Regiomeeting Tilburg Pericarditis constrictiva Dr. Arie van Dijk, cardioloog 14 november 2014 Dr. Arie van Dijk, congenitaal cardioloog UMC St Radboud Pericarditis constrictiva • anatomie van het normale pericard • fysiologie van het normale pericard • wat is pericarditis constrictiva • oorzaken • pathofysiologie • kliniek • diagnostiek • (therapie) Anatomie • • • • • pericard 2 lagen pericardium visceralis – één laag met mesotheel cellen pericardium parietalis – collageen & elastinevezels (2 mm) pericardholte 50 mL pericardvocht Anatomie Functie • • • • • • houdt de posi>e van het hart constant barrière voor infec>es lubrifica>e mechano-‐ & pijnreceptoren – reflexen (b.v. Bezold-‐Jarish reflex) produceert prostaglandinen: effect op coronaire vaaNonus heeO een beperkend effect op het hartvolume en ñ effect op vullingsdrukken Spodick DH. N Engl J Med 2003;349:684–90. Pericardi(s constric(va DIAGNOSE ① aantonen van specifieke fysiologie ü echocardiografie (Doppler) ü hartkatheterisa>e ② aantonen van verdikt pericard ü (echocardiografie) ü cardiale CT ü cardiale MRI caveat Pericardi(s constric(va • het eindstadium van een inflammatoir proces van het pericard dat meestal jaren nodig heeO om zich te ontwikkelen, maar kan al binnen enkele weken ontstaan. • resulteert in verdikking, fibrosering, calcifica>e en adhesie van het parietale en viscerale pericard Oorzaken • • • • • • • • • • • idiopathisch bestraling (4%) postchirurgie (0.2%) infec>eus neoplasma auto-‐immuun bij CTD uremie post-‐trauma>sch sarcoidose methysergide (5HT-‐antagonist) patches van ICD Pathofysiologie Pathofysiologie Bunnell IL et al., Am J Med 1960;25:640–6. Pathofysiologie kliniek • • • in meer dan 95% • verhoogde CVD • hepatosplenomegalie • in meer dan 75% • buikpijn • orthopnoe in veel minder dan 25% • pericardial knock • dyspnoe • skeletspierverlies • oedeem • misselijk en braken • ascites • duizelig • pleuravocht • erns>ge vermoeidheid • in minder dan 5% • trommelstokvingers in minder dan 25% • pulsus paradoxus • palpita>es • hoesten Cardiology Textbook Mayo Clinics 2008 lichamelijk onderzoek • verhoogde CVD • Kussmaul sign lichamelijk onderzoek • pericardial knock: • vroeg diastolische toon linker sternumrand of apex • juist vroeger dan S3 • correspondeert met de vroege abrupte stop in LV vulling • hepatomegalie met leverpols • ascites • (tekenen van leverfalen) aanvullend onderzoek • ECG: geen specifieke afwijkingen • non-‐specifieke T-‐top afwijkingen • lage voltages • atriumfibrilleren • X-‐thorax • pericardiale calcifica>es • vergrote hartcontour • pleuravocht • redis>bu>e en longoedeem aanvullend onderzoek hartkatheterisatie • • • • • • illustra>e van pathofysiologie onderscheid p. constric>va vs. restric>eve CMP vloeistof-‐gevulde katheters (resonan>e!) ondervulling – fluid challenge post-‐extrasystolische slag bijna al>jd verricht..., vaak niet compleet! hartkatheterisatie Grossman W et al. Cardiac Catheteriza>on, Angiography and Interven>ons 1991;Chapter 35:637. hartkatheterisatie Vaitkus PT et al., Circula>on 1996;93(4):834–5. hartkatheterisa(e Hatle L et al., Circula>on 1989;79:357–70. hartkatheterisatie The systolic area index the ra>o of the RV area (mm Hg x s) to the LV area (mm Hg x s) in inspira>on versus expira>on. Talreja et al. J Am Coll Cardiol 2008;51:315–9 hartkatheterisatie • • • • • • Kussmaul sign Diep Y en normaal X dal in RA drukcurve Equilibra>e van drukken (binnen 3-‐5 mm Hg) Square-‐root sign (dip & plateau) Discordante verandering van RV en LV piekdruk bij respira>e Systolic ra>o index echocardiografie • pericard: heldere dunne lineaire structuur, bij pericardvocht duidelijker te zien echocardiografie echo • septal bounce echocardiografie echocardiografie echocardiografie MV TV HV SVC Klein et al, J Am Soc Echocardiogr 2013;26:965-‐1012.) echocardiografie echocardiografie • • • • • • septal bounch (VB) abrupte stop vulling LV (VB) IVS beweging (VB) vergrote atria met aanwijzingen voor ñ druk wijde IVC respiratoire varia>e Doppler flow patronen • MV E afname > 25% (sens 85-‐90%) 20% niet • levervenenflow: expiratoire afname D en toename reversals (VB) echocardiografie • intact longitudinale LV verkorting • E’ > 8 cm/s • E’ septale annulus > E’ laterale annulus (reversus) • verminderde circumferentiële strain • verminderde torsie en twist septaal lateraal CT-scan • normaal aspect van het pericard: een heldere lineaire structuur in zowel contrast-‐enhanced en non-‐contrast enhanced opnamen t.o.v. het omringende vet; al>jd < 4 mm (1.3 – 2.5 mm) CT-scan CT-scan CT-scan CT-scan CT-scan CT-scan • • • • • • • verdikt pericard > 4 mm calcifica>e smalle en tubulaire vorm van de RV normale of kleine dimensies LV vergrote atria gedilateerde IVC hepatosplenomegalie, ascites, pleuravocht MRI-scan • het normale pericard is een lijn van lage signaal intensiteit tussen het myocard en het pericardiale vet (T1 gewogen en spin echo) • best te zien anterior van de rechter ventrikel MRI-scan • • • • verdikt pericard > 4 mm calcifica>e niet goed zichtbaar op cinebeelden bevindingen als bij echocardiogram tagging: • aantonen van immobiliteit myocard-‐pericard MRI-scan MRI-scan Yared et al., J Am Coll Cardiol Img 2010;3:650 – 6 Differentiale diagnose Multimodality imaging Verhaert et al., Circ Cardiovasc Imaging. 2010;3:333-‐343 Therapie • komt een andere keer J Take home messages • • • • • pericardi>s constric>va is zeldzaam bij rechts falen zonder ‘oorzaak’, ...... centrale rol voor echocardiografie CT en MR aanvullend, maar erg behulpzaam rol van harsunc>e laborant + cardioloog:
© Copyright 2024 ExpyDoc
