april 2014 - Kennissite MKB en Ondernemerschap

Consumenten blijven besteden in de horeca
Algemeen
De horeca is sterk afhankelijk van de conjuncturele ontwikkeling. De consumentenbestedi ngen staan nog altijd onder druk. In 2013 daalde de bestedingen in de horeca met 1,5% (volume). De daling was echter beperkt doordat de consument niet heeft bezuinigd op hotelen restaurantbezoek. In 2014 zullen de horecabestedingen niet verder afnemen. Dit hangt
samen met een lichte economische groei van het Nederlandse bedrijfsleven , en daarmee de
zakelijke bestedingen, en doordat consumenten blijven besteden in de horeca.
Figuur 1
Ontwikkeling afzet in de sector horeca, 2000-2015
6
4,25
4
2,75
2
2,50
1,25
1,25
-0,25
0,50
0,75
2014
2015
0
2000
-2
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
-0,50
-4
-6
-1,75
2011
2012
2013
-1,00
-1,50
-3,25
-3,75
-5,25
-6,75
-8
Bron: Prognose kerngegevens MKB, april 2014.
Belangrijkste ontwikkelingen in de horeca
Algemeen
De horeca is sterk afhankelijk van de conjuncturele ontwikkeling. Enerzijds zullen toenemende zakelijke bestedingen, met een aantrekkende economie, de horeca een impuls geven, terwijl de consumentenbestedingen onder druk staan als gevolg van de bezuiniging smaatregelen. De koopkracht neemt wel weer toe, maar wordt aangewend om te sparen. Per
saldo zal de omzet(volume) in 2014 niet verder afnemen (+0,5%). Opvallend is dat consumenten niet bezuinigen op hotel- en restaurantbezoek. De consument wil zichzelf blijven
verwennen.
De horeca let sterk op kostenbeheersing. Dit heeft geleidt tot een beperkte prijsstijging, die
bij de inflatie achterblijft, waarmee de horeca aantrekkelijker is geworden.
Ook voor 2015 wordt een lichte toename van de horecabestedingen voorzien, als gevolg van
toenemende consumentenbestedingen, dalende werkloosheid en een verder aantrekkende
economie.
Onderscheiden naar subsectoren
Hotels/pensions
De hotels en pensions hebben zich in 2013 binnen de horeca bovengemiddeld ontwikkeld.
Ook voor 2014 zijn de vooruitzichten positief. Ongeveer de helft van de accommodatieaanbieders is voornamelijk gericht op de zakelijke markt, en deze zullen profiteren van de economische groei. De zakelijke markt zal weer iets groeien door een toenemende bedrijvigheid.
Ook door toenemend toerisme in de grote steden, zal er meer vraag zijn naar hotelove rnachtingen.
Om de bezettingsgraad toch op niveau te houden is sinds 2009 het prijsinstrument actief
ingezet. Met het veelvuldig werken met vouchers wordt getracht de beze ttingsgraad te verhogen, waarmee echter de prijs in deze sector gedrukt wordt.
Voor de vakantiecentra zal het afzetvolume nagenoeg gelijk blijven.
Restaurants
Ook deze sector ontwikkelt zich binnen de horecarelatief gunstig. De zakelijke bestedingen
zullen weer iets toenemen, evenals de consumentenbestedingen. De consument heeft zich
ook in het afgelopen jaar het ‘eten buiten de deur’ als pleziertje niet willen laten ontnemen,
ondanks alle sombere economische berichtgevingen. Tussen restaurants zijn echter grote
verschillen te constateren. Vooral traditionele restaurants hebben het moeilijk. De onde rnemer zal creatief moeten zijn, en aan de weg moeten timmeren met bijvoorbeeld een
nieuw concept. Voorbeelden van nieuwe concepten zijn ‘all you can eat’, en het op één product/thema richten.
