Mestverwerkingstechnieken nu en over drie jaar

Mestverwerkingtechnieken
Nu en over 3 jaar
Oscar Schoumans (Alterra Wageningen UR)
Symposium “Kansen voor het verwaarden van dierlijke mest”
Goud voor Groenlo, Hengelo, 28 maart 2014
Inhoud
1.
Achtergronden
2.
Ontwikkelingen mestverwerking
3.
Conclusies
Nederland Mineralenland: Fosfaat
Fosfaat is een van
Voer
65%
Landbouw
Industrie
Huishoudens
levensbelang eindige
onvervangbare
grondstof !!!
KM
11%
Anders
24%
Afvalverwerking
IMPORT
100%
EXPORT
45%
EU: heeft geen
Verlagen
fosfaatoverschot
46 mill. kg P2O5
Bodem en
Water
33%
Verbrandingsas
& vuilstort
22%
fosfaatmijnen!!
3
Sluiten van de Kringlopen
‘Nederlandse’ strategie:

Verlaging P gehalte in het voerspoor

Mestscheiding & verhogen efficiëntie (minder uitspoeling)

Mineralenconcentraten (N, K)

Winning P uit mest
Verplichte mestverwerking
(Bleker, 29/6/2012)
Regio
2013 2014*
Zuid
10%
30%
Oost
5%
15%
Overig
0%
5%
milj. kg P2O5
5
17
* voorlopig
Geldt voor bedrijven met een fosfaatoverschot
2015*
50%
30%
10%
28
Mestverwerking: Processen / technieken
Mestbehandeling
Proces/Techniek
Scheiden
Composteren
Drogen
Hygieniseren
Korrelen
(co-)vergisten
Indampen
Produkten
Biologische N verwijderen
CH4
geconcentreerde NH4 , K oplossing
zure NH4 oplossing
P-as
P-as, syngas (H2 , CO, CO2 , CH4 )
Pyrolyseren
P-biochar, syngas (H2 , CO, CH4 ), oil
Struviet precipitatie
Calciumfosfaat precipitatie
Product
AirPrex®
Lysogest®
NuReSys®
PHOSPAQ
CRYSTALACTOR®
Gifhorn process
Fix-Phos
Stuttgart process
Budenheim process
full
full
full
full
full
full
full
pilot
pilot
MAP
MAP
MAP
MAP
CaP
MAP
CaP
MAP
CaP
N2
Verbranden
Vergassen
Natte oxidatie sub kritisch
Natte oxidatie super kritisch
Nat super kritische vergassen
Scale
Sludge
Ultrafiltratie/Omgekeerde osmose geconcentreerde NH4 , K oplossing
Strippen
RWZI’s
P-as, NH3
P-as
P-biochar, syngas (H2 , CO, CH4 )
.
MAP (MgNH4 PO4 6 H2 O)
CaP
sludge liquid/process water
REPHOS®
full
PEARL® (PEARL 500)
full
NuReSys®
full
P-RoC
pilot
PHOSTRIP
pilot
MAP
MAP
MAP
CaP
MAP or CaP
P recovery during or after incineration
MEPHREC®
full
SUSAN
full
Thermphos*
full
LeachPhos
pilot
EcoPhos/SNB/HVC
full
P fertilizer
P fertilizer
White P4
MAP or CaP
DCP
Potentiële waarde van varkensmest
Kosten van mestafzet hoog voor de veehouderij
Mest is geen afval - Mest heeft waarde
Potentiële waarde van varkensmest
gehalte1)
Marktprijs
grondstof2)
Stikstof (N)
Kalium (K 2O)
(kg/m3)
0.8 - 6.8
2 - 14
(€/kg)
0.167 - 0.389
0.095 - 0.222
(€/ton)
0.13 - 2.64
0.19 - 3.10
Fosfaat (P 2O5)
Organische stof (vaste fase)
0.6 - 6.2
35 - 45
0.157 - 0.365
0.091 - 0.117
0.09 - 2.26
3.19 - 5.27
Waarde als grondstof (€ / ton)
1)
Waarde
3.60 - 13.28
Römkens and Rietra (2008)
2)
LEI, 2012; resp. 15% - 35% van de kunstmestprijs gebaseerd op KAS (N), TSP( P2O 5) and K60 (K2O)
en energiewaarde van organische stof (gebaseerd op 0.07 - 0.09 € per kWh)
Bron: Schoumans et al. (2010)
Update martkprijzen: 2012
Ontwikkelingen mestverwerking:
