hoor Friesland wil het sociaal isolement van dove/slechthorende burgers voorkomen. Hiervoor wil zijn haar ervaringskennis actief inzetten om: -toegankelijkheid van activiteiten te toetsen; - informatie- en dienstenaanbod van gemeenten en lokale welzijnsinstellingen te scannen; -gezamenlijk met lokale welzijnsinstellingen en gemeenten voorzieningen treffen om de toegankelijkheid voor doven en slechthorenden te vergroten. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Voorkomen dat doven/slechthorenden geïsoleerd raken en bevorderen van acceptatie en participatie. Resultaten Voorkomen sociaal isolement. De dove/slechthorende wordt vaak minder goed geholpen dan de horende medeburger. Hierdoor bestaat het gevaar dat de aansluiting met de maatschappij wordt gemist met een sociaal en maatschappelijk isolement als gevolg. Doelgroep/ problematiek Iedereen met hoorproblemen in Friesland(10% bevolking), circa 200 doven en 60.000 slechthorenden. Met specifieke nadruk op ouderen (sowieso al meer kans op sociaal isolement). Samenwerking Lokale welzijnsinstellingen en gemeenten Raakvlakken Raakvlakken zijn er o.a. met de activiteiten van de Ouderenbonden. Formulering aanbod aan gemeenten Doof- en slechthorendheid is een slecht zichtbare beperking. Soms is voor een gemeente of welzijnsinstelling niet direct duidelijk dat extra hulp (bijvoorbeeld bij communicatie) geboden is. Een ander aspect is dat de dove/slechthorende doelgroep hulp en dienstverlening gaat mijden, juist omdat deze niet toegankelijk is voor de doelgroep. Hoor Friesland kan helpen het aanbod inclusiever te maken, zodat sociaal isolement gezamenlijk voorkomen kan worden. 57 Domein Welzijn Functie Preventie Dienst 10 Toetsen toegankelijkheid openbare ruimten en advies Aanbod Met inzet van dove en slechthorende vrijwilligers, die hiervoor ook een training hebben gevolgd, onderzoekt Hoor Friesland op verzoek in hoeverre organisaties en publiekstoegankelijke ruimten toegankelijk zijn voor doven en slechthorenden. Vervolgens worden adviezen op maat gegeven hoe de toegankelijkheid verbeterd kan worden. Aanbieder(s) Hoor Friesland Doel/ Maatschappelijke opbrengst Bevorderen dat doven en slechthorenden optimaal kunnen functioneren in de samenleving. Resultaten Obstakels voor de doelgroep zijn weggenomen c.q. er zijn maatregelen genomen om de openbare ruimte toegankelijker te maken. Doelgroep/ problematiek Iedereen met hoorproblemen in Friesland (10% bevolking), circa 300 doven en 60.000 slechthorenden. Met specifieke nadruk op ouderen. Samenwerking NVVS, Hoorstichting Raakvlakken Visio voert onderzoek uit naar de toegankelijkheid voor blinden of slechtzienden. Formulering aanbod aan gemeenten Doofheid of slechthorendheid is een slecht zichtbare beperking. Veelal wordt slechts beperkt rekening gehouden met de behoefte van deze doelgroep in openbare ruimten. Hoor Friesland toetst m.b.v. ervaringsdeskundigen (vrijwilligers) de toegankelijkheid en komt met concrete aanbevelingen. 58 Humanitas Dit is een overzicht van activiteiten/diensten van Humanitas afdeling Leeuwarden. In Fryslân zijn zeven afdelingen van Humanitas met vaak vergelijkbare activiteiten. 59 Domein Jeugd Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 1 Opgroeien (Hang-Aut, Voorlezen, FEM-maatjes, Kindervakantieweken, Sint-Nicolaasactie) Aanbod Hang-Aut is een wekelijkse soos voor (jong)volwassenen vanaf 18 jaar, met een stoornis binnen het autismespectrum. De soos biedt een gezellige plek om samen te komen en leuke activiteiten te ondernemen. De soos wordt twee keer per maand gehouden. Per soosavond wordt afgewisseld tussen binnen- en buitenactiviteiten. Voorlezen: vrijwilligers lezen kinderen (2 tot 8 jaar) thuis voor in gezinnen waar de ouders zelf niet (goed) in staat zijn om hun kinderen voor te lezen. De ouders worden betrokken bij de ontwikkeling van hun kind en worden gestimuleerd hun kinderen zelf voor te lezen. FEM-maatjes: vrijwilligers zijn 'maatje' van slachtoffers van mensenhandel. De maatjes zijn zoveel mogelijk leeftijdsgenoten. Kindervakantieweken: Humanitas organiseert elk jaar een vakantieweek onder begeleiding van vrijwilligers voor kinderen van 8 tot en met 12 jaar van ouders die om financiële en/of sociale redenen niet op vakantie kunnen gaan. Sint-Nicolaasactie: Jaarlijks organiseren vrijwilligers van Humanitas Sinterklaas voor kinderen tot 12 jaar, voor gezinnen die niet in staat zijn hun kinderen een cadeautje te geven. Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Respect, gelijkwaardigheid en recht op zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Vergroten en versterken van het sociaal netwerk en bevorderen deelname aan sociale activiteiten. Doelgroep/ problematiek -Jongeren met een vorm van autisme -Slachtoffers van mensenhandel -Kinderen uit arme gezinnen Samenwerking Stumas, Fier Fryslân (FEM), 10 organisaties op gebied jeugdhulpverlening (Kindervakantieweken) Raakvlakken Solidair, PKN Fryslân, COC en FSU organiseren ook activiteiten gericht op kinderen/jongeren. Formulering aanbod aan gemeenten Humanitas biedt laagdrempelige steun in de vorm van sociale activiteiten aan mensen (en kinderen) aan de onderkant van de samenleving. 60 Domein Jeugd Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 2 Opvoeden (Home-Start, Doorstart en BOR) Aanbod Home-Start: is een (opvoedings)ondersteuningsprogramma voor ouders met tenminste één kind van zes jaar of jonger. Het gaat om huisbezoek. Ouders krijgen in een moeilijke tijd even een duwtje in de rug waardoor ze weer zelf verder kunnen. Doorstart: voor ouders met kinderen in de leeftijd van zeven tot vijftien jaar. De vrijwilliger biedt een luisterend oor, denkt mee en geeft tips. Home-Start en Doorstart organiseren samen ook de laagdrempelige activiteit Ruil-café. Het Ruil-café biedt ouders de mogelijkheid om kleding te ruilen. Er is gelegenheid om andere ouders te ontmoeten en zo het sociale netwerk te vergroten. De aanwezigen kunnen kosteloos internetten en er staan naaimachines om kleding te repareren. Ook wordt hulp geboden bij het invullen van formulieren. Begeleide omgangsregeling (BOR): ouders die bij een scheiding het niet eens kunnen worden over de omgangsregeling krijgen ondersteuning. Een vrijwilliger gaat mee tijdens het bezoek van een kind aan de ouder die niet de dagelijkse zorg heeft voor het kind (volgens de Begeleide Omgangsregeling). Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Ieder mens draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de medemens. Recht op respect en zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Bevorderen zelfredzaamheid en vergroten van het sociaal netwerk. Doelgroep/ problematiek -Ouders met kinderen in de leeftijd tot 15 jaar -Ouders die na een scheiding gebruikmaken van een BOR Samenwerking Humanitas vormt met deze dienst een (meer informele) schakel in de keten van jeugdzorg- en hulp. Samenwerking, bijvoorbeeld in de vorm van doorverwijzing, kan plaatsvinden met meer formele instanties en organisaties. Raakvlakken Solidair, PKN Fryslân, COC en FSU organiseren ook activiteiten gericht op kinderen/jongeren. Formulering aanbod aan gemeenten Vrijwilligers bieden laagdrempelige, vriendschappelijke hulp en ondersteuning bij de opvoeding, ontwikkeling en begeleiding van kinderen. De hulp heeft een preventief karakter, de hulp van Humanitas kan de noodzaak tot formele hulp, bijvoorbeeld vanuit Jeugdzorg, voorkomen. 61 Domein Werk en Inkomen Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 3 Thuisadministratie (TA) Aanbod Vrijwilligers ondersteunen mensen die problemen hebben met het op orde krijgen en houden van hun (financiële) administratie of moeite hebben met het schrijven van brieven naar instanties. Het uitgangspunt is zelfredzaamheid. Aanbieder(s) Humanitas, FSU en Stichting AanZet. Doel/ Maatschappelijke opbrengst Vergroten van zelfredzaamheid. Resultaten -Praktische ondersteuning op het financiële vlak -Preventie van vergroting financiële problemen Doelgroep/ problematiek Mensen die problemen hebben met (financiële) administratie. Samenwerking Een deel van de TA-vrijwilligers werkt in de Buurtservicepunten samen met vrijwilligers van FSU en Stichting Aanzet. Raakvlakken Activiteiten FSU in het domein Werk en Inkomen. Formulering aanbod aan gemeenten De dienst draagt bij aan armoedebestrijding. Thuisadministratie heeft een sterk sociaal en preventief karakter. Het sociale netwerk wordt door contact met vrijwilligers vergroot en voorkomen wordt dat financiële problemen uit de hand lopen. 62 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 4 Verlies (Steun bij rouw en verlies) Aanbod Humanitas biedt steun bij rouw en verlies door het organiseren van lotgenotengroepen of een-op-een-gesprekken thuis. Een gespreksgroep en de gesprekken in de vertrouwde thuisomgeving worden door ervaren en geschoolde vrijwilligers van Humanitas gevoerd. Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Ieder mens draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de medemens. Recht op respect en zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Bevorderen zelfredzaamheid en vergroten van het sociaal netwerk in rouwsituatie. Doelgroep/ problematiek Mensen in rouw- en verliesverwerking Samenwerking Samenwerking met bijvoorbeeld PKN Fryslân en Solidair Friesland, met ook een sterke presentiefunctie is mogelijk. Raakvlakken Meerdere maatschappelijke organisaties, bijvoorbeeld COC Friesland, bieden groepsgesprekken aan. De organisaties kunnen leren van elkaars gesprekstechnieken in verschillende situaties. Formulering aanbod aan gemeenten Professionele vrijwilligers verhogen met hun inzet het sociale gehalte van de maatschappij. Empowerment staat centraal in dit dienst, mensen in rouw- en verliesverwerking worden geholpen en breiden hun sociaal netwerk. 63 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 5 Sociale activiteiten (Humaa(N)tjes, Vriendschappelijk huisbezoek, Effe Doen, Ziekenhuisbegeleiding) Aanbod Humaa(N)tjes: (jong)volwassenen met een lichamelijke of (licht)verstandelijke beperking hebben contact met een vrijwilliger met dezelfde interesse en/of hobby. Vriendschappelijk huisbezoek:deze activiteit is bedoeld voor mensen die het fijn vinden als er eens iemand langskomt voor een praatje. Effe Doen: vrijwilligers van Humanitas bieden praktische hulp aan mensen die bepaalde kleine klussen zelf niet kunnen doen. De hulp is incidenteel en moet in een dagdeel klaar kunnen zijn en kan niet door familie, vrienden of buren worden verricht. Ziekenhuisbegeleiding: vrijwilligers begeleiden patiënten die geen familie, vrienden of buren hebben naar de huisarts of naar een specialist in het ziekenhuis. Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Ieder mens draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de medemens. Recht op respect en zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Bevorderen zelfredzaamheid en vergroten van het sociaal netwerk voor specifieke doelgroepen. Doelgroep/ problematiek -Leden van Humanitas -(Jong)volwassenen met een lichamelijke of (licht)verstandelijke beperking -Hulpvragers zonder sociaal netwerk Samenwerking In de organisatie en training van Humaa(N)tjes kan samengewerkt worden met maatjesprojecten van maatschappelijke organisaties als Solidair Friesland en Hoor Friesland, bijvoorbeeld. Raakvlakken De Humaa(N)tjes richten zich op deels op dezelfde doelgroep als LFB. Solidair en PKN verrichten ook veel bezoekwerk. Formulering aanbod aan gemeenten De dienst past binnen de transitie van het sociaal domein. In toenemende mate worden hulpvragers geacht zich eerst te richten op het eigen sociale netwerk, voordat meer formele zorgaanbieders en instanties hulp verlenen. Bij gebrek aan een eigen sociaal netwerk, vervullen de vrijwilligers van Humanitas deze taak en bieden hulp en begeleiding. 64 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 6 Sociale activiteiten voor ouderen Aanbod Activiteitengroep Erasmushiem: vrijwilligers van Humanitas brengen mensen die moeilijk ter been zijn naar de ontmoetingsruimte van Erasmushiem, schenken koffie en thee en organiseren activiteiten. Bezoekgroep Erasmushiem: wekelijks bezoek van een vrijwilliger aan bewoners die niet of nauwelijks van hun kamer komen. Soms maken vrijwilligers samen met de bewoner een levensboek. Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Respect, gelijkwaardigheid en recht op zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Vergroten van het sociaal netwerk van ouderen. Doelgroep/ problematiek Ouderen in Erasmushiem (woonzorgcentrum op humanistische grondslag) Samenwerking Erasmushiem (woonzorgcentrum op humanistische grondslag) Raakvlakken De activiteiten kunnen ook in andere zorginstellingen (en voor andere doelgroepen dan ouderen) in Friesland uitgevoerd worden. Hiervoor kan bijvoorbeeld met de Ouderenbonden worden samengewerkt. Formulering aanbod aan gemeenten Deze dienst voorkomt sociaal isolement van ouderen in een woonzorgcentrum. Daar waar een eigen sociaal netwerk tekortschiet, springen vrijwilligers van Humanitas in. 65 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 7 Project Buurtservicepunten Aanbod De Buurtservicepunten zijn laagdrempelige inloopspreekuren waar bewoners van een wijk gratis terecht kunnen met vragen over wonen, werken en welzijn. Het is ook mogelijk een een mail te sturen naar [email protected] of te bellen met 06-39864837. Vrijwilligers bieden ondersteuning met informatie en advies op het gebied van bijvoorbeeld uitkeringen, inkomensverruimende maatregelen, begeleiding naar instanties, het invullen van formulieren zoals inkomstenbelasting, afhandelen van brieven van de overheid en hulp bij administratie. Bovendien helpen zij met het vinden van de verschillende welzijnsdiensten en voorzieningen, bijvoorbeeld op het gebied van schuldhulpverlening. Aanbieder(s) Humanitas Doel/ Maatschappelijke opbrengst Ieder mens draagt verantwoordelijkheid voor zichzelf en voor de medemens. Recht op respect en zelfontplooiing voor ieder mens. Resultaten Bevorderen zelfredzaamheid en bereikbaar maken van beschikbare hulpen dienstverlening. Doelgroep/ problematiek Samenwerking Bewoners van de wijk met een hulpvraag Welzijn Centraal, FSU en Stichting AanZet. In Leeuwarden wordt intensief samengewerkt met de Sociale Wijkteams om te zorgen voor een snelle aanpak van problemen. Raakvlakken LFB werkt in haar project Lokale steunpunten vanuit soortgelijke opzet. Formulering aanbod aan gemeenten Het project Buurtservicepunten vervult een schakelfunctie in de keten van beschikbare hulp- en dienstverlening op het gebied van wonen, werken en welzijn. Het servicepunt biedt op laagdrempelige wijze hulp en kan indien nodig doorverwijzen naar de juiste instanties en organisaties. 66 Domein Welzijn Functie Kadervorming Dienst 8 Humanitas Academie Aanbod Humanitas vindt het belangrijk om haar vrijwilligers goed voor te bereiden op hun werk. Om ervoor te zorgen dat niemand ongeschoold op pad gaat, worden in het hele land cursussen en informatiebijeenkomsten gegeven, deze zijn erg belangrijk voor de kwaliteit van het werk van Humanitas. De Humanitas Academie ontwikkelt landelijk nieuwe trainingsmaterialen, zoals de basistraining voor vrijwillige coördinatoren en bestuurders, een e-learning-training voor chatvrijwilligers en themamodules over activeren, grenzen stellen en gespreksvoering. In de districten worden de trainingen georganiseerd en gegeven. Het gaat hierbij om de volgende onderdelen: introductiebijeenkomst: Kennismaken met Humanitas basistrainingen per activiteit terugkombijeenkomsten themabijeenkomsten trainingen voor vrijwillige coördinatoren besturen bij Humanitas train-de-trainer-programma masterclasses Aanbieder(s) Humanitas (Coördinatie Districtkantoor Humanitas) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Bevorderen inzet vrijwilligers en borgen kwaliteit vrijwilligerswerk. -Breed inzetbaar netwerk van geschoolde vrijwilligers -Hoge kwaliteit aanbod vrijwilligers Humanitas Vrijwilligers van Humanitas Samenwerking In de training van vrijwilligers kan samenwerking gezocht worden met de andere maatschappelijke organisaties die hun eigen kader actief opleiden. Voorbeelden van organisaties die kadertraining organiseren zijn: Hoor Friesland, LFB Wolvega en Solidair Friesland en PKN Fryslân. Raakvlakken De, ontwikkeling van, training van vrijwilligers kan gezamenlijk opgepakt worden met alle andere maatschappelijke organisaties om zo inzet en kwaliteit van het werk te borgen. Formulering aanbod aan gemeenten Het vrijwilligerswerk van Humanitas vindt plaats ‘van-mens-tot-mens’. Dit vereist veel van vrijwilligers: grenzen kunnen stellen, over communicatieve vaardigheden beschikken en kennis hebben van de problemen van de doelgroep die wordt ondersteund. Humanitas kan deze kennis en capaciteiten niet alleen overbrengen op haar eigen vrijwilligers maar ook op gemeenten en andere organisaties die zelf gebruik willen maken van de inzet en kwaliteit van vrijwilligers en de doelgroep beter willen leren kennen. 67 LFB door en voor mensen met een (verstandelijke) beperking 68 Domein Welzijn Functie Ondersteuning van (vrijwilligers)organisaties Dienst 1 Onderling Sterk verenigingen Aanbod Een Onderling Sterk vereniging (WMO klankbordgroep) is een vereniging dóór en vóór mensen met een (verstandelijke) beperking. Er wordt eens in de maand vergaderd en er worden thema bijeenkomsten en andere bijeenkomsten georganiseerd met mensen met en zonder een beperking. Mensen met een (verstandelijke) beperking worden geïnformeerd over bijvoorbeeld belangenbehartiging, meedoen in de samenleving en andere thema’s zoals Wmo, geld, ontwikkeling, vrije tijd, netwerken, wonen, werk, begeleiding, vervoer, etc. Via de vereniging komen ook vragen/behoeftes van de doelgroep in beeld. Een Onderling Sterk verenging ( WMO klankbord groep) wordt ondersteund door vrijwillige en onafhankelijke coaches. Naast de belangenbehartiging biedt een Onderling Sterk vereniging gezelligheid en contacten. