Voorwoord Het Jaarverslag 2011 is een intern document van OCMW Gent. Dit document vormt de inhoudelijke weergave bij de Jaarrekening 2011 van OCMW Gent. Het jaarverslag geeft een gedetailleerde samenvatting van wat 1.963 OCMWpersoneelsleden voor de Gentse burger realiseerden. Het verslag bestaat uit zes delen: Deel 1: Het OCMW van Gent Deel 2: Diensten van de secretaris Deel 3: Sociale Dienst Deel 4: Ouderenzorg Deel 5: Personeel en Organisatie Deel 6: AG SOB Het verslag over elke dienst wordt vooraf gegaan door het adres, het aantal personeelsleden en de doelstellingen om zo tot een beschrijving van de realisaties van het werkingsjaar 2011 te komen. Het aanwezige cijfermateriaal werd maximaal in vergelijking gebracht met voorgaande jaren zodat trends en evoluties zichtbaar worden. Het jaarverslag 2011 is geschreven in de periode februari tot april door tientallen medewerkers in de organisatie. De eindredactie gebeurde door de dienst Communicatie. Indien u exemplaren wenst bij te bestellen kan dit bij: OCMW Gent Communicatie Onderbergen 86 9000 Gent [email protected] Luc Kupers OCMW secretaris Geert Versnick OCMW voorzitter 1 2 Deel 1: Het OCMW van Gent 1 Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) ........................................9 1.1 Raad voor Maatschappelijk Welzijn..............................................................................9 1.2 Afvaardigingen ...........................................................................................................10 1.3 Managementteam ......................................................................................................18 Deel 2: Diensten van de Secretaris 2 Staf van de secretaris......................................................................................................24 3 Bestuursondersteuning....................................................................................................27 4 Juridisch Advies en Kennisbeheer...................................................................................30 4.1 Kernopdrachten..........................................................................................................30 4.2 Realisaties .................................................................................................................30 Deel 3: Sociale Dienst 5 Staf Beleidsondersteuning...............................................................................................35 5.1 Missie.........................................................................................................................35 5.2 Realisaties .................................................................................................................35 5.2.1 Algemene beleidsondersteuning ............................................................................35 5.2.2 Dataplanning..........................................................................................................42 5.2.3 Informatie en communicatie ...................................................................................43 5.3 Lokaal Sociaal Beleid en cel Armoedebestrijding .......................................................44 5.3.1 Lokaal Sociaal Beleid Gent ....................................................................................44 5.3.2 Cel Armoedebestrijding..........................................................................................46 6 Een open deur dichtbij.....................................................................................................47 6.1 Centraal Onthaal ........................................................................................................47 6.2 Welzijnsbureaus.........................................................................................................48 6.2.1 Welzijnsbureaus en antennes ................................................................................48 6.2.2 Welzijnsbureau: een open huis en samenwonen met anderen...............................49 6.2.3 Welzijnsoverleg......................................................................................................54 6.2.4 Het leefloon en levensminimum in cijfers ...............................................................60 7 Vreemdelingen ................................................................................................................71 7.1 EU burgers.................................................................................................................71 7.2 Asielzoekers en precaire statuten...............................................................................71 7.3 Onthaal vreemdelingen/helpdesk ...............................................................................71 8 Psychologische dienst .....................................................................................................73 8.1 Doelstelling ................................................................................................................73 8.2 Realisaties .................................................................................................................77 8.3 Methodische cellen ....................................................................................................82 8.3.1 Methodische cel Perspectief ..................................................................................82 8.3.2 Methodische cel Jongerenwerking (JOW) ..............................................................86 8.3.3 Methodische cel Integrale Gezinsbegeleiding ........................................................89 9 Juridische dienst..............................................................................................................94 9.1 Rechtshulp aan elke burger........................................................................................94 9.2 Toepassing OCMW-reglementering ...........................................................................95 9.2.1 Doelstelling ............................................................................................................95 9.2.2 Cijfers ....................................................................................................................97 9.3 Handhaving................................................................................................................97 9.3.1 Doelstelling ............................................................................................................97 9.3.2 Cijfers ....................................................................................................................98 3 9.4 Schuldbemiddeling ...................................................................................................101 9.5 Realisaties ...............................................................................................................106 10 Activering ....................................................................................................................108 10.1 Organogram ...........................................................................................................109 10.2 De hoofdlijnen van 2011.........................................................................................109 10.3 OTC .......................................................................................................................111 10.3.1 Cliëntenprofiel van het OTC ...............................................................................111 10.3.2 Samenwerkingsverbanden.................................................................................112 10.3.3 Trajectbegeleiding..............................................................................................113 10.4 Interculturalisering sociale dienstverlening .............................................................125 10.5 OTC Leerwerkplekken............................................................................................127 10.5.1 De Karwijdienst ..................................................................................................127 10.5.2 De Poetsploeg ...................................................................................................129 10.5.3 De Laadbrug en Schuitschaaf ............................................................................129 10.6 Emancipatorische Werking.....................................................................................132 10.6.1 Basiswerkingen Ledeberg en ‘t Centrum............................................................132 10.6.2 Perfect is saai ....................................................................................................135 10.6.3 Bougez Bougez..................................................................................................136 10.6.4 Digtales..............................................................................................................138 10.6.5 OCMW info ........................................................................................................138 10.6.6 Getuigenissen OCMW-info.................................................................................138 10.6.7 Dialooggroep klantenparticipatie ........................................................................139 10.6.8 In de kijker ‘Herverhalen’....................................................................................140 10.6.9 Vorming kansarmoede voor nieuwe medewerkers.............................................142 10.6.10 ’t Rondpunt.......................................................................................................142 10.6.11 Cultuurparticipatie ............................................................................................142 10.6.12 ‘Opnieuw je eigen centen beheren’ ..................................................................144 10.6.13 Vorming Schuldhulpverlening...........................................................................145 10.6.14 Ervaringsdeskundige........................................................................................146 10.6.15 Samenwerking met sociaal artistiek theater Victoria Deluxe.............................147 10.6.16 Jongerenproject Extra Time .............................................................................147 10.6.17 Arbeidszorgproject ...........................................................................................149 10.6.18 Ervaringsbewijs................................................................................................151 11 Vakantiewerking De Pagadder ....................................................................................152 12 Energiecel ...................................................................................................................154 12.1 Sociaal fonds voor gas en elektriciteit.....................................................................154 12.2 Lokale adviescommissie (LAC) ..............................................................................156 12.2.1 LAC Eandis........................................................................................................156 12.2.2 LAC TMVW ........................................................................................................156 12.3 Sociaal stookoliefonds............................................................................................157 12.4 Tussenkomst in brandstofkosten ............................................................................158 12.5 Vzw REGent...........................................................................................................158 13 Gezondheidszorg .........................................................................................................159 13.1 Handhavingsbeleid.................................................................................................159 13.2 E-carmed ...............................................................................................................160 14 Thuislozenzorg ............................................................................................................161 14.1 Doelstelling ............................................................................................................161 14.2 Doelgroep ..............................................................................................................161 14.3 Cijfers.....................................................................................................................161 14.4 Hulpverleningsaanbod............................................................................................164 15 Wonen.........................................................................................................................168 15.1 Doelstelling ............................................................................................................168 15.2 Woningen...............................................................................................................168 15.2.1 Sociaal Verhuurkantoor (SVK) ...........................................................................169 15.2.2 Noodwoningen ...................................................................................................175 4 15.2.3 Zekerheidstellingen en bankwaarborgen............................................................176 15.3 Woonbegeleiding ...................................................................................................177 15.3.1 Onthaal ..............................................................................................................177 15.3.2 Project Intensieve Woonbegeleiding ..................................................................178 15.3.3 Samenwerkingsprotocol Daklozen .....................................................................182 15.3.4 Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding.........................................................185 15.4 De Baai ..................................................................................................................186 Deel 4: Ouderenzorg 16 Staf ouderenzorg.........................................................................................................193 16.1 Doelstelling ............................................................................................................193 16.2 Realisaties .............................................................................................................193 16.2.1 Woonzorgcentra.................................................................................................193 16.2.2 Zelfstandig wonen en projecten..........................................................................196 16.2.3 Lokale dienstencentra ........................................................................................197 16.2.4 Overkoepelende projecten .................................................................................197 17 Negen Lokale dienstencentra ......................................................................................199 17.1 Identificatiegegevens van de negen centra ............................................................199 17.2 De lokale dienstencentra in cijfers ..........................................................................199 17.2.1 Vrijwilligers per centrum: leeftijds- en sekseverdeling.........................................200 17.2.2 Drie pijlers: informatie – activiteiten – dienstverlening ........................................204 17.2.3 Realisaties .........................................................................................................213 18 Zelfstandig wonen en projecten...................................................................................218 18.1 Zelfstandige woonvormen ......................................................................................218 18.1.1 Identificatiegegevens .........................................................................................218 18.1.2 Zorg in cijfers .....................................................................................................219 18.1.3 De drie zelfstandige woonvormen apart belicht ..................................................221 18.1.4 Projecten............................................................................................................224 18.2 Woonzorgcentra.....................................................................................................231 18.2.1 Identificatiegegevens van de vier woonzorgcentra .............................................231 18.2.2 Zorg in cijfers .....................................................................................................232 18.2.3 De vier woonzorgcentra apart belicht .................................................................239 18.3 Maatschappelijke dienstverlening ouderenzorg ......................................................245 18.3.1 Doelstelling ........................................................................................................246 18.3.2 AOO in cijfers.....................................................................................................246 18.3.3 Voorlopige bewindvoering – Inventarisatie .........................................................252 Deel 5 Personeel & Organisatie 19 Communicatie .............................................................................................................257 20 Kwaliteit en Interne Controle........................................................................................267 21 Coördinatie Informatica ...............................................................................................275 22 Archief .........................................................................................................................280 22.1 Doelstelling ............................................................................................................280 22.2 Realisaties .............................................................................................................280 23 Human Resources.......................................................................................................296 23.1 Personeel...............................................................................................................296 23.1.1 Personeel van het OCMW Gent .........................................................................296 23.2 Organisatie.............................................................................................................306 23.2.1 Rechtspositieregeling Ouderenzorg ...................................................................306 23.2.2 Project aanwezigheidsbeleid..............................................................................306 5 23.2.3 Formatiewijziging OCMW Gent ..........................................................................307 23.2.4 Opmaak personeelsbudget ................................................................................307 23.2.5 E-hrm .................................................................................................................307 23.2.6 Intern meldingsmanagement HR........................................................................307 23.2.7 Werkgroep Personeelaanvragen........................................................................308 23.2.8 Antidiscriminatiebeleid .......................................................................................308 23.2.9 Proefproject telewerk .........................................................................................309 23.2.10 Kerncijfers diversiteit ........................................................................................310 23.3 Talent .....................................................................................................................319 23.3.1 Selectie ..............................................................................................................320 23.3.2 Vorming .............................................................................................................328 23.3.3 Loopbaanbegeleiding.........................................................................................334 23.4 Sodico vzw .............................................................................................................339 23.5 Facility....................................................................................................................344 23.5.1 Grote projecten Facility ......................................................................................344 23.5.2 Beheer onroerend goed in Nederland ................................................................347 23.5.3 Grote aankoopdossiers ......................................................................................347 23.5.4 Duurzame aankoop............................................................................................348 23.5.5 Preventie en Veiligheid ......................................................................................349 Deel 6: AG SOB cel OCMW Gent 24 AG SOB cel OCMW ....................................................................................................360 24.1 Personeel...............................................................................................................360 24.2 Reguliere taken ......................................................................................................360 24.3 Opbrengsten, kosten en investeringen: ..................................................................361 24.4 Ontwikkelingsdossiers:...........................................................................................362 24.5 Windmolens ...........................................................................................................363 6 Deel 1 Het OCMW van Gent 7 8 1 Het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) Adres Hoofdzetel Onderbergen 86 9000 Gent 1.1 Raad voor Maatschappelijk Welzijn OCMW Gent wordt bestuurd door de Raad voor Maatschappelijk Welzijn. De leden van de Raad worden verkozen door de gemeenteraad en staan in verhouding tot het bevolkingscijfer van de Stad Gent. Voor Gent bestaat de Raad uit 15 leden. De Raad voor Maatschappelijk Welzijn in 2011: VERSNICK Geert Open Vld Voorzitter Pataer Paul (tot juli 2011) Groen! Lid SYSMANS Chantal CD&V Lid INGHELRAM Anna Vlaams Belang Lid sp.a Lid Ondervoorzitter Vast Bureau BOTTEQUIN Anne Open VLD Lid HOLEMANS Dirk Groen! Lid VANDAELE Ingrid sp.a Lid BAUWENS Christian Vlaams Belang Lid BOCKSTAELE Jurgen sp.a Lid VERSCHOOTEN Cedric Open VLD Lid MAES Aline sp.a Lid LEMAITRE Jeroen N-VA Lid VERBEKE Pascal sp.a Lid WIJNAKKER Frank Open VLD Lid WILLAERT Evita Groen! lid LAMPAERT Erwin 9 Korenlei 21 J 9000 Gent Bressers-Blanchaertlaan 2 9051 St-Denijs-Westrem Oudekouter 22 9050 Gentbrugge Maaltemeers 25 9052 Zwijnaarde Langebilkstraat 11 9032 Wondelgem Egelstraat 33 9032 Wondelgem Drongenstationstraat 13 9031 Drongen Nekkersputstraat 39 9000 Gent Tijl Uilenspiegelstraat 1 9050 Gentbrugge Wolterslaan 76 9000 Gent Morekstraat 329 Bus 101 9032 Wondelgem Kromme Wal 25 9000 Gent Kleine Schuurstraat 4 9040 Sint-Amandsberg Drongenhof 41 9000 Gent Rietorchisstraat 8B 9041 Oostakker Parklaan 11C 9000 Gent De voorzitter is van rechtswege voorzitter van het Vast Bureau en de Bijzondere Comités. Het Vast Bureau is belast met het afhandelen van de zaken van het dagelijks bestuur en komt wekelijks samen. De Raad van het OCMW heeft daarnaast Bijzondere Comités opgericht waaraan welomschreven bevoegdheden werden overgedragen. Deze comités zijn: • Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst; • Bijzonder Comité voor Campus Het Heiveld; • Bijzonder Comité voor Campus De Vijvers; • Bijzonder Comité voor Campus Zonnebloem; • Bijzonder Comité voor Campus De Liberteyt; • Bijzonder Comité Ouderenzorg; • Bijzonder Comité Patrimonium en Bouwprojecten; • Bijzonder Comité Woonbeleid. Door het decreet van 5 juli 2002 zijn de vergaderingen van de Raad voor Maatschappelijk Welzijn openbaar. Alleen persoonsgebonden dossiers worden wegens privacyredenen achter gesloten deuren besproken. Deze openbaarheid uit zich ook in het publiek maken van de agenda. Deze wordt ad valvas geafficheerd en aan de lokale perscontacten bezorgd. De OCMW-Raad kwam 12 keer samen in het werkingsjaar 2011. 1.2 a. Afvaardigingen Het OCMW heeft in 2011 vertegenwoordigers in diverse verenigingen en organisaties. ORGANISATIE AudiO AFVAARDIGING Raad van Beheer Geert Versnick, Open Vld Algemene Vergadering Geert Versnick, Open Vld Adviescommissie stuurgroep Jef Vermaere, ontvanger Geert Vergaerde, vanaf 9 juni 2011 AZ-Jan Palfijn Algemene Vergadering 1. Geert Versnick, Open Vld 2. Pascal Verbeke, sp.a 3. Paul Pataer, Groen! Evita Willaert, Groen! vanaf juli 2011 4. Chantal Sysmans, CD&V 5. Anna Inghelram, Vl Belang 10 PLAATSVERVANGERS Piet Lampaert, sp.a ORGANISATIE AFVAARDIGING PLAATSVERVANGERS 6. Piet Lampaert, sp.a, 2e ov 7. Anne Bottequin, Open Vld 8. Dirk Holemans, Groen! 9. Ingrid Vandaele, sp.a 10. Christian Bauwens, Vl.Belang 11. Frank Wijnakker, Open Vld 12. Jurgen Bockstaele, sp.a 13. C. Verschooten, Open Vld 14. Aline Maes, sp.a 15. Jeroen Lemaitre, N-VA Raad van Bestuur Geert Versnick, Open Vld Piet Lampaert, sp.a (2e ov) Anne Bottequin, Open Vld Dirk Holemans, Groen! Christian Bauwens, Vl Belang Jeroen Lemaitre, N-VA Cédric Verschooten, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a CEVI Bisdomplein 3 9000 Gent Managementcomité Geert Versnick, Open Vld Piet Lampaert, sp.a (2e ov) Anne Bottequin, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a Algemene Vergadering Frank Wijnakker, Open Vld Pascal Verbeke, sp.a Raad van Bestuur: 1-01-2010–> 31-12-2012: Pascal Verbeke, sp.a Commissie Juridische Geertje Van Doorne, coördinator Bijstand Juridische dienst Deontologische commissie Piet Lampaert, sp.a Jacques Bottequin, Open Vld Chantal Sysmans, CD&V Christian Bauwens, Vl. Belang Digipolis Raad van Bestuur Telepolis Antwerpen Frank Wijnakker, Open Vld Generaal Armstrongweg 1 2020 Antwerpen Algemene Vergadering tel: 03 216 77 25 (Piet Lampaert, sp.a) fax: 03 216 79 04 Ethias Algemene Vergadering Piet Lampaert, sp.a INFOHOS Algemene Vergadering Legeweg 157F Geert Versnick, Open Vld 8020 Oostkamp Jurgen Bockstaele, sp.a Jeroen Lemaitre, N-VA Dirk Holemans, Groen! Pascal Verbeke, sp.a 11 Liesbet Vertriest, juriste, staflid Diensten van de Secretaris Jurgen Bockstaele, sp.a Erwin Devriendt, Open Vld Geert Verbeke, CD&V Anna Inghelram, Vl. Belang ORGANISATIE Intern AUDITCOMITE Jobpunt Vlaanderen Lokale Adviescommissie (LAC, Gas en elektriciteit) (ZP) P/a Onderbergen 84 9000 Gent Lokale Adviescommissie (LAC, water) P/a Onderbergen 84 9000 Gent Netwerk Palliatieve Thuiszorg Gent - Eeklo Jubileumlaan 215 9000 Gent nv Eigen Heerd is Goud Weerd Burgstraat 148, Gent PAOV Platform Arbeidszorg Oost-Vlaanderen P/a Gouvernementstraat 1 – 9000 Gent Paritaire Huurcommissie: “Proeftuinen” ism VDAB Provinciale Stuurgroep Welzijnsoverleg: Provinciale Woonraad: Redactieraad Lokale Besturen en Werk (Uitg. Politea ism VVSG) Regionaal Netwerk Arbeidszorg Gent-Eeklo AFVAARDIGING PLAATSVERVANGERS Raad van Bestuur Geert Versnick, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a Leden Vast Bureau secretaris ontvanger Algemene Vergadering Luc Kupers, OCMW-secretaris Christine Grillaert, diensthoofd MW, vz commissie (Ann Baudonck, diensthoofd MW, pvv vz.) Ingrid Vandaele, sp.a Lieve Van den Hende, adm medew, secretariaat Christel Herman, hoofdMW, vz commissie Cédric Verschooten, Open Vld Marianne François, adm medew. secretariaat Raad van Bestuur Geert Versnick, Open Vld Aline Maes, sp.a Pascale Hulpiau, directeur OZ Jurgen Bockstaele, sp.a (Christine Grillaert, diensthoofd MW, pvv vz) Frank Wijnakker, Open Vld. Algemene Vergadering Pascale Hulpiau, directeur OZ Raad van Bestuur Frank Wijnakker, Open Vld Receptiewerking Platform David De Keukelaere, diensthoofd MW. Tom Van Poele, hoofdmw. Marijke De Waele, hoofdMW. Geraldine Serras, coördinator SVK Stuurgroep Guido De Baere, diensthoofd MW, directeur Wonen & Activering vanaf 1 oktober 2011 Annemie Baetslé, directeur SD Geraldine Serras, coördinator SVK Annelies Vincent, juriste, adjunct van de directie SD David De Keukelaere, diensthoofd MW Tom Van Poele, hoofdMW. Regionaal Welzijnsoverleg Algemene Vergadering + Raad Gent: van Bestuur 12 Marijke De Waele, hoofdMW. ORGANISATIE Scheldevallei CV Brusselsesteenweg 479, 9050 Gentbrugge Stedelijke consultatieve Preventieraad P/a Sandra Rottiers Preventieambtenaar Stad Gent – Sint Niklaasstraat 27 – 9000 Gent Stedelijk Seniorenraad Stedelijke Woonraad Stuurgroep Ambulante Ergo Vlaamse Woonraad VVSG Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten Pavilhoenstraat 9 1030 Brussel VVSG - VCO Vlaams Overleg Bewonersbelangen Diksmuidelaan 50 2600 Berchem Voogd: Toeziend voogd: Vzw Agora Vzw Basiseducatie Hippoliet Lammensstr. 10, 9000 Gent Vzw Begeleid Wonen Willem Tellstraat 17 9000 Gent Vzw Cultuurkapel St.Vincent AFVAARDIGING Annemie Baetslé, directeur SD Algemene Vergadering + Raad van Bestuur Ingrid Vandaele, sp.a Cédric Verschooten, Open Vld PLAATSVERVANGERS Algemene Vergadering Geert Versnick, Open Vld Katia Sette, staflid OZ Raad van Bestuur Katia Sette, staflid OZ Afvaardiging namens SVK OCMW Gent Geraldine Serras, coördinator SVK Jan Lambrecht, diensthoofd OZ Kim Vanden Noortgate, ergotherapeute Vertegenwoordiger voor VVSG Geraldine Serras, coördinator SVK Directiecomité afd MW Luc Kupers, OCMW-secretaris. Stuurgroep Vormingscentrum Luc Blanckaert, vormingsconsulent Algemene Vergadering Aline Maes, sp.a Raad van Bestuur (1 plaatsvervanger) Aline Maes, sp.a Voogd: Aline Maes, sp.a Toeziend voogd: Anne Bottequin, Open Vld Guido De Baere, diensth. m.w. Raad van Bestuur Jurgen Bockstaele, sp.a Guido De Baere, diensthoofd MW, directeur Wonen & Activering vanaf 1 oktober 2011 Adviesraad: Aline Maes, sp.a Algemene Vergadering (19) Herman Van Nieuwenhuyze, vz 13 Pascal Verbeke, sp.a. ORGANISATIE AFVAARDIGING Frank Wijnakker, Open Vld Cédric Verschooten, Open Vld Ingrid Vandaele, sp.a, ov Jeroen Lemaitre, N-VA Annemie Baetslé, OCMWambtenaar Philippe Jacobs, OCMWambtenaar Christel Verleyen, OCMWambtenaar PLAATSVERVANGERS Raad van Bestuur Ingrid Vandaele, sp.a Frank Wijnakker, Open Vld, Cédric Verschooten, Open Vld, Jeroen Lemaitre, N-VA, Annemie Baetslé, OCMWambtenaar Christel Verleyen, OCMWambtenaar Dagelijks Bestuur Herman Van Nieuwenhuyze, vz Ingrid Vandaele, sp.a, ov Cédric Verschooten, Open VLD Annemie Baetslé, OCMWambtenaar, secretaris Christel Verleyen, OCMWambtenaar vzw ERSEV OostVlaanderen: erkend regionaal samenwerkingsverband O-VL Gouvernementstr 1, Gent vzw Federatie van Vlaamse OCMW Maatschappelijk Werkers vzw Vzw Gent, stad in werking (GSIW) Vzw Gent, stad in werking (GSIW) - Partnerschapsverdrag 2008-2018 Vzw KOMOSIE Vzw Kom-Pas: Algemene Vergadering Cédric Verschooten, Open Vld Luc Blanckaert, vormingsconsulent Algemene Vergadering Geert Versnick, Open Vld Beleidsgroep Geert Versnick, Open Vld Guido De Baere, diensthoofd MW, directeur Wonen & Activering vanaf 1 oktober 2011 Algemene Vergadering Pascal Verbeke, sp.a Evi Maes, techn. coördinator OTC Algemene Vergadering + Raad van Bestuur Guido De Baere, diensthoofd Annelies Vincent MW, directeur Wonen & 14 ORGANISATIE Vzw Logo: Vzw Ovosit Vzw Platform Forensisch Psychiatrisch Centrum vzw REGent AFVAARDIGING Activering vanaf 1 oktober 2011 Ann Vanden Wyngaerd, diensthoofd MW, directeur Beleidsondersteuning vanaf 1 oktober 2011 Raad van Bestuur & Algemene Vergadering Frank Vervaet, diensthoofd extramuraal OZ Algemene Vergadering Geert Versnick, Open Vld Begeleidingsgroep Annemie Baetslé, directeur SD Algemene Vergadering (6) Piet Lampaert, sp.a. Dirk Holemans, Groen! Christian Bauwens, VL.Belang Ann Bottequin, Open Vld. Jurgen Bockstaele, sp.a Aline Maes, sp.a Raad van Bestuur (3) - Frank Wijnakker, Open Vld - Jurgen Bockstaele, sp.a - Chantal Sysmans, CD&V Vzw Sodico = Sociale Dienst voor het personeel Onderbergen 86 9000 Gent Dagelijks Bestuur - Frank Wijnakker, Open Vld - Christel Herman, hoofdMW Algemene Vergadering (9) - Geert Versnick, Open Vld - Cédric Verschooten, Open Vld - Jurgen Bockstaele, sp.a - Ingrid Vandaele, sp.a - Dirk Holemans, Groen! - Chantal Sysmans, CD&V - Jeroen Lemaitre, N-VA - Christian Bauwens, Vl.Belang - Pascal Verbeke, sp.a Raad van Bestuur (6) - Geert Versnick, Open Vld - Cédric Verschooten, Open Vld - Jurgen Bockstaele, sp.a - Ingrid Vandaele, sp.a - Dirk Holemans, Groen! - Jeroen Lemaitre, N-VA Vzw Tolk- en Vertaalservice secretaris vzw: Kris Paermentier, HR Annemie Baetslé, directeur SD 15 PLAATSVERVANGERS ORGANISATIE Vzw UNICE = Universitair Centrum Eerstelijnsgezondheidszor g Nieuw Gent Rerum Novarumplein 180b, Gent Vzw Voetbal in de Stad AFVAARDIGING Algemene Vergadering Annie Schouppe, diensthoofd MW Rudy Coddens, schepen, sp.a PLAATSVERVANGERS Raad van Bestuur Rudy Coddens, schepen, sp.a Algemene Vergadering Anne Bottequin, Open Vld Raad van Beheer Jurgen Bockstaele, sp.a Vzw Woonfonds Algemene Vergadering Bart Styl, hoofdmw Pascale Hulpiau, directeur OZ Geert Vergaerde, adviseur Financiën, ontvanger-financieel beheerder vanaf 1 juli 2011 Raad van Bestuur Erwin Lampaert, sp.a Dirk Holemans, Groen! Frank Wijnakker, Open Vld werkgroep Farmaka Cvba WoninGent Buitengewone Algemene Vergadering Jurgen Bockstaele, sp.a Netwerk Palliatieve Thuiszorg Gent-Eeklo Bilksken 36 9920 Lovendegem b. RvB Geert Versnick, Open Vld, voorzitter Aline Maes, sp.a Pascale Hulpiau, directeur OZ Algemene Vergadering Pascale Hulpiau, directeur OZ GEEN Voogdij over de minderjarigen Aline Maes, raadslid, fungeert in de gevallen die door de wet zijn bepaald, als voogd over minderjarigen. Anne Bottequin, raadslid, fungeert als toeziende voogd. c. Samenstelling van de diverse organen Vervanging van de Voorzitter Vervanging secretaris Vast Bureau BC Campus Ledeberg Woon- en zorgcentrum De Erwin Lampaert, sp.a Veerle De bruyn, communicatieambtenaar Geert Versnick, Open Vld Erwin Lampaert, sp.a Dirk Holemans, Groen! Anne Bottequin, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a Geert Versnick, Open Vld Anne Bottequin, Open Vld 16 Cédric Verschooten, Open Vld Aline Maes, sp.a Vijvers BC Campus St.Amandsberg, Het Heiveld Pascal Verbeke, sp.a (ov) Jurgen Bockstaele, sp.a Chantal Sysmans, CD&V Geert Versnick, Open Vld Anne Bottequin, Open Vld Pascal Verbeke, sp.a (ov) Jeroen Lemaitre, N-VA Ingrid Vandaele, sp.a Jeroen Lemaitre, N-VA Cédric Verschooten, Open Vld Erwin Lampaert, sp.a Chantal Sysmans, CD&V Aline Maes, sp.a Jurgen Bockstaele, sp.a BC Campus Wondelgem, De Liberteyt Geert Versnick, Open Vld Anne Bottequin, Open Vld BC Campus Zwijnaarde, Zonnebloem Piet Lampaert, sp.a (ov) Pascal Verbeke, sp.a Evita Willaert, Groen! Geert Versnick, Open Vld Anne Bottequin, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a (ov) Pascal Verbeke, sp.a Paul Pataer, Groen! Evita Willaert, Groen!, vanaf juli 2011 BC Lokale Dienstencentra en Serviceflats (opgeheven 07.07.2009) BC Ouderenzorg Geert Versnick, Open Vld Erwin Lampaert, sp.a Frank Wijnakker, Open Vld BC Patrimonium en Bouwprojecten BC Sociale Dienst BC Woonbeleid Jeroen Lemaitre, N-VA Pascal Verbeke,sp.a Geert Versnick, Open Vld Anne Bottequin, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a (ov) Piet Lampaert, sp.a Chantal Sysmans, CD&V Geert Versnick, Open Vld Ingrid Vandaele, sp.a (ov) Cédric Verschooten, Open Vld Aline Maes, sp.a Chantal Sysmans, CD&V Geert Versnick, Open Vld Cédric Verschooten, Open Vld Aline Maes, sp.a (ov) Pascal Verbeke, sp.a Paul Pataer, Groen! Evita Willaert, Groen! vanaf juli 17 Cédric Verschooten, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a Ingrid Vandaele, sp.a Dirk Holemans, Groen! Cédric Verschooten, Open Vld Aline Maes, sp.a Piet Lampaert, sp.a Dirk Holemans, Groen! Aline Maes, sp.a Cédric Verschooten, Open Vld Jurgen Bockstaele, sp.a Cédric Verschooten, Open Vld Pascal Verbeke, sp.a Aline Maes, sp.a Jeroen Lemaitre, N-VA Jurgen Bockstaele, sp.a Anne Bottequin, Open Vld Pascal Verbeke, sp.a Jeroen Lemaitre, N-VA Frank Wijnakker, Open Vld Ingrid Vandaele, sp.a Jurgen Bockstaele, sp.a Dirk Holemans, Groen! Managementteam 1.3 2011 Geert Versnick, Open Vld Luc Kupers, secretaris Jef Vermaere, ontvanger tot 31.08.2011 Geert Vergaerde, ontvanger/financieel beheerder vanaf 01.07.2011 Annemie Baetslé, directeur SD Pascale Hulpiau, directeur OZ Francine Vandewege, directeur BO en plaatsvervangend secretaris tot en met 01.02.2011 Kris Paermentier, HR Manager Wim Vandevijvere, beleidscoördinator FM Veerle De bruyn, communicatieambtenaar Managementteam Het managementteam coördineert de diensten bij de beleidsvoorbereiding, de beleidsuitvoering en de beleidsevaluatie. Het bewaakt de eenheid in de werking, de kwaliteit van de organisatie, de werking van de diensten en de interne communicatie. De doelstelling van het managementteam is vastgelegd in het OCMW-decreet. Het managementteam bestond in 2011 uit: • de voorzitter; • de secretaris; • de ontvanger; • de directeur SD; • de directeur OZ; • de directeur HR; • de directeur Facility Management; • de kabinetsmedewerker van de secretaris; • de kabinetschef van de voorzitter; • de kabinetssecretaris van de voorzitter; (tot 31.03.2011) • de communicatieambtenaar. Vanaf 2011 werd elke maand de directeur van Digipolis uitgenodigd om deel te nemen aan de vergadering. Tijdens zijn deelname worden vooral informaticagerelateerde materies besproken. Zo probeert het OCMW korter op de bal te spelen. Op 15 juni 2011 organiseerde het OCMW een studiemoment rond de nieuwe beleids- en beheerscyclus. Hierop waren zowel de managementteams van de stad en het OCMW, de verschillende directies van de stad en het OCMW-beleidsteam uitgenodigd. 18 List break2 a. Digitaal besluitvormingsproces In 2011 kwam het managementteam wekelijks op maandag samen. De communicatieambtenaar en de kabinetssecretaris van de secretaris notuleren en verspreiden de informatie binnen het OCMW. b. Directiecomité Naast het managementteam is er ook een directiecomité dat bestaat uit de secretaris, de ontvanger en de departementshoofden. Het directiecomité bleef ook in 2011 meerdere keren samenkomen om de financiële situatie van het OCMW te analyseren en beleidsopties voor te stellen. Verder werkte het directiecomité, n.a.v. de afgeronde functieweging en nieuwe noden binnen de ondersteunende diensten, aan het uittekenen van een nieuwe organisatiestructuur. c. OCMW-beleidsteam voor leidinggevenden Het OCMW-beleidsteam is een overlegstructuur waarbij het managementteam leidinggevenden en stafmedewerkers uit het middenkader uitnodigt. De beleidsteams vonden plaats in de Cultuurkapel van het OCMW of in de Campus Prins Filip. Aansluitend op het beleidsteam was er in mei en november ook de eedaflegging van nieuwe medewerkers. De doelstelling van het OCMW-beleidsteam is de samenwerking te bevorderen, maar ook om dienstoverschrijdend te werken en geïnformeerd te geraken over verschillende actuele managementthema’s. Het is de bedoeling om op deze beleidsteams externe sprekers van diverse organisaties uit te nodigen om te netwerken, maar ook om op de hoogte te blijven van trends en evoluties in de overheidssector. In 2011 vonden er zes beleidsteams plaats waarin de volgende thema’s aan bod kwamen: • Wat is service design? • Service design toegepast in De Liberteyt. • Restyling politie. • Inspiratie voor het Sociaal Huis? • Aanwezigheidsbeleid: een stand van zaken. • De grote lijnen van het HR-beleid. • Business Intelligence: een voorstelling van het management rapport financiën. • Stand van zaken beleids- en beheerscyclus. • Interne controle: het vervolg op de workshops. • Voorstelling Digipolis. • Workshop rond ontwikkelingsreferentiekader. • Stand van zaken kader. • Stand van zaken aanwezigheidsbeleid. • Stand van zaken bouwprojecten. • Voorstelling jaaroverzicht en website. 19 • The making of 'Alles ziet er anders uit hier in Zonnebloem’. • Voorstelling nieuwe taakverdeling van de stafdiensten van de secretaris. • Voorstelling e-infobronnen. • Kick off evaluaties 2012. • Werkgroep personeelsaanvragen • Voorstelling DIA-project stad en OCMW. • Het project LEO (Loket en Onthaal) Stad Gent gelinkt aan visie Sociaal Huis OCMW Gent. • voorstelling OCMW-bedrijfsfilm. • Activering. • Malnutritie in woonzorgcentra. • Bottom-up evaluatie. • Strategische planningstool Gent 2020. • Coördinatie van enquêtes. 20 Deel 2 Diensten van de Secretaris 21 22 List break 2 Staf van de secretaris Adres Onderbergen 86 9000 Gent Aantal personeelsleden Staf van de secretaris: 5,4 voltijds equivalenten 6 koppen List break2 a. Realisaties De staf van de secretaris ondersteunt de secretaris en bereidt het wekelijkse managementteam voor. De dienst behandelde in 2011: • 224 informatieve vragen van raadsleden; • 50 aanvragen tot inzage van dossiers door raadsleden; • 5 aanvragen tot bezoek van een dienst van het OCMW door raadsleden; • 2 tuchtdossiers. Een derde werd opgestart en wordt voortgezet in 2012. b. Klachten tweede lijn De dienst staat in voor de klachten in tweede lijn. De staf van de secretaris beantwoordt dan ook alle klachten die geuit worden via de ombudsvrouw over het OCMW. Enkele keren per jaar komt de dienst samen met de ombudsvrouw om een aantal dossiers te bespreken en afspraken te maken. Als de ombudsvrouw haar jaarverslag bekendmaakt, wordt er inhoudelijk verder op ingegaan. c. Administratief toezicht Het Agentschap voor Binnenlands Bestuur oefent het administratief toezicht uit op het OCMW. De toezichthouder kan ook worden gevat op basis van een klacht. De klachten worden opgevolgd en beantwoord door de staf van de secretaris. Er werden in 2011 8 klachten aanhangig gemaakt bij het Agentschap voor Binnenlands Bestuur. d. Coördinatie patrimonium Een andere taak is het coördineren van ontwikkelingen op patrimoniumvlak, onder andere via de samenwerking met het Autonoom Gemeentelijk Stadsontwikkelingsbedrijf (AG SOB). Hiertoe behoren o.a. grote bouwprojecten of samenwerkingsverbanden die organisatieoverschrijdend zijn en in partnerschap met externe partners uitgewerkt worden. In 2011 werden onderhandelingen gevoerd inzake diverse patrimoniumprojecten. Enkele dossiers worden hier aangehaald: 23 • Onderzoek naar mogelijke bestemming van panden in het Elisabethbegijnhof, in samenwerking met het AG SOB. Het dossier wordt in 2012 voorgelegd ter beslissing. • Aankoop deel UCO-site in de Maïsstraat voor het OTC, deelname aan de conceptstudie rond de ontwikkeling van de site. • onderhandelingen over de verkoop van de huidige locatie van het OTC aan de Fransevaart en de Van Bockxstaelestraat. Deze verkoop wordt in 2012 afgerond. e. Digitale besluitvorming In 2011 werd het E-besluitvormingsprogramma verder geoptimaliseerd. De staf is deel van het projectteam dat de verdere optimalisatie opvolgt en inhoudelijk bewaakt. Het huishoudelijk reglement werd aangepast aan de nieuwe besluitvormingsprocedure. f. Bewaking bestuurlijke indeling Voor een performante organisatie is een efficiënt besluitvormingsproces onontbeerlijk. In 2011 is er een bevoegheidsdelegatie tot stand gebracht van Raad naar Vast Bureau rond aanstellingen. Hierdoor kan de Personeelsdienst vlotter inspelen op de personeelswijzigingen. g. Uitbouw samenwerking Kwaliteit en Interne Controle Er is een intense samenwerking met Kwaliteit en Interne Controle met het oog op het uitbouwen van een systeem van kwaliteit en organisatiebeheersing. Vanuit overkoepelende initiatieven zoals het managementrapport en het project Business Intelligence werken we samen rond organisatieontwikkeling. h. Interne audit Interne audit is de toetsing van het kwaliteitssysteem van onze organisatie. Door op regelmatige basis een intern auditproject uit te voeren, krijgt de organisatie zicht op de mate waarin ons kwaliteitssysteem omgaat met onze belangrijkste risico’s. Daarom zet het intern auditcomité, ondersteund door de diensten van de secretaris, in op een gestructureerde interne auditcyclus als deel van het organisatiebeheerssysteem. Voor het realiseren van interne auditprojecten deed OCMW Gent via het auditcomité in 2011 een beroep op 2 organisaties, Audio en Ernst & Young. De volgende projecten werden opgestart: • risicoanalyse op departementsniveau (Ernst & Young); • onderzoek van de onderhoudscontracten van de woonzorgcentra (Ernst & Young); • onderzoek van de maatschappelijke dienstverlening deel 2/3 (Audio); • onderzoek van de verzekeringen (Audio); • onderzoek van de facturatie door de CAW (Ernst & Young); • onderzoek van de maatschappelijke dienstverlening deel 3/3 (Audio). 24 Van de volgende projecten werd het eindverslag in 2011 ingediend: • onderzoek van de financiële stromen (Audio); • onderzoek van de lokale dienstencentra (Audio); • onderzoek van de maatschappelijke dienstverlening deel 1/3 (Audio); • risicoanalyse op departementsniveau (Ernst & Young); • onderzoek van de onderhoudscontracten van de wzc (Ernst & Young); • onderzoek van de verzekeringen (Audio); • onderzoek van de facturatie door de CAW (Ernst & Young). De aanbevelingen uit de voltooide projecten zijn door Interne Controle opgenomen in de stuurkaarten. Een overzicht is beschikbaar in het jaarverslag Interne Controle. 25 3 Bestuursondersteuning Adres: Onderbergen 86 (bestuurssecretariaat en balie hoofdbestuur) Onderbergen 82 (expeditie en bodedienst) 9000 Gent Aantal personeelsleden Bestuursondersteuning : 12,9 voltijds equivalenten 15 koppen Bestuursondersteuning vervult verschillende opdrachten: List break2 a. Bestuurssecretariaat Deze administratieve draaischijf maakt de agenda's en notulen voor de Raad, het Vast Bureau en het Bijzonder Comité Patrimonium en Bouwprojecten (BCPB). Daarnaast verzorgt de dienst de publicatie van agenda's, notulen en stukken van diverse bestuursvergaderingen op het OCMW–intranet. Ook publiceert het bestuurssecretariaat elke maand de agenda van de openbare zitting van de Raad, de goedgekeurde notulen en de woordelijke weergave van het vragenuurtje op de OCMW-website. Procedures en werkafspraken waren in 2011 nog steeds sterk in evolutie door de invoering in 2010 van het nieuwe programma eBesluitvorming. Het bestuurssecretariaat bewaakt via e-Besluitvorming de kwaliteit van de ontwerpbesluiten die de diensten aanleveren voor de politieke organen. Deze controletaak is nog vooral vormelijk, maar men beoogt een evolutie naar eveneens een inhoudelijke kwaliteitsbewaking. b. Onthaal en telefonie Het onthaal van het hoofdbestuur ontvangt bezoekers en beantwoordt de gesprekken, die binnenkomen via het algemeen telefoonnummer van OCMW Gent. Daarnaast organiseert de onthaalbalie de reservaties van de vergaderruimtes in het hoofdbestuur. Er zijn op een gemiddelde werkdag 11 bezoekers en 80 inkomende telefoons. Gemiddeld worden vier bezoekers per dag (38 %) doorverwezen naar de ingang van de Sociale Dienst in de Sint-Martensstraat. 65 % van de telefoons werden doorverbonden naar de Sociale Dienstverlening (gemiddeld 53 per werkdag). c. Expeditie Expeditie verzorgt inkomende en uitgaande briefwisseling voor alle OCMW-diensten. Elke inkomende brief wordt in een register ingeschreven en dan door de bodes bezorgd aan de juiste dienst. Ook het laten ondertekenen door voorzitter en secretaris, het inschrijven in het register van uitgaande briefwisseling, het frankeren en versturen van de uitgaande briefwisseling behoren tot het takenpakket. 26 inkomende brieven 2008 2009 2010 2011 totaal hiervan werden ontvangen op het hoofdbestuur hiervan bleven ‘onder gesloten omslag’ 98.540 65.987 106.746 72.894 108.692 95.742 74.554 64.031 15.090 (Brieven ‘onder gesloten omslag’ werden pas vanaf 2011 geregistreerd.) In 2011 kwam 67 % (64.031) van alle briefwisseling van het OCMW toe op het hoofdbestuur. Deze centraal ontvangen post wordt door de Expeditie in het register van inkomende briefwisseling ingeschreven. Decentraal gelegen diensten maken nota van hun inkomende post in hetzelfde register. 15.090 brieven (16 % van het totaal) werden niet geopend. Het merendeel hiervan was voor cliënten met een referentieadres op ‘Onderbergen 86’. Een kleiner deel was persoonlijk gericht aan de voorzitter, de secretaris, een raadslid of een personeelslid. Inkomende facturen zitten niet in de telling. Financiën registreert deze immers al in de databank van de boekhouding. uitgaande brieven 2008 2009 totaal hiervan werden aangetekend verzonden hiervan werd genoteerd in het register voor uitgaande briefwisseling 40.255 41.314 22.719 23.174 2010 2011 55.008 22.165 186.773 19.011 47.193 In 2010 werd vastgesteld dat het aantal uitgaande brieven niet correct werd geteld. Het was namelijk zo dat een ‘bulk’ zending naar verschillende geadresseerden werd geregistreerd als één uitgaande brief. Ook de beslissingen BCSD, die aangetekend en gewoon worden verstuurd, werden als één brief geteld. Gelet op de soms grote aantallen werd daarom beslist om vanaf 2011 één brief per geadresseerde te registreren. Anders kreeg men immers een vertekend beeld van het aantal brieven maar ook van het aantal handelingen in de dienst. Het aantal uitgaande brieven van 2011 kan daarom niet vergeleken worden met de cijfers van voorgaande jaren. Vanaf januari 2011 tellen, in tegenstelling tot de andere jaren, mee: • de brieven die onder gesloten omslag worden aangeboden aan de Expeditie om te frankeren; • alle eenheden van een bulkverzending; • brieven die aangetekend en tegen gewoon tarief apart worden verstuurd. 47.193 uitgaande brieven, dat is 25% van alle briefwisseling, werd ingeschreven in het centraal register voor uitgaande post dat wordt beheerd door de Expeditie. 10 % van het totaal aantal verstuurde brieven (19.011) werd aangetekend verstuurd. 27 2008 2009 197.343 232.854 frankeerkosten 2010 2011 221.983 198.636 De frankeerkosten zijn aanzienlijk gedaald (-23.000 euro) ten opzichte van vorig jaar en zijn bijna gezakt tot op het niveau van 2008. Een geposte brief kostte in 2011 gemiddeld 1,06 euro aan frankeerkosten (frankeerkosten gedeeld door totaal aantal uitgaande brieven). Bij dit gemiddelde laten we de diverse formaten en tariefformules buiten beschouwing. Een vergelijking met voorgaanden jaren is niet mogelijk, omdat tot en met 2010 alleen de brieven werden geteld die door Expeditie onder omslag werden gestopt na ondertekening. Voorts verstuurt de dienst Communicatie niet langer de uitnodigingen van één-euroevenementen naar cliënten via de Expeditie, maar via een externe firma. Dit bracht ook een daling van de frankeerkosten mee. d. Bodedienst De bodes halen de briefwisseling op bij alle OCMW-diensten. Vervolgens wordt deze gesorteerd en opnieuw verdeeld bij de verschillende interne en externe diensten. De bodes bieden daarnaast logistieke steun bij raadszittingen en verzorgen het onthaal van de cliënten die zich aanbieden voor een hoorzitting van het Bijzonder Comité Sociale Dienst. Door de introductie e-Besluitvorming zijn de pakketten met briefwisseling die bij raadsleden aan huis moeten worden bezorgd, minder frequent en vooral heel wat lichter geworden. e. e-post Ter voorbereiding van het veranderingsproject e-post in het OCMW werd deelgenomen aan de werkgroep’ briefwisseling’ bij Stad Gent. Het doel van beide projecten is om alle briefwisseling (zowel inkomende als uitgaande) zoveel mogelijk digitaal te verwerken. 28 4 Juridisch Advies en Kennisbeheer Adres Casinoplein 26 9000 Gent Aantal personeelsleden Juridisch Advies en Kennisbeheer: 3 voltijds equivalenten 3 koppen 4.1 Kernopdrachten De kernopdrachten van de dienst Juridisch Advies en Overheidsopdrachten (JAK) zijn: • advies en hulp bij juridische zaken voor interne diensten; • ondersteuning van de diensten bij overheidsopdrachten; • adviesverlening e-Besluitbestekken, wijze van gunnen en toewijzing overheidsopdrachten; • verzekeringen, aangiften en opvolging van schadegevallen. 4.2 Realisaties De belangrijkste verwezenlijkingen in 2011 zijn: List break2 a. Juridisch advies JAK gaf in 2011 advies en hulp bij juridische zaken. Dit waren zaken van: • administratief recht; • adviezen en opstarten van gerechtelijke dossiers (36 nieuwe adviezen en dossiers); • juridische vragen over ouderenzorg; • gerechtelijke verzekeringsgeschillen; • patrimonium, zaken- en verbintenissenrecht. b. Overheidsopdrachten In 2011 gaf JAK in het kader van de e-Besluitvorming 92 adviezen, 16 meer dan in 2012, over procedures overheidsopdrachten van andere diensten, voornamelijk aan Facility Management. JAK informeert de diensten over wijzigingen in de wetgeving overheidsopdrachten van werkzaamheden, leveringen en diensten en actualiseert de modelbestekken. 29 c. E-Tendering Na het proefproject in 2010 gaat het OCMW in 2011 volop voor het elektronisch indienen en openen van offertes. Met e-Tendering kunnen ondernemingen op een beveiligde elektronische manier hun offerte indienen. De aanbestedende overheid opent deze offertes op een digitale openingszitting. OCMW Gent heeft als eerste en tot nog toe enige lokaal bestuur in België het elektronisch indienen en openen van offertes bij aanbestedingen en offerteaanvragen verplicht. Voor het OCMW heeft dit als groot voordeel dat het hele traject, van opmaak en indienen van de offertes tot de toewijzing van de opdracht, volledig digitaal verloopt. Minder papierverbruik, grotere efficiëntie en minder bureaucratie zijn de belangrijkste resultaten van de overgang naar de elektronische offertes. Het OCMW Gent blijft hierbij een voortrekkersrol spelen door andere OCMW’s te overtuigen mee in dit verhaal te stappen. Zo voerden de OCMW’s van Brugge en Lokeren in 2011 elk met succes al een tweetal elektronische offerteaanvragen. d. Verzekeringen d.a Aangifte en opvolging van schadegevallen bij de verzekeringsmaatschappij • JAK beheert de verzekeringspolis en houdt die up-to-date met alle wijzigingen en toevoegingen voor tijdelijke projecten. • JAK doet aangifte van schadegevallen voor brand, burgerlijke aansprakelijkheid, lichamelijke ongevallen van sollicitanten, vrijwilligers, mensen die deelnemen aan projecten van de Emancipatorische Werking en personen die in trajectbegeleiding zijn bij het OTC. JAK doet geen verzekeringsaangiften voor arbeidsongevallen en autoverzekeringen, maar antwoordt wel op vragen hierover of verwijst door naar de juiste personen. • In 2011 gaf JAK 130 schadegevallen aan bij de verzekering. Een totaal bedrag van € 66.352 werd uitgekeerd in 2011. Dit bedrag bevat ook vergoedingen van schadegevallen uit aangiften van vorige jaren. aangifte schadegevallen brand Aantal ingediend in 2010 23 burgerlijke aansprakelijkheid 36 29 lichamelijke ongevallen 25 32 tijdelijke polissen 36 30 Totaal 123 130 Aangifte schadegevallen Aantal ingediend in 2011 39 Aantal aangiftes wijzigen omdat er bijvoorbeeld in een bepaald jaar meer inbraken, diefstallen zijn in OCMW-gebouwen, en meer schadegevallen in woningen Sociaal Verhuurkantoor of noodwoningen zijn. 30 burgerlijke aansprakelijkheid Vergoedingen vergoedingen uitgekeerd uitgekeerd in 2010 in 2011 (in €) (in €) 25.717 50.702 21.388 12.611 lichamelijke ongevallen 0 0 tijdelijke polissen 3.443 3.039 Totaal 49.467 66.352 Aantal schadegevallen aangifte schadegevallen brand d.b Onderzoek waardebepaling roerend en onroerend goed In 2011 werd het project voortgezet in samenwerking met Dexia om alle roerende en onroerende goederen van het OCMW naar werkelijke waarde te schatten. Dit is noodzakelijk om onder- of oververzekering te vermijden. 31 32 Deel 3 Sociale Dienst 33 34 5 Staf Beleidsondersteuning Adres Sint-Martensstraat 13 9000 Gent Aantal personeelsleden Staf Beleidsondersteuning: 6,6 voltijds equivalenten 8 koppen 5.1 Missie De Staf Beleidsondersteuning verleent beleidsondersteuning, - informatie en –advies. We coördineren dienstoverschrijdende projecten en stemmen verschillende actoren op elkaar af. Zo helpen we de medewerkers bij een efficiënte en kwaliteitsvolle dienstverlening, om alle inwoners van Gent een menswaardig leven te bieden. De Staf Beleidsondersteuning werkt als één team, maar specialiseert zich in vier cellen: • algemene beleidsondersteuning; • dataplanning; • Informatiedienst; • Lokaal Sociaal Beleid en Armoedecel. 5.2 Realisaties 5.2.1 Algemene beleidsondersteuning List break2 5.2.1.1 Verlagen van de drempels tot sociale, culturele en digitale participatie a. Subsidie socio-culturele participatie Zoals de voorbije jaren, ontving OCMW Gent ook in 2011 subsidiemiddelen van de POD Maatschappelijke Integratie, ter bevordering van de sociale, culturele en sportieve participatie van onze cliënten. Met deze middelen kwamen we tussen in wat cliënten moesten betalen voor socio-culturele of sportieve activiteiten of voor activiteiten of producten die de toegang tot nieuwe informatie- en communicatietechnologie verhogen. In 2011 verleende het OCMW aan 1.198 cliënten (1.065 in 2010) een financiële tegemoetkoming in het lidgeld van een culturele of sportvereniging, het inschrijvingsgeld voor een jeugdbeweging, een kunstacademie, een pc- of andere vrijetijdscursus, het toegangsgeld voor een toneelvoorstelling, een bioscoopuitstap, … 35 In 2011 gebeurden wel enkele wijzigingen bij het toekennen van de subsidiemiddelen, onder meer met het oog op het creëren van een eerlijker en uniformer systeem voor álle mensen met een laag inkomen, los van hun statuut (OCMW-cliënt of niet): • De maximale tussenkomst per gezin werd teruggebracht van 500 naar 400 euro, met behoud van het bedrag van 100 euro per persoon. • We betalen nog maar 80 %, in plaats van 90 %, voor de vrijetijdsactiviteiten terug, conform de regeling bij het Gents Netwerk Vrijetijdsparticipatie (zie hieronder). • We komen niet meer tussen in de aankoop van handboeken voor Nederlandse taallessen. • We komen niet meer tussen in schooluitstappen van zelfstandige studenten hoger onderwijs. Voor de kinderen uit het kleuter- en lager onderwijs blijft de tussenkomst wel behouden. Dankzij de subsidiemiddelen konden ook de groepsleden van de Emancipatorische Werking samen met vzw Victoria Deluxe het sociaal-artistiek project ‘De gedroomde stad’ opzetten. Met een deel van de subsidiemiddelen kochten we kranten en tijdschriften voor de wachtruimtes van het OCMW. b. Gents Netwerk Vrijetijdsparticipatie Een staflid vertegenwoordigde, samen met een medewerker van de dienst Communicatie, het OCMW in het Netwerk Vrijetijdsparticipatie Gent. Binnen dit netwerk vormde OCMW Gent een belangrijke partner. In navolging van de Afsprakennota Vrijetijdsparticipatie 20092013 ondernam het Netwerk in 2011 diverse acties om de participatie van mensen in armoede aan cultuur, sport en vrije tijd te verhogen. We continueerden het stedelijk reglement 80/20, dat voorzag in een financiële tegemoetkoming van 80% in de deelname van mensen in armoede aan culturele en sportieve activiteiten en activiteiten binnen het jeugdwerk. Een betoelaging kon alleen via sociale organisaties die zich in de eerste plaats richtten op mensen in armoede. In 2011 kende het Netwerk Vrijetijdsparticipatie ook een subsidie toe aan een aantal stadsen OCMW-diensten voor het opzetten van projecten die de vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede verhogen. Het Lokaal Netwerk Vrijetijdsparticipatie kocht in 2011 ook tickets aan voor onder andere de Wielerzesdaagse 2011 en Winterdroom. Deze tickets verdeelden we via de Stadswinkel voor één euro aan cliënten van het OCMW Gent en leden van sociale organisaties. c. Steunpunt Vakantieparticipatie Omdat we het belangrijk vinden dat ook mensen met een laag inkomen eens in een andere omgeving kunnen zijn en van een deugddoende vakantie/ daguitstap kunnen genieten, was SD ook in 2011 lid van het Steunpunt Vakantieparticipatie van Toerisme Vlaanderen. Daarbij fungeerde de staf als centraal aanspreekpunt. Via het Steunpunt kunnen gezinnen tegen een sociaal tarief daguitstappen en meerdaagse vakanties reserveren. Medewerkers van het welzijnsbureau of de themadienst ondersteunen de cliënten van het OCMW bij het indienen van hun aanvraag tot reservatie. Ten opzichte van 2010 daalde het aantal reservaties bij het Steunpunt vanuit het OCMW Gent. In 2011 reserveerden 152 cliënten (178 in 2010) van het OCMW een daguitstap via het Steunpunt. 17 cliënten (23 in 2010) boekten een meerdaagse vakantie via het Steunpunt. 36 d. Dichten van de digitale kloof Een staflid vertegenwoordigde in 2011 het departement Sociale Dienstverlening in het stadsbreed programma ‘Digitaal Talent@Gent’. In 2011 breidden we het proefproject ‘publiekspc’s uit van 2 locaties naar 8 Digitaal Talentpunten (welzijnsbureau Gent Noord, welzijnsbureau Sint-Amandsberg, gelijkvloers Campus Prins Filip, welzijnsbureau Brugse Poort, welzijnsbureau Nieuw Gent, welzijnsbureau Gent Zuid, dienst Wonen en pension De Baai). In deze Digitaal Talentpunten kunnen cliënten tijdens het wachten in de wachtzaal informatie op het internet opzoeken, hun mails nakijken, vacatures opzoeken. In 2011 startten we in samenwerking met Telenet Foundation, vzw Ateljee en Digitaal Talent@Gent het proefproject ‘Recup pc’s’ op. Dit proefproject wil 25 kansarme gezinnen een totaalpakket (pc, internet, opleiding en gebruikersondersteuning) aanbieden en zo de digitale kloof bij deze doelgroep helpen dichten. In het najaar van 2012 evalueren we het proefproject. Bij een gunstige evaluatie onderzoeken we de mogelijkheden om het project uit te breiden naar iedere Gentenaar met een laag inkomen. 5.2.1.2 Kwaliteitszorg List break2 a. Tevredenheidsmeting bij cliënten van de Sociale Dienstverlening van OCMW Gent. Het tevredenheidsonderzoek bracht in kaart hoe tevreden cliënten zijn over de dienst- en hulpverlening van de Sociale Dienstverlening (SD) van OCMW Gent. We onderzochten aan welke aspecten van de dienst- en hulpverlening zij veel waarde hechten en hoe tevreden zij er over zijn. Het onderzoek gaf ons handvaten om de kwaliteit van de dienst- en hulpverlening te verbeteren. Eventuele knelpunten uit het onderzoek nemen we mee voor verder overleg binnen SD. Van oktober 2010 tot eind januari 2011 namen we bij 273 personen1 een vragenlijst af. Wanneer de cliënt onvoldoende Nederlands sprak, namen we de enquête in zijn spreektaal af. We namen enquêtes af in het Nederlands, Turks, Bulgaars, Slowaaks, Russisch, Arabisch-Berbers, Engels, Frans en Spaans. De bevraagde groep van cliënten weerspiegelt relatief goed de totale groep van (leefloon- en levensminimum) cliënten van OCMW Gent naar geslacht, geboorteland, leeftijd en welzijnsbureau/dienst. We besluiten dat de resultaten van het onderzoek voldoende representatief zijn voor algemene conclusies. 5.2.1.3 Het eerste contact met OCMW Gent De tevredenheid over het eerste gesprek met de onthaalmaatschappelijk werker is een eerste waardemeter voor de kwaliteit van de dienstverlening van OCMW Gent (Sociale Dienstverlening) vanuit het klantenperspectief. De algemene tevredenheid over dit eerste gesprek is relatief hoog (8,43 op 10). De gemiddelde tevredenheidscore voor de wachttijd in de wachtzaal voor het eerste gesprek is het laagst (7,87). De tevredenheid over de vriendelijkheid van de onthaalmaatschappelijk werker is het hoogst (8,93). 53,1% van de respondenten wacht na het gesprek met de onthaalmaatschappelijk werker ongeveer een maand of minder op de eerste betaling. We bevroegen ook de tevredenheid 1 Alle respondenten ontvingen in maart 2010 een leefloon of levensminimum en werden begeleid in een welzijnsbureau, dienst Vreemdelingen of Thuislozenzorg van OCMW Gent. 37 over deze duurtijd. Gemiddeld was de tevredenheidscore relatief laag (6,45 op 10). Vele respondenten zeiden dat zij op het moment van het eerste contact dringend hulp nodig hadden, waardoor de wachttijd van één maand voor hen zeer lang was. 5.2.1.4 Relatie met de vaste maatschappelijk werker We peilden zowel naar de belangrijkheid als naar de tevredenheid over diverse onderwerpen, die te maken hebben met de relatie van de cliënt met zijn vaste maatschappelijk werker. De cliënten gaven over het algemeen een relatief hoge tevredenheidscore voor de relatie met hun vaste maatschappelijk werker (gemiddeld 8,05 – zie tabel 1). Van de 5 bevraagde dimensies zijn de respondenten het meest tevreden over de vriendelijkheid van hun vaste maatschappelijk werker (8,49) (zie tabel 1). Tabel 1. Gemiddelde tevredenheidsscores (op 10) over de relatie met de vaste maatschappelijk werker (mw) vriendelijkheid van mw u kunt bij mw met alle vragen terecht mw betrekt u bij de te ondernemen stappen mw leeft zich in in uw situatie mw zorgt dat u bepaalde problemen zelf aanpakt GEMIDDELDE VAN ALGEMENE VARIABELE 8,49 7,94 7,93 7,89 7,84 8,05 Omdat we voor elk van deze onderwerpen de belangrijkheid voor de cliënt bevroegen, kunnen we nagaan waar we binnen de Sociale Dienstverlening prioriteiten moeten leggen. De zaken waar cliënten veel belang aan hechten (maar waarbij de tevredenheid laag is) zijn actiepunten waar we verbeteracties aan koppelen. We stellen een zeer geringe kloof vast tussen de tevredenheid en de belangrijkheid in de relatie met de vaste maatschappelijk werker. 5.2.1.5 Algemene hulpverlening van OCMW Gent De vragen die peilen naar de tevredenheid over de algemene hulpverlening van OCMW Gent zijn gebaseerd op de organisatiewaarden van OCMW Gent. Ze peilen naar de cliëntgerichtheid, respect en rechtvaardigheid, transparantie, kwaliteit van de hulpverlening en bereikbaarheid van OCMW Gent. De respondenten zijn het meest tevreden over: • de directe doorverwijzing naar de juiste persoon bij het onthaal aan de balie (8,93); • het respect voor de privacy (8,88); • de bereikbaarheid van OCMW Gent (8,81). 38 De respondenten zijn het minst tevreden over: • de bereikbaarheid voor dringende hulp buiten de kantooruren (6,25); • de wachttijd in de wachtzalen (7,07); • de vervanging bij afwezigheid van de vaste maatschappelijk werker (7,24) (zie tabel 2). Tabel 2. Gemiddelde tevredenheidsscores (op 10) over de algemene hulpverlening van OCMW Gent Bereikbaarheid Gemakkelijk te bereiken Goede toegankelijkheid Sfeer en aankleding van spreekkamer Sfeer en aankleding van wachtzaal Openingsuren Spreekuren Bereikbaarheid voor dringende hulp Cliëntgerichtheid Onthaal aan balie Vriendelijkheid Telefonisch onthaal Snelle behandeling dossier Wachttijd in wachtzaal Respect en rechtvaardigheid Respect voor privacy Respectvolle behandeling Eerlijke behandeling Iedereen is gelijk voor de wet Transparantie Informatie van maatchappelijk werker Brieven Open voor klachten/bedenkingen Kwaliteit van de hulpverlening Verbetering van eigen situatie door de hulpverlening OCMW Vervanging maatschappelijk werker ALGEMEEN GEMIDDELDE 8,81 8,52 8,43 8,39 8,27 7,83 6,25 8,93 8,56 8,39 7,82 7,07 8,88 8,63 8,31 8,16 8,18 8,08 7,63 7,7 7,24 8,18 39 Net zoals bij de relatie met de vaste maatschappelijk werker, zetten we voor de algemene hulpverlening van de Sociale Dienstverlening de tevredenheid ook af tegenover het belang dat de cliënt hecht aan de bevraagde onderwerpen. We stellen vast dat voor de meeste onderwerpen er geen grote kloof is tussen de tevredenheid en de belangrijkheid. Voor deze aspecten van de dienst- en hulpverlening van de Sociale Dienstverlening dringen zich geen dringende acties op (vanuit het perspectief van de cliënt). De cliënten duidden ons wel op een aantal aandachtspunten: • het openstaan voor klachten en bedenkingen; • de wachttijd in de wachtzaal; • verbetering van de eigen situatie door de hulpverlening van OCMW Gent. Dit zijn punten waar de kloof tussen tevredenheid en belangrijkheid toch wat groter dreigt te worden. Deze punten mogen we niet uit het oog verliezen. Als de tevredenheid hier daalt, dreigen zij actiepunten te worden. De hulpverlening tijdens de vervanging bij afwezigheid van de vaste maatschappelijk werker scoort het laagst. De cliënt hecht veel belang aan dit punt en is hierover minder tevreden. Dit onderwerp is dus een actiepunt. 5.2.1.6 Factoren die samenhangen met de algemene tevredenheid over het OCMW We onderzochten met welke variabelen de algemene tevredenheid over het OCMW samenhangt. We stellen een sterke positieve correlatie (samenhang) vast tussen de algemene tevredenheid over het OCMW met de tevredenheid over: • het eerste gesprek met de onthaalmaatschappelijk werker; • en de relatie met de vaste maatschappelijk werker. Kortom: • Een hoge tevredenheid over het eerste gesprek met de onthaalmaatschappelijk werker gaat samen met een hoge algemene tevredenheid over het OCMW. • En een hoge tevredenheid over de relatie met de vaste maatschappelijk werker gaat samen met een hoge algemene tevredenheid over het OCMW. Deze laatste samenhang is nog sterker dan de samenhang tussen de tevredenheid over het eerste gesprek en de algemene tevredenheid over het OCMW. In de loop van 2012 maakt de staf werk van alle actie- en verbeterpunten die uit de tevredenheidsmeting naar voren kwamen. Uit de meting bleek ook dat de maatschappelijk werkers relatief weinig huisbezoeken brengen. Hoewel clliënten hierover geen opmerkingen maakten, strookt dit niet met onze visie op een kwaliteitsvolle hulpverlening. Daarom wordt hierover, samen met de Psychologische dienst, een visietekst uitgewerkt. List break2 40 a. Kwaliteitsactieplan SD In 2011 actualiseerde de staf het kwaliteitsactieplan. Deze vereenvoudigde stuurkaart helpt bij het opvolgen of bijsturen van diverse dienstoverschrijdende projecten en activiteiten binnen SD. b. Audit binnen SD Audio voert een interne audit uit van het proces ‘maatschappelijke dienstverlening’. Dit domein is zeer breed, waardoor de audit gesplitst is in drie delen, gespreid over meerdere jaren. Het eerste deel werd uitgevoerd in 2010. Ook in 2011 werkten we verder mee aan de interne audit. In dit tweede deel nam Audio het beheer van de relatie met de cliënt onder de loep. Dit deel bestaat uit twee grote elementen: het traject en het administratief beheer. In deel drie, dat eind 2011 uitgevoerd werd, staat vooral het afsluiten van de hulpverleningsrelatie centraal, met inbegrip van mogelijke recuperatie en terugvorderingen bij cliënt en overheid. De globale conclusie van de eerste 2 audits is dat de interne controle in SD vrij sterk is uitgebouwd. Er zijn nog mogelijkheden om de werking verder te optimaliseren, bijvoorbeeld door een verdere digitalisering van dossiers (DSD) en van de betalingsopvolgingen in de Centrale Administratie. In 2012 worden de aanbevelingen van Audio verder meegenomen in diverse overleggen, met als doel onze maatschappelijke dienstverlening verder te optimaliseren. 5.2.1.7 Organiseren van vorming voor medewerkers List break2 a. Inleefstages In 2011 boden de Centrale Administratie en de Welzijnsbureaus verder hun inleefstages aan. In deze inleefstage leerden de medewerkers elkaars werk beter kennen. b. Vorming voor nieuwe medewerkers In 2011 boden we vanuit de Staf de basisvormingen ‘één cliënt, vele handen’ en ‘producten van de Infodienst SD’ verder aan nieuwe medewerkers aan. Een staflid maakt deel uit van de werkgroep vorming SD, geleid door de dienst Vorming. 