Sterk gericht op terugwinning van mineralen
I.
Terugwinning van Stikstof uit mest;
 Mineralenconcentraat als kunstmestvervanger
II.
Terugwinning van Fosfaat uit mest;
 Secundaire grondstof voor de industrie
Mineralenconcentraten
Doel: productie van mineralenconcentraten (kunstmestvervangers; N&K) uit de waterige dunne fractie van mest
NB. Volgens EU Nitraatrichtlijn blijven alle producten afkomstig van
dierlijke mest vallen onder het gebruik van dierlijke mest
(170 kg N/ha en derogatiebedrijven 250 kg N/ha)
Daarom Pilot 10 installaties:
Techniek: omgekeerde osmose (OO)
Source: Velthof et al. (2012)
Mineralen pilots: voorbeelden technieken
Mineralenconcentraten (N&K):
 Mineralenconcentraten:
● Hoger N en K gehalte dan dunne mest;
● Laag P gehalte
● NH4 : ± 90% of N-totaal
● pH >7.5
● Grote verschillen tussen de pilots
Plant
A
B
C
D
E
F
H
N-total
N-NH4
g/kg
g/kg
6.4
7.2
8.9
5.3
4.2
8.1
11
5.9
6.9
7.8
4.7
3.6
7.1
10.5
P
K
% Ntotal
g/kg
g/kg
92
96
88
89
86
88
95
0.2
0.01
0.34
0.11
0.08
0.26
0.27
7.1
6.8
8.4
6.8
5.5
8.1
15.7
Produkten
Mineralenconcentraat
Vloeibare N-K oplossing
Dikke fractie
Organisch NP mest
Bodemverbeteraar
Permeaat
(water)
Pilots: Grote mogelijkheden, maar nog niet door Brussel goedgekeurd
Terugwinnen van fosfaten en fosfor
Kroos &
Algen 
veevoer
Effluent
Stedelijk
afvalwater
RWZI
(rioolwaterzuiveringsinstallatie
Mineralenconcentraten
Voorbehandeling
(N,K & P)
Landbouw
Dunne fractie
Korte termijn
Huishoudelijk
afval
Slibverbranding
(& energiewinning)
Kunstmestindustrie
Fosfaatkunstmest
Source: Schoumans et al., 2012
Biomassacentrale
(verbranding & energie productie)
Fosfor
(P4)
Productie van secondaire P voor industrie met
een bestaande grote internationale markt
Biogas/ WKK/ restwarmte
Natte dikke fractie
Drogen
Lange termijn
Droge dikke fractie
Pyrolysecentrale
P-producent
Fosfaataskunstmest
Varkensmest
Export
P-Biochar
Terugwinnen van fosfaten en fosfor
Kroos &
Algen 
veevoer
Stedelijk
afvalwater
RWZI
(rioolwaterzuiveringsinstallatie
Effluent
Mineralenconcentraten
Voorbehandeling
(N,K & P)
Landbouw
Dunne fractie
Korte termijn
Huishoudelijk
afval
Slibverbranding
(& energiewinning)
Varkensmest
Biomassacentrale
(verbranding & energie productie)
Biogas/ WKK/ restwarmte
Natte dikke fractie
Drogen
Lange termijn
Volledige P terugwinning uit
mest is nog steeds duur
(15 -30 € per ton varkensmest)
Kunstmestindustrie
Fosfaatkunstmest
Source: Schoumans et al., 2012
Droge dikke fractie
Pyrolysecentrale
P-producent
Fosfaataskunstmest
Fosfor
(P4)
Productie van secondaire P voor industrie met
een bestaande grote internationale markt
Export
P-Biochar
III) Fysisch-chemische behandeling
Beperkte P terugwinning uit varkensmest is ook een optie!!!
waardoor org. stof behouden blijft voor Ned. landbouwgronden
 Op korte termijn moet 50% van het P-overschot verwerkt
worden: Varkensmest jaarlijks 20-25 miljoen kg P2O5
 Via voerspoor al een verlaging: ca. 10 miljoen kg P2O5
 Blijft over voor verwerking: 10-15 miljoen kg P2O5