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een samenleving waarin mensen met een beperking gewoon mee kunnen doen, met dezelfde rechten en plichten als alle andere burgers. Resultaten -Mensen kunnen opkomen voor hun belangen en worden onderdeel van een sociaal netwerk. -Betere participatie in de lokale samenleving. -Vraagbaak voor de WMO. Doelgroep/ problematiek Mensen met een (verstandelijke) beperking, kind en gezin. Samenwerking Onderling Sterk verenigingen zijn er ook in andere gemeenten in Nederland en vormen onderdeel van de activiteiten van LFB landelijk. Deze groepen komen 4 keer per jaar bij elkaar als klankbord groep om van elkaar te leren. Raakvlakken Zorgbelang Fryslân Formulering aanbod aan gemeenten Door het versterken van mensen hoeven ze minder (vaak) een beroep te doen op zorg. Niet over mensen maar met mensen met een beperking. 69 Domein Welzijn Functie Ondersteuning van (vrijwilligers)organisaties Dienst 2 Ondersteuning cliëntenraden Aanbod Mensen met een beperking zitten in verschillende cliëntenraden. Ze brengen makkelijke informatie over naar lotgenoten. Via hun komen ook vragen/behoefte van de doelgroep in beeld bij de raden. De LFB ondersteunt en coacht. Het gaat om hulp bij het voorbereiden en evalueren van de vergaderingen en bij de werkzaamheden die er uitgevoerd moeten worden. LFB is onder meer betrokken bij het Burgerplatform voor toegankelijkheid in Weststellingwerf en bij de Wmowerkgroep Leeuwarden. Mensen met een (verstandelijke) beperking worden vanuit de ‘eigen-kracht’methode gecoached en worden daardoor minder afhankelijk van professionals. Aanbieder(s) LFB (Wolvega) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een samenleving waarin mensen met een beperking gewoon mee kunnen doen, met dezelfde rechten en plichten als alle andere burgers. Resultaten Cliëntenraden maken direct gebruik van de ervaringsdeskundigheid van mensen met een beperking. De kwaliteit van cliëntenraden wordt daarmee versterkt. Doelgroep/ problematiek Mensen met een (verstandelijke) beperking. Samenwerking Zorgbelang Fryslân (AVI) en gemeenten Raakvlakken Zorgbelang Fryslân, FSU Formulering aanbod aan gemeenten Gemeenten moeten maatwerk leveren in zorg en welzijn, en hebben kennis nodig van de behoeften van burgers. Cliëntenraden die goed op de hoogte zijn en een hoge kwaliteit hebben versterken het beleid van de gemeente. 70 Domein Welzijn Functie Kadervorming Dienst 3 ‘Door en voor’ coaching en training vanuit ‘eigen-kracht’methode Aanbod Centraal in de werkwijze van LFB staat de ‘door en voor’methode met ondersteuning van een coach. De methodiek gaat niet uit van de hulpvraag maar vanuit de eigen kracht. Het gaat om coaching en ondersteuning door een trainer/coach op het gebied van uitvoeren bij de werkzaamheden, bij regie over het (werkzame) leven, en bij deelname in cliëntenraden. Aan de doelgroep worden ook trainingen/cursussen aangeboden, zoals: -‘Samen Sterker’ (communicatie, samenwerken, presenteren en persoonlijke groei), -‘Die ken ik’ (versterken sociale netwerk), ‘Sterk naar werk’ (arbeidsparticipatie en re-integratie). LFB Wolvega heeft de werkwijze en visie rond de ‘door en voor’ methode ontwikkeld in Nederland (People – First Europese landen). Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Zorgen dat mensen met een beperking zich sterker voelen, en zorgen dat ervaringsdeskundigheid en professionaliteit worden geboden in de diensten die worden aangeboden. Het gaat om hun persoonlijke ontwikkeling en het sterker en zelfstandiger worden. Resultaten Door een maatschappelijke rol hebben mensen met een (verstandelijke) beperking hun netwerken uitgebreid, hebben zich versterkt en wilskracht ontwikkeld van uit eigen kracht. Doelgroep/ problematiek Mensen met beperking, medewerkers, vrijwilligers en studenten Lokaal Steunpunt Samenwerking Onderwijs (stagiaires), Onderling Sterk verenigingen Raakvlakken Zorgbelang Fryslân, FSU, Cliëntenraden Formulering aanbod aan gemeenten Door het versterken van mensen hoeven ze minder (vaak) een beroep te doen op zorg. 71 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 4 Lokaal steunpunt LFB 'Op eigen kracht in gemeente…' - leerwerkplekken Aanbod Per gemeente een steunpunt aanbieden, een plek waar mensen met een (verstandelijke) beperking in een leerwerktraject vanuit eigen kracht een ondersteuningsaanbod bieden aan andere mensen met een (verstandelijke) beperking. Mensen worden opgeleid als ervaringsdeskundige door coaching en training. Activiteiten waar mensen met een beperking actief aan bijdragen, zijn onder andere: themacafés, inloopavonden, opstellen toegankelijke nieuwsbrief, presentaties/gastlessen, groet- en ontmoetbijeenkomsten, vertegenwoordiging in Wmo-raad, opzetten klankbordgroep Wmo, presentaties, en het opzetten van lokale werkgroepen 'Op eigen kracht'. Daarnaast gaat het om het vertegenwoordigen van mensen met een verstandelijke beperking in de gemeente door op tal van manieren bijdragen te leveren als sparringpartner, klankbord en bruggenbouwer. Aanbieder(s) LFB werkt met vijf personen met een verstandelijke beperking, een coach en vrijwilligers. Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is het vergroten van zelfredzaamheid van mensen met een (verstandelijke) beperking. Ook gaat het om het vergroten van sociale cohesie in een gemeente en het samenbrengen van mensen met en zonder een beperking. De doelstellingen sluiten aan op de Standaardregels van de VN. De Standaardregels beschrijven op welke terreinen de maatschappij maatregelen moet nemen om mensen met functiebeperkingen gelijke kansen te geven. Resultaten -Leerwerkplekken (gedurende 3 jaar) -De activiteiten leiden ook tot deskundigheidsbevordering voor mensen die als professional te maken hebben met mensen met een verstandelijke beperking. Doelgroep/ problematiek Inwoners met een (verstandelijke) beperking, leerwerkstudenten, professionals, gemeenten, scholen, maatschappelijke organisaties en overige burgers. Samenwerking Opleidingen mbo/hbo, scholen, gemeenten, maatschappelijke organisaties Raakvlakken Zorgbelang Fryslân, FSU, Cliëntenraden Formulering aanbod aan gemeenten Door het versterken van mensen hoeven ze minder (vaak) een beroep te doen op zorg. 72 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 5 Cursussen Aanbod De training 'Voor Mekaar' is ontwikkeld binnen het Europese project TOPSIDE. Het doel van dit project was om met verschillende Europese partners een training te ontwikkelen voor mensen met een verstandelijke beperking die anderen willen leren ondersteunen met hun eigen ervaring. De cursus Voor Mekaar hebben ervaringsdeskundigen van de LFB Wolvega eerst zelf gevolgd en nu kunnen geven aan andere mensen met een (verstandelijke) beperking. De cursus 'Overwinning op jezelf' leert mensen met een (verstandelijke) beperking voor zichzelf op te komen zodat ze hun eigen keuzes durven te maken. Het doel van de cursus is bewustwording met de 7 gewoontes van Stephan Covey ‘wordt je eigen leider’. Ervaren wat je mogelijkheden zijn is de eerste stap tot het overwinnen van jezelf. De cursussen worden mede gegeven door mensen met een beperking en een coach die eerst zelf de cursus hebben gevolgd op de Hogeschool Stenden in Leeuwarden. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel van de cursussen is een zo volwaardig mogelijke deelname aan de samenleving voor mensen met een beperking. Resultaten -Mensen worden sterker en professionals krijgen aandacht voor de ‘eigenkracht’methode. -Daarnaast geven de cursussen voor professionals inzicht in de behoefte van de doelgroep. Doelgroep/ problematiek Mensen met (verstandelijke) beperking en professionals Samenwerking Gemeente en met de Stichting Stephan Covey om deze cursus laagdrempelig aan mensen met een (verstandelijke) beperking en hun omgeving te kunnen geven. Raakvlakken Veel maatschappelijke organisaties (Tûmba, Hoor Friesland, Zorgbelang Fryslân bijvoorbeeld) organiseren cursussen, voor eigen doelgroep of voor externe partijen. Geleerd kan worden van elkaars cursustechnieken en bijbehorende organisatieaspecten. Formulering aanbod aan gemeenten Door het versterken van mensen hoeven ze minder (vaak) een beroep te doen op zorg. De gemeente kan lokaal gebruik maken van de ‘eigenkrachtmethode’ zodat mensen elkaar helpen en hun eigen netwerk gaan vergroten. 73 Domein Welzijn Functie Ondersteuning bij klachten/klachtenopvang Dienst 6 Cliëntenvertrouwenspersoon (duofunctie) Aanbod Een onafhankelijk persoon waar cliënten in vertrouwen mee kunnen praten. Via de LFB wordt een duofunctie cliëntvertrouwenspersoon aangeboden. Het duo bestaat uit een ervaringsdeskundige belangenbehartiger en coach. Samen vullen zij elkaar aan in de uitvoering van de functie en trekken samen op in de uitoefening van die functie. Samen bepalen zij steeds wie welke taak en verantwoordelijkheid neemt om samen één goede en volwaardige invulling te geven aan de uitvoering van de functie. Ervaringsdeskundigen geven presentaties over de rechten van cliënten. Zij geven voorlichting over welke rechten cliënten hebben aan cliënten en begeleiders. En over wat de grenzen van die rechten zijn. De presentatie wordt door ervaringsdeskundige en met een coach verzorgd. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Ervaringsdeskundigheid op een directe manier betrekken bij de functie van vertrouwenspersoon, en daarmee de functie van vertrouwenspersoon versterken. Resultaten -Goed functionerende duofunctie vertrouwenspersoon. -Bekrachtiging van het recht op informatie, zeggenschap, geheimhouding, ruimtelijke privacy, vrijheid, goede zorg. Doelgroep/ problematiek Instellingen met een vertrouwenspersoon, mensen met een (verstandelijke) beperking vanuit de AWBZ naar gemeente gaan. Samenwerking Zorgbelang Fryslân Raakvlakken Ook andere maatschappelijke organisaties bieden vertrouwenspersonen aan. Formulering aanbod aan gemeenten Lokaal onafhankelijke vertrouwenspersonen voor mensen met een ( verstandelijke) beperking die gebruik gaan maken van de AWBZ naar gemeente. De onafhankelijke vertrouwenspersonen moeten wettelijk buiten de instellingen worden uitgevoerd en door deze manier kan de persoon (in duofunctie uitgevoerd) laagdrempelig met kennis en ervaring vanuit de ‘eigen-kracht’methode andere mensen helpen en voor hen opkomen. 74 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 7 Gastlessen Aanbod Hier gaat het om verschillende activiteiten in de vorm van gastlessen en workshops over leven met een beperking (‘Van cliënt naar burger’), voorbereiding voor een maatschappelijke stage, Up-Power, deelname aan congressen, voorlichting op scholen ('Meedoen'), themacafés en inloopavonden. Aanbieder(s) LFB Wolvega - door mensen met (verstandelijke) beperking Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een samenleving waarin mensen met een beperking, net zoals een ander, een belangrijke rol kunnen spelen. Resultaten -Informatie geven en (tegelijkertijd) kennismaken met de doelgroep. Daarmee wordt bijgedragen aan integratie en meedoen in samenleving door de doelgroep. Doelgroep/ problematiek Ondersteuners/begeleiders, familieleden, vrienden, wijkbewoners, Wmoraden, vrijwilligers, gemeenten, welzijnsinstellingen, zorginstellingen, scholen, (basis/voortgezet en verder), maatschappelijke organisaties, vakantiestichtingen enz. Samenwerking Zorgbelang Fryslân, scholen, gemeente, WMO raden en cliëntenraden. Raakvlakken Voorlichting op scholen wordt ook door andere maatschappelijke organisaties gedaan. Formulering aanbod aan gemeenten De diensten van LFB passen in de transitie van de AWBZ naar gemeente en in de Participatiewet. Door lokaal de diensten aan te bieden is er nog veel te behalen in het versterken, meedoen in de samenleving en het verschil kleiner te maken tussen mensen met en zonder beperking. Op middelbare scholen bijvoorbeeld, wordt er nog les gegeven vanuit de hulpvragen en niet vanuit de eigen kracht en daar begint de vernieuwing in de ondersteuning. 75 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 8 Politiek debat Aanbod Het gaat om verschillende activiteiten m.b.t. het organiseren van een politiek debat met een gemeente. De LFB houdt een netwerkbijeenkomst waar verschillende organisaties, instellingen en cliëntenraden als bruggenbouwer een bijdrage kunnen leveren. Er is een cursus ‘Meedoen van 3 dagdelen’ voorafgaand aan het politiek debat door en voor mensen met een (verstandelijke) beperking over de thema’s: AWBZ naar gemeente en de Participatiewet. Cursisten praten vanuit eigen kracht over wat hun eigen bevindingen zijn als het gaat om wonen, begeleiding, werk, vrije tijd, meedoen in de wijk/dorp/stad. Het gaat om hoe mensen met een beperking het zelf zien, nu en in de toekomst. Ze leren om voor zichzelf op te komen, te presenteren, zodat de gemeente weet hoe ze het zouden willen. De cursus wordt afgesloten met een politiek debat in de raadzaal met raadsleden, wethouders en publiek. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een samenleving waarin mensen met een beperking, net zoals een ander, een belangrijke rol kunnen spelen. Resultaten Beeldvorming veranderen door te discussiëren met raadsleden en wethouders. Dat maakt het verschil kleiner tussen mensen met en zonder een beperking. Doelgroep/ problematiek Cliëntenraden, Onderling Sterk, Stichting Aanzet, raadsleden en wethouders Samenwerking Gemeente Raakvlakken Het politiek debat als netwerkbijeenkomst vertoont raakvlakken met bijeenkomsten van andere maatschappelijke organisaties die ook bezocht kunnen worden door beleidsmedewerkers van gemeenten, wethouders en andere partijen. Ook Zorgbelang Fryslân, Solidair Friesland, PKN Fryslân, FSU en Tûmba zijn bijvoorbeeld actief op dit gebied. Formulering aanbod aan gemeenten Een samenleving voor iedereen, een samenleving waaraan iedereen kan deelnemen. De gemeente wordt verantwoordelijk voor de ondersteuning en de begeleiding van mensen met een ( verstandelijke) beperking. De overheveling van AWBZ-taken naar Wmo gaat gepaard met een forse bezuiniging die we samen met mensen met een (verstandelijke) beperking moeten gaan oplossen. 76 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 9 Voorlichting voor ondersteuners, begeleiders, gemeenten Aanbod Voorlichting gericht op het ondersteunen bij het versterken van mensen, leren over ondersteunen bij het vergroten van het netwerk, leren over omgang en bejegening en kritisch kijken naar de toegankelijkheid van informatie in een gemeente. Dit doen we door workshops met een ervaringsdeskundige die van uit eigen kracht een kennismakingspel spelen, portfolio presenteren, film en vragenspel voor Wmo- ambtenaren. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is gerichte informatie geven aan professionals die te maken hebben met de doelgroep, en daarmee beleid en uitvoering van in stellingen, scholen en gemeenten versterken. Resultaten -Beleidsmedewerkers en professionals gaan bewuster aan de slag met de ‘eigen kracht’-methode. -Wmo-beleidsmedewerkers kunnen leren van ervaringsdeskundigen. Doelgroep/ problematiek Gemeente Samenwerking Gemeente Raakvlakken Ook Zorgbelang Fryslân, Solidair Friesland, PKN Fryslân, FSU en Tûmba zijn bijvoorbeeld actief op het gebied van voorlichting voor ondersteuners, begeleiders en gemeenten. Formulering aanbod aan gemeenten Doordat de zorg 25 procent moet gaan inleveren en mensen met een beperking en hun omgeving nog steeds afwachtend zijn wat er gaat gebeuren, moeten we gezamenlijk een nieuwe weg inslaan vanuit de eigen kracht methode. 77 Domein Welzijn Functie Onderzoek en ontwikkeling Dienst 10 Uitvoeren onderzoek en aanbieden onderzoeksmedewerker(s) Aanbod De LFB participeert actief in onderzoek. Het gaat om meedenken, meepraten en adviseren bij onderzoek waar mensen met (verstandelijke) beperking betrokken zijn. Voorbeelden zijn: onderzoek 'Zeg het ons', onderzoek van VUMC, en onderzoek 'Zelf denken, zelf praten en zelf doen!' Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een samenleving waarin mensen met een beperking gewoon mee kunnen doen, met dezelfde rechten en plichten als alle andere burgers. Resultaten Bij onderzoek mensen een beperking direct versterken en daarmee kwaliteit en toepasbaarheid van onderzoek(resultaten) versterken. Doelgroep/ problematiek Onderzoekers van universiteiten, hogescholen. Samenwerking Universiteiten en hogescholen. Raakvlakken Formulering aanbod aan gemeenten Het is geïntegreerd in de projecten van de LFB. Gemeenten moeten maatwerk leveren in zorg en welzijn, en hebben kennis nodig van de behoeften van burgers. De onderzoeksresultaten kunnen helpen deze behoeften in beeld te brengen. 78 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 11 Stageplaats voor mensen met (verstandelijke) beperking Aanbod Jongeren met een beperking kunnen stage lopen bij LFB. Jongeren leren hoe het is om onderdeel uit te maken van een maatschappelijk organisatie. Centraal staat het principe 'door en voor' en de ‘eigenkracht’methode. De LFB bied jongeren een kans, om de eigen kracht te ontwikkelen door zelf invloed te hebben op je eigen netwerk en daardoor het netwerk uit te breiden. Zodat je optimaal gaat mee doen vanuit je eigen kracht. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Jongeren met een beperking stimuleren om sterker te worden en zich actief verder te ontwikkelen. Resultaten Jongeren doen praktische werkervaring op en kunnen zich oriënteren op een leerwerkplek (na de ZMLK school), zelfstandig op zoek gaan naar werk of kunnen als ervaringsdeskundige werken bij LFB. Voor mensen met een verstandelijke beperking een manier om door te leren zoals bij het volwassenen onderwijs maar dan laagdrempelig in een 'door en voor’ organisatie met een scholingsprogramma Samen Sterk. Doelgroep/ problematiek Jongeren met een (verstandelijke) beperking Samenwerking ZMLK school Raakvlakken Raakvlakken met andere activiteiten van LFB met nadruk op het ‘door en voor’ principe en de ‘eigen-kracht’methode. Formulering aanbod aan gemeenten Deze dienst vanuit LFB sluit aan bij de ‘eigen-kracht’methode van de Wmo en de Participatiewet. Mensen worden gestimuleerd zoveel mogelijk mee te doen in de samenleving, naar eigen vermogen en ondersteund door een actief sociaal netwerk. LFB biedt deze ondersteuning aan en draagt bij aan de participatie van jongeren in de samenleving. 