5.2.1.8 Analyse van de personeelsbehoeften We voerden een kwantitatieve werklastanalyse uit bij de hoofdmaatschappelijk werkers van Financiële en Thematische hulpverlening. De taken van een HMW deelden we in in: • leidinggeven aan individuele medewerkers (persoonlijke coaching en inhoudelijke opvolging van hun werk); • vaste activiteiten (taken die voor elke HMW gelijk zijn en onafhankelijk van het aantal medewerkers aan wie ze leidinggeven); • belastende factoren (taken verschillend per HMW, bv. deelname aan werkgroepen). 41 Conclusie van deze analyse: geen enkele dienst heeft een groot overschot aan VTE HMW. Als we geen extra HMW’s kunnen aanwerven, lijkt een verschuiving van HMW’s niet wenselijk. Toelichting van de werkwijze en de resultaten werden gebrieft aan de HMWs. Tijdens het briefingmoment gaven de HMW’s dienstoverschrijdende signalen mee voor het directieteam. Deze oefening leidde tot aanbevelingen zodat HMW’s hun kerntaak maximaal kwaliteitsvol kunnen vervullen. Een hieraan gekoppelde actie is het heropstarten van het platform HMW in 2012. 5.2.1.9 Opvolging van subsidies De staf volgt de subsidie op ter bestrijding van kinderarmoede die we in 2011 ontvingen van de POD Maatschappelijke Integratie. Deze middelen gebruikten we voor de financiering van de schoolpremie aan onze cliënten, van de werkingskosten van de Vakantiewerking en van gemiddeld 10 kindplaatsen per maand gedurende 2011 voor cliënten, die door een gebrek aan kinderopvang, niet kunnen starten met een activeringstraject. De Staf Beleidsondersteuning droeg de opvolging van subsidies, die het OCMW ontvangt uit het Stedenfonds, in 2011 over aan de Staf Activering Subsidiecel. 5.2.1.10 Stageplaatsen Vanuit de Staf coördineerden we de aanvragen en de toewijzing van stageplaatsen sociaal werk binnen SD. 5.2.2 Dataplanning In 2011 werkten we verder aan de kwalitatieve ontsluiting van het beschikbare cijfermateriaal binnen de Sociale Dienstverlening. Dit deden we op volgende manieren: • Het BI (Business Intelligence)-project werd voortgezet met een ander team van BIexperten. Met dit – jammer genoeg regelmatig wisselende-team maakten we onze behoeftes over cijfermateriaal Sociale Dienstverlening kenbaar. Digipolis kon dit jaar geen nieuwe kubus opleveren. • We namen deel aan de stuurgroep BI. Tijdens dit overleg bespraken de vertegenwoordigers van de verschillende departementen van OCMW Gent en van Digipolis de uitbouw van een datawarehousing voor de verschillende departementen. • Maandelijks maakten we boordtabellen voor het departement Sociale Dienstverlening op. In deze rapporten geven de cijferreeksen een overzicht van de belangrijkste ken- en stuurgetallen van de Sociale Dienstverlening. We zijn altijd zoekende deze rapporten kwalitatief te verbeteren. • We antwoordden op ad hoc vragen van voorzitter, raadsleden en management. • We namen deel aan het CODA (Contactpersonen Data-analyse)-overleg, georganiseerd door Stad Gent. Tijdens dit overleg wisselen verschillende data-experten van de verschillende departementen van de Stad en OCMW ideeën uit over hoe we de resultaten van data-analyses beter in de organisatie inbedden. We leverden data en bijhorende datafiches voor de Gentmonitor. 42 List break2 a. Verkenning onthaalmodule In 2011 gingen we na welk relevant cijfermateriaal we uit de onthaalmodule kunnen ontsluiten. Een staflid maakt deel uit van de werkgroep onthaal. In 2012 gaan we de cijfers, gekoppeld aan het onthaal, in de maandelijkse boordtabellen verfijnen. 5.2.3 Informatie en communicatie De Informatiedienst SD vervult een cruciale ondersteunende rol in de optimalisering van de informatie- en communicatiedoorstroming binnen de Sociale Dienst. In 2011 schreven we: • 42 gewone nieuwsbrieven; • 2 themanieuwsbrieven Digitaal Sociaal Dossier; • 2 themanieuwsbrieven over Handhaving; • 1 themanieuwsbrief over Performanter activeren. Via deze nieuwsbrieven brachten we de medewerkers van SD op de hoogte van nieuwtjes, wijzigingen in de werkwijze van andere diensten, beslissingen op beleidsniveau, actuele thema’s, … De Informatiedienst SD was verantwoordelijk voor de uitbouw en het actueel houden van het draaiboek SD. De medewerkers van SD vonden in dit elektronisch draaiboek alle informatie, richtlijnen, procedures, afspraken over de hulpverlening aan cliënten. We hielden het draaiboek actueel door het constant aan te passen aan nieuwe OCMW-beslissingen, wetgeving, werkwijzen, … In 2011 zetten we het nieuwe draaiboek Wonen en Horen en beroep op intranet. Samen met de werkgroep draaiboek, bereidde de Informatiedienst SD de inhoud van het draaiboek Activering, draaiboek Zelfstandigen en het draaiboek Handhaving voor. De Informatiedienst SD nam ook in 2011 zijn rol als huisstijlcoördinator voor SD op. Dit betekende dat we waakten over de toepassing van de huisstijl binnen SD. We ondersteunden de medewerkers bij de opmaak van teksten, folders en brochures. We herschreven waar nodig. Ook externe publicaties over het OCMW keken wij na (bijv. de Stadsgids). De Informatiedienst SD zorgde voor de verspreiding van folders van externen naar de verschillende diensten van SD. In 2011 verspreidde de dienst Communicatie de Infokrant aan iedere Gentse burger. De informatiedienst SD bezorgde inhoudelijke thema’s aan het Communicatieteam. De Informatiedienst SD werkte mee aan de realisatie van de nieuwe website en aan de bedrijfsfilm van OCMW Gent in 2011. We bereidden de invoering van de informatieschermen voor, samen met het Communicatieteam. We namen deel aan de denkdag samen met het Communicatieteam, om het communicatiebeleid van OCMW Gent verder uit te denken. We volgden alle aanvragen van studenten (interviews, bezoeken,…) verder op en verdeelden de aanvragen over de verschillende diensten. 43 We bouwden in 2011 de intranetpagina’s voor SD verder uit. We maakten een specifieke pagina over Activering, Handhaving, de leerwerkplekken, de Energiecel, de Emancipatorische Werking, … De Informatiedienst SD gaf de opvolging van de modules BCSD door aan de staf Financiële en Thematische Hulpverlening, die vanaf 2011 de modules beheert. Modules zijn standaard tekstfragmenten die maatschappelijk werkers gebruiken voor het opmaken van hun sociaal verslag. In 2011 wijzigden we de namen van DSZ-formulieren en SD-brieven naar SD-formulieren en SD-brieven, conform de benaming van het departement. In 2011 beheerden we verder de formulierendatabank SD-formulieren. De medewerkers vonden hier alle standaarddocumenten, nodig voor de hulpverlening. De Informatiedienst SD overlegde met de Staf FTH in functie van opname van de formulieren en de brieven in het Digitaal Sociaal Dossier. In 2011 bouwden we de brievendatabank SD-brieven verder uit. Deze databank bevatte standaardbrieven die de medewerkers nodig hebben in hun communicatie naar klanten. Dankzij SD-brieven verstuurde het OCMW eenvoudige, duidelijke en uniforme (over de wijken heen) brieven. In 2011 stelden we het Intern Communicatieplan SD voor aan het directieteam SD en het Beleidsteam SD. We ondersteunden onze collega’s ook bij het communiceren van bepaalde projecten. We maakten een implementatieplan op voor deze interne communicatie dat we in 2012 verder opvolgen. We werkten mee aan de opmaak van informatiefiches voor het proefproject ‘Sociaal Infopunt’. We werkten een communicatieplan uit voor het Handhavingsbeleid. We begeleidden één stagiair maatschappelijk werk, die als opdracht kreeg om de beleidssessies van 2012 voor te bereiden. We startten met de voorbereidingen voor de beleidssessies. Deze beleidsessies geven in 2012 input voor het nieuwe bestuur. 5.3 Lokaal Sociaal Beleid en cel Armoedebestrijding 5.3.1 Lokaal Sociaal Beleid Gent Een staflid coördineert, samen met collega’s van de Stad Gent en het Welzijnsoverleg Regio Gent, het Gentse Lokaal Sociaal Beleid. De vele partners in het Gentse Lokaal Sociaal Beleid (LSB) werkten ook in 2011 intensief samen aan de toegankelijkheid van de hulp- en dienstverlening in Gent. List break2 a. 4 speerpunten In 2010 werd het Lokaal Sociaal Beleid tussentijds geëvalueerd. Dit zorgde voor een aantal wijzigingen. Een eerste is alvast dat afgestapt werd van het gebruik van jaarprogramma’s en het nieuwe programma een periode van drie jaar overbrugt. Daarnaast is de keuze gemaakt meer in de diepte te werken door vier speerpunten of centrale thema’s uit te werken. Tot slot zijn er een beperkt aantal wijzigingen in de overlegstructuur Lokaal Sociaal Beleid. 44 In het nieuwe programma gaan we inzetten op vier speerpunten: • sociaal huis; • schuldpreventie; • dak-en thuisloosheid; • en signaleren. b. Netwerk Deze speerpunten kunnen alleen via een sterke samenwerking tussen de Stad, het OCMW en de lokale welzijnsorganisaties met succes gerealiseerd worden. Deze goede samenwerking en verantwoordelijkheidszin hebben de afgelopen jaren al hun vruchten afgeworpen en kwamen het welzijn van onze stad ten goede. Naast de vier speerpunten blijft Lokaal Sociaal Beleid vooral een sterk lerend en kennisdelend netwerk, met de overlegstructuur (overlegfora en de stuurgroep) als bewijs. Om alle betrokken actoren en de burger blijvend te informeren over het Lokaal Sociaal Beleid en zijn speerpunten, gebruikten we verder de ondertussen vertrouwde website www.lokaalsociaalbeleidgent.be. c. Sociaal infopunt Om de drempels naar de hulp- en dienstverlening verder te verlagen wordt vanuit lokaal sociaal beleid verder ingezet op de uitbouw van het sociaal huis. OCMW en Stad Gent werkten hiervoor een gezamenlijke visie uit. We bouwen samen een efficiënt netwerk van professionele welzijnsloketten uit, om op een kwaliteitsvolle en klantvriendelijke manier alle Gentenaars te helpen. We hebben hierbij bijzondere aandacht voor de zwaksten. De loketten moeten goed gekende toegangspoorten zijn tot de eerstelijnshulpverlening zijn, waar de burger informatie krijgt over een ruim aanbod van sociale producten. De burger kan ook sommige zaken (zowel producten van de Stad als van het OCMW en van andere partners) rechtstreeks aanvragen bij het Sociaal infopunt. Beschikken we zelf niet over het gepaste aanbod, dan verwijzen de burger op een hartelijke manier door naar de dienst of organisatie die hem verder kan helpen. Om deze visie verder te concretiseren en uit te zoeken wat dit precies betekent in een grootstad als Gent bereidden we in 2011 een proefproject sociaal infopunt voor. In 3 locaties – 1 welzijnsbureau, 1 lokaal dienstencentrum en 1 buurtcentrum – organiseerden we een sociaal huis “light”. Het project ging op 20 januari 2012 van start. Op basis van deze proeffase zullen we een voorstel uitwerken om het project over het hele Gentse grondgebied uit te breiden, om zo overal de hulp- en dienstverlening toegankelijker te maken. d. Opmaak van een huisstijlgids klantvriendelijk telefoneren In 2010 voerden we in twee welzijnsbureaus (Nieuw Gent en Brugse Poort) de VVSG toegankelijkheidsscan ‘sociaal huis’ uit. Eén van de acties die naar voren kwamen uit de scan, was de huisstijlgids klantvriendelijk telefoneren. De staf werkte daartoe een praktische handleiding uit om aan de telefoon correct en vriendelijk om te gaan met cliënten en burgers. Deze handleiding bevat onder meer : • standaardformules om een telefoon op te nemen, door te verbinden, het gesprek af te sluiten; • een opsomming van de basisprincipes van klantvriendelijk telefoneren; 45 • voorbeelden van klantvriendelijk taalgebruik en gesprekstechnieken. e. Betaalbare Gezondheidszorg In 2011 organiseerden we in samenwerking met de Gezondheidsdienst van de Stad Gent een rondgang in de verschillende Welzijnsoverleggen om het thema betaalbare Gezondheidszorg toe te lichten. Topics zoals het Omnio statuut/ Verhoogde tegemoetkoming, Globaal Medisch Dossier, en het Derde Betalersysteem kwamen tijdens de uiteenzetting aan bod. 5.3.2 Cel Armoedebestrijding Door een intense samenwerking tussen de cel Lokaal Sociaal Beleid en de cel Armoedebestrijding bewaakten we verder de link tussen armoedebeleid en sociaal beleid. Een staflid vertegenwoordigt het OCMW in de Cel Armoedebestrijding. De werkgroep met vertegenwoordigers van de departementen van Stad en OCMW werkten in 2011 binnen hun respectievelijk domein verder aan een positievere impact op personen die in armoede leven. De cel Armoedebestrijding bood in 2011 verder ondersteuning aan de actoren op het veld. Enkelen onder hen kregen ook financiële ondersteuning. We organiseerden regelmatig overleg met de Verenigingen waar Armen het Woord Nemen, vrijwilligers, hulporganisaties en mensen uit de doelgroep. De cel Armoedebestrijding is een vaste deelnemer aan de Gentse Overlegtafel (GOT), het overleg van de erkende Verenigingen waar Armen het Woord Nemen. Ook in 2011 vond opnieuw een ‘Week tegen de armoede’ plaats, in de week die voorafgaat aan 17 oktober (de werelddag van verzet tegen extreme armoede). Tal van organisaties of samenwerkingsverbanden werkten initiatieven uit: van kooklessen tot lunchwandelingen; van tentoonstellingen tot debatten. De cel Armoedebestrijding was verder ook een belangrijke partner in het Gentse Netwerk Vrijetijdsparticipatie (zie boven). De cel Armoedebestrijding organiseerde in 2011 twee keer een ‘Armoedeforum’. In een eerste forum eind januari voerden het Gentse werkveld en een aantal academici een ruim en open debat over armoede en armoedebestrijding. Ze brainstormden over oorzaken, knelpunten en mogelijke/noodzakelijke prioriteiten voor Gent. Tijdens een tweede forum later op het jaar werd dieper gedebatteerd over een aantal thema’s, die na het eerste forum kwamen bovendrijven: kinderarmoede, wonen en informatie en rechten. Deze keer lag de focus vooral op verbetervoorstellen en actiepunten die in de nabije toekomst worden uitgewerkt. Net als lokaal sociaal beleid werd ook de cel Armoedebestrijding in 2011 geëvalueerd. Dat leverde twee belangrijke conclusies op: • De cel beoogt een grotere integratie binnen het lokaal sociaal beleid; • Er is een nieuw concept nodig om de Gentenaar te sensibiliseren, in plaats van de huidige Week tegen de Armoede. 46 6 Een open deur dichtbij 6.1 Centraal Onthaal Adres Sint-Martensstraat 13 9000 Gent Aantal personeelsleden Centraal Onthaal: 8,7 voltijds equivalenten 11 koppen Doelstelling In 2011 hechtten wij heel veel belang aan de onthaalwerking. Wij zijn ons meer en meer bewust dat een eerste indruk van een cliënt een grote impact heeft voor het verdere verloop van de hulpverlening. De medewerkers van het Centraal Onthaal en alle andere onthaalmedewerkers in de welzijnsbureaus zijn een laagdrempelig aanspreekpunt voor alle Gentse burgers en organisaties. Aan de hand van de nieuwe onthaalmodule streefden wij in 2011 nog meer naar een uniforme aanpak van elke vraag gericht aan het OCMW. Alle onthaalmedewerkers zorgen voor een gerichte doorverwijzing en behandelen vragen naar het intern- en extern hulpverleningsaanbod. De hulpvragen kunnen diverse vormen aannemen: informatie, advies, doorverwijzing, ... . Alle onthaalmedewerkers bieden op een snelle en adequate wijze een antwoord op elke hulp- en/of informatievraag. Hierbij staan klantvriendelijkheid en kwaliteit van de dienstverlening centraal. Naast het eerste contact met de hulpvrager neemt de hulpverlener een signaalfunctie waar: vaak voorkomende problemen worden voor verdere opvolging gesignaleerd. Hierin trachten de onthaalmedewerkers dagelijks bij te dragen tot de beleidsvisie en dit om een passend antwoord te bieden aan de noden van alle inwoners van Gent. Op 1 juni 2010 startte de onthaalmodule voor alle onthaaldiensten binnen OCMW Gent. We merken een betere samenwerking tussen alle onthaaldiensten. In 2011 werd deze tendens doorgetrokken. Deze aanpak zorgt voor een efficiëntere informatiedoorstroom tussen alle onthaalmedewerkers. Ook cliënten die op meerdere locaties dezelfde of andere vragen stellen worden vlugger en efficiënter geholpen. Dit resulteert in een betere opvolging van de hulpvraag en draagt bij tot een effectieve en efficiënte aanpak. 47 6.2 Welzijnsbureaus Adres: WB Bloemekenswijk WB Brugse Poort WB Gent Noord WB Gent Zuid WB Ledeberg/Gentbrugge WB Macharius-Heirnis WB Nieuw Gent WB Sint-Amandsberg Francisco Ferrerlaan 273A, 9000 Gent Kempstraat 150, 9000 Gent Edward Anseeleplein 7, 9000 Gent Campus Prins Filip, Offerlaan 2, 9000 Gent Emiel Hullebroeckplein 1, 9050 Gentbrugge Edward Anseeleplein 7, 9000 Gent Rerum Novarumplein 180, 9000 Gent Wittemolenstraat 89, 9040 Sint-Amandsberg Aantal personeelsleden: Dienst WB Bloemekenswijk WB Brugse Poort WB Gent Noord WB Gent Zuid WB Ledeberg/Gentbrugge WB Macharius-Heirnis WB Nieuw Gent WB St.-Amandsberg Totaal voltijds equivalenten 20,75 24,5 52,55 22,2 23 3,8 22,4 27,1 196,3 koppen 24 27 59 26 24 4 26 30 220 6.2.1 Welzijnsbureaus en antennes De acht (cfr. antenne Heirnis ipv. wb Macharius-Heirnis) welzijnsbureaus liggen verspreid in de verschillende Gentse wijken. We willen via een decentraal aanbod laagdrempelige hulpen dienstverlening aanbieden zodat iedere inwoner van Gent een menswaardig leven kan leiden. Deze acht welzijnsbureaus zijn de eerste aanspreekpunten en bieden extra aandacht aan de kwetsbare groepen. De personeelsleden in de welzijnsbureaus helpen zo mee aan de maatschappelijke integratie voor iedere burger. Naast de acht welzijnsbureaus zijn er nog een aantal antennes. Een antenne is een plaats waar een maatschappelijk werker zitdag houdt op een locatie die niet van het OCMW is. Onze antennes liggen in de Muide, Zwijnaarde, het Scheldeoord, Oostakker, Brugse Poort, Mariakerke, Rabot, Heirnis, Gentbrugge en St.-Denijs-Westrem. Naargelang de grootte van de antenne, houden maatschappelijk werkers één tot vijf zitdagen per week in gebouwen van Stad Gent. Zo bieden we onze dienstverlening nog dichter in de buurt van iedere burger aan. 48 6.2.2 Welzijnsbureau: een open huis en samenwonen met anderen De welzijnsbureaus zijn open huizen waar mensen aankloppen met vragen van sociale, administratieve, financiële, psychologische of juridische aard. In sommige welzijnsbureaus zitten we samen met andere diensten zoals Kind en Gezin, de stedelijke Buurtwerking, een wijkgezondheidscentrum, Samenlevingsopbouw, Intercultureel Netwerk Gent vzw, de Woonwinkel, vzw Uilenspel, het wijkrestaurant of het sociaal-cultureel luik van ’t Vindcentje … We zijn niet alleen samen gehuisvest maar komen ook samen naar buiten. Onze welzijnsbureaus stellen de deuren open voor anderen, zoals tijdens activiteiten bewonersgroepen, vergaderingen van externe organisaties, .… List break2 6.2.2.1 Het startpunt in de hulpverlening In de welzijnsbureaus starten alle hulpvragen van de burger. Hiervoor beschikken we als OCMW over een uitgebreide dienstverlening. Een aantal gespecialiseerde OCMW- diensten organiseren hiervoor een zitdag in het welzijnsbureau om nog toegankelijker te zijn voor de burger, bijvoorbeeld de Psychologische dienst, de Juridische dienst en de Energiecel. De dienst Interculturalisering biedt ook vaste consultatiemomenten aan in de welzijnsbureaus. Wij vinden het belangrijk dat anderstalige cliënten goed hun rechten en plichten begrijpen. Bij een groot deel van onze anderstalige cliënten is dit alleen mogelijk met een tussenkomst van een intercultureel begeleider (ICB’er)/intercultureel medewerker (ICM’er), die tolkt en duiding geeft in sommige situaties. In 2011 namen de welzijnsbureaus (en hun antennes) 5.136 nieuwe aanvragen op, die leidden tot het openen van een dossier en het opstarten van begeleiding. Een vergelijking met 2010 is weinig zinvol, omdat de cijfers op een andere manier gegenereerd zijn. In 2010 gebeurde de verwerking van het cijfermateriaal deels nog manueel. Nu komen alle cijfers uit de aanvraagmodule, die medio 2010 is ingevoerd voor de onthaalmedewerkers. De verwerking gebeurde ook anders, omdat we intussen een meer inhoudelijk zicht hebben op de aanvraagmodule. De cijfers van 2011 beantwoorden dan ook beter aan de realiteit. 49 SD - Infovragen en jan feb mrt apr mei jun jul aanvragen Infovragen LL en LM 2011 aug sep okt nov dec maandelijks gemiddelde LL infovragen LM infovragen Aanvragen 2011 136 161 196 115 130 121 107 138 155 167 172 171 147 41 41 48 38 34 35 21 36 48 84 64 51 45 Leefloon Levensminimum Schuldbemiddeling Energie Financiële hulp voorschotten financiele hulp Huisvesting Overige aanvragen Totaal aanvragen 145 38 41 62 142 36 48 62 166 46 59 21 126 43 28 16 145 35 35 13 108 33 28 6 123 30 24 5 166 34 27 21 183 44 44 22 144 55 50 15 124 46 45 83 121 37 17 234 35 100 39 60 35 63 44 70 34 62 68 35 31 36 32 51 23 68 37 38 12 60 28 33 26 52 21 26 44 68 23 34 27 42 37 39 30 46 23 42 32 40 27 43 30 57 29 28 141 40 37 47 30 58 34 42 520 500 491 363 394 308 307 417 438 405 440 553 428 Bij ‘overige’ zitten aanvragen sociaal onderzoek, bevoegdheidsconflict, koningin, sociale bijstandsrekening, kwijtschelding schulden, materiële hulp, sociale begeleiding, medische kaart,… Aanvragen die niet tot een dossier leiden, omdat iemand niet aan de voorwaarden voldoet, niet meer komt opdagen,… , rangschikken we onder infovragen en volgen we alleen op voor leefloon en levensminimum. Op 31 december 2011 begeleidden de welzijnsbureaus, de dienst Thuislozen en Vreemdelingen 7.929 huishoudens. Dit is een daling van 9,5% ten opzichte van vorig jaar (eind 2010: 8.765 huishoudens). Deze diensten boden een integrale hulpverlening aan of begeleiding op meerdere levensdomeinen. Daarnaast werden 1.640 huishoudens eind 2011 begeleid door één van de andere thematische diensten van het departement Sociale Dienstverlening, die hulpverlening bieden op een specifiek domein (wonen, energie, gezondheid, …). In totaal boden de diensten van SD op 31 december 2011 aan 9.569 huishoudens hulp. Dit is een daling van 8,3% ten opzichte van eind 2010 (eind 2010: 10.437 huishoudens). 50 Tabel: Aantal huishoudens in begeleiding bij één van de welzijnsbureaus, Thuislozen, Vreemdelingen of andere themadiensten binnen SD op 31 december 2011: INTEGRALE HULPVERLENING WB Gentbrugge WB Ledeberg WB Bloemekenswijk WB Nieuw Gent WB Sint-Amandsberg WB Gent Zuid WB Brugse Poort WB Gent Noord Thuislozenzorg Vreemdelingen THEMATISCHE HULPVERL TOTAAL 7.929 279 345 595 720 877 927 1.027 1.970 359 830 1.640 9.569 Of anders gezegd: 8,4% van alle Gentse huishoudens hadden eind 2010 een beroep gedaan op één van de diensten van SD (eind 2010: 9%). Onderstaande grafiek geeft per stadswijk de verhouding van het aantal huishoudens in hulpverlening bij OCMW Gent weer, ten opzichte van het totaal aantal huishoudens. De wijken Rabot-Blaisantvest, Nieuw Gent – UZ en Muide-Meulestede-Afrikalaan kennen het hoogste aandeel huishoudens in hulpverlening, ten opzichte van het totaal aantal huishoudens (16% of meer). Daarentegen zijn in de wijken Zwijnaarde, Kanaaldorpen en – zone en Oostakker minder dan 2,5% van de huishoudens in hulpverlening bij de Sociale Dienst van OCMW Gent. % huishoudens in hulpverlening tgo totaal aantal huishoudens per stadswijk 25% 20% 15% 10% 5% Ka na al do O rp os en ta en k ke r Zw -zo ij n ne aa D rde ro M ng ar en Si i nt G e a ke D nt rk en br e i js ug W ge es W Si t o nt n re St Am del m g a e a St tion nd m a t s b sb M ion uu erg os s b rt co uu Zu id u r - tN El O V o oo is u d ge rd ab G lh et e n oe hb e g B tbr k ij n i n ugg ho ne e f - ns Pa tad M pe ac D W ha a g a ai at m r iu er s po sp - H or or e t tb aa Le irni n de s Br be u Bl E r M S gse oem kke g ui l u r de iz e Po ek ge - M ke o rt ens m eu n - - R wij l e To oo k st l h i g ed u e e is m N -A -H R ie u fr am ab w ik ot G ala - B ent an la - U is an Z tv G es en t tA lg em ee n 0% 51 6.2.2.2 Activering start in het welzijnsbureau Elke activering start in het welzijnsbureau. De maatschappelijk werkers leggen samen met de traject-en arbeidszorgbegeleiders het activeringstraject van elke cliënt vast. Naargelang de competenties van onze cliënt verwijzen wij naar het aanbod dat bij hem of haar past. Taalactivering neemt hierbij een belangrijke plaats in. 6.2.2.3 Groei naar Sociaal Huis Baliemedewerkers hebben het eerste contact met de burger. Zij spelen een cruciale rol in de verdere ontwikkeling van het Sociaal Huis. Met het concept van het Sociaal Huis probeert OCMW Gent informatie en hulpverlening zo toegankelijk mogelijk te maken voor de burger. Hiervoor is er nauwe samenwerking tussen Stad en OCMW Gent. Baliemedewerkers ontvangen mensen met een hulpvraag, verwijzen de cliënten naar de maatschappelijk werkers, behandelen kleine informatieve vragen en doorverwijzingen, laden de budgetmeter op, verdelen de huisvuilzakken en bieden hulp bij het gebruik van de publieke pc’s. Na een testfase van publieke pc’s in welzijnsbureau Gent Noord en SintAmandsberg beslisten we de publieke pc’s uit te breiden naar zes extra locaties: welzijnsbureaus Brugse Poort, Nieuw Gent en Gent Zuid en campus Prins Filip, dienst Wonen en pension de Baai. Het proefproject studietoelagen in de Brugse poort -in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs en Vorming, Afdeling Studietoelagen- werd eind 2011 uitgebreid naar het welzijnsbureau Gent Noord. In Brugse Poort werden meer dan 40 extra aanvragen verricht. 6.2.2.4 Aandacht voor continue verbetering In de welzijnsbureaus zoeken we naar een voortdurende inhoudelijke verbetering van de hulpverleningsmethodieken bij moeilijke doelgroepen (ex-drugsverslaafden, jongeren met een instellingsverleden, generatiearme gezinnen al of niet met kinderen, schuldhulpverlening). Hierbij krijgen we ondersteuning van onze Psychologische en Juridische dienst. We kijken op een continue en kritische wijze naar onze financiële en materiële hulpverlening. Elk welzijnsbureau waar de burger zich aanmeldt, biedt een gelijke financiële hulpverlening aan. Deze absolute voorwaarde garandeert het OCMW aan elke burger. Hiervoor hebben we verschillende instrumenten: de lijnbewaking in het Beleidsteam, het draaiboek, algemene beleidsbeslissingen van BCSD Algemene Zaken, geijkte modules, ... 6.2.2.5 Samenwerking in de wijken De welzijnsbureaus in de verschillende wijken werkten intensief samen met derden. Daarnaast zijn de welzijnsbureaus traditiegetrouw een partner in de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie en het buurtfeest van elke wijk. 52 De welzijnsbureau’s namen ook deel aan gemeenschappelijke wijkacties, zoals: • charter Precaire Puzzel in de Brugse Poort; • wijkacties en wijkdebatten; • proefproject recup pc’s in samenwerking met Telenet, Digipolis, Stad Gent cel Armoedebestrijding, OCMW Gent wb Brugse Poort, Digidots en Leerpunt. Vanuit sociaal en ecologisch oogpunt is de piste van recup pc telkens geselecteerd als mogelijkheid om de digitale kloof in Gent te dichten. In Gent zijn er momenteel vrij weinig recuperatie van pc’s te vinden. Er zijn momenteel een aantal projecten lopende, waardoor dit niet lang meer het geval zal zijn. Om dit voor te bereiden, is in Gent een proefproject opgestart om een aanvullend pakket uit te werken en uit te testen voor gezinnen in armoede. Dit is al afgetoetst bij de dialooggroep van het OCMW en goed bevonden. Recup pc’s (met software) zijn interessant bevonden maar het is belangrijk deze aan te bieden in een aangepast pakket: ♦ internet; ♦ gekoppeld aan een cursus; ♦ thuislevering; ♦ installatie met 1 uur uitleg; ♦ opleidingen bij Digidots; ♦ bekendmaking aan de doelgroep via een gerichte communicatiecampagne; ♦ garantiedocument, ondersteuning bij problemen. ♦ 25 cliënten werden door wb Brugse Poort naar dit project toegeleid. • Project isolatie in wijk Malem, in samenwerking met dienst Energiecel en vzw ReGent.In de woningen van WoninGent in Malem zijn er heel wat woningen met weinig en/of slecht geplaatste zoldervloerisolatie. Samen met WoninGent en het Opleidings- en TewerkstellingsCentrum (OTC ) van het OCMW hebben we een voorstel uitgewerkt om via de huurder een goede zoldervloerisolatie te plaatsen. Het is de bedoeling dat WoninGent het materiaal levert om de zolderconstructie te verdikken, een (OSB)vloer te plaatsen, enz. tot maximaal 1.000 euro per woning. • Wij werkten in het Rabot mee aan een gelijkaardig isolatieproject (KWEEK-project), in samenwerking met Samenlevingsopbouw en het OTC. 53 6.2.3 Welzijnsoverleg Het welzijnsoverleg brengt alle organisaties met een aanbod ‘hulpverlening’ van de wijk samen. Het OCMW coördineert het welzijnsoverleg, behalve in Gentbrugge-Ledeberg (trekker daar is het wijkgezondheidscentrum De Botermarkt) en in de Muide (met als trekker het Buurtwerk). Het welzijnsbureau Gent Zuid startte in 2010 een eigen lokaal welzijnsoverleg. Een overzicht: Locatie Trekker Contactgegevens Bloemekenswijk Marc Daelman F. Ferrerlaan 273a, 9000 GENT 09 266 94 85 [email protected] Brugse Poort Marc Daelman Kempstraat 150, 9000 GENT 09 266 89 70 [email protected] Gentbrugge-ledeberg Platform hulpverlening Gentbrugge-Ledeberg Jan De Maeseneer (voorzitter) Leen De Roo (Coördinatie) Platform hulpverlening Gentbrugge-Ledeberg pa/ Hundelgemsesteenweg 145, 9050 LEDEBERG [email protected] Gent-Centrum (binnenstad) Lut Kwanten E Anseeleplein 7, 9000 GENT 09 266 91 11 [email protected] Gent-Zuid (watersportbaan-Ekkergem) Christine Grillaert Offerlaan 2, 9000 GENT 09 266 35 55 [email protected] Macharius-heirnis Lut Kwanten E Anseeleplein 7 – 9000 GENT 09 266 91 11 [email protected] Muide Trekker: Buurtwerk: Lucien De Ridder. Lucien De Ridder Haanstraat 10, 9000 Gent 09 268 21 21 [email protected] 54 Nieuw Gent Annie Schouppe Rerum Novarumplein 180, 9000 GENT 09:266.90.23 [email protected] Rabot-blaisantvest Lut Kwanten E Anseeleplein 7, 9000 GENT 09 266 91 11 [email protected] Sint-Amandsberg Ann Baudonck Wittemolenstraat 89, 9040 SINT-AMANDSBERG 09 266 37 10 [email protected] Sluizeken-Tolhuis-Ham Lut Kwanten E Anseeleplein 7, 9000 GENT 09/266.91.11 [email protected] List break2 6.2.3.1 Wat deed het welzijnsoverleg (WZO) in 2011? Het welzijnsoverleg behandelde informatieve thema’s (bijvoorbeeld nieuwe diensten die zich voorstellen) op wijkniveau. Het welzijnsoverleg was ook het communicatiekanaal om aan derden belangrijke acties of gebeurtenissen te briefen (bijvoorbeeld informatieve sessie over het OMNIO-statuut en laagdrempelige gezondheidszorg). In 2011 zochten we via het welzijnsoverleg systematisch verder naar organisaties in de wijken die zich openstelden voor arbeidszorg, vrijwilligerswerk, sociale activering en tewerkstelling art. 60. We zetten daartoe een proefproject uit in de wijken Rabot en Nieuw Gent. Ook in 2011 zijn alle aankondigingen en de verslaggeving van het WZO terug te vinden op de website: www.lokaalsociaalbeleidgent.be. . Een greep uit de in 2011 behandelde thema’s 2011 en vaste agendapunten van elk Welzijnsoverleg: • de organisaties informeren elkaar over hun werking en acties en kondigen hun evenementen aan. Regelmatig vindt het Welzijnsoverleg plaats bij de organisatie die zich voorstelt; • Week van de Opvoeding; • het OMNIO-statuut en betaalbare, laagdrempelige gezondheidszorg; • de opmaak van een digitale wijkgebonden sociale kaart; • het handhavings- en activeringsbeleid van het OCMW; • Digitale Week en Digitale Kermis; • sensibiliseringsactie van Ivago voor anderstaligen • SWOT’s van de wijk en voorbereiding + nabespreking van het wijkdebat, wijkoverleg, wijkwandeling …. en dit in regie van de Gebiedsgerichte Werking; 55 • briefing over de stand van zaken van de stadsvernieuwingsprojecten; • opleidingsweek ‘Gezondheid en maatschappij’ voor studenten geneeskunde, om hen te laten kennismaken met gemeenschapsgerichte eerstelijnsgezondheidszorg in de praktijk; • de opstart van intervisiegroepen geestelijke gezondheidszorg in het kader van het Samenwerkingsinitiatief Eerste Lijnsgezondheidszorg (SEL). Een SEL is een samenwerking tussen zorgaanbieders (zoals diensten voor gezinszorg, huisartsen, ldc’s), met als doel hun zorgverlening nog beter af te stemmen op de behoeften van de patiënten in hun werkingsgebied. • hittegolfplan. Tussen de bijeenkomsten van het welzijnsoverleg verstuurt het OCMW regelmatig mailings naar zijn partners met belangrijke mededelingen of aankondigingen. In 2011 gingen de mailings over: • een oproep om mee te werken aan de campagne 2012 mbt. Borstkankerscreening, met als doel moeilijk bereikbare groepen te helpen aanspreken; • evenementen tijdens de Week tegen Armoede; • oproep van LOGO gezond+ om actief de Campagne ’24 uur niet roken’ mee te ondersteunen; • oproep tot het indienen van subsidieaanvragen voor gezondheidsprojecten; • …. Daarnaast behandelde elk welzijnsoverleg specifiek wijkgebonden thema’s zoals: • Muide: ♦ voorstelling werking van inloopteam De Sloep; ♦ De Sleep over gezondheid in de wijk. • Sint-Amandsberg ♦ walking welzijnsoverleg met korte voorstelling van alle aanwezige diensten en enkele topics uit hun werking; ♦ werking van de Jeugddienst Stad Gent en vzw Jong en overzicht aanbod voor kinderen en jongeren in de wijk; ♦ thema drugs: wettelijk kader, productkennis, hulpverleningsnetwerk (ism. politie en Perspectief). • Gentbrugge-Ledeberg ♦ eenzaamheid; ♦ een terugkerend item is de gebiedsgerichte werking met het project "Ledeberg leeft", waaronder de welzijnsknoop. 56 • Nieuw Gent ♦ Project burenbemiddeling van Stad Gent, dienst Lokale Preventie en Veiligheid. Burenbemiddeling bemiddelt bij ergernissen en conflicten tussen buren. De bemiddelaar begeleidt de buren in het zoeken naar een oplossing zodat het samenleven tussen hen opnieuw aangenaam wordt. ♦ Renovatieproject Woningent in de wijk Nieuw Gent: WoninGent geeft een korte toelichting over de aankomende renovatie van 60 appartementen in de Groenewalstraat en 44 appartementen in de Jan Van Haelstraat. ♦ Voorstelling dienst Stad Gent: Regie Stedelijke Vernieuwing en Gebiedsgerichte werking. ♦ ING: voorstelling brochure: Identiteit Oost-Vlaming: etnisch culturele diversiteit in onze provincie. ♦ Vakantiewerking De Pagadder van OCMW (Liesbeth Stevens) Deze werking biedt kwaliteitsvolle vakantieopvang en een kamp aan voor kinderen van OCMW-cliënteel die geen toegang hebben tot de reguliere vakantiewerkingen. ♦ Werkgroep Jeugd – Agaatse Feesten van vzw Jong Ledeberg – Nieuw Gent (Thomas Barbé) Via dit initiatief wil vzw Jong haar werking bekendmaken bij ouders en buurtbewoners. Daarnaast wil ze ook de kennismaking en de ontmoeting bevorderen tussen de buurtbewoners onderling, en in het bijzonder tussen de buurtbewoners en de kinderen en jongeren die ze bereiken. ♦ UGC Nieuw Gent. • Gent Zuid ♦ toelichting project isolement (ldc De Vlaschaard); ♦ platform rond mediawijsheid (Ambrosia's Tafel); ♦ toelichting SOFIA-project (AZ Jan Palfijn); ♦ presentatie wijkgezondheidscentrum Watersportbaan; ♦ toelichting "Gensh" (Samenlevingsopbouw); ♦ voorstelling buurtfeest 1 oktober 2011 (Samenlevingsopbouw); ♦ toelichting straathoekwerk (Straathoekwerk); ♦ opstart "Gezondheidspromotie" (WGC Watersportbaan). Welzijnsoverleg vroeg in december 2011 in een brief aan schepen van Welzijn om een buurtwerking in de wijk op te starten. • Macharius-Heirnis ♦ voorstelling van de nieuwe dienst gastopvang Bond Moyson. • Gent Binnenstad ♦ Wat doet de sociale dienst van een ziekenfonds? 57 • Sluizeken-Tolhuis-Ham ♦ Wat doet vzw Jong in de wijk? ♦ Voorstelling van de werking van Delta-wonen. ♦ Oproep tot samenwerking met de actie ‘zet je tanden erin’. • Rabot-Blaisantvest ♦ vzw Sinz: vrijwilligers geven les aan zieke kinderen; ♦ regelmatige briefing over de ontwikkeling van het eetcafé Toreke; ♦ ING: oproep tot toeleiding van ouders uit de nieuwe EU-landen naar de info-en vormingsmomenten over onderwijs en/of opvoeding; ♦ hoe kan de huiswerkbegeleiding van ‘De Katrol’ de kinderen en onze cliënten verder helpen? ♦ Oproep tot medewerking aan het project ‘2012-ieders stem telt’. • Brugse Poort ♦ Precaire Puzzel ; ♦ dienst maatschappelijk werk van CM; ♦ ldc Ten Hove - Project 80-plussers; ♦ wijkgezondheidscentrum Brugse Poort– patiëntendruk; ♦ werkwinkel Rabot-Brugse Poort - Werk-Welzijnstraject; ♦ sociale kaart voor gezinnen met kinderen; ♦ recup pc’s; ♦ inloopteam Kind en Preventie - activiteiten Brugse Poort; ♦ ING - Informatie- en vormingsaanbod rond onderwijs en/of opvoeding voor ouders uit nieuwe EU-landen. • Bloemekenswijk ♦ brochure anderstaligen IVAGO; ♦ nachtopvang CAW; ♦ project rond tandzorg (WGC De Kaai); ♦ herhuisvesting Jan Yoensstraat – Maïsstraat. Andere overlegstructuren, waarin het welzijnsbureau actief participeert, zijn: • Buurtteam van de Stad De coördinatie van het buurtteam gebeurde door het stedelijk Buurtwerk. Het buurtteam bracht alle organisaties samen die een aanbod hebben rond cultuur en vrije tijd/sociale cohesie in de wijk. Het OCMW nam deel aan dit buurtteam en bewaakte de toegankelijkheid van sociale, culturele activiteiten voor de kansengroepen. Hiermee speelde het OCMW in op het realiseren van de missie van het Buurtwerk: ‘het realiseren van sociale cohesie, met bijzondere aandacht voor de zwakke doelgroepen’. 58 • Buurtfeest De welzijnsbureaus zijn in de meeste wijken een vaste partner op de nieuwjaarsreceptie en het buurtfeest. Deze gebeurtenissen komen de samenhorigheid van alle organisaties in de wijk ten goede en geven een extra dimensie aan onze laagdrempelige werking. • Regie van de wijken onder leiding van de gebiedsgerichte werking van Stad Het college van burgemeester en schepenen van de Stad Gent keurde op 24 februari 2011 de nieuwe samenwerkingsstructuur voor de coördinatie van de wijkgerichte aanpak goed. Daarin gaan het veiligheidsluik en het sociale luik hand in hand voor een aanpak op maat van elke wijk waar de leefbaarheid onder druk staat. Voor zeven wijken werd een actieplan opgemaakt: Brugse Poort-Rooigem, Dampoort, Rabot-Blaisantvest, Nieuw Gent-UZ , Sluizeken-Tolhuis-Ham, Ledeberg en Dampoort. Deze samenwerkingsstructuur heeft tot doel om fenomenen zoals verkeers(on)veiligheid, drughandel, illegale economie, wijkgebonden overlast en het terugdringen van armoede aan te pakken. De Gentse samenleving is sterk geëvolueerd door een aantal belangrijke maatschappelijke veranderingen. Onder meer de komst van een groot aantal nieuwe EU-burgers uit Middenen Oost-Europa zet enkele wijken in de 19e-eeuwse gordel rond het stadscentrum onder druk, onder andere op het vlak van veiligheid, netheid en wonen. Dat leidt tot onbegrip tussen buren en de verschillende bevolkingsgroepen, en tot een onveiligheidsgevoel. Elk van die zeven wijken krijgt een aanpak op maat om de leefbaarheid te verhogen. Overlast (zoals sluikstort, verloedering, verkeersonveiligheid, enz.), criminaliteit (zoals dealen, illegale economie, inbraken, enz.) en maatschappelijke problemen (op het vlak van onderwijs, tewerkstelling, huisvesting, enz.) worden op een geïntegreerde manier aangepakt. 6.2.3.2 Nieuwe samenwerkingsstructuur voor krachtdadige aanpak De goedkeuring van de nieuwe samenwerkingsstructuur is een nieuwe stap in de geïntensifieerde aanpak van wijkgebonden overlast in Gent. In afwachting van een aangepast organogram dat alle actoren effectief samenbrengt, werd een nieuwe samenwerkingsstructuur uitgewerkt. Daarin gaan het veiligheidsluik en het sociale luik hand in hand. Binnen deze structuur wisselen politiediensten, stadsdiensten, OCMW en externe partners informatie uit om samen te werken. Dat stelt ons in staat om op een efficiënte, krachtdadige manier en op maat van de wijk een beleid te voeren. 6.2.3.3 Het sociale luik van de wijkgerichte aanpak De dienst Gebiedsgerichte Werking van de Stad is verantwoordelijk voor de regie van het sociale luik. De wijkregisseurs hebben een regisserende rol. Dat houdt onder meer in dat de wijkregisseur zorgt voor alle ‘netwerkende contacten’ met zowel de interne als externe partners in het werkveld. Daardoor slaagt hij erin om voortdurend de maatregelen te signaleren die nodig zijn om buurten leefbaarder te maken. De wijkregisseurs hebben in 2011 alle professionele partners binnen het sociale werkveld in de zeven probleemwijken samengebracht rond (bestaande of verwachte) samenlevingsvraagstukken. De wijkregisseur organiseert de informatie-uitwisseling, gemeenschappelijke probleemanalyse en onderlinge afstemming en coördineert de 59 ontwikkeling van (preventieve) acties. De wijkregisseur is ook de‘brugfiguur’ tussen het sociale luik en de diverse actoren binnen het veiligheidsluik. 6.2.3.4 Het veiligheidsluik van de wijkgerichte aanpak De aanpak van het veiligheidsluik moet enerzijds de (feitelijke en ervaren) veiligheid verhogen en anderzijds de overlast terugdringen. Dat gebeurt door zowel een gebiedsgerichte aanpak (‘hotspots’) als een persoonsgerichte aanpak (daders en risicogroepen - ‘hotshots’). Aan vier fenomenen werd en wordt verder extra aandacht besteed: • Drugsgerelateerde feiten: geïntegreerde politionele aanpak van drugshandel en gerelateerde fenomenen door de Lokale Recherche Dienst en de Dienst Operationele Gerechtelijke en Bestuurlijke Coördinatie (OGBC) van de Politiezone Gent. De federale gerechtelijke politie is uiteraard een belangrijke partner. • Verkeersveiligheid: aanpak (alcohol- en snelheidcontroles, controle boorddocumenten, korte prikacties op verschillende locaties, enz.) door de Verkeersdienst van de Politiezone Gent. • Illegale economie: aanpak door het arbeidsauditoraat (in samenspraak met andere federale overheidsdiensten) en de procureur des Konings. • Wijkgebonden overlast: aanpak door de Wijkdienst van de Politiezone Gent in samenspraak met andere partners (in het bijzonder de dienst Lokale Preventie en Veiligheid gezien de opdracht van deze dienst). 6.2.4 Het leefloon en levensminimum in cijfers 6.2.4.1 Toekenningsvoorwaarden en bedragen leefloon/levensminimum Wanneer iemand geen middelen heeft om in het eigen levensonderhoud te voorzien, kan deze persoon een leefloon aanvragen. Dat is een basisinkomen dat mensen kans geeft op een menswaardig leven. De wet 'Recht op Maatschappelijke Integratie' (RMI) (= 'leefloonwet') van 26 mei 2002 regelt de toekenningsvoorwaarden. De aanvrager van leefloon moet tegelijkertijd aan al de volgende voorwaarden voldoen: 1. Nationaliteit: Belg, EU burger en zijn familieleden met verblijfsrecht van meer dan 3 maanden, staatsloze met verblijfsrecht, erkend vluchteling of vreemdeling ingeschreven in het bevolkingregister. 2. Leeftijd: 18 jaar of ouder tenzij minderjarig ontvoogd door het huwelijk, ongehuwde minderjarigen met kind(eren) ten laste of zwangere minderjarige. 3. Verblijfplaats: aanvrager moet gewoonlijk en bestendig in België verblijven, zelfs indien hij over geen woning beschikt of niet ingeschreven is in het bevolkingsregister. 4. Ontoereikende bestaansmiddelen. 5. Uitputten van rechten op sociale uitkeringen en onderhoudsgeld. 60 6. Bereidheid tot werken. Het OCMW kan aan de betrokkene een aantal zaken opleggen om zo aan de voorwaarden te voldoen. Het OCMW kan bijvoorbeeld vragen aan de cliënt: • taallessen te volgen om de kansen op de arbeidsmarkt te verhogen en zo de werkbereidheid aan te tonen; • in te gaan op een jobaanbieding; • de procedure inzake persoonlijk onderhoudsgeld verder te zetten; • …. Iemand die niet voldoet aan de nationaliteitsvoorwaarde RMI én hier wettig verblijft, heeft recht op een equivalent leefloon, in Gent “levensminimum” genoemd. Hij moet wel voldoen aan de andere toekenningsvoorwaarden. Bedragen leefloon/levensminimum vanaf 1 september 2011: Categorie 1 (samenwonend) Categorie 2 (alleenstaand) Categorie 3 (persoon die samenwoont met een gezin ten laste) Jaarbasis 6.161,46 euro 9.242,20 euro 12.322,93 euro Maandbasis 513,46 euro 770,18 euro 1.026,91 euro 6.2.4.2 Aantal leefloners en levensminimumgerechtigden Alle cijfers over leefloon (LL) en levensminimum (LM) hebben betrekking op het aantal beslissingen. In onderstaande tabel plaatsen we de leefloners (LL’ers) en levensminimumgerechtigden (LM’ers) tegenover de Gentse bevolking (voetnoot: dit zijn de officieel ingeschrevenen in het bevolkings- of vreemdelingenregister). We doen dit zowel ten opzichte van de totale Gentse bevolking als ten opzichte van Gentse inwoners met een beroepsactieve leeftijd (voetnoot: we presenteren de statistiek van de totale bevolking wegens de vergelijkbaarheid met andere Vlaamse centrumsteden. Toch is deze statistiek niet helemaal correct: cliënten zijn in principe maar gerechtigd tussen 18 en 65 jaar. Om deze reden vergelijken we ook de cijfers van de steungerechtigden met de beroepsactieve bevolking in Gent.) Aangezien OCMW Gent een aanzienlijk aandeel (11.8%) studenten onder zijn leefloners heeft, vernoemen we hen ook in de onderstaande tabel. De cijfers zijn een momentopname van telkens de laatste dag van het jaar. Van 2006 tot 2010 stijgt het aandeel LL/LM’ers onder de Gentse bevolking. Tegelijkertijd stijgt ook het aandeel studenten met een leefloon. In 2011 daalt het aantal LL/LM’ers voor het eerst in 5 jaar, zowel in absolute cijfers als in aandeel van de (beroepsactieve) Gentse bevolking. Ook het aandeel LL-studenten op de Gentse bevolking daalt voor het eerst in 3 jaar. 61 31/12/2006 31/12/2007 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 31/12/2011 LL/LM LL/LM op 1000 inw LL/LM op 1000 inw (18-64) studenten LL op 1000 inw (18-64) 4.438 4.585 4.588 5.419 6.025 5.335 18,9 19,4 19,1 22,3 24,4 21,6 29,8 30,3 29,9 34,8 38,1 33,8 2,7 3,2 3,1 3,4 3,5 3,2 Onderstaande grafiek geeft het aantal mensen weer dat in een bepaald jaar minstens één dag financiële steun krijgt. Het geeft een totaalbeeld van ons cliënteel aan wie we ofwel voor een korte dan wel voor een langere periode steun aanbieden. Een belangrijke vorm van financiële steun is het leefloon en levensminimum (=LL/LM) (voetnoot: De som van het aantal leefloners en het aantal levensminimumgerechtigden is groter dan het totaal aantal LL/LMers. Dit komt doordat mensen in een bepaald jaar overgaan van LL naar LM of omgekeerd. Bij het weergegeven totaal zuiverden we deze dubbele cliënten uit.) Cliënten met financiële steun 14000 12000 11341 10958 10846 11492 12170 11494 10000 8866 8000 6000 6878 5695 7072 5875 7220 6186 7870 6834 7373 8254 6678 ClIënten met financiële steun (incl LL/LM) Cliënten met Leefloon/Levensminimum Leefloon 4000 Levensminimum 2000 1356 1408 1229 1174 1641 1650 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Na een stijging sinds 2008 van het aantal mensen dat naar OCMW Gent stapt voor financiële steun, merken we in 2011 een daling. Op basis van bovenstaande jaarcijfers zien we ook dat het aantal gerechtigden met leefloon of levensminimum in 2011 met 6.9 procent daalt, ten opzichte van 2010. Aangezien de evolutie binnen het leefloon er anders uitziet dan de evolutie binnen het levensminimum, stellen we deze apart voor. Hierbij nemen we telkens het aantal cliënten van januari 2006 als referentiepunt. Deze stellen we gelijk met index 100. 62 Evolutie Leefloon (indexcijfers, januari 2006 = 100) 160 140 2006 2007 2008 120 2009 2010 2011 100 ju li au gu st us se pt em be r ok to be r no ve m be r de ce m be r ju ni ei m ap ril aa rt m ja nu ar i fe br ua ri 80 Bij het leefloon zien we ieder jaar tot 2010 een groter aantal leefloners bij het onderling vergelijken van de maanden. In 2011 stellen we echter een daling vast van het aantal leefloners. Bij het onderling vergelijken van de maanden 2010 met 2011, zien we elke maand een grotere afname van het aantal leefloners in 2011. In de tweede helft van 2011 ligt het aantal leefloners ook lager dan het aantal leefloners in de tweede helft van 2009. Juli en augustus zijn maanden waarop ieder jaar een daling te zien is in de aantallen. Aangezien de studenten die leefloon genieten, tijdens de zomermaanden verplicht zijn een vakantiejob uit te oefenen, ontvangen ze in die periode geen leefloon en brengt dit een daling teweeg in de cijfers. Evolutie Levensminimum (indexcijfers, januari 2006 = 100) 140 130 120 2006 110 2007 2008 100 2009 2010 90 2011 80 70 63 ok to be r no ve m be r de ce m be r ju li au gu st us se pt em be r ju ni ei m il ap r aa rt m i fe br ua r ja nu ar i 60 Binnen het levensminimum zien we een andere evolutie. Na een grote daling in 2008, is er vanaf 2009 een bijna onafgebroken stijging. Sinds november 2011 hebben we een ongekend hoog aantal cliënten met levensminimum. 6.2.4.3 Kenmerken van de gerechtigden op leefloon en levensminimum Om zicht te krijgen op deze groep van steungerechtigden gaan we na wat hun geslacht is, tot welke leeftijdscategorie ze behoren, wat hun nationaliteit is en in welk land ze geboren zijn. List break2 a. Geslacht In het jaarcijfer van 2011 is er een evenwichtige verdeling tussen mannen (49,5%) en vrouwen (50, 5%). Deze verdeling is zoals de voorbije jaren. b. Leeftijd Leeftijdsverdeling van de leefloners en levensminimumgerechtigden: Leeftijdscategorieën <18 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+ LL in % 0,2 28,6 13,6 11,5 9,6 8,3 7,7 6,8 5,2 5,1 3,4 100 LM in % 0,1 23,9 14,4 14,6 12,8 10,2 8,2 7,0 4,8 1,8 2,2 100 18- tot 24-jarigen vormen de grootste groep van de leefloners en levensminimumgerechtigden. Binnen het leefloon zijn de 18- tot 24-jarigen nog iets meer vertegenwoordigd dan binnen het levensminimum. In onderstaande tabel vergelijken we per leeftijdscategorie zowel de leefloners als de levensminimumgerechtigden met de Gentse inwoners met een beroepsactieve leeftijd. Deze cijfers zijn een momentopname van 31 december 2011. 64 Leeftijdscategorie 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 Totaal LL 1.182 492 448 369 336 325 323 263 286 4.024 LL in % 29,4 12,2 11,1 9,2 8,3 8,1 8,0 6,5 7,1 100 LM 282 154 156 136 121 102 87 59 22 1.119 LM in % 25,2 13,8 13,9 12,2 10,8 9,1 7,8 5,3 2,0 100 inwoners Gent 21.577 22.631 21.457 17.440 16.231 16.365 15.717 14.009 12.440 157.867 inw in % 13,7 14,3 13,6 11,0 10,3 10,4 10,0 8,9 7,9 100 Uit deze cijfers blijkt dat 18- tot 24-jarigen met een leefloon of levensminimum oververtegenwoordigd zijn, in vergelijking met het aantal Gentse inwoners van dezelfde leeftijdscategorie. c. Nationaliteit We lijsten de vijf meest voorkomende nationaliteiten op bij de nieuwe steungerechtigden op leefloon en levensminimum in 2011. We noemen iemand “nieuwe cliënt” als hij voor het eerst LL of LM krijgt. Een nieuwe cliënt kan wel uit een gezin komen waar een ander gezinslid (bijv. ouder) reeds steungerechtigd is. Nationaliteit BELGIE BULGARIJE ALBANIE SLOVAAKSE REPUBLIEK TURKIJE Andere Totaal Nieuwe cliënt LL/LM 683 113 92 in % 41,2 6,8 5,5 80 67 623 1.658 4,8 4,0 37,6 100 Van alle nieuwe leefloners en levensminimumgerechtigden in 2011, heeft meer dan 60% een van bovenstaande nationaliteiten. 65 d. Geboorteland Evolutie steungerechtigden (LL en LM) naar geboorteland 7000 6000 5819 5000 4000 3000 5526 4815 3769 3109 3988 3084 4213 geboren in België 3007 3055 3047 niet geboren in België 2728 2000 1000 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Het aandeel LL/LM’ers, in België geboren, kent een grotere daling in 2011 dan de voorgaande jaren. De sterke stijging tot in 2010 van de niet in België geboren LL/LM’ers, stopt in 2011 en het aantal neemt af. De grootste groep van de cliënten LL en LM zijn mensen niet in België geboren. Over de jaren heen vormen de cliënten niet geboren in België een steeds groter deel van de totale groep gerechtigden op LL en LM. De verhouding van de LL/LM’ers in België geboren, ten opzichte van hen niet in België geboren, is in 2011 sterk vergelijkbaar met 2010. 33.1% van de gerechtigden op leefloon en levensminimum is in België geboren. Dit is 1,3 procentpunt minder dan in 2010. 66.9% van de gerechtigden op leefloon en levensminimum is niet in België geboren. Dit is 1,3 procentpunt meer dan in 2010. In onderstaande tabel en grafiek zien we het aandeel van een bepaalde geboortelandcategorie in het totaal aantal leefloners. Per geboortelandcategorie geven we ook het aandeel nieuwe, hernieuwde en gekende cliënten leefloon weer. (Voetnoot: Een nieuwe cliënt ontvangt voor het eerst LL. Deze cliënt kan evenwel uit een gezin komen waar een ander gezinslid (bijv. ouder) reeds steungerechtigd is.) We noemen iemand “hernieuwde cliënt” als hij opnieuw financiële steun krijgt na een minimale onderbreking van 3 maanden. 66 Geboortelandcategorie BELGIE EU 12+ Europa niet EU Azië excl. Midden Oosten Afrika (Centraal en Zuid) Noord-Afrika Azië Midden Oosten Amerika EU 15 zonder België Andere Nieuwe cliënten LL 553 188 102 Hernieuwd LL 522 133 72 Gekend LL 1.650 957 562 Totaal LL 2.725 1.278 736 79 74 47 39 17 33 1 40 76 42 12 27 20 1 440 382 247 142 119 99 2 559 532 336 193 163 152 4 Leefloon: verdeling volgens geboortelandcategorie Andere EU 15 zonder België Amerika Azie Midden Oosten Nieuw Noord-Afrika Hernieuwd Afrika (Centraal en Zuid) Gekend Azie excl Midden Oosten Europa niet EU EU 12+ BELGIE 0 500 1000 1500 2000 2500 3000 Van de leefloners is de grootste groep geboren in België: 2.725 of 40.8% op een totaal van 6.678 leefloners. Van de leefloners geboren in België is 20.3 % een nieuwe cliënt. De nieuwe EU-burgers vertegenwoordigen 19.1% van het totale cliënteel leefloon. Dit zijn vooral leefloners geboren in Bulgarije (52.1% van de nieuwe EU burgers) en in het voormalige Tsjecho-Slowakije (42.1%). In 2010 was er een grote instroom van nieuwe EU-burgers. In 2011 is het aandeel van de nieuwe leefloners geboren in de EU 12+ (14.8%) veel lager dan het aandeel gekende nieuwe EU-burgers met een leefloon (74.9%). Dit betekent dat de instroom van nieuwe EU-burgers in 2011 daalde. Europeanen niet geboren in de EU vertegenwoordigen 11.0 % van het totale cliënteel leefloon. Dit zijn vooral mensen geboren in Turkije (502 personen of 68.2% van de Europeanen niet EU) en in het voormalig Joegoslavië (178 personen of 24.2%). Op de derde plaats volgen leefloners geboren in Albanië (36 personen of 4.9%) In onderstaande tabel en grafiek zien we het aandeel van een bepaalde geboortelandcategorie in het totaal aantal gerechtigden op levensminimum. Per geboortelandcategorie geven we ook het aandeel nieuwe, hernieuwde en gekende cliënten levensminimum weer. (Voetnoot: Een nieuwe cliënt krijgt voor het eerst financiële steun. Deze cliënt kan evenwel uit een gezin komen waar een ander gezinslid (bijv. ouder) reeds steungerechtigd is. 67 Een hernieuwde cliënt ontvangt opnieuw financiële steun na een minimale onderbreking van 3 maanden.) Geboortelandcategorie Nieuwe cliënten LM Hernieuwd LM Gekend LM Azië excl Midden Oosten Europa niet EU Afrika (Centraal en Zuid) Azië Midden Oosten Noord-Afrika EU 12+ Amerika EU 15 zonder België Andere België 151 156 106 39 29 30 9 7 2 0 27 28 19 13 9 9 0 2 0 2 307 240 224 118 58 44 14 2 3 2 Totaal LM 485 424 349 170 96 83 23 11 5 4 Levensminimum: verdeling volgens geboortelandcategorie België Andere EU 15 zonder België Amerika Nieuw EU 12+ Hernieuwd Noord-Afrika Gekend Azie Midden Oosten Afrika (Centraal en Zuid) Europa niet EU Azie excl Midden Oosten 0 100 200 300 400 500 600 Het profiel van de levensminimumgerechtigden ziet er anders uit dan dat van de leefloners. Hier zien we een publiek dat vooral geboren is in Azië, Europa niet EU en Afrika. 29.4% van de LM’ers is geboren in Azië exclusief Midden Oosten. Dit zijn voornamelijk mensen geboren in de vroegere Unie van Socialistische Sovjetrepublieken (60.4% binnen de categorie Azië excl. Midden Oosten), geboren in Afghanistan (15.7%), in Pakistan (8.5%) en Nepal (6.8%). Van de LM’ers geboren in een Europees land buiten de Europese Unie, zijn de 3 grootste groepen geboren in Albanië (41.5% binnen de categorie Europa niet EU), geboren in het voormalige Joegoslavië (39.6%) en Turkije (17.0%). 36.8% van de LM’ers geboren in Europa niet EU zijn in 2011 nieuwe cliënten. Hiervan zijn mensen geboren in Albanië de grootste groep (92 personen of 59.0%). Binnen de categorie Centraal- en Zuid-Afrika zien we, net zoals in 2010, voornamelijk mensen geboren in Ghana, Somalië en Kongo. De nieuwe EU-burgers vertegenwoordigen maar 5.0% van het totale cliënteel levensminimum. Dit zijn vooral LM’ers geboren in het vroegere Tsjecho-Slowakije (55.4%) en in Bulgarije (36.1% van de nieuwe EU burgers). Van de Nieuwe EU-burgers is 36.1% een nieuwe cliënt LM in 2011. 68 6.2.4.4 Activering van de steungerechtigden LL/LM OCMW Gent helpt zijn cliënten op allerlei manieren aan een job op de reguliere arbeidsmarkt: • Via sociale tewerkstelling doet de cliënt werkervaring op. • Via deelname aan maatschappelijke projecten ontplooit de cliënt, die nog niet klaar is voor een tewerkstelling, zijn competenties. • Via opleiding. Met leefloners en levensminimumgerechtigden jonger dan 25 jaar, sluit de maatschappelijk werker een Geïndividualiseerd Project Maatschappelijke Integratie (GPMI) af. Ook wanneer het nodig blijkt afspraken neer te schrijven met en voor de cliënt, sluiten maatschappelijk werkers een GPMI af. Het is een overeenkomst tussen het OCMW, de gerechtigde op maatschappelijke integratie en eventueel een derde (bijvoorbeeld een Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW.), de Psychologische dienst van ons OCMW, een dienst Begeleid Wonen, een sociale dienst studenten van een school,…). Het GPMI beschrijft het integratie- of tewerkstellingstraject van de gerechtigde, samen met de inspanningen waartoe beide partijen zich verbinden om dit traject tot een goed einde te brengen. Het is een project op maat van de cliënt, rekening houdend met zijn mogelijkheden. In onderstaande tabel geven we het aantal GPMI’s per soort weer. Jaar Uniek aantal GPMI GPMI's student GPMI vorming GPMI daklozen 2006 2007 2008 2009 2010 2011 583 863 1.328 1.502 1.763 2.251 65 93 130 269 278 833 ongekend ongekend ongekend 157 163 81 258 356 489 555 614 621 Totaal GPMI arbeidsproject aantal GPMI's 260 1.098 414 1.227 709 1.997 521 2.530 708 2.828 716 3.151 Sedert 2006 stijgt het aantal GPMI’s elk jaar. In 2011 maakten de maatschappelijk werkers voor 2.251 van hun cliënten een GPMI op. In totaal maakten de maatschappelijk werkers 3.151 GPMI’s op in 2011. In 2011 zijn er veel GPMI’s vorming afgesloten. In het kader van activering werd er begin 2011 afgesproken dat iedere maatschappelijk werker een GPMI opmaakt voor elke anderstalige cliënt die nood heeft aan het volgen van Nederlandse taallessen (NT2), behalve voor de inburgeraars die al een inburgeringscontract moeten ondertekenen bij Kom-Pas. Ook voor de voortrajecten van NederlandsWerkt wordt er een GPMI afgesloten met de cliënten voor de duur van het voortraject. Als de wijkmaatschappelijk werker al een GPMI heeft afgesloten, wordt er tijdens de voortrajecten een bijlage aan het GPMI toegevoegd. 69 Tabel: evolutie van cliënteel LL/LM in een sociale tewerkstelling (op basis van maandgemiddeldes) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Totaal LL/LM Uniek aantal geactiveerden in een sociale tewerkstelling % geactiveerden in een soc tewerkst op totaal LL/LM 4.536 4.659 4.653 5.153 5.999 5.669 370 348 295 295 354 395 8,2 7,5 6,3 5,7 5,9 7,0 In 2011 blijft het uniek aantal geactiveerde cliënten in een sociale tewerkstelling (vooral art.60) stijgen. In 2011 halen we een activeringspercentage in sociale tewerkstelling van 7,0%. Dit is 1.1 procentpunt meer dan in 2010. 70 7 Vreemdelingen Adres Offerlaan 6 9000 Gent Aantal personeelsleden Vreemdelingen: 27 voltijds equivalenten 28 koppen List break2 7.1 EU burgers. In 2011 is een duidelijke tendens merkbaar in het aantal begeleidingen van nieuwe EUburgers (+12). De samenwerking tussen Dienst Vreemdelingenzaken en de Programmatorische Overheidsdienst Maatschappelijke Integratie (POD MI), in combinatie met een intensievere begeleiding van de doelgroep, zorgt voor een daling van het aantal EUburgers die een beroep doen op onze dienstverlening. 7.2 Asielzoekers en precaire statuten In 2011 bleef de trend van 2010 zich voortzetten. De aanvragen van cliënten met regularisatie om medische redenen maakten aan het begin van 2011 verder een groot aandeel uit van het aantal nieuwe aanvragen. Het eerste semester was dat nog 44 % van het totaal aantal aanvragen. Bovendien bleef het tekort aan opvangplaatsen bij Fedasil ook een prangend probleem, waardoor de asielzoekers zich verder bleven aanmelden bij het OCMW om financiële hulp te verkrijgen. Er was een opvallende piek in het laatste kwartaal van het jaar. Op dat ogenblik maakte deze groep 79 % uit van de nieuwe aanvragen; concreet 84 van de 106 nieuwe aanvragen in dat kwartaal waren asielzoekers. Binnen deze groep was ook nog eens 42 % afkomstig uit Albanië. Het verblijfsstatuut van beide groepen is uiterst precair en vergt een meer accurate opvolging en begeleiding. Bovendien konden we geen rechten op sociale zekerheid openen en was er geen of slechts beperkte toestemming tot tewerkstelling. 7.3 a. Onthaal vreemdelingen/helpdesk Doelstellingen De onthaalmedewerkers van de themawerking vreemdelingen nemen een aantal taken waar: • Informeren, adviseren en doorverwijzen naar gepaste hulpverleningsinstanties. • Het opnemen van aanvragen bij kortdurende hulpverlening, bijvoorbeeld bij schorsing van werkloosheidsvergoeding of aanvragen waarbij geen steunverlening mogelijk is. • Het helpen van collega’s die vragen stellen over vreemdelingen die niet opgevolgd worden door de themawerking Vreemdelingen. Samen met de helpdesk vreemdelingen proberen we op korte termijn (binnen de twee dagen) een antwoord te geven. Bij het 71 verlenen van advies, informatie en ondersteuning in deze dossiers kunnen we een beroep doen op een juriste. • Het behandelen van vragen van externe diensten. • Het signaleren van veel voorkomende problemen aan het beleid voor verdere opvolging. Door deze signaalfunctie dragen de onthaalmedewerkers bij aan de beleidsvisie. b. Cijfers helpdesk In 2011 zijn de cijfers gelijklopend met 2010 en 2009. De helpdesk beantwoordde gemiddeld tien e-mails per dag. Uit de gestelde vragen bleek dat de nood aan informatie rond het thema Vreemdelingen er nog altijd is. Het is immers een materie die voortdurend in verandering is en die opfrissing bij de medewerkers vraagt. Ook in 2011 organiseerde de juriste van de Helpdesk samen met enkele hoofdmaatschappelijk werkers uit de themawerking Vreemdelingen een vorming voor maatschappelijk werkers en de ondersteunende administratie. 72 8 Psychologische dienst Adres: Casinoplein 25-26 9000 Gent Aantal personeelsleden Psychologische dienst: 6,6 voltijds equivalenten 7 koppen 8.1 Doelstelling De Psychologische dienst richt zich tot cliënten en gezinnen die vragen naar psychologische hulpverlening, opvoedkundige ondersteuning of psychosociale ondersteuning. We ontvangen cliënten voor een intakegesprek, een gerichte doorverwijzing, begeleiding of therapie. We ondersteunen en werken mee aan het proces van sociale activering bij de cliënten en spelen een belangrijke rol vóór, tijdens en na de activering naar werk. We geven advies in dossiers over de werkbekwaamheid van cliënten die psychische problemen aangeven als belemmering om te werken. Onze dienst beschikt over testmateriaal dat helpt om situaties te verhelderen of diagnoses te stellen. Bij crisissituaties van gekende en niet-gekende cliënten kan men onze dienst consulteren. Cliënten krijgen zowel op de dienst zelf als in hun dichtstbijzijnde welzijnsbureau een afspraak met een psycholoog. We hebben wekelijks zitdagen in de regio’s Ledeberg, Gentbrugge, Nieuw Gent, Brugse Poort, Bloemekenswijk, Gent Zuid, WB St. Amandsberg/ themadienst Thuislozenzorg/ WB de Muide en Gent Noord. Daarnaast doen we huisbezoeken. Dit kadert binnen de principes van laagdrempeligheid, outreachend werken en bemoeizorg die gelden binnen de dienst. In 2011 konden cliënten voor de tweede keer instappen in de groepstherapie voor ouders en kinderen. Door de weerbaarheid van ouders en kinderen te verhogen via opvoedingstraining, willen we kansarme kinderen helpen integreren in de maatschappij en generatiearmoede doorbreken. Er startte ook een nieuwe groep rond het thema ‘hantering van agressie’ voor mensen bij wie agressie een traject naar de arbeidsmarkt bemoeilijkt. In 2011 volgden we 78 cliënten op met tolk (2010: 56). Psychologische begeleiding aan anderstaligen met een tolk is een reguliere taak. We maakten daarvoor gebruik van de intercultureel medewerkers en bemiddelaars van het OCMW. Bij het werken met tolken richten we ons specifiek op kinderen van anderstaligen omdat de kinder- en generatiearmoede net bij deze doelgroep nog meer kansen ontneemt voor hun ontplooiing. We ondersteunden de maatschappelijk werkers in hun samenwerking met de cliënten. Dit gebeurde via overleg, adviezen en casebesprekingen. Deze ondersteuning gold ook voor diensten waar geen zitdag plaatsvond. Enkele voorbeelden zijn: • de dienst Centraal Onthaal; • pensionwonen De Baai; • de themawerking Vreemdelingen; 73 • de themawerking Woningen; • woonbegeleiding; • en de themawerking Emancipatorische Werking. We merkten een verhoging van het aantal aanvragen van maatschappelijk werkers, trajectbegeleiders en het Medisch Advies Centrum om cliënten te screenen in het kader van hun activeringstraject. Regelmatig adviseerden we maatschappelijk werkers, trajectbegeleiders en het Medisch Advies Centrum over de activeringsmogelijkheden van mensen met verslavingsproblemen, mentale, psychische en/of psychiatrische problematieken. Voor deze screenings gebruikten we - naast onze gesprekstechnieken en exploratie van het hulpverleningsnetwerk - ons objectiverend testmateriaal. In 2011 gaven we in 221 dossiers een advies in het kader van het activeringstraject. Voor de baliemedewerkers van Gent Noord organiseerden we opnieuw intervisie over het leren omgaan met stress, omgaan met moeilijke cliënten, cliënten met psychische problemen en agressieve cliënten. De hoofdmaatschappelijk werkers kregen vorming, intervisie- en overlegmogelijkheden. Om deze hoofdmaatschappelijk werkers maximaal te ondersteunen, treden we op als moderator bij teambesprekingen. We organiseerden bijvoorbeeld een denkdag voor themawerking thuislozen en voor de vakantiewerking. In 2011 gaven we opnieuw de vorming rond maatzorg voor nieuwe maatschappelijk werkers. We ontwikkelden een nieuwe vorming rond verslaving, productinformatie en tewerkstelling (Drugs en co). Deze kende een groot succes. De vorming rond omgaan met beroepsgeheim kende in 2011 een vervolg. De Psychologische dienst had een signaalfunctie bij het uitstippelen van het beleid in de Sociale Dienstverlening. We namen bijvoorbeeld deel aan de werkgroep Activering en de stuurgroep “Zorg voor het optimaal functioneren van medewerkers in de Sociale Dienst”. Door de vele contacten in de hiërarchische lagen van de organisatie, werkten psychologen mee aan de implementatie van beleidsbeslissingen. We investeerden opnieuw in de centrale aansturing van de Methodische cellen in onze werking. De Methodische cellen boden een vorm aan van gedecentraliseerd werken rond gespecialiseerde thema’s. Dit zijn de methodische cel voor Jongerenwerking, Perspectief en Integrale Gezinsbegeleiding (zie volgende punten). In 2010 kende het Europees Sociaal Fonds (ESF) een kwaliteitslabel toe aan de Psychologische dienst na een audit. Dit zette ons aan om blijvend met de kwaliteit van onze dienstverlening bezig te zijn. Om kwaliteit aan te tonen, moeten we meer (deel)taken meten. We investeerden in 2011 opnieuw in onze registraties en werkten verder aan het uitschrijven van onze procedures. Dit kwaliteitslabel was noodzakelijk voor de tewerkstelling van een psycholoog, die met subsidies van het ESF het nieuwe project ‘Nieuwe Kansen’ in 2009 en 2010 uitvoerde. In 2011 werd het eindverslag ingediend. Zij werkte aan een methodiekontwikkeling voor het tewerkstellen van mensen met een welzijnsproblematiek. Dit project resulteerde in een zeer concreet proefproject in de Bloemekenswijk tussen OCMW en VDAB. 74 We zetten verschillende acties op om het thema kinder- en generatiearmoede op te nemen als rode draad in de hulpverlening (naast de bestaande activeringsopdracht): List break2 List break2 a. Opvoedingsondersteuning • We organiseren opnieuw oudergroepen waar we ouders opvoedingsondersteuning bieden. • We organiseren opnieuw kindergroepen waar we kinderen versterkende en curatieve technieken leren met betrekking tot emoties, zelfwaardering, identiteitsontwikkeling,... en hun inzicht in gezinspatronen (op niveau van het kind) verhogen. • We sturen verder de methodische cel Integrale Gezinsbegeleiding aan, waarbij opvoedingsondersteuning centraal staat. Daarbij stimuleren we niet alleen expertise van de maatschappelijk werkers binnen de cel Integrale Gezinsbegeleiding, maar hebben we ook aandacht voor de expertiseoverdracht naar de maatschappelijk werkers in het reguliere wijkwerk. • We hebben aandacht voor opvoedingsondersteuning binnen de Roma-gezinnen. In de methodische cel Integrale Gezinsbegeleiding werkt een maatschappelijk werker, zelf van allochtone origine, die zich specifiek richt tot deze gezinnen. Dit geeft voordelen op gebied van communicatie, culturele verstaanbaarheid, acceptatie van de cliënt,... Het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Gent lanceerde een project met tweetalige voorleesboekjes. Er zijn contacten om deze boekjes ook bij de ouders te promoten om zo de Nederlandse taalontwikkeling tussen ouder en kind in deze gezinnen te stimuleren. • We zetten onze samenwerking met de opvoedingswinkel voort. Er is sprake van wederzijdse doorverwijzing en we plannen in 2012 expliciete bekendmakingsmomenten bij de ouders van de kinderen die naar de vakantiewerking komen. • We zijn actieve partner in het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Gent. Zo blijven we op de hoogte van alle acties, aanbiedingen van partners in ons netwerk die onze doelgroep ten goede kunnen komen. Deze deelname bevordert ook de positieve beeldvorming ten aanzien van het OCMW: partners zien dat we meer doen dan enkel financiële hulpverlening, het bevordert samenwerking met partners op de werkvloer. • We maakten een tool voor maatschappelijk werkers die ze als 'handleiding' kunnen gebruiken in het geven van opvoedingsondersteuning in hun gezinnen. Deze handleiding gaat over de verschillende ontwikkelingsfasen van een kind. De maatschappelijk werker is niet verantwoordelijk voor de opvolging van de ontwikkeling van het kind. In deze tool krijgt hij wel richtlijnen mee hoe hij in de verschillende fasen van de ontwikkeling aan ouders de juiste vragen kan stellen om het thema bespreekbaar te maken, problemen te detecteren en als die er zijn, door te verwijzen naar de juiste instantie. Deze tool zal in 2012 verspreid worden. • We maakten het aanbod van de spelotheken en inloopteams, die ook een belangrijke rol in opvoedingsondersteuning kunnen bieden (specifiek ook bij nieuwkomers), verder bekend bij de maatschappelijk werkers en de cliënten. • In 2011 maakten we een actieplan kindermishandeling op. Dit zal in 2012 ter uitvoering gecommuniceerd worden naar alle maatschappelijk werkers. b. Onderwijs • We informeren de maatschappelijk werkers over thema's zoals het stimuleren van internaten bij gezinnen waar dit nodig is. We willen hun kennis verhogen rond de werkingen van de bijzondere jeugdzorg, zodat zij op hun beurt de cliënten die hiermee in aanraking komen beter kunnen ondersteunen en wegwijs maken in deze structuren. 