In 2014 zal het omzetvolume met 0,75% licht toenemen, met name als gevolg van meer
zakelijke bestedingen in de restaurants.
Cafetaria’s/fastservice
De traditionele snackbar komt steeds meer onder druk te staan en ondervindt in toenemende mate concurrentie van supermarkten. Daartegenover ontwikkelen lunchrooms zich pos itief, vooral met koffieconcepten. Toch let de consument ook in deze sector nadrukkelijk op
haar uitgaven. Voor 2014 wordt uitgegaan van een toename van de bestedingen (volume)
met 0,75%.
Cafés
De cafés hebben te maken met een jarenlange daling van het cafébezoek. Dit heeft geleid
tot een sterke afname van het aantal cafés. In het aanbod is een verschuiving te constat eren van sterke(re) dranken naar meer koffie/thee-afzet. Ook is te zien dat steeds vaker
drank met eten wordt aangeboden.
Na een forse daling in 2013, versterkt door een negatief effect van de BTW- en accijnsverhoging op alcoholhoudende dranken, zal de omzet(volume) trendmatig verder afnemen. Het
omzetvolume zal 1,5% lager uitkomen.
Catering
Dit segment heeft eveneens de gevolgen ondervonden van de ongunstige economische ontwikkeling in de afgelopen jaren. Bedrijven kijken extra kritisch naar de kosten van de bedrijfskantine. Ook in de komende periode zullen, gezien de economisch ongunstige situatie,
de uitgaven aan catering onder druk staan.
Figuur 2
Ontwikkeling afzet in de sector horeca, 2014 en 2015
0,50
horeca (totaal)
0,75
waarvan:
1,75
1,75
Hotels
0,50
0,50
Verblijfsrecreatie
Restaurants
0,75
0,75
Cafetaria's, ijssalons e.d.
0,75
0,75
0,25
0,25
Kantines en catering
-1,50
-1,50
Café's
-2,0
-1,0
0,0
2014
1,0
2,0
2015
Bron: Prognose kerngegevens MKB, april 2014.
Werkgelegenheidsontwikkeling
Doordat in de horeca veel gewerkt wordt met flexibele arbeidscontracten, kan de hor eca het
personeelsbestand relatief eenvoudig aanpassen aan de veranderde vraag. Met een relatief
geringe afzetdaling, is ook de werkgelegenheid in 2013 beperkt afgenomen. Met een omzet
die per saldo licht groeit, zal in 2014 de werkgelegenheid stabiel blijven. Er is een lichte
toename van het aantal werknemers. In totaal werken er in de horeca ongeveer 330.000
personen, waarvan 85% als werknemer.
Figuur 3
Ontwikkeling werkgelegenheid in de sector horeca, 2000-2015
6
5,00
4,25
4
3,25
3,00
2,00
2,00
2
1,25
0,75
0,75
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
-0,75
-2
-1,50
-1,75
-4
Bron: Prognose kerngegevens MKB, april 2014.
-1,50
2010
2011
2012
2013
-0,50
0,00
0,00
2014
2015
Tabel 1
Kerngegevens van de sector horeca, niveau 2013, mutaties ten opzichte van voorgaand jaar
niveau 2013
2013
2014
2015
volumemutatie (%)
mld. euro
buitenlandse afzet
1,7
-1,25
0,75
0,75
binnenlandse afzet
16,8
-1,50
0,50
0,50
totale afzet
18,6
-1,50
0,50
0,75
w.v. MKB
14,4
-1,50
0,50
0,75
aantal (x 1.000)
mutatie (%)
aantal werkenden
330,2
-0,50
0,00
0,00
w.v. werknemers
279,5
-0,50
0,25
0,25
50,8
-0,50
-0,50
-0,50
arbeidsvolume
206,1
-0,50
0,00
0,00
aantal ondernemingen
46,54
-0,50
-0,50
-0,50
zelfstandigen
Bron: Prognose kerngegevens MKB, april 2014.