79 Domein Welzijn Functie Voorlichting en educatie Dienst 12 Stageplaatsen voor studenten Aanbod LFB biedt stageplaatsen voor studenten die willen werken met mensen met een beperking. Studenten hebben vaak nog geen goede beeldvorming van mensen met een (verstandelijke) beperking en worden opgeleid vanuit de zorgvraag en niet vanuit de ‘eigen-kracht’methode. Ervaringsdeskundigen van LFB gaan met studenten naar scholen om gezamenlijk gastlessen te geven aan studenten. Dit wordt gedaan met behulp van een presentatie ‘Van cliënt naar burger’. Zo maken studenten kennis met de doelgroep en de ‘door en voor’organisatie LFB. Aanbieder(s) LFB Wolvega Doel/ Maatschappelijke opbrengst Doel is gerichte informatie geven aan professionals die te maken hebben met de doelgroep, en daarmee beleid en uitvoering van in stellingen, scholen en gemeenten versterken. Resultaten Veel studenten hebben een andere kijk op de zorg gekregen en stromen door naar banen als coach bij LFB of andere organisaties die werken vanuit de ‘eigen-kracht’methode. Doelgroep/ problematiek Studenten van Stenden en Friesland College Samenwerking Samenwerkingscontracten met Stenden en Friesland College als het gaat om de opleidingen ICT, SPW, SPH, SMD en MWD. Raakvlakken Deze dienst sluit aan bij de gastlessen die ook door LFB verzorgd worden. Formulering aanbod aan gemeenten De LFB heeft jaren ervaring als het gaat om samenwerken met stagiaires. De samenwerking tussen ervaringsdeskundigen en stagiaires is een ontwikkelingproces voor beide partijen, waardoor de ‘eigen-kracht’ methode versterkt. De methode en opgedane kennis kan vervolgens ook ingezet worden bij andere diensten van LFB, ook richting medewerkers van zorg- en welzijninstellingen en gemeenten. 80 Sensoor Fryslân 81 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 1 Telefonische hulplijn Aanbod Sensoor biedt anonieme hulp op afstand. De telefonische hulplijn van Sensoor is 24 uur per dag, 7 dagen per week en 365 dagen jaar bereikbaar. De hulplijn is er voor mensen die behoefte hebben aan een gesprek van mens tot mens, in anonimiteit en vertrouwelijkheid. Sensoor zet haar deskundigheid in om te luisteren met echte aandacht, problemen te verhelderen en met goede kennis van de sociale kaart. Sensoor neemt na kantooruren en in het weekend de crisistelefoontjes voor Jeugdzorg aan. De gesprekken worden in het Frysk of in het Nederlands gevoerd door vrijwilligers. De vrijwilligers worden opgeleid en ondersteund door beroepskrachten (trainers). De trainers van Sensoor hebben veel expertise betreffende het op maat werken met en trainen van vrijwilligers, werken vanuit zelfregie en geven ook de training ‘Bespreekbaar maken van eenzaamheid’ voor externen. De vrijwilligers van Sensoor nemen deel aan: -training; -coaching; -intervisiebijeenkomsten; -thema-avonden. Aanbieder(s) Sensoor, uitvoering door Partoer Doel/ Maatschappelijke opbrengst Anonieme hulp op afstand bieden zodat mensen zich gehoord voelen en zelfredzaamheid vergroten. Resultaten Een luisterend oor bieden, er voor iemand zijn om een gesprek te voeren en zo mensen steun bieden en versterken (empowerment). Circa 14.000 gesprekken per jaar. Doelgroep/ problematiek Iedereen die behoefte heeft aan gesprek van mens tot mens, in het Frysk of Nederlands. Samenwerking -In toenemende mate worden bellers door bijvoorbeeld politie, dokterswacht, thuiszorg en GGZ naar Sensoor doorverwezen. -Sensoor Nederland is aangesloten bij IFOTES, dit is een internationaal samenwerkingsverband van telefonische hulpdiensten wereldwijd. Raakvlakken In aanvulling op de telefonische hulplijn biedt Sensoor via de website chathulp en e-mailhulp. Formulering aanbod aan gemeenten Sensoor vormt een onmisbare schakel in de zorg- en welzijnsketen op lokaal niveau. Bij Sensoor kunnen alle burgers op een laagdrempelige manier (anoniem, telefonisch) terecht met een vraag of onderwerp waar je niet altijd direct mee naar een gemeente of welzijnsinstelling stapt. Sensoor biedt een gesprek, en indien nodig, advies op maat. Met haar hulplijn draagt ze bij aan empowerment van burgers op persoonlijk vlak en vergroting van het sociale gehalte van de samenleving. 82 SFO Stichting Friese Ouderenbonden 83 Domein Welzijn Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 1 Hulp bij belastingaangifte Aanbod Een gezamenlijke dienst met de Belastingdienst. Het bieden van hulp bij het invullen van de belastingaangifte door inzet van circa 100 vrijwilligers als belastinginvullers. Het betreft ook de aanvraag voor zorg- en/of huurtoeslagen. Coördinatie van dit project gebeurt op regioniveau, zodat in heel Friesland deze hulp kan worden geboden. De Belastingdienst verzorgt de opleiding en bijscholing voor vrijwilligers. Door bijscholing kunnen veranderingen in belastingwetgeving en toeslagen voor senioren op de juiste wijze in de aangiftes worden verwerkt. Aanbieder(s) SFO en Belastingdienst Doel/ Maatschappelijke opbrengst Inkomenspositie van ouderen borgen en versterken en voorkomen van armoede. Resultaten -Bieden van praktische hulp op financieel vlak -Voorkomen van (vergroting van) financiële problemen Doelgroep/ problematiek -Ouderen die recht hebben op AOW en degenen die daarnaast een klein pensioen ontvangen -Fryslân kende op 1 januari 2013 118.980 personen met een AOW-uitkering Samenwerking -Belastingdienst -ANBO, PCBO, KBO -FSU Raakvlakken Belastinghulp is er ook in andere provincies. Deze dienst heeft raakvlakken met die van Zorgbelang, LFB, COC, Humanitas (TA) en FSU, die zich ook richten op de oudere doelgroep en hulp bieden op het vlak van Inkomen. Formulering aanbod aan gemeenten Deze hulp heeft direct effect op de inkomenspositie van ouderen, met name ouderen met alleen AOW of een klein pensioen. Het draagt bij aan het voorkomen van armoede onder ouderen. 84 Domein WELZIJN Functie (Aanvullende) hulpverlening Dienst 2 Vrijwillige Ouderen Adviseur (VOA) Aanbod Hulp bij het gebruik maken van regelingen op het sociale vlak. VOA's kunnen a.d.h.v. gesprekken de ouderen de ouderen inzicht geven in hun sociale situatie en hen de weg wijzen naar de verschillende instanties waar de regelingen worden uitgevoerd. Door de ouderenadviseurs worden tijdens huisbezoeken vragen gesteld over de woonsituatie, het welzijn, vervoer, gezondheid, financiële omstandigheden en recreatiemogelijkheden. Mensen uit de eigen omgeving van de ouderen zoals mantelzorgers en familieleden worden daarbij betrokken. Aanbieder(s) SFO i.s.m. lokale ouderenbonden Doel/ Maatschappelijke opbrengst Versterken zelfredzaamheid en vergroten mogelijkheden om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen in de eigen leefomgeving. Voorkomen van armoede. Resultaten Huisbezoeken en individueel advies Doelgroep/ problematiek Alle Friese ouderen en met name die welke aan de rand van of onder de armoedegrens leven; Fryslan kende op 1 januari 2013 118.878 inwoners van 65 jaar of ouder Samenwerking Beroepsouderenadviseurs (welzijnsinstellingen) ANBO, PCBO, KBO Raakvlakken Hulp bij belastingaangifte Het betreft een landelijk project Mantelzorg Zorgbelang, LVB, COC, FSU Formulering aanbod aan gemeenten Deze hulp deraagt bij aan de zelfredzaamheid van ouderen en vergroot de kans dat ouderen langer zelfstandig blijven wonen. Daardoor zal het beroep op zorg en een woning in een verzorgoingshuis kleiner zijn. 85 Solidair Friesland / PKN Een aantal diensten wordt gezamenlijk aangeboden door Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân 86 Domein Functie Dienst 1 Aanbod Welzijn Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Ondersteuning en scholing kerkelijke vrijwilligers(organisaties) Solidair Friesland en PKN Fryslân ondersteunen de betrokkenheid en inzet van lokale, kerkelijke vrijwilligers(organisaties) en bieden scholing. Door vanuit een overkoepelend verband te steunen worden lokale verbanden en activiteiten versterkt. Er wordt meer samenhang en effectiviteit bereikt. Het overkoepelende verband zorgt ook voor contacten met provinciale netwerken, de provincie en gemeenten. De kerken bieden: -begeleiding bij (het ontwikkelen en uitvoeren van) projecten, beleid, evaluaties, fusies en samenwerkingsverbanden; -advies (bijvoorbeeld aan regioraden); -cursussen (bijvoorbeeld de leerweg diaconie); -documentatie en informatie (op het gebied van: diaconie, vrede, armoede, maatjesprojecten, dialoog, duurzaamheid, etc.); -regionale platforms en conferenties. Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Bevorderen en borgen van de maatschappelijke inzet van vrijwilligers en bewaken van de kwaliteit van het vrijwilligerswerk . Breed inzetbaar netwerk van vrijwilligers voor bezoekwerk aan huis,maatjescontacten en voor bestuurlijke inzet en facilitaire steun in (maatschappelijke) organisaties. Doelgroep/ -kerken problematiek -diaconieën en werkgroepen -caritasinstellingen (Parochiële Caritas-Instellingen) -kerkelijke werkgroepen en –vrijwilligers, bijvoorbeeld: -Werkgroep Parochies en Mensen met een Verstandelijke Handicap (PMVH) en KMVH -Werkgroep Geloven op Maandag -Werkgroep Geloof en Homoseksualiteit Fryslân -Werkgroep Kerken en Landbouw -Raad van Kerken Fryslân Samenwerking FSU,Humanitas, voedselbanken, COC, Tûmba. Mogelijkheden tot samenwerking zijn er met: LFB (KMVH, PMVH) en Ouderenbonden. Raakvlakken De kerkelijke vrijwilligers(organisaties) vormen deels ook het kader van de (diaconale sector van) kerken en dus vindt ook (tegelijkertijd) kadervorming plaats. Formulering aanbod Activering en inzet van vrijwilligers en inschakelen van relevante netwerken. aan gemeenten Op deze manier bevorderen zij de maatschappelijke participatie van groepen in een achterstandssituatie. Deze groepen zijn niet altijd in beeld bij gemeenten of professionele instellingen. Deels omdat de hulpvraag niet bekend is, of omdat de hulpvraag (nog) niet direct om formele hulp vraagt. 87 Domein Functie Dienst 2 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Samenwerking Jeugd Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Jongerenwerk Solidair Friesland stimuleert de maatschappelijke activering van jongeren. De activiteiten laten jongeren ervaren hoe het is iets voor een ander te betekenen en doen zo inzicht in de eigen positie en die van de ander ontstaan. Ook maken jongeren kennis met diverse doelgroepen, religies, culturen en maatschappelijke organisaties. Concreet worden de volgende activiteiten georganiseerd: -Project M25 (landelijk project voor diaconale initiatieven voor en met jongeren); -Jongerenweekends; -Interculturele jongerenactiviteiten; -Maatschappelijke stages; -Jongerenpanel/vredesweek; -Theatervoorstelling Passie in...; -Jongerengroepen; -Catechese. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân (Leren over) steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Jongeren door vrijwilligerswerk een bijdrage aan het welzijn van mens en samenleving laten leveren. Het jongerenwerk is gericht op jongeren van 12-18 jaar. Solidair Friesland werkt in haar jongerenwerk samen met: PKN, Andere kerken, Kleurrijk Fryslân, Talant, ZIENN, MEE, Tumba, Leger des Heils, Spelend Sporten, etc. Raakvlakken Ook maatschappelijke organisaties als FSU, LFB, COC, Tûmba en Hoor Friesland organiseren activiteiten voor en door jongeren. Een aantal activiteiten van Solidair Friesland wordt samen deze organisaties opgepakt of gecombineerd, bijvoorbeeld: interculturele jongerenactiviteiten, maatschappelijke stages en vredesweek. Formulering aanbod Solidair Friesland zet zich actief in om bij te dragen aan aandacht voor en aan gemeenten activering van jongeren in Friesland. Juist door in haar activiteiten de samenwerking met andere maatschappelijke organisaties en onderwijsinstellingen in de provincie op te zoeken, blijft de doelgroep niet beperkt tot alleen aan de kerk verbonden jongeren. Solidair Friesland kan de gemeente op haar eigen manier helpen om jongeren te activeren en te leren over de maatschappij waarin zij -met anderen samen- leven. 88 Domein Functie Dienst 3 Aanbod Welzijn Kadervorming Kadervorming ten behoeve van maatjesprojecten Solidair Friesland en PKN Fryslân koppelen vrijwilligers (maatjes) aan mensen die om uiteenlopende redenen extra aandacht en een steuntje in de rug kunnen gebruiken. De vrijwilliger is een ‘maatje’ voor de hulpvrager, op wie hij of zij kan rekenen. Kadervorming borgt een kwalitatief goede inzet van betrokken vrijwilligers. Professionele begeleiding voorziet in training, thema-avonden en intervisie. Maatjeprojecten werken met de volgende werkwijze: -selectiegesprek tussen potentiële vrijwilliger en een coördinator; -verplichte training van 5 dagdelen of 2 dagen ( thema’s als: doelgroep, vooroordelen, gesprekstechnieken en persoonlijke grenzen); -koppeling van vrijwilliger aan hulpvrager; -intervisiebijeenkomst, eenmaal per zes weken, waarin alle vragen en ervaringen van de vrijwilligers besproken kunnen worden. Deze bijeenkomst wordt geleid door de coördinator. Naast deze bijeenkomsten is de coördinator ook bereikbaar per telefoon en e-mail. Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Samenwerking Raakvlakken Binding met vrijwilligers ontstaat door de training, intensieve begeleiding en het organiseren van thema –avonden. Jaarlijks wordt voor de vrijwilligers een sociale activiteit georganiseerd. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Bevorderen van de positie van kwetsbare groepen in de samenleving. -Beschikbaarheid aantal vrijwilligers, die als maatjes gekoppeld kunnen worden aan kwetsbare personen in de samenleving -Maatjevoorzieningen met toegevoegde betekenis voor de hulpverleningskaart, zowel preventief als curatief -1e doelgroep: vrijwilligers -2e doelgroep: kwetsbare groepen in de samenleving Politie, Jeugdzorg Fryslân, Jeugdhulp Fryslân, Tjallingahiem, ZIENN, RENN 4, ROC‘s, VO-scholen, Fier, Timpaan etc. Hoor Friesland en LFB organiseren ook maatjesprojecten, ten behoeve van dove/slechthorende personen respectievelijk mensen met een beperking. De Support-methode, met concrete eisen aan maatjes en aandacht voor kwaliteitsbewaking, is vanuit het landelijke steunpunt ontwikkeld, wordt op verschillende doelgroepen toegepast (ex-gedetineerden, jongeren) en kan daarin verder uitbreiden. Formulering aanbod Een gemeente is gebaat bij de maatjesprojecten, doordat een kwetsbare aan gemeenten doelgroep op individueel niveau benaderd en geholpen wordt en deze hulpverlening zelfs een preventieve werking kan hebben. Een professionele hulpvraag kan hierdoor uitblijven. Juist door te werken met vrijwillige maatjes zijn de maatjesprojecten zo succesvol. Maatjes zijn belangrijke schakels in de sociale netwerken van mensen die een steuntje in de rug goed kunnen gebruiken. Dit vraagt wel om de juiste ondersteuning, vrijwilligers kunnen in aanraking komen met diverse en soms heftige problematiek. Daarom is het belangrijk om een vrijwilliger goed te begeleiden. 89 Domein Functie Dienst 4 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Samenwerking Welzijn (Aanvullende) hulpverlening Scheepsmaatjesproject Door inzet van vrijwilligers (maatjes) mensen met een verstandelijke beperking gerichte aandacht en ondersteuning bieden. Concrete taken: -activeren parochie/gemeente om zich in te zetten als vrijwilliger; -koppelen maatjes aan mensen uit doelgroep; -ondersteunen maatjes bij het organiseren en ondernemen van activiteiten; -ondersteunen van maatjes bij het ontwikkelen van vast contact; -organiseren van ontmoetingsdagen voor parochie/gemeente en doelgroep (per 1,5 jaar); -vast aanspreekpunt vormen bij vragen. In een maatjesproject staat individueel contact centraal, waardoor op persoonlijk niveau aandacht is voor de hulpvrager. De vrijwilliger vormt ‘een middel’ voor de hulpvrager om (weer) aansluiting te krijgen met de samenleving. Daarnaast zorgt het scheepsmaatjesproject voor positieve aandacht voor de doelgroep, activering en inzet van vrijwilligers. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Steun bieden aan mensen en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Integratie van mensen met verstandelijke handicap in kerk en samenleving. Mensen met een (verstandelijke) beperking. De werkgroep is aangesloten bij de interkerkelijke werkgroep Kerken en Mensen met een Verstandelijke Handicap Fryslân. Raakvlakken Het scheepsmaatjesproject raakt aan de werkzaamheden van LFB. LFB is een (vrijwilligers)organisatie door en voor mensen met een beperking in Fryslân. Formulering aanbod Het scheepsmaatjesproject vormt een aanvulling op de professionele hulpaan gemeenten en dienstverlening van gemeente en zorginstellingen. De kerk vormt vaak een belangrijke schakel in het sociale netwerk. Het maatjesproject verleent daarmee een vorm van hulpverlening op maat die door een professionele organisatie lastig te leveren is. 90 Domein Functie Dienst 5 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Welzijn (Aanvullende) hulpverlening Exodus Support (maatjesproject) Door de inzet van getrainde vrijwilligers (maatjes) wordt nazorg geboden aan ex-gedetineerden in Fryslân. In sommige gevallen is het al voldoende om alleen een luisterend oor te bieden. In andere gevallen helpen de maatjes bij praktische zaken. De maatjes helpen bij het re-integreren in de samenleving door samen het persoonlijk netwerk te vergroten en ook steun te bieden aan de achterblijvers tijdens de laatste periode van detentie. Concreet gaat het om de volgende taken: -het werven, opleiden en begeleiden van maatjes; -faciliteren van contact in laatste periode detentie; -aanbieden van een digitaal forum (voor lotgenotencontact, advies en bemiddeling); -het ontwikkelen van relaties en een keten met relevante samenwerkingpartners. Ex-gedetineerden hebben vaak te maken met een zekere afstand tot de samenleving. De personen binnen deze doelgroep krijgen te maken met een groot aantal professionele instanties, maar hebben ook op individueel niveau behoefte aan persoonlijk contact. Juist deze informele vorm van hulp maakt de overgang naar deelname aan de maatschappij gemakkelijker. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Terugkeer en re-integratie van ex-gedetineerden in de samenleving, en positief maatschappelijk klimaat ten opzichte van ex-gedetineerden. Doelgroep/ Gedetineerden, ex-gedetineerden in Friesland vormen de primaire problematiek doelgroep. Eventueel worden partners of gezinsleden betrokken in het maatjesproject. Samenwerking -P.I. Leeuwarden -Nazorgorganisatie Exodus Nederland -Exodus Groningen en Exodus-Stoel (Drenthe) -Daklozenorganisatie Zienn Raakvlakken Met andere maatjesprojecten (die volgens de Support-methode werken). Formulering aanbod Het maatjesproject vormt een effectieve aanvulling op de professionele aan gemeenten hulp- en dienstverlening in de keten en draagt bij aan een meer positief imago van de doelgroep in de samenleving. Het project heeft ook een zeker preventief karakter, door te luisteren en hulp te bieden hopen de vrijwilligers de ex-gedetineerden uit de criminaliteit te houden. 91 Domein Functie Dienst 6 Aanbod Armoede & minima (Aanvullende) hulpverlening Schuldhulpmaatjesproject Door landelijke diaconale organisaties is een methode ontwikkeld om met inzet van vrijwilligers te schuldenproblematiek aan te pakken: het project Schuldhulpmaatjes. Zij helpen hun doelgroepen weerbaarder te worden en zelf contact te leggen voor de aanpak van hun problemen. Ze maken de verbinding naar de instanties en regelingen waar mensen hulp kunnen vinden. De ontwikkeling van lokale schuldhulpmaatjesgroepen en lokale uitvoering worden ondersteund en gecoördineerd. Concreet zijn de activiteiten: -werving, opleiding, intervisie en begeleiding van vrijwilligers (met als doel gecertificeerde vrijwilligers); -koppeling van vrijwilligers aan mensen met schulden; -begeleiding en ondersteuning van mensen met dreigende of bestaande schulden door de vrijwilligers; -ontwikkelen en bevorderen van een ketenaanpak met partners; -voorlichtende activiteiten over de schuldenproblematiek en schuldhulppreventie en –aanpak door vrijwilligers. Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Samenwerking Kerken maken deel uit van de lokale sociale netwerken en hebben toegang tot in de ‘haarvaten’ van de Friese samenleving. In het schuldhulpmaatjesproject wordt gebruik gemaakt van bestaande verbindingen met welzijnsorganisaties en partnerorganisaties. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân; vrijwilligers zijn soms ervaringsdeskundigen. Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Schuldhulppreventie en helpen bij bewustwording van de mogelijkheden om tijdig gerichte professionele hulp in te roepen. Sociaal isolement voorkomen en bevordering maatschappelijke deelname door de doelgroep. Mensen met een (dreigende/bestaande) schuldenproblematiek. -Landelijke organisatie van het Schuldhulpmaatjesproject (materiaalkennis) -Sociale Alliantie Fryslân, Provinciaal platform Arme Kant Fryslân Raad van Kerken Fryslân, lokale kerken Hulpvragers worden vaak voor het project aangemeld/doorverwezen door: -Gemeentelijke Schuldhulpverlening -maatschappelijke dienstverlening -Humanitas thuisadministratie -lokale spreekuren (ism FSU) Raakvlakken De kennis en ervaring van het FSU en Humanitas (thuisadministratie) zou ingezet kunnen worden binnen de schuldhulpmaatjesgroepen. Met behulp van de Kanskaartaanpak kan gezamenlijk een flyer met mogelijkheden en kans voor mensen met schuldenproblematiek verspreid worden. Door samenwerking met de Ouderenbonden kan de oudere doelgroep bereikt worden. Formulering aanbod Mensen met schulden kunnen een beroep doen op financiële en aan gemeenten maatschappelijke steun door professionals, maar in veel gevallen is er meer nodig en dreigen mensen af te haken. Morele en soms concrete aanvullende steun uit de samenleving is wenselijk. Kerkelijke vrijwilligers kunnen in de keten van professionele hulpverleners behulpzaam zijn bij het aanpakken van de problemen en kunnen helpen voorkomen dat mensen buiten de samenleving worden geplaatst of zich buitengesloten gaan voelen. 92 Domein Functie Dienst 7 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Doelgroep/ problematiek Samenwerking Jeugd (Aanvullende) hulpverlening Support Fryslân (jongerenmaatjesproject) In het jongerenmaatjesproject Support Fryslân worden vrijwilligers (maatjes) gekoppeld aan jongeren tussen 12-27 jaar. De maatjes bieden jongeren de mogelijkheid om contacten te leggen, hun netwerk te vergroten en deel te nemen aan de samenleving. De jongeren melden zichzelf aan voor een koppeling of worden doorverwezen door bijvoorbeeld een school of instantie. Regelmatig contact tussen de vrijwilligers en de jongeren staat centraal. Daarnaast geven de maatjes voorlichting op scholen, bij gemeenten en hulpverleningsinstellingen over het project. Het gaat om: -voorkomen van, en het vervullen van een aanvullende functie op, jeugdhulpverlening; -tegengaan van vroegtijdig schoolverlaten, voorkomen van bijvoorbeeld criminalisering, verslaving en depressiviteit. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Jongeren, veelal afkomstig uit multi-probleemgezinnen of met verstandelijke en/of sociale beperking, kunnen zichzelf zijn en volwaardig deelnemen aan de maatschappij. Jongeren tussen de 12-27 jaar, die een maatje willen: -veelal afkomstig uit multi-probleemgezinnen; -veelal met verstandelijke en/of sociale beperking. -Jeugdtaak Politie Friesland -Bureau Jeugdzorg -Humanitas Daarnaast kunnen jongeren worden doorverwezen door bijvoorbeeld scholen en andere (zorg)instanties. Stichting Support Fryslân is vanaf 1-1-2014 een zelfstandig functionerende stichting. Raakvlakken Andere maatjesproject, zoals Exodus-Support en Schuldhulpmaatjes. Formulering aanbod Vaak richt beleid zich op jongeren die door bestaande problematiek aan gemeenten professionele hulp nodig hebben. Support Fryslân is primair een preventief project en richt zich juist op het voorkomen van de noodzaak tot professionele hulp. 93 Domein Functie Dienst 8 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Welzijn Voorlichting en educatie Kleurrijk Fryslân Vanuit de Stichting Platform Levensbeschouwing werken verschillende levensbeschouwelijke stromingen samen. De Stichting werkt actief aan dialoog en samenwerking tussen diverse religieuze en culturele groepen in Fryslân door activiteiten te organiseren als: cursussen en lezingen, wandelingen langs/bezoeken aan gebedshuizen van verschillende religies, workshops op scholen, ondersteuning plaatselijke dialoogactiviteiten, Dag van de Dialoog, ondersteuning plaatselijk kleurrijk vieren, activiteiten op de internationale dag tegen racisme en discriminatie, internationale vrouwendag en andere moment op de multiculturele kalender, uitgeven van de multiculturele kalender van Fryslân. Kleurrijk Fryslân fungeert als advies-, aanspreek- en informatiecentrum met betrekking tot vragen op het gebied van religies en levensbeschouwing voor de leden van het platform en hun achterban en voor de overheid en samenleving. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Een samenleving met respect en onderlinge solidariteit tussen diverse levensbeschouwelijke groeperingen. - Het vergroten van respect en onderlinge solidariteit. - Het versterken van krachten die een positieve invloed hebben op de opbouw en versterking van de multiculturele samenleving - Het bevorderen van de samenwerking van levensbeschouwelijke groeperingen bij het aanpakken van maatschappelijke problemen. - Het onderstrepen van het belang van spiritualiteit voor de samenleving. - Het bestrijden van racisme en discriminatie. - Het afwijzen van elke vorm van gewelddadige actie. Doelgroep/ -religieuze en levensbeschouwelijke instellingen; problematiek -basisscholen, middelbare scholen, ROC’s; -verenigingen en dorpshuizen; -gemeenten en instellingen. Samenwerking -Boeddhisme (Vietnamese Boeddhistische Vereniging, Zen Boeddhisme); -Christendom (Raad van Kerken Fryslân, Oecumenische Basisgemeente Leeuwarden, Protestantse Kerk in Nederland, Remonstrantse Gemeente Leeuwarden, Rooms Katholieke kerk, Het Apostolisch Genootschap Heerenveen); -Hindoeïsme (Arya Samaadj, Sanatan Dharm); -Humanisme (Humanistisch Verbond Fryslân); -Islam (Turks Islamitische Gemeenschap, Marokkaanse Gemeenschap); -Jodendom (Joodse Gemeenschap Leeuwarden, Progressief Joodse Gemeente Noord Nederland); -Soefisme (Soefibeweging Nederland). Sinds 2001 is de organisatie een stichting geworden (bestaande uit alleen maar vrijwilligers). De samenwerkende religies zijn via de Stichting Platform Levensbeschouwing in Kleurrijk Fryslân te benaderen. Raakvlakken Jongeren vormen een belangrijke doelgroep in de activiteiten van Kleurrijk Fryslân. Mogelijke samenwerking met jongerenactiviteiten vanuit Solidair, Humanitas, Tûmba of de PKN kan ontstaan. Tevens raakt de inhoudelijke thematiek aan de activiteiten van Tûmba (tegen discriminatie en pestgedrag, voor gelijke behandeling). Formulering aanbod De Stichting Platform Levensbeschouwing in Kleurrijk Fryslân is een aan gemeenten vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor de (multiculturele) samenleving, waarbij gekozen wordt om deze te benaderen vanuit de invalshoeken levensbeschouwing en religie. De stichting bereikt met haar activiteiten een breed publiek en richt zich daarbij op een positieve benadering van manier op onderlinge verschillen. Een groot aantal diverse activiteiten binnen gemeenten en provincie wordt georganiseerd om burgers, met nadruk op jongeren, bij de dialoog over actuele thema’s en maatschappelijke vraagstukken te betrekken. Tevens kunnen gemeenten een beroep doen op de stichting als informatie- en adviescentrum, juist omdat ze een groot aantal groepen representeert. 94 Domein Functie Dienst 9 Aanbod Welzijn Netwerkonderhoud en –ontwikkeling Bundelen van krachten Solidair Friesland en PKN Fryslân vervullen een intermediaire rol om partijen bij elkaar te brengen. De kerken kunnen op inhoudelijk en organisatorisch vlak bemiddelen om (vaak) lokale partijen samen te laten werken en zo krachten (en kennis) te bundelen. Een actueel en uniek voorbeeld rondom externe partijen vormt de intentieverklaring die de gemeente Súdwest-Fryslân en religieuze organisaties hebben gesloten. Zeven kerken en een moskee zetten zich samen met de gemeente in voor een meer sociale en rechtvaardige samenleving. Aandacht gaat uit naar de positie van kwetsbare mensen als zieken, ouderen, slachtoffers van de economische crisis, dak- en thuislozen en vluchtelingen. Het gaat om samen verantwoordelijkheid dragen en afspraken maken over bijvoorbeeld regulier overleg, afstemming en samenwerking over diaconaat/sociale projecten. Gezamenlijk verantwoordelijk voor de ondersteuning van vrijwilligers die zich inzetten voor zorg, voorkomen van armoede en sociaal isolement en de sociale cohesie. Aanbieder(s) Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Doel/ Doel is lokale religieuze en levensbeschouwelijke partijen bij elkaar te Maatschappelijke brengen om gezamenlijk een bijdrage te leveren aan het welzijn van mens opbrengst en samenleving. Resultaten -In elke gemeente één of meerdere kerkelijke/religieuze platforms. -In alle gemeente tot intentieverklaringen komen. Doelgroep/ Interne en externe partijen met diverse levensbeschouwelijke achtergrond in problematiek Fryslân. Samenwerking Kleurrijk Fryslân en lokale religieuze en levensbeschouwelijke samenwerkingspartners. Raakvlakken Kleurrijk Fryslân Formulering aanbod De kerken kunnen de gemeente helpen door het vormen van netwerken en in aan gemeenten gezamenlijk overleg kwetsbare groepen in beeld te brengen en afstemmen hoe deze groepen zo goed mogelijk van dienst te zijn. 95 Domein Functie Dienst 10 Aanbod Welzijn Signalering Signalering Solidair Friesland en PKN Fryslân, en alle betrokken vrijwilligers, vervullen in de eerste plaats de functie van presentie – het er duurzaam en zonder interventiedoelen zijn voor de ander. Door deze functie te vervullen maken de kerken deel uit van de lokale sociale netwerken en hebben vrijwilligers toegang tot in de ‘haarvaten’ van de Friese samenleving. Problemen zoals eenzaamheid en armoede worden vroegtijdig gesignaleerd. Een voorbeeld is het bezoekwerk, waar kerken (en kerkelijke vrijwilligers) van oudsher sterk in zijn. Een vrijwilligers gaat bijvoorbeeld op bezoek bij zieken en ouderen. Het gaat hierbij om bezoekrelaties aan huis die vaak al jaren bestaan. Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Wanneer belangrijke signalen opgevangen worden, wordt hier extra aandacht voor gecreëerd door bijvoorbeeld het opstellen van rapportages (bijvoorbeeld armoederapporten) of een stukje te publiceren in een nieuwsbrief of brochure. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Invulling geven aan de presentiefunctie – het er zijn voor de ander en aandacht vragen voor maatschappelijke vraagstukken. Doelgroep/ -1e doelgroep: bezoekvrijwilligers en andere presentie-vrijwilligers in het problematiek kerkelijk diaconaal werk. -2e doelgroep: kwetsbare groepen in de Friese samenleving. Samenwerking Samenwerking met: FSU, op het gebied van armoederapportage. Op het gebied van signaleringsrapportages kan ook samenwerking gezocht worden met Tûmba (monitoring discriminatie) en bijvoorbeeld Zorgbelang Fryslân. Raakvlakken -lokale welzijnsorganisaties als Welzijn Centraal, Timpaan en de Skule -lokale verzorgings- en verpleegtehuizen -MEE Fryslân -VG-belangen -LFB -Zorgbelang Fryslân Formulering aanbod In het kader van de Wmo worden mensen geacht eerst in hun eigen omgeving aan gemeenten steun te zoeken, voordat professionele hulp- en dienstverlening wordt ingeschakeld. De kerken kunnen ondersteuning bieden door betrokken te zijn bij mensen in de gemeenschap en door signalen op te vangen en hier actief aandacht voor te vragen of activiteiten voor op te zetten. 96 Domein Functie Dienst 11 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Jeugd Preventie Doen en Meedoen Dit pilotproject gaat over hoe financiële armoede kan leiden tot sociale uitsluiting op scholen. Het project heeft een sterk preventief karakter gericht op het voorkomen van en de aanpak van armoede bij kinderen en jongeren. In het project Doen en Meedoen is het onderwijs als speerpunt gekozen. Gestimuleerd wordt dat scholen een participatiebeleid ontwikkelen waardoor alle leerlingen mee kunnen doen op school. Het project kent een aantal fasen: -oriëntatie: contacten leggen met organisaties en personen die bij de ontwikkeling van het project een bijdrage kunnen leveren; -voorlichting en bewustwording: de nadruk wordt gelegd op participatiemogelijkheden voor alle kinderen; -deskundigheidsbevordering: het verzorgen van trainingen ten behoeve van leerkrachten in het herkennen van armoedesignalen. Solidair Friesland Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Armoede onder kinderen en jongeren voorkomen en anders aanpakken door armoedebestrijding, ten behoeve van een beter leven. En daarmee de participatiemogelijkheden voor kinderen en jongeren bevorderen. Doelgroep/ De doelgroep van het project wordt gevormd door de leerlingen, ouders en problematiek leerkrachten van scholen voor het basis- en voortgezet onderwijs in Fryslân. Samenwerking Het project start als pilot op scholen in Friesland. Projectpartners zijn: -Provinciale/regionale schooldirecties -Ouderraden scholen; -Medezeggenschapsraden scholen; -Stichting Leergeld; -Home-Start Humanitas; -Gemeente. Raakvlakken Het project vertoont raakvlakken met diensten van Humanitas in het kader van Opgroeien en Opvoeden. Formulering aanbod Dit project vult het gemeentelijk armoedebeleid aan door zich speciaal op aan gemeenten jongeren en kinderen te richten. 