75 • We houden het overzicht van diensten die huistaakbegeleiding aanbieden en stimuleren maatschappelijk werkers om hun cliënten hiervoor in te schrijven als dit nodig is. • We volgen verschillende overlegplatformen m.b.t. onderwijs teneinde te kunnen netwerken met de (zeer versnipperde) sector van onderwijs (verschillende netten, verschillende scholen,...). Concreet gaat dit over het Lokaal Overlegplatform Onderwijs en het WESCO (Werkgroep Structureel Casusoverleg). In dit laatste overleg ligt de focus op het sectoroverschrijdend aanpakken van de spijbelproblematiek, ook naar specifieke doelgroepen van bijvoorbeeld Roma-gezinnen. Daarnaast volgen we ook de werkgroep kleuterparticipatie op, georganiseerd vanuit het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Gent. • De samenwerking met het 't Steunpunt Leerrecht Leerplicht (spijbelen) werd voortgezet. • We legden contacten met de dienst Maatschappelijke Zorg van de politie in het kader van spijbeldossiers. • We volgden de ontwikkelingen en aanpassingen in het huidige spijbelactieplan en werkten samen met de partners van het spijbelactieplan. • We organiseerden vanuit de Psychologische dienst aanvullende acties op bovenvernoemd spijbelactieplan. We maakten een intern stappenplan spijbelen op voor het OCMW. De MW kan in een “spijbeldossier” maximale ondersteuning vragen, waarbij de psycholoog rechtstreeks in contact treedt met de cliënt en het stappenplan (met terugkoppeling naar MW) opmaakt. Daarbij hebben we extra aandacht voor: ♦ netwerkverkenning: welke actoren zijn al werkzaam in het dossier ? (Laten) opstarten casemanagement via contacten met school, CLB, politie,… ♦ gesprek met ouders (eventueel samen met kind) om een inschatting te maken van de situatie; ♦ opmaken van een probleemanalyse waarbij we de oorzaken van het spijbelen in kaart brengen; ♦ opstellen van een individueel, oplossingsgericht handelplan. Dit handelplan kan hulpverleningsaspecten (oudergroep, kindergroep, individuele hulpverlening) bevatten, spijbel-educatie, maar ook praktische hulp indien nodig (bv. oplossen van vervoersproblemen, huishoudelijke ondersteuning als kinderen hiervoor ingeschakeld werden ten koste van schoollopen, huistaakbegeleiding inschakelen,…); ♦ “spijbel-educatie”: soms is het nodig ouders te informeren hoe ze moeten omgaan met kinderen en hun schoolloopbaan. De inhoud van deze vorming zal verschillend zijn naargelang de leeftijdscategorie van de kinderen. Ouders van nog in te schrijven peuters (2j), kleuters (3-6j), van lagere schoolkinderen (6-12j), van kinderen in het secundair onderwijs (12-18j) moeten over andere informatie, kennis en vaardigheden beschikken. Naast het individueel handelplan in een gezin, kan het aangewezen zijn om ouders in groep deze spijbel-educatie aan te bieden. c. Opvang • We verzamelden en verspreidden informatie over vakantie-opvangmogelijkheden waar ons cliënteel baat kan bij hebben. • We organiseren zelf een vakantiewerking en vakantiekamp voor kinderen van cliënten (en van personeel). De vakantiewerking heeft raakvlakken met een speelpleinwerking, maar ook met het aspect hulpverlening. 76 • We ondersteunden maatschappelijk werkers in het promoten van kinderopvanginitiatieven bij hun gezinnen. d. Zwangerschap • We legden in 2011 contact met de Arteveldehogeschool rond haar project waarbij ze buddies (studenten maatschappelijk werk en vroedkunde) installeren bij kwetsbare zwangeren. • We volgden verder de werkgroep van Kind en Gezin m.b.t. kwetsbare zwangere vrouwen. • We bereidden acties voor ter promotie van anticonceptie (te starten vanuit de methodische cel Jongerenwerking). • In 2011 gaven we aan studenten vroedkunde vormingen over kansarmoede en wat het betekent om zwanger te zijn, te bevallen en een baby te hebben in armoede. e. Psychologische hulp en kinderen In 2011 zetten we verder in op de individuele psychologische hulpverlening aan ouders, gezinnen en kinderen. We blijven ruimte creëren om kinderen te kunnen zien op tijdstippen die voor hen haalbaar zijn (woensdagnamiddag, 's avonds na school, over de middag op school,...). 8.2 Realisaties List break2 List break2 a. Aantal begeleidingen In 2011 volgden we in totaal 813 dossiers actief op. We zien de laatste jaren een stijgende trend in het aantal dossiers dat we in de Psychologische dienst opvolgden (zie grafiek). aantal cliënten 1000 800 716 778 813 2010 2011 581 600 400 200 0 2008 2009 In 2011 was er een instroom van 350 cliënten (43%) (2010: 489 cliënten of 63%) en kenden we 463 cliënten (57%) (2010: 37%) van vorige jaren. We zien een vermindering van de instroom, maar het totaal aantal cliënten is wel gestegen. Maatschappelijk werkers verwijzen meer mensen door in het kader van activering. Uit onderzoek bleek dat psychische problemen vaak een grote belemmering zijn in het 77 activeringsverhaal. Psychologen kunnen een (onderliggende) problematiek in kaart brengen en er indien wenselijk hulp voor bieden: • Voor cliënten die nooit tot activering kunnen komen, bieden we onze bestaande hulpverlening aan. • Voor cliënten die wel tot activering kunnen komen, maar er nog niet klaar voor zijn (wegens motivatieproblemen, psychische problemen, gezinsproblemen, verslavingsproblemen, sociale angsten, …) werken we aan de activering in de psychologische begeleiding. We leren mensen de meerwaarde aan van activeren, in relatie tot hun psychische problemen, en leren hen hierin inzicht te verwerven. We reiken hen handvaten aan om met hun probleem om te gaan zodat ze toch tot activering kunnen komen. We leren hen gebruikmaken van externe hulpbronnen. We maken mensen sterker, weerbaarder, werken aan die vaardigheden en attitudes die noodzakelijk zijn om tot activering te komen (bijv. identiteitsontwikkeling, zelfbeeld, zelfwaarde gevoel, assertiviteit, omgaan met regels en gezag, omgaan met andere mensen, motivatieversterking, communicatietraining, training om situaties beter in te schatten, te aanvaarden en te verwerken, …). Bij een groot aantal cliënten zien we vaak ontbrekende competenties, vaardigheden, attitudes die niet via eenvoudige trainingen op te lossen zijn. Deze vereisen een psychologische/therapeutische aanpak wegens de sterke inbedding (generatiearmoede), psychische en andere problemen op de achtergrond. Daarnaast werken we aan de randvoorwaarden (bijv. kinderopvang en vervoer) indien deze voor een cliënt een belemmering zijn naar activering toe. • Voor cliënten die in een activeringstraject zitten, werken we aan psychische- en andere belemmeringen (bijv. verslaving) om vooruit te komen in hun traject. We proberen deze weg te werken via therapie, het behandelen van motivatieproblemen,... We werken aan de ontwikkeling van vaardigheden en attitudes die nodig zijn om een tewerkstelling vol te houden. We bieden hen inzicht aan in de invloed van hun psychisch probleem op activering. We leren terug handvaten aan en we proberen individuele hulpbronnen te exploreren en gebruiken,... Concrete werksituaties (in samenwerking met de trajectbegeleider, technisch instructeur,...) bespreken we in de psychologische begeleiding. Dit vraagt soms een andere aanpak dan die van de maatschappelijk werker of trajectbegeleider (gezien de psychische problemen). Voor cliënten met mentale beperkingen hebben we ook specifieke technieken in begeleidingen naar activering. We gaan soms mee met de trajectbegeleider op de werkvloer om de invloed van de psychische problemen te kaderen aan de werkvloerbegeleiders. Zo weten zij ook waarom mensen zich op een bepaalde manier gedragen. • Voor cliënten na art.60-tewerkstelling bieden we dezelfde ondersteuning aan om het werken op de reguliere arbeidsmarkt verder te stimuleren. • Over al deze groepen heen hanteren we ‘testing’ om een bijkomende inschatting te maken (of gemaakte inschattingen te objectiveren). Dit gebeurt op gebied van persoonlijkheid, intelligentie, sociale vaardigheden en copingvaardigheden (omgaan met problemen), om zo gericht de hulpverlening af te stemmen op de activering. Bovendien geven we advies aan de maatschappelijk werker en trajectbegeleider over hoe om te gaan met de cliënt of het traject om (rekening houdende met de aanwezige belemmeringen) hun kansen te optimaliseren en het traject naar activering zo vlot mogelijk te laten verlopen. Daarnaast ondersteunen we mee de maatschappelijk werker bij het opleggen van sancties aan cliënten. Door zelf deze moeilijke cliënten te begeleiden, kunnen we op individueel niveau een inschatting maken van ‘niet willen’ en ‘niet kunnen’. We hebben hiervoor regelmatig individueel overleg met de maatschappelijk werker en/of trajectbegeleider. 78 • In 2011 was er stijgende aandacht voor het formuleren van een advies in het kader van een activeringstraject. In 221 dossiers (1 op 4) formuleerden we een advies. b. Profiel cliënten In 2011 was de verhouding man – vrouw bij onze cliënten respectievelijk 483 (59%) – 330 (41%). Onze dienst bereikte cliënten uit alle leeftijdscategorieën. Kinderen en jongeren (tot 25 jaar) maakten 21% uit van ons totaal aantal begeleide cliënten. Van de 813 opgevolgde cliënten kenden we 287 cliënten met een andere etnisch-culturele achtergrond. Dat was een verhouding van 35% (2010: 28,5%, 2008: 21%). In 2011 werkten we hiervoor opnieuw samen met de interculturele bemiddelaars (ICB) en interculturele medewerkers (ICM). We dienden een aanvraag in bij het Impulsfonds en verkregen subsidies voor deze werking. c. Hulpvragen Cliënten stellen heel verschillende hulpvragen. Toch zijn er thema’s en problemen die meer aan bod komen. Enerzijds heeft dit te maken met de hulpvrager, maar anderzijds heeft de psycholoog hier een groot aandeel in. We zijn ervan overtuigd dat een psychologische begeleiding die zich (naast de behandeling van een bepaalde stoornis) ook richt op de activering van een persoon een grote meerwaarde is voor onze cliënten. De grootste uitdaging bestond erin om samen met de maatschappelijk werkers de activeringstendens in onze psychologische begeleidingen vorm te geven. In onderstaande grafiek staan de belangrijkste thema’s die aan bod kwamen tijdens de begeleidingen. Bij 91% van de begeleidingen in 2011 was activering een thema in de begeleiding. Twee jaar geleden was dit maar in de helft van de dossiers het geval. De andere vaak voorkomende thema’s beïnvloeden rechtstreeks het succes van een activeringstraject, namelijk copingvaardigheden, zelfbeeld, identiteit, emotiehantering, sociale- en communicatieve vaardigheden en kennis over de psychische problemen (psychische educatie). Hiermee tonen we aan dat de activeringsgedachte voor onze dienst een blijvende prioriteit is. We blijven ervan overtuigd dat activering ook een belangrijke factor is in de bestrijding van kinderarmoede. Meest voorkomende thema's in de psychologische begeleiding sociale- en communicatievaardigheden emotieregulering partnerrelatieproblemen 2011 psycho-educatie 2010 copingvaardigheden zelfbeeld activering 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bovenop het werken aan de activering van cliënten is het noodzakelijk te werken aan de belemmerende psychische problemen. Naast de psychische stoornissen zoals depressie, psychose, … zien we dat specifieke problemen onze cliënten ernstig hinderen in hun functioneren. Bijvoorbeeld partnerproblemen, problemen in het gezin van herkomst, opvoedingsproblemen, verslavingsproblemen, traumatische ervaringen, slaapproblemen, zelfmoordgedachten, misbruik en/of verwaarlozing. 79 Percentage behandelde problematieken misbruik / verw aarlozing zelfmoord rouw verw erking 10% 11% 16% slaapproblemen 19% verslavingsproblemen 19% traumaproblemen 26% 28% depressieve stoornis opvoedingsproblemen 29% problemen in gezin van herkomst 34% partnerrelatieproblemen 37% Een groot deel van onze cliënten bevindt zich in een negatieve spiraal van generatiearmoede. Dit maakt dat zij hun problemen niet zelfstandig kunnen overwinnen. Met onze psychologische begeleidingen proberen we hen een hulpverlening op maat aan te bieden om deze belemmerende factoren in hun functioneren en activeringsverhaal aan te pakken. We bieden als psycholoog een meerwaarde vóór, tijdens en na het activeringstraject van cliënten. We registreerden de trap van de activeringsladder waarop cliënten zich bevonden om al deze verschillende situaties in kaart te brengen. Trappen op de activeringsladder Zorg en hulpverlening Sociale activering Arbeidsactivering Reguliere arbeid Huidige verdeling van cliënten op de activeringsladder 2011 (2010) 54% (51%) 21% (20%) 13% (14%) 12% (15%) Inschatting van de situatie van cliënten op de activeringsladder na hulp: (oa.) psychologische ondersteuning 2011 (2010) 18% (21%) 30% (26%) 16% (16%) 35% (37%) Concreet wil deze tabel zeggen dat 54 procent van de cliënten zich momenteel in de zorgen hulpverlening bevindt, maar na behandeling kan dit cijfer tot 18 procent teruggebracht worden. We moeten deze cijfers wel relativeren omdat we nooit alle andere beïnvloedende factoren op de activeringsladder van een cliënt kunnen controleren en/of meten. Bovendien werkt een psychologische behandeling niet bij iedereen. De redenen hiertoe kunnen divers zijn, bv. te beperkte mentale mogelijkheden, weerstand ten aanzien van begeleiding,… Daarnaast zien we de inschatting dat maar 35% van onze cliënten ooit tot reguliere arbeid kan komen. Afhankelijk van de situatie van de cliënt kan een begeleiding bestaan uit enkele gesprekken tot vele gesprekken tijdens enkele jaren. Factoren die hierin een rol spelen, zijn: de probleemsituatie, de motivatie, de intelligentie en voorgeschiedenis van de cliënt, …. d. Aantal gesprekken We voerden 1.552 gesprekken (van minstens een uur) en planden 2.769 gesprekken. 1.217 (44%) afspraken kwamen de cliënten niet na. Dit cijfer is vergelijkbaar met vorig jaar. De redenen dat cliënten zoveel afspraken niet nakwamen, zijn divers: hun maatschappelijke situatie, psychische problemen, enzovoort. 80 Maatschappelijk werkers sturen in het kader van activering sneller hun cliënten door naar onze dienst. Deze mensen zijn vaak nog niet bereid hun problemen te (laten) behandelen. Daarom komen ze soms hun gemaakte afspraken niet na. Cliënten die een afspraak, in het kader van het bepalen van werkbekwaamheid, niet nakomen, riskeren een sanctie door de maatschappelijk werker. Voor cliënten die niet tot op onze dienst geraken vanwege fysieke of zeer specifieke psychische problemen, ging de psycholoog op huisbezoek (in 2011 in totaal 67 keer). Positief is dat we in 2011 bij 30% (2010: 27%, 2009: 20%) de doelstellingen van de therapie behaalden. Voor een moeilijk bereikbare doelgroep (waarvoor geestelijke gezondheidszorg vaak een toegankelijkheidsprobleem vormt) is dit een bijzonder goed cijfer. Onze inspanningen om maximaal laagdrempelig en ‘outreachend’ te werken is van essentieel belang voor onze specifieke doelgroep, zo ook in het activeringsverhaal van deze doelgroep. Bereid zijn belemmerende psychische problemen aan te pakken, is voor velen een eerste noodzakelijke stap in een activeringproces. e. Wijkindeling Onze cliënten kwamen uit alle wijken van OCMW Gent. f. Interne samenwerking Onze psychologen stonden altijd in contact met de betrokken maatschappelijk werkers van de cliënt uit de verschillende welzijnbureaus of themadiensten. We maakten 89 verslagen op voor ons bestuur (of andere instanties) ter ondersteuning van de verslaggeving van de maatschappelijk werker. De aanstuurders van de cellen Integrale Gezinsbegeleiding, Perspectief en Jongerenwerking waren psychologen en gaven de betrokken maatschappelijk werkers een centrale methodische input. We ondersteunden de Emancipatorische Werking, het Woonproject, de intakeprocedure en de werking van pensionwonen De Baai inhoudelijk. In 2011 werkte een halftijds psycholoog ter ondersteuning en verdere professionalisering van de Vakantiewerking. De stuurgroep van het ESF-project Extra Time, een activeringstraject voor jongeren, wordt vanuit de Psychologische dienst geleid. In 2011 startten we het overleg tussen de psychologen van de Sociale Dienst en de psychologen van Ouderenzorg. We werkten intensiever samen. g. Externe samenwerking Bij 43% van de gevolgde cliënten werkten we in 2011 samen met externe diensten ((huis)artsen, psychiaters, wijkgezondheidscentra, justitie…). We vertegenwoordigden het OCMW Gent in: • de stuurgroep van Assertieve Zorg In de Samenleving (AZIS, project voor zorgwekkende zorgvermijders); • de stuurgroep van communale zorg en Villa Voortman (aanloophuis voor dubbeldiagnosecliënten); • het Netwerkcomité van het Gentse project in het kader van artikel 107 (ten behoeve van de vermaatschappelijking van de geestelijke gezondheidszorg); 81 • het Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Gent; • de stuurgroep van het project ‘Bruggen na(ar) 18’. In dit project willen we experimenteren met het dichten van de kloof tussen hulpverlening aan minderjarigen en de hulpverlening aan volwassenen. Binnen onze hypothese willen we vermijden dat jongeren in een kluwen van onoplosbare problemen komen voor ze de stap naar een OCMW zetten. • de stuurgroep onderzoek van Bindkracht in OCMW’s; • de stuurgroep rond toekomstperspectieven van jongvolwassenen in armoede die Bijzondere Jeugdzorg verlaten; • een aantal debatlunchen rond Bijzondere Jeugdzorg; • de interdepartementale werkgroep rond Kinderarmoede van Stad Gent; • de projectgroep voor Eerstelijnspsychologen in de Gentse regio; Bovendien coördineert de Psychologische dienst alle (departementsoverschrijdende) afvaardigingen binnen OCMW Gent in dit laatste project. We werkten mee aan de werelddag geestelijke gezondheid via de Gezondheidsdienst Stad Gent en de week van de opvoeding. Vanuit onze expertise leidden we verschillende workshops op vraag van de organisatoren van verschillende externe studiedagen, trefdagen,… We schreven een artikel rond kinderarmoede in OCMW Visies. 8.3 Methodische cellen 8.3.1 Methodische cel Perspectief List break2 8.3.1.1 Doelstelling Perspectief richt tot personen met een (ex)drugprobleem die de vraag naar werk stellen. Al snel bleek vanuit de praktijk dat deze doelgroep tewerkstellen niet zo evident was en dat dit een zeer specifieke aanpak vereiste. Binnen OCMW Gent ontbrak vroeger echter de knowhow rond hulpverlening aan cliënten met een verslavingsproblematiek, was er onvoldoende ruimte voor intensieve en integrale begeleiding van deze doelgroep en waren structurele samenwerkingsafspraken met de drughulpverlening zo goed als onbestaande. Een andere aanpak en methodiek drongen zich op. Daarom besloot het OCMW om een samenwerkingsverband op te richten met de vzw Sociale Werkplaats De Sleutel. Dit initiatief kreeg de naam ‘Perspectief’ en de doelstelling omschreven we als ‘maatschappelijke (re)integratie van (ex)drugverslaafden door middel van activering’. 8.3.1.2 Werking Perspectief is ondertussen (samen met de ‘Integrale Gezinsbegeleiding’ en de ‘Jongerenwerking’) opgenomen binnen de reguliere werking van het OCMW onder het concept van de ‘Methodische Cellen’. Het achterliggend principe is cliënten kwalitatief beter te helpen door hen hulpverleners aan te bieden die inhoudelijk gespecialiseerd zijn en meer tijd en ruimte krijgen voor een intensieve begeleiding. Elk Perspectiefdossier heeft dan ook 82 een zwaardere weging qua werkbelasting, wat deze intensieve en integrale aanpak mogelijk maakt. Binnen onze werking gaan we uit van het maatzorg-principe: Perspectief biedt trajectmatige en persoonlijke begeleiding, in overleg met de cliënt en aangepast aan diens eigen tempo. Hierbij maken we gebruik van een grondige indicatiestelling om in multidisciplinair teamverband tot een zo zorgvuldig mogelijke analyse van de situatie van de cliënt te komen. We werken altijd vanuit een integrale benadering op de diverse levensdomeinen: lichamelijke gezondheid, arbeid/opleiding/inkomen, alcohol- & druggebruik, justitie & politie, familie & sociale relaties, psychische & emotionele situatie en vrije tijd & wonen. Verder hanteren we ook de methodiek van case management, waarbij één centrale figuur (de case manager) het volledige hulpverleningsproces coördineert en organiseert. Binnen Perspectief nemen de wijkwerkers de functie van case manager op zich en krijgen zij hierbij ondersteuning van een vaste trajectbegeleider. Zo werken ze altijd in teams van 2 collegaspecialisten. In 2011 waren er 15 maatschappelijk werkers (ongeveer 7 VTE) verbonden aan Perspectief: 11 wijkwerkers (verspreid over de wijken Brugse Poort, Bloemekenswijk, Nieuw Gent, SintAmandsberg, Gent Noord, Gent Zuid, Jongerenwerking, Thuislozenzorg) en 4 trajectbegeleiders van het OTC. De Perspectiefmedewerkers krijgen ondersteuning via de inhoudelijke aansturing vanuit de Methodische Cel door een psycholoog met relevante ervaring binnen de drughulpverlening. 8.3.1.3 Realisaties Het voorbije jaar spitste Perspectief zich o.a. toe op het bekender maken van zijn werking en investeerden we in de uitbreiding van de samenwerking met externe diensten. Dit resulteerde in 56 nieuwe aanmeldingen in 2011. 45 cliënten namen we effectief in begeleiding. Bij 6 van hen besloten we om geen begeleiding op te starten maar probeerden we altijd een inhoudelijk advies te formuleren (meestal onder de vorm van een doorverwijzing naar een gepaste hulpverleningssetting of een andere vorm van case management). De overige cliënten bevinden zich nog in de aanloopfase naar Perspectief. Dit wil zeggen dat we hen nog niet officieel binnen onze werking opnamen maar hen wel al mee opvolgen en voorbereiden op een toekomstige begeleiding. Op 31 december 2011 bevonden zich nog 11 cliënten in de aanloopfase. In de onderstaande tabel een overzicht van deze cijfers over de laatste jaren heen. Jaaroverzicht Aanmeldingen Perspectief 60 50 40 30 20 10 0 57 41 45 41 33 30 56 53 nieuw e aanmeldingen 31 effectief opgenomen 22 21 13 10 13 11 15 11 0 0 2007 2008 2009 2010 aanloopfase 6 niet opgenomen 2011 In 2011 telde Perspectief in totaal 121 actieve dossiers (in 2010: 92 dossiers, in 2009: 96 dossiers), waarvan we dit jaar 36 dossiers afrondden. Op 31 december 2011 liepen er dus 85 actieve begeleidingen. 95% van deze cliënten zat op dat moment in een specifiek activeringstraject (let wel: ook de trap ‘Zorg en Hulpverlening’ valt onder deze noemer en kan 83 gezien worden als opstap naar verdere activering). In de overige 5% spreken we van ‘zorgdossiers’, een term die we hanteren voor dossiers waarin het case management centraal staat en activering maar op de achtergrond aanwezig is. Meestal gaat het hierbij om zorgwekkende zorgvermijders waarbij het OCMW vaak de enige link met de hulpverlening is. Onderstaande grafiek schetst een beeld van het activeringstraject waarin de cliënten zich bevonden op 31 december van het desbetreffende jaar. Verdeling volgens Activeringsladder 6 Reguliere Arbeid 4 Arbeidstoeleiding 0 9 2 3 Arbeidsactivering 26 22 15 Sociale Activering 16 Zorg & Hulpverlening 1516 32 20 19 2 3 3 Detentie of Werkstraf 0 5 10 15 2009 20 2010 25 30 35 2011 Ook dit jaar hebben we ingezet op de langdurige activering van onze cliënten en de toeleiding naar effectieve (structurele) tewerkstellingsvromen. Bijgevolg vertonen de trappen ‘Sociale Activering’, ‘Arbeidsactivering’ en ‘Reguliere Arbeid’ de laatste jaren een serieuze toename en merken we binnen de trap ‘Zorg en Hulpverlening’ een duidelijke afname. Gezien de (multi)problematiek van onze cliënten bij hun instap in Perspectief, kunnen we concluderen dat onze methodiek een duidelijke meerwaarde lijkt te betekenen en mogen we gerust van een succes spreken. Een opmerking bij bovenstaande grafiek is nog dat deze de specifieke situatie weergeeft waarin cliënten zich bevonden op 31 december van dat specifieke jaar. Verschillende cliënten doorliepen echter verschillende stadia van activering en/of hulpverlening tijdens éénzelfde jaar. Verder merken we onder onze cliënten ook regelmatig mensen met een dubbele diagnoseproblematiek op (waarbij zowel sprake is van een psychiatrische als een verslavingsproblematiek). Ook voor hen zoeken we een passende vorm van activering, meestal onder de vorm van arbeidszorg of sociale activering maar ook reguliere arbeid is niet uitgesloten. Voor sommigen blijkt echter geen enkele vorm van activering haalbaar en daarom proberen we deze cliënten te oriënteren naar een meer passend hulpverleningsaanbod. Als we geen alternatief vinden (en omdat het OCMW vaak de enige vorm van hulpverlening is waarop deze cliënten een beroep kunnen en willen doen) houden we die personen soms bewust binnen Perspectief (als ‘zorgdossiers’), ook al is er op dat moment geen sprake van activering. Deze groep blijft op het vlak van methodiek een uitdaging vormen en daarom besteden we ook aandacht aan het uitbreiden van de samenwerking met relevante organisaties. 84 8.3.1.4 Interne en externe samenwerking Samenwerken is essentieel binnen Perspectief. Een goede samenwerking zorgt voor betere begeleidingen en creëert ook meer mogelijkheden voor cliënten. Intern zijn een aantal vaste overlegstructuren en -momenten geïnstalleerd om de communicatie en samenwerking te bevorderen. Hieronder een opsomming: • projectgroep: samenkomst van de Perspectiefmedewerkers van het OCMW en de Sociale Werkplaats van De Sleutel rond algemene zaken binnen Perspectief; • stuurgroep: beleid en beheer van Perspectief; • overleg op de welzijnsbureaus en diensten die een Perspectiefwerking hebben; • overleg met de Psychologische dienst, de Integrale Gezinsbegeleiding de Jongerenwerking van OCMW Gent; • overleg met de hoofdmaatschappelijk werkers. Bij de samenwerking met externe diensten ligt de focus vooral op diensten die zich tot dezelfde doelgroep richten. Hieronder een overzicht van de voornaamste partners binnen het hulpverleningslandschap: • de stuurgroep Drugcoördinatie van de Stad Gent; • vzw De Sleutel: Dagcentrum, Crisisinterventiecentrum en Therapeutische Gemeenschappen; • het Medisch Sociaal Opvangcentrum (MSOC) Gent; • De Kiem: de ambulante centra en de Therapeutische Gemeenschap; • justitie: de Drugbehandelingskamer, het Justitiehuis Gent en Proefzorg.; • het Overlegplatform Geestelijke Gezondheidszorg Oost-Vlaanderen (PopovGGZ); • diverse werkplaatsen en vzw’s; • vzw De Eénmaking van CAW Artevelde; • andere diensten buiten Gent: Psychiatrisch Centrum Sint-Jan-Baptiste (afdeling VITA) Zelzate, De Spiegel, De Pelgrim, Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen te Brussel (VAD), andere OCMW’s, andere werkingen van De Sleutel (bv. Antwerpen en Brugge), andere MSOC’s, enzovoort. 8.3.1.5 Besluit We kunnen concluderen dat Perspectief een kwaliteitsverbetering inhoudt op het niveau van de cliënt zelf (door het verhogen van de levenskwaliteit), op het niveau van de interne werking (door gespecialiseerde medewerkers op te leiden en kennisoverdracht te bevorderen) en op het niveau van de hulpverlening in het algemeen (door de samenwerking over de organisaties heen). Vernieuwend aan Perspectief is dat we (ex-)verslaafden aan het werk helpen en dat we dit doen via een structureel samenwerkingsverband tussen een openbare instantie en de 85 privésector. Ook de specifieke gehanteerde case managementmethodiek en de intensieve, gespecialiseerde OCMW-begeleiding zijn uniek in het hulpverleningslandschap. Een langdurig en intensief hulpverleningstraject opstellen voor verslaafden is op zich al een resultaat. Maar daarnaast ook nog een activeringstraject uitstippelen is zeker niet evident. 8.3.2 Methodische cel Jongerenwerking (JOW) List break2 8.3.2.1 Doelpubliek 18 tot 25-jarigen die: • een multiproblematiek hebben en woononstabiel zijn; • of in het recente verleden onder een maatregel van bijzondere jeugdbijstand vielen. Jongeren van 18 tot 25 die stabiel zijn op vlak van huisvesting en een minder zwaar verleden kennen, krijgen begeleiding vanuit de welzijnsbureaus in hun buurt. 8.3.2.2 Werking We werken decentraal volgens het concept van de methodische cellen. Het principe hierachter is cliënten kwalitatief beter te helpen door hen hulpverleners aan te bieden die inhoudelijk gespecialiseerd zijn. De dossiers van de Jongerenwerking krijgen een zwaardere weging qua werkbelasting. Dit biedt extra mogelijkheden om intensief, integraal en outreachend (waarbij actief wordt ingezet om contact te leggen met de doelgroep) te werken. Dat is noodzakelijk om dit specifieke cliënteel te bereiken en te begeleiden. Een vertrouwensrelatie uitbouwen is hier essentieel. Deze jongeren hebben al zoveel breuken meegemaakt (gezin, school, woonplaats…) dat het voor hen niet evident is om hun verhaal nog maar eens te brengen en te geloven in de mogelijkheden van hulpverlening. Velen van hen zien de problemen nog niet eens goed in. Ze zijn jong (18 tot 25 jaar ) en moeten vaak voor alles alleen instaan. De gemiddelde leeftijd in België om het ouderlijk huis te verlaten is 25 jaar… Van deze (gekwetste) jongeren verwachten we dat ze al op hun 18e in staat moeten zijn om dit op een passende manier te doen. Het is evident dat ze extra ondersteuning nodig hebben. Een methodische cel legt ook de nadruk op een multidisciplinaire benadering. Er zijn vijf maatschappelijk werkers (ongeveer vier FTE) verdeeld over welzijnsbureau Gent Noord en Gent Zuid. Daarnaast volgen twee halftijdse trajectbegeleiders de jongeren van de Jongerenwerking op. Elke medewerker krijgt opvolging door zijn hoofdmaatschappelijk werker. Daarnaast verzorgt de Psychologische dienst de centrale, methodische aansturing. We houden maandelijks teamvergadering met de trajectbegeleiders, maatschappelijk werkers en hoofdmaatschappelijk werkers. We hebben aandacht voor de ontwikkeling van procedures en werkwijzen, we houden briefings over het specifieke werkveld, we voorzien terugkoppeling van relevante vormingsmomenten,… Daarnaast zijn er maandelijks intervisiemomenten. We plannen ook apart overleg met de drie betrokken hoofdmaatschappelijk werkers. 8.3.2.3 Realisaties 2011 is een jaar waarbij we veel aandacht besteedden aan inhoudelijke registratie. Ons doelpubliek is nu beter in kaart gebracht. 86 In totaal behandelden we door het jaar heen 314 dossiers binnen de Jongerenwerking (in 2010: 264 dossiers). We zien dat er een heel aantal cliënten op 1 jaar passief ging en in datzelfde jaar terugkwam met een nieuwe vraag. We moeten er dus op letten niet te vlug dossiers passief te zetten (iets wat gebeurt door de werkdruk), voldoende nazorg aan te bieden en zo geen “draaideurcliënten” te creëren. 8.3.2.4 Samenwerkingsverbanden in 2011 a. Intern Een eerste zeer belangrijke samenwerking is deze met het Opleidings- en tewerkstellingscentrum (OTC). Binnen onze methodische cel kunnen we beschikken over 2 trajectbegeleiders die aan ons zijn toegewezen en die mee de kans krijgen de specialisatie, die nodig is voor dit cliënteel, op te bouwen. Activering is een heel belangrijk thema naar jongeren. 152 dossiers (49%) werden doorverwezen naar het OTC. 20% van onze jongeren studeert momenteel (65 jongeren). De meesten hiervan (62%) proberen nog hun secundair onderwijs te voltooien, maar 38% van hen doet hogere studies. We proberen dit zeker te stimuleren en volgen dit op aan de hand van een GPMI (geïndividualiseerd project voor maatschappelijke integratie) want maar 28% van onze jongeren (89 dossiers) heeft een getuigschrift behaald. Dit vertaalt zich toch vaak in een zwakke plaats op de arbeidsmarkt. Velen van hen beschikken ook nog niet over de juiste competenties of werkattitudes. 30 jongeren (10%) werden doorgestuurd naar het assessmentprogramma Scala om hun mogelijkheden in kaart te helpen brengen. 19% (58 jongeren) van onze jongeren werd vroeger geplaatst in gesloten instellingen door een als misdrijf omschreven feit (MOF) en 16% wordt momenteel opgevolgd door justitie. Ook dit kan belemmerend zijn in hun zoektocht naar werk. Onze intensieve interne samenwerking met de Emancipatorische Werking in het kader van Extra Time is te kaderen binnen extra aandacht voor activering. Dit is een project gefinancierd door middelen van het Europees Sociaal Fonds (ESF). Doel is ons jonge doelpubliek een voortraject aan te bieden naar tewerkstelling, met veel aandacht voor groepswerkingen, sport en actieve vormingsmomenten. De aanstuurder van de Jongerenwerking leidt de stuurgroep van dit project. In 2011 liep de eerste jaargang van Extra Time en eind 2011 leidden we nieuwe jongeren toe voor de tweede jaargang. Eén van de vijf maatschappelijk werkers is halftijds ingeschakeld in de methodische cel Perspectief zodat ze kennis, informatie en methodieken rond het werken met drugsgebruikers kan overdragen naar haar collega’s. De relevantie van deze kennis is duidelijk. Onderzoek en literatuurstudies wijzen op de verhoogde kans op verslavingen bij jongeren met een problematisch verleden. Wij merken dat 33% (103 jongeren) hiermee problemen heeft. Opvallend is dat de helft van de verslavingen softdruggebruik is. In 32% van de dossiers (101 jongeren) is er sprake van een psychische of psychiatrische problematiek. 22% heeft hierbij psychologische of psychiatrische begeleiding. Onze eigen Psychologische dienst is betrokken in 29 dossiers (11%). Andere (verontrustende) cijfers zijn deze rond de gezinssituaties. 13% van onze jongeren heeft kinderen en maar 57% van deze kinderen verblijft thuis. Het is belangrijk dat we hen ondersteunen in het opvoeden van hun kinderen en proberen deze vicieuze cirkel van plaatsingen en een traject in bijzondere jeugdzorg te doorbreken. Hiermee werken we ook aan de bestrijding van generatiearmoede. 87 b. Extern Vzw Jong is een partner die zich richt tot maatschappelijk kwetsbare jongeren in het Gentse en waarmee we vooral samenwerken rond arbeidsactivering en vrijetijdsbesteding. In 2011 kwamen zij de vernieuwde werking van hun “Jobkot” voorstellen zodat we correct konden doorverwijzen en samenwerken. De diensten van Begeleid Zelfstandig Wonen (BZW) zijn één van onze belangrijkste externe partners omdat zij vaak cliënten doorverwijzen naar onze Jongerenwerking. Zij werken met jongeren die vaak al vóór hun meerderjarigheid zelfstandig wonen, na een beslissing van de jeugdrechtbank of het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg. Deze maatregel kan stoppen bij de meerderjarigheid, maar kan ook verlengd worden op vraag van de jongere zelf. We werkten actief samen in 108 dossiers, goed voor 35% van onze dossiers. Hun caseload ligt veel lager dan onze caseload, wat maakt dat zij meer praktische ondersteuning bieden. Het is belangrijk op regelmatige basis met hen te overleggen en elkaar goed op de hoogte te houden van de hulpverleningstrajecten en –visie. Deze samenwerkingen sluiten volledig aan bij het thema van het project “Bruggen Na(ar)18” (BN18). Dit project richt zich specifiek tot jongeren die instellingen gaan verlaten en hun plek moeten vinden in de volwassen hulpverlening. Ervaring leert ons dat deze overgang allesbehalve naadloos is en weinig voorbereid wordt, met alle gevolgen van dien. Vandaar dat dit project werd ingediend bij Integrale Jeugdhulp en we met verschillende betrokken actoren (OCMW, Centrum voor Algemeen Welzijnswerk CAW, Medisch Pedagogische Instituten -MPI’s-, BZW-diensten, instellingen voor Bijzondere Jeugdzorg, Jongerenadviescentrum –JAC-…) hier rond samenwerkten. De coördinator van de Psychologische dienst zit in de stuurgroep van BN18, maar het project kent een vertaling op verschillende niveaus. Om beter te kunnen samenwerken, is er eerst en vooral een goede kennis nodig van elkaars mogelijkheden. In 2011 hebben we in dit kader samen met het CAW en het JAC onze werking voorgesteld in het MPI St. Gregorius. Onze maatschappelijk werkers participeerden aan verschillende dienstoverschrijdende casusbesprekingen met collega’s van de diensten van BZW en van de betrokken instellingen uit de Bijzondere Jeugdzorg. Het JAC verdeelde mappen over de betrokken diensten met informatie en methodieken over verschillende levensdomeinen die door alle partners gehanteerd en overgedragen worden. Het thema Wonen is eveneens zeer belangrijk voor deze doelgroep. Het is in Gent zeer moeilijk om een betaalbare woning te vinden. Op korte termijn zijn de prijzen van woningen hier het meest gestegen in vergelijking met andere centrumsteden. De psychologe en de hoofdmaatschappelijk werkers hadden overleg met een werkgroep Wonen vanuit verschillende instellingen Bijzondere Jeugdzorg, want zij hebben ook rechtstreeks met deze problematieken te maken. Zij zoeken woonplaatsen voor jongeren die instellingen verlaten en worden geconfronteerd met alle hindernissen. De jongeren zijn “nieuw” op de woningmarkt en moeten zich nog inschrijven op de (jarenlange) wachtlijsten voor sociale woningen. Vaak zijn eigenaars niet happig op huurders die een huurwaarborg van een OCMW in pand geven. Onze jongeren zijn vaak werkloos en kunnen geen loonfiches inbrengen, wat hen eveneens minder gegeerd maakt. Vandaar de vraag tot meer samenwerking tussen verschillende partners. We hadden vanuit Jongerenwerking een actieve inbreng bij de daklozenbespreking op het beleidsteam. We konden aantonen dat 18.5% van de op dat moment actieve dossiers binnen Jongerenwerking dakloos was. Onze jongeren zijn vaak nog te jong om als structureel dakloos aangezien te worden. Onderzoek wijst wel uit dat het net bij hen belangrijk is om hier effectief aan te werken want dat velen onder hen de overgang maken van occasioneel naar structureel dakloos. De populatie van thuislozen in opvangcentra bestaat immers voor 25% 88 uit mensen met een verleden in bijzondere jeugdzorg. Eén van onze hoofdmaatschappelijk werkers participeerde aan de werkgroep jongvolwassenen in opvangcentra. Daarin overlegden verschillende partners rond de specificiteit en noden van dit publiek in deze settings. We adviseerden positief over het toekennen van een Installatiepremie (IP) na het verblijf in een instelling van bijzondere jeugdzorg. De wetgeving hierover gaf ruimte tot verschillende interpretaties, wat verwarrend was. Onze visie is dat we voorstander zijn van het toekennen van de premie waar nodig. Veel van onze jongeren komen uit problematische thuissituaties, hebben in instellingen moeten verblijven en hebben net daardoor weinig netwerk (ondersteuning emotioneel en financieel) om op terug te vallen. Een IP kan een belangrijk verschil maken om de stap naar alleen wonen positiever te laten verlopen. Bovendien maken jongeren zo ook kans op een huursubsidie van de Vlaamse overheid. De partners uit bijzondere jeugdzorg delen deze visie. De aanstuurder nam deel aan een werkgroep rond toekomstperspectieven van jongvolwassenen in armoede die een instelling van bijzondere jeugdzorg verlaten, vanuit het Steunpunt tot Bestrijding van Armoede en Bestaansonzekerheid en Sociale Uitsluiting, onderdeel van het Centrum van Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Dit resulteerde in de publicatie van het tweejaarlijks verslag 2010 – 2011. Professor Nicole Vettenburgh van de Universiteit Gent noemt onze jongeren “maatschappelijk kwetsbare jongeren” en gaat ervan uit dat zij vooral getekend zijn door negatieve interacties met de maatschappij (onderwijs, bijzondere jeugdzorg, werkloosheid,…) waardoor ze geen verbinding maakten met de maatschappij. We kunnen deze theorie staven met onze cijfers en meteen ook verklaren waarom deze jongeren zoveel kansen en tijd nodig hebben om tot verandering te komen. 8.3.3 Methodische cel Integrale Gezinsbegeleiding List break2 8.3.3.1 Doelstelling Integrale Gezinsbegeleiding (IG) richt zich specifiek tot gezinnen met problemen op verschillende levensdomeinen: financieel, huisvesting, gezondheid, … en waarbij er een nood is aan opvoedingsondersteuning in de brede zin van het woord. Deze gezinnen vragen een intensieve, specifieke en overkoepelende begeleiding. 8.3.3.2 Werking Integrale Gezinsbegeleiding is naast Perspectief en Jongerenwerking één van de 3 methodische cellen. Deze zijn gericht op een specifiek doelpubliek en bieden extra ondersteuning voor de cliënt en de maatschappelijk werker. De inhoudelijke aansturing gebeurt vanuit de Psychologische dienst door twee psychologen. Zij hebben veel aandacht voor de overdracht van kennis en het delen van good practices. Maandelijks organiseren zij een teamvergadering en een intervisie. Per kwartaal is er een dossierbespreking met één van de psychologen, de IG-medewerker en hoofdmaatschappelijk werker, zodat deze leidinggevende ook betrokken wordt bij de inhoudelijke besprekingen. De gehanteerde methodieken zijn vooral gelinkt aan systeemtheorie en contextuele hulpverlening. De principes van maatzorg lopen als een rode draad door de begeleiding. Alle medewerkers krijgen de kans een langdurige opleiding gezinsbegeleiding te volgen met leertherapie zodat hun eigen functioneren nog meer plaats krijgt binnen de begeleidingen. 89 Een IG-dossier krijgt een zwaardere weging qua werkbelasting zodat er meer outreachend kan gewerkt worden. Het is deze extra ondersteuning die maakt dat moeilijk bereikbare gezinnen toch geholpen worden. Deze aanpak wordt bovendien enorm geapprecieerd door de gezinnen. IG telt acht maatschappelijk werkers, verspreid over zeven wijken. Eén intercultureel medewerker begeleidt specifiek Turkstalige gezinnen en volgt 10 gezinnen op. Ook andere culturele achtergronden kunnen een plaats vinden binnen IG, maar ze moeten de Nederlandse taal voldoende machtig zijn. Het is onze ervaring dat, binnen deze vorm van outreachend werken, communicatie via een tolk onze rechtstreekse toegankelijkheid enorm beperkt en daarmee net onze troeven ondermijnt. Zo volgen de maatschappelijk werkers nog 7 gezinnen op van verschillende origines, wat het totaal aantal gezinnen van een etnisch culturele minderheid op 15% brengt. We benadrukken de actieve participatie van de cliënt. We volgden in dit kader de studiedag ” ’t Accent van de cliënt”, georganiseerd vanuit integrale jeugdhulpverlening. Jaarlijks nemen we een evaluatievragenlijst af bij cliënten, die resulteert in het opstellen van gemeenschappelijke doelstellingen en afspraken. Hierbij hebben we aandacht voor de voorbije hulpverlening om in de toekomst nog beter op maat te kunnen werken. Op de jaarlijkse denkdag in december staan we ook stil bij de beleving en tevredenheid van de maatschappelijk werkers en koppelen we daaraan acties voor het komende jaar. 8.3.3.3 Realisaties In 2011 werden in totaal 122 gezinnen begeleid. Zoals je ziet in de grafiek is dit een stijging in vergelijking met 2010 (118 gezinnen) en 2009 (98 gezinnen). We hebben 16 nieuwe dossiers opgenomen en 18 dossiers afgesloten. Het verloop van dossiers lag hiermee iets lager dan in de voorbije jaren, maar we hadden een belangrijke personeelswissel die dit kan verklaren. In 2011 hebben twee zeer ervaren medewerkers IG verlaten. Het inwerken van de nieuwe medewerkers gebeurde geleidelijk aan, wat maakt dat deze twee mensen niet meteen volledige dossierpakketten konden opnemen. Aantal dossiers 140 118 122 120 98 100 2009 2010 80 2011 60 40 20 21 22 16 10 13 18 0 aantal nieuwe dossiers aantal afgesloten dossiers totaal aantal dossiers We hanteren nu al een aantal jaar een thematische onderverdeling van dossiers naar inhoud om zo ons doelpubliek beter in kaart te brengen en om meer gericht doelstellingen te kunnen bepalen. Eenzelfde dossier kan onder verschillende thema’s terugkomen: 90 • We bieden opvoedingsondersteuning op vraag van de ouders (62%). • We werken vooral preventief (30%). • We werken aan de veiligheid van de kinderen (25%). • We werken met mentaal zwakke ouders die mede daardoor problemen ervaren bij de • opvoeding van hun kinderen (25%). • We treden op als casemanager (17%). • We werken aan bewustwording van problemen (in situaties waar de ouders (voorlopig) • geen problemen zien/ervaren) (11%). Deze verdeling blijft nagenoeg gelijk over de jaren heen. Naast al deze inhoudelijke thema’s is het belangrijk te vermelden dat 60% van de gezinnen in budgetbeheer is, waardoor heel wat tijd gaat naar de financiële opvolging. We hebben vanuit het team IG inhoudelijk de basis gelegd voor een visietekst rond huisbezoeken die dan is uitgebreid naar de Sociale Dienst. 8.3.3.4 Registraties De bemoeizorg en het outreachend werken uiten zich in zeer regelmatige contacten met de gezinnen. Deze contacten omvatten huisbezoeken, bureaubezoeken, telefonische contacten en begeleiding van de cliënt naar externe diensten of instanties. Daarnaast houden we ook bij hoeveel keren we met andere betrokken hulpverleners overleggen. Het gaat zowel om overleg met collega’s binnen het OCMW (intern overleg) als met collega-hulpverleners buiten het OCMW (extern overleg). Onderstaande grafiek geeft een overzicht van de contacten met de gezinnen. In vergelijking met vorig jaar zien we op bepaalde gebieden een lichte stijging (intern en extern overleg) en bij anderen een lichte daling (huisbezoeken, bureaugesprekken, telefoongesprekken). 1600 1400 1200 1000 2009 800 2010 600 2011 400 200 te le fo on s hu isb ez oe ke n ov er le g in te rn ov er le g ex te rn m ee ga an cli en t bu re el ge sp re k 0 De medewerkers geven aan dat 2011 een jaar was met veel (administratieve) vernieuwingen in het wijkwerk die veel tijd opeisten. Dit heeft zich vertaald in hun aanpak van cliënten. Men had het gevoel minder tijd te kunnen besteden aan het outreachend werken, dus in 91 huisbezoeken (die tijdsintensief zijn mede door de verplaatsingen), maar probeerde dit op te vangen door meer tijd vrij te maken voor intern en extern overleg. Zo zocht men andere wegen om sneller over meer info te beschikken. 8.3.3.5 Samenwerkingsverbanden a. Extern Onze grootste externe samenwerking is met scholen. We merken dat we in 57% van de gezinnen contacten hebben met de scholen en in 34% met de Medisch Pedagogische Instituten. Contacten verzorgen met scholen is een belangrijke taak binnen IG. Weinig ouders zijn echt betrokken bij het schools functioneren van hun kinderen. We bemiddelen hierbij, stimuleren ouders om hun kinderen naar school te brengen en gaan soms mee naar een oudercontact om dit te vergemakkelijken. Er is ook regelmatig overleg met het Centrum voor Leerlingenbegeleiding (CLB) omdat zij ook een belangrijke brug vormen tussen gezin en school. Binnen de bijzondere jeugdzorg zien we dat 34% van onze gezinnen vrijwillige begeleiding krijgt vanuit het comité bijzondere jeugdzorg. 27% van de gezinnen zit in de gedwongen hulpverlening en krijgt begeleiding van de jeugdrechtbank. Deze cijfers zijn gelijklopend met vorige jaren. Wat we op maatschappelijk vlak vaststellen, is dat het aantal kinderen in bijzondere jeugdzorg toeneemt. We zijn benieuwd of we deze toename ook zullen zien in een vertaling naar meer vragen rond naar integrale ondersteuning. Kind & Gezin is eveneens een belangrijke partner. Zij richten hun aandacht vooral op baby’s en jonge kinderen. In het kader van kinderarmoede merken we dat er op beleidsmatig vlak een verhoogde focus is op acties voor kinderen jonger dan drie jaar. Het is heel belangrijk om bij deze gezinnen preventief te werken en aandacht te hebben voor het vroeg detecteren van problemen. Binnen IG volgden we in 2011 23 gezinnen (19%) met kinderen van deze leeftijd. Kind en Gezin biedt al ondersteuning aan van bij de geboorte en is zo de belangrijkste partner in de medische en algemene opvolging van deze jonge kinderen. Inschrijvingen in de kleuterschool opvolgen is hierbij een zeer belangrijke taak voor ons. Naar jaarlijkse gewoonte hebben we in de Week van de Opvoeding acties ondernomen om dit thema onder de aandacht te brengen. Ook dit jaar verdeelden we, in samenwerking met de opvoedingswinkel, folders rond verschillende thema’s binnen opvoeding (slapengaan, pesten, zindelijkheidstraining,…) onder de welzijnsbureaus. Onze maatschappelijk werkers fungeerden hierbij als aanspreekpersoon. b. Intern IG - medewerkers zijn binnen de eigen welzijnsbureaus gekend als helpdesk voor kindgerelateerde thema’s. Dit kan heel ruim zijn. Zo bewaken onze medewerkers op equipevergaderingen inhoudelijk dat er voldoende aandacht is voor gezinnen met kinderen. Ze promoten socio-culturele participatie in het kader van vrijetijdsbesteding van de kinderen. Of ze herinneren collega’s eraan wanneer de schoolvakanties vallen en bieden hun expertise aan bij het zoeken naar kampen of toeleiding naar de vakantiewerking. Bij 29 % van de gezinnen (36) gaan één of meerdere kinderen naar de vakantiewerking. Er is extra aandacht voor deze samenwerking door briefings op de teamvergaderingen. We wisselen relevante informatie uit via beveiligde elektronische fiches. Naast onze eigen vakantiewerking moeten we soms gebruikmaken van gespecialiseerde vakantie-opvang of kampen voor bepaalde problematieken die voorkomen bij kinderen uit onze gezinnen (bv. ADHD, autisme,…). We verspreiden deze kennis via nieuwsbrieven naar alle medewerkers. 92 Eén op vier gezinnen krijgt psychologische begeleiding aangeboden. Dit illustreert dat onze gezinnen veel kwetsuren en problemen hebben en extra hulp kunnen gebruiken. Qua activering zien we dat 19% van de gezinnen deelneemt aan één van de werkingen van de Emancipatorische Werking en 16% krijgt begeleiding vanuit het OTC. 93 9 Juridische dienst Adres Campus Prins Filip Jubileumlaan 217C 9000 Gent Aantal personeelsleden Juridische Dienst: 20,2 voltijds equivalenten 24 koppen OCMW Gent heeft een Juridische dienst, waarvan we de taken kunnen opsplitsen in 4 verschillende categorieën. 9.1 Rechtshulp aan elke burger List break2 a. Doelstelling De juridische dienst verleent zowel juridische eerstelijns- als tweedelijnsbijstand aan elke burger. Elke Gentenaar is welkom, met de nadruk op de meer kansarme burger. We ontvangen de cliënten op de Juridische dienst, of op onze zitdag in het welzijnsbureau van de cliënt. Elke burger kan bij onze dienst terecht voor: • juridisch advies; • juridische bemiddeling en juridische briefwisseling met betrokken partijen. Het opvragen van feitelijke gegevens bij een ‘juridische contactpersoon’, bijv. een advocaat of gerechtsdeurwaarder, gebeurt door de maatschappelijk werkers van de welzijnsbureaus. We verwijzen door naar andere diensten voor: ♦ uitgebreide schriftelijke rechtshandelingen (bijv. aangifte personenbelastingen, overeenkomst Echtscheiding in Onderlinge Toestemming, het opstellen van contracten, de aangifte van een nalatenschap, …); ♦ het voeren van een procedure en het vertegenwoordigen in rechte van cliënten voor de rechtbanken. Dit is het monopolie van advocaten. De enige uitzondering is dat onze dienst hulp biedt bij het organiseren van een minnelijke schikking via de rechtbank (art.731 e.v. Gerechtelijk Wetboek). b. Cijfers In 2011 werd het registratiesysteem verfijnd. We registreerden het aantal cliënten die werden ontvangen door de Juridische dienst, de aard van de problematiek en het feit of het een éénmalig cliëntcontact was dan wel of er een dossier werd aangelegd. Wat we wegens de administratieve belasting niet registreerden, zijn alle telefonische juridische adviezen die we aan cliënten gaven. Evenmin als het aantal dossierbesprekingen dat we met maatschappelijk werkers hadden over de juridische problematiek van een cliënt. In 2011 werden er 369 cliënten ontvangen (2010: 426, 2009: 452 en 2008: 414). Van deze cliëntcontacten werden 138 dossiers aangelegd. 94 De top drie van de materies waarover deze consultaties gingen, is als volgt: • schuldbemiddeling: 192 vragen; • huur: 46 vragen; • echtscheiding en onderhoudsgeld: 35 vragen. 9.2 Toepassing OCMW-reglementering List break2 9.2.1 Doelstelling a. Opvolgen van de dossiers met juridische problemen als inhoud. • Dossiers in verband met procedures echtscheiding en onderhoudsgeld. Als OCMW Gent voorschotten verleent op persoonlijk onderhoudsgeld, schrijft de Juridische dienst de raadsman van de onderhoudsgerechtigde aan. We vragen de raadsman dat de onderhoudsgerechtigde zijn / haar rechten uitput op persoonlijk onderhoudsgeld. We delen ook mee dat wij de verleende voorschotten terugvorderen zodra de onderhoudsplichtige het persoonlijk onderhoudsgeld betaalt. De Juridische dienst volgt de stand van zaken op en bekijkt deze dossiers zeker vier keer per jaar. • Dossiers Dienst Voor Alimentatievorderingen (DAVO). DAVO verleent voorschotten op onderhoudsgeld kinderen en vordert het onderhoudsgeld terug bij de onderhoudsplichtige. Tot voor enkele jaren was dit een taak van het OCMW. Onze dienst gaf nog lopende dossiers door aan DAVO. In deze dossiers zijn er soms nog toepassingsvragen of discussies over de verleende en/of teruggevorderde voorschotten door het OCMW, maar deze taak is nu aan het uitdoven. b. Dossiers waarin zich een probleem van andere juridische aard voordoet. Wij volgen dossiers met juridische problemen of vragen op, bijvoorbeeld over problemen bij de toepassing van de wet op het leefloon, de wet op het OCMW, bevoegdheidsproblemen, vragen over familierecht of eigendommen. c. Dossiers met een negatie subrogatie. Het OCMW verleent vaak voorschotten op sociale uitkeringen. De Centrale Administratie stuurt een subrogatie door naar de uitbetalingsinstelling. Hierdoor weet de uitbetalingsinstelling dat het OCMW voorschotten verleende. Als het dossier voor de sociale uitkering in orde is, betaalt de uitbetalingsinstelling, dankzij de subrogatie, eerst de verleende voorschotten terug aan het OCMW. Het gebeurt dat de uitbetalingsinstelling rechtstreeks uitbetaalt aan de cliënt en ze ons subrogatierecht negeert. Juridisch moet de uitbetalingsinstelling dit bedrag een tweede keer aan het OCMW betalen en het teveel verleende van de cliënt terugvorderen. Onze dienst volgt dit dossier met betrekking tot dit principe van negatie subrogatie juridisch op. d. Opvolging van een beroepszaak door de cliënt tegen een weigering van een sociale uitkering. Bij een weigering van een sociale uitkering kan de cliënt beroep aantekenen bij de arbeidsrechtbank. Intussen verleent het OCMW financiële hulp. Als de cliënt de beroepszaak 95 wint, zetten wij de financiële hulp stop en vorderen we de verleende steun terug. Om tijdig te reageren volgt de Juridische dienst dit op. e. Adviseren van maatschappelijk werkers en van Bijzonder Comité Sociale Dienst, Vast Bureau en Raad. Onze dienst verleent advies aan maatschappelijk werkers over de toepassing van de Organieke Wet, de RMI-wet (Recht op Maatschappelijke Integratie), de bevoegdheidswet van 2 april 1965… f. Deelname aan het Precomité. De Juridische dienst leest alle sociale verslagen die op de agenda van het Bijzonder Comité Sociale Dienst (BCSD) staan. We geven advies aan de leden van het Precomité, zodat het Precomité het BCSD correct kan adviseren. g. Deelname aan werkgroepen. Onze dienst werkt mee in een aantal werkgroepen binnen het departement Sociale Dienstverlening. Deze werkgroepen zijn dienstoverschrijdend. Een werkgroep bestudeert een bepaald probleem, begeleidt een bepaald proces, bereidt een standpunt voor of volgt bepaalde ontwikkelingen op. De Juridische dienst is voorzitter van de werkgroepen Leefloon, Schuldbemiddeling en Zelfstandigen. In 2011 kwam daar de klankbordgroep Handhaving bij. Daarnaast leveren we een belangrijke juridische input in volgende werkgroepen: Studenten, Onthaal, Activering, en Draaiboek. h. Opvolgen van de dossiers arbeidsrechtbank. Bij dossiers arbeidsrechtbank werken we samen met advocaten, aangeduid door de Raad. De advocaat maakt conclusies op en pleit de zaak voor de rechter. De Juridische dienst levert input voor de conclusies, overlegt met de advocaat over de strategie en legt de vonnissen of arresten voor aan het BCSD. i. Administratief werk. We organiseren de hoorzitting en staan in voor het betekenen van de beslissingen van het BCSD Individuele Gevallen aan onze cliënten. j. Vorming. De Juridische dienst organiseert interne vormingen. Daarnaast geven we voordrachten in onder andere de lokale dienstencentra of aan externen. k. Overleg met andere juridische actoren. De Juridische dienst neemt deel aan het forum juridische begeleiding binnen het lokaal sociaal beleid. In deze cluster focusten we ons in 2011 voornamelijk op het voorkomen van schulden. We zetelen ook in de commissie Juridische bijstand die de eerstelijnsbijstand organiseert binnen het arrondissement Gent. l. Voorlopig bewind. De Juridische dienst leidt de procedures in, waarin het BCSD heeft beslist om over te gaan tot de aanstelling van een voorlopig bewindvoerder. Dit impliceert dat ze het verzoekschrift 96 opmaakt, zorgt voor een omstandig medisch attest en naar de zitting gaat om het verzoek toe te lichten. 9.2.2 Cijfers List break2 a. Procedures bij de Arbeidsrechtbank. In 2011 waren 162 gewone beroepszaken (2010: 132 en 2009: 142) hangende voor de Arbeidsrechtbank, waarvan 36 (2010: 28 en 2009: 29) nieuw werden ingeleid in 2011. Er waren 232 politieke vluchtelingendossiers (2010: 220 en 2009: 250) hangende voor de Arbeidsrechtbank, waarvan we er 9 (2010: 7 en 2009:14) nieuwe inleidden in 2011. b. Uitnodigingen hoorzitting. In 2011 verstuurden we 701 uitnodigingen voor de hoorzitting (2010: 612, 2009: 564 en 2008: 499). c. Voorlopig bewind In 2011 legden we 4 verzoekschriften neer om de aanstelling van een voorlopig bewindvoerder aan te vragen (2010: 4). 9.3 Handhaving List break2 9.3.1 Doelstelling Het is de opdracht van het OCMW om alle Gentse burgers een menswaardig bestaan te verzekeren. Dit gebeurt via een recht op maatschappelijke integratie onder de vorm van leefloon of tewerkstelling. Begeleiden naar maatschappelijke integratie impliceert mensen helpen hun rechten uit te putten en hen te coachen bij het naleven van hun plichten. De zorg dat cliënten deze plichten naleven, noemen we handhaving. We zorgen dat cliënten hun plichten naleven op een: • preventieve manier: we informeren cliënten van in het begin van de hulpverlening over hun rechten en plichten. We motiveren hen om deze verplichtingen na te komen. • curatieve manier: we herhalen het belang van het naleven van afspraken, we confronteren cliënten als ze hun afspraken niet nakomen, we leggen afspraken schriftelijk vast in een contract (bijv. GPMI). • repressieve manier: we leggen sancties op als cliënten hun verplichtingen niet naleven. We zoeken sociale fraudeurs actief op en treden er tegen op. Wij willen binnen de Sociale Dienstverlening de klemtoon leggen op handhaving zonder de zorg voor de begeleiding van de allerzwaksten uit het oog te verliezen. Dit doen we door een accuraat handhavingsbeleid uit te bouwen op een gestructureerde en systematische manier. 97 List break2 a. Juridische dienst trekt het thema handhaving Vanuit die trekkersrol gaven we impuls aan de uitwerking van heel wat initiatieven over het departement heen. We werkten ook zelf een aantal handvaten uit. Deze bespreken we verder onder de rubriek “realisaties”. b. Samenwerking met externen en netwerken We zetten ook actief in op de samenwerking met externen en het uitwisselen van gegevens met het oog op de bestrijding van de sociale fraude. Het is van belang dat dit gebeurt binnen de grenzen van het beroepsgeheim. Enerzijds is er immers de vertrouwensrelatie tussen het OCMW en de cliënt, waardoor we omzichtig moeten omspringen met de informatie die we doorgeven. Anderzijds is er het probleem dat, als de politie haar beroepsgeheim schendt door informatie aan ons door te geven, dit kan leiden tot de nietigheid van het strafrechtelijk onderzoek. Via het protocol met het arbeidsauditoraat (zie realisaties) kwamen we tot een samenwerking/uitwisselen van gegevens waarbij we deze twee invalshoeken respecteren. We verspreiden onze visie, werking en kennis rond handhaving ook in andere OCMW’s. c. Controlecel In 2011 werd de Juridische dienst ook uitgebreid met 2 maatschappelijk werkers voor de opstart van de controlecel. Deze controlecel heeft als voornaamste opdracht de maatschappelijk werkers te ondersteunen die individuele cliëntdossiers hebben, waarin ze vermoedens hebben van sociale fraude of oneigenlijk gebruik en dit door: • het uitvoeren van frequente huisbezoeken; • het verrichten van vaststellingen; • het uitvoeren van bijkomend sociaal administratief onderzoek. Daarnaast doet de controlecel structureel onderzoek naar schijnvennootschappen en malafide werkgevers en zoekt ze naar structuren in fraude om die structureel aan te pakken. 9.3.2 Cijfers List break2 a. Samenwerking met externen: uitwisselen van gegevens In 2011 hebben we tegen 5 personen klacht ingediend (2010: 1). In 2011 hebben we 7 vennootschappen doorgegeven aan het arbeidsauditoraat. (2010: 0). In 2011 ontvingen wij op de Juridische dienst 15 kantschriften n.a.v. een ambtshalve gestart onderzoek. (2010: geen cijfers). Dit impliceert dat wij informatie krijgen over onderzoeken die bij het gerecht hangende zijn en waarin mogelijk sociale fraude aanwezig is: • 14 dossiers betroffen sociale fraude; • 2 dossiers gingen over personen die niet bij het OCMW gekend waren; • 1 kantschrift betrof 44 personen die op één adres waren ingeschreven (fictief adres verblijfsfraude). Uit deze gegevens blijkt dat de Juridische dienst in 2010 maar occasioneel met derden samenwerkte. Met het afsluiten van een samenwerkingsprotocol met het arbeidsauditoraat wordt deze uitwisseling van gegevens geformaliseerd. 98 b. Controlecel Controle en uitstroom jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec Totaal 32 23 9 21 15 5 1 12 8 4 11 10 1 4 3 1 10 6 4 4 1 3 6 6 0 3 2 1 6 4 2 109 78 30 1 Controlecel 2011: stand van zaken op 5/01/2012 ! # Aanvragen waarvan Leefloon waarvan Levensminimum nog op te zoeken Aard fraude gegronde aanvraag versus aanvraag onaangegeven bestaansmiddelen onaangegeven tewerkstelling samenwoonst verblijfsadres 0/1 0/1 0 0 0 0 0 0 0 0 1.8% 0/7 8/15 6/9 0/5 6/10 4/5 0/4 4/5 2/3 0 7/10 1/1 0/1 2/3 0 1/5 3/5 0 0 1/3 0/1 0/1 2/4 0/1 0 0/3 0 0 0/5 0/1 21.1% 57.8% 19.3% Totaal gegrond vs aanvragen 14/32 10/21 6/12 8/11 2/4 4/10 1/4 2/6 0/3 0/6 Onderzoek afgerond Gegrond Ongegrond Opdracht ingetrokken 30 14 10 6 19 10 7 2 8 6 2 1 11 8 2 1 3 2 1 9 4 2 3 2 1 2 2 mrt apr mei jun jul aug sep Controle en uitstroom % aanvragen jan feb 99 84 47 24 14 1 okt nov dec Totaal Controlecel 2011: stand van zaken op 5/01/2012 ! # Aanvragen waarvan Leefloon waarvan Levensminimum nog op te zoeken 32 23 9 21 15 5 1 12 8 4 11 10 1 4 3 1 10 6 4 4 1 3 6 6 0 3 2 1 6 4 2 109 78 30 1 Aard fraude gegronde aanvraag versus aanvraag onaangegeven bestaansmiddelen onaangegeven tewerkstelling samenwoonst verblijfsadres 0/1 0/1 0 0 0 0 0 0 0 0 1.8% 0/7 8/15 6/9 0/5 6/10 4/5 0/4 4/5 2/3 0 7/10 1/1 0/1 2/3 0 1/5 3/5 0 0 1/3 0/1 0/1 2/4 0/1 0 0/3 0 0 0/5 0/1 21.1% 57.8% 19.3% Totaal gegrond vs aanvragen 14/32 10/21 6/12 8/11 2/4 4/10 1/4 2/6 0/3 0/6 Onderzoek afgerond Gegrond Ongegrond Opdracht ingetrokken 30 14 10 6 19 10 7 2 8 6 2 1 11 8 2 1 3 2 1 9 4 2 3 2 1 2 2 % aanvragen 100 1 84 47 24 14 9.4 Schuldbemiddeling De cel Schuldbemiddeling tracht de welzijnsbureaus en de themadiensten op het vlak van schuldbemiddeling te ondersteunen en vervult daarbij de volgende taken: List break2 List break2 a. Optreden als schuldbemiddelaar in procedures collectieve schuldenregeling List break2 a.a Aantal aanstellingen als schuldbemiddelaar De rechtbank heeft het OCMW van Gent voor de eerste maal aangesteld als schuldbemiddelaar op 7 februari 2000. Op 31 december 2011 heeft de rechtbank het OCMW van Gent in totaal al 339 maal aangesteld als schuldbemiddelaar. In 2011 heeft de rechtbank het OCMW van Gent 30 maal aangesteld als schuldbemiddelaar (in 2008 waren er 20 aanstellingen ; in 2009 waren er 39 aanstellingen ; in 2010 waren er 34 aanstellingen). De cel Schuldbemiddeling behandelt deze collectieve schuldenregelingen en volgt de procedures op. Van die 339 dossiers zijn er op 31 december 2011 nog 164 dossiers actief (op 31 december 2008 waren er 146 dossiers actief ; op 31 december 2009 waren er 154 dossiers actief ; op 31 december 2010 waren er 163 dossiers actief). Van die 164 actieve dossiers collectieve schuldenregeling zijn er: • 40 dossiers waarin we nog geen akkoord tot aanzuivering bereikten en waarvoor de rechtbank indien nodig verlenging van termijn toestond; • 118 dossiers waarin we een minnelijk akkoord tot aanzuivering bereikten, die de rechtbank goedkeurde en die we verder opvolgden; • 4 dossiers waarin de rechtbank – na proces-verbaal van onze dienst als schuldbemiddelaar – een gerechtelijk akkoord tot aanzuivering oplegde en die we verder opvolgden; • 2 dossiers waarin de rechtbank een totale kwijtschelding toestond en waarin de rechtbank opvolging door de schuldbemiddelaar oplegde. In 2011 zijn er 29 dossiers collectieve schuldenregeling afgesloten en niet langer actief. Van die 29 dossiers zijn er: • 6 dossiers waarin de rechtbank op vraag van onze dienst als schuldbemiddelaar een herroeping (= stopzetting) uitsprak; • 20 dossiers die we door de naleving van de aanzuiveringsregeling konden afsluiten en waarbij de schuldenaars met een propere lei een nieuwe start konden nemen; • 1 dossier waarin de rechtbank een totale kwijtschelding verleende; • 1 dossier dat werd afgesloten wegens het overlijden van de schuldenaar; • 1 dossier waarin de rechtbank op vraag van onze dienst een andere schuldbemiddelaar aanstelde. De wet op de collectieve schuldenregeling schrijft voor dat een schuldbemiddelaar vooraf moet instemmen met zijn aanstelling. Vroeger ging de voorkeur om op te treden als schuldbemiddelaar exclusief uit naar mensen die in budgetbeheer zijn bij het OCMW van Gent. Intussen is er hierover een raadsbeslissing van het OCMW van Gent van 5 november 2008. De raad ging akkoord om ook in andere dossiers op te treden als schuldbemiddelaar. 101 De cel Schuldbemiddeling aanvaardt de aanstellingen in de volgende volgorde: List break 1. De voorkeur blijft uitgaan naar personen die in budgetbeheer zijn bij het OCMW van Gent of naar personen voor wie de maatschappelijk werker budgetbeheer zal opstarten. 2. In de tweede plaats worden cliënten met een actief dossier in het OCMW van Gent aanvaard. Het gaat hier dan bijvoorbeeld over cliënten met budgetbegeleiding of leefloners met schulden. 3. In de derde plaats worden aanstellingen aanvaard als de arbeidsrechtbank zelf voorstelt dat OCMW Gent optreedt als schuldbemiddelaar. 4. In de laatste plaats worden aanstellingen aanvaard voor personen zonder een actief dossier die zich bij het OCMW van Gent aangemeld hebben omdat ze een overmatige schuldenlast hebben. De voorkeur bij deze 3 laatste categorieën gaat telkens uit naar personen met een sociale en financiële problematiek voor wie ook opvolging door een maatschappelijk werker aangewezen is. Voor dergelijke cliënten kan de jurist van de cel Schuldbemiddeling als schuldbemiddelaar in tandem werken met de maatschappelijk werker. De cel Schuldbemiddeling maakt voor cliënten ook verzoekschriften op tot het verkrijgen van collectieve schuldenregeling (zie verder II.b.2.). Overeenkomstig art. 1675/4 §2 Gerechtelijk Wetboek stelt de cel Schuldbemiddeling het OCMW van Gent in bepaalde gevallen voor als schuldbemiddelaar. Hierbij volgt de cel Schuldbemiddeling telkens het bovenvermeld voorkeursysteem. Gelet op de vele aanvragen van cliënten in budgetbeheer voor een collectieve schuldenregeling, behoren de aanstellingen in 2011 bijna allemaal tot de eerste categorie. a.b Erelonen en kosten Als OCMW Gent als schuldbemiddelaar optreedt in een procedure collectieve schuldenregeling, kan het hiervoor ook erelonen en kosten aanrekenen. OCMW Gent moet hiervoor de tarieven hanteren van het Koninklijk Besluit van 18 december 1998 en moet de staten van kosten en erelonen ter goedkeuring voorleggen aan de rechtbank. In geval van insolvabiliteit van de schuldenaar neemt het Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast deze kosten en erelonen ten laste. Voor 2011 werden staten van kosten en erelonen voor een totaal bedrag van 81.338,84 euro geboekt. Voor de voorgaande jaren werden de volgende staten van kosten en erelonen geboekt voor: • 2007 een totaal bedrag van 22.049,50 euro; • 2008 een totaal bedrag van 38.322,08 euro; • 2009 een totaal bedrag van 87.551,84 euro; • 2010 een totaal bedrag van 90.655,44 euro; De stijging van de kosten en erelonen vanaf 2009 heeft niet zozeer te maken met het stijgend aantal dossiers collectieve schuldenregeling. Wel met de beslissing van het OCMW van Gent begin 2007 om in alle nieuwe dossiers of in de dossiers waarin er nog geen aanzuiveringsregeling is als schuldbemiddelaar alle kosten en erelonen aan te rekenen overeenkomstig het KB van 18 december 1998 (te recupereren via de rekening collectieve schuldenregeling of via het Fonds ter Bestrijding van de Overmatige Schuldenlast). 102 b. Hulp bieden bij het indienen van verzoekschriften collectieve schuldenregeling De cel Schuldbemiddeling biedt hulp bij het indienen van verzoekschriften collectieve schuldenregeling. In 2011 behandelde de cel schuldbemiddeling 381 dossiers (in 2007: 332 dossiers; in 2008: 356 dossiers; in 2009: 444 dossiers; in 2010: 455 dossiers) van cliënten die informatie vroegen over een procedure collectieve schuldenregeling en/of die een vraag hadden naar het opstarten van een procedure collectieve schuldenregeling. De cel Schuldbemiddeling informeerde deze mensen en adviseerde hen over een procedure collectieve schuldenregeling of over eventuele juridische alternatieven. We stellen vast dat er voor het eerst sinds 2007 een daling is. In 2011 hebben de maatschappelijk werkers blijkbaar minder aanvragen voor een collectieve schuldenregeling doorgestuurd naar de cel schuldbemiddeling en dit in vergelijking met 2009 en 2010. Mogelijk heeft dit te maken met het feit dat in 2011 meer aanvragen gebeurd zijn via de advocatuur. Het is wel zo dat in 2011 de twee juridische medewerkers, die deze dienstverlening aanbieden, elk een lange periode afwezig waren wegens ziekte en dat de capaciteit voor het opnemen van nieuwe dossiers in 2011 dus hoe dan ook beperkter was. In 139 dossiers stelde de cel Schuldbemiddeling een verzoekschrift op tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling. We legden dit zelf neer bij de rechtbank of gaven het mee aan de cliënt. In 2 dossiers diende de cel Schuldbemiddeling een verzoekschrift in tot het verkrijgen van onbeperkt uitstel voor de invordering van belastingen. De cel Schuldbemiddeling houdt de schuldeisers telkens schriftelijk op de hoogte van het verloop van het dossier. c. Fungeren als juridische helpdesk voor maatschappelijk werkers De cel Schuldbemiddeling besteedt voornamelijk aandacht aan de procedures collectieve schuldenregeling (optreden als schuldbemiddelaar en hulp bieden bij verzoekschriften collectieve schuldenregeling). De cel Schuldbemiddeling tracht ook te fungeren als een algemene juridische helpdesk i.v.m. schuldbemiddeling voor de maatschappelijk werkers. Daarbij gaat niet alleen aandacht naar de collectieve schuldenregeling maar ook naar schuldbemiddeling in de ruime zin van het woord (wetgeving op het consumentenkrediet, wetgeving op de marktpraktijken, beslagrecht, verjaring, faillissementsrecht,…). Als de maatschappelijk werkers n.a.v. budgetbegeleidingen, budgetbeheren of andere schuldbemiddelingsdossiers juridische vragen hebben (bv. is die schuld verjaard ? Mag een incassobureau dergelijke kosten aanrekenen ? Wat is verschoonbaarheid ?