  25% (tot max. 50%) van de P uit mest halen
 Methode fysisch-chemische behandeling:
• “Zuur-base benadering”: Ca-fosfaten
• “Base - Mg benadering”: Mg-fosfaten
Schoumans et al (2014)
Vrijkomen van fosfaat & P terugwinning
Aangezuurde varkensmest
P concentratie & P winning
P concentratie
P winning
Schoumans et al (2014)
Mg - behandeling van de dunne fractie
Slurry P
Without NaOH (pH ~8)
With NaOH (pH ~ 9.5)
Liquid fraction
g P kg-1
Mg(OH)2
MgC l2
MgO
Mg(OH)2
MgC l2
MgO
Pig slurry 1 (1000 rpm)
0.91
67
74
73
70
70
76
Pig slurry 2 (screw press)
2.28
94
92
93
92
92
93
Pig slurry 3 (300 rpm)
1.51
90
92
93
90
91
91
 Verhoging pH: geen effect op P terugwinning
 Vorm van Mg toediening maakt niet uit
 P terugwinning bij pH ~ 8: 67 – 93%
Schoumans et al (2014)
Kosten chemicaliën (25% P terugwinning)
Acid - Base approach (C a ~ P)
€ / ton pig
slurry
Pig slurry
0.33 - 1.32
Pig slurry course fraction
0.34 - 0.69
Pig slurry liquid fraction
0.17 - 6.78
Base - Mg approach (Mg ~ P)
€ / ton pig
slurry
Pig slurry liquid fraction (pH 8)
0.23 - 2.08
Pig slurry liquid fraction (pH 9.5)
1.36 - 7.84
Zuur-base benadering: dikke fractie
Mg benadering: dunne fractie bij pH 8
Laboratorium: haalbare techniek (proof of principle geslaagd). Kosten
chemicaliën relatief laag (< 2 € per ton vdm) , maar 3 monsters getest.
Meer monsters testen in het laboratorium en vervolgens testen in praktijk
op praktische haalbaarheid & kosten
Schoumans et al (2014)
2014: Pilot / Bouw demo-installatie Groot-Zevert
Deeltjes flexibele
separator
Dunne fractie
Verschillende deeltjes grootte
Flexibel precipitatie
systeem
Zuur additie
Filter
Ca-base of Mg additie
Filter
producten
Fosfaatproduct
Deeltjes met een laag P
gehalte
Evt. NH4
oplossing
Evt. N-stripper
mest met een aangepast
N een P gehalte
Benodigde mestsamenstelling voor gewassen
Organische stof, N en P
P (en evt. N)
aangepaste
mest
Terugwinnen van mineralen uit mest
•
•
Fosfor P:
• Ca- & Mg-fosfaatprecipitaten
• Veel aandacht voor struviet: NH4 ~ Mg ~fosfaat of K ~ Mg ~fosfaat
Stikstof N:
• Mineralenconcentraten (geconcentreerde NH4, K oplossingen)
• NH4 – struvite
• N-strippen en productie van geconc. (NH4)2SO4 – oplossingen
Proof of principle getest in het lab en geslaagd.
Terugwinnen van fosfaat is mogelijk: Recovery 80% mogelijk!!!
Kosteneffectief: wellicht tot ca. 50% fosfaatterugwinning.
Test- en demofaciliteit op komst.
 Met eindgebruikers fosfaatproduct optimaliseren tot secundaire grondstof en
 Mestsamenstelling optimaliseren irt teelten in de regio (hoog OS, laag P en beperkt N)
Conclusies

Mestverwerkingsplicht leidt tot nieuwe
ontwikkelingen

‘Nederlandse’ strategie:


Verlaging P gehalte in het voerspoor

Mestscheiding & verhogen efficiëntie (minder uitspoeling)

Mineralenconcentraten (N, K)

Winning P uit mest
Duurzame opties mogelijk voor verwerking mest


Praktijkpilots stadium
Verdere synergie opties (technieken / andere reststromen) ??
Dank voor uw aandacht!
Dank u voor uw
aandacht