97 Domein Functie Dienst 12 Aanbod Aanbieder(s) Doel/ Maatschappelijke opbrengst Resultaten Welzijn Onderzoek en ontwikkeling Ontwikkeling en uitvoering De kerken proberen actief veranderingen tot stand te brengen. Zo is er aandacht voor uiteenlopende onderwerpen als: -alcoholmisbruik; -vormen van netwerken rond vluchtelingen en daklozen; -bespreekbaar maken van eenzaamheid; -geweld achter de voordeur; -jongeren en rouwverwerking -boeren en zorg voor het land, bijvoorbeeld het project kerken en landbouw; -vredeswerk -etc. Kerkelijke vrijwilligers maken deel uit van lokale sociale netwerken en vangen op die manier directe signalen op uit de samenleving. Via deze presentie- en signaleringsfunctie probeert zij aandacht voor maatschappelijke vraagstukken te vragen. Dit doet zij onder andere door naar aanleiding van gesignaleerde problematiek initiatieven en projecten te ontwikkelen. De regie voor de projecten ligt in de eerste jaren vaak bij Solidair Friesland en PKN Fryslân, maar zodra een project elders (in de maatschappij) geborgd kan worden, is zij in staat projecten ook weer los te laten. Op die manier kan dan over worden gegaan tot het ontwikkelen en uitvoeren van nieuwe initiatieven en projecten. Solidair Friesland en Diaconaat en maatschappelijke activering PKN Fryslân Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. De maatschappelijke participatie van groepen in een achterstandssituatie bevorderen. Doelgroep/ -1e doelgroep: vrijwilligers en leden van kerken. problematiek -2e doelgroep: maatschappelijk kwetsbare groepen. Samenwerking Per thema of project worden gelegenheidscoalities aangegaan met vele maatschappelijke organisaties, variërend van de Raad van Kerken, landbouworganisaties, Geestelijke Verzorgers in tehuizen tot maatschappelijke opvang en Vluchtelingenwerk. Raakvlakken De werkwijze van de kerken is in principe van toepassing op alle maatschappelijke organisaties. Het ontwikkelen en uitvoeren van projecten kan daar waar inhoudelijke of organisaties raakvlakken zijn, gezamenlijk opgepakt worden. Formulering aanbod De kerken ontwikkelen op basis van signalen direct uit de samenleving, aan gemeenten initiatieven en projecten. Een gemeente kan uit deze projecten informatie, documentatie en voorlichting halen, om haar eigen beleid en aanpak aan te passen aan dat wat er onder de burgers daadwerkelijk speelt. Tevens kunnen kerken burgers helpen om juist de gemeentelijke dienstverlening op te zoeken, wanneer dat nodig is. 98 Domein Welzijn Functie Ondersteuning bij klachten/klachtenopvang Dienst 1 Diaconaal consulent nieuwe stijl/diaconaal vertrouwenspersoon Aanbod Op dit moment maakt een aantal Friese gemeenten gebruik van een diaconaal vertrouwenspersoon. De vertrouwenspersoon functioneert als 'paedwizer' bijvoorbeeld op het gebied van uitkeringen of bij het vinden van oplossingen voor schulden. De diaconaal consulent nieuwe stijl richt zich op het gehele sociale domein. Burgers kunnen bellen en worden indien nodig thuis, in de eigen 'veilige' omgeving opgezocht. Er is geen wachtlijst en hulpvragers kunnen snel geholpen worden. In goed overleg worden cliënten eventueel (begeleid) doorverwezen naar de gemeentelijke afdelingen of naar uitvoeringsinstanties. Ook biedt de consulent ondersteuning aan diaconieën, zodat deze beter in kunnen spelen op vragen inzake armoedebestrijding, WMO en wijzigingen bij de sociale transitie en hun eigen rol daarin richting overheden (WMOraad/cliëntenraad). Aanbieder(s) PKN Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst Steun bieden aan mensen in nood en bijdragen aan sociale rechtvaardigheid. Resultaten Versterken positie kwetsbare groepen in samenleving. Doelgroep/ problematiek Alle Friese gemeenten. Samenwerking Met alle partners uit de Sociale Alliantie en plaatselijke organisaties. Raakvlakken Formulering aanbod aan gemeenten Zorgbelang Fryslân en LBF bieden ook vertrouwenspersonen aan. De consulent biedt ondersteuning aan hulpvragers en verstevigt de plaatselijke en regionale netwerken van diaconieën, zodat de vrijwilligers op professionele wijze kunnen inspelen op vragen uit de samenleving. 99 Tûmba 100 Domein Welzijn, Veiligheid en Onderwijs Functie Informatie/monitoring/documentatie, Ondersteuning bij klachten/klachtenopvang en Voorlichting en educatie Dienst 1 Interventie(methoden) discriminatie en pesten Aanbod Tûmba is in Fryslân hét expertisecentrum om discriminatie en pesten tegen te gaan. Het gaat hierbij om veiligheid in buurt en wijk, op scholen en op de werkvloer. Tûmba heeft hiervoor een aantal methoden ontwikkeld en biedt kennis concreet aan: -Meldpunt Discriminatie. Tûmba biedt klachtbehandeling, procesbegeleiding en registratie volgens de richtlijnen van de Wet Gemeentelijke Antidiscriminatievoorziening; -Schoolprojecten om discriminatie en pesten tegen te gaan; -Workshops met ‘vertellers’; -Workshops met het spel ‘Wie van de drie’; -Trainingen voor professionals als docenten, beleidsambtenaren, ambtenaren met een loketfunctie, jongerenwerkers, leidinggevenden;Juridische deskundigheid over discriminatie en gelijke behandeling; -Deskundigheidsbevordering diversiteitsbeleid. Aanbieder(s) Tûmba Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een wereld met gelijkwaardige relaties, een positieve waardering van diversiteit en het streven naar rechtvaardigheid. Resultaten Een laagdrempelig expertisecentrum waar burgers terecht kunnen voor vragen en meldingen. Het stimuleren van een prettig en veilig leef-, werken leerklimaat en het positief waarderen van diversiteit en gelijke behandeling. Doelgroep/ problematiek -Burgers van Fryslân -Docenten, leerlingen, studenten -Beleidsmakers van gemeenten, bedrijven, instellingen -Overige professionals (jongerenwerkers en mensen die in de zorg werken) Samenwerking Samenwerking met: politie en justitie, antidiscriminatievoorzieningen in andere regio’s, onderwijsinstellingen, gemeenten, Fries Verzetsmuseum, COC Friesland, Amnesty International, politieke partijen, zelforganisaties op gebied van migratie en handicap of chronische ziekte, verhalenvertellers, kunstenaars. Raakvlakken Raakvlak met deskundigheidsbevordering vrijwilligers, die zich inzetten voor educatieprojecten en trainingen op maat. Alle educatieprojecten van Tûmba vervullen ook een functie in het kader van preventie. Door de activiteiten wordt discriminatie en ongelijke behandeling voorkomen. Formulering aanbod aan gemeenten Deze dienst gaat discriminatie en pestgedrag in de samenleving, binnen scholen en organisaties actief tegen. Dit voorkomt sociale en psychische problemen en uitval op scholen en op de werkvloer. Tûmba helpt ook om deze problematiek in kaart te brengen voor regionale, nationale en Europese beleidsmakers. Deze dienst stimuleert pluraliteit in “zijn en denken” in de samenleving en het principe “all different, all equal” en draagt zo bij aan een sociaal inclusieve samenleving. Domein Welzijn en Onderwijs 101 Functie Voorlichting en educatie Dienst 2 Mensenrechten, economie en duurzaamheid Aanbod Tûmba geeft procesbegeleidende ondersteuning op het thema Fairtrade. Bijvoorbeeld voor gemeenten die de titel ‘Fairtrade gemeente’ willen gaan dragen. Fairtrade is een middel om eerlijke handel en ontwikkeling te stimuleren. Het draagt bij aan een duurzame wereld. Het doel is te komen tot duurzame connecties met mensen die elders op de wereld producten creëren die wij gebruiken. Deze dienst stimuleert eerlijke handelsrelaties vanuit de consument en de detailhandel. In het kader van ‘Upgrade de wereld’ leidt Tûmba jongeren op tot ‘leadership’ in combinatie met verantwoordelijkheid nemen voor een wereld waarin onze eigen mensenrechten en die van een ander een basisprincipe is. Duurzaamheid is daar een belangrijk aspect van. Dit doen we door ons project “Upgrades”. Jongeren “upgraden de wereld om die een stukje mooier te maken.” Eigen initiatief, creativiteit en ontwikkeling zijn kernwoorden. De projectactiviteiten zetten in op het verduurzamen van organisaties en het stimuleren van ontwikkeling, bewustwording en leadership bij jongeren. Aanbieder(s) Tûmba Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een wereld met gelijkwaardige relaties, eerlijke handel, het streven naar rechtvaardigheid en duurzaamheid. Resultaten -Steeds meer gemeenten gaan voor Fairtrade, hierbij doen burgers, bedrijven en instellingen mee. -Bevorderen van wereldburgerschap en respect voor elkaar en onze omgeving. Doelgroep/ problematiek -Jongeren -Gemeenten -Bedrijven -Instellingen De koppeling van deze doelgroepen, het creëren van een cross-over, is in praktijk erg effectief. Samenwerking -Onderwijsinstellingen -Diverse organisaties en bedrijven -Gemeenten Raakvlakken Er bestaan mogelijkheden om de Upgrades door jongeren in een groter (internationaler) verband te organiseren in het kader van het FryslânEuropaproject. Formulering aanbod aan gemeenten Vaak wordt het thema duurzaamheid geïsoleerd benaderd. De benadering van Tûmba (vanuit mensenrechten) maakt de visie, missie en het concrete resultaat van projecten gemeenschappelijker. Het verbinden van thema’s heeft tot resultaat dat een gezamenlijke visie op samenleven tot stand komt, gericht op een prettige en veilige toekomst. 102 Domein Welzijn en Cultuur Functie Zichtbaarheid Dienst 3 Museum of Love/Nacht van de Liefde Aanbod Museum of Love is een Tûmba-project dat opgenomen is in het Bidboek CH2018. In 2013 is Leeuwarden door een internationale jury uitgekozen tot Culturele Hoofdstad 2018. Het Museum of Love biedt binnen dat Europese project een fysieke en virtuele plaats aan voor verhalen en objecten over de liefde. De seizoenen vormen het decor voor de liefde, geïnspireerd door de groei van interculturele relaties die grenzen overstijgen. Het is een uitwisseling ‘oer grinzen’: over landsgrenzen, taboegrenzen, verwondering. We vieren pluraliteit: seksuele diversiteit, culturele diversiteit, taaldiversiteit en kunst komen samen. De activiteiten zijn cultureel van aard en gaan uit van cross-over: muziek, beeldende kunst, literatuur, fotografie, performances, virtuele kunst. Aanbieder(s) Tûmba Doel/ Maatschappelijke opbrengst Een wereld met gelijkwaardige relaties, een positieve waardering van diversiteit, het streven naar rechtvaardigheid en duurzaamheid. Resultaten Jaarlijks nacht van de Liefde. Vormgegeven aan het Museum of Love. Stimuleren van meer passie en compassie voor onszelf en elkaar in Fryslân. Doelgroep/ problematiek Burgers van Fryslân van 15 tot 95 jaar. Samenwerking Schrijvers, muzikanten, beeldend kunstenaars, filosofen en journalisten werken samen. Samenwerking met: - Culturele Hoofdstad 2018; - Partners op cultureel en educatief gebied. Raakvlakken Museum of Love/Nacht van de Liefde is een breed project dat ondeerdeel is van Culturele Hoofdstad 2018. Bij inhoudelijke raakvlakken kunnen gemeenten participeren in het project. Formulering aanbod aan gemeenten Het centrale motto van Leeuwarden (als CH 2018) is ‘Iepen Mienskip’, een term die de waarden als respect, gelijkheid en verantwoordelijkheid vertegenwoordigd. Het project Museum of Love met de jaarlijkse Nacht van de Liefde maakt deze waarden tastbaar. Gemeenten die geïnspireerd raken door de gedachte meer passie en compassie te willen bevorderen door middel van een cross-over tussen kunst, cultuur en educatie, kunnen participeren in het project Museum of Love. 103 Zorgbelang Fryslân 104 Domein Zorg Functie Onderzoek en ontwikkeling Dienst 1 Kwaliteitssysteem: benchmark en behoefteonderzoek Aanbod Zorgbelang Fryslân voert kwaliteitsmetingen uit d.m.v. cliëntervarings- en behoefteonderzoek in de gemeente (‘luisteronderzoek’). De ervaringen en behoeften van gebruikers staan centraal: welke zorgvragen leven, wat zijn de behoeftes op het gebied van zorg en is er tevredenheid over het zorgaanbod en kwaliteit? De ervaringen kunnen met verschillende methodes kwalitatief en kwantitatief in beeld worden gebracht. Onder andere de volgende methodieken kunnen worden ingezet: -denktank; -focusgroep/spiegelgesprek; -interviews, Q-sorting; -klant/mantelzorgarena; -behoefte-inventarisatie gebiedsgerichte zorg. Monitoring van implementatie van verbetertrajecten behoort tot de mogelijkheden. Door te monitoren ontstaat inzicht waar kwaliteit verbetert en waar knelpunten ontstaan. Een monitoringsonderzoek wordt periodiek uitgevoerd. Zorgbelang Fryslân kan tevens een ondersteunende rol bieden binnen onderzoek van de gemeente zelf, bijvoorbeeld door te functioneren als onafhankelijk voorzitter van een cliënten-/burgerpanel. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst Vanuit cliëntperspectief het aanbod op gebied van zorg en welzijn verbeteren. Resultaten Kwaliteitsverbetering op het gebied van gemeentelijke dienstverlening en ingekochte zorg op basis van cliëntervaringen. De burger wordt serieus genomen en kan invloed uitoefenen op gemeentelijk beleid. Doelgroep/ problematiek De burger van de Friese gemeente (cliëntervaringen ophalen). Samenwerking Organisaties met een zorg- en welzijnsaanbod voor cliënten/burgers in de desbetreffende gemeente(n). Raakvlakken Signalen die Zorgbelang Fryslân via haar Adviespunt en de vertrouwenspersonen Jeugdzorg of andere kanalen ontvangt kunnen gebruikt worden om het zorgproces binnen de gemeente te verbeteren. Formulering aanbod aan gemeenten Vanaf 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor de zorginkoop en dienstverlening. Deze dienst maakt inzichtelijk hoe cliënten (burgers) de aangeboden zorg en dienstverlening ervaren. Door het zorgaanbod vanuit cliëntperspectief te monitoren, ontstaat een cyclisch proces (PDCA-cyclus), waarbij de behoefte van de zorgvrager leidt tot inkoopcriteria. 105 Domein Zorg Functie Advisering Dienst 2 Cliëntenparticipatie en medezeggenschap: (a) advies Aanbod Zorgbelang Fryslân geeft advies over hoe cliënten (burgers) betrokken worden bij beleidsvorming en –ontwikkeling. Samen met de gemeente wordt geanalyseerd op welke manier cliënten inspraak en invloed hebben op het bestaande beleid en zorgproces en of/hoe dat verbeterd kan worden. Zeker in het licht van de transitie van de AWBZ naar de WMO is dit cruciaal. De nadruk in gesprekken en bijeenkomst kan liggen op participatie in het algemeen of participatie van specifieke groepen in het bijzonder. Concreet worden de volgende activiteiten aangeboden: -bijeenkomsten; -adviesgesprekken; -aanleveren informatie. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân biedt de activiteiten aan, deels in het kader van het landelijke programma Aandacht Voor Iedereen (programma loopt tot 2015). Doel/ Maatschappelijke opbrengst Vanuit cliëntperspectief het aanbod op gebied van zorg en welzijn verbeteren. Resultaten Afstemming en verbinding tussen burgerparticipatie, belangenbehartiging, cliëntenraden en Wmo-raden. De organisatie van de burgerparticipatie is goed geregeld. Doelgroep/ problematiek Gemeenten (raadsleden, wethouders, beleidsmedewerkers) vormen samen met zorgorganisaties, -instellingen en –verzekeraars de doelgroep. Samenwerking Samen met FSU, LFB, SFO en Tûmba kunnen bijeenkomsten georganiseerd en informatie ingebracht worden. Via Zorgbelang kunnen meer dan 90 patiëntenorganisaties benaderd worden voor informatie en ervaring. Raakvlakken Vervolginzet van onderzoeksmethodieken (zie dienst 1) levert extra informatie op. Samenhang met Cliëntenparticipatie en medezeggenschap: (b) ondersteunen Wmo-raden, cliëntvertegenwoordigers en lokale belangenbehartigers (dienst 3) Formulering aanbod aan gemeenten In het kader van de Wmo is het gemeenten verplicht burgers te betrekken bij hun beleid. Zorgbelang Fryslân geeft een gemeente een advies op maat over hoe cliënten (burgers) het meest effectief en efficiënt bij beleid worden betrokken. Zij betrekt daar ook de cliëntenraden van instellingen bij. Met inzet van kennis en ervaring vanuit Zorgbelang wordt de beleidskennis van gemeente vergroot en kan actief gewerkt worden aan een inclusiever beleid. 106 Domein Welzijn Functie Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Dienst 3 Cliëntenparticipatie en medezeggenschap: (b) ondersteunen Wmo-raden, cliëntvertegenwoordigers en lokale belangenbehartigers Aanbod Zorgbelang Fryslân biedt een breed palet aan activiteiten aan om Wmoraden, cliëntvertegenwoordigers en andere lokale belangenbehartigers bij hun praktische uitvoering van taken te ondersteunen. De vrijwilligers (organisaties) zijn dankzij de aangeboden activiteiten in staat hun positie in het lokale, gemeentelijke speelveld te versterken. De volgende activiteiten worden georganiseerd en aangeboden: -inhoudelijke bijeenkomsten over actuele onderwerpen (bijvoorbeeld: decentralisatie, zorginkoop, politiek besluitvormingsproces); -netwerkbijeenkomsten (ten behoeve van ontmoeting en uitwisseling kennis en ervaringen met diverse raden); -regionale overlegvormen voor kwetsbare groepen en jeugd zoals de Denktank cliëntvertegenwoordigers Friese jeugdzorg; -verdiepende informatievoorziening (door middel van: nieuwsbrief, handouts en kennisdossiers); -procesbegeleiding (advies op maat ten behoeve van effectieve belangenbehartiging). Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân biedt de activiteiten aan in het kader van het landelijke programma Aandacht Voor Iedereen (programma loopt tot 2015). Doel/ Maatschappelijke opbrengst -Deskundigheid van Wmo-raden, cliëntvertegenwoordigers en lokale belangenbehartigers te bevorderen om te komen tot een passend en kwalitatief aanbod van zorg en maatschappelijke ondersteuning; -Bewustwording van Wmo-raden, cliëntvertegenwoordigers en lokale belangenbehartigers van hun positie en mogelijkheden in het lokale (gemeentelijke) speelveld om vanuit het burger-/cliëntperspectief passend en kwalitatief input te geven. Resultaten Wmo-raden en (lokale) belangenbehartigersorganisaties zijn geïnformeerd en hebben kennis van inhoudelijke onderwerpen i.v.m. transitie AWBZ naar Wmo. Doelgroep/ problematiek Alle vrijwilligers(organisaties) actief in en betrokken bij het sociale domein zoals: Wmo-raden, cliëntvertegenwoordigers, patiënten-, cliënten, gehandicapten- en ouderenorganisaties, lokale werkgroepen en burgerinitiatieven. Samenwerking -FSU, informatiebijeenkomsten voor Wmo-, Wwb- en Wsw-raden; -Netwerk Kwetsbare Groepen, Hoor Friesland, LFB, Solidair en PKN. Raakvlakken Informatie uit het AVI-aanbod wordt ook gebruikt binnen de (site van) Academie Zorgbelang. Samenhang met Cliëntenparticipatie en medezeggenschap: (a) advies (dienst 2) Formulering aanbod aan gemeenten Het activiteitenaanbod begeleidt en versoepelt de transitie op het sociaal domein in de gemeente. Het functioneren van de lokale raden wordt versterkt, zodat input (in de vorm van cliëntervaring en -kennis) gebruikt kan worden om maatwerk te leveren aan burgers/cliënten. Na de transitie kan het aanbod zich richten op de toekomstige rol van Wmo-raden (groter door gemeentelijke fusies en breder takenpakket) en op het toetsen en bewaken van kwaliteit in het sociaal domein. 107 Domein Welzijn Functie Ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) Dienst 4 Informeren en communiceren (deskundigheidsbevordering): Academie Zorgbelang Aanbod Academie Zorgbelang is dé verzamelplaats voor deskundigheidsbevordering op het gebied van zorgvraag en -aanbod. De activiteiten aangeboden onder Academie Zorgbelang bieden praktische hulp en actuele informatie aan de patiënten-, cliënten, gehandicapten- en ouderenorganisaties. Betrokken vrijwilligers worden geschoold en krijgen tegelijkertijd gelegenheid om kennis en ervaring uit te wisselen. Thema's zijn bijvoorbeeld: zorginkoop vanuit cliëntperspectief, ontwikkelingen Wmo en ‘ken uw cliënten’. Activiteiten aangeboden binnen de Academie Zorgbelang zijn: -cursussen; -themabrunches (over actuele zorgonderwerpen); -lezingen/presentaties; -netwerkbijeenkomsten (verbinden praktijkervaring); -lespakketten; -leergangen. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân. In 2014 wordt samenwerking gezocht met collega Zorgbelangorganisaties om het aanbod van de regio’s beschikbaar te maken voor heel Nederland. Doel/ Maatschappelijke opbrengst Het doel is deskundigheidsbevordering bij patiënten-, cliënten, gehandicapten- en ouderenorganisaties, Wmo-raden en andere lokale belangenbehartigers. Resultaten Versterken van positie patiënten-, cliënten, gehandicapten- en ouderenorganisaties, Wmo-raden en andere lokale belangenbehartigers. Doelgroep/ problematiek Primair wordt de doelgroep gevormd door individuele zorgvragers en georganiseerde verbanden als patiënten-, cliënten-, gehandicapten- en ouderenorganisaties, Wmo-raden en lokale belangenbehartigers. Een deel van de aangeboden diensten is ook interessant voor beleidsmedewerkers en bestuurders van gemeenten en zorgaanbieders en een breder publiek van geïnteresseerden. Samenwerking De website http://www.zorgbelang-fryslan.nl/academie toont het cursusaanbod en verwijst tevens naar aanbod van andere organisaties en geeft informatie vanuit Zorgbelang Fryslân en het programma AVI. Raakvlakken De activiteiten zijn weliswaar gericht op zorg, maar kunnen ook relevant zijn voor cliëntraden in andere sectoren, bijvoorbeeld op het terrein van Werk en Inkomen (in samenwerking met FSU, Hoor Friesland, e.d.). Samenhang met Informeren en communiceren (publieksfunctie): Wegwijs in de Jeugdzorg (dienst 8) Formulering aanbod aan gemeenten De Academie Zorgbelang professionaliseert de (individuele en georganiseerde) zorgvrager. Vanuit een versterkte positie kan de zorgvraag beter afgestemd worden op de gemeentelijke dienstverlening en zorginkoop. Gemeentelijke (beleids)medewerkers kunnen kennis en ervaring opdoen. 108 Domein Zorg Functie Advisering en Ondersteunen bij klachten/klachtenopvang Dienst 5 Klachtenmanagement: (a) adviespunt Zorgbelang Aanbod Het Adviespunt van Zorgbelang Fryslân biedt informatie, advies en ondersteuning bij vragen en klachten over de zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening. Telefonisch, per e-mail, social media en www.meldpuntzorgfriesland.nl worden burgers en cliënten toegerust en hulp geboden in de vorm van: -informeren over patiëntenrechten; -informeren over klachtrecht, klachtwegen; -adviseren over de beste aanpak van de klacht; -ondersteunen bij het indienen of aankaarten van de klacht; -informeren over aanbod en werkwijze van voorzieningen in de zorg en maatschappelijke dienstverlening; -informeren over ontwikkelingen. Het Adviespunt Zorgbelang is ook een kennis- en adviespunt voor zorgaanbieders en gemeenten wat betreft patiëntenrechten, klachtenrecht en het realiseren van klachtenregelingen. Uit de voorgelegde klachten worden knelpunten in de zorg en welzijn gesignaleerd, aangekaart en besproken met zorgverleners, instellingen, verzekeraars en Inspectie. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân – Adviespunt Zorgbelang Doel/ Maatschappelijke opbrengst -Toerusten van zorggebruikers bij beïnvloeding van koers en beleid van zorgaanbieders en gemeentelijke dienstverlening. -Verbetering van de zorg door het aankaarten van knelpunten. Resultaten Versterking van de eigen regie en de positie van de zorggebruiker. Doelgroep/ problematiek Elke burger (cliënt, patiënt) met vragen en klachten over zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening kan terecht bij het Adviespunt Zorgbelang. Directe familie, vrienden en anderen kunnen ook namens cliënten en patiënten vragen stellen of klachten voorleggen. Aanbieders van zorg, welzijn en maatschappelijke dienstverlening kunnen informatie en advies krijgen over patiëntenrechten en het inrichten van de klachtenregeling. Samenwerking De Inspectie Gezondheidszorg (en ook andere organisaties) verwijst voor haar publieksfunctie informatie en klachtenopvang door naar Adviespunt Zorgbelang. Andersom verwijst Zorgbelang naar patiëntenverenigingen, mogelijkheden voor bijvoorbeeld lotgenotencontact, verzorg- en verpleeghuizen, Wmo-loket, zorgboerderijen etc. Raakvlakken Bij een vraag of klacht vormt het Adviespunt Zorgbelang een toegankelijk ‘loket’. Anoniem melden is mogelijk; een officiële registratie hoeft niet en een vervolgstap is niet per se noodzakelijk. In de mogelijkheden van klachtenondersteuning kan het Adviespunt gezien worden als 0e lijn, waarbij de cliëntvertrouwenspersoon en de gemeentelijke ombudsman de 1e en 2e (meer formele) lijn van ondersteuning vormen. Formulering aanbod aan gemeenten Als gevolg van de transitie in het sociaal domein wordt de gemeente straks verantwoordelijk voor zorginkoop en -aanbod aan haar inwoners. Het Adviespunt Zorgbelang vormt een laagdrempelig en onafhankelijk loket waar burgers voor informatie en advies bij vragen en klachten over de aangeboden zorg en welzijn terecht kunnen. Zorgbelang kan gesignaleerde knelpunten in het zorgaanbod (anoniem) terugkoppelen aan de gemeente. 109 Domein Zorg Functie Ondersteuning bij klachten/klachtenopvang Dienst 6 Klachtenmanagement: (b) Cliëntvertrouwenspersoon Jeugdzorg Aanbod Alle cliënten die met de Friese Jeugdzorg te maken hebben, kunnen met vragen en klachten direct terecht bij de vertrouwenspersonen, de hulp is gratis. Bij de vertrouwenspersoon kunnen cliënten terecht voor: • Een luisterend oor, bezoek aan leefgroep; • Informatie over rechten en klachtmogelijkheden; • Advies m.b.t. oplossen van kwesties met de instelling of hulpverlener; • Hulp bij het maken van een (klacht)brief; • Ondersteuning tijdens een (klacht)gesprek; • Hulp en ondersteuning tijdens een officiële klachtenprocedure. De vertrouwenspersoon is werkzaam bij Zorgbelang Fryslân en hierdoor onafhankelijk van de jeugdzorginstellingen. De vertrouwenspersoon gaat vertrouwelijk om met de door cliënten verstrekte informatie en geeft geen oordeel over de klacht. Binnen de Jeugdzorg vervult de vertrouwenspersoon een belangrijke signaleringsfunctie. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst De dienstverlening van de vertrouwenspersoon is gericht op het versterken van de positie van de cliënt. Door registratie en signalering van ervaren knelpunten levert de vertrouwenspersoon een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit van de Friese jeugdzorg. Resultaten Alle cliënten van de Friese jeugdzorg kunnen terecht bij een onafhankelijke cliëntvertrouwenspersoon voor ondersteuning bij vragen en klachten. Doelgroep/ problematiek Alle cliënten van de Friese Jeugdzorg, de jongeren zelf en de ouders/verzorgers. Samenwerking -Inspectie Jeugdzorg -Zorgaanbieders Jeugdzorg -Cliëntenraden zorgaanbieders -Onafhankelijke klachtencommissies Raakvlakken De vertrouwenspersoon Jeugdzorg is een wettelijke taak (Wet op de jeugdzorg). Er zijn raakvlakken met het AKJ (Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg) die in Friesland de vertrouwenspersoonwerkzaamheden uitvoeren voor de landelijk werkende organisaties zoals de William Schikkergroep en de LJ&R. Ook zijn er raakvlakken met de LSR en in de huidige situatie met de vertrouwenspersonen van de FVP en PVP. De functie van vertrouwenspersoon is ook goed toepasbaar op andere terreinen binnen het sociaal domein, zoals zorg, werk en inkomen (zie ‘Cliëntvertrouwenspersoon Sociaal Domein’). Formulering aanbod aan gemeenten Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van alle vormen van jeugdzorg, dus ook voor de functie van vertrouwenspersoon. Algemeen doel is de zorg dichter bij de cliënten te brengen, de cliëntvraag staat centraal. De functie van vertrouwenspersoon draagt bij aan deze doelstelling. Door de laagdrempeligheid van de functie, wordt onvrede in de zorg vaker in een vroeg stadium al opgevangen en opgelost. 110 Domein Zorg Functie Ondersteuning bij klachten/klachtenopvang Dienst 7 Klachtenmanagement: (c) Cliëntvertrouwenspersoon Sociaal Domein Aanbod Cliënten en andere betrokkenen kunnen bij de vertrouwenspersoon terecht met ervaringen, vragen en klachten over het gehele sociaal domein. Door de transitie van de AWBZ naar de WMO is de inschatting dat er onrust ontstaat bij burgers. Om deze problematiek te stroomlijnen is het inzetten van een vertrouwenspersoon een passend antwoord. Het gaat om: • Een luisterend oor; • Informatie over rechten en klachtmogelijkheden; • Advies m.b.t. oplossen van kwesties met de instelling of hulpverlener; • Hulp bij het maken van een (klacht)brief; • Ondersteuning tijdens een (klacht)gesprek; • Hulp en ondersteuning tijdens een officiële klachtenprocedure De vertrouwenspersoon is werkzaam bij Zorgbelang Fryslân en hierdoor onafhankelijk van de zorginstellingen of de gemeente. De vertrouwenspersoon geeft geen oordeel over de klacht en gaat vertrouwelijk om met de door cliënten verstrekte informatie. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst De dienstverlening van de vertrouwenspersoon is primair gericht op het versterken van de positie van de cliënt. Door registratie en signalering van ervaren knelpunten levert de vertrouwenspersoon een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit van zorg binnen het sociale domein. Resultaten Alle cliënten van kunnen terecht bij een onafhankelijke cliëntvertrouwenspersoon voor ondersteuning bij vragen en klachten. Doelgroep/ problematiek Mensen die te maken hebben met diensten in het sociale domein vormen de doelgroep. Hieronder vallen o.a. mensen met een verstandelijke beperking (VG), ouderen (en PG), GGZ en WMO cliënten. Directe naasten kunnen ook bij de cliëntvertrouwenspersoon terecht. Samenwerking Samenwerkingspartners nader te bepalen. Raakvlakken De functie van vertrouwenspersoon is toepasbaar op alle terreinen binnen het sociaal domein, zoals zorg, werk en inkomen (en op dit moment wettelijk verplicht in de jeugdzorg). De functie heeft raakvlakken met het vertrouwenspersonen aanbod van LFB (ervaringsdeskundigen VG) en de LSR. Zorgbelang Fryslân vult de functie van vertrouwenspersoon tevens in bij diverse instellingen en organisaties binnen het sociale domein. Op dit moment is dit voor Fier Fryslân, Zuidoostzorg en Talant. Het gaat soms om het uitvoeren van een wettelijke taak, afhankelijk van het domein van de instelling. Het gaat hierbij om gedwongen vormen van hulp, zoals in de komende Wet Zorg en Dwang en komende wet verplichte GGZ. Maar ook om de klachtafhandeling binnen de zorgorganisatie goed te regelen en de (rechts)positie van de cliënt te versterken. Formulering aanbod aan gemeenten Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Doel is de zorg dichter bij de burgers te brengen, de cliëntvraag staat centraal. De inzet van de functievertrouwenspersoon voor het sociaal domein draagt bij aan deze doelstelling. De vertrouwenspersoon heeft een signaleringsfunctie voor de organisaties en voor de sociale (sector) breed. 111 Domein Zorg Functie Informatie/monitoring/documentatie Dienst 8 Informeren en communiceren (publieksfunctie): Wegwijs in de Jeugdzorg Aanbod Website voor en door cliëntvertegenwoordigers en zorgaanbieders in de jeugdzorg. Via de website http://www.wegwijsindejeugdzorg.nl/ wordt vanuit een cliëntperspectief informatie geboden over de Friese jeugdzorg. Burgers en medewerkers van gemeenten, instellingen en organisaties van Friesland worden geïnformeerd over: -organisaties binnen de Friese jeugdzorg; -contactinformatie bij vragen; -cliëntroutes bij procedures in de jeugdzorg; -contactinformatie voor (spoedeisende) hulp. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst Vanuit cliëntperspectief bekendheid geven aan organisaties en procedures in de jeugdzorg en zo effectieve doorverwijzing en ketenaanpak bevorderen. Resultaten In begrijpelijke taal, en vooraf gecheckt door de doelgroep, wordt informatie over de jeugdzorg toegankelijk aangeboden. Doelgroep/ problematiek Cliënt, en de directe omgeving, die te maken krijgt/heeft met jeugdzorg. Samenwerking Zorgbelang Fryslân biedt samen met Provincie Fryslân de website aan. Bij het vervallen van de provinciale subsidie vervalt deze dienst en kan het alleen met financiering van de gemeenten overeind blijven. Raakvlakken De site verwijst naar diverse (websites van) organisaties en instanties die zorg en hulp aanbieden op het gebied van jeugd- en opvoedhulp, bijvoorbeeld: Jeugdhulp Friesland, Fier Fryslân en Bureau Jeugdzorg Friesland, Kinnik (kinder en jeugd GGZ) MEE Friesland, Centrum voor Jeugd en Gezin en Reik. Samenhang met Informeren en communiceren (deskundigheidsbevordering): Academie Zorgbelang (dienst 4) Formulering aanbod aan *gemeenten Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor de uitvoering van alle vormen van jeugdzorg. De website wordt voor zowel de cliënt als de verantwoordelijke beleidsmedewerkers en bestuurders van gemeente en instellingen geactualiseerd. Op basis van voortschrijdend inzicht kan de website ook klaargemaakt worden voor de situatie vanaf 2015. Hierbij wordt gebruik gemaakt van bestaande netwerken en kennis. De wegwijzer bestaat uit 4 modules die aangepast kunnen worden op basis van wensen van gemeenten. 112 Domein Zorg Functie Signalering Dienst 9 Behoefte inventarisatie t.b.v. inkoopcriteria: signalering en advies Aanbod Zorgbelang Fryslân stelt de ervaringen van de gebruikers centraal en biedt daarom een plek om ervaringen op gebied van zorg en welzijn te delen. De gebruikerservaringen leveren inofmatie over de behiefte van cliënten die gemeenten kunnen gebruiken bij hun inkoop (criteria). Behoefte. Dit kan gebiedsgericht (dorp, wijk) plaatsvinden. Daarnaast kan informatie ook meer algemeen – op provinciaal – beschikbaar worden gesteld. Instrumenten zijn: Adviespunt Zorgbelang, Deeljezorg.nl, E-panel, Meldacties, Meldpuntzorgfriesland.nl, Databank Ervaringskennis, Zorgbelang Contactteam, Netwerk InclusieF (signaleringsnetwerk voor mensen met beperking) Ook verzamelt Zorgbelang actief ervaringen in de regio, bij bronnen/ activiteiten als: regionale bladen, beurzen, Markt van Mogelijkheden, Zorgcongres en andere eigen bijeenkomsten, focus- en spiegelgesprekken, divers 'luisteronderzoek'. De informatie wordt (anoniem) toegankelijk gemaakt voor gebruik door gemeenten. Aanbieder(s) Zorgbelang Fryslân Doel/ Maatschappelijke opbrengst Vanuit cliëntperspectief het aanbod op gebied van zorg en welzijn verbeteren. Resultaten Met behulp van de verzamelde signalen de toegang en kwaliteit van het Friese zorgaanbod te verbeteren vanuit een cliëntenperspectief. Doelgroep/ problematiek Individuele zorgvragers en organisaties/instellingen/gemeenten. Zorgbelang: -faciliteert dat ervaringskennis van individuele zorgvragers wordt gebruikt in instellingen/organisaties/gemeenten; -ondersteunt adviesorganen en cliëntraden (Wmo-raden, belangenorganisaties) met informatie in de vorm van ervaringskennis; -brengt de dialoog tussen cliënten en medewerkers op gang ten behoeve van input op beleid en organisatie. Samenwerking MEE Friesland, NPCF, Zorgbelang(lid)organisaties Raakvlakken Raakvlakken zijn er met het concrete aanbod van ervarings- en behoefteonderzoek voor gemeenten. Alle signalen opgevangen binnen Zorgbelang vormen de context van waaruit advies (zowel richting instellingen/organisaties als gemeenten) gegeven kan worden. Samenhang met Kwaliteitssysteem: benchmark en behoefteonderzoek (dienst 1) Formulering aanbod aan gemeenten Uitgangspunt voor Zorgbelang is de ervaring van de gebruiker (‘echte mensen, echte ervaringen, echte verbeteringen’). Het gaat om signalen en geluiden die niet altijd bij een gemeente binnen (kunnen) komen. Zorgbelang verzamelt ervaringen en zet deze actief in, niet alleen om te toetsen maar ook om haar visie te delen op het gebied van bijvoorbeeld het gemeentelijke inkoopproces, participatie en dienstverlening. 113 III OVERZICHT MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIES SOCIAAL DOMEIN FRYSLÂN De tabel geeft een overzicht weer van maatschappelijke organisaties die aanwezig zijn in Friese gemeenten. Per maatschappelijke organisatie is kort aangegeven wat de kern van de activiteiten die de organisatie uitvoert is en onder welk domein de organisatie actief is. De domeinen zijn: Z W MO R/U A&M JW ZORG WELZIJN MAATSCHAPPELIJKE OPVANG RE-INTEGRATIE/ UITKERING ARMOEDE EN MINIMA JONGERENWERK De meest recente programmabegrotingen en digitale (en een enkel analoog exemplaar) van de Friese gemeenten zijn geraadpleegd. Een selectie is gemaakt van die organisaties die voldoen aan de volgende definitie: maatschappelijke organisaties zijn vrijwilligersorganisaties die - meestal op ideële of levensbeschouwelijke grondslag - sociale voorzieningen en diensten aanbieden, vaak gericht op een bepaalde doelgroep, en die deels ook als doel hebben de belangen van een bepaalde doelgroep te behartigen. N.B. De aanwezigheid van een maatschappelijke organisatie in een bepaalde gemeente zegt niet direct iets over de relatie tussen gemeente en maatschappelijke organisatie. In sommige gevallen kan op basis van een programmabegroting gesproken worden over een subsidie/werkrelatie. In andere gevallen kan op basis van de gemeentegids alleen geconstateerd worden dat de maatschappelijke organisatie aanwezig is in de betreffende gemeente. 