…), dan kunnen zij altijd mailen naar de postbus ‘schuldbemiddeling’ van de cel Schuldbemiddeling. Of ze kunnen rechtstreeks contact opnemen met een jurist van de cel Schuldbemiddeling. Voor dringende zaken kunnen zij uiteraard altijd bellen of mailen en dit gebeurt ook zeer regelmatig. De juristen van de cel Schuldbemiddeling, evenals de andere juristen van de Juridische dienst, houden elk in een welzijnsbureau van OCMW Gent een zitdag voor rechtshulp. Daarop leveren ze vaak advies aan cliënten en/of maatschappelijk werkers. N.a.v. deze zitdagen maakten de juristen in 2011 zelf 203 nieuwe dossiers (in 2010: 216 103 dossiers, in 2009: 248 dossiers) op voor cliënten die rechtshulp vroegen m.b.t. schuldbemiddeling. Dit waren voornamelijk: • toepassingen van minnelijke en gerechtelijke invordering; • toepassing van de wet op het consumentenkrediet en de wet op de marktpraktijken; • en vragen of problemen bij insolventieprocedures zoals het faillissement en de collectieve schuldenregeling. In veel gevallen verlenen we alleen mondeling en éénmalig advies en maken we geen rechtshulpdossier op. d. Informeren over nieuwe wetgeving inzake schuldbemiddeling De cel Schuldbemiddeling volgt ook nieuwe wetgevende initiatieven over schuldbemiddeling op en informeert hierover. e. Casusbesprekingen voorbereiden en leiden Er was nood aan intervisie rond schuldbemiddeling in de meest ruime zin van het woord (budgetbegeleiding, budgetbeheer, bemiddeling voor schulden, collectieve schuldenregeling). De cel Schuldbemiddeling en de werkgroep Schuldbemiddeling (zie verder III.) verkozen hierbij een casusbespreking over schulden en budget boven vormingen die meer ex cathedra en te theoretisch zijn. De cel Schuldbemiddeling en de werkgroep Schuldbemiddeling werkten een concept uit voor dergelijke casusbesprekingen. We organiseren ze als volgt: • Er is één casusbespreking in het voorjaar (van 1 januari tot 30 juni) en één in het najaar (van 1 september tot 31 december). De data zijn af te spreken tussen de jurist en de hoofdmaatschappelijk werkers. • De cel Schuldbemiddeling maakt een halve dag vrij voor de casusbespreking. Dat betekent niet dat elke casusbespreking per se een halve dag moet duren. • De cel schuldbemiddeling bereidt de casusbesprekingen voor en leidt deze casusbesprekingen in elke equipe (per hoofdmaatschappelijk werker en niet per welzijnsbureau). Er zijn in de welzijnsbureaus van het departement Sociale Dienstverlening 21 equipes, wat betekent dat we in het najaar van 2010 21 casusbesprekingen organiseerden. Jaarlijks vinden er dus 42 casusbesprekingen plaats. Casusbesprekingen per equipe bevorderen de interactie en garanderen meer dat iedereen aan bod komt. Ook in de themadiensten Wonen, Energie en Thuislozen organiseert de cel Schuldbemiddeling casusbesprekingen. Het eerste deel van de casusbespreking is een casus. De cel Schuldbemiddeling bereidt de casus voor op basis van de vragen uit de equipes en op basis van wat er leeft in de equipes. De cel Schuldbemiddeling zorgt er ook voor dat de oplossingen van de casus in het draaiboek komen. Een dergelijke manier van werken komt de uniformiteit ten goede en zorgt ervoor dat dezelfde informatie alle equipes bereikt. 104 Er zijn meerdere thema’s die aanleiding kunnen geven tot een casus: bv. leefgeld en collectieve schuldenregeling, beslag,… Deze thema’s evolueren ook door nieuwe wetgeving, rechtspraak en rechtsleer zodat bepaalde thema’s later weer aan bod kunnen komen. Het tweede deel van de bespreking zijn vragen of dossiers die de maatschappelijk werkers van de equipe zelf aanbrengen. Deze vragen of dossiers kunnen ook de basis vormen voor het uitwerken van een casus voor het eerste deel van een latere casusbespreking. In het voorjaar 2011 ging de casusbespreking over het thema beslag, in het najaar 2011 over het thema collectieve schuldenregeling. f. Vorming geven en meewerken aan studiedagen en aan publicaties Naast de casusbesprekingen heeft de cel Schuldbemiddeling in 2011 de volgende vormingen gegeven: • 3 dagen vorming in de basisopleiding schuldbemiddeling van de VVSG (Vlaams Centrum Schuldbemiddeling); • 1 dag vorming in de specialisatiecursus collectieve schuldenregeling van de VVSG (Vlaams Centrum Schuldbemiddeling); • 1 halve dag meegewerkt aan de groepswerking "Opnieuw je eigen centen beheren" van de Emancipatorische Projectwerking: geven van info en beantwoorden van vragen van groepsleden. De cel Schuldbemiddeling werkt ook mee als redactielid aan het losbladig en driedelig handboek schuldbemiddeling. Dit losbladig handboek is een project van de VVSG (Vlaams Centrum Schuldbemiddeling) en is een uitgave van Politeia. Dit handboek werd eind 2008 volledig herwerkt. De cel Schuldbemiddeling woont de vergaderingen van de redactieraad bij en werkt als auteur mee aan de losbladige aanvullingen. In 2011 heeft de cel schuldbemiddeling meegewerkt aan de herwerking van het hoofdstuk “Collectieve schuldenregeling” van dit handboek. g. Overleggen met andere schuldbemiddelaars en met de rechtbank Op initiatief van de rechtbank is er regelmatig overleg in het kader van de procedure collectieve schuldenregeling met alle schuldbemiddelaars in het gerechtelijk arrondissement Gent. Ook de cel Schuldbemiddeling neemt deel aan dit overleg. Samen met twee advocaten treedt de cel Schuldbemiddeling daarenboven op als vertegenwoordiger van de schuldbemiddelaars in het arrondissement Gent en overleggen we met de rechtbank. De cel Schuldbemiddeling maakt telkens de verslagen van deze vergaderingen op. Er is tevens door de rechtbank een e–group CSR opgericht waardoor permanent overleg via mail mogelijk is geworden. De cel Schuldbemiddeling neemt deel aan deze e–group. Via deze weg worden ook interessante gerechtelijke uitspraken en rechtsleer verspreid of minstens wordt er verwezen naar de publicaties hiervan. Permanent op de hoogte blijven is immers een must vermits schuldbemiddeling een materie is die nog volop in ontwikkeling is. h. Actief deelnemen aan de werkgroep schuldbemiddeling en deelnemen aan de beleidsgroep schuldbemiddeling van de VVSG-Vlaams Centrum Schuldbemiddeling De cel Schuldbemiddeling zit de werkgroep schuldbemiddeling voor. 105 De cel Schuldbemiddeling neemt ook deel aan de beleidsgroep schuldbemiddeling van de VVSG-Vlaams Centrum Schuldbemiddeling. i. Aantal budgetbeheren en budgetbegeleidingen In 2011 volgden de maatschappelijk werkers van de Sociale Dienstverlening 1.213 budgetbeheren (bron: New Horizon) op. Dit is een lichte daling ten opzichte van 2010, toen er 1.227 budgetbeheren waren. Het aantal budgetbegeleidingen is –net als de voorbije jaren- sterk gestegen. In 2011 werden er 2.902 budgetbegeleidingen (manuele telling in de diensten en welzijnsbureaus SD) opgevolgd in de Sociale Dienstverlening. In 2010 waren dit er 2.519. 9.5 Realisaties List break2 a. Standpunten rond leefloon De Juridische dienst ondersteunt niet alleen maatschappelijk werkers in individuele dossiers. De dienst werkt ook anticiperend en probeert concrete algemene lijnen uit te tekenen. Naar aanleiding van concrete probleemsituaties bereidden we in 2011 nieuwe standpunten en werkwijzen voor die we in de werkgroep Leefloon aftoetsten en bespraken. Zo evalueerden we in de werkgroep de bestaande nota rond steunverlening aan daklozen. We stemden werkwijzes en richtlijnen voor de verschillende vormen van steunverlening aan daklozen op elkaar af. We startten ook met een analyse van de problemen die zich voordeden rond het uitputten van rechten op persoonlijk onderhoudsgeld. b. Schuldbemiddeling In 2011 werkten we vooral rond de preventie van schuldenlast: • Samen met CAW Visserij organiseerden we de rondetafel “Schuldpreventie in Gent: waar moeten we op inzetten ?” in het kader van het lokaal sociaal beleid. Om de behoeften aan preventie in kaart te brengen, was het belangrijk verschillende organisaties hun inbreng te laten doen. We zochten naar een divers publiek van mensen en organisaties die in aanraking komen met schulden en/of financiële educatie. • We werkten mee aan een projectaanvraag bij de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Die stelt namelijk projectsubsidies beschikbaar voor regionale samenwerkingsverbanden met het oog op kwaliteitsverbetering van schuldbemiddeling/hulpverlening inclusief preventie van schuldenlast. Het project “Van kettinglast naar ketenzorg” zal voor de duur van 6 maanden inzetten op intervisie rond schulden enerzijds en op preventie anderzijds. Dit zal zich vooral in 2012 situeren. • We namen deel aan de stuurgroep Preventie van het Vlaams Centrum Schuldenlast. Op verzoek van de Vlaamse administratie bereidden we een nota voor met betrekking tot langetermijnplanning schuldpreventie. Deze nota werd ingediend en in 2012 gaan we hierrond concrete acties uitwerken. c. Nieuwe werkwijze rond horen We implementeerden een nieuwe werkwijze rond het horen van de cliënten voor negatieve verzoeken. Deze implementatie ging gepaard met een rondgang in alle equipes om de nieuwe werkwijze uit te leggen. Een evaluatie van deze werkwijze volgt in 2012. 106 d. Handhaving Volgende zaken realiseerden we vanuit de Juridische dienst voor het project handhaving: • We werkten een nieuwe verklaring op eer uit. • We werkten mee aan de uitwerking van het draaiboek EU’ers en derdelanders. • We bereidden een nota voor rond steunverlening tijdens verblijf in buitenland en bespraken deze op de klankbordgroep handhaving. • We werkten in samenwerking met het OTC een procedure uit rond de aanpak van zwart werk en deeltijds werk. • We onderzochten de mogelijkheden en bouwden een werkwijze uit rond het opvragen van het al dan niet bestaan van een Turks pensioen. • We sloten een samenwerkingsprotocol af met het Arbeidsauditoraat Gent. 107 10 Activering Adres • Opleidings en tewerkstellingscentrum (OTC) Franse Vaart 30 9050 Ledeberg Aantal personeelsleden: 64,7 voltijds equivalenten 73 koppen • OTC Leerwerkplekken Franse Vaart 30 9050 Ledeberg Aantal personeelsleden: 51,7 voltijds equivalenten 56 koppen • Emancipatorische Werking (EW) Antwerpsesteenweg 778 9040 Sint-Amandsberg Aantal personeelsleden: 26,7 voltijds equivalenten 33 koppen Activering, houder van het ESF-kwaliteitslabel, wordt mede gefinancierd door Gent, stad in werking, Stad Gent, de VDAB, de POD Maatschappelijke Integratie, de Vlaamse ministers van Sociale Economie en Werk, het Impulsfonds voor het Migrantenbeleid, Open Stadion, Horeca Vorming Vlaanderen, Provincie Oost-Vlaanderen en met Europese middelen (ESF EIF). 108 10.1 Organogram 10.2 De hoofdlijnen van 2011 Het nieuwe organogram van de Sociale Dienst (SD), goedgekeurd in het najaar van 2010, vormde ook voor Activering het sluitstuk van een vernieuwingsproces dat al in het begin van deze legislatuur was ingezet. Vooral het model van de activeringsladder maakte duidelijk dat de Emancipatorische Werking – die vooral inzet op sociale activering – één geheel moet vormen met het OTC, dat vooral inzet op arbeidsactivering. De aanstelling van twee nieuwe waarnemende diensthoofden en van de directeur Wonen en Activering in de loop van 2011 legde de basis voor de concrete aanpak van een verdere integratie en stroomlijning van beide diensten. Binnen SD is er ruime aandacht voor zowel een zo rationeel mogelijke besteding van middelen als voor handhaving. Daarom werd ook binnen Activering naar een concept gezocht, dat nog beter dan vroeger garant kon staan voor een resultaatgerichte aanpak. Dit nieuwe concept, uitgedacht samen met de leidinggevenden van OTC en EW, kreeg de naam “performanter activeren” mee en treedt na een grondige voorbereidingsfase (goedkeuring Raad november 2011) op 1 januari 2012 concreet in werking. Nieuw is vooral dat we met specialistenequipes gaan werken en dat individuele trajectbegeleiding voortaan ook binnen EW haar plaats krijgt. Zo kunnen we prioritair de focus leggen op zowel de doorstroming van onze cliënten naar de arbeidsmarkt, als op de verdere verhoging van het contingent artikel 60, terwijl ook sociale activering de nodige aandacht blijft krijgen. De werkgroep Activering, met vertegenwoordigers uit de welzijnsbureau’s en uit Activering, werkte in de loop van 2011 verder aan een draaiboek Activering, dat de genomen beleidsopties concreet uittekent. 109 Deze werkgroep volgde ook het thema “taalactivering” op. Dankzij de in 2009 afgesloten samenwerkingsakkoorden met het Huis van het Nederlands en Kompas beschikken we sinds 2010 over een database NT2. Die kent weliswaar nog een aantal kinderziektes, maar is toch een belangrijke tool om zicht te krijgen op de taalcompetenties van onze cliënten. Zo beschikken we voor het eerst over nieuw en belangrijk cijfermateriaal. Uit onze database NT2 blijkt dat meer dan 2.000 cliënten volgens hun maatschappelijk werker nood hebben aan Nederlandse taallessen. Dat betekent bijna 40 % van alle steungerechtigden. Drie vierden van deze groep heeft nog niet het niveau 1.2 bereikt, nodig om naar artikel 60 te kunnen doorstromen: zo'n 1.500 cliënten. Dat is meer dan ¼ van de totale groep steungerechtigden. Van degenen die les onder 1.2 volgen is 1/3 analfabeet in eigen taal (= zo’n 10 % van alle steungerechtigden), wat betekent dat de taalverwerving veel trager verloopt. We kunnen dus stellen dat, ondanks de kwantitatieve toename van de steungerechtigden, de arbeidsactiveerbare groep in Gent niet is toegenomen, wel integendeel. (We hebben geen cijfers over de Nederlandse taalkennis van ons cliënteel van vóór 2010-2011, maar de grote toename in de laatste jaren van migranten binnen de leefloon- en levensminimumpopulatie laat op dit vlak weinig discussie). Ook de samenwerking met Inburgering Gent werd in 2011 geëvalueerd en bijgestuurd. Dat leidde tot betere afspraken op vlak van gegevensuitwisseling, terwijl er ook concrete plannen zijn om de trajectbegeleiders van Kompas en de wijkwerkers en trajectbegeleiders van het OCMW met elkaar kennis te laten maken. In 2010 rondden we het NIKA-project af met een ontwerp van samenwerkingsovereenkomst tussen het OCMW en de VDAB. Vooral de concrete voorwaarden rond het gebruik van het cliëntvolgsysteem als basis van gegevensuitwisseling zorgde nog voor wat kopzorgen. Maar uiteindelijk kwam het in september 2011 toch tot een formeel ondertekende overeenkomst die via een proefproject in één welzijnsbureau en in het OTC vanaf januari 2012 geleidelijk aan geïmplementeerd wordt. De Staf Activering Subsidiecel beheerde in 2011 25 subsidiedossiers (2010 = 24) voor een opbrengst van 10 mio euro (2009 = 3,9 mio euro). Het grote verschil ten opzichte van 2010 is voornamelijk te verklaren door de overname van het Stedenfondsdossier vanuit de Staf Beleidsondersteuning SD, naast een 7-tal nieuw ingediende dossiers. De Staf Activering Subsidiecel betoelaagde tewerkstellingsplaatsen, partners met Stedenfondsconvenanten, taalaanbodverstrekkers en TVGent voor een bedrag van 1,2 mio euro. Voor de beleidsvoorbereidende ondersteuning lag de focus in 2011 op: • de samenwerking met de VDAB die in augustus geformaliseerd werd; • de reorganisatie in functie van performanter activeren; • de uitbreiding van het aantal tewerkstellingsplaatsen; • het uitwerken van het draaiboek activeren; • en het kritisch herbekijken van doelstellingen, indicatoren en registraties. 110 10.3 OTC 10.3.1 Cliëntenprofiel van het OTC De trajectbegeleiders begeleidden samen in 2011 gemiddeld 1.728 cliënten (1.669 in 2010), telkens geteld op de eerste dag van de maand, van wie ongeveer één vijfde tewerkgesteld is met een art.60§7-contract. In het werkingsjaar 2011 kwamen 1.135 nieuwe steungerechtigden in trajectbegeleiding. In 2010 waren dit er 1.370. CLIËNTENPROFIEL VAN HET OTC 2009 2010 2011 Origine 47,7 % 16,3 % 36,0 % 42,6 % 15,3 % 42,1 % 40,4 % 17,6 % 42,0 % 61,2 % 38,3 % 36,2 % 30,7 % 21,5 % 11,7 % 6,0 % 40,4 % 24,0 % 16,4 % 13,1 % 65,3 % 16,7 % 18,0 % 56,3 % 42,7 % 31,4 % 32,3 % 20,1 % 16,2 % 14,5 % 32,7 % 28,9 % 15,7 % 8,2 % 58,4 % 22 % 19,6 % 57,3 % 42,7 % 31,1 % 31,1 % 22,4 % 15,3 % 6,5 % 32,4 % 29,0 % 16,4 % 15,6 % 57,0 % 23,4 % 19,6 % 59 % 54,5 % 52,2 % Geslacht Leeftijd Scholing Leefsituatie Kinderlast Belgen van Belgische origine Belgen van allochtone origine Allochtone origine met een nietBelgische nationaliteit Mannen Vrouwen <25j Tussen 25 en 34 jaar Tussen 35 en 44 jaar >45jaar Geen Max. Lager onderwijs Max. Lager secundair onderwijs Hoger secundair of hoger Buitenlands diploma Alleenwonend Alleenwonend met kinderen Samenwonend met partner (en kinderen) Geen kinderen Het aandeel allochtonen is in 2011 weer gestegen. Iets minder dan 60% van de toegeleide cliënten heeft een allochtone afkomst. Binnen de groep steungerechtigden zien we dat het dat het aandeel mannen licht gestegen is. Het grootste aandeel van ons cliënteel is jonger dan 35 jaar (62,2 %). Bijna 40% van onze doelgroep heeft hooguit het lager onderwijs gevolgd. Dat is een daling ten aanzien van 20102. Daar tegenover staat dat het aantal buitenlandse diploma’s gestegen is. De meerderheid bestaat uit alleenstaanden zonder kinderen, toch is dit een daling ten opzichte van vorige jaren. Bij de jongeren –25 jaar zien we dat de mannen in de meerderheid zijn: 56 % (57,6 % in 2010). 60,1% heeft de Belgische nationaliteit (66,4 % in 2010). 6,5% woont nog in bij de ouders/familie. Dat is een groot verschil met 2010 toen 37,5 % inwoonde. 72,8 % (42,8) 2010) is alleenwonend en 13,9 % (6,4% 2010) woont samen met een partner, al dan niet met kinderen. De meerderheid: 72,8 % (80,9 % in 2010) heeft geen kinderen. 2 Van 82% van onze doelgroep kennen we het hoogst behaalde diploma niet met zekerheid, vandaar dat het resultaat met de nodige voorzichtigheid geïnterpreteerd moet worden. 111 Bij de groep allochtonen3 zien we dat: • 55,6 % van Europese origine is: • 27,6 % is afkomstig uit een land van de Europese Unie: 3,6 % uit een EU 15land 24 % uit een EU+12 (14,5 % Slowakije, 6,3 % Bulgarije) • 28 % is afkomstig uit Europa niet-EU, dit is 7,6% uit Turkije; 7,2 % uit Rusland; 4,4 % uit Ex-Joegoslavië. • 21,9 % is afkomstig uit Afrika, hiervan komt: 8,8 % uit Noord Afrika (4,4 % uit Marokko) 13,1 % uit een ander Afrikaans land (2,9 % uit Ghana) • 20,4 % komt uit Azië, hiervan komt: 8,2 % uit Azië Midden-Oosten en 12,2 % uit een ander Aziatisch land (het grootste aandeel komt hier uit Afghanistan: 2,9 %) • 2,1 % is afkomstig uit Amerika. Bij de allochtonen zien we dat, zoals in 2010, de meerderheid (58,5 %) mannen zijn. De meesten (62,3 %) zijn alleenwonend (met of zonder kinderen). 16,6 % woont samen met partner, al dan niet met kinderen. 15,8 % woont in bij ouders of familie. De grote meerderheid (32,9 %) is tussen 25 en 34 jaar, 26,6% is tussen 35 en 44 jaar, 23 % is minder dan 25 jaar en een minderheid (17,5 %) is 45 of ouder. 10.3.2 Samenwerkingsverbanden Het OTC heeft in de loop der jaren een uitgebreid netwerk van samenwerkingsverbanden opgebouwd. Zo moet het OTC beter in staat zijn de doelstellingen te bereiken. Het OTC bleef deel uitmaken van het partnerschap ‘Gent, Stad in werking’ en van de “opvolgcel”, die op basis van de Convenant uit 2008 de samenwerking tussen VDAB, Stad Gent en OCMW wil optimaliseren. In het kader van het taalbeleid van het OCMW werden weer afspraken gemaakt tussen het Huis van het Nederlands, Kompas, Leerpunt, CVO De Bargie en PCVO Het Perspectief (Henleykaai) en VDAB. Voor opleidingen werkte het OTC verder samen met Job en Co en CVO Leerdorp. Bovendien bleef het OTC deel uitmaken van een VVSG-werkgroep rond activering. Vanaf 2009 vormen het Opleidings- en Tewerkstellingcentrum (OTC) en het Lokaal Werkgelegenheidsbureau (LWB) – nu dienst Werk- van de Stad Gent samen een door de Vlaamse regering erkend leerwerkbedrijf: LeerWerk Gent. Deze samenwerking groeide vanuit de intentie om de statuten artikel 60 en WEP+ nauwer op elkaar af te stemmen. Het OTC bleef vorming en begeleiding bij artikel 60 organiseren, als een soort “leerwerkbedrijf 3 Hieronder verstaan we degenen zonder Belgische nationaliteit. 112 avant la lettre”. In samenwerking met de dienst Werk van de Stad Gent breidt men dit uit naar her werkervaringsplan (WEP+). Het OCMW bleef via het OTC betrokken in het Gents Plan Geletterdheid via een deelname aan de stuurgroep. Het OTC bleef vertegenwoordigd in de “Stuurgroep Activering” van het VVSG en in de gelijknamige werkgroep georganiseerd door de POD Maatschappelijke Integratie. List break2 a. Kinderopvang Het gebrek aan kinderopvang is vaak een belemmering om cliënten te activeren. Hieraan konden we in 2011 een concreet antwoord bieden. Zo konden er in 2011, dankzij de samenwerkingsovereenkomsten met CVBA Beleven en met de stedelijke kinderopvangdiensten, respectievelijk 4 en 17 kinderen starten in kinderopvang. Op elke vraag voor kinderopvang konden we ingaan. Er was op geen enkel moment een wachtlijst. Een 10-tal keer werd niet ingegaan op een aanbod kinderopvang en vonden de ouders plots zelf een oplossing. Dat laat vermoeden dat het gebrek aan kinderopvang wel eens als drogreden wordt gebruikt om niet met een traject te moeten starten en dat de behoefte mogelijk kleiner is dan gedacht. Aan de vraag naar flexibele kinderopvang (enkele uren per week, bijvoorbeeld voor het volgen van taallessen) kunnen we (nog) geen antwoord bieden. b. Opvoedingsondersteuning: de Oudergroep Dit is een samenwerking tussen de Gentse Inloopteams & het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum van OCMW Gent. Het OTC was vragende partij voor opvoedingsondersteuning voor mensen in een art.60tewerkstelling, vanuit het gegeven dat 2010 het 'Europees Jaar van de Bestrijding van Armoede en Sociale Uitsluiting' is. Hierbij richt de Vlaamse Regering in de eerste plaats de aandacht op kinderarmoede en armoede in gezinnen met jonge kinderen. Het OTC wou bijdragen tot dit aspect binnen de armoedebestrijding en zocht in 2010 samenwerking met nieuwe partners rond opvoedingsondersteuning. De Gentse Inloopteams werden bereid gevonden om aan ouders met jonge kinderen (0 tot 6 jaar) die via art.60 tewerkgesteld zijn opvoedingsondersteunend groepswerk aan te bieden, in samenwerking met het OTC. Het OTC zorgde voor bekendmaking en toeleiding naar dit aanbod. De Inloopteams zorgen in onderling overleg voor de inhoud en omkadering van de groepsbijeenkomsten. In 2011 begeleidde het inloopteam van de Sloep de eerste oudergroep. Voor de tweede oudergroep schakelden we het inloopteam van Reddie Teddy in. Gedurende telkens 10 namiddagen vonden er wekelijks groepsbijeenkomsten plaats over allerhande opvoedingsgerelateerde onderwerpen. Wegens de positieve evaluatie wordt het initiatief in 2012 voortgezet. 10.3.3 Trajectbegeleiding 10.3.3.1 Fase 1: Toeleiding, Intake en Oriëntering List break2 a. Toeleiding Als selectiecriteria voor de arbeidsbegeleiding van steungerechtigden worden enkele minimumcriteria vooropgesteld. Die hebben te maken met persoonsgebonden kenmerken, 113 psychosociale stabiliteit, motivationele aspecten en arbeidsattitudes. Naast arbeidsbegeleiding omvat de trajectbegeleiding nu ook sociale activering. De toeleiding van cliënten gebeurt via het wijkwerk. De doorverwijzing naar het OTC moet passen binnen een ruimer hulpverleningsplan. In 2011 constateerden we een lichte daling van de instroom. Zoals hoger aangegeven is het aantal actief opgevolgde dossiers in het OTC wel gestegen, wat doet vermoeden dat de gemiddelde begeleidingsduur licht is toegenomen. 2008 2009 2010 2011 Aantal cliënten dat jaarlijks 926 toegeleid wordt naar het OTC b. 1256 1370 1135 Intake Tijdens intakegesprekken wordt een persoonsprofiel opgemaakt met een diagnose in functie van verdere oriëntering (trajectplan). c. Oriëntering Het OTC biedt al meer dan 10 jaar oriënteringsprogramma’s aan. Deze programma’s zijn uniek wegens de assessmentmethodiek, gericht naar kortgeschoolden. Deze methodiek plaatst cliënten in een gesimuleerde werkomgeving en brengt competenties in beeld. We gebruiken het instrument ook om werkbereidheid en motivatie te toetsen. Door het relatief hoge personeelsverloop binnen het screeningsteam scoorde het jaar 2010 met 301 screenings iets lager dan 2010. Niettemin blijft screening een succesformule. De screenings zijn trouwens een belangrijke stap in het activeringsbeleid. Onze oriënteringsprogramma’s zijn “Scala”, “Technische screening”, een “Keuken- en poetsscreening”, een “Administratieve Screening” en een “Individuele vervolgscreening”. Het programma “Scala” telde 131 deelnemers in 2011. Dit is een tweedaagse basisscreening en brengt brede inzetbare competenties in beeld. 76 cliënten volgden een "technische screening". Dit tweedaagse programma test de handvaardigheid en de technische aanleg via opdrachten die zich voordoen binnen de bouwen renovatiesector. 39 cliënten volgden de “keuken- en poetsscreening” Deze screening duurt 1 dag en plaatst de deelnemer in een professionele keukencontext. De "administratieve screening" stelt de administratieve vaardigheid centraal, en telde 38 deelnemers. De “individuele vervolgscreening” is een screening op maat, en volgt cliënten op die geen interesse hebben in de reeds opgesomde modules. Het telde 17 deelnemers. Het OTC is in het kader van het ervaringsbewijs een door de Vlaamse Overheid erkend testcentrum voor de beroepen verhuizer, monitor/begeleider in de beschutte en sociale werkplaatsen en keukenmedewerker. De erkenning als testcentrum is voor een OCMW uniek en past binnen het activeringsbeleid van kortgeschoolden. Deze doelgroep kan via het testcentrum een officeel attest van beroepsbekwaamheid behalen, wat hen sterker maakt op de arbeidsmarkt. In 2011 volgden 18 personen een traject binnen onze testcentra. Vanaf 1 november 2011 werden nieuwe inschrijvingen voor keukenmedewerker stopgezet. Het bestuur besliste ook om vanaf 1 januari 2012 de activiteiten van het OTC als testcentrum voor verhuizer stop te zetten. In beide gevallen bleek dat de waarde van het ervaringsbewijs in de praktijk op de arbeidsmarkt onvoldoende tot niet werd gerealiseerd. 114 10.3.3.2 Fase 2: Opleiding en Werkervaring List break2 List break2 a. Opleiding De einddoelstelling, een tewerkstelling vinden in het reguliere circuit, vraagt vaak een verdere bijscholing op verschillende vlakken. Het aanbod bestaat zowel uit eigen opleidingsinitiatieven als uit doorverwijzing naar andere instanties. a.a Trajectbegeleiding voor Anderstaligen Het OTC heeft in de loop van 2011 zijn werking naar anderstaligen voortgezet. We maakten dit ook via infosessies in de wijken bekend aan de wijkwerkers, die hun cliënten doorverwijzen naar het OTC voor een traject naar werk. De anderstalige cliënt moet al beschikken over een basiskennis Nederlands, vooraleer hij vanuit het wijkwerk kan worden doorgestuurd naar het OTC. Deze basiskennis is vastgesteld op het taalniveau Europese Richtgraad A1 (1.1). Als de cliënt taalniveau A1 bereikt (maar nog geen A2), kan hij worden doorgestuurd naar het team ‘NederlandsWerkt’. Dit is het team van het OTC dat gespecialiseerd is in het begeleiden van anderstaligen in een traject naar werk. Bij doorverwijzing naar de equipe NederlandsWerkt neemt het OTC, in het kader van maatzorgmethodiek, eerst een intake af, waarbij we de mogelijkheden bekijen om een traject naar werk uit te stippelen. Er zijn twee trajecten die dit traject naar werk kunnen ondersteunen: VIA en Job-Intra. • “VIA”staat voor “Voortraject voor de Integratie van Anderstaligen”. Dit voortraject is een groepsgerichte coaching op vlak van taal en integratie ter voorbereiding op Job-Intra. Het biedt naast een taaltraject een empowerend programma dat de deelnemers sterker moet maken en hen in staat moet stellen zich verder te integreren in onze samenleving. Wanneer de stap naar contractuele arbeid nog te hoog gegrepen is, zoeken we naar een andere vorm van activering zoals vrijwilligerswerk, PWA, … Dit project loopt over twee maanden en werd in 2011 vier maal aangeboden met een totaal van 78 deelnemers. • “JOB-INTRA” staat voor het introduceren naar een job voor anderstaligen. Dit is een voortraject dat specifiek voorbereidt op een art 60-tewerkstelling of een ander werkervaringsproject. Dit loopt over 6 maanden en er zijn drie instapmomenten: september, november en februari. De onderdelen zijn: ♦ cursus technisch Nederlands “sector 2” waarvoor de instapnorm is slagen in de “Domino2test”; ♦ MIA (Maatschappelijke Integratie Anderstaligen): info - en discussiemomenten over een aantal thema’s die werkgerelateerd zijn; ♦ technische opleiding met nadruk op taalverwerving op de werkvloer: poets- en keukenwerk en klusjes (bouw); ♦ individuele coaching; ♦ 1 maand stage. Na de cursus Sector 2 heeft de cliënt voldoende kennis van technisch Nederlands om te slagen in de TIBO-test van de VDAB, die hem toegang geeft tot gelijk welke VDAB-opleiding in de secundaire sector. In de loop van 2011 startten 69 cliënten in dit project. Heeft de cliënt al taalniveau A2 (1.2) bereikt, dan kan hij onmiddellijk worden doorgestuurd naar de ‘reguliere’ trajectbegeleider, gekoppeld aan de wijk. Als blijkt dat de (mondelinge) 115 kennis van het Nederlands nog onvoldoende is voor bv. een art 60-tewerkstelling (bv. na een Scala-deelname), verwijst het OTC de cliënt door naar het Team ‘NederlandsWerkt’, om na te gaan wat de kortste weg is naar een tewerkstelling, rekening houdend met het taalprobleem. a.b Taalcoaching Binnen de diversiteitpolitiek start taalcoaching bij een doordacht taalbeleid in de organisatie wat staat voor een totaalpakket van doelen en acties binnen het OCMW. Het uiteindelijk doel is de taal op het werk verbeteren. We richten ons daarbij naar verschillende niveaus: • de directe leidinggevenden en het management; • de werkcontext; • de Nederlandstalige collega’s; • de laagtaalvaardige werknemer. Zo proberen we om ook het management en de collega’s te betrekken en de werkvloer “taliger” te maken. In 2011 begeleidden we 24 organisaties gedurende 175 uur. Daarnaast werden er 22 begeleiders gevormd gedurende 10 uren. De taalcoach is natuurlijk ook bezig met de anderstalige cliënten. Hij is aanwezig bij verschillende sleutelmomenten in het traject: voortraject Job-Intra (technische opleiding, mondelinge communicatieoefeningen), Wegwijs, art 60-werkvloer, … Bij individuele taalcoaching- gericht naar de cliënten- is er gemiddeld 6 uur coaching, om hun gebruik van het Nederlands op de werkvloer aan te zwengelen. In 2011 bereikten we 72 cliënten, met een totaal van 352 uur. Tegenover 2010 is dat een stijging met bijna 50 %. De verklaring hiervoor ligt bij een meer actieve prospectie van kandidaten. a.c Samsara Het project SAMSARA wil preventief optreden ten aanzien van voortijdige schooluitval bij allochtone jongeren. De focus van SAMSARA ligt op de allochtone meisjes 3de graad secundair onderwijs of deeltijds onderwijs. Het project biedt bijzondere kansen aan allochtone meisjes om een bewuste studiekeuze te maken en een kwalificatie te behalen in het onderwijs, rekening houdend met de familiale situatie. Als de voortzetting van studies geen optie is, krijgen zij competentieversterkende begeleiding om alsnog een positie op de arbeidsmarkt te verwerven. De ondersteuning die allochtone jongeren, met focus op meisjes, krijgen tijdens de onderwijsloopbaan versterkt hun arbeidsmarktpositie en vermindert het risico op armoede en/of economische afhankelijkheid. Het project Samsara dat zich vanuit een vraaggestuurde methodiek richt naar allochtone meisjes, heeft in eerste instantie de doelgroep willen bereiken vanuit de bestaande meisjeswerkingen van vzw Jong. Vanaf 2011 werd vooral gewerkt via ambassadeursacties in scholen. In 2011 zag de begeleiding er als volgt uit: Korte begeleidingen: • ambassadeursacties: 66 - eenmalige contact; • 40 korte begeleidingen (doorgestuurd via CLB, VZWS, scholen, OCMW, via vriendinnen): 1 tot 4 contacten; 116 • projectwerking: Koppel K - 13 leerlingen - Het Labyrint. Intensieve begeleidingen: 24 begeleidingen. b. Werkervaring b.a Werkervaringsproject (Wepplus) Met het werkervaringplan kan een laaggeschoolde werkzoekende of leefloner gedurende 1 jaar werkervaring opdoen. Er was opnieuw een goedkeuring voor 15 voltijds equivalenten die deeltijds en/of voltijds worden tewerkgesteld. De cliënten, in een werkervaringscontract, worden in de OCMW-rusthuizen en in de OTC-Projectwerking tewerkgesteld. Daarnaast vormen de Stad en het OCMW Gent ook samen een leerwerkbedrijf (zie samenwerkingen). De Vlaamse overheid erkende het OTC en het Lokaal Werkgelegenheidsbureau (LWB) van de Stad Gent samen als Leerwerkbedrijf: LeerWerk Gent. Een Leerwerkbedrijf organiseert vorming en begeleiding voor werkzoekenden die een werkervaringscontract WEP+ hebben: de “WEP+-ers”. Het OTC en het LWB behouden hun dagelijkse activiteiten, maar werken samen het opleidingsgedeelte verder uit. Het LeerWerk Gent begeleidde 136,5 werkervaringsplaatsen, waaronder 95 eigen werkervaringsplaatsen. b.b Werkstage Een groot aantal personen dat voor een art. 60-tewerkstelling in aanmerking komt, moet eerst één maand werkstage doorlopen alvorens aan de slag te gaan. Bedoeling is om enerzijds de cursist op vrijwillige basis kennis te laten maken met de tewerkstellingsplaats, anderzijds om de werkplaats te kunnen laten oordelen over de opportuniteit van de tewerkstelling. Bij een negatief oordeel kunnen we probleemloos uitkijken naar een meer geschikte werkplek. De werkinhoud is identiek aan de taken van de functie onder art. 60. Tijdens de werkstage ontvangt de cliënt verder zijn leefloon plus een forfaitaire onkostenvergoeding van 5 euro per halve dag. In 2011 doorliepen 298 mensen deze werkstage, 55 meer dan in 2010. b.c Arbeidszorg Voor sommige leefloners is een permanente tewerkstelling vooralsnog niet haalbaar. Bij sommige tewerkstellingsplaatsen is na art. 60 geen doorstroming mogelijk en voorzag het OTC soms ook in arbeidszorg. Het gaat om een niet-voltijdse werkvorm, op maat gesneden van de cliënt. Ook in 2011 subsidieerden we een aantal vzw’s om de integratie- en tewerkstellingskansen voor de moeilijkst bemiddelbaren te verhogen: vzw Ateljee, vzw Kringloopwinkel Brugse Poort, vzw Condenz, vzw Sociale Werkplaats De Sleutel, vzw Zagan - Compagnie de Sporen, vzw Loods 13, vzw Hand in Hand (De Moester) en vzw Sogo Bia O Yon’d (Lekker Gec). Deze vzw’s creëren extra tewerkstellingplaatsen art.60§7 met een laag profiel en extra plaatsen arbeidszorg. De subsidiëring voorziet in de loon- en werkingskosten van een technisch instructeur voor de begeleiding van de cursisten. 99 cliënten startten vanuit het OTC in arbeidszorg. In 2011 werkten we verder aan het contacteren van nieuwe, niet gesubsidieerde vzw’s en interne diensten. b.d Proefproject arbeidszorg De stuurgroep “Proefproject arbeidszorg” die in 2010 werd opgezet om dit thema verder uit te diepen, koos ervoor om in 2011 te starten met een groep van 15 kandidaten arbeidszorg. In de wijken Nieuw Gent en Brugse Poort vonden we werkvloeren waar de arbeidzorgers aan de slag konden. Wijkwerkers en trajectbegeleiders volgden de trajecten gedurende 7 maanden nauwgezet op en brachten feedback in de stuurgroep. De ervaringen bij deze 117 arbeidsintensieve begeleidingen werden samengevat in een nota. Ht project werd afgesloten. Door de taakverschuivingen in het kader van performanter activeren neemt de Emancipatorische Werking vanaf december 2011 het luik arbeidszorg verder op en gaat ze de toepasbaarheid van arbeidzorg in andere wijken na. b.e Art.60§7 Het OTC heeft een samenwerking met 234 werkervaringsplaatsen in het kader van art.60. De tewerkstellingsplaatsen voor art. 60ers zijn: • vzw’s met een sociaal, cultureel of ecologisch doel; • stad en OCMW Gent; • de privésector; • sociale economie-initiatieven; • andere gemeenten; • de provincie; • intercommunales met sociaal doel; • openbare ziekenhuizen aangesloten bij de RSZ; • … Het bestuur besliste om vanaf 20 maart 2011 de gebruikersvergoeding, bij nieuwe terbeschikkingstelling van art.60-personeel aan derden, te verhogen: • Voor de lagere profielen, die vroeger gratis waren, wordt nu € 150 gevraagd. • De gemiddelde profielen stijgen van € 200 naar € 450. • De profielen die een diploma hoger onderwijs vereisen, gaan van € 300 naar € 750. Een behoorlijk aantal diensten werd vrijgesteld van bijdrage: de 8 gesubsidieerde vzw’s, de erkende sociale economie-initiatieven, de stadsdiensten en eigen diensten. Door deze maatregel haakte wel een aantal bijdrageplichtige vzw’s af en verloren we 87 plaatsen. Het ‘kwaliteitslabel’ werd ontwikkeld, waardoor vzw’s korting kunnen krijgen als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. In 2011 behaalden 4 vzw’s dit label. Sinds de verhoging van de bijdrageplicht voor vzw's bij terbeschikkingstelling van art.60 zijn er in 2011: • 28 art.60-werknemers gestart voor wie een bijdrage van 150 euro betaald wordt. • 1 werknemer gestart voor wie een bijdrage van 450 euro betaald wordt. • 1 werknemer gestart voor wie een bijdrage van 100 euro betaald wordt (deze vzw behaalde het kwaliteitslabel). b.f Nieuwe werkvloeren Het was dan ook noodzakelijk actief op zoek te gaan naar nieuwe werkvloeren. 118 Op 4 november 2011 vond een info-sessie art.60 plaats waarop een 400-tal vzw’s en sociale economie initiatieven waren uitgenodigd. Er waren 12 vzw’s effectief aanwezig. 5 andere vzw’s toonden interesse via mail en werden gecontacteerd. Van 1 januari 2011 tot en met 30 juni 2011 verklaarden 13 nieuwe vzw’s een samenwerking te willen opstarten met OCMW Gent. Dit resulteerde in 21 nieuwe art.60-plaatsen. Van 1 juli 2011 tot en met 31 december 2011 verklaarden 24 vzw’s een samenwerking te willen opstarten met OCMW Gent. Dit resulteerde voorlopig in 18 nieuwe art.60-plaatsen. 13 vzw’s worden pas in 2012 bezocht. b.g Uitbreiding bestaande werkvloeren in eigen diensten Naar aanleiding van de themanieuwsbrief november 2011, gericht aan alle bestaande werkvloeren, waarin we vroegen naar mogelijke uitbreiding van art.60-plaatsen, reageerden 6 vzw’s. Dit resulteerde in 9 extra plaatsen. Sinds juli 2011 werden er 4 nieuwe plaatsen gecreëerd binnen onze eigen diensten (1 bij de Baai, 1 bij Financiën en 2 bij de dienst Psychologie.) In 2011 haalden we een gemiddelde bezetting van 348,5 art.60-tewerkgestelden (telkens geteld op de eerste dag van de maand), wat een groei betekende ten opzichte van de voorgaande jaren. (2010=319,5 - 2009=253,5 - 2008=251). In 2011 konden in totaal 294 cliënten starten in een art.60 contract (289 in 2010). Een overzicht van hun profiel: 2010 289 42 94 92 44 17 179 108 146,0 143,0 46 9 3 3 15 12 4 Leeftijd < 25jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar > 55 jaar Geslacht Man Vrouw Nationaliteit Belg Niet- Belg Nationaliteit Belg, geen Belgische origine Turkije andere Europese landen Marokko andere Afrikaanse landen Azië Amerika 100 % 14,5 % 32,5 % 31,8 % 15,2 % 6% 62,4 % 37,6 % 50,5 % 49,5 % 15,9 % 19,6% 6,5 % 6,5 % 32,6 % 26,1 % 8,7 % 2011 294 70 101 58 57 8 168 126 158 135 63 12 11 8 15 11 6 100 % 23,8 % 34,4 % 19,7 % 19,4 % 2,7 % 57,1 % 42,9 % 53,9 % 46,1 % 21,5 % 19 % 17,5 % 12,7 % 23,8 % 17,5 % 9,5 % De meerderheid van de starters in art60§7 zijn mannen 57,1%). Iets meer dan de helft (53, 9 %) heeft de Belgische nationaliteit. Het aantal jongeren onder 25 jaar steeg aanzienlijk naar 23,8 % (2010 = 14,5 %). 34,4 % is tussen 25 en 34 (2010 = 32,5 %), 19,7 % is tussen 35 en 44 jaar - dit is sterk gedaald ten aanzien van 2010 (= 31,8 %) en het aandeel 45 of ouder is ongeveer gelijk gebleven en is = 21,1 %. 119 b.h Competentiecoaching Het OTC telt 3 competentiecoaches. Deze coach heeft één doel voor ogen: instructeurs coachen en ondersteunen in hun opdracht om art 60-werknemers in hun mogelijkheden te versterken. Het coachen verloopt zowel in groep als individueel. De job van competentiecoach groeide tijdens een ESF-project vanuit de vaststelling dat instructeurs een technische maar vaak geen agogische vooropleiding hebben. Terwijl competenties zoals individueel begeleiden of conflicthantering ook voor een instructeur essentieel zijn. In 2011 kreeg een nieuwe groep van 45 instructeurs opleiding van de competentiecoaches. Dit bracht het totaal aantal actieve coachings op 142 instructeurs. c. Infomomenten over art. 60 In 2011 werd het infomoment “voor start art. 60” 12 keer georganiseerd. De deelname is verplicht voor wie in een art. 60-contract wil starten. De infosessie ‘wegwijs tijdens art.60’ vond in 2011 maandelijks plaats. Deelname is verplicht voor iedereen in art.60. Het programma loopt over 3,5 dagen. De inhoud van de sessie is het informeren over de rechten en plichten tijdens de tewerkstelling, info over competenties, manier van evalueren, bezoeken opleidingscentra,… 10.3.3.3 Fase 3: Actieve bemiddeling en fase 4 Hulp bij Indiensttreding List break2 a. Infomoment ‘wat na art. 60?’ Elke maand vindt een verplicht infomoment plaats voor mensen die einde contract zijn. Dit gebeurt in samenwerking met de VDAB. In 2010 organiseerden we deze infosessie 12 keer. b. Delta In Delta proberen we te achterhalen of elke deelnemer een haalbaar en realistisch jobdoelwit heeft en met welke ondersteuning een doorstroming naar dit jobdoelwit kan bereikt worden. Delta vond 11 keer plaats in 2011. 143 mensen namen eraan deel (2010: 134). c. Jobwerkbank Het doel van het project Jobwerkbank is steungerechtigden, mensen in contract art. 60 en personen in nazorg te helpen bij hun zoektocht naar een vaste job. In 2011 nodigden we 91 nieuwe kandidaten uit. 9 mensen namen al deel in 2010 en zetten de jobwerkbank voort in 2011. Dit geeft een totaal van 100 mensen in 2011: • Voor 71 mensen werd actief bemiddeld (71 %, in 2010: 62%). Met actieve bemiddeling bedoelen we dat de cliënten aanwezig waren en begeleid werden bij het opmaken van cv en sollicitatiebrief, telefoons naar werkgevers, doorgeven van info over art.60-privé en art.61 en afsluiten van protocols, meegaan naar sollicitatiegesprek,… • 29 cliënten kwamen nooit opdagen waardoor bemiddeling niet mogelijk was (29 % - in 2010: 38 %) Van de 78 mensen van wie we het traject afsloten, waren er 23 die nooit kwamen opdagen. 55 mensen namen effectief deel. Ook hun traject is inmiddels afgesloten. Conclusie over de doorstroming van het aantal personen: • 27 van de 55 personen slaagden erin een job te vinden (49 %, in 2010: 42 %) 120 • 1 persoon stroomde door naar een opleiding (1,8 %, in 2010: 6,8 %) Dus totaal: 50,8 % (in 2010: 48,8 %) d. Samenwerking jobclub – jobwerkbank In 2010 gingen we van start met een nieuw project in samenwerking met VDAB. Dit is een intensieve sollicitatietraining in groep, die bestaat uit 10 halve dagen verplichte training. Na deze training gaan de deelnemers over naar de sollicitatieruimte tot wanneer ze een job hebben gevonden en met een maximum van 5 maanden. De sollicitatieruimte is gelijklopend met onze jobwerkbank, maar vindt 2 halve dagen per week plaats. De bedoeling van dit project is de samenwerking met VDAB te optimaliseren waarbij we van elkaar kunnen leren. Er kan worden gewerkt met gemengde groepen van leefloners (OCMWcliënten) en mensen die werkloosheidsuitkering ontvangen (VDAB-Cliënten). Het project richt zich tot cliënten die: • leefloon krijgen; • een werkloosheidsuitkering krijgen; • aan het werk zijn in art. 60; • hun art.60 beëindigd hebben. De eerste groep ging van start op 26 mei in 2010. Toen werden in totaal 3 groepen opgericht. In 2011 werden 4 nieuwe groepen opgericht en werden de deelnemers van de groepen van 2010 (=2 groepen) die nog geen werk vonden, verder begeleid in de ruimte. Onderstaande resultaten gaan over de 7 groepen waarmee we in 2011 verder werkten. We nodigden 103 personen uit. 47 van hen namen effectief deel aan de jobclub (=aanwezigheid van 46,6 %). Van de 47 doorverwezen personen zijn er: • 23 doorgestroomd naar werk (47,9 %); • 3 doorgestroomd naar een opleiding (6,3 %); • 3 worden verder opgevolgd door de VDAB en GTB (6,3 %); • 4 gingen terug naar arbeidsbegeleiding (8,3%); • 10 werden er stopgezet = 22,9% (wegens zwangerschap, uithuwelijking, veelvuldige afwezigheid en einde termijn jobclub, medische, sociale redenen, uit steun..); • 4 zijn er nog bezig (8,3%). e. Actieplan werk In april 2009 startte het project ‘Actieplan werk’. Dat project moest mensen, die door de economische crisis werkloos waren geworden, zo snel mogelijk weer aan werk helpen. Hiervoor werden 6 consulenten, van wie 5 voor VDAB en 1 voor het OCMW. De trajectbegeleider van het OCMW volgt 200 cliënten op over een periode van 2 jaar. Het OCMW richtte zich naar naar werklozen van de economische crisis, die een leefloon/levensminimum aanvroegen of voorschotten vroegen op hun stempelgeld. De begeleiding was zeer intensief. In tegenstelling tot VDAB, screende de trajectbegeleider van het OCMW ook de welzijnsproblematiek en maakte hij een intensief hulpverleningsplan op. 121 e.a Resultaten behaald over het gehele project Er werden vanaf april 2009 tot en met maart 2011 in totaal 174 personen doorverwezen. • 19 personen reageerden niet op uitnodigingen en daagden niet op (=10,92 %) • 48 personen werden opgevolgd en zijn nog werkzoekend (=27,57 %). Van hen zijn er: ♦ 10 die al gewerkt hebben maar terug werkzoekend zijn; ♦ 1 die een opleiding volgde maar gestopt is; ♦ 1 die wacht op de start van een opleiding. • 89 personen vonden inmiddels werk (=51,15 %) ♦ 1 halftijds en is nog halftijds op zoek naar werk • 13 personen volgden een opleiding (=7,47 %) • 2 personen worden gevolgd door een andere dienst (=1,15 %) • 1 persoon had geen geldige arbeidskaart (=0,57 %) • 1 persoon was ziek (=0,57 %) • 1 persoon verhuisde (=0,57 %) Als we kijken naar het aantal personen dat gewerkt heeft tijdens de begeleiding (=werk op dit moment + werk gevonden maar weer werkzoekend) komen we op 100 personen. Als we dit bekijken op het aantal personen dat we bereikten (= aantal personen, zonder degenen die niet opdaagden en nieuwe dossiers), dan kunnen we zeggen dat 64,5 % werk vond tijdens de begeleiding. f. Snelwerk Dit project is een concreet initiatief in het kader van het handhavingsbeleid. Samen met de opstart van een controlecel, willen we via dit project de werkbereidheid toetsen van een aantal specifieke doelgroepen, met een verhoogd risicoprofiel voor sociale fraude en oneigenlijk gebruik van leefloon. Het gaat hier over mensen die klaarblijkelijk naar Gent migreren met de intentie leefloon te krijgen, om mensen die vermoedelijk oningeschreven werken of mensen die weinig medewerking vertonen in hun arbeidstraject. Als via de controlecel of op een andere manier blijkt dat cliënt een dergelijk profiel heeft, willen we aan die mensen snel een concreet werkaanbod doen op de reguliere arbeidsmarkt. Gaan zij hier niet op in, dan verliezen zij hun recht op leefloon. Gaan zij hier wel op in, dan zorgen we voor ondersteuning zodat de tewerkstelling gerealiseerd kan worden. Het project is ook bedoeld voor gemotiveerde cliënten die willen werken, maar bijvoorbeeld nauwelijks Nederlands spreken en ook niet over de nodige leervermogens beschikken om op dit vlak nog veel vooruitgang te boeken. In dit kader is een samenwerking uitgebouwd met 6 interimkantoren waarvan één kantoor een dienstenchequebedrijf heeft, verbonden aan het uitzendkantoor. SnelWerk speelt in op de problematiek van mogelijke sociale fraude en de nood aan een “werkbereidheidstoets” voor sommige cliënten. Maar ook los daarvan gingen we ervan uit dat een structurele samenwerking met de uitzendsector een meerwaarde kon hebben. f.a • Resultaat Doorverwijzingen 58 kandidaten werden doorverwezen naar het project. In 21 gevallen ging het om verplichte doorverwijzingen. In totaal waren er 83 doorverwijzingen naar een uitzendkantoor. 122 • Tewerkstelling ♦ 17 tewerkstellingen werden gerealiseerd, 10 hiervan via de partners. ♦ 7 personen vonden werk via andere kanalen, reguliere contracten, individuele beroepsopleiding (ibo), andere uitzendkantoren,…. ♦ Sinds de start van het project tot nu werd het traject voor 22 personen afgesloten. • Reden stopzetting traject SnelWerk ♦ 2 personen waren niet werkbereid. ♦ 3 personen kenden onvoldoende Nederlands. ♦ 5 personen gingen uit steun. ♦ 8 vonden een tewerkstelling die na de stopzetting van het project voortloopt. ♦ Voor 4 personen werd een ander traject opgestart. • Personen die eind 2011 nog in traject zaten Van de 36 cliënten die nog in traject waren, zijn er een 10-tal mensen die werken of al gewerkt hebben. • Vaststellingen 1. Doorverwezen kandidaten worden door hun doorverwijzing gestimuleerd om zelf werk te vinden 2. Een beperkt aantal kandidaten dat wordt doorverwezen naar de uitzendkantoren, gaat ook effectief aan de slag. 3. Ook kandidaten met al veel interim-ervaring raken niet snel aan de slag. List break 10.3.3.4 Fase 5: Doorstroming en Nazorg Het profiel van de OTC-cliënten is gewijzigd ten aanzien van vorige jaren, doordat de trajectbegeleiding naast arbeidsbegeleiding nu ook sociale activering omvat. Het aantal afgesloten arbeidscontracten was in 2009 aanzienlijk gedaald, voor 2011 is er net als in 2010 weer een stijging. Er werden namelijk in 2011 660 contracten afgesloten (2010= 540; 2009= 309, 2008 = 479). Hierbij zien we voornamelijk een stijging van het aantal interim- en werkervaringscontracten. De reguliere contracten zijn licht gedaald ten aanzien van 2010. 123 Een overzicht: afgesloten arbeidscontracten Reguliere contracten Interimcontracten contracten activa contracten wep+ contracten sine contracten dienstencheques vrijwilligerscontracten zelfstandige activiteiten Invoeginterim IBO PWA Totaal 2008 204 172 19 33 10 22 0 7 1 1 469 2009 160 72 7 42 13 8 1 4 2 309 2010 231 198 13 54 15 14 4 7 1 1 2 540 2011 205 326 18 79 11 9 0 7 2 3 0 660 Een bedenking bij bovenstaande resultaten is dat hier het aantal contracten geteld wordt en niet het aantal cliënten dat een contract afsloot. Het is immers mogelijk dat een cliënt meerdere malen tewerkgesteld wordt, voordat zijn of haar dossier wordt afgesloten. Bij de start van een tewerkstelling wordt de cliënt namelijk nog verder opgevolgd, tot de situatie stabiel genoeg is om het dossier af te sluiten. Om zicht te krijgen op de doorstromingsresultaten, is het daarom aangewezen om te kijken naar het totale aantal dossiers dat werd afgesloten en hiervan het aandeel van de dossiers te bepalen dat werd afgesloten omwille van een doorstroming naar de arbeidsmarkt. In 2011 werden dossiers 1.218 afgesloten in het OTC (1.181 in 2010, 948 in 2009, 887 in 2008). Met andere woorden, de doorstroom naar arbeidsmarkt steeg in 2011. • 28,7 % stroomde door naar de arbeidsmarkt. (25,5 % in 2010) ♦ 201 contracten in loondienst; ♦ 106 interimcontracten; ♦ 10 wep+contracten; ♦ 9 activacontracten; ♦ 9 contracten dienstencheques; ♦ 7 zelfstandige activiteit; ♦ 5 sine-contracten; ♦ 1 PWA. • 2,5 % stroomde door naar een opleiding (5 % in 2010). • 23,5 % toonde geen (verdere) interesse in begeleiding (24,9 % in 2010). 6,2 % hiervan zijn mensen die tijdens het traject afhaakten. • 14,5 % had problemen van psychische, sociale of medische aard die een verdere begeleiding naar tewerkstelling belemmerden (15,9 % in 2010). • 10,8 % ging uit arbeidstrajectbegeleiding als ze een werkloosheidsvergoeding konden verkrijgen (3,1 % in 2010). 124 • Andere redenen om uit arbeidstrajectbegeleiding te gaan, waren: detentie, dringend ontslag, geen erkend politiek vluchteling zijn, gevolgd worden door een externe dienst, leeftijd, overlijden, taalproblemen, verhuizing (20 % in 2011, 29,6 % in 2010). 10.4 Interculturalisering sociale dienstverlening “Interculturalisering van de sociale dienstverlening’ gaat over de vraag of onze sociale dienstverlening even kwaliteitsvol en laagdrempelig is voor etnisch- culturele minderheden als voor andere Gentse burgers. Sinds februari 2011 maakt de dienst interculturalisering deel uit van het OTC. Een evaluatie van de bestaande werking (lente 2011) leidde tot een reorganisatie van de dienst. De 4 pijlers van de reorganisatie zijn (wordt verder toegelicht): • kernteam ICM’s (interculturele medewerker); • aparte cel ICB’s (intercultureel bemiddelaar); • nieuw: klantenparticipatie allochtonen in samenwerking met EW; • nieuw: projectgroep interculturalisering in latere fase. a. Huidige werking van de dienst interculturalisering List break2 a.a Team Intercultureel medewerkers (ICM’ers) De ICM’ers tolken (=hoofdopdracht), bevorderen de interculturele communicatie en signaleren knelpunten in de hulpverlening. Het team is een vaste partner bij de dient vreemdelingen, Lokale Adviescommissie, de hoorzittingen, de psychologische dienst, de juridische dienst, het wijkwerk, enz. De beschikbare talen in het team zijn: Arabisch / Berbers van het Noorden, Bulgaars, Slowaaks/ Tsjechisch, Russisch, Spaans en Turks. In 2011 namen ze in het totaal 5.881 individuele opdrachten op. (in 2010 waren er 4.979 individuele opdrachten) a.b Groepssessies nieuwe EU-burgers (Bulgaren en Slowaken) Wij organiseren samen met de dienst Vreemdelingen de verplichte groepssessies voor de nieuwe EU-burgers. Het gaat over de groep cliënten Bulgaren en Slowaken/Tsjechen. Rekening houdend met het dalend aantal nieuwe aanvragen en de beperkte inschrijvingen per week, beslisten we in overleg met de dienst Vreemdelingen om vanaf november maar 1 groepsbijeenkomst per maand en per taalgroep te organiseren (voordien wekelijkse groepssessies). Het onthaal verwijst elke nieuwe cliënt door naar de eerstvolgende groepssessie. De cliënten krijgen informatie over het sociaal zekerheidssysteem in België, het rechten- en plichtenverhaal binnen OCMW Gent, informatie over diensten, … Een ICB’er leidt de groepssessie, met tolkondersteuning van ICM of een tolk van TV Gent. a.c Aantal inschrijvingen en aanwezigheden Er werden in totaal 202 cliënten voor de groepssessies ingeschreven, van wie er 156 effectief aanwezig waren (77.23 %). In 2010 waren er 774 cliënten ingeschreven en 553 125 aanwezig (71.15 %). Zolang cliënten niet aan de groepssessie deelnemen, wordt er voor hen geen leefloondossier geopend. a.d GOAL – Gemeenschappelijk Onthaal voor Allochtonen Sedert 1 april 2011 organiseert de dienst Interculturalisering de Goalsessie. Alle anderstalige cliënten zijn verplicht om de Goalsessie te volgen. Goal informeert de cliënten over het activeringstraject, de sociale zekerheid, taaltraject, over hun rechten en plichten binnen het OCMW Gent,… Een ICB’er leidt de Goalsessie, met tolkondersteuning van ICM/ een medewerker van SD/ TV Gent. Er zijn 8 taalgroepen en 1 restgroep (Turks, Engels, Albanees, Arabisch Maghrebijns, Arabisch Klassiek, Russisch, Slowaaks, Frans en Restgroep). a.e Aantal inschrijvingen en aanwezigheden In 2011 werden er 567 cliënten doorgestuurd, van wie er 300 effectief aanwezig waren (52.9 %). In 2010 waren er 658 ingeschreven, 307 cliënten effectief aanwezig (46.6 %). b. Toekomstige werking dienst interculturalisering b.a Kernteam ICB’s Dit team is al gevormd en is actief in de huidige werking. b.b Cel ICB’ers met hoofdmaatschappelijk werker (HMW) interculturalisering als methodische aanstuurder In deze groep kunnen zowel consulenten als maatschappelijke werkers van allochtone origine zitten. Deze ICB’ers zullen in een andere team werken, onder de HMW van dat team (wijken, OTC, andere diensten), maar beperkt inzetbaar als intercultureel bemiddelaar in de ICB-cel. De kerntaak is bemiddeling in “moeilijke dossiers”. De cel start op dit moment met 1 maatschappelijk werker (3/5). Zij werkt halftijds voor Integrale gezinsbegeleiding. Zij wordt aangestuurd door een HMW van Gent Noord en wordt meegeteld in de cijfers van de Integrale Gezinsbegeleiding. Vanaf 1 februari 2012 komt zij voltijds werken en zal ze 1.5/5 “vrijgesteld” worden als “eerste aanspreekpunt” voor vragen naar interculturele bemiddeling. Slowaaks/Tsjechisch consulent (2.5/5) zal ook deel uitmaken van de ICB-cel. Deze cel wordt nog verder uitgebouwd. b.c Klantenparticipatie allochtonen: aansturing Emancipatorische Werking en HMW dienst interculturalisering Allochtone cliënten zijn nog niet betrokken in het project klantenparticipatie EW. De dienst Interculturalisering gaat samen met de EW een nieuwe groep opstarten. Deze groep zal rekruteren uit de art.60- bedienden met allochtone roots. De eerste bijeenkomst van klantenparticipatie allochtonen vindt in maart 2012 plaats. Prioritaire thema’s: handhavingsbeleid, intercultureel activeren,… b.d Projectgroep interculturalisering Deze projectgroep werkt het thema interculturalisering naar SD verder uit. In deze werkgroep hebben maatschappelijke werkers, administratieve en technische medewerkers van SD zitting. Deze werkgroep wordt in een latere fase opgestart. 126 c. Het doel van deze reorganisatie: • duidelijker profilering van het kernteam ICM’ers; • breder draagvlak creëren voor interculturalisering door deelname van medewerkers uit diverse diensten; • volledig potentieel van in SD aanwezige ervaringskennis benutten; • geringe belasting voor de diensten wat de cel ICB’s betreft; medewerkers worden zoveel mogelijk ingezet binnen thema’s/projecten die hun eigen dienst aanbelangen; geringe tijdsinvestering per medewerker. 10.5 OTC Leerwerkplekken List break2 • Aanbod Een tewerkstelling/opleiding binnen de projecten kan beschouwd worden als een fase binnen een traject. In de projecten is binnen de tewerkstelling een viervoudig aanbod aanwezig: List break 1. opdoen van werkervaring; 2. algemene vorming; 3. technische vorming; 4. individuele Trajectbegeleiding. • Concrete activiteiten In totaal zijn er binnen de Projectwerking een 65-tal cursisten tewerkgesteld. 10.5.1 De Karwijdienst Het aantal opdrachten voor de Karwijdienst groeide in 2011 lichtjes, terwijl het personeelsbestand ongeveer status-quo bleef. De opdrachten bestaan uit schilderen en behangen als hoofdactiviteit, en daarnaast uit isolatie- en elektriciteitswerkzaamheden, loodgieterij, sanitair, vloerbedekking leggen, vloeren, tegelzetten, schrijnwerk, tuinonderhoud en ontruimingen. De dienst bestaat uit vijf ploegen cursisten art. 60 en andere contractuelen (vast, sociaal activa, wep+, sine), onder leiding van 5 technisch begeleiders. De groep bestaat inclusief omkadering uit een veertigtal personen. We werken voor drie soorten aanvragers: Gentse particulieren met een laag inkomen, de Dienst Wonen en een aantal Gentse vzw’s De 5 werkploegen voerden zoals in 2010 permanente opdrachten uit voor: • particulieren: twee ploegen voeren de opdrachten uit voor de particuliere aanvragers, ons doorgestuurd vanuit de diverse welzijnsbureaus; • dienst Wonen: één ploeg onderhoudt de huur- en noodwoningen van Dienst Wonen (patrimonium dat nog geleidelijk uitbreidt); 127 • CAW Artevelde: één ploeg is toegewezen aan het op orde houden/brengen van het patrimonium van CAW Artevelde (structurele samenwerking op jaarbasis); • de Energiesnoeiers: één ploeg voert isolatiewerken uit bij particuliere aanvragers; • andere vzw’s: werden verdeeld tussen de verschillende ploegen. a. Particulieren List break2 Mensen met een laag inkomen kunnen via hun maatschappelijk werker een aanvraag doen voor een karwei. De aanvragen worden aan de KarWIJdienst doorgegeven. Een technisch begeleider neemt contact op met de cliënt en spreekt verder af voor de uitvoering ervan. De materialen kan de cliënt zelf aankopen of via de dienst verkrijgen tegen een goede prijskwaliteitsverhouding. Bij grotere werkzaamheden maken we een bestek op, zodat de cliënt geen onverwachte factuur ontvangt. We hebben een getrapte tarifering naargelang het inkomen van de cliënt. Zo betaalt iemand met een leefloon 2 euro per werkuur. Mensen die boven ons inkomensplafond vallen, komen niet in aanmerking voor onze dienstverlening. In 2011 zijn er net 593 opdrachten effectief uitgevoerd, 13 meer dan in 2010.Hieronder vallen weer de vele kleine loodgieterkarweien op, terwijl qua tijdsinvestering de decoratiewerkzaamheden opnieuw de spits afbijten. b. Dienst Wonen De dienst Wonen van OCMW Gent werkt als een sociaal verhuurkantoor, dat naast een aantal noodwoningen diverse woningen (appartementen, studio’s, huizen) huurt op de privéwoonmarkt en doorverhuurt aan het OCMW-cliënteel. De Karwijdienst onderhoudt deze woningen en doet de noodzakelijke woonaanpassingen, decoratiewerkzaamheden en herstellingen. In 2011 werden er 305 karweien uitgevoerd voor Dienst Wonen (2010: 462. Deze daling is te verklaren door het grotere aantal privé-aanrekeningen) c. CAW Artevelde Met CAW Artevelde werd in november 2008 een overeenkomst afgesloten om gedurende één jaar één vaste ploeg ter beschikking te stellen om voornamelijk decoratiewerkzaamheden uit te voeren in hun diverse diensten. Deze jaarovereenkomst werd inmiddels, na een gezamenlijke positieve evaluatie, driemaal hernieuwd (ook voor 2012). Volgende gebouwen friste de Karwijdienst in 2011 op: kantoren Prinsenhof, kantoren Pekelharingstraat, huis van het Woonteam in de Dracenastraat, huis van begeleid wonen in de Meibloemstraat, maatschappelijke zetel op de Oude Houtlei, inloopcentrum en brugteam (bijstandsteam) in de Pannestraat, Klemens Vrouwen, opvanghuis voor mannen aan de Hundelgemsesteenweg, een vluchthuis voor vrouwen, Crisisonthaal De Schelp d. Energiesnoeiers: Onze 6 energiesnoeiers voerden het afgelopen jaar verder energiescans uit, in samenwerking met vzw ReGent. Bij een eventueel 2de huisbezoek werkten ze op vraag van de bewoners aan kleine energiebesparende maatregelen. In 2011 werden 29 woningen geïsoleerd en 15 energiebesparende maatregelen uitgevoerd bij mensen met een laag inkomen. De aanvrager kon bovendien een beroep doen op meerdere subsidiekanalen (provinciaal, stedelijk, ReGent, OCMW Gent) om de eigen rekening zo laag mogelijk te houden 128 e. Andere vzw’s: Enkele Gentse vzw’s hebben ons gevraagd eenmalig bepaalde werkzaamheden uit te voeren in hun gebouwen: • Casa Rosa: schilderen en plaatsen van vloerbekleding in verschillende lokalen. • Onze-Lieve-Vrouw Ter Hoyen: schilderen van lokalen. • Parochiale werken Baarle Drongen: schilderen van lokalen. • Odice: schilderen van lokalen, plaatsen van gipskartonwanden, maken van inbouwkasten, plaatsen van keuken,… 10.5.2 De Poetsploeg De Poetsploeg van het OTC bestaat uit een tiental medewerkers onder leiding van één instructrice. De ploeg staat voornamelijk in voor het onderhoud van de eigen gebouwen (kantoorruimtes en loodsen) en de huurwoningen van dienst Wonen. Daarnaast hebben we op vraag van andere OCMW-diensten externe poetsopdrachten uitgevoerd: de Emancipatorische Werking, de Vakantiewerking en de Nachtopvang Daklozen 10.5.3 De Laadbrug en Schuitschaaf Het eigen kwartaaltijdschrift van de Laadbrug en de Schuitschaaf (Huisnummer Zes: de krant van de achterkant), dat in april 2010 het levenslicht zag, werd voortgezet en heeft ondertussen een heuse redactieraad, die bestaat uit cursisten en begeleidend personeel. Via het tijdschrift willen we de deelnemers aan de projecten Laadbrug en Schuitschaaf meer bij de werking betrekken. We willen de link leggen naar de verwerving van competenties tijdens het contract. Ook willen we een brug leggen naar opleiding/tewerkstelling, niet alleen tijdens maar ook na het contract. We willen dat de cursisten met elkaar kennis kunnen maken op een manier die losstaat van het werk. Er verschenen 3 nummers. List break2 a. De Laadbrug De Laadbrug verzorgt een deel van de materiële dienstverlening aan OCMW-cliënten. De taken van onze cursisten zijn: afhaling van schenkingen, levering van meubilair in bruikleen, ontruimingen en verhuizingen van inboedels, inpakken van goederen, laden en lossen van meubilair en huisraad, stapelen van goederen, magazijnbeheer van binnengekomen meubilair uit schenking, demonteren en monteren van meubilair en kleine herstellingswerken aan meubilair. a.a Uitgevoerde opdrachten levering verhuis opslag terughaling ontruiming schenking TOTAAL 2010 120 181 2 35 17 143 498 2011 84 168 0 26 9 151 438 129 a.b Enkele details Verhuizen met privé verhuislift Verhuizen met eigen lift Aantal verschillende klanten die een aanvraag deden voor levering en/of verhuis 9 34 275 In 2011 vonden 3 opleidingen verhuizer drager/verhuizer inpakker plaats met in totaal 12 deelnemers. Ook verzorgden onze instructeurs 3 opleidingen ‘heffen en tillen’ voor de vzw Een Open Plaats. a.c De Laadbrug neemt deel aan het ESF-project HR Unltd. Het Europees Sociaal Fonds (ESF)-project beoogt een samenwerking tussen een aantal sociale economieprojecten en privé-firma’s. Die moet tot de ontwikkeling van een methodiek ontwikkeld, die na uitvoering op onze werkvloeren, de kansen op doorstroming van onze sociale economiemedewerkers naar het normaal economisch circuit bevordert. Los van een concrete methodiek, is de netwerking al een belangrijke meerwaarde van het project. b. De Schuitschaaf De Schuitschaaf beoogt een harmonieuze samenwerking tussen de deelprojecten algemene houtbewerking, restauratie en meubelschilderen. Onze samenwerking met vzw Poseidon stond in de kijker. De vzw liet aan de hand van een originele sloep uit 1951 een mal bouwen waaruit een casco werd ‘geboren’. De Schuitschaaf zorgde voor de houten binnenafwerking van de sloep. Op 18 februari stelden we deze voor op de Belgian Boatshow in Flanders Expo. Op 7 mei werd het indrukwekkende roei- en zeilschip gedoopt en in gebruik genomen door de zeescouts van De Wilde Eend. b.a Uitgevoerde opdrachten • 3 gemarquetteerde meubelstukken voor Design museum Gent; • 10 kinderhoekjes welzijnsbureaus; • 3-delige vergadertafel Eclips; • 19 hulpmiddelen voor ergo@home; • stemhokjes; • restauratie 50 stuks meubilair voor verkoop via Kringwinkel; • prikbord A4 ldc De Thuishaven; • 3 pashokjes; • houtstaat CVO opleiding; • 25 kwartierkoffers vzw Poseidon; • werktafel De Schuitschaaf; • 3 opbergkarren voor De Laadbrug; • afwerking Sloep vzw Poseidon; • bloembak op hoogte vzw Home Claire; 130 • 25 Kadertjes met plexi; • 3 kinderhoekjes welzijnsbureaus; • reparatie bloembak wzc Het Heiveld; • voetbalkooi Extratime; • afwerking tweede sloep vzw Poseidon; • fotohouders Wegwijs; • afwerken dak vogelkooi wzc Het Heiveld; • kiosk Wibier; • GOCA kader; • vitrinekast loods; • reparatie bloembak wzc Het Heiveld; • bureel opbergkasten De Schuitschaaf; • dossierkastje; • greppels EW; • kast; • decors; • attributen decors; • brievenhouders; • materialenkar De Schuitschaaf; • deur dienst Wonen; • beschermkasten pc; • 3-delige vergadertafel dienst Vreemdelingen; • fotohouders Wegwijs (250 stuks); • houtstaat aanmaken CVO; • kerstkraam wzc Zonnebloem; • elanden wzc De Liberetyt; • toilet Ergo@Home; • 16 Kerstkramen ldc De Horizon; • 300 kaarsenhouders. * de afgewerkte producten vanuit de schrijnwerkerij komen hierna terecht in de afdeling meubelschilderen. b.b • Gerealiseerde opleidingen Uitgevoerde interne opleidingen hout ♦ Trappen: 1 cursist; 131 ♦ Deuren: 1 cursist; ♦ Daken: 6 cursisten. • Opleidingen via het Centrum voor Volwassenenonderwijs Leerdorp ♦ Opleiding basis machinale houtbewerking: 14/2/2011 tot 25/2/2011 (7 van onze cursisten namen deel) ♦ Opleiding basis manuele houtbewerking : 10/10/2011 tot 21/10/2011 (3 van onze cursisten namen deel) ♦ Opleiding basis machinale houtbewerking: 21/11/2011 tot 2/12/2011 (2 van onze cursisten namen deel) Alle cursisten behaalden hun certificaat. 10.6 Emancipatorische Werking 10.6.1 Basiswerkingen Ledeberg en ‘t Centrum De basiswerking is een groepswerking gericht op ontmoeting en versterking van zelfbeeld, kennis en vaardigheden. Daarnaast brengt ze de deelnemers in contact met organisaties, activiteiten en mogelijkheden die hun leefwereld en zelfontplooiing verrijkten. EW spreekt hen op de eerste plaats aan op wat ze wel kunnen realiseren in functie van persoonlijke groei en ontwikkeling. De deelnemers werken in een warme en veilige groepssfeer en de activiteiten komen tot stand vanuit hun eigen ervaringen. De individuele opvolging gebeurt via een individueel activeringstraject voor elke deelnemer, dat digitaal geregistreerd wordt in een cliëntdossier. Tijdens het evaluatiegesprek benoemen we ‘groei’ formeel en registreren we de zeven basiscompetenties. Hierdoor krijgt het uitstroomprofiel vorm. EW heeft blijvende aandacht voor verdere doorstroming uit de groepswerking naar bestaande initiatieven. Dit bevordert een verdere integratie/activering van de mensen, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk. Vanuit overwegingen inzake rationele en efficiënte inzet van middelen waren er in 2011 nog 2 basiswerkingen List break2 a. Basiswerking Ledeberg Deze werking is stevig verankerd in het netwerk van welzijnsorganisaties in de wijk Ledeberg/Gentbrugge en in het wijkbureau zelf. 132 Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan Waarvan 23 18 5 33 7 3 Doorgestroomd 2.vrijwilligerswerk 1 tewerkstelling 4 Uitschrijving: 1 Afstand te ver 1 Belemmerende medische problematiek 1 Niet te motiveren naar groepswerk 1 Te belemmerende psycho-sociale problematiek Actief bestand op 31/12/2011 16 Doorgestroomd en nog actief in BW Ledeberg 7 Enkel actief in BW Ledeberg 9 1 Arbeidszorg 2 AZP 1 Getuigenissen OCMW-info + ‘Her’verhalen (Klantenparticipatie) + Klantenparticipatie 1 Opnieuw je eigen centen beheren + Vrijwilligerswerk + Bougez Bougez + Klantenparticipatie 1 Tewerkstelling buiten het OCMW 1 Werkstage in functie van art. 60 In 2011 namen 23 cliënten deel aan de Basiswerking in Ledeberg. We zijn het jaar gestart met 18 cliënten en er kwamen 5 nieuwe groepsleden bij. In de loop van 2011 stopten 7 mensen hun deelname, van wie er 3 zijn doorgestroomd. De 4 anderen stopten wegens andere belastende factoren. We eindigen het jaar met een bestand van 16 groepsleden, van wie 7 groepsleden ook vanuit de BW al doorgestroomd zijn naar andere initiatieven terwijl ze nog naar de groepswerking mogen blijven komen. De Basiswerking vervult voor hen een ankerplaats, waar ze hun ervaringen op de externe vloer kunnen delen en vormt een tussenstap in hun activeringstraject. b. Basiswerking ‘t Centrum Vanuit de fusie (eind 2010) tussen BW Sint Amandsberg en BW Gent Noord is Basiswerking ’t Centrum ontstaan. We hebben door de fusie wel een aantal groepsleden verloren, niettegenstaande onze extra inspanningen om de groepscohesie te bevorderen met o.m. een uitstap naar Parijs. Verder was er ook meer aandacht voor externe contacten, bijv. de toeleiding naar activiteiten van het Buurtcentrum, deelnemen aan de turnlessen in het Wijkgezondheidscentrum, … 133 Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan Waarvan 37 32 5 40 20 4 Doorgestroomd 1 Vrijwilligerswerk 1 Hulpverlening: ontwenningskliniek 1 PWA 1 Opleiding Leerpunt 16 Uitschrijving: 4 Te belemmerende psycho-sociale Problematiek 2 Verhuis 7 Niet te motiveren naar groepswerk door de fusie van WB Gent Noord en BW Sint-Amandsberg 1 Psychiatrische problematiek 1 Alcoholverslaving 1 Medische problemen: herseninfarct Actief bestand op 31/12/2011 17 Doorgestroomd en nog actief in BW ‘t Centrum 6 Enkel actief in BW ‘t Centrum 11 1 Bougez Bougez 1 Bougez Bougez + Wegwijzerwerking + Kansarmoedegesprek 1 Bougez Bougez + ‘Her’verhalen (Klantenparticipatie) 1 Bougez Bougez + Kansarmoedegesprek + Getuigenissen OCMW-info 1 Bougez Bougez + Perfect is saai! 1 Kansarmoedegesprek + Klantenparticipatie In de loop van 2011 kende Basiswerking ’t Centrum een verloop van 37 groepsleden (bestaande en nieuwe toeleidingen). We zijn het jaar gestart met een bestand van 32 cliënten. Dit aantal is vrij hoog gezien de groep van de BW Sint Amandsberg, eind 2010 toegeleid was naar Basiswerking ‘t Centrum. In 2011 kwamen 5 nieuwe cliënten bij. In de loop van 2011 stopten 20 mensen hun deelname waarvan 4 zijn doorgestroomd. De 16 anderen stopten omwille van andere belastende factoren, zoals geen interesse na de fusie. Eind 2011 hadden we 17 groepsleden waarvan 6 reeds een extern engagement aangingen. 