Bestuiving mannelijk deel: helmknop helmdraad vrouwelijk deel: stempel stamper stijl kroonblad kelkblad nectarie vruchtbeginsel meeldraad 3 helmknop met stuifmeel 1 2 Voortplanting Economie De mannelijke sexuele organen in de bloemen van Om het belang van bestuiving door insecten aan zaadplanten zijn de helmdraden met aan het uiteinde te geven enkele cijfers: in Europa is 80% van de daarvan de helmknoppen. De helmknoppen bevatten het wilde plantensoorten en 84% van de soorten die als stuifmeel (pollen). Dit zijn de mannelijke geslachtscellen. voedingsgewas worden geteeld afhankelijk van bestuiving Het vrouwelijke sexuele orgaan in die bloemen is de door insecten. Ter wille van het juiste perspectief moet hier stamper. De stamper is samengesteld uit vruchtbeginsel, opgemerkt worden dat de belangrijkste voedingsgewassen, stijl en stempel. In het vruchtbeginsel zit de eicel. Een de granen, door de wind bestoven worden. Maar toch, bloem kan één of meer stampers hebben maar altijd wereldwijd is 35% van de omvang de voedselproductie meerdere meeldraden. afhankelijk van bestuiving door insecten; met name bijen en hommels spelen hier een grote rol. Aantasting van Bloemen deze insectenwereld heeft dus grote consequenties voor Bij veel plantensoorten bevat de bloem zowel mannelijke de voedselproductie én voor de biodiversiteit. Een signaal als vrouwelijke organen - dit heet ‘tweeslachtig’, van deze aantasting is de ‘bijenverdwijnziekte’ (colony bijvoorbeeld de linde. Bij andere soorten draagt de plant collapse disorder, CCD). Dit fenomeen doet zich voor bloemen die of mannelijk of vrouwelijk zijn - dit heet bij de in volken levende gedomesticeerde honingbijen: ‘eenslachtig’, bijvoorbeeld de hazelaar. Bij weer andere plotseling verdwijnen alle bijen van een volk. De oorzaken soorten komen mannelijke bloemen op de ene plant voor van dit fenomeen, dat vanaf het begin van deze eeuw en vrouwelijke op een andere - dit heet ‘tweehuizig’, onrustbarend toenam, zijn nog niet opgehelderd. 4 bijvoorbeeld de populier en de wilg. Drachtplanten Bestuiving Tot nu toe werd het bestuiven bezien vanuit het nut Planten kunnen op verschillende manieren bestoven dat dit heeft voor planten en in het verlengde daarvan worden. Heel algemeen is bestuiving door de wind, het economisch nut voor de mens. Bijen houden zich bijvoorbeeld bij grassen - de bloemen zijn klein, daar natuurlijk niet mee bezig. Die hebben hun eigen onopvallend en in groten getale aanwezig. Stuifmeel kan doeleinden: voedsel verzamelen om het volk in stand te ook door water verplaatst worden en met een stamper houden en te reproduceren. De planten die de bij voedsel in aanraking komen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij de verschaffen noemen we drachtplanten. Sommige ervan dotterbloem. Zeer veel planten worden door dieren hebben veel stuifmeel en nectar, andere minder. Het hele bestoven onder andere de kolobrie en de vleermuis. jaar door zijn er bloemen, vanaf de reinigingsvlucht in het Maar de belangrijkste rol spelen toch wel de insecten: vroege voorjaar tot aan het eind van de zomer, als het volk zweefvliegen, vlinders, kevers en bijen. Binnen die laatste zich klaarmaakt om in rust te gaan. groep kan je weer onderscheiden de honingbijen, de 9 Co-evolutie hommels en de solitaire bijen. Voor veel planten maakt het niet uit door welk insect Bevruchting ze bezocht en bestoven worden en, omgekeerd, maakt Van bestuiving spreken we als stuifmeel in aanraking komt het voor veel insecten niet uit welke plant ze bezoeken met een stamper. Strikt genomen betekent dat nog niet om nectar of stuifmeel te verzamelen. Maar, soms zijn dat er dan al van bevruchting sprake is, maar de termen plant en insect gezamenlijk geëvolueerd en wederzijds worden vaak door elkaar gebruikt. Bevruchting kan pas afhankelijk. Een bloem kan zo gebouwd zijn dat alleen plaatsvinden als het stuifmeel en de stamper beide rijp maar een beperkte groep insecten door zijn bouw of gedrag en van planten van dezelfde soort zijn. Als dat zo is, dan stuifmeel op de stamper kan brengen. En, omgekeerd, kan kruipen de spermacellen door de stijl van de stamper naar door de bouw van de bloem slechts een beperkte groep het vruchtbeginsel, versmelten daar en groeien uit tot insecten nectar of stuifmeel verzamelen. Een voorbeeld zaadjes met de kiem van een nieuwe plant. van bijzondere bouw is de zeer lange tong van de hommel 5 die diep in een bloemkelk kan reiken. Een voorbeeld van bijzonder gedrag is de buzz-bestuiving waartoe veel solitaire bijensoorten in staat zijn. Daarbij grijpt de bij een helmknop vast en vibreert met z’n vleugelspieren waardoor het stuifmeel loslaat. Dit maakt een zoemend geluid. 1. Scharlei, Salvia sclarea. Auteur: Bettie Stijnman. 2. Onderdelen van een bloem. Auteur: Mariana Ruiz, Wikipedia. 3. Snuit van een aardhommel, Bombus terrestris. Auteur: Lung, Wikipedia. 8 4. Blauwe knoop, Succisa pratensis. Auteur: Bettie Stijnman. 5. Rietorchis, Dactylorhiza majalis subsp. praetermissa. Auteur: Bettie Stijnman. 6. Zonnebloem, Helianthus annuus. Auteur: Bettie Stijnman. 7 6 7. 8. Kolibrie, Colibri thalassinus, Panama. Auteur: Mdf, Wikipedia. Euphydryas phaeton, dagvlinder uit Noord-Amerika, op struikmargriet, Agyranthemum frutescens. Auteur: Alison Hunter, Wikipedia. 9. Bonte salie, Salvia hormium. Auteur: Bettie Stijnman. TU Delft
© Copyright 2024 ExpyDoc