114 MAATSCHAPPELIJKE ORGANISATIE ACTIVITEIT Aanloophuis 't Anker Ontmoetingsplek X Aanloophuis van de kerken Ontmoetingsplek X AanZet Projectondersteuning in zorg en opvang X Agrarische Jongeren Friesland Belangenvereniging Alzheimer Nederland Mensen met dementie en hun familie Amigo ANBO Vakanties/logeerweekenden voor kinderen/jongeren met een gedragsstoornis/licht verstandelijk gehandicapten (LVG) Belangenorganisatie voor senioren Belangenorganisaties zorg Belangenbehartiging Bewonerscommissies Samenwerkende bewoners BEZINN Boer en Zorg in Noord Nederland Boaz Ondersteunen christenen/projecten X BOSK, afdELING Friesland Bond voor motorisch gehandicapten X Broodmaaltijdgroep Beetsterzwaag (55+) Ouderengroep X Buren Hulp Dienst Praktische en sociale hulp Centraal Meldpunt Vrijwillige Thuishulp Schakel hulpvrager en -verlener Christelijk jongerenwerk Jongerenactiviteiten Christelijk Ouderen Contact Ouderengroep X Cliëntenparticipatie Integraal Gehandicaptenbeleid Adviescommissie X Cliëntenplatform Uitkeringsgerechtigden en Minima Belangenbehartiging Clientenraad WWB Adviescommissie Club Verstandelijk Gehandicapten De Soos X COC Friesland Activiteiten(begeleiding) mensen met (verstandelijke) beperking Belangenorganisatie voor LHBT'ers COSBO Koepel van ouderenbonden X De Barones De Brimsen Steunpunt uitkeringsgerechtigden, gehandicapten en minima Scouting/Gehandicaptensport De Hart & Vaatgroep De Plusbus Mensen met een hart- of vaatziekte en hun naasten Sociaal cultureel vervoer De Zonnebloem X Dienstencentrum Janke Tromp Activiteiten(begeleiding) mensen met fysieke beperking Ouderenactiviteiten Dirk Mier Fan Aest Seniorendienstverlening X Tûmba Uitvoering Antidiscrminatie(meldpunt) en wereldburgerschap Club verstandelijk gehandicapten X X Dwarslaesie Organisatie Nederland Recreatie/vervoer ouderen en motorisch gehandicapten Belangenorganisatie X Fawaka Jonge mantelzorgers X Foar Elkoar Ouderenactiviteiten X FSU Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden X FTO Thuiswinkel Fair Trade X Gehandicaptenbelangen Leeuwarden Belangenbehartiging X Gehandicaptenbond Belangenorganisatie X Gehandicaptensport Sportactiviteiten voor gehandicapten X Gered Gereedschap Inzamelen/opknappen/versturen X GIP Stichting Goed Idee Projecten X Hersenstichting Nederland Voorlichting/ondersteunen onderzoek hersenen Het Nut van 't Algemeen Initiatieven voor samenleving/debat X Hoor Friesland Centrum voor doven/slechthorenden X Divedaasje Door Recreatie Aktief Z W MO R/U A&M JW X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 115 Houvast Uitkeringsgerechtigden X Hulp aan Mensen in Achterstandssituaties Praktische en sociale hulp Hulpverlening Gezondheidszorg Praktische en sociale hulp Humanistisch Verbond Fryslân Informatie- en dienstencentrum humanisme X Humanitas Praktische en sociale hulp X Huurdersbelangenvereniging Belangenbehartiging X IDO Interkerkelijk Diaconaal Overleg X Jeugdclub Jongerenactiviteiten X Jeugdsportfonds Friesland Sportkansen voor kinderen X Jeugdwerk Terschelling Jongerenactiviteiten X KansPlus Belangennetwerk verstandelijk gehandicapten X KBO Unie van Katholieke Bonden van Ouderen X Kerken Kerkelijke organisaties X KinderWerk In Leeuwarden Activiteiten voor kinderen Koepel Wmo Clientenparticipatie Noardwest Fryslân Onafhankelijke cliëntenraad KWF Kankerbestrijding Fryslân Voorlichting/ondersteunen onderzoek kanker Leergeld Meedoen aan kinderactiviteiten Leger des Heils Hulpverlening (vanuit christelijke identiteit) Legona X LFB Wolvega Activiteiten voor mensen met (verstandelijke) beperking Door/voor mensen met (verstandelijke) beperking Lichtpunt Kollumerzwaag Hulpverlening (vanuit christelijke identiteit) X Lokaal Comité Dag van Ouderen Kollumerland c.a. Nationale Ouderendag X Longfonds Voorlichting/ondersteunen onderzoek longen Mannenverenigingen Voor en door mannen Mezzo Mantelzorgers en vrijwilligers X MS Vereniging Nederland Voorlichting/ondersteunen onderzoek MS X Nationaal Epilepsie Fonds Voorlichting/ondersteunen onderzoek epilepsie X Nationaal Reuma Fonds Voorlichting/ondersteunen onderzoek reuma X NCPLD Nederlands Centrum voor Plots- en LaatDoofheid Nederlandse Alleengaanden Stichting Activiteiten voor alleengaanden Nederlandse Hartstichting Voorlichting/ondersteunen onderzoek hart X Nederlandse Patiëntenvereniging Zorg voor het leven X Nederlandse Rode Kruis Vrijwillige hulpverlening/EHBO-cursussen X NetwerkPlus Individuele begeleiding/netwerkondersteuning Nieuw Nabuurschap Psychiatrische patiënten Onderling Sterk Door/voor mensen met (verstandelijke) beperking X OuderenOmbudsman Nationaal Ouderenfonds X Ouderensociëteit Ouderengroep X PCBO Ouderenactiviteiten (vanuit christelijk perspectief) X PKN Fryslân X Platform Levensbeschouwing in Kleurrijk Fryslân Diaconaat en maatschappelijke activering Activiteiten t.b.v. multiculturele samenleving Platform Vrijwillige Thuishulp Ondersteuning vrijwilligers in de zorg Present (lokale afdeling) Praktische en sociale hulp X Pypskoft X Recreatie sportgroep hartpatiënten Activiteiten voor mensen met een verstandelijke beperking Sportactiviteiten voor hartpatiënten Regionaal Steunpunt Zorgboeren Fryslan Regionaal steunpunt X Reuma Patiënten Vereniging Belangenbehartiging X Samenwerkende Leeuwarder Ouderbonden Ouderenactiviteiten X Senioren Adviesraad Smallingerland Adviescommissie X Seniorenplatform Adviescommissie X Seniorenraad Adviescommissie X SeniorWeb Computer- en internetcursussen X X X X X X X X X X X X X X X X X X 116 Sensoor Fryslân Telefonische hulpdienst X SFO Ouderenbonden X SHWI Steunpunt Handicap Werk Inkomen Sien Mensen met verstandelijke beperking X Slachtofferhulp Nederland Begeleiding slachtoffers X Sociaal Noodfonds Dongeradeel Incidentele steun Sociaal Raadsliedenwerk Informatie/advies sociaal juridisch terrein X Solidair Friesland Katholiek Steunpunt Maatschappelijk Activeringswerk X SOS Samenwerkende Ouderenbonden Smallingerland X Sportclub Samenspel X Stand-by Fryslân Sportactiviteiten voor mensen met (verstandelijke) beperking Vrijwilligers vervangen thuis Stichting Mantelzorg Gaasterlan-Sleat Mantelzorgorganisatie SUGO Samenwerken Uitkeringsgerechtigden en Gehandicapten X SUNOF Steunpunt Uitkeringsgerechtigden Noordoost Friesland X Support Fryslân Jongerenmaatjesproject Talent Centrum voor vrijwillige inzet X Team Kommerusdel Gehandicaptenrecreatie X Thuishaven Terschelling X Uitkeringsgerechtigden en Gehandicapten Sneek Activiteiten voor mensen met (verstandelijke) beperking Centrum voor wereldburgerschap en gelijke behandeling Belangenbehartiging Unie van Vrijwilligers Vrijwilligerswerk X Urgente Noden Hulp voor mensen in financiële nood Vakantiespelen Vakantie voor kinderen Vereniging voor aangepast sporten Tytsjerksteradiel Sportactiviteiten voor mensen met een beperking X VGAO Vereniging Gehandicapten en Arbeidsongeschikten X VG-Belangenplatform Ouderverenigingen X Vluchtelingenwerk) Juridisch advies X Voedselbanken Voedselpakketten Vrijwilligers Palliatieve Terminale Zorg Hulp van vrijwilligers Vrouwenverenigingen Vereniging voor en door vrouwen Wereldwinkel Fair Trade Werkgroep Nierstichting Voorlichting/ondersteunen onderzoek nieren Werkgroep Toegankelijkheid Adviescommissie X Wmo Adviesraad Adviescommissie X Woonkracht 50+ Fryslân Belangenbehartiging X Ypsilon Friesland Door en voor familieleden X Zorgbelang Fryslan Vereniging voor zorggebruikers Tûmba X X X X X X X X X X X X X X X 117 IV WELZIJNSINSTELLINGEN FRYSLÂN De tabel geeft een overzicht weer van alle welzijnsinstellingen actief in de provincie Fryslân. Per welzijnsinstelling is aangegeven in welke gemeente de instelling actief is en op welke vlakken activiteiten, en wat voor activiteiten, worden uitgevoerd. In het overzicht zijn ook de organisaties Maatschappelijk Werk Fryslân en MEE Friesland opgenomen. De websites van de welzijnsinstellingen zijn geraadpleegd. Op basis van de informatie op de websites (in de periode maart-april 2014) is de tabel opgesteld. Thema's Subthema's Samenlevingsopbouw Yn 'e doarpen Dorpsklankborden Ondersteuning vrijwilligersorganisaties Dorpsbelangen Participatie Ontmoeting (Ambulant) Jongerenwerk Kinder-, jeugd- en jongerenwerk Vrijwilliger jeugd- en jongerenwerk Meer Bewegen voor Ouderen Individuele hulp- en dienstverlening Vrijwilligerscentrale MaS De Opstap Ouderenadvisering Steunpunt mantelzorg Telefooncirkel KEaRN op locatie Werf8, Burgum De Hameie, Hurdegaryp BOB Kiehool De Wissel De Oanrin Cursusaanbod Op locatie Welzijn Ouderen Achtkarspelen Ouderenadviseur Telefooncirkel Maatjes-/klussendienst 'Ouder en Wijzer' Activiteiten en cursussen Kinderwerk Projecten StapMee! Programma Ondersteuning vrijwilligers Team Opvoeden en Opgroeien (activiteiten) Activiteiten La Mama's Vrouwencentrum Full House Jongerenwerk Project Eenzaamheid Bijstaan jongerencentra/jeugdhonk Jongerenwerkers La Mama's School Maatschappelijk Werk Ouderenwerk Activiteiten voor ouderen Sociaal Team Bijeenbrengen samenwerkingspartners Vrijwilligerswerk Bureau Integratie Nieuwkomers ePortfolio Papierwinkel Ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers (o.a. Stipepunten, nieuwsbrieven en activiteiten) Overige diensten PlusBus Kollumerland Signaleringskaart eenzaamheid Timpaan Welzijn Welzijns- Actief in instelling gemeente Kearn Welzijn 118 Achtkarspelen Tytsjerksteradiel De Friese Meren Ferwerderadiel Kollumerland c.a. Littenseradiel Opsterland Súdwest Fryslân Weststellingwerf (Steenwijkerland) 119 Opbouwwerk Samen werken aan leefbare dorpen en wijken Maatschappelijke Stage Stagemakelaars Mantelzorgondersteuning Ondersteunen mantelzorgers en vrijwilligers (o.a. Stipepunten, nieuwsbrieven en activiteiten) Welzijn Het Bolwerk Miks Welzijn Bedrijfsmaatschappelijk Werk School Maatschappelijk Werk De Friese Meren Dongeredadeel Dantumadiel Opbouwwerk De Bining Kleine Kernen eigen Krachten Vrijwilligers Servicepunt Steunpunt Mantelzorg Maatschappelijke Stage Sociaal Culturele Ontmoetingen Repair Café Coördinatie Sociaal Team Consulent Welzijn en Samenleving Individuele begeleiding Yn 't Spoar Begeleiding Gezinnen Xtra Senioren Ouderenadviseur Seniorenvoorlichting Sociaal Culturele Ontmoetingen Consulent Welzijn Senioren Dienstencentrum Senioren Jongerenwerk Coordinatie Centrum Jeugd en Gezin Projecten Combinatiefunctionaris Miks tienercentrum 16X-it jongerencentrum 16Ambulant Jongerenwerk Vrijwilligers Servicepunt Service- en adviescentrum voor vrijwilligerswerk Wat doe ik na school Impuls Brede scholen, sport en cultuur Jongerenwerk Preventief Jeugdbeleid Jeugdonderkomens ZERO Live Jongeren Informatie Punt Jongeren Werkplan Vakantieactiviteiten Inloopmiddag Activiteiten jongeren met verstandelijke beperking Doeclub Jeugdsoos Scholierendisco's Jongerenraad Sportactiviteiten Poppodium De Skûle Welzijn 120 Franekeradeel Harlingen Sociaal Cultureel Werk, Opbouwwerk en Projecten Cursussen en activiteiten voor volwassenen (creativiteit, taal, kook, beweging, overig) Reizen voor 55-plussers Soos (voor zelfstandig wonenden met beperking) Buren Hulp Dienst Bibliotheek De 55+ en gehandicapten klussendienst Alzheimer café Ouderenwerk Bezoekdienst Vrijwilligerscentrale en Maatschappelijke stage Vrijwilligersfunctionaris Sociale Activering Bemiddeling Mantelzorg Fawaka, project voor jonge mantelzorgers Steunpunt Mantelzorg Stand-By Noordoost Friesland Ouderen Advies Werk OuderenadviseurHuis Bezoek ProjectInformatie ServicepuntDienstverleningCentraal Meldpunt 55+ Jongerenwerk De Tsjil De Mop Ambulant jongerenwerk Meidengroep Klusclub Folder Sport en geld Stage lopen Ouderenadvisering GLANS 55+ vrouwen Alzheimercafé Ouderenadviseurs Mantelzorg Steunpunt Mantelzorg Vrijwillige Thuishulp Organisatie Mantelzorg café Dag van de Mantelzorg Jonge mantelzorgers Sociaal Cultureel Werk & Ontmoeting en recreatie Samenlevingsopbouw Vorming en educatie Doelgroepactiviteiten Opbouwwerk Vrijwilligerscentrale Aanspreekpunt vrijwilligerswerk Maatschappelijke stages Stagemakelaar Maatzorg en activering Individuele hulp en dienstverlening Maatschappelijke zorg en sociale activering Sociaal team Vriendenkring Matties Vriendenkringen Cursusaanbod _ Welzijn Middelsee Caleidoscoop 121 Heerenveen Leeuwarderadeel het Bildt Menameradiel Ferwerderadiel Littenseradiel Kind & Ouder Zomerspeelweek Huiskamerproject Oudercursus Opvoeden Speelinstuif Jongerenwerk Casa Spotlight Ondertusseninheerenveen Meitinken Meitinker Mantelzorg Lotgenotencontact In uw buurt Contactpersonen Burenhulp Vrijwilligers Vrijwilligersondersteuning in wijken en dorpen Vrijwilligers Servicepunt Project & Advies Voor gemeenten Voor zorg- en welzijnsinstellingen Kinderopvang _ Peuters _ Jeugd/jongerenwerk Kinderwerk Tienerwerk Jongerenwerk Ambulant jongerenwerk Jongeren in actie Verhuur jeugdhonk Stage aanbod Maatschappelijke stage Centrum Jeugd en Gezin WhozNext Ouderen(advies)werk Activiteitenwerk 55 plusValpreventiePreventief huisbezoek Info/advies Burger Service Punt Steunpunt mantelzorg Sociaal maatschappelijk advies Omtinkerij Ouderenadviseur Welzijnswerk algemeen Maatschappelijke stage Mantelzorg activiteiten NL Doet Vriendenbank Vrijwillige inzet/ vrijwilligerscentrale Vacaturebank Vrijwilligerswerk Workshop Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Mantelzorgondersteuning Maatschappelijke stages Projecten Scala Welzijn Welzijn Centraal 122 Leeuwarden Franeker Middelseegemeenten Ooststellingwerf Maatschappelijke dienstverlening Sociale winkel Sociale raadslieden Maatschappelijk werk Samenlevingsopbouw Buurtservicepunt Buurtbemiddeling Budgetadvies Sociale teams Participatie CJG Projecten Vrijwilligersservicepunt Vrijwilligerswerk Maatschappelijke stage Maatschappelijk Betrokken Ondernemen Activiteiten MFC De Verbinding Ontmoetings- en inloopactiviteiten Taalpunt Empowermenttrainingen en EVC-trajecten Participatie, vrijwilligerswerk en trajecten richting werk Jongerenwerk _ Mantelzorgwijzer Website voor mantelzorgers Hulpvraaglijn Website voor mantelzorgers Sinne Peuterspeelzalen Kinderopvang Sociale Wijkteams _ Cursussen & Activiteiten Samensprong Haulerwijk Jongeren Kompaan Oosterwolde Muziek Senioren Volwassen Kinderen Jop Oosterwolde Vrijwilligerswerk Jongerenruimte Appelscha Burendag 2013 Buurtbemiddeling Ondersteuning vrijwilligerswerk Vrijwilligershuis Bijspringer Arbeid & Scholing Iedereen in beweging Mannen in beweging Ouders & Kinderen Speel-o-theek De Flierefluit Brede scholen Ouder-Kindochtenden Piramide-Methode Peuterspeelzalen Inlooppunt CJGInstapje, Opstapje & Opstap Maatschappelijke Onderneming Smallingerland Sociaal Cultureel Werk Welzijn Schier 123 Schiermonnikoog Ameland Smallingerland Dienst & Hulpverlening VGAO (spreekuur) Sociaal Team Nescio Opbouwwerk CJG (inlooppunt) Informatiekrant _ Cursussen Educatiewerk (winterperiode) Kindcentrum _ Jeugd en jongerenwerk Jeugdhonk/soos Kinderdisco Meiden-/jongensclub Ouderenwerk Sociale/bewegingsactiviteiten Cursussen Clubs/cursussen/workshops Volwassenen Creatief/Educatief/Sportief/Bijzonder Senioren _ Kind/Tiener Peuterspeelzaal/Kinder- en tieneractiviteiten/Kinderopvang Bedrijf Bedrijfsgerichte cursussen Winteractiviteiten _ In uw buurt Wijkcentra Maaltijdvoorziening Buurttrefpunten Ouderenwerk KOEK Op straat Projecten Buurtbemiddeling TOS Samen leven, samen leren Duaal inburgeren Klavier Taalcoach Kinderen Peuterspeelzalen TSO O en O Maatschappelijk Werk Fryslân Ameland Achtkarspelen Dantumadiel Dongeradeel Harlingen Heerenveen Kollumerland Ooststellingwerf Opsterland Schiermonnikoog Smallingerland Terschelling Tytsjerksteradiel Vlieland Weststellingwerf Algemeen maatschappelijk werk School maatschappelijk werk Bedrijfsmaatschappelijk werk Groepswerk Sociaal raadsliedenwerk MEE Friesland 124 alle gemeenten diverse thema’s 125 V LIDORGANISATIES ZORGBELANG 126 Aanbod lidorganisaties Zorgbelang Fryslân Zorgbelang Fryslân is een vereniging van patiënten- en consumentenorganisaties van mensen met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking, mantelzorgers en ouderenbonden. De aangesloten organisaties vormen de Algemene Ledenvergadering van de vereniging en kiezen het bestuur. Meer dan 90 patiënten- en cliëntenverenigingen vormen de achterban. Een quickscan is uitgevoerd om het aanbod van de lidorganisaties van Zorgbelang Fryslân in beeld te brengen (zie kader). Quickscan lidorganisaties Zorgbelang Fryslân Een quickscan is uitgevoerd door middel van het telefonisch interviewen en analyseren van 45 lidorganisaties van Zorgbelang Fryslân. Niet alle (circa 90) lidorganisaties konden telefonisch benaderd worden: contactpersonen waren in deze gevallen vanuit de betreffende organisaties niet beschikbaar of bereikbaar. Een vast format is gehanteerd om de lidorganisatie te interviewen. Vragen over de volgende zaken zijn gesteld: -aanbod en doel aanbod organisatie; -gemiddeld gebruik aanbod en resultaten; -financiering en samenwerking. Op basis van de gegeven antwoorden zijn conclusies getrokken over de opzet van de lidorganisaties, hun aanbod, samenwerking en bekostiging. De informatie vanuit de antwoorden is niet altijd volledig, als een antwoord openblijft kan dit komen omdat er bijvoorbeeld geen sprake is van samenwerking, maar ook dat informatie daarover niet beschikbaar is. Wel geeft alle informatie gezamenlijk een goed beeld van de lidorganisaties van Zorgbelang Fryslân, door de diversiteit aan organisaties en door het grote aantal (50%) wat is geïnterviewd en geanalyseerd. Organisatie De lidorganisaties van Zorgbelang Fryslân zijn veelal landelijke verenigingen. 20 organisaties werken direct vanuit de landelijke organisatie in Fryslân. Dit betekent dat een landelijk bureau het aanbod organiseert. Een activiteit in de regio wordt in dat geval vanuit de landelijke vereniging aangeboden. 23 van de organisaties beschikken over een regionale afdeling in Fryslân. Hierbij zijn lokale vrijwilligers actief in het organiseren van bijvoorbeeld voorlichtingsbijeenkomsten. Twee organisaties komen alleen in Fryslân voor. Organisatie Landelijk 20 Regionaal 23 Alleen in Fryslân 2 Aanbod De belangrijkste taken van de lidorganisaties zijn het aanbieden van informatie en voorlichting (genoemd door 40 lidorganisaties) en het organiseren van lotgenotencontact en ontmoeting (genoemd door 39 lidorganisaties). Informatie en voorlichting is in eerste plaats gericht op de patiënten en hun directe omgeving en in sommige gevallen op partijen als zorgaanbieders of gemeenten. Veelal worden bijeenkomsten georganiseerd (landelijk/regionaal) en verschijnt er een periodieke nieuwsbrief. Lotgenotencontact en ontmoeting vindt ofwel individueel of wel in groepen plaats en wordt georganiseerd (landelijk/regionaal) voor de patiënten. 