134 10.6.2 Perfect is saai List break2 a. Doelstellingen van het project en methodiek Dit project wil de deelnemers versterken in hun gevoel van innerlijke en uiterlijke schoonheid d.m.v. interactieve workshops over o.a. lichaamsbeleving en –verzorging, zelfbeeld, relaxatie en persoonlijk stijladvies. Wie zich uiterlijk verzorgt, voelt zich beter in zijn vel. Wie zich beter voelt van binnen, ziet er ook beter uit. Zo wordt er gewerkt aan het zelfbeeld en de zelfwaardering van de cliënten. Daarnaast leren deelnemers ook wat de verwachtingen zijn van onze maatschappij en van de arbeidsmarkt en hoe ze dit alles moeten aanwenden tijdens hun integratie in onze maatschappij. We staan stil bij zaken als kledij, kapsel e.d., maar ook bij de lichaamsexpressie van de deelnemers en hoe ze overkomen naar de buitenwereld, bv. bij sollicitaties, vrijwilligerswerk, … Daarnaast werken we aan taalverwerving en aan competenties zoals samenwerking, leren organiseren, communicatie,… Tijdens de groepsevaluatie van het project haalden we het belang van de verweving van deze 2 facetten aan. Door bij de start van het project te kiezen voor concrete workshops rond make-up, kledij, vorming over maatschappijbeeld, voelde de nieuwe groep zich meteen op zijn gemak. Later kwam er ruimte om ook de gekwetste binnenkant aan te raken en de verbinding tussen beide zichtbaar te maken. Zo creëerden we ruimte voor iets nieuws. Verdere stappen in het activeringstraject naar vrijwilligerswerk kregen ondersteuning… We gingen samen op zoek naar wat deze stap voor iemand specifiek kon zijn. Het (her)ontdekken van eigen kwaliteiten deed mensen opnieuw naar de toekomst kijken. De groepsleden beleefden het proces van de groepswerkingen zeer intens. Het eindproduct, ‘de swishing’,speelde een belangrijke rol voor het engagement en de samenwerking van de groepsleden. De groepsleden konden vanuit hun eigen krachten en competenties taken opnemen om mee de organisatie van dit evenement te dragen. Het was voor hen een enorme bevestiging in het zien van hun kwaliteiten en in hun zelfwaarde. b. Cijfers • Totaal aantal doorverwijzingen: 33 • 16 cliënten zijn nooit gestart, reden: ♦ niet te motiveren (9); ♦ te belemmerende psycho-sociale problematiek (3); ♦ medische redenen (3); ♦ praktische problemen: bv. taallessen op hetzelfde moment (1). • Gestart: 17 Van hen zijn er 9 gestopt, reden: ♦ te belemmerende psycho-sociale problematiek (3); ♦ psychiatrische problematiek (2); ♦ niet gemotiveerd (2); ♦ doorstroming; bv. naar taallessen (2). • Doorstromingen tijdens het project: ♦ 1 doorstroming naar AZP (kookopleiding); 135 ♦ 2 doorstromingen naar intensieve taallessen. • 8 cliënten hebben het project beëindigd Na het einde van het project hielden we met alle groepsleden een evaluatie in het kader van hun verder activeringstraject. In totaal waren er 8 evaluaties met volgende resultaten: • vrijwilligerswerk als keukenhulp bij SOHEGA; • deelname aan groepswerking ‘klantenparticipatie’ ; • groepswerking bij Reddie Teddy en Psychologische dienst; • art. 60-tewerkstelling; • opleiding AZP, met verdere deelname als vrijwilliger in het AZP; • vrijwilligerswerk in ldc De Thuishaven. Opstart bij Psychologische dienst: ♦ deelname aan Turkse moedergroep bij De Sloep, Opstart bij psychologische dienst ♦ Psychologische dienst. Er waren 23 groepswerkingen in 2011. De eerste workshop startte op 27 maart 2011. De laatste terugkomdag vond plaats op 15 november 2011. Er volgt een individuele begeleiding naar doorstroming en activering van de groepsleden. 10.6.3 Bougez Bougez Naar analogie van alle groepswerkingen brachten we de personeelsbezetting van Bougez Bougez terug tot één voltijds equivalent. De muzikant die het project begeleidde, is een hoofdmaatschappelijk werker van het OTC. Vroeger kon hij tijd vrijmaken voor Bougez Bougez. Maar door de sterke klemtoon op activering, is het evident dat hij voortaan voltijds ter beschikking staat om zijn team in het OTC te coachen. De groepsbegeleider van Bougez Bougez was iemand met muzikale vaardigheden die zij in haar vrije tijd had ontwikkeld. Wegens gezondheids- en persoonlijke redenen besliste zij om zich niet verder meer te engageren in het project. We hebben dus nog altijd in het personeelskader een voltijdse kracht beschikbaar voor Bougez Bougez. Maar voorlopig vinden we niemand met de muzikale vaardigheden, die vereist zijn om dit project te begeleiden. Momenteel leggen we contacten met sociaal-artistieke gezelschappen uit het Gentse om eventueel samen een soortgelijk project als Bougez Bougez te organiseren. Tot op vandaag zonder resultaat. De groepsleden werden intussen individueel verder begeleid naar een ander engagement naast Bougez Bougez. 136 Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen Aantal optredens Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan Waarvan 32 28 4 29 8 16 2 Doorgestroomd 1 Klantenparticipatie 1 Hulpverlening intern: psychologische dienst 14 Uitschrijving: 1 Niet passend in de doelgroep 1 Medische redenen: langdurige Hospitalisatie 3 Niet te motiveren naar groepswerk 1 Cliënt overleden 2 Andere 1 Psychiatrische problematiek 1 Medische reden 2 Te belemmerende psycho-sociale Problematiek 1 Minder mobiel 1 Zelfstandige Actief bestand op 31/12/2011 16 Doorgestroomd en nog actief in Bougez Bougez 13 Alleen actief in Bougez Bougez 3 1 Sint-Jozef 1 Klantenparticipatie + Getuigenissen OCMW-info + Kansarmoedegesprek + Opleiding Leerpunt 1 Vrijwilligerswerk 1 Vrijwilligerswerk vzw Jong + Opleiding orthopedagogie 4 Digi-Tale 1 Arbeidszorg: Heiveld 1 Individuele sociale begeleiding 1 Kansarmoedegesprek + Digi-Tale + Klantenparticipatie + Getuigenissen OCMW-info 1 Ldc Ten Hove 1 Klantenparticipatie In de loop van 2011 kende Bougez Bougez een verloop van 32 groepsleden (bestaande en nieuwe toeleidingen). We startten het jaar met een bestand van 28 cliënten. In 2011 kwamen 4 nieuwe cliënten bij. In de loop van 2011 stopten 16 mensen hun deelname, van wie er 2 zijn doorgestroomd. De 16 anderen stopten wegens andere persoonlijke belastende factoren. Eind 2011 hadden we 16 groepsleden, van wie er al 13 een extern engagement aangingen. 137 10.6.4 Digitales Een gesubsidieerd project door Vrijetijdsparticipatie van mensen in armoede rond de digitale kloof en multimedia i.s.m. Vormingplus Gent-Eeklo. Dit was een tijdelijk project dat liep van februari tot eind juni 2011 met 10 bijeenkomsten. Een digi-tale is een combinatie van storytelling en nieuwe media. Het project resulteerde in 4 korte filmpjes die deelnemers zelf maakten over een eigen ervaring of verhaal in Bougez Bougez. 10.6.5 OCMW info Na het proefproject ging deze vormingsdag voor nieuwe OCMW-cliënten effectief van start in 2011. In 2011 had deze vorming 30 keer plaats en waren er 583 inschrijvingen: • 238 cliënten waren aanwezig op OCMW-info (40,82%). 345 personen waren afwezig (of 59,17%). • 16 personen waren verontschuldigd (of 2,74%). 238 activeringsdoelwitten zijn overgemaakt aan de collega wijkwerkers. • een gemiddelde opkomst van 8 deelnemers per vormingsdag (i.p.v. de verwachte 25) Het aanwezigheidspercentage van deze vorming is minder dan de helft. De welzijnsbureaus zijn hierover ingelicht en streven ernaar om in 2012 het aantal aanwezige cliënten te doen stijgen. 10.6.6 Getuigenissen OCMW-info Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen 9 0 9 3 7 2 Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan Doorgestroomd 0 Waarvan Actief bestand op 31/12/2011 Doorgestroomd en nog actief in Getuigenissen ocmwinfo Uitschrijving: 1 Andere 1 belemmerende psycho-soc. problematiek 7 2 1 Klantenparticipatie 1 Opnieuw je eigen centen beheren 138 10.6.7 Dialooggroep klantenparticipatie Deze groepswerking staat in voor participatie en dialoog met de doelgroep en wil door emancipatorisch groepswerk de mensen een stem geven in de organisatie. Dit gebeurde via gespreksgroepen rond actuele thema’s, die gerelateerd zijn aan de hulp- en dienstverlening (aan de doelgroep) van het OCMW. Door participatie en dialoog met de doelgroep proberen we de drempels in de hulpverlening te verlagen. De dialooggroep kan worden ingeschakeld: • voor schriftelijke communicatie naar de doelgroep; • als klankbordgroep rond een specifieke maatregel; • als partner in een beleidsproces; • en als meewerkende partner in vormingen en dialoogmomenten. Om dit waar te maken, werken we met een pool waaruit we mensen kunnen selecteren voor specifiek opdrachten. Voor de deelnemers uit deze pool organiseerden we opnieuw een vorming (5 bijeenkomsten) in samenwerking met Leerpunt rond de competenties, die noodzakelijk zijn voor dialoog en participatie. Deze vorming kent een vervolg in 2012. Tegelijk werken we expliciet aan competentieversterkend werken. Hiervoor ontwikkelden we, in samenwerking met het OTC, een nieuw coachingsinstrument binnen het kader van dialoog en participatie. List break2 a. Samenstelling en opzet We beschikken over een pool van deelnemers aan de dialooggroep van 23 personen. De werking legde de focus niet direct op doorstroming en activering, maar wel op participatie en dialoog. Er vonden 56 bijeenkomsten plaats in 2011. Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan 23 22 4 56 3 2 Doorgestroomd 1 vrijwilligerswerk in natuurvereniging 1 werkt deeltijds met dienstencheques 1 Uitschrijving: 1 belemmerende psycho-sociale problematiek Waarvan Actief bestand op 31/12/2011 Doorgestroomd en nog actief in Klantenparticipatie 7 2 getuigenissen ocmw-info 2 kansarmoedegesprek 2 opnieuw je eigen centen beheren 1 Vorming schuldhulpverlening Actief bestand op 31/12/2011 23 139 b. Realisaties • Een bevraging over de manier hoe culturele voorstellingen het best aangeboden worden aan het OCMW-cliënteel. • Een focusgroep rond het thema activering van alleenstaande ouders. • Medewerking aan de bedrijfsfilm van OCMW Gent. • Input bij de plannen rond invoeren van vormen registratie op basis van biometrische info (vingerscanning). • Input bij de concrete implementatie van het e-loket van de stad Gent. • Input bij het project “digitale inclusie” van Midis. • Medewerking aan de totstandkoming van een werk-dvd, bestemd voor OCMW-info. • Medewerking aan de signalenbundel in het kader van lokaal sociaal beleid Gent. • Medewerking bij het project recup-pc’s in samenwerking met Telenet. • Input bij de vragenlijst over huisbezoeken aan maatschappelijk werkers. • Fungeren als testgroep bij de lancering van de nieuwe OCMW-website. • Kennismaking met vzw De Zuidpoort. • Getuigenissen over armoede opzetten voor scholen secundair onderwijs uit Melle en Hoogstraten. • Vorming met Leerpunt (o.m. computercursus). • Groepsgesprekken rond de missie en de visie van de dialooggroep klantenparticipatie. • Formuleren van een voorstel bij het ontwerp van de affiche van de Gentse Week tegen de Armoede. • Medewerking aan het gebruikerscolloquium ‘voorbeeldige participatie’ van Plazzo, in samenwerking met de provincie Oost-Vlaanderen (alleen personeel). • Medewerking aan diverse interne en externe werkgroepen: OCMW-stuurgroep arbeidszorg, OCMW-werkgroep OCMW-info, OCMW-werkgroep schuldhulpverlening, OCMW-klankbordgroep lokaal sociaal beleid, de werkgroep ‘armoedetoets’, de werkgroep kritisch inkomen LSB (alleen personeel). • De brochures ‘Wegwijs in het OCMW’ en’ Wegwijs in de OCMW-schuldhulpverlening’ werden verder verspreid in de OCMW-diensten. 10.6.8 In de kijker ‘Herverhalen’ In deze groepswerking vertellen mensen vanuit de generatiearmoede hun verhaal, waarbij verschillende elementen in beeld worden gebracht. List break2 a. Doelstelling: Deze groepswerking is er om mensen vanuit de kansarmoede voor te bereiden tot het brengen van een getuigenis op een doorleefde maar toch integere manier en zo een positieve boodschap over armoede te brengen. 140 Dit vooral om een genuanceerd beeld naar voor te brengen rond generatiearmoede. Er is meer dan alleen kommer en kwel in het leven. Door positieve krachten en creativiteit naar voor te brengen, kan men zichzelf en zijn leven op een meer genuanceerde manier zien en beleven. Gedichten waren hiervan het persoonlijk creatief eindproduct. Voor sommige deelnemers is dit een voortraject, om daarna door te stromen naar klantenparticipatie. Aantal doorverwijzingen Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe effectieve deelname Aantal groepswerkingen Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan 7 0 7 20 7 5 Doorgestroomd 1 Psychologische Dienst 4 Dialooggroep klantenparticipatie Waarvan 2 Uitschrijving: 1 Belemmerende problematiek 1 belemmerende psycho-sociale problematiek Actief bestand op 31/12/2011 0 In totaal namen 7 mensen deel aan dit project. Twee mensen zijn vroegtijdig uitgeschreven wegens een te belemmerende problematiek 5 groepsleden zijn doorgestroomd, van wie één naar psychologische begeleiding en 4 naar de dialooggroep klantenparticipatie. In totaal waren er 20 groepsbijeenkomsten. Daarnaast werkten de deelnemers naar een creatief einddoel. We gaven de poëziebundel ‘En nu…activeren via een creatief proces’ uit. Tijdens de Week tegen de Armoede lazen we hieruit voor. In totaal waren er 3 voordrachten voor OCMWpersoneelsleden. Door de gedichten op een creatieve te brengen op de persconferentie nav. de opening van de Week tegen de Armoede en ook voor de maatschappelijk werkers was er een link naar de verlening en omgeving van de cliënt. Door dit project werd hun zelfbeeld versterkt, hun vertrouwen vergroot en zijn de kansen om verdere stappen te zetten in hun activeringstraject gegroeid. Aantal voorstellingen: 3 Aantal deelnemers: gemiddeld 12 deelnemers per voorstelling 141 10.6.9 Vorming kansarmoede voor nieuwe medewerkers Organisatie van de vorming kansarmoede door een groepswerker van klantenparticipatie, in samenwerking met de ervaringsdeskundige in armoede en sociale uitsluiting. Deze vorming maakt deel uit van het basispakket dat nieuwe medewerkers van de sociale dienst moeten volgen. Bedoeling van deze vorming is het verwerven van inzichten in de kansarmoedeproblematiek. • Doelgroep Deze vorming richt zich tot alle nieuwe medewerkers binnen de SD. • Doelstelling Inzichten rond generatie en nieuwe armoede verbreden door het geven van feiten en cijfers rond armoede, de oorzaken en gevolgen van armoede en de verschillende verklaringsmodellen. De vorming krijgt diepgang en kleur door de getuigenissen van mensen uit de dialooggroep vanuit de generatiearmoede zelf en de link met de hulpverlening die wordt gekaderd door de ervaringsdeskundige. De verschillende elementen krijgen hun plaats in een aantal modellen (klovenkaartje, verklaringsmodel Vranken/OAseS). • Aantal vormingsessies Er vonden 2 vormingen plaats voor de nieuwe medewerkers SD Aantal deelnemers: gemiddelde groep van 12 personen 10.6.10 ’t Rondpunt In deze groepswerking zijn groepsleden uit verschillende groepswerkingen actief. De 15 groepsleden organiseren jaarlijks vier overkoepelende activiteiten van de Emancipatorische Werking: de startactiviteit, het sinterklaas- en nieuwjaarsfeest en het weekend. De activiteiten van deze werkgroep werden begin 2011 stopgezet en vervangen door een ad hoc organisatie van deze evenementen. 10.6.11 Cultuurparticipatie Deze groepswerking activeert de groepsleden van de EW door middel van deelname aan een brede waaier culturele evenementen. 165 verschillende groepsleden uit de werkingen genieten van een cultuuraanbod op maat. Deze werking kende in 2011 een forse groei. Bij wijze van vergelijking: in 2010 namen maar 47 verschillende groepsleden deel aan de culturele activiteiten. De toename van het aantal deelnemers valt te verklaren door het mooie en uitgebreide aanbod, de gerichte toeleiding naar de activiteiten en de begeleiding ter plekke. Samen onder begeleiding naar een culturele activiteit gaan, weet blijkbaar een aantal drempels weg te werken. Door onze samenwerking met Gentse cultuurhuizen kunnen we een divers aanbod aanbieden. Zo werken we o.a. samen met NTGent, Kunstencentrum Vooruit, Victoria Deluxe, Theater Scala, Studio Skoop. Voor de samenwerkingen met Studio Skoop en Victoria Deluxe konden we ook beschikken over middelen vanuit de socio-culturele 142 participatie. Zelfs in het kader van het Festival van Vlaanderen en Jazz Gent konden we aan onze leden een mooi aanbod doen. Om samen met begeleidend personeel een boeiend, gevarieerd en divers aanbod voor onze groepsleden samen te stellen, werkten we in 2011 met een 12-koppige werkgroep cultuur. In 2011 presenteerden we volgende voorstellingen: • 10 feb – Anouar Brahem Quartet; • 28 feb – Les Barons – Studio Skoop; • 3 mrt – Ik zeg altijd de waarheid, maar niemand gelooft mij – Victoria Deluxe (documentaire); • 9 mrt – Allo Allo – Theater Scala ; • 1 apr – Gents Boksgala ; • 14 apr – Garry Hagger – Capitole ; • 20 apr – Horse – Vooruit; • 21 apr – Charlie and the Chocolate Factory – Studio Skoop; • 19 mei – Kommilfoo – NTGent; • 8 jul – Jazz Gent; • 3 sept – documentaire ‘Camino Deluxe’ (wintervoettocht Victoria Deluxe naar Santiago de Compostela) in de Sint-Baafsabdij Gent; • 22 sept – Tuur Floorizone – Vooruit; • 30 sept – BBC Symphonic Orchestra – Festival van Vlaanderen; • 27 okt – Brazilian Underground – Vooruit; • 10 nov – Tom Lanoye – Vooruit; • 18 nov – Tutti Fratelli – NTGent; • 7 Dec – De Gedroomde Stad – Victoria Deluxe –generale repetitie; • 8 dec – Compagnie Cecilia – Vooruit; • 22 dec – Aida – NTGent; • 04/11 Knoester en berkelientje; • 24/11 The Adventures of Tintin. • 12/12 Schellebelle. In het kader van de reorganisatie van de dienst Activering werd eind 2011 bekeken of er rond cultuurparticipatie een andere aanpak wenselijk is. De beslissing hierover wordt pas later genomen. De tot de zomer van 2012 lopende afspraken rond geplande voorstellingen worden sowieso nagekomen. 143 10.6.12 ‘Opnieuw je eigen centen beheren’ In januari 2011 ging het project ‘Opnieuw je eigen centen beheren’ voor de derde keer van start en eindigde in juli 2011. Deze module vond plaats in het welzijnsbureau Nieuw Gent. Dit project is een samenwerking tussen Emancipatorische Werking, Leerpunt en de Juridische dienst. Ook de ervaringsdeskundige werkte eraan mee. Aantal doorverwijzingen Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten Aantal effectieve deelnemers Aantal groepsleden einde project Aantal groepswerkingen Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan 24 1 23 16 11 20 16 11 einde project 3 belemmerende medische problematiek 1 psychiatrische problematiek 1 andere engagementen Actief bestand op 31/12/2011 0 We kregen 24 doorverwijzingen door vanuit het wijkwerk, van wie 17 cliënten gemotiveerd waren om deel te nemen aan de werking. Van hen namen we een intake af. We gingen effectief van start met 16 groepsleden. Na enkele werkingen haakten 4 cliënten af (gezondheidsproblemen, niet gemotiveerd, tijdsgebrek door andere engagementen). Een groep van 11 cliënten haalde de eindstreep van het project. In totaal waren er 20 werkingen. Het opleidingsniveau lag opvallend laag: de meesten hadden een buso- of beroepsscholing die dikwijls niet afgemaakt was. 3 groepsleden konden heel moeilijk rekenen, lezen en schrijven. De reden van doorverwijzing was uiteenlopend: per deelnemer waren er ook verschillende redenen mogelijk: • na het project voldoende zelfzeker zijn om te stoppen met budgetbeheer (3); • vaardigheden aanleren (zoals betalingen doen)(6); • kennis verhogen (van o.a. juridische zaken)(6); • gemotiveerd worden om de overstap te maken naar collectieve schuldenregeling (3); • toekomstige schulden vermijden door te werken aan bestedingsgedrag (6). Belangrijk om op te merken is dat maar een klein gedeelte deelneemt aan het project met de bedoeling op korte termijn effectief te stoppen. In overleg met de wijken blijkt dat het voornamelijk de ‘zorgdossiers’ zijn die worden doorverwezen. Van de 11 groepsleden die het volledige traject hebben gevolgd zijn: • na het project – stappen in schuldhulpverlening ♦ 3 groepsleden overgestapt naar collectieve schuldenregeling zonder budgetbeheer binnen OCMW Gent; ♦ 4 groepsleden kunnen momenteel nog niet stoppen met budgetbeheer omdat ze nog schulden moeten afbetalen en hun inkomen te laag is; 144 ♦ 2 groepsleden stopten effectief met budgetbeheer en gingen over op eigen beheer; ♦ 2 groepsleden doen alles al in eigen beheer mét budgetbegeleiding, van wie er 1 wegens psychische beperking in budgetbegeleiding zal blijven. • Op vlak van uitstroom: We merken dat de groepswerking ook haar resultaten oplevert op vlak van activering. Door het samenkomen in groep verbreedt het netwerk van de deelnemers en wordt hun sociaal isolement doorbroken. Bijna alle groepsleden zetten een stap in hun activeringstraject: • 3 groepsleden gaan meewerken aan de interne vorming schuldhulpverlening. • 1 groepslid volgt een werkstage bij de VDAB. • 1 groepslid werkt 3 halve dagen binnen het project arbeidszorg van Ateljee. • 1 groepslid is actief binnen klantenparticipatie, 2 groepsleden zijn al actief binnen AZP en een ander groepslid maakt de overstap. • 3 groepsleden gaan een pc-opleiding volgen bij Leerpunt (ze maakten al kennis met Leerpunt in het project). In 2011 ontwierpen we in overleg met de competentiecoach van het OTC een document, met specifieke competenties voor het project. Dit document gebruikten we vanaf 2011 als opvolgings- en evaluatiedocument. In 2011 bekeken we, samen met de werkgroep schuldbemiddeling, in hoeverre het opzet van het project aansloot bij de behoeften van het wijkwerk of in welke mate we het moesten, wijzigen, door meer te gaan werken op de effectieve uitstroom en de nazorgfase. Dit houdt ook in dat de er meer doorverwijzingen moeten komen van mensen die op korte termijn willen stoppen met budgetbeheer en dat de nazorgfase binnen het budgetbeheer explicieter moet worden gemaakt. Uiteindelijk kozen we ervoor om de huidige werking te behouden en ook de zorgdossiers een plaats te blijven geven in dit project. 10.6.13 Vorming Schuldhulpverlening De vorming schuldhulpverlening vindt in principe twee maal per jaar plaats voor de maatschappelijk werkers van de verschillende wijken. Deze vorming gebeurt in samenwerking met de Juridische dienst. De Juridische dienst geeft voornamelijk info rond het draaiboek schuldhulpverlening, waarna er in dialoog wordt gegaan met de groepsleden. Bedoeling is dat alle maatschappelijk werkers deze vorming volgen. Als voorbereiding van de vorming schuldhulpverlening voor maatschappelijk werkers werden er drie groepsbijeenkomsten georganiseerd. Aantal cliënten (totaal) Nieuwe cliënten Aantal groepswerkingen Aantal vormingen 3 3 3 0 Aangezien er onvoldoende inschrijvingen waren is deze vorming niet doorgegaan. Dit wordt verder opgenomen met de dienst Vorming. 145 10.6.14 Ervaringsdeskundige Het werkterrein van de ervaringsdeskundige bevindt zich op twee niveaus: • individueel hulpverleningsniveau; • en op het niveau van de organisatie. a. Individueel hulpverleningsniveau List break2 In 2011 waren er 30 interventies bij verschillende aanvragen vanuit de wijken. De meeste interventies bestonden uit ondersteuning van de maatschappelijke werker als de hulpverlening wat vast liep (weerstanden tegen activering, het rechten en plichten-verhaal, ondersteuning bij huisvestingsproblematiek..). b. Niveau van de organisatie • Vormingen kansarmoede voor nieuwe medewerkers De vorming kansarmoede voor nieuwe medewerkers werd vanaf 2010 opgenomen door de EW. De theoretische basis is gebleven doch de link met de actieve inbreng van de groepsleden van klantenparticipatie is versterkt en is meer structureel in de vorming ingebouwd aan de hand van de 5 kloven. Een medewerker van de dialooggroep Klantenparticipatie geeft, samen met de ervaringsdeskundige, deze vorming. Aantal vormingen: 2 Aantal bereikte medewerkers: gemiddeld 12 per vorming • Getuigenis Meewerken aan artikels voor de pers rond het eigen levensverhaal • Week tegen de Armoede Overleg met Armoedecel Stad Gent: 3 • OCMW-info Meewerken in de infosessies voor nieuwe cliënten Aantal sessies waaraan deelgenomen: 10 • Meewerken in verschillende groepswerkingen: Herverhalen:15 Klantenparticipatie: 10 ‘Opnieuw je eigen centen beheren’: 4 • Meewerken een werkgroepen Deelname aan de werkgroep handhaving: 2 • Externe engagementen ♦ vergadering armoedetoets Gent; ♦ werkgroep vzw De Link rond implementatie van de methodiek in OCMW’s; 146 ♦ meewerken aan het colloquium van de provincie rond ‘participatie’. • Implementatie van de methodiek Info-momenten georganiseerd in de verschillende equipes van welzijnsbureau Nieuw Gent + De Baai + evaluatie in de Brugsepoort Totaal: 5 10.6.15 Samenwerking met sociaal artistiek theater Victoria Deluxe De samenwerking met het sociaal artistiek theatergezelschap Victoria Deluxe startte in 2007 en kende in 2011 een 4de editie met het project “De gedroomde stad”. Het project ‘De Gedroomde Stad’ probeert burgers aan te moedigen hun verbeelding aan te wenden en vanuit die verbeelding na te denken en te zoeken hoe de samenleving kan worden ‘hertekend’. Wat kan er ‘veranderen’ met het oog op een andere, betere en meer rechtvaardige wereld? In de atelierwerking ligt het accent op het aanwenden van onze verbeelding om opnieuw te durven geloven in verandering. Rond heel concrete, maar ook rond algemene of abstracte thema’s en denksporen worden mensen aangemoedigd om na te denken hoe we anders kunnen gaan leven: met elkaar en in de stad. Deelnemers en makers fantaseren rond kleine en grote veranderingen die de mensheid ten goede kunnen komen. In het project werken we heel bewust met en voor de meest kwetsbare burgers. Zo halen we hen uit hun sociaal isolement en vinden ze meer aansluiting bij de reguliere samenleving. De deelnemers rekruteerden we in eerste instantie uit verschillende werkingen (Emancipatorische Werking, OTC, de welzijnbureaus,…). In totaal werkten 40 mensen mee aan de voorstelling. 22 van hen werden toegeleid vanuit OCMW Gent. Van die groep waren er 13 “nieuwe” deelnemers: mensen die voor het eerst naar Victoria Deluxe gingen. Daarnaast kwamen nog eens 13 OCMW-cliënten proeven van een of verscheidene werkmomenten. Om diverse redenen haakten zij af. De samenwerking resulteerde in 8 theatervoorstellingen op de spectaculaire ACEC-site. De voorstelling werd door het bestuur goedgekeurd als vormingsmoment voor het personeel. 59 personeelsleden woonden een voorstelling bij. In totaal zagen gemiddeld 100 toeschouwers per voorstelling “De gedroomde stad”. In het kader van de cultuurparticipatie vanuit de Emancipatorische Werking bekeken onze groepsleden de generale repetitie. Op dezelfde try-out waren docenten en studenten uit de sociale hogeschool aanwezig. De samenwerking met Victoria Deluxe is mogelijk via middelen vanuit de Socio-Culturele Participatie. De samenwerking wordt jaarlijks geëvalueerd en herbekeken. Gelet op de noodzaak om in te zetten op kinderarmoede, besliste het bestuur om in 2012 deze subsidies hiervoor aan te wenden. Er zal een oproep verschijnen (via openbare aanbesteding) om met OCMW Gent samen te werken in een project rond huiswerkbegeleiding. Victoria Deluxe kan daar uiteraard ook op intekenen. 10.6.16 Jongerenproject Extra Time In 2011 werd het project Gent Blue White omgebouwd naar het project ‘Extra Time’ en werd het ook als dusdanig goedgekeurd door het Europees Sociaal Fonds (ESF). 147 Voor de uitbouw van dit project gingen we een structurele samenwerking aan met de Jongerenwerking van OCMW Gent en met de trajectbegeleiding van het OTC. Het project richt zich op jongeren tussen 18 - 25 die ofwel een leefloon ontvangen (14) of een VDAB-uitkering krijgen (2). Aantal doorverwijzingen Aantal effectieve deelname Aantal sportieve – bewegingsactiviteiten Aantal vormende en recreatieve activiteiten Aantal groepswerkingen 28 16 Aantal uur: 84:00 - 19x Aantal uur: 88:00 - 16x Aantal uur 109:00 - 25x Aanwezigheidsgraad 10 -> 55% - 80% 4 -> 45% - 55% 2 -> 25% - 45% Doorstroming 1x arbeidszorg 2x Artikel 60 3x begeleiding VDAB 2x dossier naar ander OCMW 4x reguliere arbeidsmarkt 2x opleiding 1x vrijwilligerswerk 1x afgehaakt In totaal waren er vanuit de Jongerenwerking 28 doorverwijzingen. Uiteindelijk gingen we met 16 jongeren van start. Van de 16 gestarte deelnemers is er: • 1 doorgestroomd naar arbeidszorg; • 2 naar een tewerkstelling art.60; • 3 naar verdere begeleiding van de VDAB; • 2 verhuisden en kwamen bij een ander OCMW terecht; • 4 kandidaten stroomden effectief door naar werk op de reguliere arbeidsmarkt; • 2 volgen een opleiding; • 1 doet vrijwilligerswerk: • 1 haakte uiteindelijk af. Het project bestond inhoudelijk uit een goede mix van: • vormende groepswerkingen; • doe-activiteiten; • sportieve momenten; • deelname aan culturele activiteiten. 148 In totaal werden er 281 uren gepresteerd (280 vereist door ESF). Hierin zijn de uren individuele begeleiding niet begrepen. Aantal sportieve en bewegingsactiviteiten: 19 Aantal vormende en recreatieve activiteiten: 16 Aantal groepswerkingen: 25 De aanwezigheidsgraad van de deelnemers zag er als volgt uit: • Tussen 55 en 80 % - 10 deelnemers • Tussen 45 en 55 % - 4 deelnemers • Tussen 25 en 45 % - 2 deelnemers Naast deze groepsactiviteiten werd ook de individuele trajectopvolging in nauwe samenwerking uitgebouwd. In 2011 verfijnden we het evaluatiesysteem en het werken met competenties. De individuele evaluaties gebeurden (gezamenlijk tussen de jongere, de groepswerker, de TB en de wijkwerker) drie keer tijdens het project: na één maand, na drie maand en na einde van het project. 10.6.17 Arbeidszorgproject Aantal cliënten (totaal) Aantal cliënten op 01/01/2011 Nieuwe cliënten In arbeidszorg gepresteerde uren Aantal cliënten gestopt in 2011 Waarvan 68 28 40 12678 uren 25 5 Waarvan 20 Actief bestand op 31/12/2011 Actief in werking en doorgestroomd naar: Doorgestroomd 3 Naar art.60 2 Naar tewerkstelling buiten OCMW Uitschrijving: 4 Te belemmerende psycho-sociale Problematiek 1 Verhuis 4 Niet te motiveren naar groepswerk 1 Psychiatrische problematiek 1 Alcoholverslaving 9 Medishe problemen 43 11 4 tewerkstelling art.60 binnen OCMW Gent (3 in het eigen project – personeelsrestaurant Campus), 1 art.60 in Campus Zonnebloem 1 opleiding 1 hulpverlening extern 1 opnieuw je eigen centen beheren 149 De receptiewerking is een arbeidszorgproject (AZP) dat cateringopdrachten voor OCMWdiensten verzorgt, en occasioneel voor stads- en provinciediensten en sociale organisaties. Het AZP verzorgt o.a. recepties, broodjesmaaltijden en warme maaltijden. In welzijnsbureau Gent Noord verzorgen we maaltijden op dinsdag en donderdag. In buurtcentrum De Vaart van dinsdag tot en met vrijdag. Met 3 groepsleden zorgen we in een nevenproject voor de was en strijk van de kledij van alle medewerkers. In wb Gent Noord serveren we alleen maaltijden voor OCMW-personeel. In buurtcentrum De Vaart bereiden we maaltijden voor buurtbewoners (op dit moment 70% van onze eterspopulatie) én OCMW-personeel. We zien een gestage toename van het aantal buurtbewoners dat van een maaltijd komt genieten in het buurtcentrum. Buurtbewoners met een OMNIO-statuut betalen een sociaal tarief. Gemiddeld maken we in De Vaart zo’n 50 maaltijden per dag. Over heel 2011 presteerden de groepsleden in totaal 12.678 uren. In totaal betaalden we een premiebedrag van €15.847,50 uit. We sloten 2011 af met 43 actieve groepsleden. In 2011 werden 40 nieuwe groepsleden toegeleid naar het project. Van die 40 waren er op 31 december 2011 nog 26 actief in het project. 25 groepsleden verlieten het project. 16 groepsleden stroomden door. Bij 7 van de 16 doorstromingen ging het over een art.60tewerkstelling. Een aantal groepsleden is doorgestroomd, maar toch nog actief in onze werking. Een groepslid kan bv. een doorstroming naar de groepswerking “je eigen centen beheren” combineren met arbeidszorg. Of het kan gaan over een doorstroming vanuit arbeidszorg naar een art.60-tewerkstelling in het eigen project. In 2011 waren er 16 anderstaligen actief in het AZP. Bij die 16 is de beheersing van het Nederlands niet altijd even goed. Ook in 2011 konden we een beroep doen op een taalcoach van het OTC om een deel van die groep individueel te begeleiden. In 2011 zagen we een verschuiving binnen het project van recepties naar de vaste cateringmomenten in De Vaart en wb Gent Noord, en de leveringen van broodjes aan diverse OCMW-Diensten. Vaste cateringmomenten bieden een betere structuur aan de groepsleden. De opbrengsten uit deze opdrachten zijn als volgt: • €22.013 uit recepties; • €22.013 uit leveringen van broodjes; • €23.235 uit cateringopdrachten. De partners waarmee we als AZP intensief samenwerkten, bevonden zich deels binnen het OCMW (basiswerking van de EW, het wijkwerk, OTC), deels buiten het OCMW. Met die partners bekeken we de in- en uitstroom in het project. Voor de opvolging van het activeringstraject dat onze groepsleden volgden, zijn vooral de samenwerking met OTC en GTB erg relevant. De evaluaties van de groepsleden gebeurden waar mogelijk samen met die partners, met een op maat gemaakt evaluatiebundel. 150 Het Arbeidszorgproject is sinds 2007 erkend door de Provincie Oost-Vlaanderen (aangezien we jaarlijks meer dan 6.000 uren arbeidszorg presteren) en maakt deel uit van het Platform Arbeidszorg Oost-Vlaanderen. Het subsidiebedrag voor 2011 bedroeg € 31553,45. In 2011 organiseerden we binnen AZP 2 keer een basisopleiding keuken en zaal. Dit kan beschouwd worden als een “spin off” van IKOOK. Met het CVO (Lange Violettestraat) als partner bieden we een 3 maanden durende opleiding aan in keuken en zaal van welzijnsbureau Gent Noord. De opleiding vond plaats op dinsdag en donderdag (praktijk) en op woensdag (theorie). Van de 2 x 10 gestarte cursisten haalden er 17 de finish. Van die groep ontvingen er 8 de officiële attesten na het met vrucht beëindigen van de opleiding. Dit wil zeggen dat ze slaagden in 4 modules: basis keuken, initiatie warme keuken, basis zaal en onthaal en omgang met gasten. Vanaf 2012 starten we met een nieuwe werking (die we intensief voorbereidden in 2011). OCMW-cliënteel dat wordt toegeleid naar arbeidszorg in deze werking, kan een volledig horecatraject doorlopen binnen de Emancipatorische Werking: • naar reguliere tewerkstelling in activeringsbegeleiders binnen Emancipatorische Werking en OTC leiden toe naar arbeidszorg in het arbeidszorgproject; • start in arbeidszorg in ons restaurant in buurtwerk De Vaart; • doorstroming naar de opleiding keuken- en zaalmedewerker in wb Gent Noord; • waar mogelijk doorstroming art. 60 in het Campusrestaurant; • doorstroming naar de horeca. 10.6.18 Ervaringsbewijs Met het ervaringsbewijs keukenmedewerker bieden we mensen met keukenervaring (maar zonder horecadiploma) de mogelijkheid hun praktijkkennis te officialiseren. In een gevarieerde keukentest (opgesteld door ervaren mensen uit de horecasector) tonen kandidaten hun vaardigheden. Het ervaringsbewijs is een samenwerking tussen EW, OTC, VDAB en Horeca Vorming Vlaanderen. De receptiewerking levert één beoordelaar voor de testen (+ één reservebeoordelaar). In 2011 waren er amper toeleidingen voor het ervaringsbewijs. Uit overleg met de horecasector blijkt dat het ervaringsbewijs daar niet leeft. Vanaf 2012 wordt dan ook geen test meer georganiseerd voor dit ervaringsbewijs. 151 11 Vakantiewerking De Pagadder Adres Sint-Martensstraat 13 9000 Gent Aantal personeelsleden Vakantiewerking: 4 voltijds equivalenten 4 koppen List break2 a. Doelstelling De Vakantiewerking biedt vakantieopvang aan voor kinderen van 3 tot en met 15 jaar. We richten ons naar kinderen van cliënten, voor wie de drempel naar het reguliere opvangnetwerk te hoog is. Kinderen van het OCMW-personeel en van het personeel van Algemeen Ziekenhuis (AZ) Jan Palfijn zijn ook welkom. b. Realisaties b.a Speelpleinwerking In 2011 konden de kinderen gedurende 58 vakantiedagen bij de Vakantiewerking terecht (in 2010: 55 dagen). We registreerden 3.416 aanwezigheden (in 2010: 2.600 aanwezigheden). Dit betekende een gemiddelde van 60 kinderen per dag (in 2010: 47 kinderen per dag). We bereikten 222 verschillende kinderen (in 2010: 212 kinderen). Deze kinderen kwamen uit 120 gezinnen (in 2010: 111 gezinnen). Tijdens de zomervakantie van 12 tot en met 15 juli 2011 proefden 25 kinderen van de Vakantiewerking van ‘bal’activiteiten (basketbal, voetbal, …). In 2011 konden we voor de eerste maal een jaar lang gebruikmaken van ons gloednieuw gebouw op het Henri Storyplein. Elke woensdag houden we zitdag. b.b Stuurgroep Om de participatie van de animatoren te stimuleren, ging in februari 2011 de eerste stuurgroep van start. Ondertussen werd over de taken en verantwoordelijkheden van animatoren en beroepskrachten nagedacht. In 2012 werken we aan de verdere vormgeving. b.c Kamp Van 2 tot en met 8 augustus 2011 gingen 62 kinderen van 5 tot en met 15 jaar mee op kamp naar De Fiertel in Ronse (in 2010: 68 kinderen). Voor de eerste maal gingen alle leeftijdsgroepen gedurende 7 dagen samen op kamp. Voor de kleuters en de oudere groepen waren het gezamenlijk vertrek en terugkomst een positieve ervaring. Het algemene thema waarrond gewerkt werd was: ‘Pierke’. b.d Paaseiraap In 2011 kregen we in samenwerking met het Notariaat Oost-Vlaanderen en het wzc De Vijvers de kans om onze kinderen en hun ouders een leuke paasdag aan te bieden. In totaal waren er 97 kinderen en 117 volwassenen aanwezig. De kinderen zochten paaseieren en een theatergezelschap zorgde voor de animatie. De kinderen en hun ouders beleefden een leuke dag. 152 b.e Voetbal De themaweek ‘bal’activiteit tijdens de speelpleinwerking vond plaats in samenwerking met Extra Time(Emancipatorische Werking) en KAA Gent. Het maximaal aantal deelnemers werd bereikt. Enkele opvallende gebeurtenissen tijdens de ‘bal’week: • de beide mascottes van KAA Gent kwamen op het speelplein; • een bezoek aan het oefencomplex van KAA Gent met een ontbijt ‘Gezond scoort’; • footgolf in Sterrebeek met ex-Rode Duivel Leo Van der Elst als gastheer; • bijwonen van een training van het 1ste elftal van KAA Gent; • een ontmoeting met 2 spelers en elk kind ontving een foto en handtekening; • een laagdrempelig trainingsmoment met de jeugdtrainer van KAA Gent op kunstgrasveld. b.f Sinterklaasfeest In 2011 werd het sinterklaasfeest samen met de diensten van de Emancipatorische Werking en de Woonbegeleiding georganiseerd. Om de Sint en de piet te verwelkomen zorgden de animatoren van de Vakantiewerking voor 3 knutselactiviteiten. 153 12 Energiecel Adres Sint-Martensstraat 13 en Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden Energiecel: 12,4 voltijds equivalenten 14 koppen 12.1 Sociaal fonds voor gas en elektriciteit Met de wet van 4 september 2002 kregen alle OCMW’s de opdracht om de meest hulpbehoevenden op het gebied van energielevering te begeleiden en financieel te steunen. De Energiecel werkte de afgelopen jaren verschillende modaliteiten uit voor mensen met energieschulden, waarbij het altijd onze betrachting is geweest om begeleiding en financiële steun onlosmakelijk met elkaar te verbinden. List break2 a. Tussenkomsten Het concept van de resultaatsverbintenis bij het betalen van energieschulden, dat 3 jaar geleden werd uitgewerkt, werd in 2011 verder toegepast. We voerden wel een aanpassing door: ook de tussenkomsten bij de commerciële energieleveranciers werden vanaf april 2011 gekoppeld aan het volgen van een resultaatsverbintenis. In 2011 openden we 122 dossiers waarbij OCMW Gent € 138.178,70 achterstallige energieschulden voor zijn rekening nam. In de meeste gevallen sloegen de tussenkomsten zowel op een gasschuld als op een elektriciteitsschuld. In vergelijking met het jaar tevoren zien we dat het aantal tussenkomsten bijna verdubbeld is (69 dossiers in 2010). Dit betekent dat de maatschappelijk werkers meer en meer alert zijn voor de aanpak van energiearmoede. We nemen nu ook de achterstallen bij commerciële leveranciers voor onze rekening, iets wat in het verleden werd ontmoedigd. Daarnaast werd de achterstal bij Eandis weggewerkt en volgt ook Eandis de dossiers dichter op, waardoor onze maatschappelijk werkers sneller kunnen interveniëren. Er wordt ook veel sneller overgegaan tot het plaatsen van budgetmeters aardgas en elektriciteit. Los van al die redenen, heeft ook de stijging van de energieprijzen voor gevolg dat almaar meer mensen hun rekeningen niet meer kunnen betalen en naar het OCMW worden doorverwezen. Door de tussenkomst te koppelen aan een resultaatsverbintenis, slagen we er beter in om de cliënt financieel op te volgen, hem te duiden op zijn verantwoordelijkheden, en hem te belonen voor zijn inzet. b. Budgetmeter aardgas Het aantal gezinnen bij wie Eandis een aardgasbudgetmeter plaatst, stijgt. Op 31 december 2011 waren er in Gent 2.685 budgetmeters aardgas geplaatst, waarvan er 2.080 actief waren. Vaak is het voor deze doelgroep moeilijk om voldoende opladingen te verrichten in de wintermaanden. 154 Voor deze doelgroep zijn er ondertussen 2 maatregelen uitgewerkt. List break 1. Ten eerste is er sinds december 2010 de maatregel van de Vlaamse regering om tijdens de winter (van december tot en met februari) een premie voor een minimale levering van de aardgasbudgetmeter te verlenen. Deze regeling liep vanaf 1 december 2010 tot eind februari 2011, en opnieuw vanaf 1 december 2011. Personen die problemen ondervinden om tijdens de winter hun budgetmeter aardgas op te laden, kunnen bij de Energiecel terecht voor een (maandelijkse) tussenkomst. In december 2011 werden de bedragen als volgt aangepast: rijhuis/hoekhuis (standaardtarief) rijhuis/hoekhuis (sociale maximumprijs) vrijstaand huis/halfopen (standaardtarief) vrijstaand huis/halfopen (sociale maximumprijs) appartement (standaardtarief) appartement (sociale maximumprijs) € 128 per maand € 80 per maand € 154 per maand € 96 per maand € 92 per maand € 56 per maand In januari 2011 verleenden we 177 tussenkomsten, in februari 2011 waren dit er 198 en in december 2011 verhoogde dit aantal naar 379 tussenkomsten. De maatregel raakt dus meer en meer bekend bij de burger. Het totaal opgeladen bedroeg 30.498 euro. Hiervan viel 21.348,60 euro ten laste van de distirbutienetbeheerder. De tussenkomst wordt voor 70% gesubsidieerd door Eandis, de overige 30% recupereren we via het Energiefonds. 2. Een tweede maatregel om de doelgroep met een aardgasbudgetmeter financieel te steunen, is de tussenkomst (interne maatregel) van 600 euro. De cliënten ondertekenen hierbij een resultaatsverbintenis, waarin ze zich ertoe verbinden om de budgetmeter aardgas maandelijks (dus ook tijdens de zomermaanden) te herladen, zodat zij sparen voor de komende winter. Als ze zich aan deze resultaatsverbintenis houden, dan laden we gedurende 12 maanden 50 euro per maand op hun aardgasbudgetmeterkaart. Concreet ontvingen voor 2011 16 personen deze tussenkomst voor de budgetmeter aardgas. In 2010 ging het nog over 42 personen. Deze daling is te verklaren door de invoering van de Vlaamse maatregel. Daardoor passen we de interne maatregel minder toe. c. Preventie: tussenkomst energiezuinige maatregel De financiële tussenkomst voor energiezuinige maatregelen, waarvan de modaliteiten eind 2008 werden vastgelegd, was in 2011 opnieuw een succes: we vroegen 397 tussenkomsten aan (243 in 2010, 177 in 2009). In 86 van deze dossiers was dit een tussenkomst via de KarWijdienst van het OTC (bijv. om dakisolatie of kleine energiebesparende maatregelen uit te voeren, in samenwerking met vzw REGent). In 311 gevallen ging het om een tussenkomst in de aankoop van een energiezuinig toestel (bijv. een energiezuinige koelkast, diepvries of wasmachine). De maatregel raakt meer en meer ingeburgerd bij de maatschappelijk werkers van de verschillende wijken. Dat is een goede zaak voor onze cliënten, die dankzij deze maatregel flink kunnen besparen op hun energiekosten. 155 12.2 Lokale adviescommissie (LAC) Om te vermijden dat de energie- en watertoevoer van mensen wordt afgesloten, bracht de Energiecel 1.236 huisbezoeken (1.194 in 2010) en ontvingen we 2.045 cliënten (1.245 in 2010) op zitdag. 1.252 cliënten ontvingen we in het hoofdbestuur en 802 cliënten kwamen langs op een zitdag van een maatschappelijk werker in een welzijnsbureau. Door een buurtgerichte en laagdrempelige aanpak slagen we erin de burger klantvriendelijk te benaderen. 12.2.1 LAC Eandis De LAC kwam ook in 2011 wekelijks samen om een advies te geven bij wanbetaling aan de sociale leverancier Eandis voor elektriciteit en/of aardgas. In 2011 werden 2.455 personen doorverwezen naar de LAC Eandis (iets meer dan de 2.149 dossiers in 2010) Het aantal LAC-zittingen van Eandis bleef behouden op vier per maand. De werking van de LAC-zittingen werd nog verder verfijnd en uitgebreid. We zorgden steeds voor de aanwezigheid van intercultureel bemiddelaars op de LAC-zittingen en verspreidden verder de folder van onze dienst. Daardoor slaagden we erin om 54% van de dossiers op te lossen vóór de LAC. In 2010 was dit nog 28 %. Eandis geeft ons wekelijks door welke mensen werden afgesloten van elektriciteit en/of aardgas. Deze personen worden door de Energiecel aangeschreven (met het aanbod van informatie en hulpverlening die we vanuit de Energiecel kunnen verlenen). In 2011 werd er door Eandis 179 keer afgesloten (202 in 2010). Afbetalingsplannen bij Eandis worden bij voorkeur in de budgetmeter voor gas en/of elektriciteit gestoken. Op die manier betaalt de klant zijn schuld af en kunnen we afsluiting vermijden. 12.2.2 LAC TMVW In 2009 startte OCMW Gent met het organiseren van LAC-zittingen voor onbetaalde drinkwaterfacturen. In 2010 waren er 8 zittingen. Op vraag van de TMVW is dit aantal in 2010 opgetrokken tot 10, omdat het aantal problematische dossiers van wanbetalers te groot was geworden om nog op 8 zittingen te behandelen. Het ging hierbij om 601 dossiers van wanbetalers (485 in 2010). Via huisbezoeken en doorgedreven sociaal onderzoek konden we in meer dan de helft van de dossiers op de LAC een voorstel tot afbetaling laten bekrachtigen. We beschouwen water, nog meer dan gas en elektriciteit, als een basisbehoefte. Daarom adviseren we op de LAC pas tot afsluiting wanneer een klant al voor de tweede of derde keer voor de LAC moet verschijnen en wanneer uit sociaal onderzoek door de maatschappelijk werker blijkt dat er geen medewerking is. In 2011 werden er 66 mensen afgesloten van water (26 in 2010). Die stijging is te verklaren door het initiatief van TMVW om het aantal dossiers per LAC-zitting op te drijven en omdat de adviezen van de LAC korter worden opgevolgd. De verwachting is dat het aantal afsluitingen in de toekomst zal stabiliseren. De mensen voor wie de LAC positief adviseerde voor afsluiting, ontvingen van de Energiecel een brief nog vóór de watertoevoer effectief werd afgesloten. In deze brief brachten we de mensen op de hoogte van de dreigende afsluiting, en boden we onze diensten opnieuw aan om samen naar een oplossing te zoeken. We doen dit omdat de ervaring leert dat onze 156 doelgroep vaak pas reageert als het bijna te laat is. Pas als men niet reageert op ons ultiem schrijven, wordt er overgegaan tot afsluiting. Na de afsluiting reageren een aantal klanten wel en richten ze zich tot onze diensten. We zoeken dan samen naar een oplossing, die vaak bestaat in het overnemen van de schulden gekoppeld aan een resultaatsverbintenis. Van de 66 personen bij wie de watertoevoer was afgesloten, waren er zo 52 weer aangesloten op 19 januari 2012. Ook in 2011 namen we waterschulden van onze doelgroep ten laste. Door een combinatie van een financiële en een methodische hulpverlening, openden we in 2011 27 dossiers waarbij OCMW Gent achterstallige waterschulden op zich nam voor een totaal bedrag van € 41.625,45 (in 2010 ging het om 10 dossiers voor een totaalbedrag van € 9.713,75). Dit komt neer op een gemiddeld bedrag van 1.542 euro per dossier. In 2010 was dat nog maar 971 euro. De redenen hiervoor zijn: • dat er in 2011 meer mensen al voor de tweede of derde keer voor de LAC verschenen, waardoor de schulden hoger lagen; • dat er voor water geen budgetmeter bestaat; • dat water, nog veel meer dan gas en elektriciteit, als levensnoodzakelijk wordt beschouwd en er daarom minder snel tot afsluiting wordt overgegaan. Komt het wel zover, dan liggen de schulden doorgaans hoger dan bij energie. 12.3 Sociaal stookoliefonds De POD Maatschappelijke Integratie sprak de OCMW’s in 2011 opnieuw aan voor de toekenning van de federale verwarmingstoelage. De werking van OCMW Gent bleef gecentraliseerd bij de Energiecel. Twee maatschappelijk werkers en een administratief bediende namen deze taak opnieuw op zich. Ze werkten via een gecentraliseerd aanbod van zitdagen in de welzijnsbureaus, buurtcentra en dienstencentra in Gent en randgemeenten. In 2011 ontvingen we 1.247 cliënten op zitdag (2010: 1.174). De Energiecel ontving in 2011 1.240 aanvragen voor een stookoliepremie, verspreid over 667 gezinnen. Dat is een lichte daling van 12 % tegenover 2010 (toen waren er 1.415 aanvragen). Hiervan kwamen 1.147 personen in aanmerking voor een premie en 93 personen hadden geen recht. De redenen hiervoor waren uiteenlopend: • aanvraag te laat ingediend (14 aanvragen); • inkomen te hoog (68 aanvragen); • al het maximale bedrag van de premie (€ 210) ontvangen in 2011 (10 aanvragen); • verhuisd (1 aanvraag). De meeste aanvragen voor een stookoliepremie dienden de inwoners van Gent Zuid, Drongen en Oostakker in. In 2011 bedroeg het (voorlopig) totale bedrag van alle toegekende stookoliepremies 93.832,56€, wat een stijging is van 5% ten opzichte van 2010. Wat ook opvalt, is het stijgend aantal personen dat in één aanvraag (dus met één tankbeurt van minimaal 1.500 liter) de maximale premie van 210 euro ontvangt : in 2011 waren dit 228 gezinnen (in 2010 waren dit 203 gezinnen). 157 12.4 Tussenkomst in brandstofkosten De tussenkomst in brandstofkosten hebben we ook in 2011 voortgezet. De maatschappelijk werker diende een voorstel tot financiële tussenkomst in als uit het sociaal en financieel onderzoek bleek dat de cliënt een eerste tankbeurt niet zelf volledig kon financieren. Deze tussenkomst hield in dat we de betaling van 1.000 liter brandstof koppelden aan het opstarten van een resultaatsverbintenis. De cliënt stond zelf in voor voorafbetalingen via een speciaal geopende rekening budgetbeheer. In 2011 dienden 8 nieuwe personen een aanvraag in voor een tussenkomst in brandstofkosten (in 2010 waren er 14 nieuwe aanvragen). Hiervan kwamen 7 personen in aanmerking voor de tussenkomst en 1 niet. Samen met de lopende dossiers van 2008-2010, verrichten momenteel 17 personen voorafbetalingen op hun rekening budgetbeheer. In 2011 sloten we 2 dossiers definitief af wegens het niet naleven van de resultaatsverbintenis. 12.5 Vzw REGent In 2011 zetten we onze samenwerking met vzw REGent voort. Samen spoorden we de Gentenaars aan om rationeel om te springen met energie en water, zonder daarbij in te boeten aan comfort. In 2011 vroeg OCMW Gent aan vzw REGent om bij 432 gezinnen een gratis energiescan uit te voeren in hun woning. Dat is een stijging van 18% ten opzichte van 2010. De Energiecel stuurde nadien het scanrapport naar de maatschappelijk werker van de cliënt. De cliënt kreeg in een brief uitgelegd welke verbeteringen er mogelijk waren aan zijn woning. 397 mensen (243 in 2010) kregen een tussenkomst voor een energiebesparende maatregel. In 2011 bood vzw REGent opnieuw leningen aan, via het Fonds ter reductie van de globale energiekost (FRGE), om energiebesparende werkzaamheden in woningen te financieren. De Energiecel deed een sociaal en financieel onderzoek bij aanvragers die tot de doelgroep behoorden. De Energiecel ontving in 2011 40 leningsdossiers van de doelgroep. In 34 dossiers werd een positief advies verleend. De overige 6 aanvragers haakten af en annuleerden hun leningsaanvraag. 158 13 Gezondheidszorg List break2 Adres Offerlaan 6 9000 Gent Aantal personeelsleden Gezondheidszorg: 28,5 voltijds equivalenten 33 koppen 13.1 Handhavingsbeleid Voor de periode 1 januari 2011 tot en met 31 december 2011 heeft de dienst Medische Kaart 1.547 nieuwe aanvragen (in 2010: 1.583) ontvangen van gezinnen zonder wettig verblijf, namelijk 578 schriftelijk en 969 via persoonlijke aanmelding. Er zijn 1.134 huisbezoeken afgelegd en 3.595 bureaugesprekken gepland geweest. In 89,26 % gevallen ging het gesprek door. Er zijn in totaal 1.556 tijdelijke en 3.799 verlengbare medische kaarten afgeleverd in 2011, ten opzichte van 2.739 tijdelijke en 4.950 verlengbare kaarten in 2010. Dit betekent een daling van 44 % voor de tijdelijke kaarten en van 18 % voor de verlengbare kaarten. Het aantal nieuwe aanvragen in het jaar 2011 is dus vergelijkbaar met 2010, maar het aantal effectieve toekenningen van medische kaarten (tijdelijke of verlengbare) is opvallend gedaald. Dit is het resultaat van het handhavingsbeleid van OCMW Gent waarbij van illegale vreemdelingen wordt verwacht dat zij hun mogelijkheden op het verwerven van een legaal verblijf op het grondgebied uitputten. Eenmaal een legaal verblijf is verworven, vervalt het recht op dringende medische hulp aan illegalen en ontstaan er mogelijkheden om in het eigen levensonderhoud te voorzien alsook de mogelijkheid om via een aansluiting bij een ziekenfonds te voorzien in de medische kosten. De trend binnen de opmerkelijke daling van het aantal medische kaarten zet zich merkwaardig genoeg niet verder door in het aantal aanvragen voor zorgverstrekking vanuit de hele zorgverstrekkingssector. Het totale aantal aanvragen voor zorgverstrekkingen daalde in het tweede semester met gemiddeld 10 % tov 2010. In 2011 werden er 12.461 aanvragen op de administratie Gezondheidszorg behandeld waarbij de kosten recupereerbaar zijn van de POD MI (Type4). 159 AANVRAGEN type 4 2011 1400 1361 1300 1200 1128 1100 1000 1074 1078 1076 1034 1025 965 977 977 905 900 860 800 700 600 500 jan/11 feb/11 mrt/11 apr/11 mei/11 jun/11 jul/11 aug/11 sep/11 okt/11 nov/11 dec/11 Opmerking: In de laatste week van december ’11 werd wegens de collectieve sluiting de post niet verdeeld, hetgeen een iets lager (860) aantal aanvragen verklaart. 13.2 E-carmed OCMW Gent is via Themawerking Gezondheidszorg vertegenwoordigd in de gebruikerswerkgroep bij de ontwikkeling van E-carmed vanuit de Programmatorische Overheidsdienst (POD) Maatschappelijke Integratie. E-carmed heeft tot doel de OCMW’s administratief te ontlasten in de verwerking en prefinanciering van gesubsidieerde tussenkomsten in medische kosten. Hiertoe ontwikkelt de POD een centrale database waarin alle OCMW’s de gegevens van beslissingen tot betaling van subsidieerbare medische kosten registreren. Deze database is consulteerbaar door de betrokken zorgverstrekkers. De verwerking en pre-financiering van de facturatie van de ten laste genomen kosten zal door de Hulpkas van ziekte- en invaliditeitsverzekering (HZIV) van de OCMW’s overgenomen worden. Het sociaal onderzoek blijft weliswaar de autonome bevoegdheid van het bevoegde OCMW. In 2011 werd het theoretisch concept verder ontwikkeld en verfijnd. Volgens de huidige planning zal het systeem vanaf april 2012 proefdraaien bij 3 OCMW’s en vanaf einde juni 2012 algemeen in productie gaan. 160 14 Thuislozenzorg Adres Wittemolenstraat 89 9040 Sint-Amandsberg Aantal personeelsleden Gezondheidszorg: 16,8 voltijds equivalenten 21 koppen List break2 14.1 Doelstelling Thuislozenzorg verleent maatzorg voor dak- en thuislozen. Wij stemmen de hulpverlening af door overleg met de welzijnsvoorzieningen, die actief zijn op het terrein van dak- en thuisloosheid. Deze doelstellingen kaderen zowel binnen onze wettelijke opdracht als OCMW, als binnen de ruimere regelgeving. Ons vertrekpunt is om zo laagdrempelig mogelijk te werken naar onze doelgroep. We stellen voorop om een gemakkelijk toegankelijke dienst te zijn, vlot bereikbaar, met een open imago en een flexibel hulpverleningskader waar mensen de nodige kansen krijgen om uit hun situatie van thuisloosheid te geraken. 14.2 Doelgroep We richten ons tot die cliënten die te maken hebben met een structurele dakloosheid. Zij bevinden zich al lang in een onstabiele huisvestingssituatie. Ze hebben een voorgeschiedenis van wisselende woonsituaties, zonder perspectief op een vaste woonst in de nabije toekomst. De structureel daklozen hebben geen vaste verblijfplaats in de zin van een vaste woning Ze leven op straat, verblijven af en toe in opvangtehuizen of voor een korte periode bij familie, kennissen of vrienden. Als ze erin slagen om alleen te wonen dan is dit meestal voor korte duur en hervallen ze in de dakloosheid. Hun dakloosheid is immers geen kortstondig probleem. Meestal hangt de huisvestingsproblematiek nauw samen met problemen op andere levensdomeinen (middelengebruik, instellingsverleden, verstoorde relaties, psychische stoornissen, …). Ze zijn niet in staat toegang te krijgen tot een persoonlijke, permanente huisvesting of kunnen deze niet behouden door financiële problemen, gecombineerd met problemen op andere levensdomeinen. De doelgroep kenmerkt zich door een onstabiel levenspatroon, waarin dakloosheid en thuisloosheid deel uitmaken van een bredere problematiek. Hulpverlening op maat, in samenwerking met de sector en alle andere betrokken hulpverleners, is essentieel. De maatschappelijk werker van Thuislozenzorg fungeert vaak als spilfiguur in de hulpverlening. 14.3 Cijfers OCMW Gent ontving in 2011, 621 aanvragen tot steunverlenging aan daklozen (2010: 630 aanvragen). 161 Bijna een op drie van de aanvragen betreft een opname in Crisisopvangcentrum De Schelp (cfr tabel 1). Vanuit de crisisopvang keren cliënten terug naar hun recente verblijf (eigen woonst, samenwoonst, partner, ..) of stromen ze dikwijls door naar een onthaalcentrum voor daklozen, waar ze een langere termijn kunnen verblijven in afwachting van een meer duurzame oplossing voor hun huisvestingsprobleem. Ongeveer de helft van de aanvragen, 289 kwam van personen die niet actief gevolgd werden binnen OCMW Gent (nieuwe aanvragen). Deze aanvragen werden verder opgevolgd door maatschappelijk werkers van Thuislozenzorg. We merken hier een lichte daling tegenover vorig jaar (-10) doch een toename tegenover voorgaande jaren blijft merkbaar. Cfr tabel 2 Het betreft voornamelijk aanvragen vanuit een van de Gentse Onthaalcentra voor daklozen (122). Een minderheid (14) verblijft in een onthaaltehuis buiten Gent. Het aandeel van de groep daklozen die niet in een opvanginitiatief verblijft, neemt verder toe (153). Het gaat hier om mensen die tijdelijk onderdak vinden, in openlucht overnachten, uit noodzaak kraken, … Iets meer dan een derde van alle aanvragen kwam van cliënten die een actief dossier hebben bij Thuislozenzorg (86) of een maatschappelijk werker van een van de Welzijnsbureaus (150). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de verdeling per onthaaltehuis en daklozen buiten de onthaaltehuizen (krakers, daklozen, woononstabielen, …). Tabel 1 Herkomst aanvragen Crisisopvang De Schelp onthaaltehuis buiten Gent onthaaltehuis in Gent kraakpand andere Totaal 201 32,37% 36 5,80% 195 19 170 621 31,40% 3,06% 27,38% 100,00% Tabel 2 Verdeling nieuwe aanvragen Thuislozenzorg Vluchthuis Schreiboom HP Albert Klemenswerk Gemengd Opvangcentrum Gent Eilandje De Schelp Onthaaltehuizen buiten Gent niet onthaaltehuizen Totaal 2 12 13 18 17 13 47 14 153 289 Volgende grafieken geven een overzicht van alle nieuwe aanvragen die door Thuislozenzorg verder zijn opgevolgd (dus: waarvoor geen doorverwijzing is gebeurd). 162 nieuwe aanvragen verwerkt door dienst thuislozenzorg (niet: hernieuwde aanvragen, illegalen, annulaties en dossiers die werden doorgestuurd naar een ander OCMW) 400 231 222 2003 2004 249 204 230 250 266 2008 2009 299 289 2010 2011 0 2005 2006 2007 herkomst aanvragen daklozen in 2011 andere 27% Crisisopvang De Schelp 33% kraakpand 3% onthaaltehuis in Gent 31% onthaaltehuis buiten Gent 6% aanvragen van Gentse onthaaltehuizen in 2011 Gemengd Opvangcentru m Gent 24% Schreiboom 15% Vluchthuis 3% Eilandje 16% Home Prins Albert 13% Klemenswerk 29% 163 14.4 Hulpverleningsaanbod a. Tweede denkdag Thuislozenzorg op 21 november 2011 In navolging van de eerste denkdag voor de maatschappelijk werkers van Thuislozenzorg in 2009 organiseerden we eind november 2011 een tweede denkdag met centraal de evaluatie en mogelijke bijsturing van onze werking, aandacht voor de specifieke methodiek en hoe “handhaving” een plaats geven binnen de werking met deze specifieke doelgroep. De werk- en aandachtspunten die uit deze dag naar voor kwamen, worden verder opgevolgd en zijn opgenomen binnen de stuurkaarten. b. Vindplaatsgericht werken – op maat op straat • In april 2008 gingen we van start met het project vindplaatsgericht werken. • Doelstelling is om via outreachend werken de zorgwekkende zorgvermijders te bereiken en toe te leiden naar een vorm van hulpverlening. Zij houden zitdag in huize Triest en zoeken daklozen op waar ze verblijven. • In samenwerking met onder andere Straathoekwerk, AZIS (Assertieve Zorg In de Samenleving), huize Triest, Brugteam,… • Twee maatschappelijk werkers zijn hier deeltijds voor vrijgesteld. In de loop van 2011 hadden de medewerkers 181 contacten met de doelgroep, voornamelijk over rechten op financiële hulp en problemen op vlak van huisvesting. c. Specifieke methodiek van Thuislozenzorg • Het aanbieden van aanklampende hulpverlening waardoor meer preventief kan gewerkt worden. We richten ons op structurele daklozen verblijvend in de onthaaltehuizen en zij die – al dan niet vrijwillig – geen opvang hebben. • Kenmerkend voor onze doelgroep is dat het zo goed als altijd over mensen in multiproblemsituaties gaat. De problematiek gaat meer dan alleen over het niet hebben van een woning of vaste verblijfplaats. De ervaring leert ons dat aanklampende hulpverlening vaak de enige manier van werken is die resultaat geeft. • De maatschappelijk werker van Thuislozenzorg is vaak de spil (de “casemanager”) in de hulpverlening aan de thuislozen. • Uitbouw helpdeskfunctie (gestart in 2008): zowel interne als externe diensten kunnen onze helpdesk raadplegen. Vragen over bevoegdheid, methodiek, mogelijkheden binnen de OCMW-wet voor daklozen, enz. komen hierin aan bod. In 2011 werden we 697 keer bevraagd. In vergelijking met 2010 (472 bevragingen) is dat een stijging met bijna 48 %. De redenen hiervoor zijn: ♦ De helpdesk raakt almaar meer ingeburgerd,z woel bij interne als externe diensten. ♦ De registratie van aanvragen gebeurt accurater. ♦ De aanpak van dak- en thuislozen veranderde in 2011 binnen OCMW Gent op enkele fundamentele punten (structurele dakloosheid, referentieadressen, installatiepremies). Er werd hierrond bij cliënten een uitgebreide communicatie gevoerd. Niettemin bleven er veel vragen tot verduidelijking, wat resulteerde in een verhoogde bevraging van de helpdesk. 164 Helpdesk 697 582 472 2009 2010 2011 onderwerpen helpdesk 2011 nazorg 26% diensten en regelgeving externe organisaties 5% andere 40% hulp bij opmaken verslag BCSD 6% diensten en regelgeving OCMW Gent 23% contactnemers helpdesk 2011 particulier 2% externe organisatie 53% student 0% (ex-)cliënt anoniem 19% 0% intern OCMW 26% 165 d. Samenwerking met de sector Onze dienst neemt actief deel aan overleg binnen de sector. Zo kunnen we op hulpverlening op maat aanbieden, kort op de bal spelen bij nieuwe tendensen en informatie uitwisselen met de sector. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Thuislozen Overleg Regio Gent (TORG), Brugteam, Stuurgroep Nachtopvang en Nachtopvang + waarvoor met CAW Artevelde een beleidsovereenkomst werd afgesloten. Ook Straathoekwerk, huize Triest, Service- en Ontmoetingscentrum (SOC), AZIS en MSOC zijn hierin belangrijke partners. Naast een beleidsovereenkomst voor nachtopvang en Brugteam, is er een protocol afgesloten met de erkende Gentse Onthaaltehuizen. d.a Inhoudelijke samenwerking Met de medewerkers van de onthaaltehuizen, Brugteam en Straathoekwerk werken we regelmatig samen rond individuele cliëntdossiers (rekening houdend met de eigenheid van elke dienst). d.b Medefinanciering, gekoppeld aan inhoudelijke samenwerking d.b.a Protocol met de erkende Gentse onthaaltehuizen Dit protocol regelt de samenwerking tussen OCMW Gent en de Gentse erkende onthaaltehuizen. Het geeft aan waaraan een minimale dienstverlening aan mensen, verblijvend in onthaaltehuizen, moet voldoen. We sommen enkele afspraken op: tussenkomst van het OCMW in de kosten voor de dienstverlening, afspraken over het onderzoek naar de bestaansmiddelen van de resident, taakverdeling onthaalcentra/OCMW voor wat betreft hulpverlening, vereiste verslaggeving, wijze van facturatie en betaling. Nachtopvang & winterplan De reguliere nachtopvang aan de Gasmeterlaan werd uitgebreid met een ‘Nachtopvang +’ aan de Vlaamse Kaai, die op 15 maart 2010 de deuren opende. Bedoeling van dit initiatief blijft het ontlasten van de Nachtopvang aan de Gasmeterlaan. Plus het aanbieden van een aangepaste nachtopvang voor langere duur aan “chronisch” daklozen, meer bepaald de veelgebruikers van de nachtopvang. Er is plaats voor 14 chronisch daklozen. Via de “toegangspoort” bepalen de hulpverleners van de Nachtopvang +, Straathoekwerk, Brugteam en OCMW Gent wie van het initiatief gebruik kan maken. d.b.b In samenwerking met de volledige dak- en thuislozensector werd ook in 2011 een winterplan uitgewerkt. De werkgroep dak- en thuislozen (Lokaal Sociaal Beleid) evalueerde het winterplan 2010 – 2011 (dat tot 31 maart 2011 liep). Vanaf 1 december 2011 ging het winterplan 2011-2012 van start. Niet alleen de bestaande nachtopvang breidde opnieuw uit (47 bedden verspreid over de Gasmeterlaan en Huize Triest.). Ook in de vroegere gebouwen van de brandweer aan de Academiestraat is nu door CAW Artevelde opvang voor 40 daklozen. In principe is er tot 15 maart 2012 uitgebreide winteropvang. Samen met de start van het winterplan op 1 december 2011 werd er in Gent ook een nieuwe manier van toeleiden naar de nachtopvang geïntroduceerd. Deze nieuwe manier van toeleiden werd gerealiseerd door de nauwe samenwerking van de dak- en thuislozensector in Gent - de werkgroep dak-en thuislozen en de ronde tafel toeleiders nachtopvang. De bedoeling van het nieuwe systeem van toeleiden is het contact tussen hulpverlening en aanvrager nachtopvang te versterken. Via het nieuwe systeem zorgen we ervoor dat het gebruik van de nachtopvang gekoppeld is aan het begin van een structurele oplossing voor de dak- en thuisloze. Het registratiesysteem heeft als doel een zicht te krijgen op wie 166 gebruikmaakt van de nachtopvang in Gent. Via een duidelijk zicht op wie de nachtopvang bevolkt, kan een nog doelgerichter beleid inzake dak-en thuisloosheid worden gevoerd . Vanaf 1 december 2011 maakt de nachtopvang in Gent een onderscheid tussen toeleiden en inbellen. Toeleiden gebeurt door een professionele toeleider. Inbellen gebeurt door de aanvrager zelf. Een eerste reservatie kan door de aanvrager zelf gebeuren - inbellen. Reservatie door de aanvrager gebeurt via de reservatiecentrale op 0800 62227 (gratis). De reservatie van een tweede overnachting is alleen mogelijk via een professionele toeleider. Via een toeleiding opent de aanvrager het recht om voor een periode van 14 dagen gebruik te maken van de nachtopvang. Om tijdens die 14 dagen dan ook effectief gebruik te kunnen maken van de nachtopvang, moet de aanvrager dagelijks reserveren via het 0800 nummer. Als de periode van 14 dagen afgelopen is, kan de aanvrager opnieuw de eerste nacht zelf reserveren. Vanaf de tweede nacht moet de aanvrager opnieuw worden toegeleid door een professionele toeleider.. De professionele toeleiders zijn OCMW Gent, CAW Artevelde, CAW De Visserij, Straathoekwerk, de sociale dienst van Huize Triest, MSOC, dienst Maatschappelijke Zorg Politie Gent en UZ Gent. Iedere organisatie engageerde zich als toeleider via het ondertekenen van een engagementsverklaring. Na het beëindigen van de uitgebreide winteropvang op 15 maart 2012 wordt het nieuwe systeem van toeleiden behouden voor de reguliere nachtopvang. 167 15 Wonen 15.1 Doelstelling Binnen Wonen zetten we het recht op een behoorlijke huisvesting mee om in de praktijk. De Vlaamse Wooncode omschrijft het als volgt: "Iedereen heeft recht op menswaardig wonen. Daartoe moet de beschikking over een aangepaste woning, van goede kwaliteit, in een behoorlijke woonomgeving, tegen een betaalbare prijs en met woonzekerheid worden bevorderd." Dit grondwettelijk recht op een behoorlijke huisvesting blijkt in de praktijk niet zo eenvoudig te realiseren. In het bijzonder rijzen er vooral problemen bij huisvesting voor kansarmen en lage inkomensgroepen. Wonen fungeert als het centrale aanspreekpunt (via dagelijks onthaal), voor: • het leveren van gerichte informatie (aanvragen borg, huursubsidie, procedures • ongeschikt- en onbewoonbaarverklaringen) en een correcte doorverwijzing • (huurdersbond, woonwinkels, justitiehuis, sociale huisvestingsactoren,….); • het bemiddelen bij huurachterstal; • het bieden van gepaste hulpverlening bij gerechtelijke procedures uithuiszetting; • het aanvragen van sociale woningen voor daklozen (cfr. Sociaal Huurbesluit); • het aanbieden van een interne herhuisvesting via het Sociaal Verhuurkantoor (SVK); • het voorzien in een strikt tijdelijke huisvesting (noodwoningen). Wonen levert de nodige informatie aan alle interne diensten met betrekking tot huisvestingsthema’s, bijvoorbeeld door het organiseren van gerichte vormingen. 15.2 Woningen Adres Offerlaan 4 9000 Gent Aantal personeelsleden Woningen: 13 voltijds equivalenten 15 koppen Woningen bestaat uit verschillende teams die elk een afzonderlijk en specifiek takenpakket hebben: • Woonteam: ♦ SVK; 168 ♦ noodwoningen. • Juridisch team: ♦ bankwaarborgen; ♦ zekerheidstellingen; ♦ toewijzingen; ♦ intern huurreglement; ♦ huursubsidie; ♦ huurcontracten. • Financieel team: ♦ facturatie; ♦ opvolging betalingen; ♦ verwerking huursubsidies; ♦ boekhouding; ♦ bestellingen. • Technisch team: ♦ onderhoud en herstellingen; ♦ opvolgen werkorders; ♦ plaatsbeschrijvingen. Woningen omvat 3 deelwerkingen: Sociaal Verhuurkantoor, Noodwoningen en Zekerheidstellingen en bankwaarborgen. 15.2.1 Sociaal Verhuurkantoor (SVK) 15.2.1.1 Kandidaat-huurders List break2 a. Infomoment Personen die zich willen inschrijven in het Sociaal Verhuurkantoor van OCMW Gent worden sinds eind oktober 2010 uitgenodigd op een gezamenlijk infosessie. Zo worden alle geïnteresseerden gelijktijdig, uitvoerig en op een uniforme wijze geïnformeerd over de inschrijvings-, toelatings- en toewijzingsvoorwaarden, zoals wettelijk opgelegd door het Kaderbesluit Sociale Huur (KBSH). Ook in 2011 vonden deze infomomenten tweewekelijks plaats in een vormingslokaal op de Campus Prins Filip. In 2011 waren 758 personen geïnteresseerd om een woning te huren bij het Sociaal Verhuurkantoor OCMW Gent. Zij ontvingen allemaal een schriftelijke uitnodiging (via onthaal dienst Wonen) om deel te nemen aan een infomoment. 169 Van deze 758 personen waren er maar 357 effectief aanwezig op het infomoment en 351 van hen kregen na het infomoment een afspraak om zich in te schrijven. Van deze 351 personen waren: • 117 personen aanwezig op deze afspraak en konden ze worden ingeschreven; • 63 personen niet aanwezig; • 171 personen aanwezig op deze afspraak maar konden ze niet worden ingeschreven (of ze voldeden niet aan de inschrijvingsvoorwaarden of ze hadden niet alle nodige documenten bij zich). Van deze 171 personen bij wie de inschrijving niet kon worden vervolledigd bij de eerste afspraak: • konden 71 personen uiteindelijk op een later tijdstip toch nog ingeschreven worden; • kwamen 2 van hen bij een volgende afspraak opnieuw niet langs; • kon voor 98 personen de inschrijving ook na een volgende afspraak of na het indienen van extra documenten nadien niet worden vervolledigd. In juni 2011 hielden we een eerste evaluatie van deze gezamenlijke infosessies en aansluitende inschrijvingen. Kandidaat-huurders weten na het infomoment gerichter welke documenten ze moeten meebrengen bij de effectieve inschrijving, zodat de inschrijving zelf veel vlotter verloopt. Tijdens de doorlichting door Audio werd gesuggereerd om in 2011 tijdens de gemeenschappelijke infosessie voor alle geïnteresseerden te benadrukken wie als kandidaat-huurder ook effectief kans maakt op een toewijzing van een SVK-woning. Deze werkwijze heeft een ontradend effect gehad op het aantal effectieve inschrijvingen. Uiteraard kan iedereen die aan de voorwaarden voldoet zich verder inschrijven. b. Inschrijvingen (kandidaat-huurders) Aansluitend op het infomoment kregen alle aanwezigen een uitnodiging om zich effectief te laten inschrijven als kandidaat-huurder. In 2011 werden zo 188 kandidaat-huurders ingeschreven. In 2011 zetten we onze samenwerking met vzw Woonfonds voort in het kader van de inschrijvingen SVK. Sinds 2009 kan de kandidaat-huurder zich inschrijven voor het ene SVK en gelijktijdig ook de toelating geven aan dit SVK om zijn gegevens over te maken aan het andere SVK. Zo schreef de kandidaat-huurder zich een tweede keer in, zonder zich hiervoor zelf te verplaatsen. In 2011 gaven we van SVK OCMW Gent naar vzw Woonfonds 163 kandidaat-huurders door. Omgekeerd werden 157 kandidaat-huurders ingeschreven bij SVK OCMW Gent, nadat ze zich hadden ingeschreven bij SVK Woonfonds en daar gevraagd hadden om ook bij OCMW Gent te worden ingeschreven. Zo komen we op een totaal van 345 nieuwe inschrijvingen in 2011 (188 rechtstreeks bij SVK OCMW Gent en 157 na doorverwijzing VZW Woonfonds). Het aantal nieuwe kandidaat-huurders is in 2011 voor het eerst sinds jaren afgenomen. 170 Niettemin sloot het SVK OCMW Gent 2011 nog altijd af met 1.302 actieve kandidaathuurders. (1.331 in 2010) c. Actualisatie. Artikel 8 van het KBSH bepaalt dat de inschrijvingsregisters van de kandidaat-huurders minstens in elk oneven jaar geactualiseerd moeten worden. Hierbij dient nagegaan of minstens de kandidaat-huurders die het tweede kalenderjaar ervóór al waren ingeschreven, nog voldoen aan de inschrijvingsvoorwaarde met betrekking tot het inkomen. In 2011 was dus een actualisatie nodig van alle gegevens van de 708 kandidaat-huurders die in 2009 waren ingeschreven. Al deze kandidaat-huurders kregen een brief met de vraag hun recente gegevens over te maken met betrekking tot hun huisvestingssituatie, gezinssamenstelling, aanslagbiljet inkomsten 2008 en inkomsten van de laatste zes maanden (actueel besteedbaar inkomen). De kandidaat-huurders kregen, zoals voorzien in het KBSH, één maand de tijd om de gevraagde gegevens per post te bezorgen. Het was ook mogelijk om hiervoor op onze dienst een afspraak te maken met een maatschappelijk werker. Als de kandidaat-huurder niet binnen de vastgestelde termijn reageerde op de eerste brief, stuurde het SVK een herinnering. De kandidaat-huurder kreeg dan opnieuw 15 dagen de tijd om te reageren. Van deze 708 geactualiseerde kandidaat-huurders (= 100%), werden er uiteindelijk: • 149 (= 21,05%) kandidaat-huurders behouden van wie het dossier volledig up-to-date is. • 224 (= 31,64%) kandidaat-huurders behouden van wie het dossier niet volledig up-todate was maar die niet geschrapt werden omdat zij nog altijd voldeden aan de inkomstenvoorwaarde. • 335 (= 47,31%) kandidaat-huurders geschrapt. Dit zijn alle kandidaat-huurders die niet reageerden op de 2 brieven van het sociaal verhuurkantoor (270), van wie de brief onbestelbaar terugkeerde (25), op eigen verzoek geschrapt werden (37) of overleden waren (3). Het spreekt voor zich dat een dergelijke (globale) actualisatie van het inschrijvingsregister voor kandidaat-huurders een enorme inspanning vraagt van alle medewerkers. Gelet echter op het specifieke toewijzingssysteem op basis van een puntensysteem, is het voor de SVK’s onontbeerlijk om over recente gegevens te beschikken om de toewijzing van een woning vlot en vooral correct te laten verlopen. Uit de cijfers van de actualisatie blijkt duidelijk dat vaak wordt nagelaten om wijzigingen in huisvestingssituaties, gezinssamenstelling en/of inkomen spontaan mee te delen aan het SVK. 15.2.1.2 Huurders List break2 a. Toewijzingen Inspectie Ruimtelijke Ordening, Woonbeleid en Onroerend Erfgoed (RWO) – afdeling toezicht In 2011 werden 13 woningen toegewezen: 11 nieuwe huurders namen hun intrek in een woning van het sociaal verhuurkantoor en 2 zittende huurders werden gemuteerd: • Drie toewijzingen gebeurden volgens het lokaal stedelijk toewijzingsreglement van Stad Gent dat het mogelijk maakt om voorrang te geven aan de specifieke doelgroep van senioren. 171 • Vier huurders waren dakloos, verbleven in een instelling of in een onbewoonbaar verklaarde woning. • Drie huurders verbleven in een niet aangepast aan de gezinssamenstelling verklaarde woning (normen conformiteitsattest). Van de 13 nieuwe verhuringen ontvingen 9 kandidaat-huurders op het moment van toewijzing leefloon of levensminimum. Zij scoorden 20 punten op inkomen. 4 huurders vielen in een lagere puntencategorie. Op 29 april 2011en 26 augustus 2011 kwam de toezichthouder RWO langs, om de toewijzingen van de huurwoningen van het SVK OCMW Gent te controleren. Deze inspectie kaderde in het algemeen toezichtprogramma van het agentschap inspectie RWO - afdeling toezicht en sloot aan bij de inspectie van het register en de inschrijvingen van kandidaat-huurders op 4 februari 2010. Tijdens deze inspectie werden 5 aspecten gecontroleerd: • opvolging inspectie "controle register en kandidatendossiers" dd. 04/02/2010; • inschrijvingsregister, inschrijvingbewijs en inschrijvingsformulier; • toewijzingsregels en toelatingsvoorwaarden; • andere vaststellingen met betrekking tot de aanbodbrieven; • aandachtspunten met betrekking tot noodzakelijke administratieve formaliteiten. Het inspectieverslag bevatte volgende bemerkingen: List break List break 1. Opvolging inspectie "controle register en kandidatendossiers" dd. 04/02/2010: alle opmerkingen over het intern huurreglement werden aangepast. List break 2. Inschrijvingsregister, inschrijvingbewijs en inschrijvingsformulier: alle opmerkingen werden aangepast. 3. Toewijzingsregels en toelatingsvoorwaarden: ♦ op basis van de toewijzingslijst en de kandidatendossiers werd vastgesteld dat de volgorde werd gerespecteerd; ♦ de toelatingsvoorwaarden werden gerespecteerd ♦ de toewijzingsprocedure werd conform de opmerkingen van de toezichthouder aangepast. Wanneer blijkt dat de uitgenodigde kandidaten die het aanbod aanvaarden een lager puntenaantal scoren dan de volgende kandidaten op de deellijst, wordt door het SVK zo lang kandidaten aangeschreven tot er een kandidaat het aanbod aanvaardt met het hoogste puntenaantal uit de getrokken deellijst. 4. Andere vaststellingen: ♦ De aanbodbrieven werden aangepast zoals geadviseerd. Op de brieven wordt nu uitdrukkelijk het boekhoudkundige nummer aangebracht om aan te duiden om welk pand het gaat. ♦ Bij een toewijzing wordt meteen een aanbodbrief verstuurd naar de op de toewijzingslijst hoogst scorende kandidaten. Er wordt duidelijk vermeld dat de aangeschrevene mogelijk in aanmerking komt voor een toewijzing, op voorwaarde dat hij/zij na het nakijken van de toelatingsvoorwaarden en actualisatie van de dossiergegevens als eerste gerangschikt staat op de toewijzingslijst. 172 ♦ Aangezien alle kandidaat-huurders die in aanmerking komen voor een toewijzing sinds de inspectie van 26 augustus 2011 een aanbodbrief krijgen, kunnen personen die niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoen en die hoger gerangschikt staan op de oorspronkelijke deellijst, reglementair geschrapt worden als kandidaat-huurder. 5. Aandachtspunten: Er moet blijvende zorg en aandacht gaan naar de noodzakelijke administratieve formaliteiten (bundeling attesten, weerslag telefonisch ingewonnen informatie,...) Naar aanleiding van de inspectie is duidelijk gebleken dat het bijhouden en beheren van een degelijk klassement van de dossiers van alle kandidaat-huurders een voltijds takenpakket betreft en een te zware belasting vormde voor de maatschappelijke werkers. b. Huurbegeleiding • Het SVK OCMW Gent biedt aan alle huurders (laagdrempelige) huurbegeleiding aan, in de vorm van maandelijkse huisbezoeken en wekelijkse zitdagen. • In 2011 is nogmaals gebleken dat de verzwaring van de doelgroep (vnl. psychiatrische en verslavingsproblematieken) de huurbegeleiding ernstig bemoeilijkt. In enkele gevallen moesten de politiediensten en zelfs het parket tussenbeide komen, naar aanleiding van verbale bedreigingen, agressie, vechtpartijen en zware vernielingen. In één geval richtte de huurder voor meer dan 10.000 euro huurschade aan. Geregeld waren maatregelen nodig om de veiligheid van de huurbegeleider en/of andere bewoners te blijven garanderen. • Uit de interne evaluatie van deze bijzonder belastende situaties werd onder meer beslist om vanaf 2012 de huurders van panden met verschillende woongelegenheden op te splitsen onder 2 huurbegeleiders. Daardoor zijn deze medewerkers niet alleen meer bereikbaar voor de huurders, maar kunnen ze ook indien nodig samen huisbezoeken afleggen. • Voor het individueel cliëntoverleg doen we in deze gevallen tevens een beroep op de Psychologische dienst van OCMW Gent. • Ook in 2011 bleek dat de ter beschikkingstelling van een begeleidingsruimte in één van onze grootste woningcomplexen voor de huurbegeleiders haar vruchten afwerpt. De huurders weten wanneer zij hun huurderbegeleider kunnen aantreffen in het woningcomplex, waardoor ze zich niet zelf moeten verplaatsen en de drempel tot hulpverlening in een sterke mate wordt verlaagd. De aanwezigheid van begeleiding zorgt ervoor dat de huurders zich wekelijks kunnen richten tot een hulpverlener met vragen en/of problemen, zowel gerelateerd aan de woon - als aan de persoonlijke sfeer. Zo wordt een groot aantal zaken beter bespreekbaar. Als er tussen huurders onderling problemen zijn, wordt deze ruimte gebruikt voor het zoeken van een oplossing op 'neutraal', doch gekend en voor de huurders veilig terrein. • In het kader van de huurdersparticipatie organiseerden we naar jaarlijkse traditie een sinterklaasfeest voor de kinderen van onze huurders. Het bezoek van de Sint bleek opnieuw een succes en voor de kinderen een leuke herinnering. Naast dit sinterklaasfeest namen de woonbegeleiders van het Project Intensieve Woonbegeleiding in de zomer de huurders en hun kinderen mee voor een daguitstap naar het Dolfinarium. Ook deze nieuwe activiteit bleek een succes. c. Financiële opvolging Het financieel team zorgt voor de maandelijkse facturatie van alle huurders in het programma fimacs-patrimonium. Voorafgaandelijk aan deze facturatie worden alle verhuisbewegingen, toekenningen of wijzigingen van de huursubsidie nauwgezet 173 bijgehouden. Ongeveer 56 % van de huurders SVK hebben recht op een maandelijkse huursubsidie, deze wordt maandelijks in mindering gebracht van de huurprijs. Maandelijks worden de betalingen van de huishuur nagekeken. De schuldenstand wordt bijgehouden op een financiële fiche per huurder. Hiervoor is een nauwe samenwerking met de dienst Financiën onontbeerlijk. Indien nodig maant de financiële medewerker de huurders schriftelijk aan tot het betalen van de huurachterstal. Volgt er alsnog geen betaling, dan worden de probleemdossiers besproken op een maandelijkse coördinatievergadering met de dienstverantwoordelijke, de hoofdmaatschappelijk werker en de financieel medewerkers. Bij het daaropvolgende cliëntoverleg tussen de hoofdmaatschappelijk werker en de huurbegeleiders wordt de specifieke aanpak van de huurachterstal afgesproken. Deze aanpak heeft resultaat geboekt: in 2008 bedroeg de huurachterstal 7,69 %, in 2011 nog maar 2,64 %. 15.2.1.3 Woningen en woningkwaliteit List break2 a. Overzicht woningen Het beleidsplan 2007-2012 voorzag in een uitbreiding van het patrimonium van het SVK als antwoord op de druk op de sociale huisvestingsmarkt. Er kwamen in 2011 5 woningen nieuw in beheer, daartegenover gingen 4 woningen uit beheer. Het SVK patrimonium bestond in 2011 uit 95 woningen, wat ten opzichte van 2007 een uitbreiding is met 38 %. Bovendien werden in 2011 intentieverklaringen afgesloten voor 13 nieuwe woongelegenheden. Deze woningen zijn nog niet afgewerkt. Maar als je die erbij telt, komen we aan een uitbreiding van het SVK patrimonium met 56 %. Uiteraard kunnen er altijd andere woningen uit huur gaan, tegen het moment dat de nieuwe woningen instapklaar zijn. b. Onderhoud en herstellingen De huurders doen heel vaak een beroep op onze dienst om tussen te komen in het onderhoud en herstellingen in de door hen gehuurde SVK-woning. In 2011 werden 207 interventies uitgevoerd, waarvan 183 in de individuele woningen en 24 in de gemeenschappelijke delen. Voor het onderhoud en de herstellingen doen we een beroep op de klusjesdienst van het OTC. In 2011 kenden we helaas enkele extreme gevallen van huurschade, waarbij de herstellingen meerdere maanden in beslag namen. c. Woningkwaliteit Sedert januari 2010 neemt het SVK OCMW Gent alleen woningen in huur, waarvan de eigenaar beschikt over een technisch advies van de wooninspectie < 15 strafpunten, een positief keuringsattest elektriciteit en gas en een energieprestatiecertificaat. Om de kwaliteit van de woningen die al vóór deze datum in huur werden genomen te bestendigen of te verbeteren, sloten de Stad Gent, het Autonoom Gemeentelijk Stadsontwikkelingsbedrijf Gent (AG SOB) en de beide Gentse SVK’s in 2011 opnieuw een convenant af. Het AG SOB gaat hierbij een concrete samenwerking aan met het Sociaal Verhuurkantoor, vzw Woonfonds en het Sociaal Verhuurkantoor van OCMW Gent om volgende doelstellingen na te streven: 174 • systematisch de woningen onderwerpen aan een technische screening met de bedoeling alle woningen conform te maken of te houden met de Vlaamse Wooncode; • woningen van de SVK’s energiezuiniger maken door het uitvoeren van energiebesparende maatregelen, die op hun beurt de energiefactuur van de bewoners betaalbaar houden. In uitvoering van deze convenant werden al 29 conformiteitsattesten afgeleverd voor de woningen beheerd door het SVK OCMW Gent . 15.2.2 Noodwoningen Noodwoningen vormden nog altijd een belangrijk onderdeel van de themawerking Wonen. In duidelijk afgelijnde noodsituaties kan een inwoner van Gent tijdelijk geherhuisvest worden in een noodwoning, beheerd door Woningen. 80 70 60 50 40 Noodwoningen 2008 30 20 10 Noodwoningen 2010 Noodwoningen 2009 Noodwoningen 2011 0 1e kwrt 2e kwrt 3e kwrt 4e kwrt In 2011 werden 29 noodwoningen toegekend, de meerderheid van de situaties betrof opnieuw brand (23). Er werden in 2011 in totaal 50 zittende huurders opgevolgd. De redenen voor de verhuring in deze 50 gevallen betroffen: • brand: 34; • acties huisjesmelkerij: 5; • onbewoonbaarverklaring volgens art.135 van de nieuwe gemeentewet: 8; • noodopvang CAW: 2; • waterschade: 0. In de loop van 2011 konden 33 alleenstaanden of gezinnen, aan wie in 2010 of 2011 een noodwoning werd toegekend, geherhuisvest worden: • private huurmarkt: 11; • terug naar huurwoningen SHM: 2; • terug naar private huurwoning: 2; • terug naar eigendom: 2; 175 • toewijzing sociale woning: 5; • toewijzing SVK: 2; • familie: 1; • woning aangekocht: 1; • uitzetting: 2; • geen gegevens: 5. Wij merkten in 2011 een zeer hoge werkdruk op de huurbegeleider van de noodwoningen, aangezien het haast een onmogelijke opdracht werd om binnen de 4 maanden (wettelijk opgelegde duurtijd huurovereenkomsten) een geschikte oplossing te vinden voor de herhuisvesting van de huurders van de noodwoningen. Ook een eventuele eenmalige verlenging van de huurovereenkomst met 4 maanden bleek in vele gevallen geen oplossing zodat uiteindelijk het opstarten van een procedure tot uithuiszetting onvermijdelijk was. Er is immers juridisch geen verdere verlenging mogelijk. Er werden 10 procedures tot uithuiszetting uit de noodwoning opgestart in 2011, waarvan er uiteindelijk maar 2 effectief werden uitgevoerd. Daarnaast werden we in 2011 eveneens geconfronteerd met onrechtmatige bezetters in de noodwoningen. Dezelfde noodwoning werd maar liefst tot 3 keer toe ‘gekraakt’. 15.2.3 Zekerheidstellingen en bankwaarborgen In 2011 werden 395 zekerheidstellingen verleend, een lichte stijging van 7 in vergelijking met 2010. In uitvoering van het protocol werden 35 zekerheidstellingen verleend naar aanleiding van wijzigingen in de gezinssituatie (bijkomende contractant). Er werden 128 verzoeken tot invordering van zekerheidstellingen ontvangen waarvan er 4 werden geweigerd. Daarnaast werden er in 2011 47 bankwaarborgen aangevraagd bij Dexia. Er werden 25 verzoeken tot vrijgave van de bankwaarborg ontvangen. Op 1 juli 2011 fuseerden de Huisvesting Scheldevallei, de Goede Werkmanswoning en WoninGent. In deze nieuwe fusiemaatschappij werden ongeveer 1.800 stadswoningen ingebracht. Deze (vroeger privaat verhuurde) stadswoningen kunnen via het sociale huurstelsel verhuurd worden, waarbij de huurwaarborg niet langer door een bankwaarborg maar wel via een zekerheidstelling geregeld kan worden. Vermoedelijk daalde hierdoor het aantal bankwaarborgen in 2011 naar 47 ten opzichte van de 88 bankwaarborgen in 2010. De verwachte stijging van het aantal zekerheidstellingen ten gevolge van de voormelde fusie en inbreng van stadswoningen bleef echter uit. Er is nog altijd grote onduidelijkheid over de omzetting van lopende private huurovereenkomsten. 176 15.3 Woonbegeleiding Adres Offerlaan 4 9000 Gent Aantal personeelsleden Woonbegeleiding: 11,6 voltijds equivalenten 13 koppen 15.3.1 Onthaal Het onthaalteam bleef het centraal aanspreekpunt voor de opvolging van wanbetalers bij de sociale huisvestingsmaatschappijen en de gerechtelijke procedures tot uitzetting die in Gent startten. 15.3.1.1 Huurachterstalbemiddeling Conform het samenwerkingsprotocol dat we met hen sloten, brachten de vijf Gentse Sociale Huisvestingsmaatschappijen ons op de hoogte van alle sociale huurders met een huishuurachterstal van twee maanden. Het onthaalteam filtert de lijst van sociale huurders met huurachterstal: • Als de personen met huurachterstal al in begeleiding zijn bij onze diensten, werd de maatschappelijk werker op de hoogte gebracht van deze achterstal. De cliënten kregen een schriftelijke aanmaning zo vlug mogelijk contact op te nemen met hun maatschappelijk werker. • Als de personen met huurachterstal niet in begeleiding zijn bij onze diensten, schrijven de onthaalmedewerkers deze cliënten aan. We delen hen mee dat ze een huurachterstal hebben en vragen hen zo vlug mogelijk contact op te nemen met onze dienst. In alle gevallen proberen we te voorkomen dat de cliënt uit zijn woning wordt gezet. Dit doen we door te bemiddelen tussen de sociale huisvestingsmaatschappij en de cliënt. In 2011 stuurden de sociale huisvestingsmaatschappijen 686 personen met een huurachterstal van twee maanden naar ons door. In vergelijking met 2010 (639 meldingen) betekende dit een lichte stijging. Bij 284 meldingen ging het over mensen die al in begeleiding waren bij onze diensten. 15.3.1.2 Wettelijke opdracht gerechtelijke uithuiszettingen Omdat elke uithuiszetting een enorm sociaal drama is voor de betrokkenen, voorziet de wetgever in een humanisering van de uithuiszetting. Deze humanisering houdt in dat er in eerste instantie een poging tot verzoening moet zijn bij de vrederechter. Daarnaast moet het OCMW op de hoogte gebracht worden van iedere vordering tot gerechtelijke uithuiszetting. Het OCMW kreeg van de wetgever de opdracht om op de meest aangewezen wijze, binnen zijn wettelijke opdracht, hulp te bieden. Concreet betekent dit dat de dienst Woonbegeleiding schriftelijk op de hoogte gebracht wordt van elk verzoekschrift of dagvaarding over een procedure tot uithuiszetting. Als de cliënt al in hulpverlening is bij onze diensten brengen we zijn maatschappelijk werker op de hoogte van 177 de opstart of lopende procedure tot uithuiszetting. Als de cliënt nog niet in hulpverlening is, verstuurt de onthaalmedewerker van onze dienst een schriftelijke melding en uitnodiging tot begeleiding naar de cliënt. In 2011 werden er 768 procedures tot uithuiszetting opgestart. In vergelijking met 2010 (890 procedures) was dat een lichte daling. In 261 gevallen ging het om cliënten die al door onze diensten gevolgd werden. In het kader van deze wettelijke opdracht startten we in 2011 een overleg met het Brugteam, CAW Artevelde om na te gaan in hoeverre het mogelijk is om voor dit aspect een “gedeelde zorg” uit te werken. De concretisering van deze samenwerking wordt in 2012 voortgezet. 15.3.2 Project Intensieve Woonbegeleiding Het project Intensieve Woonbegeleiding wil via een intensieve woonbegeleiding bij de cliënten thuis een structurele oplossing bieden voor hun problematische huisvestingssituatie. Het probleem van thuisloosheid is meer dan een woonprobleem alleen, omdat een ‘thuis’ verbonden is met veiligheid, het hebben van sociale netwerken, gezondheid, een vrijetijdsbesteding in de eigen buurt en dergelijke meer. In de woonbegeleiding nemen we niet alleen het domein huisvesting en wooncultuur op maar ook andere levensdomeinen. In eerste instantie doen we dit met het oog op de sociale reactivering. Een integratie in de buurt, het opnieuw in orde brengen van de sociaal – financiële administratie, het vinden van een vrijetijdsbesteding en het (opnieuw) aanhalen van sociale banden zorgen ervoor dat onze cliënten weer sociaal verankeren in de maatschappij. Dit kan uiteindelijk leiden tot een reactivering door middel van een opleiding en / of tewerkstelling. Tijdens het voorbije jaar hebben we in samenwerking met de Psychologische dienst de interne werking van het project Intensieve Woonbegeleiding verder verfijnd en dit via het organiseren van denkdagen en een uitgebreide evaluatie waarin we alle partners bevroegen. De resultaten leidden tot de opmaak van een intern draaiboek, dat de doelgroep, de doelstellingen, de meerwaarde, het traject en de soorten dossiers opnam. 15.3.2.1 Doelgroep De doelgroep van de intensieve woonbegeleiding kunnen we indelen in twee grote groepen: de prioritaire en de secundaire doelgroep: • De prioritaire doelgroep zijn de personen die een sociale woning hebben verkregen via de versnelde procedure ten behoeve van daklozen. Deze woonbegeleiding is gekoppeld aan het verkrijgen van de sociale woning en is verplicht gedurende de eerste zes maanden na de inhuurname van de woning. • De secundaire doelgroep zijn de (sociale) huurders uit wier situatie blijkt dat zij nood hebben aan een intensieve woonbegeleiding, aangezien zij er niet in slagen om een aanvaardbare huisvestingssituatie en wooncultuur te realiseren. Deze doelgroep is nogmaals onderverdeeld in 7 soorten dossiers: Op vraag van de maatschappelijk werker en / of client: List break 1. preventieve woonbegeleiding: de client beschikt niet over de nodige vaardigheden om zijn woning te onderhouden; 178 2. curatieve woonbegeleiding naar aanleiding van klachten: er zijn al problemen met betrekking tot wooncultuur en/of huisvesting; 3. woonbegeleiding naar aanleiding van een dreigende uithuiszetting: de situatie wordt precair als gevolg van een dreigende opstart uithuiszetting of eenal lopende procedure wegens wanbetaling en/of wangedrag; 4. structureel thuislozen: na een lange periode van thuisloosheid opnieuw een woning betrekken; 5. psychiatrische zorg: opnieuw zelfstandig gaan wonen na een opname in een psychiatrisch centrum; Op vraag van de sociale huisvestingsactor: 6. preventieve woonbegeleiding: de huurder beschikt niet over de nodige vaardigheden om zijn woning te onderhouden; 7. woonbegeleiding in het kader van een overlastprocedure: er werd al een overlastprocedure opgestart tegen de huurder wegens wangedrag. In 2011 begeleidden we 175 personen, van wie 116 cliënten uit de prioritaire doelgroep. Op 31 december 2011 waren nog 113 begeleidingen actief, van wie 69 cliënten uit de prioritaire doelgroep. Er waren 133 mannen en 50 vrouwen in woonbegeleiding in 2011. 84 % is alleenstaand. 15.3.2.2 Begeleiding List break2 a. Methodiek en doelstellingen We baseerden de woonbegeleiding op de principes van de methodiek ‘ maatzorg in het empowermentparadigma’. Dit behelst vijf basisprincipes: een positieve-, een integrale-, een participatieve-, een gestructureerde- en een gecoördineerde hulpverlening. Aangezien elke client verschillend is, is ook hun situatie verschillend. Vandaar dat de woonbegeleiding altijd wordt geboden op maat van de cliënten. Bovendien stellen we het versterken van hun eigen vaardigheden voorop. Niettegenstaande deze verscheidenheid zijn de doelstellingen in elke begeleiding hetzelfde en worden er unieke nuanceringen aangebracht. De algemene doelstellingen van de intensieve woonbegeleiding worden als volgt omschreven: • Creëren van een stabiele woonvorm, door onder meer het opvolgen van de huishuur, van de administratie volgend uit alleen wonen, toeleiden naar andere hulpverlening, dagbesteding, uitbouwen van een sociaal netwerk in de nieuwe buurt, … • Behoud van de woning, door onder andere een thuisgevoel te creëren, te bemiddelen, verhuurder en huurder op elkaar af te stemmen, … • Helpen met het onderhoud van de woning, door cliënt te stimuleren afval te sorteren, onderhoudsmaterialen aan te schaffen, aanleren hoe te poetsen of deskundige hulp in te schakelen en te werken aan de persoonlijke hygiëne, … • Helpen om van een huis een thuis te maken. • Activering in de ruime zin van het woord, door het psychosociaal welzijn te verhogen en de zelfredzaamheid te stimuleren. 179 b. Meerwaarde. Uit de evaluatie, gehouden in 2011, bleek dat alle partners meenden dat de woonbegeleiding een meerwaarde biedt aan de cliëntsituaties. Deze meerwaarde is een gevolg van: • een intensieve begeleiding, opvolging en ondersteuning als gevolg van het intensief en regelmatig contact bij de cliënten thuis; • een laagdrempelige en outreachende begeleiding; • de methodiek van het huisbezoek: 90 % van de woonbegeleiding vindt plaats bij de cliënten thuis. Er wordt zeer regelmatig een huisbezoek afgelegd: tijdens de eerste maanden minimaal wekelijks, daarna wordt de frequentie aangepast aan de noden van de cliënten. Hierdoor blijven de woonbegeleiders een goed zicht houden op de leefwereld van hun cliënten en kunnen ze veel zaken van dichtbij opvolgen; • een aanklampende hulpverlening: blijven volhouden om een mandaat tot woonbegeleiding te krijgen zolang uit de situatie blijkt dat de nood er is; • een ondersteuning op alle levensdomeinen: het accent van onze begeleiding ligt op wooncultuur en huisvesting. Maar andere levensdomeinen komen ook aan bod. Een precaire financiële situatie kan bv. de huisvesting destabiliseren; • een preventieve werking: problemen worden vlug gedetecteerd; • continuïteit en verzekering begeleiding: als er nood is aan meer deskundige begeleiding maar er zijn wachtlijsten, dan blijft de woonbegeleiding verzekerd tot de desbetreffende begeleiding kan aanvangen; • maatzorg. c. Traject woonbegeleiding. Het ogenblik en de wijze van opstart van de woonbegeleiding zijs afhankelijk van de doelgroep waartoe de cliënt behoort. Is de woonbegeleiding gekoppeld aan een versnelde toewijzijn, dan wordt de begeleiding opgestart zodra de aanvraag wordt doorgestuurd naar de sociale huisvestingsmaatschappij. Een woonbegeleiding kan gevraagd worden door de sociale huisvestingsmaatschappij, de client of de maatschappelijk werker (= secundaire doelgroep). Alle aanvragen worden maandelijks besproken in teamverband en er wordt onmiddellijk een woonbegeleider toegewezen. Een heel belangrijke actor in heel de begeleiding is de maatschappelijk werker. Hij en de woonbegeleider fungeren als een tandem. Ze delen de zorg en vullen elkaar aan in hun taken, waardoor de cliënt op alle vlakken ondersteuning krijgt. We evalueren voortdurend de intensieve woonbegeleiding. Via het Individueel Clientoverleg (ICO) beogen we een frequente evaluatie van de individuele situatie. Doel van het ICO is om alle levensdomeinen te overlopen, de nodige afspraken te maken en de doelstellingen voorop te stellen. Zo wordt de begeleiding gestructureerd en gecoördineerd en wordt het voor de cliënt een duidelijke en doorzichtige begeleiding daar elke hulpverlener dezelfde doelstellingen nastreeft. Vandaar het belang van de aanwezigheid van de verschillende hulpverleners, werkzaam rond de client. Op basis van de evaluatie werd het ICO in 2011 gereorganiseerd en werd de frequentie afhankelijk gesteld van de duur van de woonbegeleiding: 180 • Als een cliënt tussen de 0 en 12 maanden in begeleiding is, streven we ernaar om 3 tot 4 maal per jaar een ICO te organiseren. • Als een cliënt meer dan 1 jaar in begeleiding is, vindt er 2 maal per jaar een ICO plaats. • Voor zorgdossiers organiseren we niet langer structureel een ICO, wel nog op vraag van een hulpverleningsactor. Pas na een beslissing op het ICO kan er een einde komen aan de woonbegeleiding. Het ICO overloopt alle levensdomeinen. Zijn deze stabiel of kan de woonbegeleiding geen enkele meerwaarde meer bieden, dan wordt de woonbegeleiding afgesloten. Als de woonbegeleiding werd gekoppeld aan een versnelde toewijzing, brengen we altijd de sociale huisvestingsmaatschappij op de hoogte van de stopzetting van de begeleiding en dit zowel bij negatieve als bij positieve besluiten. In 2011 sloten we 62 woonbegeleidingen af: • 5 personen hadden een andere woonvorm waardoor intensieve woonbegeleiding niet meer aan de orde was; • voor één persoon startten we een meer deskundige hulpverlening op; • 2 personen werden gedetineerd; • 3 personen verhuisden buiten Gent; • 3 personen overleden; • 2 personen voldeden bij de toewijzing van hun woning niet meer aan de voorwaarden; • in 13 situaties werd de woonbegeleiding negatief geëvalueerd: ♦ 1 persoon weigerde zich in te schrijven bij de huisvestingsmaatschappij; ♦ 3 personen weigerden de hun toegewezen woning; ♦ 2 personen werden na tal van begeleidingspogingen uit huis gezet; ♦ en 7 personen weigerden de woonbegeleiding; • 33 bereikten een volledig stabiele situatie: voor hen konden we begeleiding positief afsluiten. d. Begeleidingsduur. Bij de start van het project stelden we zes maanden voorop als begeleidingsduur voor de prioritaire doelgroep. Dat was de afspraak met de sociale huisvestingsmaatschappijen. Na een aantal jaar blijkt duidelijk dat de vooropgestelde termijn te kort is, willen we een bestendiging van de herhuisvesting vooropstellen. De gemiddelde begeleidingsduur van actieve en passieve begeleidingen in 2011 bedroeg ongeveer 35 maanden. Op 31 december 2011 bedroeg het minimum van de begeleidingsduur van de actieve begeleidingen 20 dagen en het maximum 4 jaar en 3,5 maanden. Bepaalde begeleidingen kunnen door een blijvende nood aan ondersteuning of het lange wachten op meer langdurige en/of deskundige hulpverlening niet worden beëindigd. Deze dossiers worden dan “zorgdossiers”. Dergelijke begeleidingen zijn minder intensief en er is een langere frequentie van huisbezoeken. De gemiddelde begeleidingsduur van de zorgdossiers in 2011 bedroeg 1 jaar en anderhalve maand. 181 De stopzetting van een woonbegeleiding betekende niet dat we de cliënt niet langer opvolgden. De woonbegeleiders volgden de betaling van de huishuur verder op en brachten indien gewenst preventieve, occasionele huisbezoeken. 15.3.2.3 Huurdersparticipatie In samenwerking met het Sociaal Verhuurkantoor OCMW Gent organiseerden we in 2011 een aantal activiteiten in het kader van de huurdersparticipatie (wettelijke plicht van een Sociaal Verhuurkantoor). Via deze participatie leerden we elkaar beter kennen, maakten we bepaalde problemen over de woon – en persoonlijke sfeer beter bespreekbaar en werkten we beter samen. We organiseerden tijdens de zomervakantie een daguitstap naar het Boudewijnpark te Brugge. Eind november 2011 organiseerden we in samenwerking met de Vakantiewerking De Pagadder en de Emancipatorische Werking een najaarsactiviteit. Beide activiteiten konden rekenen op een grote deelname en ontlokten een positieve respons bij de deelnemers. 15.3.3 Samenwerkingsprotocol Daklozen Naar aanleiding van de opstart van het project Intensieve Woonbegeleiding en de positief onthaalde wijzigingen in de procedure tot aanvraag van een sociale woning voor daklozen, maakten we eind 2008 een afzonderlijk samenwerkingsprotocol op over de versnelde toewijzing van een sociale woning. Dit samenwerkingsprotocol bevatte een tweeledige verruiming van: • het aantal actoren (alle sociale huisvestingsactoren met woningen op het Gentse grondgebied); • en contingent aanvragen. Op basis van het aantal actoren en het aantal verhuurde woningen (leegstand inbegrepen) op het Gentse grondgebied van de respectievelijke actoren op 31 december 2007, werkten we een verdeelsleutel uit voor de opname van de aanvragen ‘effectieve huurcontracten) versnelde toewijzing: woninGent Volkshaard Goede Werkmanswoning Gentse Haard Stad Gent Scheldevallei ABC Merelbeekse Sociale woningen SVK OCMW Gent SVK Woonfonds 28 % 23 % 18 % 10 % 7% 8% 2% 2% 1% 1% De dienst Wonen verzekerde de eerste zes maanden na inhuurneming een intensieve begeleiding voor elke dakloze, die we via deze versnelde procedure herhuisvestten. De huisvestingssituatie van de geherhuisveste evalueerden we twee maal per jaar op een individueel overleg tussen de woonbegeleiding en de betreffende huisvestingsmaatschappij. 182 List break2 a. Doelgroep Om een goede werking te behouden en lange wachtlijsten (en misbruiken) te vermijden omschreven we de doelgroep enger dan opgenomen in het Sociaal Huurbesluit 2007: • daklozen voor wie OCMW Gent op basis van de wet van 2 april 1965 bevoegd is; • in het andere geval is een bewijs noodzakelijk dat de dakloze in Gent de meeste sociale ankerpunten heeft. De dakloze moest ook cumulatief voldoen aan volgende voorwaarden: • De cliënt was gedurende de voorbije zes maanden geen houder, geheel of gedeeltelijk van een zakelijk recht op een woning. • De cliënt beschikte gedurende de voorbije zes maanden niet over een recht van bewoning. • De cliënt woonde gedurende de voorbije zes maanden niet in bij verwanten of familieleden tot en met de tweede graad. • De cliënt aanvaardde een intensieve woonbegeleiding zoals gevraagd door de sociale huisvestingsmaatschappij. • De cliënt voldeed aan de inschrijvings – en toelatingsvoorwaarden, bepaald in het Sociaal Huurbesluit van 12 oktober 2007. b. Weigering door de Sociale Huisvestingsmaatschappij De redenen waardoor de prioriteit van de dakloze kon vervallen en de gronden tot weigering voor een sociale huisvestingsmaatschappij namen we over uit het luik IV van het voorgaand Samenwerkingsprotocol en het Kaderbesluit Sociale Huur: • De verhuurder wou de versnelde toewijzing koppelen aan de begeleidende maatregelen door het OCMW of een andere welzijnsactor op initiatief van het OCMW, maar de dakloze was niet bereid om deze voorwaarde te aanvaarden (art 24 §2). • De verhuurder wou de versnelde toewijzing koppelen aan begeleidende maatregelen door het OCMW of een andere welzijnsactor, maar het OCMW ging niet in op de vraag tot begeleidende maatregelen (art 24 §2). • Als de dakloze voordien huurder was bij een sociale huisvestingsactor, deze huurovereenkomst werd beëindigd wegens wanbetaling en wanneer de dakloze op het ogenblik van de toewijzing de schulden bij deze sociale huisvestingsactor nog niet had afgelost. De sociale huisvestingsactor kon de toewijzing niet weigeren als de dakloze was toegelaten tot een collectieve schuldenregeling of in budgetbeheer of budgetbegeleiding was bij een OCMW of een andere door de Vlaamse Gemeenschap erkende instelling voor schuldbemiddeling. De toewijzing kon ook niet worden geweigerd wanneer OCMW Gent een concreet voorstel tot afbetaling deed van de openstaande huurschuld binnen de zes maanden. De verhuurder kon in plaats van de toewijzing te weigeren wel begeleidende maatregelen opleggen aan de dakloze. • Als we het afgesproken jaarlijks contingent van effectieve huurcontracten bereikten. • Als de dakloze niet meer voldeed aan de algemene toewijzingsvoorwaarden zoals bepaald in het Sociaal Huurbesluit van 12 oktober 2007. 183 c. Contingent 2011 Ten tijde van de ondertekening van het Samenwerkingsprotocol Daklozen konden de Sociale Verhuurkantoren ook woningen via de versnelde procedure voor daklozen toewijzen aan onze doelgroep. Als gevolg van gewijzigde wetgeving werd dit voor de Sociale Verhuurkantoren onmogelijk, met een vermindering van het jaarlijks contingent effectieve huurcontracten tot gevolg. We legden het aantal effectieve huurcontracten voor 2011, waartoe de sociale huisvestingsactoren zich verbonden, vast op 43. Deze huurcontracten verdeelden we volgens deze verdeelsleutel: Woningent Volkshaard Goede Werkmanswoning Gentse Haard Stad Gent Scheldevallei ABC Merelbeekse Sociale Woningen 12 9 8 5 3 4 1 1 Op 31 december 2011 ontvingen we 99 aanvragen voor een versnelde toewijzingvan een sociale woning ten behoeve van daklozen. In vergelijking met vorig jaar(93 aanvragen) is dat een lichte stijging. We konden 8 aanvragen doorsturen naar de sociale huisvestingsactoren binnen het contingent van 2011 en 66 aanvragen plaatsten we op de wachtlijst van 2012. Voor 28 aanvragen vroegen we bijkomende informatie maar voor 13 aanvragen kregen we geen antwoord. 12 aanvragen werden geannuleerd op 31 december 2011. De aanvragen tot het verkrijgen van een sociale woning via de versnelde toewijzingsprocedure voor daklozen,kwamen van zowel de themadiensten als van de welzijnsbureaus. De vergelijking leert ons dat we vanuit de themadiensten (Jeugd, Gezondheidszorg, Wonen en Thuislozenzorg) 64 % van de aanvragen ontvingen. In 2011 stuurden we 43 aanvragen voor een versnelde toewijzing van een sociale woning ten behoeve van daklozen door naar de sociale huisvestingsactoren. Op 31 december 2011 was er aan 7 personen nog geen woning toegewezen. Dit heeft geen invloed op het jaarlijks contingent en deze personen krijgen in de eerstvolgende maanden nog een woning toegewezen van een sociale huisvestingsmaatschappij. Zoals bepaald in het Samenwerkingsprotocol Daklozen, verzekerde de Dienst Wonen, Project Intensieve Woonbegeleiding minstens tijdens de eerste zes maanden na de inhuurname van de sociale woning een woonbegeleiding aan elke dakloze, die we via deze versnelde procedure herhuisvestten. We evalueerden de huisvesting van de geherhuisveste om de 6 maanden op een individueel overleg met de sociale huisvestingsactor. Uit deze evaluaties bleek, dat de koppeling van de voorwaarde tot het aanvaarden van woonbegeleiding aan het verlenen van een sociale woning via de versnelde procedure, voor daklozen een structurele oplossing en een positief resultaat met zich meebracht. In het voorjaar van 2011 hielden we een ‘grootschalige’ evaluatie van het Samenwerkingsprotocol Daklozen. e bevroegen alle partners, meer bepaald de sociale huisvestingsactoren, de maatschappelijk werkers, de cliënten en de externe partners. Zij evalueerden het Samenwerkingsprotocol Daklozen positief, en dit op verschillende vlakken: 184 • Het feit dat almaar minder cliënten hun voorrang verliezen als gevolg van een laattijdige inschrijving aangezien zij al van bij de start ondersteund worden door de woonbegeleiding. • Het feit dat de sociale huisvestingsactoren algemeen besluiten dat de koppeling van een intensieve woonbegeleiding aan de versnelde toewijzing een positief effect heeft op de huisvestingssituatie van de (ex-)thuislozen, met name minder overlast, minder huurverbreking, minder huurderving, … Kortom de slaagkans is groter omdat de omkadering problemen voorkomt. Zijn die er toch, dan kunnen ze sneller gedetecteerd en aangepakt worden. • Het feit dat de partners het Samenwerkingsprotocol Daklozen al twee jaar positief evalueren. • Het feit dat 77 % van onze prioritaire doelgroep en 85 % van onze secundaire doelgroep nog altijd in hun woning verblijft en gemiddeld 70 % van hen deze woning al langer dan twee jaar huurt. • Het feit dat het gros van de cliënten aangeeft zich thuis te voelen in hun woning en buurt en matig tot zeer tevreden is over de inrichting van hun woning. • Het feit dat 72% van onze cliënten stelt dat de woonbegeleiding een belangrijke bijdrage leverde tot hun stabiele huisvestingssituatie. 15.3.4 Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding Al jaren werken we aan de realisatie van een structurele samenwerking tussen OCMW Gent en de Sociale Huisvestingsmaatschappijen die in Gent actief zijn. Omdat we goede afspraken hebben en regelmatig evaluatiemomenten houden, verloopt de samenwerking vandaag uitstekend. Dat resulteerde in 2011 dan ook in de opmaak van een nieuw Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding tussen OCMW Gent en de 5 sociale huisvestingsmaatschappijen: • woninGent (fusiemaatschappij : woninGent, Stadswoningen, Goede Werkmanswoning en Scheldevallei); • De Gentse Haard; • De Volkshaard; • De Merelbeekse Sociale Woningen; • ABC. Het Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding bevat enerzijds de afspraken over de huurachterstalbemiddeling bij sociale huurders en anderzijds de modaliteiten rond de versnelde toewijzing van een sociale woning ten behoeve van daklozen. Alle partners ondertekenden op 16 december 2011 het Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding.. List break2 a. Luik Huurachterstalbemiddeling bij Sociale Huurders Het eerste luik van het Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding: Huurachterstalbemiddeling bij sociale huurders bevat de afspraken tussen OCMW Gent en de sociale huisvestingsmaatschappijen in geval van huurachterstal bij sociale huurders. 185 Conform het Kaderbesluit Sociale Huur verbinden de sociale huisvestingsmaatschappijen er zich toe om bij huurachterstal OCMW Gent in te schakelen, met het oog op het bieden van de nodige begeleiding aan de huurder ten einde de huurachterstal te vereffenen volgens de afgesproken modaliteiten. In vergelijking met het voorgaand samenwerkingsprotocol bleven de werkwijze en de doelgroep nagenoeg gelijk, uitgezonderd de wettelijk geïnspireerde wijzigingen. Het aantal partners werd wel uitgebreid. Ook de huurders van de Merelbeekse Sociale Woningen en ABC kunnen nu rekenen op bemiddeling van het OCMW als ze 2 maanden huurachterstal hebben. b. Luik versnelde toewijs van een sociale woning. Het tweede luik van het Samenwerkingsprotocol Woonbegeleiding vervangt het Samenwerkingsprotocol Daklozen over de versnelde toewijzing van een sociale woning ten behoeve van daklozen, conform het Kaderbesluit Sociale Huur 2007. Via deze afspraken streven we nog altijd dezelfde doelstelling na, met name het voorzien van een behoorlijke sociale huisvesting voor daklozen en/of het bieden van een structurele oplossing voor daklozen. Inhoudelijk werden wel twee belangrijke wijzigingen over de doelgroep en het jaarlijkse contingent effectieve huurcontracten aangebracht: Met het oog op een zo groot mogelijke conformiteit met de geldende reglementering werd de definitie van een ‘dakloze’ overgenomen uit het Kaderbesluit Sociale Huur 2007. Aangezien deze omschrijving zeer ruim is en om misbruiken te vermijden, maakten we een interne procedure op die onder meer een verdere analyse van deze definitie inhoudt. Het jaarlijks contingent effectieve huurcontracten, voorbehouden voor daklozen, wordt met ingang van 1 januari 2012 vastgelegd op 52. In vergelijking met het vorige Samenwerkingsprotocol Daklozen betekent dat een uitbreiding met 9 huurcontracten. Vergeleken met 2007 komt dat zelfs overeen met een verruiming met 75 %. 15.4 De Baai Adres Roggestraat 118 9000 Gent Aantal personeelsleden De Baai: 4,3 voltijds equivalenten 6 koppen De Baai biedt een permanente (stabiele) woonvorm aan chronisch thuislozen, ouder dan 45 jaar met een problematisch (huisvestings)verleden, die niet langer in staat zijn om volledig zelfstandig te wonen. List break2 a. Doorverwijzing Sinds de oprichting in 1998 van De Baai tot en met 31 december 2011 ontvingen we 213 aanvragen voor De Baai. In 2011 ontvingen we er 13, wat een stijging betekende ten opzichte van 2010 (12 aanvragen). Het Bijzonder Comité van de Sociale Dienst behandelde 4 aanvragen. Ons OCMW nam in elke situatie de beslissing om aan de kandidaat-bewoner (na positief advies van het team) de vrijstaande kamer effectief toe te wijzen. Er werd in 2011 geen negatieve beslissing 186 genomen. Ons team adviseerde 7 aanvragen positief (aanvragen 2010 + 2011), de kandidaten plaatsten we op de wachtlijst. Daarnaast annuleerden de doorverwijzende instanties 2 aanvragen en liep de intakeprocedure van 8 kandidaten nog op 31 december 2011. Op 31 december 2011 stonden er 8 kandidaat-bewoners op de wachtlijst. Dat zijn er 2 minder dan in 2010, maar gelet op de lopende intakeprocedures op 31 december 2011 is deze vergelijking relatief te noemen. Na het ontvangen van een doorverwijzingsformulier nodigden we de kandidaat–bewoner een eerste keer uit om kennis te maken met De Baai. Als de kandidaat na deze kennismaking nog altijd in het pension wilde komen wonen, ging de uitvoerige intakeprocedure van start. Deze procedure bestond uit twee gesprekken. Enerzijds een gesprek met de begeleiders van het pension en anderzijds een gesprek met de psychologe, verbonden aan het pension. Deze procedure voerden we in opdat de begeleiders de kandidaten voldoende zouden kunnen inschatten. Een goede inschatting van de kandidaat–bewoner is een voorwaarde voor een stabiele bewonersgroep. De bewoners moeten namelijk permanent samenwonen en – leven. Deze intakeprocedure verhoogde ook de kans op een succesvolle doorverwijzing. Dit kwam niet alleen de cliënt ten goede, maar ook de totale werking van De Baai. In 2011 waren de doorverwijzende instanties opnieuw vrij divers: • De psychiatrische centra verwezen 4 kandidaat-bewoners door. • Van het Justitieel Welzijnswerk ontvingen we 1 aanvraag. • Vanuit de Onthaaltehuizen kwamen er 5 doorverwijzingen. • Vanuit onze eigen diensten ontvingen wij 3 aanvragen. b. Verblijf Op 5 juni 1998 richtten we De Baai op. Sindsdien verbleven er 61 personen. Op 31 december 2011 woonden er 20 personen in het pension. Van de 41 personen die het pension (sinds de oprichting) opnieuw verlieten: • zijn er 7 personen overleden; • 16 personen vertrokken vrijwillig; • bij 11 personen beëindigde het OCMW de Overeenkomst van Eigen Aard; • bij 4 personen zetten we het contract na onderling akkoord stop; • 2 bewoners verwezen we door naar een woonzorgcentrum; • en 1 persoon moest naar de gevangenis. In 2011 werd er 1 Overeenkomst Eigen Aard door OCMW Gent beëindigd, 1 overeenkomst werd na minnelijk akkoord stopgezet, 1 bewoner vertrok vrijwillig en 1 bewoners is vorig jaar overleden. De drie personen waarbij de Overeenkomst Eigen aard eindigde, wonen nu zelfstandig. 187 De bewonersgroep in 2011 bestond uitsluitend uit mannen. De exclusieve aanwezigheid van mannelijke bewoners verhoogde sterk de drempel voor eventuele vrouwelijke kandidaten. De leeftijd van de bewoners varieerde tussen 53 jaar en 84 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 65,7 jaar. De gemiddelde verblijfsduur van alle personen die sinds de oprichting in De Baai hebben gewoond, bedraagt 3 jaar en 2 maanden. 10 bewoners (van de huidige bezetting) verbleven eind 2011 meer dan 5 jaar in De Baai. De langst verblijvende bewoner woonde op 31 december 13 jaar en 6 maanden in De Baai. c. Begeleiding Bij de oprichting van De Baai was het uitgangspunt dat de bewoner zelf de vraag tot begeleiding moest stellen. Door de jaren evolueerde deze visie tot een almaar minder vrijblijvende begeleiding, omdat een groot deel van de bewoners maar een heel klein probleembesef heeft. Een meer gestructureerde hulpverlening beantwoordde beter aan de behoefte van structuur en omkadering bij ons doelpubliek. We hanteerden de methodiek “Maatzorg in het empowermentparadigma”. Dit behelsde vijf basisprincipes: een positieve, een integrale, een participatieve, een gestructureerde en een gecoördineerde hulpverlening. De rode draad binnen deze methodiek was dat wij als hulpverlener onze bewoners wilden versterken. Zo kregen ze opnieuw greep op hun eigen situatie en omgeving via het verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie. Binnen deze integrale begeleiding en zorg op maat, werkten we met een multidisciplinair team (één maatschappelijk werker, twee bewonersbegeleiders en een psychologe.). Tijdens de voorbije jaren kreeg de individuele begeleiding aan de bewoners een meer gestructureerde en gecoördineerde vorm. Onze maatschappelijk werker en bewonersbegeleiders stonden in voor de individuele begeleiding. Zij werkten als een tandem samen om een zo optimaal mogelijke integrale begeleiding aan te bieden. Naast het dagelijkse overleg tussen de twee begeleiders, organiseerden we twee keer per maand een Individueel BewonersOverleg (IBO), waarin we de situatie van alle bewoners bespraken. We noteerden alles zodat zij op elk ogenblik de evolutie van een bewoner konden zien. d. Participatie bewoners Het dagelijks koken was een onderdeel van de hulpverlening. Een deelname aan het kookproces versterkte het vertrouwen van de bewoners in hun eigen kunnen en erkende hen in hun eigen mogelijkheden. Zo startten we een proces van activering, dat kon leiden tot een deelname aan andere activiteiten en/of de start van een volledige dagbesteding. Daarnaast was de deelname een sociaal gebeuren. Zij moesten (leren) samenwerken en respect opbrengen voor wat een ander kan en niet kan. Na het koken aten de bewoners samen de door hen bereide maaltijd in de eetzaal. Dit versterkte hun sociale vaardigheden en bevorderde de integratie in hun kleine omgeving. Dit alles met het oog op hun integratie in de ruimere omgeving van het pension en de stimulering om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Ook in 2011 organiseerden we een kookclub, ‘De Hete Patat’. De bewoners zelf beslisten over de maaltijd en de benodigdheden. De bewonersbegeleiders ondersteunden hen hierin en stuurden bij waar nodig. Tijdens deze kooksessies leerden de bewoners nog meer samenwerken. Zij moesten zelf beslissingen nemen en leerden opnieuw enkele verantwoordelijkheden op te nemen. Het was belangrijk dat de bewoners bijdroegen aan een gezonde sfeer in De Baai. Daarom vroegen we hen deel te nemen aan het dagelijks ‘bestuur’ van De Baai. Tijdens de 188 maandelijkse bewonersvergaderingen deelden de bewoners ons hun behoeften, opmerkingen en standpunten mee over de dagelijkse werking. Het was niet de bedoeling dat we bewoners persoonlijk aanspraken tijdens deze overlegmomenten. Uit de gesprekken met de bewoners (zowel individuele als gesprekken tijdens de bewonersvergadering) bleek dat zij het belangrijk vonden om meer inspraak te hebben in het nemen van beslissingen over de bewonersgroep, de leefruimte, … Samen met de Psychologische dienst richtten we ‘De Groep’ op. Via deze praatgroep wilden we het mogelijk maken om over onderwerpen te praten die niet aan bod kwamen tijdens de bewonersvergadering. Zowel onderwerpen met betrekking tot De Baai als thema’s die de bewoners zelf naar voor brengen zoals vrijetijdsbesteding. Per thema werden vier sessies georganiseerd en de bewoners zelf gaven aan rond welk thema zij wensten te werken. In 2011 organiseerden we twee praatgroepen, rond de thema’s ‘Elke beweging telt’ en ’Gent’. e. Activiteiten De begeleiders stimuleerden de bewoners om hun dag op een positieve manier door te brengen, door bv. deel te nemen aan georganiseerde activiteiten, groepsactiviteiten of gebruik te maken van de voorzieningen in de polyvalente ruimte. In 2011organiseerden we volgende uitstappen/activiteiten, zowel binnen- als buitenshuis: • een uitstap naar de Bloesemroute; • een uitstap naar het Boudewijnpark; • een uitstap tijdens de koopjesperiode; • een boottocht in Gent; • een uitstap naar de Fonnefeesten in Lokeren; • een dagje aan zee in Oostende; • een bezoek aan Flanders Fields in Ieper; • een deelname aan het Seniorenbal in Gent; • een bezoek aan de kerstmarkt in Gent. • een spelletjesnamiddag; • een filmnamiddag. Daarnaast organiseerden we een speciale maaltijd voor Pasen, Kerstmis en Oudejaar. Naar jaarlijkse traditie organiseerden we een ‘Groot Nieuwjaarsdiner’. Midden mei 2011 vertrokken 7 bewoners samen met de begeleiding op midweek naar Xhoffraix in de Oostkantons. De bewoners en de begeleiders beoordeelden deze uitstap als heel positief. Naast deze vaste activiteiten mocht elke bewoner voor zijn verjaardag een persoonlijke ‘verwendag’ organiseren. De bewoner kon voor die dag vrij kiezen (rekening houdende met een bepaald budget) wat hij voor zijn verjaardag wenste te doen. Meestal kozen de bewoners voor een speciaal etentje met hun medebewoners. Enkele bewoners wensten geen verwendag. Om hun verjaardag toch onder de aandacht te brengen, organiseerden we ook in 2011 een maandelijkse traktatie. 189 f. Toekomst Tijdens de voorbije jaren wijzigde de bewonersbegeleiding. De klemtoon lag op activering. Door deze wijzigingen veranderden de behoeften wat betreft plaats, inrichting en comfort. Tijdens de voorbije jaren onderzochten we hoe we deze behoeften konden invullen. In 2008 gaf het bestuur van OCMW Gent de toestemming om De Baai uit te breiden en de aanpalende gebouwen aan te kopen. Door deze aankoop kunnen we in de toekomst aan de noden van de bewoners én het personeel voldoen en onze wooncapaciteit uitbreiden. 190 Deel 4 Ouderenzorg 191 192 16 Staf ouderenzorg Adres Onderbergen 82 9000 Gent Aantal personeelsleden Staf Ouderenzorg: 6,4 voltijds equivalenten 7 koppen 16.1 Doelstelling De departement Ouderenzorg (OZ) is opgebouwd uit vier grote pijlers: • Lokale dienstencentra (ldc). • Zelfstandig wonen en projecten. • Woonzorgcentra (wzc). • Maatschappelijke dienstverlening ouderenzorg: bestaat uit de dienst Advies, Oriëntatie en Opname (AOO) en de dienst Administratie privérusthuizen (ARO). De stafdienst en het secretariaat staan in voor de ondersteuning van het departement OZ. 16.2 Realisaties Als ondersteuning van de bovenstaande pijlers van het departement volgde de staf enkele grote, overkoepelende projecten op. 16.2.1 Woonzorgcentra List break2 a. Overlegplatform ‘Intramurale ouderenvoorzieningen’ (Project 1.1.2 Ouderenbeleidsplan) In maart 2011 vond een bijeenkomst plaats van het overlegplatform. Naast de vier woonzorgcentra van het OCMW Gent waren nog zes andere Gentse woonzorgcentra vertegenwoordigd. Twee items kwamen aan bod: • ervaringsuitwisseling rond omgaan met eenzaamheidsproblematiek in woonzorgcentra; • en woonzorgnetwerken in Gent. Voor dit laatste onderwerp kwamen twee opties naar voren: het woonzorgnetwerk dat vertrekt vanuit het woonzorgcentrum of de buurtgerichte aanpak. b. Opmaak en uitvoering van een zorgstrategisch plan voor de toewijs van 124 bedden in portefeuille (Project 1.1.3 Ouderenbeleidsplan) 193 De voorafgaande vergunning voor het centrum voor kortverblijf werd uitgebreid met één bed. Er werd ook een ontwerper aangesteld voor het nieuw geplande woonzorgcentrum in Mariakerke. c. Proefproject ‘psychologische ondersteuning in de OCMW-woonzorgcentra’ (Project 5.3.2 Ouderenbeleidsplan) Om mensen die met psychologische problemen kampen in een woonzorgcentrum te ondersteunen, is met de bewoner en/of familie gewerkt. Dit zowel individueel als in groep. Daarnaast kreeg het personeel bijkomende vorming over het omgaan met bewoners en familie die te kampen hebben met een dergelijke problematiek. d. Sensibiliseringscampagnes voor het onderwijs (Project 3.1.2 Ouderenbeleidsplan) Dit project wil het verplegend en verzorgend beroep in de seniorenzorgsector verduidelijken en positiever belichten voor studenten, met bijzondere aandacht voor personen die zich op latere leeftijd willen herscholen. Concreet namen we deel aan diverse initiatieven die voor verschillende doelgroepen bestemd waren. List break 1. Deelname aan stuurgroep niet voor Watjes: ♦ campagne voor dag van de verpleegkunde op 12 mei mee uitgewerkt; ♦ website vernieuwd. 2. Overleg Gent, Stad in werking – Latent Talent in de social profit: ♦ project beëindigd in juni 2011. Evaluatie is pas gepland in 2012. ♦ Gewerkt op drie domeinen: getuigenissen door rolmodellen; coaching van allochtone studenten zorgopleiding door allochtone oud-studenten, om uitval van deze studenten te vermijden; kwalitatieve en kwantitatieve analyse van de uitval om zo advies te kunnen formuleren naar zorgopleidingen. 3. Interprovinciaal overleg o.l.v. ambassadeur van de Zorg E. Holzer is opgestart. De samenstelling gebaseerd op die van het Samenwerkingsinitiatief Eerstelijns Gezondheidszorg (SEL). 4. Deelname aan initiatiefgroep sectorwerking zorg – Stad Gent. Er werd ingezet op vier thema’s: ♦ imago en beroepenkeuze: organisatie beroepenrally 18 oktober; doelgroep: leerlingen ASO 1ste graad met technische bovenbouw. ♦ deelname aan zorgopleidingen: organisatie mentorenopleiding; doelgroep: stagebegeleiders zowel van de opleiding als op de werkvloer; stagecoördinatoren van de opleiding en zorgcoördinatoren. ♦ nieuwe loopbaanmogelijkheden: organisatie Lerend Netwerk – 8-tal sessies; doelgroep: zorginstellingen groot Gent. ♦ Mobiliteit: 194 voorbereiding Parking +; nog niet concreet uitgewerkt, wel besproken met bevoegde schepen en stadsdiensten e. De vier woonzorgcentra werkten verder aan huiselijkheid en positieve beeldvorming • Huiselijkheid omvat het creëren van een gezellige woonomgeving waar de binnenhuisinrichting zo goed mogelijk een traditionele gezinswoning weerspiegelt, waar bewoners aan ‘huiselijke bezigheden’ kunnen deelnemen, aandacht krijgen van personeel en van de vele jonge en oudere bezoekers uit de buurt. List break Wat het interieur betreft, was woonzorgcentrum De Vijvers in 2011 aan de beurt. Op basis van het uitgewerkte kleurconcept, zijn de hal, de cafetaria, het restaurant en de gangen en leefruimtes op de eerste en de tweede verdieping geschilderd. Elke verdieping en leefruimte kreeg een eigen kleurenpalet. Tegelijk met deze interieurverbeteringen, zijn huiselijke bezigheden continu geïntegreerd in de animatiewerking en terug te vinden in de animatieverslagen. • Positieve beeldvormingsprojecten hebben als doel het zelfbeeld van de ouderen en het zelfwaardegevoel van de medewerkers in de ouderenzorg te versterken. De doelstelling is angst om ‘zorgbehoevend oud’ te worden in een ‘rusthuis’ en afhankelijk te zijn van zorgprofessionals te verminderen en de bewoners en het personeel positief in beeld te brengen. In woonzorgcentrum De Liberteyt ontstond ‘Op de koffie met…’ Dit ‘proefproject is gefinancierd door Design Vlaanderen en wil de individuele interesses en behoeften van de bewoners beter leren kennen, bewoners samenbrengen die interesses en behoeften delen, en daarop inspelen via het animatieteam. Het beoogde resultaat is meer voldoening bij het verzorgende personeel en het animatieteam, meer contact tussen de bewoners, en een grotere betrokkenheid bij het leven in en rond het rusthuis. Voor de uitwerking van het project werkt De Liberteyt samen met twee designbureaus. ‘Op de koffie met’ werd als inspirerend project gepresenteerd op Expo60+ en werd beschreven in het tijdschrift Lokaal, evenals in een publicatie van Design Vlaanderen over Service Design. • Intergenerationele solidariteit. Andere generaties brengen leven in het woonzorgcentrum. Goed opgebouwde plezierige en zinvolle projecten zijn win-win-situaties voor beide generaties. Zo ervaren mensen al van op zeer jonge leeftijd dat een woonzorgcentrum en de ouderen die er wonen, best aangenaam zijn. Naast de continue intergenerationele activiteiten, ingebed in de animatiewerking van de vier woonzorgcentra, is door de staf een duurzame samenwerking opgezet met Hogeschool Gent. Het intergenerationele initiatief ‘Open source’ startte in 2010 en staat voor de samenwerking tussen de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten (KASK) en OCMW Gent, waarbij afgestudeerde kunstenaars in lerarenopleiding een sociaal-artistiek project uitwerken in een woonzorgcentrum. Een opmerkelijk resultaat waren de retro reclameaffiches waarop bewoners poseerden voor ‘bruiswater’, een draagbare radio, kroketmachine,… • Het meest opvallende intergenerationele project was de ‘Walking performance’ over trouwen met bewoners en de personeelsleden van het OCMW-woonzorgcentrum De Liberteyt en leerlingen van het zevende jaar Thuis- en Bejaardenzorg van de Benedictuspoort. Op vrijdag 24 juni presenteerden ze in het woonzorgcentrum een hilarische voorstelling over wat er bij een trouwfeest goed en fout kan gaan. Er waren 195 twee voorstellingen. In de namiddag voor de bewoners en hun familie, ’s avonds voor personeel, vrienden en andere gasten. Implementatie van het nieuw geneesmiddelendistributiesysteem f. In 2011 is in de vier wzc de medicatierobot geïmplementeerd. In plaats van de medicatie klaar te zetten op de afdeling, wordt de medicatie nu zoveel mogelijk klaargezet door een medicatierobot bij de apotheek. De medicatie komt dan in zakjes per resident en per toedieningsmoment toe in het woonzorgcentrum. Dit systeem beperkt fouten en is tijdbesparend voor de verpleging. 16.2.2 Zelfstandig wonen en projecten In 2011 werd deze dienst verder uitgebouwd volgens de visie zoals goedgekeurd in 2010. Het project ergotherapie aan huis zette bijkomend in op GOLLD4 waarbij het OCMW van Gent een levensloopbestendige stad wil (helpen) maken. List break2 a. Opvolgen bouwprojecten zelfstandige woonvormen In de stuurgroep bouwprojecten ouderenzorg werden de lopende bouwprojecten systematisch opgevolgd. • Assistentiewoningen Zwijnaarde: ♦ via principe van build and en finance (BF); ♦ voorbereiding opmaak masterplan voor de hele site, inclusief ldc; ♦ ruimte voor 35-tal woningen; ♦ voorbereiding procedure verkoop via wooncertificaten. • Assistentiewoningen St-Amandsberg: ♦ via principe van design, build and finance (DBF); ♦ voorbereiding opmaak masterplan voor de hele site; ♦ ruimte voor 32-tal woningen; ♦ voorbereiding procedure verkoop via wooncertificaten. • Elisabethbegijnhof: ♦ voorbereiding reorganisatie van de site, inclusief verhuizing ateliers van ldc Ten Hove naar het seniorenhuis van Stad Gent op deze site; ♦ herbestemming van de woningen naast ldc Ten Hove. • Welzijnsknoop Ledeberg: ♦ opmaak afspraken rond beheer en financiering met de diverse partners • Woonzorgcentrum Mariakerke: ♦ wzc Mariakerke zit in de ontwerpfase; ♦ eerste bijsturingsvoorstellen van het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) ontvangen. 4 GOLLD = Gent OCMW LevensLoopbestendig Design 196 16.2.3 Lokale dienstencentra Voor de lokale dienstencentra werd in samenwerking met de dienst Kwaliteit en Interne Controle een tevredenheidsbevraging uitgevoerd. Een 450-tal bezoekers stuurden een volledig ingevulde vragenlijst terug. De resultaten dienen om een verbeterplan op te maken. 16.2.4 Overkoepelende projecten List break2 a. Subsidies De staf ondersteunt de operationele diensten bij het zoeken naar en het aanvragen van subsidies. • Voor het project ‘Op stap met het Nederlands’ kende de POD Maatschappelijke Integratie ons 5.000 € toe. Vijf lokale dienstencentra hebben in de loop van 2011 buurtbewoners die ‘uitgeleerd’ bleken bij het huis van het Nederlands kennis leren maken met de buurt en met de Stad Gent (winkels, activiteiten, openbaar vervoer, musea…). Dit gebeurde op een laagdrempelige manier en onder begeleiding van vrijwilligers. Zo leerden deze mensen om zich vlot en met basis-Nederlands duidelijk te maken in hun directe omgeving. • Projecten Wonen-Welzijn: in oktober 2010 lanceerden de Vlaamse ministers van Wonen en Welzijn een oproep, om projecten in te dienen die de kloof tussen sociale huisvesting en welzijn verkleinen. Voor Gent werd slechts één project geselecteerd. De drie ingediende projecten van OCMW zaten daar niet bij, maar dit belet niet dat we in de geest van deze projecten verder werken. • De woonzorgzone kreeg subsidies voor het werkingsjaar 2011, alsook de principiële toezegging voor bijkomende subsidies in 2012 om deel te nemen aan een onderzoek rond woonzorgnetwerken. De onderzoeksresultaten moeten leiden tot de opmaak van een draaiboek met good practices voor iedereen die met een woonzorgzone en/of – netwerk wil starten. b. Europese projecten • Projectoproepen werden systematisch gescreend en opgevolgd. • Senior Volunteer project: in het kader van het Jaar van de Vrijwilliger in 2011 troffen we voorbereidingen om senior vrijwilligers vanuit onze lokale dienstencentra en woonzorgcentra te laten deelnemen aan een uitwisselingsproject met gelijkaardige organisaties in het buitenland. Bedoeling is om senioren de kans te geven om ervaringen in het buitenland op te doen en om hun kennis en vaardigheden met andere senioren te delen. In oktober 2011 kregen we het bericht dat het project was geselecteerd. Tussen 2012 en 2013 zullen zes van onze vrijwilligers naar Tavira (Portugal) gaan om in een centrum voor senioren mee te draaien. Zes Portugese vrijwilligers komen op hun beurt drie weken naar onze ldc’s. c. Reorganisatie opnamebeleid - AOO In 2011 werd de nieuwe aanpak van het opnamebeleid goedgekeurd. Vanaf januari 2012 kunnen de burgers hun opnamevragen in de woonzorgcentra en in de lokale dienstencentra stellen. De dienst AOO wordt dan de back-office maar blijft het aanspreekpunt voor de 197 ziekenhuizen en professionelen. De mensen met een licht zorgprofiel verhuizen van de wachtlijst naar een registratielijst. In de toekomst kunnen zij in principe ook niet meer op de wachtlijst terecht. d. Uitwerking sociaal huis In samenwerking met de Sociale Dienst maakten we een visietekst op. Het bestuur keurde deze goed. Het aanbod van beide departementen (Sociale Dienst – Ouderenzorg) werd in kaart gebracht, er werd een productcataloog opgesteld samen met een handige tool voor onze medewerkers. Er werden drie locaties geselecteerd die vanaf januari 2012 als Sociaal Infopunt gaan proefdraaien. e. Stuurkaarten en ganttchart De staf volgde de stuurkaarten en de ganttcharts van alle diensten van OZ centraal op. De staf fungeert ook als helpdesk bij vragen en problemen hierover. 198 17 Negen Lokale dienstencentra 17.1 Identificatiegegevens van de negen centra Adres overkoepelend Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden lokale dienstencentra 81,8 voltijds equivalenten 100 koppen Ldc De Boei Ldc De Horizon Ldc De Waterspiegel Ldc De Regenboog Ldc De Thuishaven Ldc De Vlaschaard Ldc Ten Hove Ldc Speltincx Ldc Wibier Vaartstraat 2A, 9000 Gent Ferdinand Lousbergkaai 12, 9000 Gent Meulesteedsesteenweg 510, 9000 Gent Lucas De Heerestraat 83, 9000 Gent Neuseplein 33, 9000 Gent Jubileumlaan 219, 9000 Gent Begijnhofdries 15, 9000 Gent Meersemdries 4, 9050 Gentbrugge Antwerpsesteenweg 768, 9040 Sint-Amandsberg CE 1511 CE 1510 CE 1513 CE 1508 CE 1524 CE 1512 CE 1509 CE 2035 CE 2425 17.2 De lokale dienstencentra in cijfers Meting op 31/12/2011. In 2011 zijn de lokale dienstencentra overgestapt op het nieuwe registratiesysteem Recreatex. Dit nieuwe systeem maakt het tot nu toe niet mogelijk om gebruikerscijfers per lokaal dienstencentrum te genereren. In de toekomst wordt dit rechtgetrokken. Over de negen centra heen noteren we in vergelijking met 2010 een forse daling van het aantal gebruikers. Dit is volledig te verklaren door de overstap op het nieuwe systeem. Dit systeem geeft het totaal aantal unieke gebruikers weer, daar waar we de afgelopen jaren altijd het aantal gebruikers van de negen ldc hebben opgeteld. Uiteraard zijn er heel wat gebruikers die naar verschillende ldc gaan. 199 Gebruikersaantallen 2009-2011 12000 10408 9285 10000 8043 8000 6000 4000 2000 0 2009 2010 2011 17.2.1 Vrijwilligers per centrum: leeftijds- en sekseverdeling Elk centrum kan een uitgebreid aanbod van activiteiten verzekeren, dankzij de hulp en steun van heel wat vrijwilligers. Het aantal vrouwen dat vrijwillig de handen uit de mouwen steekt, ligt ook hier hoger dan het aantal mannen. Deze cijfers geven de stand van zaken weer op 31 december 2011. Vrijwilligers ldc Ten Hove 2011 76 80 70 59 60 50 37 40 30 20 10 0 25 23 19 10 5 1 0 0 0 3 2 0-39 40-49 50-59 60-69 70-79 man 80-89 vrouw 200 0 2 3 5 90-99 onbekend TOT Vrijwilligers ldc De Thuishaven 2011 50 46 46 40 30 18 17 20 10 11 13 8 9 6 6 2 1 1 0 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 man 90-99 onbekend TOT vrouw Vrijwilligers ldc De Boei 2011 35 30 25 20 15 10 5 0 33 21 17 12 7 7 0 1 0 0 0-39 40-49 6 1 2 1 50-59 60-69 70-79 man 80-89 0 0 0 0 90-99 onbekend TOT vrouw Vrijwilligers ldc De Waterspiegel 2011 60 53 50 40 30 20 10 0 38 19 22 21 13 1 5 8 1 1 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89 90-99onbekend TOT man vrouw 201 Vrijwilligers ldc Speltincx 2011 46 50 40 31 30 16 20 9 10 1 1 3 5 0-39 40-49 12 11 11 4 4 0 50-59 60-69 70-79 man 80-89 90-99 onbekend TOT vrouw Vrijwilligers ldc De Horizon 2011 38 40 35 30 31 25 20 15 18 13 10 5 0 4 1 1 0 2 0-39 40-49 6 8 7 6 1 2 50-59 60-69 70-79 man 80-89 0 0 0 90-99 onbekend TOT vrouw Vrijwilligers ldc De Vlaschaard 2011 100 89 80 60 42 41 40 20 20 0 0 3 4 10 27 10 7 7 0 0 0 0 0 0-39 40-49 50-59 60-69 70-79 man 80-89 vrouw 202 90-99 onbekend TOT Vrijwilligers ldc Wibier 2011 47 50 38 40 26 30 19 20 10 12 9 2 1 1 9 2 2 1 1 0 0-39 40-49 50-59 60-69 70-79 man 80-89 90-99 onbekend TOT vrouw Vrijwilligers ldc De Regenboog 2011 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 41 31 30 17 16 7 1 2 0-39 2 2 40-49 11 6 3 1 50-59 60-69 70-79 man 80-89 0 0 1 1 90-99 onbekend TOT vrouw Het totaal aantal vrijwilligers neemt nog altijd toe. Ten opzichte van 2010 zijn er 26 vrijwilligers bijgekomen, in vergelijking met 2009 gaat het om 56 bijkomende vrijwilligers. Vrijwilligers 2009-2011 900 800 700 600 500 400 300 200 100 0 774 748 804 1 2009 2010 2011 203 17.2.2 Drie pijlers: informatie – activiteiten – dienstverlening Door de overstap naar een nieuw registratiesysteem (Recreatex) zijn we tot de vaststelling gekomen dat de door dit systeem gegenereerde cijfers voor informatie, activiteiten en vorming niet betrouwbaar bleken. Dit wordt samen met de leverancier bekeken en rechtgezet. We hebben er dan ook voor gekozen geen cijfers weer te geven. 