27 van de organisaties noemen belangenbehartiging als kerntaak. De belangenbehartiging is veelal gericht op de (borging van) kwaliteit van het zorgaanbod en het vertegenwoordigen van de patiënten in de maatschappij. 13 van de organisaties zijn actief op het gebied van empowerment en 10 op het gebied van kennis en onderzoek. Bij empowerment gaat het om het activeren van leden door middel van themabijeenkomsten, werkgroepen of cursussen. Bij kennis en onderzoek gaat het om het actief 127 bijdragen aan of adviseren over de ontwikkeling van kennis en (wetenschappelijk) onderzoek over de specifieke ziekte/aandoening, het medicijngebruik of het zorgaanbod. Aanbod Belangenbehartiging 27 Informatie/ voorlichting 40 Lotgenotencontact/ ontmoeting 39 Empowerment/eigen regie/ cursussen vrijwilligers 13 Kennis/onderzoek 10 Bekostiging Het merendeel, 37, van de organisaties heeft leden die contributie betalen. 25 organisaties ontvangen (vaak in aanvulling op contributie) subsidie uit het PGO-fonds van de Rijksoverheid. 23 organisaties bekostigen hun aanbod door bijdragen van sponsors of specifieke (aangevraagde) projectfinanciering. Een deel van deze organisaties ontvangt in aanvulling hierop ook een subsidie uit het PGO-fonds. Fonds PGO subsidieert landelijke patiëntenorganisaties en gehandicaptenorganisaties. Er zijn 3 soorten subsidies (subsidiestromen) voor deze organisaties. Een subsidie voor het delen van ervaringskennis. Een subsidie voor bijdragen aan de effectiviteit van zorg, ondersteuning en maatschappelijke participatie. En een subsidie voor de regierol rond ervaringsdeskundigheid. Bekostiging Subsidie 25 Leden 37 Projecten/sponsors 23 Samenwerking De lidorganisaties werken samen met Zorgbelang Fryslân, zorgaanbieders en andere belangenbehartigers. Een aantal organisaties werkt samen met Stichting AanZet, MEE of noemt het Zelfhulpnetwerk Friesland. Alle organisaties zijn aangesloten bij Zorgbelang Fryslân, Zorgbelang Fryslân biedt bijvoorbeeld themabrunches aan voor vrijwilligers van de organisaties waarbij kennis en ervaring uitgewisseld kan worden. Afhankelijk van het aanbod van een organisatie wordt er in meer of mindere mate samengewerkt met zorgaanbieders en andere belangenbehartigers. Organisaties die zich actief inzetten voor kennis en onderzoek werken veelal samen met ziekenhuis en medisch specialisten. Zowel landelijk als regionaal georganiseerde organisaties vormen vaak netwerken met andere patiëntenorganisaties te behoeve van het uitwisselen van kennis en ervaring, gezamenlijke belangenbehartiging of sponsoring. Alle lidorganisaties maken op deze manier actief deel uit van een netwerk waarin maatschappelijke en professionele organisaties informatie uitwisselen en werken aan een beter zorgaanbod. Aandachtspunten Geconcludeerd kan worden dat een belangrijk deel van de organisaties actief is in Fryslân. Vanuit de landelijke vereniging en vaker nog vanuit een regionale afdeling zetten de organisaties zich in voor patiënten, hun directe omgeving en ook richting zorgaanbieders en andere professionele instellingen. De lidorganisaties doen dit door op allerlei manieren actief aan te haken bij bestaande maatschappelijke en professionele organisaties in Fryslân en vormen zo een deel van een groter netwerk. Terugloop in ledenaantal en financiële bijdrage(n) worden vaak als aandachtspunten genoemd. Patiëntenorganisaties bestaan veelal voor en door leden. Een tekort aan structurele ledenbetrokkenheid en financiële middelen om als organisatie actief te zijn, maken de toekomst van de organisaties onzeker. Dit raakt zowel de patiënten (de organisaties vervullen een sterke sociale rol) als de formele partijen (de organisaties voorzien door ervaringsdeskundigheid in informatie en kennis). 128 Overzicht lidorganisaties Zorgbelang Fryslân AanZet, - Cliëntenplatform Lymfklierkanker Vereniging Nederland Addison en Cushing; Ned. Ver. Voor Moerman Vereniging; Regio Friesland Afasie Vereniging Nederland; afd. Frl. MSVN Afd. Friesland Alzheimer Nederland; afd. Friesland NAH Zorg Fryslân ANBO regio Noord Nationale Vereniging voor Fibromyalgiepatiënten ANGO Friesland West Ned. Stomaver. Harry Bacon; Afd. Frl. ANGO Friesland Zuid Nederlandse Vereniging Lupus Erythematodespatiënten afd. Friesland ANGO Noord; Afd. Fryslân Nederlandse Vereniging van Rugpatiënten de Wervelkolom Anoïksis; Regiocoördinator Neurofibromatose Ver. Ned. Autisme. Ned. Ver. voor NPV; Afd. Dantumadeel/Tytsjerksteradiel BALANS; Afdeling Friesland NPV; afd. Friesland Noord Borderline; Stichting NPV; afd. Heerenveen Borstkanker Ver. Nederland; Afd. Friesland NPV; afd. Smallingerland Cerebraal Friesland NPV; Kring Fryslân Coeliakievereniging Ned. - Regio Noord NSVG; Kring Friesland (Stembandlozen) Constitutioneel Eczeem; Ver. V. mensen met Obesitas Vereniging Nederland Crohn/Colitus Ulcerosa Ver. Ned.; afd. Frl. Oogvereniging regiogroep Friesland CVA Samen Verder Friesland OPS; Vereniging Cystic Fibrosis Stichting Friesland Osteogenesis Imperfecta Vereniging De Bosk Parkison Patiënten Vereniging De Unie; Kring Friesland PCOB gewest Friesland DES Centrum, Stichting Psoriasis Vereniging Nederland Diabetes Vereniging; Secr. Regio Friesland Retina Nederland; afd. Friesland Dwarslaesie Organisatie Nederland Reumapatiëntenvereniging Drachten Dystrofie Patiënten; Ned.Ver.V.Post-Traum. Reumapatiëntenvereniging Leeuwarden Epilepsie Vereniging Nederland Reumapatiëntenvereniging O. stellingwerf Hart & Vaatgroep Reumapatiëntenvereniging Súdwest Fryslân Hematon Reumapatiëntenvereniging Weststellingwerf Homeopathie Nederland Sarcoidose Belangenvereniging Nederland afd Friesland. Hoofdpijnpatiënten; Ned. Ver. Van Sarcoidose Belangenvereniging Nederland. Hoor Friesland Spierziekten Nederland Huntington, Vereniging van St. voor patienten met kanker aan het spijsverteringskanaal KBO; Afd. Fryslân/Leeuwarden Stichting Contactgroep Prostaatkanker (SCP) KBO; Afd. Wûnseradiel Stichting zonzoekersreizen Kind en Ziekenhuis Vereniging; Land. Bureau Ver. Verkeersslachtoffers Noord Nederland Knoop De; Vereniging Vereniging van Allergie Patienten Kort Maar Krachtig VG-Belangen Platform Fryslân, St. Labyrint; Stichting / In Perspectief Werkgroep nabestaan na zelfdoding Leverpatiënten; Ned. Ver. Voor Whiplash Stichting Nederland Long Fonds - Rayon Friesland Ypsilon Vereniging Lyme Patiënten; Ned. Ver. Voor 129 VI PROJECTPLAN VERSTERKING SOCIALE INFRASTRUCTUUR 130 Projectaanvraag “Versterking sociale infrastructuur t.b.v. burgerkracht in Fryslân” 1 131 1. Aanleiding Eind 2012 heeft Provinciale Staten van de provincie Fryslân keuzes gemaakt omtrent de 'kerntakendiscussie'. Dit betekent dat er wordt gekozen voor een beleid van 'Lokaal, tenzij...' In januari 2013 zijn de gevolgen voor het sociaal beleid in een notitie vervat en tot nader orde vastgesteld. De Friese gemeenten zijn daarnaast ook bezig met de voorbereidingen van drie transities in het sociale domein. Bij elkaar zijn dit grote veranderingsprocessen. Provinciale Staten hebben benadrukt dat er m.b.t. de voorgenomen wijzigingen in de opstelling van de Provincie in het sociale domein, een zorgvuldige procesgang moet plaatsvinden. In april 2014 zullen zij deze procesgang evalueren, wat eventueel kan leiden tot bijstelling van het beleid. Deze projectaanvraag gaat over hoe negen maatschappelijke en/of belangenbehartigende organisaties de sociale infrastructuur in Friesland willen versterken en welke middelen daarvoor nodig zijn. De notitie 'Op weg naar een toekomstbestendige sociale infrastructuur in Fryslân' vormt het uitgangspunt, als ook de website www.sociaalfryslan.nl. Het gaat ook op het terrein van burgerparticipatie om een kanteling waar de maatschappelijke organisaties een stimulerende en faciliterende rol in kunnen spelen: 1. Het wiel hoeft niet altijd opnieuw uitgevonden te worden. Er is de afgelopen jaren een fijnmazige sociale infrastructuur opgebouwd door de maatschappelijke organisaties, door de gehele provincie en in heel veel gemeenten. Deze infrastructuur kan als basis dienen voor de noodzakelijke kanteling en het gericht stimuleren van burgerparticipatie. 2. Lokaal is er al veel aanwezig. Het gaat er nu om inzicht te geven in de reeds aanwezige sociale structuur en hoe deze te benutten in het kader van de transities in het sociale domein en het stimuleren van burgerparticipatie. Het doel van het project is inzicht geven aan de gemeenten over wat zij al aan sociale infrastructuur in huis hebben. Wat hebben betrokken en andere organisaties te bieden aan de Friese samenleving, opdat burgers kunnen meedoen in de samenleving en zoveel mogelijk zelf de regie kunnen voeren over hun eigen leven. Om de gemeenten op dit terrein te 'ontzorgen' zullen de organisaties tegelijkertijd kijken naar een manier van organiseren van hun dienstverlening die het gemeenten makkelijk maakt om zaken met hen te doen. Het gaat om samenwerking met gemeenten, aangezien die nu verantwoordelijk zijn voor het sociale domein. Het aanbod aan gemeenten heeft vooral te maken met de kennis en kunde in de 0 e lijn. Inzet op 0e lijn kan gemeenten ontlasten en dienen als ‘voelhorens’ voor gemeenten. Onze stelling is dat juist daarin de maatschappelijke organisaties heel goed zijn en een meerwaarde hebben. Het gaat niet om samenwerking gericht op kostenbesparing. Feitelijk is er niet zoveel overlap en is er niet veel efficiencywinst te halen in samenvoegen van back office activiteiten. Streefbeeld Het (gezamenlijke) streefbeeld is een toekomstbestendige sociale infrastructuur, waarin formele en informele zorg, hulp en ondersteuning verweven is met de inzet van vrijwilligers, mantelzorgers en ervaringsdeskundigen, op zo’n manier dat kennis en kunde behouden blijft, en gemeenten efficiënt gebruik kunnen maken van de bestaande sociale infrastructuur. 2 132 2. Visie en uitgangspunt In de nabije toekomst zullen op gemeentelijk niveau formele en informele zorg, hulp en ondersteuning, meer en meer met elkaar verweven zijn. Participatie van alle burgers is noodzakelijk om alle gemeentelijke taken op het terrein van jeugdzorg, begeleiding, verzorging en arbeidsparticipatie goed te kunnen vervullen. Een beroep van overheden dat zich enkel richt op individuele burgers zal echter, naar verwachting te weinig structurele en duurzame effecten hebben. Zonder een onderliggende sociale infrastructuur is informele zorg en meedoen in de maatschappij nogal fragmentarisch van karakter zijn en niet duurzaam. De kennis, (ervarings)deskundigheid en betrokkenheid van de vrijwilligers, ervaringsdeskundigen, mantelzorgers en professionals van de maatschappelijke en belangenbehartigende organisaties in Friesland vormen de fundering onder deze sociale infrastructuur. Zij kunnen de gemeenten ondersteunen in het uitvoeren van de taken op het gebied van welzijn, participatie, inkomen en zorg. Zij signaleren, verbinden en verrichten praktisch, uitvoerend werk en helpen daardoor mee aan de versterking van de eigen regie van burgers en hun netwerk. Met name daar waar het kwetsbare burgers betreft. Het uitgangspunt voor de organisaties is het vergroten en faciliteren van het zelfoplossend vermogen van (kwetsbare)burgers en hun directe (sociale) omgeving. Alleen als het echt nodig is, moeten burgers (professioneel) worden ondersteund. Men moet een beroep kunnen doen op een vangnet. Het vangnet vormt het fundament van de samenleving en in dat fundament opereren deze maatschappelijke organisaties. Visueel ziet het er als volgt uit: De leefwereld van de burger staat centraal; zijn familie, vrienden en buurtgenoten denken met hem mee en ondersteunen hem. De maatschappelijke organisaties faciliteren de 2e schil: het versterken van de leefwereld en het zo nodig samen besluiten wat te doen; hierna te noemen de sociale infrastructuur. Daarna komt de schil van de professionele hulp. 3 133 3. Projectresultaten De projectaanvraag wordt gedaan door negen maatschappelijke en/of belangenbehartigende organisaties in Friesland, te weten: COC Friesland Hoor Friesland Fries Samenwerkingsverband Uitkeringsgerechtigden Protestantse Kerk Nederland Stichting Friese Ouderenbonden Solidair Friesland VG Belangen LFB voor en door mensen met een verstandelijke beperking Zorgbelang Fryslân. Penvoerder voor de projectaanvraag is Zorgbelang Fryslân. De activiteiten van de negen organisaties worden als eerste in kaart gebracht. Daarna is het een groeimodel waarin zoveel mogelijk activiteiten van zoveel mogelijk organisaties opgenomen worden. Des te meer er meedoen des te sterker is het fundament van de sociale infrastructuur. Het projectresultaat omvat de volgende producten (in chronologische volgorde): Een kaart van Friesland op de website, waarbij per gemeente een gebruikersvriendelijke en aanklikbare matrix verschijnt van functies en domeinen met per activiteit van de organisatie een ingevuld format. Een analyse van de behoefte op het sociaal domein van alle Friese gemeenten en een overzicht met welke maatschappelijke organisaties de gemeente momenteel samenwerkt in de sociale infrastructuur. Een analyse van andere maatschappelijke organisaties die in eenzelfde functie of domein actief zijn en een actieve benadering om hen uit te nodigen mee te doen in de matrix. Een verkenning van samenwerkingsmogelijkheden in de sociale infrastructuur op het lokale niveau en de formulering van een gezamenlijk aanbod van de maatschappelijke organisaties. De uitwerking van de consequenties en werkwijzen van een nog te kiezen samenwerkingsverband. Samengevat komt er een gezamenlijk voorstel van aanvragende maatschappelijke organisaties om aan het eerdergenoemde streefbeeld bij te dragen waarin staat: wat elke maatschappelijk organisatie uit het samenwerkingsverband te bieden heeft (kennis, kunde); wat overige maatschappelijke organisaties in Friesland op hoofdlijnen te bieden hebben (kennis, kunde); wat de meerwaarde van alle maatschappelijke organisaties voor gemeenten is; wat het concrete aanbod (producten) van de maatschappelijk organisatie uit het samenwerkingsverband voor gemeenten is. 4 134 4. Projectaanpak Projectvragen In het project moeten de volgende vragen worden beantwoord. 1. Wat is de behoefte bij gemeenten en welke problemen kunnen door maatschappelijke organisaties worden opgelost? Wat zijn daarbij voor gemeenten randvoorwaarden? 2. Wat doen de maatschappelijke organisaties uit het samenwerkingsverband en wat doen andere maatschappelijke organisaties in Friesland. Wie doet wat? (= matrix). 3. Wat zijn samenwerkingsmogelijkheden en wat is het gezamenlijke aanbod op lokaal niveau? 4. Wat betekent dat voor organisaties en welke samenwerking is mogelijk? Opzet project fase 1 Het project betreft een deel inventarisatie en een deel ontwikkeling. Inventarisatie Hier gaat het om het inventariseren van: de behoefte bij gemeenten; het aanbod van de samenwerkende maatschappelijke organisaties; het aanbod van andere partijen. De analyse is gericht op de vraag in welke mate de behoefte en het aanbod (in de huidige situatie) op elkaar aansluiten. Het moet duidelijk zijn om welk domein, welke doelgroep, en welke functie het gaat. Daaruit kan duidelijk worden waar geen of weinig behoefte is aan aanbod en waar nog aanbod ontbreekt. Daarnaast is de analyse gericht op aansluiting van het aanbod van maatschappelijke organisaties en van andere partijen. De inventarisatie geeft input voor een eerste globale matrix van vraag en aanbod. Ontwikkeling In het ontwikkelingsdeel wordt ten eerste gekeken naar hoe behoefte en aanbod van maatschappelijke organisaties (beter) op elkaar kunnen worden afgestemd. Daarbij speelt ook de vraag welke rol de 0 e lijn kan innemen in het gehele aanbod op het sociale domein. Ten tweede wordt gekeken naar nadere samenwerkingsmogelijkheden tussen maatschappelijke organisaties onderling en tussen maatschappelijke organisaties en andere partijen, en welk aanbod dat oplevert op lokaal niveau. Ten derde moet worden gekeken naar wat dat betekent voor organisatie (en financiën). Website Onderdeel van het project is het opzetten van een website waarop het aanbod op een heldere manier voor gemeenten wordt getoond. De website is gebruikersvriendelijk, gestructureerd en betrouwbaar (effectief en efficiënt). Deze digitalisering wordt uitgevoerd door een webbouwer en begeleid door de procesmanager. 5 135 Stappen in fase 1 Stap1: scan van gemeentelijke (beleids)documenten zorg/welzijn/ WMO/werk en inkomen/sociale zekerheid analyse van resultaten enquête sociale infrastructuur gemeenten + aanvulling met schriftelijke (eventueel telefonische) informatie opstellen tabellen/schema’s Stap 2 match behoefte en huidige aanbod (naar domein, doelgroep, functie) opstellen eerste concept matrix Stap 3 scan van organisaties die actief zijn op sociaal domein (in gemeenten) buiten maatschappelijke organisaties definiëren van producten/aanbod en samenwerkingsmogelijkheden opstellen tweede concept matrix o deskresearch o deskresearch + korte ‘nabel’ronde o o o o o o voorbereiding/conceptontwikkeling website met CMS o Stap 4 analyse van afstemming tussen behoefte en aanbod o ontwikkeling producten/aanbod op lokaal niveau (wie, wat) t.b.v. definitieve matrix definitieve website Stap 5 verkenning gevolgen voor organisatie en financiën verkenning vervolg (o.m. realiseren “verkoopkanaal”) deskresearch deskresearch deskresearch + gesprekken maatschappelijke organisaties deskresearch + korte belronde deskresearch gesprekken/ workshop maatschappelijke organisaties/ andere werkvormen ict o deskresearch + gesprekken met gemeenten deskresearch o ict o deskresearch deskresearch o Fase 2 (vervolgproject) Op basis van fase 1 geven de maatschappelijke organisaties met elkaar vorm aan een samenwerking die het gemeenten makkelijk maakt om zaken mee te doen. Uiteindelijk willen we komen tot een soort “verkoopkanaal” waar alle Friese gemeentes terecht kunnen met hun behoeften op het sociale domein. De procesmanager werkt met de organisaties de consequenties van de gekozen vorm uit. 6 136 136
© Copyright 2024 ExpyDoc