17.2.2.1 Dienstverlening List break2 a. Hulp bij algemene dienstverlening (ADL) Onder algemene dienstverlening (ADL) verstaan we haarverzorging, gelaatsverzorging, pedicure en manicure. Pedicure blijft de dienst waarvan bezoekers het meest gebruikmaken. In 2011 kregen 1.040 mensen (2010: 990) 5.130 keer (2010: 4.655) een voetverzorging. In De Vlaschaard en in De Thuishaven wordt van deze dienstverlening het meest gebruikgemaakt. Haar- en gelaatsverzorging en manicure worden het minst verstrekt en het aantal verschilt sterk van ldc tot ldc. Pedicure 2011 6000 5130 5000 4000 3000 2000 1161 1000 327 69 0 455 38 188 1040 1130 446 103 478 84 270 87 445 260 418 118 93 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal prestaties totaal aantal gebruikers Haar-en gelaatsverzorging 2011 1200 1030 1000 800 600 494 400 222 200 0 0 0 31 9 29 11 195 150 31 41 10 8 67 44 20 50 8 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal prestaties aantal gebruikers 204 totaal Manicure 2011 200 180 160 181 140 120 100 80 60 40 20 0 56 64 35 22 13 13 15 3 3 6 5 14 15 6 8 3 8 15 5 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal prestaties b. totaal aantal gebruikers Aantal gebruikers warme maaltijden in het ldc De grote verschillen hebben hier soms ook te maken met de mogelijkheden die elk ldc heeft op het vlak van infrastructuur. Ten aanzien van 2010 is het aantal maaltijden toegenomen met ongeveer 4.680 eenheden, een stijging van 14% dus. Ten aanzien van 2009 is er zelfs een toename te noteren met meer dan 30%. maaltijden 2009-2011 45000 40000 35000 30000 40661 35981 30922 25000 20000 15000 10000 5000 0 2009 2010 2011 Het gemiddelde is toegenomen van 17 maaltijden per dag in 2010 naar 19 in 2011. Het totaal aantal verstrekte maaltijden is in alle ldc sinds 2010 toegenomen (met uitzondering van ldc De Boei en ldc De Thuishaven). Na de verbouwingen in 2010 is ook ldc Speltincx in december 2011 gestart met warme maaltijden. Ze behaalden daarbij een gemiddelde van negen maaltijden per dag. 205 Gemiddeld aantal maaltijden 2009-2011 28 30 25 18 20 15 10 13 13 16 20 13 22 20 22 21 22 20 15 22 25 27 27 22 16 13 14 19 15 9 9 5 17 12 0 0 0 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard 2009 2010 Wibier totaal 2011 Maaltijden 2009-2011 8000 6769 6701 6880 7000 6069 5401 6000 5011 4985 5323 5136 4854 4605 4718 4937 4869 5000 4034 3929 3334 3302 4000 2679 3123 3064 2451 3102 3000 2099 2000 1000 0 0 189 0 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard 2009 c. 2010 2011 Hulp bij boodschappen Dit kan over administratieve hulp gaan of over het daadwerkelijk begeleid inkopen doen. De negen lokale dienstencentra leverden op dat vlak in totaal 6.225 prestaties (2010: 5.759), wat een toename is met 466 prestaties of +8%. Het aantal gebruikers is gelijk gebleven op 512. Opgesplitst per lokaal dienstencentrum geeft dat het volgende beeld: 206 Hulp bij boodschappen 7000 6225 6000 5000 4000 3000 2000 1000 452 30 463 33 738 126 526 27 722 858 468 52 50 1251 747 35 512 117 42 0 De Ten Hove De De Boei De SpeltincxDe Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal prest. Totaal aantal gebruikers In vergelijking met 2010 zien we voor De Vlaschaard een verdubbeling van het aantal geleverde prestaties. Ook Speltincx, Ten Hove en Wibier tekenen een toename op, in vergelijking met 2010. De andere ldc kennen op dit vlak een lichte daling. In De Horizon is de daling groter, nl met bijna 30% in vergelijking met 2010 Op vlak van het aantal gebruikers zien we een daling t.o.v. 2010 voor: Ten Hove, Speltincx en De Vlaschaard. Kijken we naar het gemiddeld aantal keer dat een ldc per gebruiker hulp biedt bij boodschappen, dan zien we grote verschillen per centrum. In De Vlaschaard is dit namelijk verdubbeld. In De Boei is dit juist gedaald. In de Thuishaven en Wibier gaat het om een zestal prestaties per persoon, in de Vlaschaard om maar liefst 30 prestaties. Gemiddeld aantal prestaties per gebruiker 2009-2011 35 30 30 25 25 20 15 19 16 15 13 14 17 14 1011 6 7 6 10 21 18 11 1718 19 16 11 12 1010 9 7 6 7 2 5 0 De Ten Hove De De Boei De SpeltincxDe Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard 2009 d. 2010 Totaal 2011 Huishoudelijke hulp Onder huishoudelijke hulp valt alle hulp die aan senioren gegeven wordt na opstart van een thuiszorgdossier. Het betreft hulp bij boodschappen, vervoer en doorgaan beperkte 207 pakketten hulp in het huishouden. Hierin zit niet vervat: crisishulp, zeer kortstondige hulp en depannage waarvoor geen thuiszorgdossier werd opgestart. Gezien de ldc in 2009 en 2010 niet op dezelfde manier registreerden zijn de cijfers voor 2011 niet vergelijkbaar met deze voorgaande jaren. totaal aantal prestaties en gebruikers 2011 12000 9613 10000 8000 6000 4000 2000 433 0 aantal uur aantal gebruikers 2011 huishoudelijke hulp 2011 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1500 1402 1067 1160 1035 1025 649 15 34 963 812 49 De Ten Hove De Regenboog Thuishaven 60 De Boei 52 39 43 73 De Speltincx De Horizon De Waterspiegel Vlaschaard aantal uur 68 Wibier aantal gebruikers We zien niet enkel een groot verschil naar aantal gebruikers per ldc, ook het gemiddeld aantal uur per gebruiker varieert sterk: in de Regenboog wordt er per gebruiker gemiddeld 71 uur thuishulp gegeven, in De Thuishaven 13 uur. Het gemiddelde schommelt rond de 22 uur per gebruiker. 208 totaal aantal prestaties en gebruikers 2009-2011 10000 9007 8235 8008 8000 6000 4000 2000 362 425 367 0 aantal uur aantal gebruikers 2009 2010 2011 huishoudelijke hulp 2011 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1500 1402 1096 1160 1035 963 812 649 390 73 27 34 49 De Ten Hove De Regenboog Thuishaven 60 De Boei 52 39 De Speltincx De Horizon De Waterspiegel Vlaschaard aantal uur 68 23 Wibier aantal gebruikers De Thuishaven, Speltincx, De Horizon, De Vlaschaard en Wibier gaven in 2011 minder uren huishoudelijke hulp dan in 2010. De andere lokale dienstencentra tekenen een lichte stijging op. De Thuishaven en De Horizon telden in 2011 minder gebruikers dan in 2010. De overige ldc tekenen een lichte tot grote stijging op (De Vlaschaard en De Boei: resp. 39 en 36 gebruikers in 2010). Kijken we naar het gemiddeld aantal uren dat per gebruiker op jaarbasis geleverd wordt, dan zien we dat dit globaal over de negen centra daalt met 1uur. Er zijn echter grote verschillen per ldc: zo geeft ldc De Regenboog 41 uur hulp per gebruiker, ldc De Thuishaven 13. 209 Gemiddeld aantal uur huishoudelijke hulp 2010-2011 45 41 40 38 37 35 31 30 31 30 27 23 25 23 22 21 21 20 15 11 22 21 14 17 13 14 10 10 5 0 De Ten Hove De De Boei De SpeltincxDe Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard 2010 Tot 2011 e. Buurthulp • Ieder lokaal dienstencentrum geeft naar eigen mogelijkheden en behoeften een invulling aan deze vorm van dienstverlening. De ene legt de nadruk op samenwerking met lokale actoren, de andere op het aanbieden van bepaalde info voor de buurtbewoners. • Bijna alle lokale dienstencentra hebben ondertussen een telefoonster. Een telefoonster houdt in dat er op afgesproken tijdstippen vanuit het ldc naar een lijst van mensen getelefoneerd wordt om na te gaan of alles in orde is, of ze iets nodig hebben. Telefoonster 2500 2125 2065 2000 1395 1500 998 1000 528 500 365 343 14 328 14 104 8 11 17 10 25 8 67 0 De Ten Hove De De Boei De Speltincx De Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal prestaties 210 aantal gebruikers Het totaal aantal prestaties is licht toegenomen ten aanzien van 2010, het aantal gebruikers is relatief sterk gedaald (-21%). Totaal aantal prestaties en gebruikers 2009-2011 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 7718 8151 8251 163 aantal prestaties 174 aantal gebruikers 2009 f. 220 2010 2011 Vervoer bezoekers In 2011 maakten 595 mensen gebruik van de mogelijkheid om vervoer te krijgen vanuit het ldc. Dit kan naar de dokter zijn, naar de tandarts,… of van en naar het dienstencentrum. Er is geen noemenswaardige stijging in vergelijking met het voorgaande jaar. Het aantal prestaties daarentegen is spectaculair gestegen. nl. van 12.963 ritten in 2010 tot 18.801 ritten in 2011 (+ 45%). Of een stijging van 22 ritten per persoon in 2010 tot 31 in 2011. In de Vlaschaard is er een spectaculaire verhoogde vraag naar boodschappen. Vervoer 2009-2011 18801 20000 15000 10000 12963 9113 5000 0 594 509 2009 2010 aantal prestaties 595 2011 aantal gebruikers 211 Vervoer 2009-2011 18801 20000 15000 12963 9113 10000 5000 594 509 0 2009 595 2010 aantal prestaties 2011 aantal gebruikers Vervoer 3500 3181 2918 2941 3000 2759 2486 2500 2000 1500 1522 1105 997 1000 500 892 106 33 38 89 60 87 37 58 87 0 De De Ten Hove De De Boei Speltincx De Horizon De Wibier Waterspiegel Regenboog Thuishaven Vlaschaard aantal prestaties aantal gebruikers In de Waterspiegel en Ten Hove zien we meer dan een verdubbeling van het aantal ritten in vergelijking met 2010. In de Regenboog en De Boei een verviervoudiging. In Wibier is het aantal met meer dan factor 10 toegenomen. Het aantal mensen dat met vervoer geholpen werd, nam af in de Regenboog, Ten Hove, De Boei en De Horizon. Het aantal nam toe in De Waterspiegel, De Thuishaven, Speltincx, De Vlaschaard en Wibier. g. Surplusactiviteiten Dit zijn activiteiten voor mensen die niet meer zo gemakkelijk naar het lokaal dienstencentrum geraken. Dit zijn mensen die veelal vanuit een isolementsproblematiek komen (vaak in combinatie met een mobiliteitsprobleem of het wegvallen van een sociaal netwerk). Het lokaal dienstencentrum organiseert voor deze mensen aangepaste activiteiten die heel laagdrempelig zijn. Het aantal gebruikers is met 21% gedaald ten opzichte van 2010. Namelijk van 332 naar 261. 212 Surplus-activiteiten 2009-2011 600 545 500 400 332 300 261 200 100 0 2009 2010 2011 Surplus-activiteiten 600 494 500 400 300 200 100 261 64 73 26 58 27 22 118 21 20 28 0 72 31 50 20 27 22 22 54 De Ten Hove De De Boei De SpeltincxDe Horizon De Wibier Regenboog Thuishaven Waterspiegel Vlaschaard aantal gebruikers Totaal aantal maal georganiseerd 17.2.3 Realisaties List break2 a. Antennewerking Oostakker In september 2011 kreeg het team van ldc Wibier versterking van een maatschappelijk werker met het oog op de uitbouw van de antennewerking in Oostakker. Die antennewerking was nodig omdat ldc Wibier moeilijk bereikbaar is voor de grote groep van oudere bewoners van deelgemeente Oostakker. De focus ligt op dienstverlening, in samenwerking met de bestaande actoren binnen de regio, en het aanbieden van een aanspreekpunt in de vorm van een wekelijkse zitdag. 213 De antenne vond onderdak in het clubhuis voor senioren van Stad Gent. Na vier maanden werken kunnen we volgende stand van zaken voorleggen: • wekelijkse zitdag op donderdagvoormiddag in Clubhuis Stad Gent; • aantal bezoekers op de zitdag varieert tussen de 6 en 10 mensen; • 80-plussers uit Oostakker worden aangeschreven en bezocht in het kader van detectie sociaal isolement; • maandelijkse voordrachten met klemtoon op dienstverlening en ondersteuning thuiszorg; • telefoonster: 9 deelnemers; • vrijwilligers: 7; • we bezochten alle organisaties en diensten met het oog op bekendmaking van de antenne en vraag naar samenwerking; • we zetten de eerste stappen voor de uitbouw van bijkomende dienstverlening zoals bloeddrukmeting, voetverzorging en buurtmaaltijden. b. Tevredenheidsbevraging In het kader van de kwaliteitsbewaking van de dienstverlening moet elk ldc afzonderlijk jaarlijks meerdere tevredenheidsmetingen doen. Dit gebeurt zowel rond het aanbod van activiteiten als rond de dienstverlening In 2011 werden de eerstejaarstaallessen en de pedicure geëvalueerd. Wat de taallessen betreft behaalden we een tevredenheidspercentage van 83,15 %. Een belangrijke opmerking hier betreft de communicatie over de inhoud van de lessen. De pedicure kreeg een score van 90%. Enige minpunt bleek op sommige locaties de accommodatie te zijn. Daarnaast werden ook de maaltijden regelmatig geëvalueerd. Gedurende 1 maand werden de gebruikers dagelijks gevraagd naar wat goed, minder goed of onvoldoende was aan de maaltijd van die dag. Deze resultaten werden dan besproken met het management van Sodexo. Als grootste probleem kwam het onvoldoende aanbod van de vegetarische maaltijden naar voor. In 2011 organiseerden we ook een uitgebreide tevredenheidsenquête gedaan over alle ldc heen en over het totale aanbod. Er werden 800 enquêtes verstuurd en daarvan kwamen er 481 ingevuld terug. De respons van meer dan 60% maakt dat de resultaten representatief zijn voor het geheel. • Meer dan 90% zegt tevreden tot heel tevreden te zijn. • 70% van de respondenten komt minstens één maal per week naar een lokaal dienstencentrum. • Voor een kleine 20% van de deelnemers blijkt de prijs te hoog te liggen. • De dienstverlening is nog te weinig gekend bij de gebruikers. c. Diversiteit De ldc zijn al lang bewust bezig met de uitbouw van een diversiteitsbeleid. Dit uit zich op diverse niveaus: o.a. het stimuleren van diversiteitsdenken bij personeel en vrijwilligers, het 214 actief kenbaar maken van het aanbod naar de allochtone buurtbewoners en het toeleiden van deze buurtbewoners naar het ldc. In 2011 werden volgende acties gerealiseerd: List break2 d. Vorming personeel en vrijwilligers. In twee ldc werd in samenwerking met de Integratiedienst een vorming rond diversiteitsdenken georganiseerd voor het personeel. Daarnaast is in alle ldc de fotostrip, die ontwikkeld werd in het kader van het project ‘toeleiden van allochtonen naar de reguliere zorgsector,’ door de projectmedewerkers besproken en werd het gebruik ervan ingeoefend. d.a Op stap met Nederlands in je buurt Momenteel loopt het project ‘Op stap met Nederlands in je buurt’ in vijf lokale dienstencentra nl. Ten Hove, De Horizon, De Boei, Wibier en De Thuishaven. Het project loopt in samenwerking met het Huis van het Nederlands en Leerpunt die de kandidaten rekruteren en doorsturen naar de dienstencentra. De doelgroep bestaat uit cursisten die uitgeleerd zijn binnen Leerpunt en geen leerperspectief meer hebben. De klemtoon ligt binnen het lokaal dienstencentrum op sociale ontmoeting, met Nederlands als de gezamenlijke en bindende factor. De integratie gebeurt niet alleen binnen de muren van het centrum, maar ook in de buurt waarbij we mensen stimuleren om samen de buurt te verkennen. In 2011 kwamen 38 allochtone buurtbewoners wekelijks in de vijf ldc samen en dit onder begeleiding van in totaal acht vrijwilligers. d.b Kenbaar maken van het aanbod bij allochtone buurtbewoners In de week van de dienstverlening, eind april, zijn alle ldc naar buiten getrokken, op buurtmarkten en pleinen, om dicht bij de bewoners hun aanbod kenbaar te maken. Daarnaast legden ze actief contacten met organisaties van allochtonen en sleutelfiguren uit deze gemeenschappen. In totaal werden zeven acties in deze zin georganiseerd. Dit resulteerde in doorverwijzingen voor hulpverlening zoals pedicure, informatieve vragen en zelfs in een zestal vrijwilligersengagementen. d.c Diversiteit in het algemene aanbod In totaal werden 22 activiteiten aangeboden waarin diversiteit het hoofdthema was (uitheems koken, Congolese avond, wereldcinema…). Deze activiteiten stonden open voor het brede publiek en hebben vooral de bedoeling om te sensibiliseren. Via deze activiteiten hebben we zowel allochtone als autochtone ouderen bereikt. Meest opvallend is wellicht urogym (een bekkenbodemtraining om urineverlies tegen te gaan), waarbij we tien allochtone vrouwen bereikten. e. Recreatex Op 1 januari 2011 werd het startschot gegeven om met negen lokale dienstencentra tegelijk te starten als proef voor het nieuwe registratieprogramma Recreatex. We kozen ervoor een programma te laten ontwikkelen dat ook in de meer dan 150 andere Vlaamse dienstencentra kon gebruikt worden. Doel hierbij is om bij de jaarlijks verplichte jaarverslagen naar de overheid eenvormig te kunnen voorleggen. Hierdoor is vergelijking en benchmarking mogelijk. Digipolis fungeert in deze als aankoopcentrale en staat in voor de implementatie van het systeem in het ocmw-netwerk. Nieuw in deze vorm van registreren is dat alle activiteiten en het volledige aanbod aan thuiszorg en dienstverlening via één programma gebeurt. 215 f. Vrijwilligers 2011 was het Europees jaar van de vrijwilliger. Vrijwilligerswerk is de rode draad die je overal terugvindt in de dienstencentra. Naast de 800 vrijwilligers binnen de Gentse dienstencentra zijn er ook vrijwilligers binnen de woonzorgcentra en andere diensten van het OCMW. Voor al deze vrijwilligers werd op 14 april 2011 een groot vrijwilligersevenement in het ICC georganiseerd. Het evenement was een heel groot succes. De 669 aanwezige vrijwilligers waren heel tevreden. Het Europees jaar van de vrijwilliger werd afgesloten met een persmoment op dinsdag 6 december 2011. De kaap van 800 vrijwilligers werd overschreden en de drie laatst bijgekomen vrijwilligers van elk lokaal dienstencentrum werden in de bloemetjes gezet. De nieuwe afsprakennota, die tot stand kwam in samenwerking met de dienst ‘Juridisch advies en kennisbeheer’, werd toen voorgesteld. Deze geeft een betere bescherming van het statuut ‘vrijwilliger’ en is een eerste aanzet tot een globaal vrijwilligersbeleid binnen de organisatie. g. Bibliotheek aan huis Bib aan huis is een initiatief dat gestart is vanuit een buurtinitiatief in Gent Noord en dat opgenomen werd in de dienstverlening van de bibliotheek. Deze dienstverlening biedt de mogelijkheid aan minder mobiele mensen (ouderen, mensen met een handicap, chronisch zieken,...) om materiaal (boeken, cd’s, films,..) van de bibliotheek te lenen. Een vrijwilliger zorgt ervoor dat de gewenste materialen aan huis en terug naar de bibliotheek gebracht worden. Na een jaar bib@huis kunnen we stellen dat het project een succes is. We gingen van start met een 20-tal vrijwilligers die 35 leners bedienen. h. Digitalisering De lokale dienstencentra hebben binnen hun vormingsaanbod heel wat aandacht voor het dichten van de digitale kloof. We organiseren diverse kort of langlopende cursussen: digitale fotografie, computerlessen beginners en gevorderden, computerspreekuur, computer PowerPoint… Naast dit eigen aanbod werken de lokale dienstencentra ook mee aan een aantal overkoepelende projecten in samenwerking met de Stad Gent. De doelstelling van onderstaande projecten is om Gentenaars op een laagdrempelige en ludieke manier kennis te laten maken met verschillende digitale media: h.a Digitaal talent Punt Elk lokaal dienstencentrum beschikt over een openbare computerruimte. Diverse lokale dienstencentra ontvingen hiervoor een subsidie van de Stad Gent. Deze digitale talent punten zijn alle dagen vrij toegankelijk voor onze bezoekers en vrijwilligers. Het gebruik van de pc’s is gratis. Vrijwillige medewerkers zijn beschikbaar om mensen te begeleiden. h.b Digitale kermis De Gentse digitale kermis is een evenement waarop elke Gentenaar op een ludieke manier kan kennismaken met de digitale wereld. De Gentse digitale kermis vond in 2011 plaats in ldc De Thuishaven. Er kwamen 150 bezoekers op af. h.c Digitale Week Ook de lokale dienstencentra promoten in de digitale week hun digitaal aanbod en laten bezoekers kennismaken met de digitale wereld. 216 i. Mantelzorg In het kader van lokaal sociaal beleid werd in samenwerking met Buurtwerk, de dienst Sociale Voorzieningen en de Seniorendienst in de wijken van ldc De Waterspiegel (MuideMeulestede) en van ldc Speltincx (Gentbrugge, Moscou-Vogelhoek) een mantelzorgproject opgestart. Bedoeling was om via het professionele middenveld dat veel met senioren in aanraking komt (apothekers, huisartsen, buurtwerkers..,) de problematiek van mantelzorg kenbaar te maken en hen de weg te wijzen naar het ldc. Volgende acties werden ondernomen: • bevraging over hun behoeften en netwerk van een 15-tal mantelzorgers in de Muide door dienst Buurtwerk; • Dag van de Dialoog op 19 novemver: dialoogtafels m.b.t. mantelzorg in de Muide door dienst Buurtwerk; • De ldc organiseerden in het najaar tot drie maal toe vormingsreeksen voor mantelzorgers. In beide regio’s heeft dit niet tot concrete doorverwijzingen geleid. j. Winterplan De strenge winter van 2010-2011 betekende voor heel wat kwetsbare Gentenaars een heel moeilijke periode. Op initiatief van de lokale dienstencentra werd de stuurgroep, die destijds het hittegolfplan samenstelde, samengeroepen om een winterplan voor senioren uit te werken. In dit overleg werden de departementen SD en OZ, de Gezondheidsdienst, het departement Bevolking en Welzijn, de Seniorendienst en de ambtenaar nood- en interventieplanning van de Stad betrokken. 217 18 Zelfstandig wonen en projecten 18.1 Zelfstandige woonvormen 18.1.1 Identificatiegegevens Adres overkoepelend Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden zelfstandige woonvormen: wcd Wibier: 0 voltijds equivalenten, 0 koppen Seniorenflats Ter Pielvaecx: 0 voltijds equivalenten, 0 koppen Serviceflats Antoniushof: 6,3 voltijds equivalenten, 8 koppen Voor iedere woonvorm geven we in de derde kolom van de tabel het erkenningsnummer mee, met tussen haakjes het aantal woongelegenheden. wcd Wibier Antwerpsesteenweg 768774, 9040 Sint-Amandsberg CE 2314 (20) Seniorenflats Ter Pielvaecx Begijnhofdries 20-24, 9000 Gent (12) Serviceflats Antoniushof Meelstraat 41, 9000 Gent CE 2043 (88) 218 18.1.2 Zorg in cijfers Meting 31.12.2011. 18.1.2.1 Leeftijdsverdeling Leeftijdsverdeling 84 82 82 82 80,5 80 78 79 79 79,5 79,5 80 80 81 82 82,5 81,5 80,5 78 77,5 76 76 76 74 72 2009 2010 2011 2009 Antoniushof 2010 2011 2009 Wibier man 2010 2011 Ter Pielvaeckx vrouw De gemiddelde leeftijd ligt bij de mannen tussen 79 en 82.5 jaar en kende bij de drie woonvormen een lichte stijging. De gemiddelde leeftijd bij de vrouwen schommelt tussen 78 en 82 jaar en in tegenstelling tot de mannen stellen we een daling vast, met uitzondering van wcd Wibier. Deze daling kan in SF Antoniushof deels verklaard worden door de hervormde dienstverlening waardoor het niet langer wenselijk was de zwaarder zorgbehoevende bewoners in een serviceflat te laten wonen. 18.1.2.2 Geslachtsverdeling Geslachtsverdeling 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 78 80 28 31 78 31 15 15 2009 2010 Antoniushof 2011 2009 16 14 2010 Wibier man 219 vrouw 15 14 2011 11 11 11 2 2 2 2009 2010 2011 Ter Pielvaeckx De verhouding man – vrouw is de laatste jaren nagenoeg niet veranderd. Zowel in SF Antoniushof als in Ter Pielvaecx wonen overwegend vrouwen. Wcd Wibier richt zich naar koppels. Dit verklaart deels de verdeling man – vrouw die bij deze woonvorm meer in evenwicht is. 18.1.2.3 Woonsituatie Koppels - Alleenstaanden 80 70 60 50 40 30 20 10 0 68 22 20 73 65 18 10 10 2009 2010 2011 10 10 2009 2010 Antoniushof 9 11 2011 11 11 1 1 2009 2010 2011 Wibier Koppel 11 1 Ter Pielvaeckx Alleenstaanden Het aantal alleenstaanden is sterk toegenomen in SF Antoniushof van 65 naar 73 alleenstaanden. Voor het eerst in drie jaar tijd ligt het aantal alleenstaanden in wcd Wibier hoger dan het aantal koppels met respectievelijk 11 alleenstaanden ten opzichte van 9 koppels. 18.1.2.4 Financiële situatie Financiële situatie bewoners 120 100 107 107 85 80 60 40 20 20 3 2 2 2009 2010 2011 29 28 12 1 1 2010 2011 13 13 0 Antoniushof 2009 Wibier Zelfbetalenden 2009 2010 2011 Ter Pielvaeckx Niet-zelfbetalenden In de drie woonvormen samen waren er in 2011 slechts 3 niet-zelfbetalenden (1,9%). 220 18.1.2.5 Gemiddelde verblijfsduur Gemiddelde verblijfsduur (in jaren) 12 10 10 9 8 8 7 6 5,5 6 5,5 5,5 5 4 2 0 Antoniushof Wibier 2009 2010 Ter Pielvaeckx 2011 De gemiddelde verblijfsduur in SF Antoniushof en wcd Wibier is 5,5 jaar en is gedaald in vergelijking met 2010. In Ter Pielvaecx stijgt de gemiddelde verblijfsduur jaar na jaar. Dit was in 2011 10 jaar. Dit kan deels toe te wijzen zijn aan het feit dat de bewoners jonger zijn bij opname. Het bewijst eveneens dat de meeste bewoners er al van bij de opstart bij waren. 18.1.3 De drie zelfstandige woonvormen apart belicht 18.1.3.1 Woningcomplex met dienstverlening (wcd) Wibier Aantal wooneenheden: 20 tweepersoonswoningen List break2 a. Missie en Visie Het Woningcomplex met dienstverlening (wcd) Wibier heeft tot doel huisvesting te bieden aan echtparen/koppels (man/vrouw) die beide de leeftijd van 65 jaar bereikt hebben. Deze woningen zijn, ingevolge het legaat Wibier, in eerste instantie voorbestemd voor echtparen/koppels waarvan een van beide partners zorgenbehoevend is. Vertrekkend vanuit de vraag van de (potentiële) gebruiker biedt wcd Wibier een woonomgeving aan in een cultuur van veiligheid, geborgenheid, warmte en vriendschap, waar een behoeftegerichte kwaliteitsvolle zorg wordt verstrekt, met het accent op het stimuleren van de zelfredzaamheid. Inspraak, overleg en evaluatie met alle betrokkenen vormen hierbij de leidraad. Het vertrekpunt in onze visie is de eigenheid als echtpaar/koppel én als persoon. In deze benadering is oog voor het netwerk van relaties van cruciaal belang. Nieuwe netwerken worden uitgebouwd na de contacten met de andere bewoners van het woningcomplex, de bewoners van het aanpalende woonzorgcentrum, de gebruikers van het dagverzorgingscentrum en de ruimere buurt. 221 b. Doelpubliek Wcd Wibier richt zich naar koppels met een duurzame relatie en gedomicilieerd in GrootGent. De gezondheidstoestand van een van beide partners beperkt de zelfredzaamheid op huishoudelijk vlak. Op de leeftijd zijn uitzonderingen mogelijk, mits het minsterie dit goedkeurt. c. Verbondenheid met het woonzorgcentrum Het Heiveld In het kader van het voortdurend bouwen en onderhouden van de netwerken van de bewoners onderling werden op regelmatige basis een aantal activiteiten met en voor de bewoners georganiseerd. Bewoners van wcd Wibier worden gestimuleerd om bij de activiteiten van het woonzorgcentrum Het Heiveld aan te sluiten. Ook bij bepaalde gelegenheden (familiefeest, Nieuwjaar, Valentijn, feesten, …) worden zij uitgenodigd. Alle woningen hebben een personenalarmsysteem, om in geval van nood paramedische ondersteuning in te roepen. Een verpleegkundige van het wzc ontvangt de oproep en gaat langs. De bewoners kunnen ook een beroep doen de volgende diensten vanuit het wzc: • de warme maaltijden; • kapper; • pedicure. 18.1.3.2 Serviceflats Antoniushof Aantal wooneenheden: 88 serviceflats List break2 a. Doelstelling Antoniushof heeft 48 flats voor alleenstaanden, 34 flats voor echtparen en 6 flats voor personen met een handicap. Senioren ouder dan 65 jaar die nog voldoende zelfredzaam zijn, kunnen hier terecht. Het biedt senioren een beschermde woonvorm aan, waardoor hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid behouden blijven. Dit wordt gerealiseerd door een werking die enerzijds het zelfstandig en zelfredzaam wonen bewaakt en anderzijds de noden inzake zich veilig en geborgen voelen detecteert. b. Hulpverlening Op 1 september wijzigde de 24-uurspermanentie. Overdag wordt de permanentie gewaarborgd door het aanwezig personeel. Na de kantooruren en ook in het weekend en zon – en feestdagen nemen de conciërge van het Antoniushof en het verzorgend personeel van het woonzorgcentrum Sint-Jozef in de Molenaarstraat deze taak over. Hiervoor is er een samenwerkingsovereenkomst met het woonzorgcentrum afgesloten en vinden maandelijkse overlegmomenten tussen de beide organisaties plaats. Iedere bewoner beschikt over een personenalarmsysteem (pas) waarmee hij in nood onmiddellijk het alarm kan activeren. Sedert de omschakeling van het systeem op 01 september 2011 en refererend naar de periode september 2011 - december 2011 (4 222 maanden) zijn er 7 noodoproepen geregistreerd, twee ervan situeerden zich s' nachts. Globaal gezien waren er gemiddeld twee noodoproepen per maand in 2011. Dit is ongeveer hetzelfde als de vorige jaren. We stimuleren contacten met medewerkers, hulpverleners, mantelzorgers en familie. Zo worden o.a. de noden in kaart gebracht en kan thuiszorg binnen het bereik van de bewoners gebracht worden indien nodig. Met de zorgcoaches van de verscheidene thuiszorgdiensten werd er regelmatig, in functie van de zorgvrager, bijgestuurd. Bewoners kunnen deelnemen aan activiteiten in het trefcentrum en gebruikmaken van het internet. De activiteiten van de naburige lokale dienstencentra Ten Hove en De Thuishaven worden via de nieuwsbrief en het prikbord bekendgemaakt. Negentien bewoners verlieten Antoniushof. Twaalf van hen verhuisden naar een woonzorgcentrum, één bewoner trok in bij familie en twee personen verkozen een privéwoning. De vier anderen overleden. Sinds 1 april 2008 kunnen de bewoners in het trefcentrum terecht voor een middagmaal. Per dag maakten hier gemiddeld 27 personen gebruik van. c. Inspraak De bewoners kunnen tijdens de bewonersraad adviezen, suggesties en aandachtspunten formuleren. Op 22 februari 2011 vond een bijzondere bewonersraad plaats. De voorzitter lichtte de toekomstige reorganisatie van de dagelijkse werking van het serviceflatcomplex toe. In de daaropvolgende bewonersraden van respectievelijk 28 april en 4 augustus kregen de bewoners de kans om vragen te stellen over de stand van zaken van deze reorganisatie. Ook de operationele uitleg over het personen alarm systeem kwam aan bod. Tijdens de bewonersraad van 24 oktober 2011 werd de werking met conciërge, de samenwerking met het woonzorgcentrum Sint-Jozef Molenaarstraat en de invoering van het pas-systeem geëvalueerd. Het jaar werd afgesloten met een bewonersraad op 5 december 2011, die specifiek aandacht schonk aan het intern telefoongebruik en het personen alarm systeem. 18.1.3.3 Seniorenflats Ter Pielvaecx Aantal wooneenheden: twaalf seniorenwoningen List break2 a. Algemene gegevens In de jaren negentig renoveerde OCMW Gent aan de Begijnhofdries, midden in de historische site van het St-Elisabethbegijnhof, twaalf panden. Deze panden werden omgevormd tot seniorenwoningen voor zelfstandig wonen met mogelijke thuiszorg. Het woningcomplex kreeg de naam Ter Pielvaecx, vernoemd naar het oorspronkelijke convent. De flats zijn onderling verschillend en gemiddeld 65 m2 groot. Ze beschikken over alle modern comfort: living, volledige kitchenette, aangepaste badkamer en berging. Naast radio, tv en telefoonaansluiting, is er ook een branddetectie- en een noodoproepsysteem. De gemeenschappelijke binnentuin staat in verbinding met het lokaal dienstencentrum Ten Hove. b. Missie/visie De seniorenwoningen zijn opgericht naar het voorbeeld van serviceflats, maar zonder het te zijn. Deze vorm van groepswonen voor ouderen houdt in dat elke persoon of elk paar binnen 223 het wooncomplex een volledige eigen woning heeft, deze naar eigen smaak kan aankleden en inrichten, met de waarborg op een privé-leven. Tussen de bewoners bestaat een zeker groepsverband, een onderlinge verbondenheid en een zeker gevoel van verantwoordelijkheid voor elkaar. Onderling sociaal contact en sociale betrokkenheid, onderlinge stimulatie en ondersteuning, concrete burenhulp en bijstand vinden plaats in een dynamische leefwereld, waardoor bewoners een zo lang mogelijk zelfstandig leven hebben. Deze "beschermde" woonomgeving krijgt een meerwaarde door de onmiddellijke nabijheid van ldc Ten Hove, met mogelijkheid tot begeleiding en ondersteuning, zowel door professionelen als door vrijwilligers. c. Hulpverlening De bewoners kunnen dagelijks in ldc Ten Hove terecht voor eventuele vragen of problemen. De maatschappelijk werker bracht bij iedere bewoner meerdere huisbezoeken. Zij bekeek op sociaal vlak de huidige situatie van de bewoners en informeerde hen over de bestaande sociale voorzieningen, onder andere de dienstverlening die ldc Ten Hove kan bieden. Vijf bewoners krijgen thuiszorg vanuit ldc Ten Hove: voornamelijk samen boodschappen doen, de woning schoonmaken, hulp bij het wassen van kleren, hulp bij het strijken en douchen met hulp. d. Inspraak In 2011 vonden twee bewonersvergaderingen plaats. Bewoners kunnen er vragen en problemen binnen het woongegeven bespreken en aanpakken. Eventuele technische mankementen (bv. een lekkende kraan) worden genoteerd en doorgegeven aan de technische dienst. 18.1.4 Projecten Adres Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden projecten: 7,1 voltijds equivalenten 11 koppen 18.1.4.1 Project voorkomen van eenzaamheid In het kader van het ouderenbeleidsplan 2008-2013 werd een project ‘eenzaamheid’ uitgewerkt. De bedoeling van dit project is om eenzame senioren (80-plussers) te detecteren door hen systematisch te bezoeken. Risicopersonen worden via de betrokken lokale dienstencentra verder opgevolgd. Het project werd systematisch aan alle betrokken lokale en bovenlokale actoren voorgesteld om maximaal in te zetten op goede doorverwijzingen van risicopersonen naar het project. In 2011 heeft dit geleid tot 29 doorverwijzingen van deze actoren naar het project. 224 De projectmedewerkers ondersteunen de lokale dienstencentra door: • te waken over de hantering van een gelijke methodiek: vorming rond eenvormige risicoscreening in alle ldc: ♦ in 2011 werd een nieuwe opsplitsing tussen ‘sociaal isolement’ en ‘emotionele eenzaamheid’ geïntroduceerd via een algemene vorming. ♦ Uittesten van 10 opvolgingsmethodieken; ♦ opmaak digitale methodiekenmap. • bevolkingslijsten aan te vragen en uit te zuiveren om zo de ldc te voorzien van de meest recente lijsten; • de registratie te coördineren; • huisbezoekvrijwilligers te werven en te vormen; • promotie en bekendmaking van het project in de lokale media; • Wetenschappelijke ondersteuning van het project: ♦ in 2011 werd een effectmeting uitgevoerd; ♦ studiebezoek aan prof. Anja Machielsen (Rotterdam); ♦ uitbouw provinciaal expertisecentrum i.s.m. OCMW Sint-Niklaas en Stad Eeklo: voorbereidende fase en subsidieaanvraag. De cijfers: detectie en opvolging eenzaamheid 2008-2011 1400 11811139 1200 1000 842 800 600 649 479 494 327 400 114 200 217 197 111 203 459 242 299 203 0 huisbezoeken risicopersonen LDC 2008 2009 opgevolgde personen LDC 2010 opvolgingen 2011 In 2011 werden er merkelijk minder huisbezoeken afgelegd bij 80-plussers. Hiervoor zijn er verschillende redenen: • de projectmedewerkers werden ingezet om interviews af te nemen voor het woonwensenonderzoek; • ze investeerden extra tijd in huisbezoeken in het kader van de effectiviteitsmeting van de aangeboden opvolgingen bij personen met risico op sociaal isolement. 225 Naarmate het project langer loopt, hebben de maatschappelijk werkers van de lokale dienstencentra meer en meer senioren, met risico op sociaal isolement die opvolging nodig hebben, onder hun hoede. Dit heeft als gevolg dat het tempo van de preventieve huisbezoeken gedaald is. Het is belangrijk dat de gedetecteerde risicopersonen goed begeleid worden, vooraleer nieuwe preventieve huisbezoeken op te zetten. 18.1.4.2 Project ergo aan huis In 2011 werd volop ingezet op GOLLD en het woonwensenonderzoek (zie hieronder). Dit, samen met het feit dat er heel wat tijdelijke wissels waren onder de projectmedewerkers, zorgde ervoor dat de opstart en promo van ergotherapie in een nieuw deelgebied werd uitgesteld. Sinds januari 2011 werkt het project mee aan het provinciaal project ‘basiswooncomfort’. De ergo’s nemen het luik ‘woningaanpassing’ voor hun rekening en worden gesubsidieerd per dossier. De ergotherapeuten stonden in voor de ergotherapeutische interventies binnen het protocolIII-project van Solidariteit van het Gezin. Deze interventies gebeurden na doorverwijzing van de cliënt door de zorgcoach aangesteld door Solidariteit voor het Gezin. Samen met de lokale dienstencentra worden de ergotherapeutische interventies geregistreerd in een uniform registratiesysteem. Sinds april 2011 levert dit registratiesysteem eveneens de kerncijfers aan. Het project maakt nog altijd deel uit van de provinciale stuurgroep Ambulante Ergotherapie (Ambe). Er werd één voordracht gehouden voor senioren (50 senioren), één voordracht voor professionelen (10 mensen) en vier voordrachten voor scholen (76 studenten). Ergotherapie aan huis in cijfers aantal interventies project ldc wzz aantal verschillende cliënten project ldc wzz aantal voordrachten aantal aanvragen / doorverwijzingen 2009 2010 2011 177 655 (waarvan 277 aan huis, 378 in ldc 90 230 763 (waarvan 346 aan huis, 417 in ldc) 79 (waarvan 77 aan huis, 2 in ldc) 188 558 (waarvan 248 aan huis, 310 in ldc) 210 (waarvan 193 aan huis, 17 in ldc) 70 335 33 38 100 87 440 28 10 193 76 287 58 6 198 226 18.1.4.3 Project GOLLD - woonwensenonderzoek List break2 a. GOLLD OCMW Gent wil van Gent een levensloopbestendige stad maken. De inspanningen m.b.t. GOLDD – Gent OCMW LevensLoopbestendig Design – droegen hiertoe bij. Het project nam deel aan het lokaal woonoverleg dat de stad Gent organiseert en bracht zijn expertise rond aanpasbaar wonen aan, in de hoop sociale huisvestingsmaatschappijen mee te krijgen in dit verhaal. SHM Scheldevallei en SHM Volkshaard zegden al toe voor respectievelijk 20 seniorenflats in Ledeberg en 14 seniorenflats in Mariakerke. Het Autonoom Gemeentelijk Stadsontwikkelingsbedrijf (AG SOB) stemde in om de principes van aanpasbaar bouwen toe te (laten) passen op de nieuwe appartementen in o.a. de Koningin Fabiolalaan (project Gent Sint-Pieters). Om de GOLLD-richtlijnen kenbaar te maken bij de doelgroep, kozen we ervoor om een congres te organiseren. Het GOLLD-congres (07/02/2012) werd interdepartementaal voorbereid. Dit congres moet bouwactoren allerhande informeren over de maatschappelijke nood aan aanpasbare woningen, de vergrijzing, de rol van de ergotherapeuten, enz. Catering, communicatie en technische support werd uitbesteed aan een evenementenbureau. Er werd een GOLLD-folder ontworpen, waarin zes verschillende fiches per woonvertrek de principes van aanpasbaar bouwen beschrijven. Bijkomend werd hierbij een communicatieplan uitgeschreven. b. Woonwensenonderzoek Er werd een grootschalig woonwensenonderzoek uitgevoerd bij Gentse 50+ers met als doel een zicht te krijgen op: • huidige woonsituatie; • kenmerken wijk; • kennis woonvormen; • verhuisbereidheid; • woonwensen; • standpunten; • en extra informatie m.b.t. wonen. Het onderzoek omvatte zowel een kwantitatief als een kwalitatief luik. Er werden 422 50+’ers bevraagd d.m.v. een interview o.b.v. een gestandaardiseerde vragenlijst en er namen een 60-tal mensen deel aan zes focusgroepen. De resultaten helpen mee de prioriteiten te bepalen in het ouderenbeleidsplan 2009-2014. 18.1.4.4 Project woonzorgzone Ledeberg Zowel de preventieve huisbezoeken (in het kader van detectie sociaal isolement) als de huisbezoeken op vraag van de bewoner zelf (of mantelzorger, buren,…) of op vraag van 227 professionelen gaven aanleiding tot 125 dossiers, waarvan 70 nieuwe en 55 opvolgings- of heropstartdossiers. Uit de preventieve huisbezoeken werden 21 personen met risico op sociaal isolement opgespoord. Hiervoor werden specifieke acties uitgewerkt. In 2011 werden opvallend meer dossiers opgestart op vraag van de cliënt zelf, de mantelzorgers of buren, wat kan wijzen op een bredere gedragenheid van het project in het gebied. Bij 53 dossiers was ook ergotherapeutisch advies vereist. Bij alle relevante organisaties m.b.t. allochtonen gaven we informatie over het project: Wafakai vzw, Afrikaans Platform, Gakkasinney, Ghana Union, Association of Camerounians in Ghent, Women United, Moskee Langestraat, ICC Moskee en DHKD. In elk van deze organisaties werd een sleutelfiguur aangeduid, die de link vormt met de projectmedewerkers. Het loket werd ook in 2011 bemand door de ergotherapeut en de consulent uit het project, de dienst Wonen van Stad Gent, vzw ReGent en vzw Samenlevingsopbouw. Het aantal openingsmomenten werd gereduceerd van 5 naar 4 halve dagdelen per week, dit wegens personeelstekort bij 1 van de partners. Van de 300 bezoeken aan het loket bij de projectmedewerkers, waren er 136 specifiek voor het project. Dit is een stijging ten opzichte van 2009 (14 bezoeken) en 2010 (74). 2011 telde 13 aangeslotenen in het personenalarmsysteem PASwzz, van wie 8 nieuwe. Er waren nog geen oproepen die aanleiding gaven tot interventie door professionelen in het systeem. Het hulpverleningsplatform Gentbrugge-Ledeberg koos het thema ‘eenzaamheid’. Onder de naam ‘Tuupe Tegoare’ werd gedurende 2011 ingezet om zowel professionelen als bewoners uit de wijk bewust te maken van het thema. De consulent van de woonzorgzone trekt dit project. De samenwerking met de psycholoog van het wzc de Vijvers werd verder uitgebouwd. Er werden 18 bewoners naar haar doorverwezen, van wie ze er 16 kon begeleiden. De woonzorgzone in cijfers Aantal telefonische contacten Aantal contacten telefoonster Aantal contacten in woonzorgloket Aantal huisbezoeken Aantal personen met risico sociaal isolement Aantal huisbezoeken i.k.v. ergo Aantal infomomenten Aantal aangeslotenen PASwzz Aantal oproepen PASwzz Aantal vrijwilligers Aantal activiteiten 2009 115 2010 362 2011 764 58 238 209 14 74 136 284 17 276 16 597 21 90 82 153 18 0 24 5 7 13 0 1 1 0 5 3 0 3 11 228 18.1.4.5 Project psychologische dienstverlening ldc ‘samen gaan we ervoor’ Met de toename van het aantal senioren neemt ook het absoluut aantal senioren met een psychische problematiek toe. Onder meer door de herhaaldelijke confrontatie met verlies kunnen zich depressies ontwikkelen, wat dan weer kan leiden tot ziekte en verdere vereenzaming. Een psycholoog in het lokaal dienstencentrum werkt hier drempelverlagend, door op individueel niveau psychologische ondersteuning te bieden. Dit proefproject is voornamelijk gericht naar de regio van ldc De Boei en ldc De Waterspiegel. In 2011 werd ook de regio van ldc De Thuishaven erbij genomen. Daarnaast biedt het ook ondersteuning aan al het personeel van de ldc’s van OCMW Gent. Het project werkt ook samen met het wzc De Liberteyt, waarbij hun mantelzorgers en vrijwilligers ook een beroep kunnen doen op deze begeleiding. List break2 a. Verloop project 2011 • Opstart project ‘psycholoog aan huis’ in ldc De Thuishaven. De cijfers: 2009 2010 2011 Totaal aantal risicopersonen toegeleid 55 67 81 Totaal aantal verschillende mensen door psycholoog bereikt Doelgerichte individuele begeleidingsacties (incl. De Liberteyt) 85 89 133 226 332 362 Personeelsondersteuning en intern overleg (over een individuele cliënt) 135 95 88 cliëntoverleg met externen 25 32 54 Aantal doorverwijz. naar GGZ door psycholoog 7 6 5 Aantal vormingen gegeven 10 15 16 Aantal aanwezigen 143 73 218 Er werden in totaal 81 nieuwe risicopersonen toegeleid naar het project. In totaal bereikte het project in 2011 133 verschillende senioren individueel. Een sterke stijging in vergelijking met 2010 dus. Dit is uiteraard te verklaren door de opstart in het ldc De Thuishaven, waarbij een hele nieuwe populatie werd bereikt. De psychologe heeft in totaal bij deze 133 senioren 362 individuele begeleidingsacties geregistreerd. Een stijging in vergelijking met 2010. De psychologe heeft 54 keer overlegd met externe diensten over individuele cliënten. Dit is een toename in vergelijking met 2010. Dit komt wellicht door een betere bekendheid van het project bij onze externe partners. In vijf gevallen werd er gericht naar externe diensten doorverwezen. 229 De psychologe heeft 88 keer overlegd met personeel van de ldc om het te ondersteunen in de omgang met bepaalde cliënten. In totaal heeft de psychologe 16 vormingen georganiseerd. Hierop werden 218 aanwezigen geteld: 28 ouderen en 190 professionelen. 18.1.4.6 Project toeleiden allochtonen naar de reguliere zorgsector De doelstelling van dit project is het beter bereiken van allochtone senioren door nieuwe methodieken te ontwikkelen, de lokale dienstencentra te ondersteunen in hun interculturaliseringsproces, lokale netwerken en sleutelfiguren te betrekken etc. List break2 a. Verloop project 2011 • In 2011 werd het project ‘Op Stap met het Nederlands” voortgezet in 5 lokale dienstencentra. We begeleidden over de 5 centra heen 37 cursisten. We kregen hiervoor subsidies via de POD Maatschappelijke Integratie (socio-culturele participatie) • De denktank rond allochtone ouderen vond in 2011 twee keer plaats rond de thema’s: ♦ ‘vraaggestuurd versus categoriaal werken’; ♦ ‘allochtone senioren en geestelijke gezondheid ‘. • Interculturalisering van de lokale dienstencentra: ♦ Ten Hove: opstart interculturaliseringsproces; ♦ Woonzorgzone Ledeberg: opstart interculturaliseringsproces. • Ontwikkeling van de fotostrip: ♦ In 2011 stelden we de fotostrip voor aan het grote publiek en aan de pers. ♦ Deelname aan congres van Provincie Oost-Vlaanderen: “Lanceer je mee? Allochtone ouderen, innovatie en actie in zorg en vrije tijd”. Begeleiding van de workshop rond de fotostrip. • Nieuwe samenwerkingsverbanden met het allochtoon middenveld: ♦ samenwerking met de vzw Vereniging voor Ontwikkeling en Emancipatie van Moslims (VOEW); ♦ moskeebezoek Al-Maraz-At-Tarbawi met ldc Ten Hove; ♦ samenwerking organisatie ‘Iveria’ (Georgiërs) en ldc De Horizon; ♦ Federatie Marokkaanse Verenigingen; ♦ Afrikaans platform. • Infomomenten: ♦ informatieve voordrachten ism. ING rond incontinentie; ♦ infomoment in de moskee van Ledeberg; ♦ info voor WGC De Sleep; ♦ info vrouwen Nieuw Gent ism. ING; ♦ info moskee Nieuw Gent ism. vzw De Toekomst; 230 ♦ bezoek Okba moskee. • Totaal aantal allochtonen bereikt via infomomenten en ‘op Stap’: 128 18.2 Woonzorgcentra 18.2.1 Identificatiegegevens van de vier woonzorgcentra ROB = rustoorderkenning RVT = bijzondere erkenning rust- en verzorgingstehuis KV = centrum voor kortverblijf DVC = dagverzorgingscentrum Voor ieder woonzorgcentrum geven we in de volgende tabel in de derde kolom mee welk soort erkenningen er zijn, het erkenningsnummer en hoeveel bedden er zijn per erkenning. Wzc Het Heiveld Antwerpsesteenweg 776, 9040 Sint-Amandsberg ROB: CE 2054 (177) RVT: VZB 412 (128) KV: KCE 2054 (3) DVC: CE 2347 (17) in 2010 was dit 15: 17 Wzc De Vijvers Walstraat 1, 9050 Gentbrugge ROB: CE 2094 (174) RVT: VZB 2230 (128) KV: KCE 2094 (6) Wzc De Liberteyt Vroonstalledries 22, 9032 Wondelgem ROB : CE 1553 (122) RVT : VZB 456 (90) KV : KCE 1553 (3) Wzc Zonnebloem Hutsepotstraat 29, 9052 Zwijnaarde ROB : CE2396 (130) RVT : VZB 473 (90) KV : KCE 699 (4) De vier woonzorgcentra hebben zowel een ROB- als een RVT-erkenning en een erkenning als centrum voor kortverblijf. Wzc Het Heiveld beschikt als enige over een dagverzorgingscentrum met 17 plaatsen, waarvan tien met een bijzondere erkenning. Eind 2011 werd aan de bevoegde overheid (Zorgagentschap Vlaamse Gemeenschap) een uitbreiding gevraagd tot 15 bijzondere erkenningen (mogelijkheid tot aanrekenen forfaits). Wzc De Vijvers en wzc Zonnebloem zorgen daarenboven ook voor nachtopvang, georganiseerd binnen de erkenning van het centrum voor kortverblijf. Wzc De Vijvers kreeg subsidies van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid om de nachtopvang (verder) uit te bouwen. 231 18.2.2 Zorg in cijfers Meting op 31.12.2011. 18.2.2.1 Leeftijdsverdeling leeftijdsverdeling wzc 100% 3 12 90% 23 80% 6 13 6 13 15 23 33 59 57 7 6 21 17 28 70% 60% 1 6 31 1 2 3 1 16 13 1 13 1 17 10 15 20 20 29 18 25 95-100 29 66 53 64 61 90-94 52 50% 9 20 6 16 7 13 11 34 21 20 20 75-79 17 70-74 20 7 21 26 23 9 5 7 8 9 12 7 2010 (133) 10% 18 37 2009 (128) 20 40 19 85-89 80-84 42 2011 (180) 20% 42 2010 (179) 39 30% 42 34 2009 (179) 40% 28 51 2011 (134) 31 >100 27 5 65-69 Heiveld 2011 (121) 2010 (125) 2009 (125) 2011 (178) 2010 (180) 2009 (179) 0% Liberteyt Vijvers 60-64 55-59 <55 Zonnebloem Net zoals de afgelopen jaren is ook in 2011 de grootste groep bewoners tussen de 80 en de 90 jaar oud. Het nieuwe woonzorgdecreet verhoogde de minimumleeftijd voor opname in een woonzorgcentrum van 60 naar 65 jaar. Als het Vlaams Agentschap akkoord gaat, kunnen ook personen jonger dan 65 jaar opgenomen worden. Op 31 december 2011 verbleven 9 mensen jonger dan 60 jaar in onze vier woonzorgcentra. De 11 mensen tussen 60 en 64 jaar worden door het nieuwe woonzorgdecreet administratief als 65-plussers beschouwd. Tien mensen vierden hun eeuwfeest. 232 leeftijdsverdeling DVC 18 16 15 16 13 14 13 12 11 12 10 8 8 8 6 6 6 4 2 2 1 2 1 1 2 1 1 1 1 65-69 70-74 1 0 0 <55 55-59 60-64 2009 (40) 75-79 2010 (51) 80-84 85-89 90-94 95-100 >100 2011 (31) De meeste gebruikers van het dagverzorgingscentrum zijn tussen de 75 en 90 jaar. Tegenover 2010 is er in 2011 een daling te zien van het aantal gebruikers vanaf de leeftijdsgroep van 70-74 jarigen. 233 18.2.2.2 Geslachtsverdeling geslachtsverdeling 200 180 160 141 144 118 142 117 115 140 120 91 88 100 102 85 104 100 80 60 37 36 26 29 34 Heiveld Liberteyt 2011 2010 2009 2011 2010 2009 2011 2010 2009 0 Vijvers man Zonnebloem 15 21 18 13 2011 34 2010 36 25 2009 36 2011 38 30 63 2010 20 64 61 2009 40 DVC vrouw Net zoals de afgelopen jaren is er ook in 2011 zowel in de woonzorgcentra als in het dagverzorgingscentrum een overwegend vrouwelijk publiek. 234 Aantal koppels 25 20 15 10 21 19 19 11 5 8 9 7 4 3 4 6 2 1 1 0 Heiveld Liberteyt Vijvers 2009 2010 Zonnebloem DVC 2011 Wzc De Vijvers beschikt als enig woonzorgcentrum over echtparenkamers (19), wat het hoge aantal koppels verklaart. In het DVC komen geen koppels meer over de vloer. 18.2.2.3 Zorgprofiel We meten de graad van zorgbehoevendheid in de woonzorgcentra aan de hand van de Katz-schaal. Katz-schaal: meet- en evaluatie-instrument waarmee zorgbehoevende senioren in categorieën ingedeeld worden, naargelang de ernst van hun zorgbehoevendheid. De zorgcategorieën zijn: • categorie O: ♦ volledige fysieke onafhankelijkheid en niet dement • categorie A: ♦ senioren die fysiek afhankelijk zijn om zich te wassen en/of te kleden. ♦ senioren die psychisch afhankelijk zijn: zij zijn gedesoriënteerd in tijd en ruimte, én zijn fysiek volledig onafhankelijk. • categorie B: 235 ♦ senioren die fysiek afhankelijk zijn: zij zijn afhankelijk om zich te wassen en/of om zich te kleden, én zij zijn afhankelijk voor transfer en verplaatsingen en/of om naar het toilet gaan. ♦ senioren die psychisch afhankelijk zijn: zij zijn gedesoriënteerd in tijd en ruimte, én zij zijn afhankelijk om zich te wassen en/of te kleden. • categorie C: ♦ senioren die fysiek afhankelijk zijn: zij zijn afhankelijk om zich te wassen en/of te kleden, én zij zijn afhankelijk voor transfer en verplaatsingen en om naar het toilet gaan, én zij zijn afhankelijk wegens incontinentie en/om te eten. • categorie C dement (Cd): ♦ senioren die psychisch afhankelijk zijn: zij zijn gedesoriënteerd in tijd en ruimte, én zij zijn afhankelijk om zich te wassen en/of te kleden, wegens incontinentie, voor transfer en verplaatsingen en om naar het toilet gaan, én/of zij zijn afhankelijk om te eten. Zorgprofiel wzc 80 70 60 O 50 A 40 B 30 C Cd 20 10 0 2009 2010 2011 Heiveld 2009 2010 2011 2009 Liberteyt 2010 Vijvers 2011 2009 2010 2011 Zonnebloem Zorgprofiel DVC 25 20 O 15 A B 10 C Cd 5 0 2009 2010 DVC 236 2011 financiële situatie bewoners 200 180 160 51 56 38 52 39 43 100 30 142 126 96 40 94 93 2011 124 2010 129 33 36 109 100 98 28 80 60 25 2011 28 2010 120 2009 140 140 137 20 Heiveld Liberteyt zelfbetalend 2011 2010 2009 2009 2011 2010 2009 0 Vijvers Zonnebloem niet-zelfbetalend Tegenover 2010 is het totaal aantal zelfbetalende bewoners nagenoeg identiek gebleven. We zien wel een verschuiving tussen de wzc onderling. 18.2.2.4 Gemiddeld bezettingspercentage Dit berekenden we als volgt: (Aantal gefactureerde aanwezigheidsdagen / 365) / aantal erkende woningen 237 Gemiddeld bezettingspercentage 102,0% 100,0% 99,2% 97,5% 97,5% 98,1% 98,0% 99,5% 99,1% 97,1% 98,3% 97,7% 98,1% 97,4% 97,8% 97,2% 95,5% 96,0% 94,0% 92,4% 92,0% 90,0% 88,0% Heiveld Liberteyt Vijvers 2009 18.2.2.5 2010 Zonnebloem DVC 2011 Gemiddelde verblijfsduur Gemiddelde verblijfsduur (in jaren) 4,0 3,7 3,4 3,5 3,0 3,4 3,7 3,7 3,5 3,5 3,3 3,2 3,3 3,2 2,8 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Heiveld Liberteyt Vijvers 2009 238 2010 2011 Zonnebloem 18.2.2.6 Vrijwilligers In alle woonzorgcentra en in het dvc helpen vrijwilligers mee de werking ondersteunen. Zij houden de cafetaria open, helpen bij de maaltijden, bij uitstappen, … Vrijwilligers 90 83 80 72 74 70 60 55 55 50 50 39 40 36 39 28 30 23 23 20 10 3 3 4 0 Heiveld Liberteyt Vijvers 2009 2010 Zonnebloem DVC 2011 18.2.3 De vier woonzorgcentra apart belicht 18.2.3.1 Woonzorgcentrum Het Heiveld Aantal personeelsleden wzc Het Heiveld 137,9 voltijds equivalenten 162 koppen List break2 a. Doelstelling Woonzorgcentrum Het Heiveld wil een aangename en kwalitatief hoogstaande woon-, leef-, zorg- en zingevende omgeving zijn voor de ouder wordende inwoners van Gent. Vanuit respect voor de persoonlijke wensen streven wij ernaar onze diensten zowel op elkaar als op externe partners af te stemmen. b. Positieve beeldvorming Wzc Het Heiveld is altijd voortrekker geweest om de zorgsector in een positief daglicht te stellen. Dit vanuit een voortdurende zorg voor een hogere levenskwaliteit voor onze 239 bewoners en een goede aanpassingsperiode na opname, een goede werksfeer voor onze medewerkers, het aantrekken van nieuwe personeelsleden en om een realistisch beeld te schetsen voor het grote publiek. In 2011 ondernamen we in dit kader heel wat acties: • rondleidingen van groepen; • voorstelling van onze dienstverlening extern; • samenwerking met de buurt en buurtorganisaties; • activiteiten om de goede werksfeer te bevorderen. c. Huiselijkheid Wzc Het Heiveld deed de voorbije jaren enorme inspanningen om van het wzc een aangename en stimulerende leefomgeving te maken. In 2011 werd het bestek opgemaakt voor het sluitstuk van het binnenbrengen van huiselijk meubilair op de beschermde afdeling voor personen met dementie. De woningen en gemeenschappelijke ruimtes zijn innoverend, huiselijk, functioneel en met persoonlijke decoratie (meubeltjes, foto’s, schilderijen) van de bewoners ingericht. 2012 zal voornamelijk in het teken staan van ‘breng de stad naar het wzc in beeld’. d. Zorgvernieuwend project In het kader van de protocolakkoorden tussen de Vlaamse Gemeenschap en het RIZIV tekende wzc Het Heiveld in 2010 in voor een zorgvernieuwend project. Dat bestaat in het begeleiden van bezoekers van het dagverzorgingscentrum die een bepaalde graad van dementie hebben. De begeleiding gebeurt door de psychologe verbonden aan het wzc. Ultieme doelstelling is dat door die begeleiding en het feit dat mensen ook omkaderd worden in het DVC een opname in een wzc kan uitgesteld worden. Hiervoor wordt de Bel RAI (Resident Assessment Instrument) gebruikt en de wetenschappelijke omkadering van dit project gebeurt door LUCAS, het onderzoekscentrum van de KUL. De psychologe legt ook huisbezoeken af in dit kader. Zeven personen werden al begeleid, in 2011 kwamen er 5 bij. e. Vergeten kracht In 2011 vernamen we dat de Koning Boudewijnstichting ons project ‘Vergeten kracht’, ingediend in 2010, mee wilde ondersteunen. Dit bestaat erin dat studenten van het KASK (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten) samen met onze bewoners met dementie werken rond kunst en onze bewoners begeleiden om hun passies te herontdekken. Een student fotografie werkt dat proces in een documentaire als masterproef uit. Bedoeling is om dit te voltooien tegen september 2012 op een persmoment op de Dag van de Dementie, met het vertonen van de documentaire en het voorstellen van het bijhorende boek met getuigenissen. Zo kan dit dienen voor opleiding, vorming en bewustmaking van de ziekte dementie. Er zit meer in dementie dan je denkt. f. Deelname aan wetenschappelijk onderzoek In samenwerking met een aantal universiteiten en op vraag van de FOD Volksgezondheid deed wzc het Heiveld in 2010 mee aan een grootschalig onderzoek naar malnutritie bij bewoners van woonzorgcentra. De resultaten kregen we ter beschikking in 2011. Hieraan werd een actieplan gekoppeld ter remediëring van de grote prevalentie van malnutritie in wzc in België. Deze plannen kennen hun uitwerking in 2012 (bewustmaking, registratie, meetinstrumenten, aandacht voor voeding via voedingsteams). 240 Een student Gerontologie kreeg van wzc Het Heiveld de opdracht een gevalideerd meetinstrument voor tevredenheidsmeting op te maken, op basis van bestaande gevalideerde instrumenten. Daarnaast kreeg de student de opdracht om voor de familie van personen met dementie een waarderingsonderzoek voor te stellen. We willen immers de inbreng van de familie van deze bewoners vergroten in onze werking en naar hun mening polsen over onze werking. Deze resultaten van de bevraging met deze nieuwe instrumenten worden verwerkt. 18.2.3.2 Woonzorgcentrum Zonnebloem Aantal personeelsleden wzc Zonnebloem: 99,35 voltijds equivalenten 110 koppen List break2 a. Intergenerationeel werken Het wzc wil een weerspiegeling van de maatschappij zijn. Door allerlei activiteiten worden kinderen, pubers en jonge volwassenen betrokken. De deuren staan open voor allerlei organisaties, zonder de zwakkeren in de maatschappij uit te sluiten. De samenwerking met de school voor bijzonder onderwijs Bert Carlier is hiervan een voorbeeld. Sinds 2011 is er ook een samenwerking met ‘de school aan de waterkant’, Buso aan de Stropkaai. De jongeren helpen geregeld mee om te ervaren wat een werksituatie is. b. Reminiscentie Het lange termijngeheugen van senioren bewaart dikwijls het langst. Alle animators hebben de vorming reminiscentie gevolgd, om dezelfde visie te hebben op de therapie. Er werd onder meer gewerkt rond algemene reminiscentie rond het leven van vroeger, aan de hand van een koffer met oude voorwerpen uit de volksdevotie. c. Benadering op maat • Vaak probeert men de oudere te behoeden voor moeilijke thema’s. Deze onderwerpen worden door de hulp van deskundigen bespreekbaar. We houden ook rekening met bewoners die door hun problematiek niet kunnen of willen deelnemen aan activiteiten. Voor deze groep kijken we uit naar activiteiten op maat. • De vereenzaming binnen het wzc is een bekend fenomeen. Door samenwerking met allerlei partners, brengen wij de bewoners en buurt in nauwer contact met elkaar. • Het leven van de bewoners speelt zich ook af buiten het wzc. Allerlei kleine uitstappen moeten de mensen de nodige afwisseling bezorgen. Ook kijken wij wat iemand nodig heeft om gelukkig te kunnen zijn. Dat kunnen allerlei zaken zijn, verschillend van mens tot mens. Vertrekkend vanuit een holistische visie proberen wij voor elk individu zoveel mogelijk hieraan te voldoen. d. Familiegericht werken De familie wenst graag sterk betrokken te blijven bij het leven van hun familielid in het woonzorgcentrum. Door hen op de hoogte te houden van de toestand van hun familielid en door een open communicatie ontstaan er goede relaties met de familie van de bewoner. e. Digitale kloof 241 Informatie verstrekken en bewoners verder stimuleren met hun mogelijkheden binnen de maatschappij behoort tot onze taken. Door het internet toegankelijker te maken voor de bewoners en hun omgeving, hopen wij een grotere groep te bereiken en interesses ook op deze manier verder te stimuleren en ontwikkelen. Door het aanbieden van Skype kunnen bewoners ook met hun kinderen in het buitenland een visueel contact onderhouden. Andere acties zijn: het verder promoten van een cybercafé, het volgen van vogelnesten door het plaatsen van webcams in de broedkastjes, het aanbieden van ochtendgymnastiek via infokanaal, … We gebruiken ook recente technieken: via Street View van Google wandelden we in de vroegere straten van onze bewoners. f. Realisatie videoclip / bedrijfsfilm Ieder jaar bekroont het 'Festival van de bedrijfsfilm' de beste films uit de bedrijfswereld. Dit filmfestival is ene organisatie van de Plantijn Hogeschool in Antwerpen. Een gespecialiseerde jury onder leiding van filmregisseur Lieven Debrauwer beoordeelde de verschillende inzendingen en koos een winnaar per categorie. In 2011 won wzc Zonnebloem in de categorie 'creatiefste bedrijfsfilm' met ‘Alles ziet er anders uit in Zonnebloem’. Deze clip past volledig binnen het streven van OCMW Gent naar positieve beeldvorming van de sector. Net als al onze andere activiteiten helpt een positiever beeld van een woonzorgcentrum het aanpassingsproces van een bewoner na opname beter door te komen. 18.2.3.3 Woonzorgcentrum De Vijvers Aantal personeelsleden wzc De Vijvers 125,1 voltijds equivalenten 151 koppen List break2 List break2 a. Doelstelling: missie en visie • Missie De ouderwordende zorgbehoevende Gentenaar kwaliteitsvol laten wonen en leven, door middel van een zorgaanbod op maat dat aansluit bij de persoonlijke zelfrealisatie. Dit gevarieerde zorgaanbod omvat momenteel langdurig verblijf, kortverblijf en nachtopvang voor alleenstaanden en echtparen. We willen ambitieus blijven door grensverleggende projecten met een maatschappelijke meerwaarde te ontwikkelen. • Visie Kwaliteitsvol wonen en leven bestaat in De Vijvers uit het ervaren van een thuisgevoel, verbonden zijn binnen een sociaal netwerk en zich geborgen voelen. Een zorgaanbod op maat sluit in De Vijvers aan bij de persoonlijke zelfrealisatie van elke bewoner. De Vijvers heeft de ambitie om grensverleggende projecten met een maatschappelijke meerwaarde te ontwikkelen. 242 b. Realisaties b.a • Omgevingsgericht e-woonzorgcentrum Woonzorgcentrum (wzc) De Vijvers blijft zich als e-woonzorgcentrum profileren. Na een succesvolle implementatie van het cybercafé, waarvoor we in 2010 van de Federale Overheidsdienst Maatschappelijk Integratie subsidies kregen voor een uitbreiding, en onze Award van de Vlerick Management School voor de ‘Digitale Brug’, viel in 2011 ons project Geïntegreerde Informatie- en Foto-TV (GIFT) in de prijzen op de ‘Innovation to Care’ (I2C)wedstrijd in de prijzen. GIFT kaapte de eerste prijs van de vakjury weg en was tweede voor de publieksprijs. Om GIFT in de toekomst te kunnen uitbouwen en te kunnen implementeren in de dagelijkse werking, werken we samen met het Interdisciplinair instituut voor BreedBandTechnologie (IBBT) en andere industrële partners onder het project CareClouds. Dit is een onderzoeksproject om een digitaal zorgplatform te ontwikkelen. • Protocol 3 De Vijvers werkte verder aan de projectoproep ‘protocol 3’ van het RIZIV, m.n. nachtopvang en psychologische begeleiding van kwetsbare ouderen en hun mantelzorgers. Dit project wil ouderen helpen in hun wens zo lang mogelijk in hun vertrouwde thuissituatie te blijven en vanuit het wzc een brug te leggen tussen de residentiële zorg en de thuiszorg. Op lange termijn kan dit het aantal ziekenhuisopnames en definitieve plaatsingen in een wzc uitstellen. • Dag van de dialoog De Vijvers was opnieuw een ontmoetingsplaats tijdens de Dag van de Dialoog. Aan tafel zaten verschillende dialoogpartners van diverse afkomst en leeftijd. Ontmoeting, gesprek en dialoog stonden centraal. Als partner van de Dag van de Dialoog willen we het isolement doorbreken en de buitenwereld binnen het woonzorgcentrum brengen. b.b • Woonzorgcentrum gericht Huiselijkheid Er werden schilderwerkzaamheden uitgevoerd op de verschillende afdelingen. Ook de cafetaria en het restaurant kregen een huiselijkere kleur aangemeten. • Infomomenten Er vonden infosessies plaats over thema’s zoals dementie, palliatieve zorg, wilsbeschikking en euthanasie. Deze infomomenten zorgden ervoor dat delicate onderwerpen gemakkelijker bespreekbaar zijn geworden voor bewoners en familie. Zo werd een attractieve getuigenis voor familieleden, vrienden en zorgverleners van dementerende ouderen georganiseerd, waarbij een vrouw over de ervaringen met haar dementerende moeder vertelde. Ze vertelde over haar falende geheugen, haar verward gedrag, haar onrust en achterdocht, haar agressie, enz. • Psychologische begeleiding Het aantal verschillende bewoners die in psychologische begeleiding waren, bedroeg 100. Er waren in totaal 350 gesprekken. Een nieuw concept dit jaar binnen de psychologische begeleiding in het wzc waren de gespreksgroepen voor nieuwe bewoners. Het gaat over mensen die in staat zijn tot een constructief gesprek, maar weinig aan het woord komen in 243 andere overlegorganen. De focus lag in eerste instantie op het praten over wat de opname in het woonzorgcentrum voor hen betekent. Ze konden suggesties doen voor zorgverbetering, via het bespreken van de sector specifieke minimale kwaliteitseisen (SMK's) op een spontane manier. In 2011 vonden er 4 gespreksgroepen plaats, met een gemiddelde van 6 bewoners en een gemiddelde van 6 sessies. • Tevredenheidmeting De Vijvers hield in 2011 opnieuw een tevredenheidsmeting. De algemene tevredenheid in De Vijvers bedroeg 91%. Dit is een mooi resultaat en bevestigt en overstijgt zelfs de hoge tevredenheid van de vorige enquête. Het uitvoeren van een tevredenheidsmeting bij de bewoners is een belangrijke stap in het continue proces van kwaliteitsverbetering. • Verzorgend wassen De Vijvers werkte mee aan een proefproject rond verzorgend wassen. Zowel personeel als bewoners ervoeren het wassen met een speciaal reinigende en verzorgende huidcrème als zeer positief. De huid was zachter en soepeler, waarbij het overbodig is om allerlei crèmes te gebruiken, wat economisch en tijdsbesparend is. • Handhygiëne De Vijvers werkte verder aan de sensibilisering van een juiste handhygiëne. Zo werden in alle woningen handzeeppompen geïnstalleerd. Tevens werden op alle afdelingen affiches opgehangen om extra aandacht te vestigen op het gebruik en het nut van goede handhygiëne. De coördinerende en raadgevende arts gaf hier ook verschillende vormingen over. We zien hierbij een merkbare attitudeverandering. 18.2.3.4 Woonzorgcentrum De Liberteyt Aantal personeelsleden wzc De Liberteyt: 105,9 voltijds equivalenten 119 koppen Het woonzorgcentrum De Liberteyt wil zich uitnodigend openstellen voor de buurt, alle generaties en diversiteiten, door met alle actoren samen te werken aan de positieve beeldvorming, innovatief mee te evolueren met de samenleving en gebruik te maken van nieuwe trends en initiatieven. Het hoofddoel is het aanbieden van een aangename levenskwaliteit voor de bewoner, vertrekkend vanuit een zorg op maat met een gevarieerde zinvolle daginvulling met huislijke warmte, in een optimale werksfeer. In 2011 was het uitgangspunt om “het contact en betrokkenheid” creatief te stimuleren met en tussen de bewoners, de familie, de buurt, de vrijwilligers en het personeel. List break2 a. Huiselijkheid en leefgroepwerking Leefgroepwerking neemt een belangrijke plaats in de werking in. Er wordt samengewerkt met personeelsleden met art. 60-contract en diverse scholen om de zorg intensiever te omkaderen en een meerwaarde te bieden voor iedere bewoner. Dagelijks een gevoel van welbehagen creëren voor de bewoners, familie, vrijwilligers en personeel in een veilige en warme thuisomgeving. Een wederzijdse betrokkenheid stimuleren die de vertrouwensband en de persoonlijke interesses doet groeien. 244 b. Medisch- en palliatieve comfortzorg Verschillende acties werden i.s.m. de coördinerende arts georganiseerd om de medische kwaliteit van zorg te bewaken en te verbeteren, het proces van het ouder worden en het sterven te begeleiden. We gingen een samenwerking met de psychologe van het lokaal dienstencentrum De Waterspiegel en De Boei. Deze dienstverlening richt zich naar mensen die thuis wonen en een link hebben met het wzc De Liberteyt. De doelgroep is mensen met een risico op depressie, die nood hebben aan begeleiding na het overlijden van een bewoner. c. Voorstelling van onze dienstverlening en intergenerationele samenwerking In samenwerking met de buurtscholen en verschillende organisaties, o.a. De Regenboog, Mariavreugde, Recrea, Child focus, Oxfam en het Stedelijk dagcentrum met bezigheidshome, is een groeiende wisselwerking met het wzc verder uitgebouwd en gerealiseerd. d. Reminiscentie en benadering op maat voor bewoners met dementie Om het inzicht en de verbondenheid tussen verschillende partijen te vergroten werd de werking van referentiepersoon dementie geoptimaliseerd i.s.m. de familie, het team en de Alzheimerliga. Het oproepen van aangename herinneringen aan de hand van creatie van voorwerpen en activiteiten, is een levenswijze geworden in het wzc. e. Vrijwilligers In het jaar van de ‘vrijwilliger’ 2011 kregen alle vrijwilligers extra en verdiende aandacht, omdat we dankzij hen veel activiteiten kunnen realiseren en extra begeleiden. Samen hebben zij 3865 uren in het woonzorgcentrum gepresteerd. f. Projecten Het service design project werd in 2011 verder uitgewerkt. Het is een innovatieve methode waarbij de bewoners en het personeel maximale inspraak krijgen om bepaalde processen en vormen van dienstverlening te verbeteren. Het werd één groot project rond ‘trouwen vroeger en nu’ met als climax de voorstelling ‘Daar komt de bruid, daar sliert ze uit…’ Met deze actie werd ook een positief beeld en signaal gegeven hoe bewoners denken en leven in het wzc De Liberteyt. 18.3 Maatschappelijke dienstverlening ouderenzorg Adres Advies, Opname en Oriëntatie Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden Advies, Opname en Oriëntatie en Administratie privé Rusthuizen: 17,6 voltijds equivalenten 21 koppen 245 18.3.1 Doelstelling De dienst Advies, Oriëntatie en Opname (AOO) behandelt de hulpverleningsvragen rond opnames en/of financiële tussenkomst. De opdracht bestaat concreet uit het behandelen van: • aanvragen voor definitieve opname in een eigen woonzorgcentrum, zelfbetalend of met financiële tussenkomst; • aanvragen voor definitieve opname in een privé woonzorgcentrum, met financiële tussenkomst; • aanvragen serviceflats Antoniushof of woningen met dienstverlening Wibier, al dan niet met financiële tussenkomst; • aanvragen voor opname in kortverblijf of nachtopvang in de eigen woonzorgcentra, al dan niet met financiële tussenkomst; • aanvragen voor financiële tussenkomst in de verblijfskosten voor residenten die al opgenomen zijn in een wzc en wier middelen uitgeput zijn; • omschakeling van financiële tussenkomst naar zelfbetalend als residenten door uitputting rechten over voldoende middelen beschikken; • bijzondere financiële hulpvragen na opname, zowel voor de resident als voor de thuisblijvende partner. De maatschappelijk werkers onderzoeken de opportuniteit van elke aanvraag en de financiële situatie van de aanvrager. De AOO beheert centraal de wachtlijst van kandidaat-bewoners voor onze eigen woonzorgcentra, evenals de toewijzing van een flat in het serviceflatcomplex Antoniushof of van een woning in het woningcomplex met dienstverlening Wibier. 18.3.2 AOO in cijfers Meting op 31.12.2011. List break2 a. Financiële tussenkomsten in woonvoorzieningen Het OCMW verleende op 31 december 2011 voor 554 Gentse senioren een financiële tussenkomst in de opnamekosten van een woonvoorziening. Het betreft: • 159 personen in onze eigen vier woonzorgcentra; In deel van wzc kom je aan 159 personen aangepast • en 388 personen in een privévoorziening, zowel in Gent als in andere gemeenten; • voor bewoners in Antoniushof of wcd Wibier garanderen we een gewaarborgd leefgeld aan 3 senioren, in private flats: 1. Voor 2 privé-serviceflatbewoners is er een financiële tussenkomst volgens het systeem opname in een woonzorgcentrum, nl. afstand alle inkomsten en zakgeld. Over heel 2011 ging het om 700 Gentse senioren met financiële tussenkomst in een woonzorgvoorziening (in 2010 ging het om 770 senioren). 246 Opgenomen met financiële tussenkomst op 31/12 700 4 4 6 441 418 388 142 158 159 2009 (596) 2010 (579) 2011 (553) 600 500 400 300 200 100 0 wzc OCMW Gent privé-WZC Antoniushof/Wibier/privé • het aantal financiële tussenkomsten voor residenten in private woonzorgcentra is gedaald; • het aantal financiële tussenkomsten binnen onze eigen wzc is gestegen. b. Aanvragen financiële tussenkomst voor reeds opgenomen residenten Het gaat om zelfbetalende senioren, van wie de middelen uitgeput zijn en die een beroep doen op tussenkomst. Aanvragen financiële tussenkomst 25 20 22 22 18 16 14 15 16 16 10 10 10 5 4 3 2 0 2009 (52) BCSD 2010 (55) passief 2011 (46) geseponeerd nog in onderzoek Niet alle aanvragen voor financiële tussenkomst bij al opgenomen residenten resulteren in een verzoek aan het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst (BCSD). c. Omschakeling van financiële tussenkomst naar zelfbetalende Het gaat om residenten die door toekenning van bijkomende sociale uitkeringen over voldoende middelen beschikken om zelf hun opnamekosten te dragen. De tussenkomst van ons OCMW wordt stopgezet en de resident wordt zelfbetalend. Er gebeurden in de loop van 2011, 15 (2010: 26) omschakelingen in privévoorzieningen en 11 (2010: 6) in onze eigen woonzorgcentra. 247 d. Herkomst aanvragen voor opname in een woonzorgcentrum In 2011 waren er 960 nieuwe aanvragen voor opname in een woonzorgcentrum, al dan niet met financiële tussenkomst. Herkomst aanvragen voor opname 600 546 551 528 500 400 372 326 305 300 200 100 3 15 23 15 8 11 18 4 8 0 2009 (877) 2010 (896) ziekenhuis/sp diensten thuis 2011 (960) vanuit wzc psychiatrie serviceflats Vaststelling: • het aantal aanvragen voor opname kent een stijging; • het grootste aantal aanvragen komt vanuit een ziekenhuis. e. Behandelingsstatus Behandelingsstatus 600 500 507 412 400 300 200 100 202 170 155 383 368 238 39 142 91 67 0 2009 (918) 2010 (896) 2011 (960) passief voor BCSD niet behandeld akkoord BCSD actief/ML 248 • niet behandeld: ♦ louter preventieve aanvraag van nog actieve ouderen; ♦ aanvragen niet-Gentenaars; ♦ geannuleerde aanvragen; ♦ borgstelling voor opname Gentenaar in andere gemeente als zelfbetalende. • actief of manuele lijst (ML): ♦ recente aanvragen die nog niet zijn afgewerkt; ♦ aanvragen waar de cliënt zelf nog twijfelt over een opname en eerst andere oplossingen wil proberen. In dit geval neemt de maatschappelijk werker enkele maanden na de aanvraag opnieuw contact op. • passief voor of na BCSD: ♦ De aanvrager wordt als zelfbetalende opgenomen in een privé woonzorgcentrum. ♦ De aanvrager overlijdt. ♦ De aanvrager blijft thuis wonen of gaat inwonen bij kinderen. We zien een duidelijke toename van het aantal niet behandelde aanvragen. Hierin zitten de aanvragen van lichte zorgprofielen vervat, waarvoor al vanaf 2010 een ontradingsbeleid werd ingevoerd, gezien de geringe opnamekansen van deze groep. Als gevolg daarvan werden ook minder dossiers voor akkoord aan het BCSD voorgelegd en werden er dus ook minder goedgekeurd. f. Beweging aanvragen na goedkeuring BCSD Onderstaande tabel geeft het verloop van de goedgekeurde aanvragen weer ten opzichte van vorig jaar. Jaar Aantal dossiers met goedkeuring BCSD Gaan passief na BCSD 2009 2010 2011 507 412 368 104 94 94 249 g. De wachtlijst Stand wachtlijst wzc op 31/12 600 500 48 28 50 37 400 55 34 186 167 187 300 200 156 140 125 100 127 129 88 2009 (521) 2010 (547) 2011 (489) 0 O A B C Cd Er staan duidelijk minder lage zorgprofielen (A en O) op de wachtlijst. Ook dit weer ten gevolge van het ontraden van deze groep om een aanvraag in te dienen, aangezien ze weinig kans maken op een effectieve opname. h. Aantal aanvragen voor serviceflats Antoniushof (88 flats) Aantal 2009 2010 2011 97 89 58 Nog niet behandeld 76 61 33 BCSD passief 9 16 14 12 12 11 Nog niet behandeld betekent dat de aanvragen op de nog niet behandelde chronologische wachtlijst geplaatst worden, omdat er nog voldoende kandidaten zijn op de actieve wachtlijst, voor wie al een sociaal onderzoek gebeurde en er een goedkeuring BCSD is. Gezien de lange wachttijd heeft het geen zin om onmiddellijk na aanvraag een onderzoek te doen. Zowel de woonsituatie als de gezondheidstoestand van de kandidaat kunnen nog te veel veranderen i. Aantal aanvragen voor wcd Wibier (20 woningen) 2009 2010 2011 Aantal aanvragen 13 14 14 BCSD 10 5 8 passief 3 8 4 In onderzoek 0 1 1 Aanvragen voor wcd Wibier worden onmiddellijk behandeld en voorgelegd aan het BCSD. Hier wordt immers niet chronologisch gewerkt: het zorgprofiel van de vrouw bepaalt de rangorde op de wachtlijst. 250 Er gebeurde 1 nieuwe opname in 2011. Aantal aanvragen voor kortverblijf j. OCMW Gent beschikt over 16 woongelegenheden voor kortverblijf, waarvan we er twee voortdurend voorbehouden voor nachtopvang. Jaar Aanvragen Passief BCSD Opnames 2009 2010 2011 601 609 884 367 355 616 125 131 119 232 247 268 Meerdere periodes 40 45 44 In totaal ontving de dienst 884 aanvragen voor kortverblijf. Een enorme stijging in vergelijking met het voorgaande jaar. Dit zou kunnen liggen aan het feit dat men steeds moeilijker in een woonzorgcentrum geraakt of alleszins langer moet wachten voor er een plaats vrijkomt. Het kortverblijf wordt dan wellicht steeds vaker als tussenoplossing gebruikt. Hiervan gingen 616 aanvragen passief (geen mogelijkheid tot opname wegens plaatsgebrek in de gevraagde periode, vraag werd ingetrokken door betrokkene en/of familie, overlijden van de kandidaat, …) Voor nieuwe aanvragers werd er 119 keer een verslag BCSD voorgelegd. Er gebeurden wel 268 opnames. Veel van deze senioren hadden voordien al gebruik gemaakt van deze dienstverlening en we beschikten dus al over een akkoord BCSD van voorgaande jaren. Wanneer de maatschappelijk werkers van de wzc niet kunnen beantwoorden aan een vraag tot opname in kortverblijf, verwijzen ze de aanvragers door naar andere voorzieningen. Zij werken met het digitaal netwerk voor kortverblijven, georganiseerd door de Provincie, waarop de vrije periodes in alle woonzorgcentra zichtbaar zijn en waar een optie kan genomen worden. In de nachtopvang verbleven in 2011,6 personen in De Vijvers en niemand in Zonnebloem. Nachtopvang De Vijvers Zonnebloem k. Aantal personen nachten personen nachten 2009 2 135 3 53 2010 7 192 3 40 2011 6 155 0 0 Evolutie van alle aanvragen samen De vergelijking van het totaal aantal aanvragen ten opzichte van de vorige jaren geeft het volgende beeld: 251 Totaal aantal aanvragen 14 2000 1750 13 14 884 1500 601 609 97 52 98 55 58 46 918 896 960 2009 (1681) 2010 (1672) 2011 (1962) 1250 1000 750 500 250 0 opname wzc financiële tussenkomst nacht- kortverblijf wcd Wibier serviceflats Anoniushof Het totaal aantal aanvragen dat bij de dienst AOO binnenkwam in 2011 voor een rusthuisopname (met of zonder financiële tussenkomst), zuivere financiële tussenkomst voor al opgenomen residenten, een opname in de serviceflats van Antoniushof, het woningcomplex met dienstverlening Wibier en de opnames kortverblijf, bedraagt 1.962. Er is een stijging ten opzichte van vorig jaar. Deze is voornamelijk toe te schrijven aan het toegenomen aantal aanvragen voor kortverblijf en voor een opname in een woonzorgcentrum. 18.3.3 Voorlopige bewindvoering – Inventarisatie Het werkpakket rond voorlopige bewindvoering en inventarisatie woningen wordt opgenomen door een juridisch medewerker. 18.3.3.1 Voorlopig bewind Er wordt voorlopige bewindvoering aangevraagd voor residenten: • die niet bekwaam zijn om hun financiën/ bezittingen zelf te beheren; • die geen omkadering hebben van personen die dit kunnen overnemen; • die moeten beschermd worden tegen mogelijk misbruik door familieleden; 252 • bij wie geen onderzoek naar hun financiële situatie mogelijk is omdat ze wegens dementie geen akkoord kunnen geven. In 2011 werden 19 verzoekschriften ingediend bij de vrederechter voor aanstelling van een voorlopig bewindvoerder (in 2009: 37 – in 2010: 23). Bij 1 hiervan ging het om een overschakeling naar zelfbetalende voor residenten die na toekenning sociale uitkeringen (voornamelijk THAB = tegemoetkoming hulp aan bejaarden) voldoende middelen hadden om de financiële tussenkomst stop te zetten. Het totaal aantal actieve dossiers = 157 (139 in 2009 – 149 in 2010). 18.3.3.2 Inventarisaties en ontruiming Voor residenten met financiële tussenkomst die geen kinderen hebben, gebeurt een inventarisatie van de inboedel en een ontruiming van de woning. De juridisch medewerker staat in voor de inventarisatie, samen met de maatschappelijk werker die het dossier behandelt. Er wordt, in samenspraak met de resident (of bewindvoerder) zelf, of zijn/haar contactpersoon, bepaald welke goederen meegenomen worden naar het woonzorgcentrum, welke kunnen verkocht worden ten voordele van de provisierekening van de resident. In 2011 gebeurden er 13 inventarisaties (26 in 2009 – 14 in 2010). De juridisch medewerker maakt afspraken met de technisch begeleider van het OTC, die instaat voor de praktische ontruiming. 253 254 Deel 5 Personeel en Organisatie 255 Human Resources Facility 256 19 Communicatie Adres: Onderbergen 86 9000 Gent Aantal personeelsleden Communicatie en Drukkerij: 6,1 voltijds equivalenten 8 koppen Decentraal werken er rond interne en externe communicatie: • 2 informatieambtenaren in het departement Sociale Dienstverlening (SD); • 1 informatieambtenaar in het departement Ouderenzorg (OZ); • 1 stafmedewerker van het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC). Samen met de dienst Communicatie vormen al deze medewerkers het Communicatieteam – een orgaan dat om de twee weken samenkomt en waar alle interne en externe communicatieprojecten in het OCMW vorm krijgen. List break2 a. Uitwerken van een communicatiestrategie voor OCMW Gent Door het Decreet inzake de openbaarheid van bestuur is de dienst Communicatie verantwoordelijk voor de realisatie van de actieve openbaarheid van bestuur. De dienst moet er dus voor zorgen dat de burger geïnformeerd wordt over het aanbod van het OCMW. OCMW Gent wil een open huis zijn voor iedereen, waar de veelzijdigheid van het aanbod centraal staat, met een lage drempel voor de burger en met de uitstraling van een professionele overheidsorganisatie. De identiteit die het OCMW wil uitstralen, strookt niet helemaal met het imago dat de buitenwereld over het OCMW heeft Communicatie is een strategisch middel om het imago bij te schaven naar de gewenste identiteit. De acties - die de vertaling vormen van deze communicatiestrategie - zitten vervat in de Beleidsnota 2007-2012 ‘Duurzaam activeren en wonen’. De dienst Communicatie voert de acties uit, in samenwerking met de departementen. Zo stuurt de dienst Communicatie de interne en externe communicatie aan in heel de organisatie. b. 50 burgers kregen inzage in bestuursdocumenten Communicatie en de plaatsvervangend secretaris organiseren samen de passieve openbaarheid van bestuur, oftewel, het recht van de burger op inzage in bestuursdocumenten. In 2011 vroegen 50 burgers bestuursinformatie op. In het merendeel van de situaties ging het om inzage van cliënten in hun persoonlijk dossier. Ook aanvragen tot inzage in het Archief zitten hierin verrekend. 257 Aantal aanvragen rond inzagerecht (jaar 2008-2011) 60 50 50 44 40 30 Aantal aanvragen 20 10 18 11 0 2008 2009 2010 2011 De tendens van meer aanvragen heeft zich ook in 2011 doorgezet. Dit is waarschijnlijk te verklaren door de publiciteit die Communicatie daarover maakt in de brochures ‘OCMW Gent meer dan u denkt’ en ‘Wegwijs in het OCMW Gent ‘. Deze laatste brochure legt het inzagerecht expliciet uit, wat wellicht meer cliënten aanzette om inzage te vragen in hun persoonlijk dossier. Daarnaast zorgde de tentoonstelling ‘Publiek geheim, dagboek van een weeskind’ van het Archief voor meer aanvragen van weeskinderen, die vroeger geplaatst werden in het OCMW. Via het Archief komen ook meer aanvragen van burgers. Dit vooral naar aanleiding van het vondelingenarchief en de groeiende bekendheid ervan bij de burger. c. Interne en externe samenwerkingsverbanden De dienst Communicatie werkt intensief samen met de departementen Human Resources, Sociale Dienstverlening en Ouderenzorg. De meeste projecten daar moeten immers intern en extern gecommuniceerd worden. In 2011 werd met HR samengewerkt rond de communicatie van diverse projecten zoals het aanwezigheidsbeleid, meldingsmanagement, werving, traject nieuwe leidinggevenden, evaluatie- en functioneringsgesprekken, welkomstbrochure voor nieuwe medewerkers, enz. Dit hield in: communicatieadvies, opstellen communicatieplannen, redactie teksten voor brochures, flyers, mee verzorgen van affichecampagnes, communicatie via interne nieuwsbrieven, teksten voor intranet, personeelsmagazine enz. In 2011 werkten we met het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC) samet rond de promotie van tewerkstelling art.60§7 en art 60§7 privé. Dit hield ondermeer in: communicatieadvies, opstellen communicatieplan, overlegmomenten met externe partners, verzorgen van publicaties in diverse kanalen (websites, magazines,…). Met de Emancipatorische Werking werkten we samen rond het project Extra Time, de Week tegen Armoede, de ‘afterwork swishing’ en het project ‘Perfect is saai’. Hierin verzorgden we ook de communicatie naar de pers. Ook met de dienst ICT/Cosmo-cel van het OCMW werken we veel samen, bijvoorbeeld voor het ontwerpen van banners in e-mail. De ICT-cel is ook actief betrokken bij de projecten intranet, huisstijl en website. Met Digipolis was er in 2011 een intensieve samenwerking rond tal van projecten zoals de website, intranet en de beelddatabank. 258 Communicatie werkt met verschillende externe firma’s samen voor de uitvoering van tal van projecten. De belangrijkste firma’s waarmee we in 2010 samenwerkten, zijn: • Nevelland – Drongen; • F-Twee – Gent; • New Goff – Mariakerke; • Magelaan – Gent. Met de stad Gent heeft de dienst Communicatie volgende samenwerkingsverbanden opgebouwd in 2011: • Week tegen Armoede In 2011 zijn er een tweetal bijeenkomsten geweest rond de communicatie over de Week tegen Armoede. De samenwerking gebeurde met de Dienst Voorlichting, de Dienst Bevolking en Welzijn en de Cel Armoedebestrijding van de Stad Gent en OCMW. • Sociale infopunten In 2011 vonden een aantal overlegmomenten met de Stad Gent plaats rond de communicatie over het proefproject Sociale Infopunten. Burgers kunnen in die infopunten terecht met al hun sociale vragen. Het project loopt in het buurtcentrum Brugse Poort (Stad Gent) en op twee OCMW-locaties, namelijk lokaal dienstencentrum Wibier en welzijnsbureau Gent Noord. • Vrijetijdsparticipatie De doelstelling is om de participatie van kansarmen aan cultuur, sport en jeugd te verhogen. Communicatie maakt deel uit van deze werkgroep. De samenwerking gebeurt met de dienst Cultuurparticipatie, de Sportdienst en de Jeugddienst van de Stad Gent. • Gentinfo De dienst Communicatie is het eerste aanspreekpunt voor Gentinfo als er burgers zijn die vragen hebben voor het OCMW. Communicatie probeert zelf de vragen te beantwoorden of verwijst door naar de juiste contactpersoon binnen het OCMW. • Comfort Het doel van het project Comfort is de communicatie van de Stad Gent optimaliseren via een gezamenlijke dienst Communicatie. De stad gaf hiervoor groen licht in januari 2011. Dienst Communicatie van het OCMW maakt sindsdien deel uit van de werkgroep die dit project mee moet realiseren. • Stadswinkel De Stadswinkel verkoopt tickets voor de één-euro-evenementen voor OCMW-cliënten. Voor de praktische afspraken, vindt er regelmatig een overleg plaats tussen de Stadswinkel en de dienst Communicatie. • Beelddatabank Een aantal steden en OCMW's, waaronder Gent, staken de koppen samen voor de invoering van een professionele beeldbank voor het beheer van beeldmateriaal. Dit overleg startte in 2010 samen met Digipolis. In 2011 werd de opdracht toegewezen aan Videohouse. De 259 noden voor de beeldbank werden in 2011 verder onderzocht. Op basis van dit onderzoek werd het softwarepakket verder op maat gemaakt. De invoering van de software en de input van de beelden zijn gepland voor 2012. Een professioneel uitgebouwde databank maakt het mogelijk om alle foto’s te categoriseren, te archiveren en te gebruiken in tal van publicaties. De beelddatabank stelt ook ons in staat om de foto’s voor de hele organisatie ter beschikking te stellen. • Stadsmagazine Een lid van het communicatieteam neemt maandelijks deel aan de redactieraad van het Stadsmagazine en Stadstelevisie, georganiseerd door de Stad Gent. Projecten die in samenwerking worden georganiseerd, worden zo vanuit beide besturen samen gecommuniceerd. d. Vergroten van het aanbod aan socio- culturele en sportieve activiteiten voor mensen met een laag inkomen In oktober 2008 keurden de gemeente- en OCMW-raad de afsprakennota vrijetijdsparticipatie Gent 2009 – 2013 goed. Hieruit volgde de oprichting van het Netwerk Vrijetijdsparticipatie, waarin het OCMW een belangrijke partner is. Communicatie beheert het aanbod van gratis tickets dat het OCMW van verschillende organisaties krijgt. Het aanbod maken we aan onze cliënten bekend via folders, flyers, mailberichten of sms’jes. Om alle cliënten de kans te geven zich in te schrijven in de evenementendatabase, stuurt de dienst Communicatie aan alle nieuwe cliënten de folder ‘Cultuur te duur?’. Per kwartaal distilleren we uit New Horizon een lijst van alle nieuwe cliënten, die dan een schriftelijke uitnodiging krijgen om zich in te schrijven in de database. Geïnteresseerde cliënten sturen een antwoordkaart terug, waarvan het OCMW de portkosten betaalt. d.a Cliënten schrijven zich in voor één-euro-evenementen Op 31 december 2011 waren er 1.535 cliënten ingeschreven in de evenementendatabase. Dit betekent dat de cijfers tegenover 2010 ongeveer stabiel zijn gebleven. De groei van de vorige jaren is dit jaar uitgebleven. Tabel: aantal cliënten ingeschreven in de evenementendatabase (2008-2011): Jaar Aantal cliënten ingeschreven in de evenementendatabase Groeipercentage tegenover het voorgaande jaar 2011 2010 2009 2008 1535 1549 1383 970 -0.9% 11% 15% nulmeting 260 Tabel: overzicht van het aantal ingeschreven cliënten volgens hun interesse (2009-2011): Rubriek Percentage interesse Aantal geïnteresseerden in: Film Theater en musical Muziek Musea en tentoonstellingen Markten en beurzen Dans Sport Kindervoorstellingen 2009 2010 2011 2011 1285 1231 1194 1069 1423 1324 1318 1145 1409 1305 1292 1146 92% 85% 84% 75% 1060 1008 921 886 1122 1090 988 937 1101 1025 965 916 72% 67% 63% 60% Uit deze tabel blijkt dat de meeste cliënten meerdere interesses hebben aangeduid. De top drie voorkeuren zijn al drie jaar lang ongewijzigd:’ film’, ‘theater en musical’ en ‘muziek’. d.b Soorten aanbieders Het aanbod is afkomstig van: • schenkingen, bv. een paasevenement voor kinderen; • sociale return in het kader van overeenkomsten tussen de Stad Gent en organisatoren van evenementen, bv. Gent Jazz en NTGent; • netwerk vrijetijdsparticipatie (NVTP), bv. Festival van Vlaanderen en Winterdroom • Dienst Cultuurparticipatie van Stad Gent, bv. Landjuweelfestival Soort aanbieder aantal tickets Schenkingen Social return NVTP Dienst Cultuurparticipatie 1190 174 3425 796 OCMW Gent koopt zelf nooit tickets aan op het eigen budget. Tickets werden steeds samen met de Stad Gent aangekocht in het kader van het Netwerk Vrijetijdsparticipatie en met middelen uit het Participatiedecreet. d.c Communicatie met OCMW-cliënten via sms Sinds april 2010 kan de dienst Communicatie sms-berichten versturen naar cliënten. Dit wordt in twee gevallen gedaan: • Als er een last minute-aanbod is van een evenement en we daardoor de cliënten niet via brief kunnen verwittigen. • Als de ticketverkoop niet vlot verloopt. Op 31 december 2011 bevatte de evenementendatabase 1.041 gsm-nummers. Dit is een kleine daling tegenover 2010. Toen waren er 1.136 gsm-nummers gekend. 261 In 2011 verstuurde Communicatie 470 sms’jes voor één evenement, het Filmfestival. Dit is een sterke daling tegenover 2010 (met 4.528 sms-berichten) . Dit is te verklaren door het feit dat de evenementen in 2011 voldoende op voorhand aangekondigd konden worden. Last minute-aankondigingen waren dus niet nodig. Alleen de verkoop van het Filmfestival liep minder vlot waardoor een tweede oproep noodzakelijk was. d.d 5.585 tickets voor 1 euro voor OCMW-cliënten. In 2011 kon de dienst Communicatie 5.585 tickets verdelen van 12 verschillende aanbieders. De grootste aantallen waren voor Winterdroom (2.050 stuks), het Festival van Vlaanderen (900 stuks) en het Filmfestival (600 stuks). De tickets die OCMW Gent gratis kreeg van culturele organisaties, werden exclusief verkocht aan OCMW-cliënteel. De tickets die gezamenlijk met de Stad werden aangekocht, gingen zowel naar OCMW-cliënten als naar cliënten van erkende Gentse armoedeverenigingen. jaar Aantal tickets ter beschikking voor OCMW-cliënten 2011 2010 2009 2008 5585 9284 6680 3280 Stijging/daling in % tegenover het voorgaande jaar -39% 39% 103% Er is een daling van 39% van het aantal aangeboden tickets ten opzichte van 2010, toen er 9.284 tickets ter beschikking waren. Dit komt vooral omdat er, in tegenstelling tot 2010, in 2011 geen tickets waren voor de Floraliën (2.000 tickets) noch van een voorstelling in de Capitole. Deze voorstelling is pas aangeboden in januari 2012, in plaats van -zoals gewoonlijk- in het najaar van 2011. Van de aangeboden tickets zijn 5.368 effectief verkocht, wat een verkooppercentage van 96% is. Dit is nog 2 procent meer dan in 2010. In 2011 bedroeg het communiceren over de één euro-acties 7.810 euro aan extern gefactureerde kosten (postklaar maken en portkosten). De andere kosten, zoals de prijs voor papier, het drukwerk en de loonkosten voor het ontwerp van het drukwerk en de organisatie van de ticketverdeling, zitten hierin niet vervat. e. Pers Het Communicatieteam verstuurde in 2011 35 persberichten via mail naar de redacties van radio, regionale televisie en kranten. In 2010 waren dit er 37. Dit aantal blijft al enkele jaren ongeveer stabiel. De meerderheid van de persberichten gaat over activiteiten in de lokale dienstencentra en de woonzorgcentra (zie jaarverslag informatiedienst OZ). Jaar 2008 Jaar 2009 Jaar 2010 Jaar 2011 Aantal verstuurde persberichten 37 39 37 35 Aantal keer dat OCMW Gent in de krant vermeld werd 43 84 74 127 262 In 2011 verscheen het OCMW Gent 127 keer met diverse artikels in verschillende kranten. In 2010 was dit 74 keer. Regelmatig publiceert het OCMW ook in diverse vaktijdschriften zoals OCMW-Visies, Care Jobs of magazines in de gezondheidssector. Er wordt geen registratie bijgehouden hoeveel dit er op jaarbasis zijn. De cijfers liggen beduidend hoger dan vorige jaren. Dit is mee te verklaren door een betere registratie van het aantal verschenen persartikels. Een medewerker van Communicatie scant dagelijks alle krantenartikels die verschenen zijn over het OCMW door middel van het sotwareprogramma ‘Mediargus’. Door meer zoektermen in de zoekopdracht te steken, komen meer artikels naar voren die betrekking hebben op het OCMW van Gent. f. Infokrant voor de burger In 2011 werden twee OCMW-Infokranten in de brievenbussen van alle Gentenaars gepost. In de editie van maart 2011 stonden het aanbod van financiële hulpverlening, de woonzorgcentra en de vrijwilligers centraal. De editie van september legde het accent op activering en mogelijkheden van art.60-tewerkstelling en zette de lokale dienstencentra in de kijker. g. Folders en brochures Brochures opmaken, ontwerpen, schrijven en vorm geven is een vak op zich. Verschillende mensen in de organisatie zijn er mee bezig, vaak ook vrijwilligers die verbonden zijn aan de lokale dienstencentra. Een vernieuwende en dynamische huisstijl met vaste regels en procedures is onlosmakelijk verbonden aan het professionaliseren van OCMW-publicaties. Het Communicatieteam leest alle brochures en folders na op klantvriendelijkheid, eenvormigheid en correct taalgebruik. In 2011 maakten we verder werk van een alles omvattende Huisstijlgids. Er vond ook een campagne plaats rond de huisstijl, die klantvriendelijkheid en correct taalgebruik in briefwisseling benadrukte. In 2011 liep de vorming rond klantvriendelijk schrijven en Publisher verder, zodat heel de organisatie zich hierin kon bijscholen. De opleiding klantvriendelijk schrijven is een verplichte opleiding voor alle medewerkers in de organisatie. Deze vorming werd gedoceerd door Ampersant. h. Drukkerij verwerkt 1.354 bestellingen van OCMW-diensten In de Drukkerij van het OCMW komt alles toe wat moet gepubliceerd en gedrukt worden. Tabel: overzicht van het aantal bestellingen in de Drukkerij (2009-2010) Jaar aantal bestellingen bestuursorganen aantal bestellingen andere totaal 2009 2010 2011 159 1240 1.399 85 1413 1.498 79 1275 1.354 De cijfers tonen aan dat de Drukkerij 1.354 bestellingen van verschillende OCMW-diensten verwerkte in 2011. Dit komt overeen met gemiddeld 6,7 bestellingen per dag. De lokale dienstencentra en de woonzorgcentra zijn de grootste interne klanten van de Drukkerij. 263 De daling in bestellingen voor bestuursorganen wijst op de invoering van e-besluitvorming, waarbij het Vast Bureau, verschillende Bijzondere Comités en de Raad digitaal verlopen. Door het doorgedreven digitaliseren van alle bestuursdocumenten, drong zich voor de diensten een service op om het scannen van documenten mogelijk te maken. Er werd gekozen voor het centraliseren van het scanproces, mede omdat de apparatuur aanwezig is in de Drukkerij. Het project krijgt de volgende jaren nog meer vorm door de verdere digitalisering. Een behoefteanalyse zal bepalen of het scannen centraal of decentraal moet gebeuren en welke dienst hierbij het meest aangewezen is. Het zijn voornamelijk de bestellingen ‘andere’ die meer werk vragen dan een eerder routinematige drukopdracht. Het gaat hier over het ontwerpen van brochures, folders, uitnodigingen, banners, posters, cd’s/dvd’s en allerhande formulierendrukwerk. We hebben geen registratie van de tijdsinvestering per werkorder, maar het eindontwerp van een brochure is al snel een halve dag werk voor de Drukkerij. Via de opleiding Publisher leren we de medewerkers van de organisatie maximaal de vaardigheid van het vormgeven aan, maar de expertise blijft in die mate gespecialiseerd dat een vormgever de laatste hand moet leggen aan het ontwerp om het huisstijlconform en professioneel te maken. De Drukkerij vormt het sluitstuk in het realiseren van een publicatie. Om het proces te optimaliseren, werd in 2011 een digitaal werkproces uitgewerkt. Dat stippelt de weg uit die een publicatie moet afleggen: van het beginontwerp op een dienst, over het nazicht door de informatie- en communicatieambtenaren en de eindredactie, tot de vormgeving door de Drukkerij. Zo wordt de toepassing van de huisstijl, met de daaraan verbonden sjablonen, vereenvoudigd voor de medewerkers op de diensten. In 2011 voerde de Drukkerij 66 fotoreportages uit, in functie van specifieke publicaties, feestelijkheden en protocollaire aangelegenheden in het OCMW. Voorts is er een begin gemaakt van het vernieuwen van foto’s in het telefoonboekje op het intranet. Dit project wordt in 2012 voortgezet. i. Redactie Jaarverslag en Jaaroverzicht In 2011 publiceerde de dienst Communicatie een jaaroverzicht 2010 met als titel ‘Focus op essentie’. Deze titel sloeg zowel op onze dienstverlening als op onze interne werking. De redactie en afwerking van het Jaarverslag en het Jaaroverzicht, respectievelijk de interne en externe publicatie, worden gecoördineerd door het Communicatieteam. Voor het Jaarverslag leveren alle diensten een basistekst af, met de klemtoon op cijfers, duiding van evoluties en een verslag van hun werkingsjaar. De informatie- en communicatiemedewerkers zetten dit proces in gang en staan in voor de eindredactie van het volledige Jaarverslag. De hoogtepunten van het Jaarverslag worden vervolgens omgezet in een Jaaroverzicht dat zowel intern als extern wordt verspreid. j. Nieuwsflits: ‘need to know’-informatie De Nieuwsflits is het digitale kanaal om wekelijks op een vast moment informatieve snelberichten aan het OCMW mee te delen. Het is opgestart om het mailverkeer te reduceren en om allerlei praktische boodschappen te bundelen, zodat de informatie niet versnipperd wordt verstuurd. In de Nieuwsflits staan thema’s met een duidelijk ‘noodzakelijk’ karakter, die verband houden met bijvoorbeeld werkvoorschriften, reglementen en vormingen. 264 Elke medewerker in het OCMW kan een dienstoverschrijdende boodschap posten in een speciale mailbox. De cel Communicatie herschrijft dan het bericht. In 2011 gingen er 44 nieuwsflitsen de deur uit. De contactpersonen Personeel verspreiden deze berichten op papier onder medewerkers, die geen pc-werk uitvoeren. k. Gebriefd: ‘nice to know’-informatie Na elke maandelijkse zitting van de OCMW-Raad verstuurt de cel Communicatie een nieuwsbrief –Gebriefd – met thema’s uit de raad, nieuwe projecten of andere, aan OCMW Gent gerelateerde thema’s. Gebriefd heeft als doelstelling de betrokkenheid van de medewerker bij de organisatie te vergroten. In Gebriefd staan naast beleidsthema’s ook alle activiteiten die plaatsvonden in de lokale dienstencentra, woonzorgcentra, welzijnbureaus, zaken waarmee het OCMW de pers haalde, voorstellingen van medewerkers en diensten,…. Deze nieuwsbrief wordt ook in een papieren versie verspreid voor medewerkers die niet met een computer werken. In 2011 was er, behalve in augustus, elke maand een Gebriefd. l. Personeelsmagazine: OCMWerkt met Sodico-katern In 2011 verschenen vier personeelsmagazines - met als titel ‘OCMWerkt’ . Dit intern communicatiekanaal wil de betrokkenheid tussen de personeelsleden van verschillende diensten vergroten. Het magazine bestaat uit een mix van informatieve en human interest artikels, waarbij de link met de rol van de OCMW-medewerker in al zijn veelzijdigheid centraal staat. Communicatie kiest de thema’s in overleg met de departementen en legt ze voor op een redactieraad. In 2011 dienden een aantal medewerkers zelf onderwerpen in voor het personeelsmagazine. Het gaat hierbij vooral om ‘human interest’ onderwerpen. Het personeelsmagazine raakte in 2011 dus meer en meer ingeburgerd, De redactie, fotografie, vormgeving en drukwerk worden uitbesteed aan de firma New Goff, die in onderaanneming met Magalaan werkt. De integratie van Sodico in OCMWerkt is sinds 2010 een feit: Sodico maakt zijn aanbod van activiteiten bekend via een katern in het personeelsmagazine. Dit katern wordt ook aan de medewerkers in het ziekenhuis Jan Palfijn en aan een honderdtal gepensioneerden bezorgd. Het schrijven, vorm geven, de fotografie en het drukwerk voor vier edities kosten 35.000 euro op jaarbasis. Het Sodico-katern kost een vijfde van dit bedrag. m. Intranet – website In december 2010 ging een vernieuwd intranet online. In 2011 was er regelmatig overleg met Digipolis rond een aantal zaken die nog niet helemaal volledig in orde zijn en verder opgevolgd worden, zoals de zoekfunctie, de workflow en een printversie van de nieuwsbrieven. In 2011 werden ook afspraken gemaakt met Facility Management en Diensten van de Secretaris om communicatie rond technische storingen, zoals telefoonpannes, via het intranet te laten verlopen onder de vorm van snelberichten en niet langer via mail. Zo wordt het mailverkeer naar de medewerkers zoveel mogelijk beperkt. Op 21 juni 2011 ging de vernieuwde website van OCMW Gent online. Dit was een actie uit de Beleidsnota en werd gerealiseerd in samenwerking met Digipolis. Nieuw is dat de website heel wat meer mogelijkheden biedt, zoals een eigen site voor de lokale dienstencentra en de woonzorgcentra, een nieuwsbriefmodule, een evenementenkalender en tal van mogelijkheden om de veelzijdigheid van ons aanbod bekend te maken. 265 n. Bedrijfsfilm In 2011 maakte de dienst Communicatie samen met het productiehuis Earth View een bedrijfsfilm over de dienstverlening van OCMW Gent. De film bestaat uit 6 delen: wonen, werk en opleiding, rechten, gezondheid, vrije tijd, geld. Daarnaast is er nog een algemeen introductiefilmpje gemaakt dat de 6 thema’s beknopt samenvat. Deze film werd gekoppeld aan de nieuwe website en ook op YouTube geplaatst. Een groep cliënten van de Emancipatorische Werking evalueerde geregeld het script en de film. Dat bood de garantie dat de boodschap duidelijk was voor de doelgroep. o. Infoschermen Facility Management maakte in 2011 in samenwerking met Digipolis en Communicatie een bestek op om informatieschermen aan te kopen. De firma Dzine kreeg de opdracht toegewezen en plaatste de infoschermen op 9 locaties binnen het OCMW. De collega’s van het Communicatieteam volgden de nodige opleidingen om de schermen aan te sturen. Via deze schermen kunnen we het aanbod van dienstverlening in de wachtzalen van de welzijnsbureaus in beeld brengen. Dit is een meer laagdrempelige manier van communiceren naar de doelgroep dan via brochures en folders. 266 20 Kwaliteit en Interne Controle Adres Onderbergen 82 9000 Gent Aantal personeelsleden Kwaliteit en Interne Controle: 2 voltijds equivalenten 2 koppen List break2 a. Organisatie van de dienst In 2011 werd een nieuwe dienst Projectorganisatie en Interne Audit opgericht (diensten van de secretaris). Daarnaast is er de dienst Kwaliteit en Interne Controle die onder het departement Personeel en Organisatie valt. Volgende taken gaan naar de dienst Projectorganisatie en Interne Audit: • organisatie van het Intern Auditcomité; • planning van de interne audits; • één van beide stafmedewerkers muteerde op 1 december 2011, samen met het project Beleids- en Beheerscyclus (BBC), naar de dienst Projectorganisatie en Interne Audit. Zij bereidt daar de strategische oefening op de diensten naar aanleiding van de nieuwe legislatuur voor; • het project Business Intelligence (BI). b. Beleids- en Beheerscyclus (BBC) In het OCMW-decreet staat de invoering van de ‘Beleids- en beheerscyclus’ ingeschreven als een wettelijke verplichting. De dienst Kwaliteit en Interne Controle volgde in 2011 het strategische luik van dit project op, terwijl de dienst Financiën zich over het financiële luik boog. Realisaties in 2011: • Goedkeuring bestuur om voluit te kiezen voor de strategische planningstool Gent2020. • Kennisoverdracht stuurkaarten, indicatoren, BI aan werkgroepen stad Gent. • Opmaak behoefteanalyse nieuwe verbeterde versie Gent2020 (nu inclusief module voor stuurkaarten en indicatoren) in samenwerking met de Stad Gent en Digipolis. De testversie is klaar. • Oprichting dagelijks ‘programmabureau BBC’ in samenwerking met de Stad Gent en Digipolis. • Oprichting kernteam BBC en stuurgroep BBC binnen OCMW Gent met dienst Financiën • Opmaak gemeenschappelijke BBC planning door de Stad Gent en het OCMW. 267 • Aanzet van gezamenlijke methodologie door de Stad Gent en het OCMW via proefproject bij P&O – HR. • Diverse communicatieacties, waaronder demo Gent2020 op het OCMW-beleidsteam. • Overdracht project BBC per 1 december 2011 aan dienst Projectorganisatie en Interne Audit. c. Business Intelligence (BI) Business Intelligence is het aanleggen van een database (datawarehouse) met cijfermateriaal over de werking van het hele OCMW. Voorlopig wordt nog veel manueel gewerkt. Op termijn is het de bedoeling om cijfermateriaal zoveel mogelijk automatisch te verzamelen. Het voordeel van het laten automatisch programmeren is tweeërlei: • turven hoeft niet meer; • en men kan heel snel rapporten op maat genereren uit de database. Zodra het project geautomatiseerd verloopt, spreekt men van BI. De cijfers uit het BIsysteem gebruiken we om een beter zicht te krijgen op de prestaties van de gehele organisatie, zodat eventuele bijsturing mogelijk is. In 2011 werd werk gemaakt van een meer projectmatige én planmatige aanpak binnen de stuurgroep BI en werd het BI-team van Digipolis versterkt. Dit BI-team heeft in 2011 samen met de diensten verder gewerkt aan de ontwikkeling van diverse BI-rapportages, overeenkomstig een gedetailleerde planning (Gantt chart). Er waren ook diverse communicatieacties, zoals een artikel in het personeelsmagazine met daarin meer info over de voortgang van het project. Dit project is dus zeker nog geen afgewerkt verhaal en vergt de volgende jaren verdere inspanningen. d. Managementrapport Om het bestuur en het managementteam correct te informeren over de voortgang van het uitgestippelde beleid, stelt Kwaliteit en Interne Controle in samenwerking met alle diensten twee maal per jaar een managementrapport op. Dit managementrapport wordt gepubliceerd op intranet, zodat alle diensten het kunnen raadplegen. • Deel I bevat alle info over ‘Business Intelligence’ (BI), dus alle cijfers en kengetallen. • Deel II bevat de stuurkaart en Gantt chart van elke dienst. In 2011 evalueerde het managementteam grondig de inhoud van het managementrapport. Dit leidde tot verschillende optimalisaties in het rapport. e. Deontologische code integriteitsbeleid De dienst Kwaliteit en Interne Controle begon in 2011 met het opmaken van een deontologische code. De code moet een hulpmiddel voor de personeelsleden zijn wanneer zij geconfronteerd worden met problemen en dilemma's in de uitoefening van hun functie. De code moet duidelijkheid bieden over wat wel en niet verstaan wordt onder integer handelen. In 2011 focusten we op het verzamelen van informatie rond integriteitsbeleid en het opmaken van een ontwerp van deontologische code. De projectgroep ‘Deontologische Code’ werkt het concept verder uit. Om een maximaal draagvlak in de organisatie te creëren, hebben vertegenwoordigers van alle departementenzitting in de projectgroep. Het managementteam keurde op 19 december 2011 de projectfiche ‘Opmaken en implementeren van een deontologische code ten behoeve van het integriteitsbeleid’ goed. 268 De verdere uitwerking is gepland in 2012. De geplande dilemmatrainingen voor personeelsleden worden verspreid georganiseerd over de periode 2013-2014-2015. f. Procesmanagement In 2011 werden samen met Digipolis en de leverancier de nodige inspanningen geleverd om het softwarepakket BPM-One gebruiksvriendelijker te maken. Bedoeling hiervan is om in 2012 het administratief handboek nieuw leven in te blazen. De kwaliteitscoördinator is voorzitter van de werkgroep Sociale Dienst - Financiën. Deze werkgroep stemt de processen en procedures tussen de twee departementen beter op elkaar af, wat onder andere resulteert in administratieve vereenvoudiging. Alle gewijzigde procedures worden opgenomen in het draaiboek Sociale Dienst. Sinds de oprichting van de werkgroep in 2006 werden in totaal 27 verbeterprojecten en 74 bijgewerkte procedures gerealiseerd door beide departementen. Voortaan bespreekt deze werkgroep ook de opvolging van aanbevelingen uit audits, telkens wanneer er raakvlakken zijn tussen de Sociale Dienst en Financiën. g. Projectmanagement / Verbetermanagement In 2011 richtte Kwaliteit en Interne Controle op vraag van het bestuur de nieuwe stuurgroep (verbeterproject) ‘OCMW-CEVI-DIGIPOLIS’ op. Deze stuurgroep komt alleen samen op vraag van de diensten wanneer bepaalde ICT-afspraken, verwachtingen of noden gedurende lange tijd uitblijven. In 2011 kwam deze stuurgroep 2 maal samen om de escalatie van bepaalde problemen te bespreken en op te lossen. h. ‘Lean’ en administratieve vereenvoudiging Eind 2011 werden de eerste voorbereidingen getroffen om van start te kunnen gaan met een OCMW-breed ‘Lean’-project. De ‘Lean’-methodiek moedigt het verbeteren aan door een horizontale organisatiebrede aanpak aangestuurd door gevormde stafleden op alle niveaus. i. Interne Controle In het OCMW-decreet staat het organiseren van een systeem voor ‘Interne controle’ ingeschreven als een wettelijke verplichting. Met interne controle wordt hier niet zozeer ‘controleren’ bedoeld, maar wel het ‘beheersen’ van de organisatie, de processen en de risico’s die daarmee gepaard gaan. Dat houdt in dat OCMW’s hun eigen werking voortdurend analyseren en optimaliseren en dat ze streven naar efficiëntie (kostenbewust zijn) en effectiviteit (behalen van de doelstellingen). Interne Controle is dan ook niet de taak van één centrale dienst, maar wel de gedeelde taak van elk diensthoofd. Kunnen beschikken over een goed intern controlesysteem is heel belangrijk. In 2011 werd dan ook werk gemaakt van de verdere uitbouw van het interne controlesysteem: • opstellen van een actieplan met 10 concrete verbeteracties op OCMW-niveau; • een nieuwe risicoanalyse op departementsniveau uitgevoerd door Ernst & Young; • diverse realisaties in kader van interne controle door de verschillende departementen; • de verankering van de werking van de nieuwe stuurgroep Interne Controle; • de opmaak van een eerste jaarrapport Interne Controle, goedgekeurd door de Raad. 269 Externe Audit (3e lijn) “Audit en advies over de betrouwbaarheid van de Interne Controle” Interne audit (2e lijn) Interne Controle (1e lijn) Integrale Kwaliteitszorg (0e lijn) j. “Maatregelen gericht op het beheersen en verbeteren van de activiteiten” Opvolging van de Interne Audits Het toezicht op de goede werking van het Interne controle systeem (1e lijn) gebeurt door het Intern Auditcomité (2e lijn). Hierbij geeft het Intern Auditcomité jaarlijks de opdracht aan de Interne Auditor om een aantal interne audits uit te voeren bij een aantal diensten en/of processen. Het is de taak van de dienst Kwaliteit en Interne Controle om ter ondersteuning van de diensten centraal op te volgen welke aanbevelingen de auditor maakte én welke aanbevelingen nog op uitvoering wachten. Om het geheel in goede banen te leiden, is er voor elke audit een actieplan. In 2011 werd van volgende nieuwe audits samen met de diensten een actieplan opgesteld: • audit ‘Maatschappelijke dienstverlening’ (3 delen); • audit ‘Lokale dienstencentra; • audit ‘Verzekeringen OCMW’; • audit ‘Onderhoudscontracten’, • audit ‘Facturatie CAW’. k. Klachten en meldingen In 2011 werden in totaal 193 uitingen van (on)tevredenheid (meldingen, klachten, suggesties, felicitaties, enz.) geregistreerd en verwerkt. Van het klachten- en meldingensysteem wordt een apart gedetailleerd jaarrapport opgesteld waaruit onderstaande grafieken en tabellen komen. 270 SOORT VERZOEK AANTAL Klacht Klacht - meervoudig Melding Felicitatie Hulpvraag Infovraag Suggestie Extern Signaal TOTAAL 2010 87 9 33 7 9 1 7 1 3 157 2011 122 19 29 3 6 8 6 0 0 193 PERCENTAGE % verschil 2010 55,41 5,73 21,02 4,46 5,73 0,64 4,46 0,64 1,91 100,00 ( + / -) 40,23 111,11 -12,12 -57,14 -33,33 700,00 -14,29 -100,00 -100,00 22,93 2011 63,21 9,84 15,03 1,55 3,11 4,15 3,11 0 0 100,00 Een grotere bekendheid van en een lagere drempelvrees voor het klachten- en meldingsysteem resulteerden in het tweede werkingsjaar in een stijging met 22,93 % van het totale aantal uitingen van (on)tevredenheid. Bij de invoering kozen we voor een decentraal systeem, waarbij de diensten de meldingen en klachten zelf ontvangen en invoeren in de centrale database. Alle klachten en meldingen komen vervolgens via de database centraal toe op de dienst Kwaliteit en Interne Controle bij de ‘klachten- en meldingsbeheerder’. Hij zorgt ervoor dat de antwoordbrieven naar de cliënten persoonlijk ondertekend worden door voorzitter en secretaris. Verder bewaakt de klachten- en meldingsbeheerder de behandelingstermijnen: • minimaal 5 tot maximaal 9 kalenderdagen voor de ontvangstmelding; • en maximaal 28 kalenderdagen voor een antwoord mét oplossing. Het ‘Jaarrapport 2010’ werd goedgekeurd door de Raad van 7 april 2011. Naar aanleiding van dit rapport werd: • de maximale behandelingstermijn van 28 kalenderdagen voor eerstelijnsklachten behouden, maar de inleveringstermijn bij de meldingsbeheerder vastgesteld op 26 kalenderdagen; • de behandelingstermijn voor klachten, ingediend via de ombudsvrouw Stad Gent (= tweedelijnsklachten), opgetrokken van 28 naar 45 kalenderdagen. Dit had een aanpassing van het ‘reglement behandeling van klachten over de werking van de diensten van het OCMW Gent’ tot gevolg. De aanpassing werd doorgevoerd in de Raad van 12 mei 2011. • de rubricering van de klachten en meldingen verfijnd: de verschillende categorieën werden beter omschreven en uitgebreid. Dit was vooral van belang voor het departement Sociale Dienst. De aanpassing krijgt haar volle uitwerking op 1 januari 2012. Met het Departement Sociale Dienst werkten we een procedure uit in het kader van de link handhavingsbeleid - meldingsmanagement. Voor het Departement Sociale Dienst reikten we een detailrapportering over het jaar 2010 aan. Voor het Departement Ouderzorg reikten we twee semesteriële rapporteringen aan over: 271 • de woonzorgcentra; • de lokale dienstencentra. Uitingen van (on)tevredenheid 2010 - 2011 140 122 120 100 87 80 60 2011 40 29 2010 33 19 20 9 3 7 6 9 8 1 6 7 1 3 0 l. Enquêtes De dienst Kwaliteit en Interne Controle heeft een ondersteunende en sinds 2011 ook een coördinerende rol bij de opmaak van personeels- en klantentevredenheidsonderzoeken. Hiertoe werd een nota ‘coördinatie enquêtes binnen OCMW Gent’ op het managementteam voorgesteld en goedgekeurd. Belangrijkste uitgangspunten hierbij zijn: ondersteuning van de diensten, streven naar uniformiteit, vermijden van overbevraging van het personeel en/of cliënteel. Realisaties • expertise uitbouw in enquêtes; • opmaak handleiding voor de diensten; • verwerven en beheren van de nieuwe digitale enquêtetool; • ondersteuning HR bij het opstellen van een nieuw personeelstevredenheidsonderzoek; • ondersteuning lokale dienstencentra bij het opstellen van een klantentevredenheidsonderzoek over de dienstverlening. m. Zelfevaluaties • Departement Ouderenzorg Kwaliteit en Interne Controle hielp in 2011 de woonzorgcentra bij de voorbereidingen voor een zelfevaluatie, overeenkomstig het kwaliteitsdecreet. 272 • Departement Sociale Dienst Kwaliteit en Interne Controle hielp in 2010 het departement Sociale dienst bij het uitvoeren van een zelfevaluatie en het behalen van het Europees Sociaal Fonds (ESF)-kwaliteitslabel. In 2011maakten we samen met de betrokken diensten een tussentijdse evaluatie van de voortgang van de verbeterpunten op. n. Rapportage op Managementteam en Intern Auditcomité Nieuw in 2011 is dat Kwaliteit en Interne Controle voortaan maandelijks rapporteert aan het Managementteam over de voortgang van het Intern Controlesysteem en per kwartaal rapporteert aan het Intern Auditcomité over de opvolging van de aanbevelingen uit Interne Audits. o. Periodiek Kwaliteitsoverleg Elk departement probeert met een jaarlijks kwaliteitsactieplan en een periodiek diensthoofden overleg de aandacht blijvend te vestigen op alle lopende kwaliteits- en interne controle-initiatieven. In 2011 lag de focus op de verdere uitbouw en implementatie van het kwaliteitsactieplan binnen Sociale Dienstverlening. p. Samenwerking met andere besturen • Stad Gent Kwaliteit en Interne Controle neemt deel aan verschillende werkgroepen binnen de Stad Gent. Binnen de werkgroep ‘Opvolgen van doelstellingen’ werkten we nauw samen bij het opzetten van een nieuw gezamenlijk softwarepakket Gent2020 voor de opvolging van de stuurkaarten en indicatoren. De testversie hiervan was klaar eind 2011. Ook hebben we intern en extern (Stad Gent) zitting in verschillende werkgroepen, in het kader van het opzetten van de nieuwe Beleids- en Beheerscyclus (BBC). • OCMW Roeselare Met OCMW Roeselare onderhoudt Kwaliteit en Interne Controle nauwe contacten, mede door de gelijkaardige aanpak rond kwaliteit en interne controle binnen beide besturen. Op 18 mei 2011 vond een werkbezoek plaats in Gent waarbij volgende onderwerpen ter sprake kwamen: managementrapport, BI, BBC, strategische planning, administratief handboek, EFQM (ESF), software (light-versie) voor enquêtes, deontologische code voor het personeel, meldingsmanagement. • OCMW Antwerpen Op 24 oktober 2011 werden op initiatief van de dienst Kwaliteit en Interne Controle ervaringen uitgewisseld over de thema’s ‘Integriteit’ en ‘Interne Controle’ tijdens een gezamenlijk overleg in Antwerpen met zowel de Stad Gent, OCMW Antwerpen als de Stad Antwerpen. q. Netwerk van Kwaliteitscoördinatoren VVSG De kwaliteitscoördinator vertegenwoordigt OCMW Gent in het ‘Regionale OndersteuningsPunt’ (ROP) voor kwaliteitscoördinatoren van de VVSG. In dat ROP kunnen alle Vlaamse OCMW-kwaliteitscoördinatoren ervaringen uitwisselen rond kwaliteit en interne controle, gezamenlijke projecten uitwerken en de onderlinge relaties versterken. Het ROP komt 3 maal per jaar samen. 273 r. Vorming Kennis verwerven én delen is een kerntaak voor de dienst Kwaliteit en Interne Kwaliteit. In 2012 organiseerde de dienst de volgende vormingen: • Excel voor interne key-users BI (Business Intelligence); • Stuurkaarten voor de nieuwe diensthoofden/stafleden. s. Duurzaamheid Kwaliteit en Interne Controle is voorzitter van de werkgroep Duurzaamheid binnen OCMW Gent. Samen met een aantal andere diensten volgt de werkgroep de uitvoering van de doelstellingen op uit de beleidsnota uit de duurzaamheid. Ook in 2011 zette OCMW Gent verder in op duurzaamheid: • Door het digitale besluitvormingsproces met "e-besluit" wordt er jaarlijks veel minder papier verbruikt. • In februari 2011 organiseerden we opnieuw een dikke truiendag waarop diverse diensten deelnamen aan (ludieke) acties om het bewustzijn rond rationeel energieverbruik te stimuleren. • De wedstrijd in samenwerking met Stad Gent "Ik beweeg ook zonder auto" zorgde voor een grote reductie van CO²-uitstoot. Door het personeel te stimuleren gebruik te maken van het openbaar vervoer of de fiets, konden Stad en OCMW Gent samen een steentje bijdragen tot een beter milieu. 274 21 Coördinatie Informatica Adres Onderbergen 86 9000 Gent Aantal personeelsleden Coördinatie Informatica: 4 voltijds equivalenten 4 koppen Aantal personeelsleden Cosmocel (Digipolis) 2 voltijds equivalenten 2 koppen List break2 a. Ondersteuning van projecten Een belangrijke taak voor Coördinatie Informatica (COINF) is het kwalitatief ondersteunen van IT-projecten binnen OCMW Gent. In de loop van 2011 werden volgende projecten ondersteund: • Business Intelligence (BI); • Digitaal Sociaal Dossier (DSD); • e-HR; • Nieuw Financieel Instrumentarium (NFI); • Digitaal Archiveren (DiA); • de nieuwe website van het OCMW; • en de Beeldbank. De webmaster van COINF ondersteunt mee technisch het intranet en de website. b. e-Besluitvorming 2011 was voor e-Besluitvorming het jaar om de in 2010 ingeslagen weg voort te zetten. De toepassing werd verder geoptimaliseerd op basis van de opgedane ervaringen in 2010 en op basis van een tevredenheidsonderzoek. Eén jaar na de start werden de gebruikers van de toepassing bevraagd naar hun bevindingen. Uit deze bevraging kwam een aantal werkpunten naar boven zoals technische onderbrekingen en de wijze van bewerken van een ontwerpbesluit. Vooral dat laatste wekt veel ergernis op. Vanuit deze bevindingen werkten we een aantal actiepunten uit, die enerzijds in het najaar van 2011 zijn uitgerold (een stabiele technische omgeving) en anderzijds gepland staan voor het voorjaar van 2012. 275 c. Gebruikersondersteuning De Beleidsnota ICT 2009 schreef de rol van gebruikersondersteuner (GO) uit. In 2011 was er nood aan bijsturing van deze rol om volgende redenen: • Na de audit van 2010 gaf Audio ons de aanbeveling de taak van informatieveiligheid voor de GO beter uit te werken. • Er was nood aan een soort ICT-onthaalvorming voor nieuwe gebruikers. • Vanuit het managementteam was er vraag naar transparantie over het takenpakket en de ondersteuning van de GO’s. Coördinatie Informatica bracht een visienota gebruikersondersteuning op het managementteam. Hierin werd de stand van zaken gegeven aan de hand van de voorgeschiedenis van gebruikersondersteuning, de doelstelling en de bestaande initiatieven ten behoeve van de GO’s. De belangrijkste wijzigingen in het takenpakket van de GO’s zijn het bewaken van informatieveiligheid op de werkvloer en het coachen van nieuwe gebruikers. Dit zijn niet langer optionele maar kerntaken. Ter ondersteuning: • coacht COINF de nieuwe GO’s; • ontwerpt COINF gidsen voor het coachen van de GO’s en de nieuwe gebruikers; • werkt COINF een aantal procedures uit voor de GO’s. Op 5 oktober 2011 was het exact tien jaar geleden dat de oprichtingsvergadering van de GO’s plaatsvond. De GO’s werden dan ook in de bloemen gezet. d. Paswoordbeleid Ook het paswoordbeleid diende bijgestuurd. De geldigheidsduur van een paswoord was tot voor kort één maand, waardoor de frequentie van veranderen van paswoord nogal hoog lag. Het risico dat gebruikers het paswoord ergens opschreven in de buurt van hun computer werd daardoor groot. Na het opzoeken van de best practices van paswoordmanagement werd besloten deze geldigheidsduur op te trekken naar drie maanden. e. Risicomatrix In 2010 werd een risicomatrix opgesteld voor een veiligheidsplan voor de informatieveiligheid. Deze werd in 2011 volledig ingevuld voor alle toepassingen binnen het OCMW. Informatieveiligheid en de risico’s kunnen worden opgedeeld in drie domeinen. Daarom is de risicomatrix als volgt opgesplitst: • Vertrouwelijkheid: ♦ exclusiviteit (niet zichtbaar voor onbevoegden); ♦ auditeerbaarheid (logs beschikbaar, traceerbaarheid). 276 • Integriteit: ♦ correctheid; ♦ volledigheid; ♦ geldigheid; ♦ authenticiteit; ♦ onweerlegbaarheid. • Beschikbaarheid: ♦ tijdigheid; ♦ continuïteit. Voor elke toepassing werd per domein de impact bij een inbreuk en de kans dat die inbreuk zich kan voordoen, ingeschat. Met deze twee cijfers werd per domein het risico berekend en met het gemiddelde van de drie domeinen werd een globaal risico becijferd. Om een objectief beeld van het risico te verkrijgen, werden voor elk domein alle positieve en negatieve argumenten opgelijst in een risicofiche. COINF kijkt erop toe dat Digipolis verder werkt aan de opmaak van een disaster recovery plan. Bij een disaster zullen de toepassingen met de hoogste impact voorrang krijgen op de andere bij het weer in productie zetten van onze ICT-omgeving. f. Coaching nieuwe GO’s en nieuwe gebruikers Coördinatie Informatica is al lange tijd voorstander van een onthaalcursus ICT. Inzicht in onze ICT-omgeving (Citrix, de dienstschijven, terminals, de toepassingen, …) en de verschillende kanalen voor de ondersteuning (GO’s, servicedesk Digipolis, klantencoördinatoren, Coördinatie Informatica) kunnen heel wat misverstanden voorkomen. Onthaalvorming ICT is bovendien van cruciaal belang voor informatieveiligheid. Wegens tijdsgebrek kon dit echter niet geïntegreerd worden in de huidige onthaalvorming waardoor de dienst een alternatief heeft uitgewerkt. Coördinatie Informatica voorziet in een cursus, die de GO met de nieuwe medewerker doorneemt. Zo wordt elke nieuwe gebruiker op dezelfde manier gecoacht. De GO’s krijgen er twee belangrijke kerntaken bij (informatieveiligheid, coachen van nieuwe gebruikers). Om deze goed te kunnen uitvoeren, is er extra ondersteuning nodig. Daarom coacht Coördinatie Informatica voortaan de GO’s. Hiervoor werd een uitgebreide coachinggids samengesteld, die de COINF-medewerker samen met de GO volledig doorneemt. Elke nieuwe GO wordt op dezelfde manier opgeleid. Zo willen we de kwaliteit van zowel de GO’s als van de gebruikers opkrikken. g. Pc-gebruik en pc-kennis voor beginners In samenwerking met de dienst Vorming organiseert Coördinatie Informatica de opleiding ‘pc-gebruik en pc-kennis voor beginners’. Deze opleiding is bedoeld voor personeelsleden die voor hun werk geen computer nodig hebben (bv. onderhoudsmedewerkers, keukenhulpen en verzorgenden) en daarom niet altijd weten hoe een computer werkt. De opleiding is verdeeld over 2 halve dagen. 277 Het eerste luik omvat pc-gewenning. De cursisten raken in dit deel vertrouwd met het toetsenbord, de muis, het bureaublad en intranet. In het tweede deel maken de deelnemers kennis met programma’s zoals Word, Outlook en Internet Explorer. De opleiding komt tegemoet aan de waardenmatrix die werd opgenomen in de beleidsnota van de voorzitter, namelijk dat de medewerker de kans krijgt om zichzelf te ontplooien. h. Performante ICT-omgeving Een performante ICT-omgeving is één van de strategische doelstellingen. In het kader van deze doelstelling werden in 2011 volgende acties genomen: • Een nieuwe fileserver en nieuwe opslagapparatuur werden ingezet om aan de gebruiker snellere dienstschijven te kunnen aanbieden. Eind maart werden alle gegevens van de oude fileserver overgeheveld naar de nieuwe. • Er werd een nieuwe Citrixomgeving opgezet, Citrix Xenapp 6.0, in Windows 2008. Alle toepassingen werden grondig getest en alle types printers werden in kaart gebracht. Omdat er voor bepaalde printers geen driver beschikbaar is voor Xenapp, moesten deze vervangen worden. Ook de oudere Neoware-terminals bleken niet compatibel en werden vervangen door HP-terminals. • Voor de ‘thinclients’ werd een nieuwe manier van starten uitgewerkt, het grote voordeel is dat reconnecteren mogelijk is. Dit wil zeggen dat een sessie kan worden bevroren en op een ander toestel weer kan worden opgenomen, zonder te moeten afmelden en opnieuw aanmelden. • Voor het toevoegen en beheren van printers werd een printmanager ontworpen. De gebruikersondersteuners kunnen zo op een eenvoudige manier gebruikers toevoegen of verwijderen in een printergroep. i. Innovatie Coördinatie Informatica streeft ernaar om innovatie op het vlak van ICT binnen OCMW Gent actief te ondersteunen. Hierbij zoeken we ook altijd naar oplossingen in ‘open source’ verband. Enkele voorbeelden om dit te illustreren: • opzetten van een Google AdWords campagne in het kader van de aanwerving van verpleegkundigen; • testen van e-Besluit op iPad; • online handleidingen met het programma Wink; • testen en opzetten van Limesurvey als online enquêtetool; • de vernieuwde e-mailhandtekening waarbij de banners linken naar relevante pagina's; • ondersteuning bij het opzetten van de Sharepoint omgeving om grote bestanden beschikbaar te stellen binnen e-Besluit; • toevoeging van een GIS-luik aan de website voor de toepassing ‘zoek het OCMW in uw buurt’. 278 j. Scanstraat Een aantal nieuwe toepassingen (Digitaal Sociaal Dossier, e-Post, e-Besluitvorming) hebben nood aan het inscannen van papieren documenten. Door dit scannen te centraliseren in twee professionele ‘scanstraten’ hebben we de zekerheid dat de kwaliteit maximaal gewaarborgd is, waardoor we in de toekomst de toestemming kunnen krijgen om het origineel op papier te vernietigen. 279 22 Archief Adres Neermeerskaai 1b 9000 Gent Aantal personeelsleden Archief: 11,2 voltijds equivalenten 12 koppen 22.1 Doelstelling Het Archief heeft de volgende strategische doelen: • Het informatie- en documentenbeheer binnen het OCMW stroomlijnen en ondersteunen. Het Archief ondersteunt de diensten in het beheer van hun dynamische en semidynamisch archief in welke vorm dan ook (digitaal of op papier). Het Archief bewaart het semidynamische en statische archief van de diensten en vernietigt de archiefstukken waarvan de bewaartermijn verstreken is. • Het bibliotheekbeheer binnen het OCMW stroomlijnen en ondersteunen. Bij de dagelijkse werking van het OCMW komt een grote hoeveelheid documentatie kijken. Het is de taak van de archiefdienst om deze verzameling te beheren en ter beschikking te stellen van de diensten. • Ons positioneren als een culturele archiefinstelling in Gent. Het Archief richt zijn volledige werking op het thema armenzorg en sociale dienstverlening in Gent van 1796 tot nu. • Bekendheid en zichtbaarheid van de archiefdienst vergroten op basis van het communicatieplan. Bewaren en verzorgen van het OCMW-erfgoed is niet voldoende. Het Archief wil de collecties van het OCMW bij een zo breed mogelijk publiek bekendmaken, zowel intern als extern. • Zorg dragen voor het cultureel erfgoed van OCMW Gent Het Archief waakt over de bewaaromstandigheden van zijn collecties en neemt initiatieven om beschadigingen en rampen te voorkomen of te verhelpen. 22.2 Realisaties List break2 a. Het informatie- en documentbeheer binnen het OCMW stroomlijnen en ondersteunen a.a Procedure De procedure voor vernietiging werd herwerkt in 2010 en ingevoerd in 2011. 280 Digitaal archief Het Archief wil het informatie- en documentbeheer bij het OCMW beter ondersteunen. Hiervoor heeft het Archief in de loop van 2011 intensief overleg gepleegd met het Stadsarchief van Gent in het kader van het DIA_Gent project (Digitaal Informatie- en Archiefbeheer). Dit project bestaat uit drie luiken: • stroomlijnen van het informatiebeheer in de diensten; • opzetten van een informatiebeheersysteem voor de diensten; • realisatie van het digitaal archiefdepot door aankoop van zowel hard- als software voor het bewaren van het digitaal archief. In 2011 is gestart met twee modelprojecten bij het OCMW: Facility Management en Woningen. Voor deze diensten werd een nieuw digitaal klassement opgezet en een ontwerp van informatiebeheersplan gemaakt. Er zijn instructienota’s gemaakt voor de benaming van digitale archiefbestanden en voor het klasseren van e-mails. Als tussenoplossing voor de bewaring van digitale archiefdocumenten is gewerkt aan een mini e-depot in afwachting van het informatiebeheersysteem met e-depot. a.b Toezicht op de archiefvorming Het Archief houdt toezicht op het beheer van de archieven bij de diensten. In 2011 gebeurden hiervoor 251 contacten met 61 verschillende archiefvormers. Onder contacten verstaan we bezoeken, telefoons, e-mails, overdrachten en vernietigingen. Jaar 2009 2010 2011 Aantal bezoeken 57 56 61 Aantal diensten 32 36 29 De voornaamste reden voor een bezoek was de voorbereiding van de overdracht van archiefdocumenten. In enkele gevallen werd advies gevraagd voor de opmaak van een digitale mappenstructuur. a.c Overdrachten In 2011 werd in totaal 549,64 strekkende meter archief overgedragen aan het Archief. Dit ligt in de lijn van de vorige jaren 281 Overdragende dienst Aantal dozen Nummers Omvang in meter Datum Cel schuldbemiddeling 2011 32 51 4,08 20/01/2011 Cel schuldbemiddeling 2010 62 51 7,52 20/01/2011 Juridische Dienst 2010 15 15 1,80 20/01/2011 Wb Brugse Poort 2010 8 32 0,97 20/01/2011 Woningen 9999 14 245 1,66 25/01/2011 OTC Assist 2010 7 7 0,84 28/01/2011 Sociaal Klassement 2011 114 3.551 15,59 4/02/2011 SD Staf Beleidsondersteuning 9999 31 70 3,72 4/02/2011 BO Bestuursondersteuning 2011 64 152 7,49 4/02/2011 Wzc De Vijvers 2010 51 710 6,04 18/02/2011 Salarisadministratie 2011 173 173 28,70 18/02/2011 WB Gentbrugge 2011 14 72 1,57 18/02/2011 Coördinatie Lokale Dienstencentra 2011 35 35 4,20 10/03/2011 BO Bestuursondersteuning 2011 46 112 5,57 8/04/2011 Archief diverse bestuursorganen 190 190 23,40 8/04/2011 Centraal Klassement 2011 36 439 18,00 8/04/2011 FM Aankoop 2010 2 10 0,24 14/04/2011 SD-Wb Sint-Amandsberg 2011 9 35 1,17 21/04/2011 Centraal Klassement 2011 55 769 24,57 6/05/2011 Wb Gent Noord 2011 69 387 7,37 20/05/2011 Wb Bloemekenswijk 2011 62 379 7,51 1/06/2011 HR Dossierbeheer 2011 76 478 9,21 1/06/2011 Sociaal Klassement 2011 12 53 1,44 1/06/2011 Gezondheidszorg 2011 70 70 9,70 17/06/2011 Archief diverse bestuursorganen 257 257 30,06 17/06/2011 Ldc De Horizon 2011 9 28 1,08 8/07/2011 Centraal Klassement 2011 51 1990 25,50 29/07/2011 Ontvangerij 2001 251 245 30,12 5/08/2011 Ontvangerij 2002 236 237 28,44 5/08/2011 Ontvangerij 2003 270 269 32,40 5/08/2011 Coördinatie Lokale Dienstencentra 9999 66 66 7,92 12/08/2011 282 HR Directie 2011 35 26 4,20 2/08/2011 Ontvangerij 43 43 5,16 2/09/2011 Ouderzorg De Liberteyt 2008 8 23 0,97 2/09/2011 Ouderzorg De Liberteyt 2009 37 134 4,50 2/09/2011 Ouderzorg De Liberteyt 2010 43 202 5,32 2/09/2011 Sociaal Klassement 2011 24 1602 12,00 2/09/2011 Sociaal Klassement 2011 11 801 5,50 13/09/2011 Antoniushof 2009 19 158 2,29 26/09/2011 HR Dossierbeheer 2011 28 181 3,39 28/10/2011 Woningen 2011 20 20 2,40 28/10/2011 Sociaal Klassement 2011 21 1.541 10,50 28/10/2011 Archief diverse bestuursorganen 12 12 1,94 28/10/2011 Ontvangerij 2004 240 242 28,80 8/11/2011 Ontvangerij 2005 270 1.319 32,40 8/11/2011 Collectieve schuldenregeling 9999 51 51 6,12 8/11/2011 Registers Ontvangerij 9999 1 2 0,16 8/11/2011 Ontvangerij 2002 4 4 0,48 8/11/2011 Ontvangerij 2003 5 5 0,60 8/11/2011 Directie Ouderenzorg 40 40 4,80 17/11/2011 Raad 2011 9 11 1,08 17/11/2011 OTC Trajectbegeleiding 2011 152 1356 18,24 25/11/2011 Kelder HR (Personeel, Selectie, Vorming,…) 162 162 19,50 25/11/2011 Ontvangerij 2005 6 6 0,72 25/11/2011 Centraal Klassement 2011 21 222 10,50 9/12/2011 HR Directie 2011 9 13 1,05 9/12/2011 OZ Opnamedienst 2011 11 11 1,29 9/12/2011 SD Sociaal klassement 2011 10 102 1,17 9/12/2011 Centraal Klassement 2011 33 361 16,50 16/12/2011 Totaal 3.712 19.828 549,46 Tabel: overdracht archief in strekkende meter Jaar 2009 2010 2011 Dozen 1.791 3.111 3.712 Stukken 33.155 23.471 19.828 Strekkende meter 636,63 511,68 549,46 283 a.d Vernietiging van archief In 2011 werd in totaal 119,4 strekkende meter archief, waarvan de bewaartermijn verstreken, was vernietigd. De omvang ligt redelijk hoog omdat van 2008 tot 2010 geen vernietigingen hebben plaatsgevonden. Dienst Ldc De Boei Aantal Nummers dozen Omvang Datum in meter 16 17 1,92 1/07/2011 297 388 35,64 1/07/2011 Vermogensbeheer 4 4 0,48 1/07/2011 Bestuursondersteuning 2 13 0,24 1/07/2011 Dossierbeheer 78 78 9,36 1/07/2011 Salaris Administratie 13 13 1,56 1/07/2011 Selectie 16 51 1,92 1/07/2011 Vorming 6 6 0,72 1/07/2011 Aankoop 6 14 0,72 1/07/2011 Juridische Dienst 13 13 1,56 22/07/2011 Centrale Administratie 22 22 2,64 25/08/2011 Wb Brugse Poort 9 71 1,08 1/07/2011 Gezondheidszorg 15 22 1,8 1/07/2011 Woningen 61 61 7,32 1/07/2011 Cel Schuldbemiddeling 1 1 0,12 1/07/2011 OTC Secretariaat 7 7 0,84 1/07/2011 OTC Assist 44 44 5,28 1/07/2011 Energiecel 10 10 1,2 1/07/2011 Vakantiewerking 1 1 0,12 1/07/2011 Directie Ouderenzorg 1 1 0,12 1/07/2011 Wzc De Vijvers 61 228 7,32 1/07/2011 Wzc Het Heiveld 25 183 3 1/07/2011 2 2 0,24 1/07/2011 Tehuis Sint-Jozef 58 64 6,96 1/07/2011 Wzc De Liberteyt 2 2 0,24 1/07/2011 Serviceflats Antoniushof 5 48 0,6 1/07/2011 Ldc De Horizon 9 10 1,08 1/07/2011 11 21 1,32 1/07/2011 Financiën Boekhouding Tehuis Ons Tehuis Ldc De Muide 284 Ldc De Regenboog 4 4 0,48 1/07/2011 Ldc De Thuishaven 1 1 0,12 1/07/2011 Ldc De Vlaschaard 16 16 1,92 1/07/2011 Ldc Speltincx 19 19 2,28 1/07/2011 Ldc Ten Hove 4 4 0,48 1/07/2011 Thuiszorg 1 2 0,12 1/07/2011 14 2/07/2011 Secretaris Rapporten 84 84 10,08 3/07/2011 Thuiszorg/Ldc Coördinatie 21 21 2,52 4/07/2011 Directie Ouderenzorg 40 40 4,8 5/07/2011 HR 10 10 1,2 6/07/2011 995 1.610 Totaal 119,4 Tabel: vernietiging archief in strekkende meter Jaar 2009 2010 2011 a.e Dozen 0 0 995 Strekkende meter 0 0 119,4 Inventarisatie In 2011 beschreven en herwerkten vrijwilligers en personeel van het Archief 15 volledige archiefbestanden. Bestandsnaam Omvang Vast Bureau 9999 Dozen Nummers 5,5 47 2634 18,66 155 1631 16,8 133 440 0,6 5 90 Centraal Onthaal 9999 0,12 1 3 SD Staf Beleidsondersteuning 3,63 31 70 Woningen 9999 1,66 14 245 COO Oostakker 2011 0,77 6 11 COO Oostakker 2005 1,8 13 75 29,76 248 7455 Ouderzorg Tehuis Lousbergs 9999 2,58 22 157 Coördinatie Ldc 3,12 26 160 Tehuis Sint-Antonius 9999 2,64 22 634 Juridische Dienst 9999 20,05 170 1921 FIN - Juridisch Advies 9999 13,32 111 1382 121,01 1004 16908 Secretaris 9999 Vast Bureau 2009 BC Ziekenhuis Sint-Amandsberg 9999 Sociaal Klassement 2011 Totaal 285 a.f Omvang van het archief op 31 december 2011 De omvang van het archief bedroeg op 31 december 2011 3.573,87 meter ofwel 24.775 dozen en is dus ruim 170 meter groter geworden dan in 2010 toen er 3.404,10 meter of 23.429 dozen waren.. a.g Interne dienstverlening In 2011 werden 4.220 dossiers en stukken al dan niet tijdelijk geleend door of gekopieerd voor de diensten van het OCMW. Jaar 2009 2010 2011 Vragen 2.431 4.409 4.220 1.193 vragen gingen over kopieën van stukken. 1.448 dossiers werden op permanente basis geleend. In de meeste gevallen gaat het over sociale dossiers en personeelsdossiers. 886 dossiers werden tijdelijk geleend. 678 dossiers werden in de leeszaal geconsulteerd door eigen personeel. In 2011 is een nieuwe soort dienstverlening toegevoegd: 15 informatieve vragen zijn beantwoord. b. Het bibliotheekbeheer binnen het OCMW stroomlijnen en ondersteunen. b.a Contract voor het inbinden van boeken met Ryhove vzw Het archief ging in 2011 op zoek naar een nieuwe boekbinder. Ryhove Grafimedia diende de interessantste offerte in en kreeg de opdracht toegewezen. b.b Tijdschriften worden ontsloten op artikelniveau In 2011 zijn we gestart met de invoer van artikels in de bibliotheekcatalogus, dit in voorbereiding op de toepassing E-infobronnen. Zo zijn afzonderlijke artikels terug te vinden in de bibliotheekcatalogus. De artikels zijn opzoekbaar op titel, titelwoord, auteur en trefwoord. De archiefmedewerkers zijn momenteel de tijdschriften Lokaal en OCMW-visies aan het ontsluiten. Voor Preventie en Veiligheid worden alle artikels van ‘Milieu en bedrijf’ en de Nieuwsbrief Arbeidsveiligheid ingevoerd voordat de publicaties doorgestuurd worden. b.c Invoer bibliotheekcatalogus In 2011 werd verder gewerkt aan de retroactieve invoer van de vakbibliotheken in de OCMW-diensten. Volgende vakbibliotheken zijn in 2011 volledig ingevoerd in de bibliotheekcatalogus: Juridisch advies en overheidsopdrachten, Preventie en Veiligheid, Ouderenzorg Maatschappelijke Dienstverlening, Ouderenzorg Thuiszorgdiensten, Staf Ouderenzorg, Coördinatie lokale dienstencentra en Financiën. b.d Kennisbibliotheek Vorming In 2011 hebben we afspraken gemaakt met de dienst Vorming om hun cursussen te bewaren in het Archief en ze van hieruit ter beschikking te stellen aan alle OCMWmedewerkers. De gedrukte syllabi zijn te raadplegen in de leeszaal van het Archief of via een kopie op te vragen. 286 b.e Project E-beheer en ontsluiten van infobronnen (virtuele bibliotheek) Dit project werd opgestart in 2009, samen met de Juridische dienst en Kennisbeheer, Bibliotheek en documentatiecentrum (BIDOC) van de Stad Gent. De Stad Gent heeft zich ondertussen teruggetrokken uit het project. Het project heeft als doel een algemene informatieservice te bieden aan de OCMWmedewerkers. Het Archief wil de medewerkers een eenvoudige toegang geven tot de beschikbare bronnen (bibliotheekcatalogus, databanken, websites, e-documenten) en wil zelf een zicht krijgen op het gebruik van deze bronnen. Zo kan het aanbod aangepast worden aan de vragen. Daarnaast zal aan de hand van gebruikersprofielen informatie op maat van de gebruikers aangeboden worden (bv. door hen te wijzen op nieuwe aanwinsten, interessante tijdschriftartikels, …van de zelf gekozen onderwerpen). In 2010 werd het analysedocument vervolledigd en goedgekeurd. Aan de hand van dit document zijn mogelijke leveranciers aangeschreven, maar uiteindelijk werd toch gekozen voor een eigen ontwikkeling door Digipolis. Deze oplossing is een stuk goedkoper en flexibeler om in de toekomst aan te passen aan de specifieke noden van het OCMW. Ondertussen is Digipolis bezig met het bouwen van de toepassing. Deze moet in 2012 actief zijn. b.f Aanwinsten In 2011 werden in totaal 112 bestelaanvragen ingediend. Eind 2011 waren hiervan 102 bestellingen afgerond. Alle aanwinsten werden ingevoerd in de bibliotheekcatalogus. De aanwinsten van de bibliotheek in het Archief worden bijgehouden in een aparte lijst. De bibliotheek van het Archief werd uitgebreid met 204 publicaties, 86 meer dan in 2010. Deze aanwinsten kunnen we als volgt indelen: • documentatie voor de algemene bibliotheek (ook voor externe bezoekers) en documentatie voor de dienstbibliotheek van het Archief; • manier van verwerven: aankoop, schenkingen en andere (bv. oud-exemplaar van een andere dienst, syllabus bij vorming, deel van een abonnement of lidmaatschap). Tabel: aanwinsten bibliotheek Archief Aankoop Schenking Andere Totaal Algemene bibliotheek 17 39 140 196 Dienstbibliotheek 7 1 0 8 Het valt op dat verwerven via ‘andere’ sterk is toegenomen ten opzichte van 2010. De collectie werd ook verrijkt met een aantal schenkingen van publicaties waarvoor onderzoek gebeurde in het archief. b.g Afvoer documentatie In 2011 werden vooral de vakbibliotheken van Vorming en Ouderenzorg gesaneerd. 287 Tabel: afgevoerde publicaties in 2011 Dienst Afvoeren Archief Juridische Dienst Ouderenzorg Bestuursondersteuning Woningen HRM Vorming Veiligheid Sociale dienstverlening TOTAAL b.h Bewaren 1 44 25 3 23 14 0 1 1 112 2 0 32 2 13 4 26 0 6 85 Interne dienstverlening Ook in 2011 werd aan een aantal OCMW-diensten extra diensten verleend in het kader van bibliotheek en documentatie zoals: • extra updates van het overzicht van lopende abonnementen op het portaal voor budgethouders; • het beantwoorden van vragen naar beschikbaarheid van bepaalde publicaties binnen OCMW Gen; • raadplegen van publicaties in de leeszaal van het Archief. b.i Budgetten aankoop documentatie Onderstaande tabel geeft de bedragen weer die de verschillende diensten in 2011 besteedden aan de aankoop van documentatie. De documentatie werd opgedeeld in 3 categorieën: lopende abonnementen, nieuwe abonnementen en losse publicaties. Bij het bekijken van deze bedragen moet je rekening houden met een foutmarge, nl. lidgelden aan bepaalde organisaties en eventueel foute boekingen. Als we de cijfers van 2011 vergelijken met deze van 2010 en 2009, zien we opnieuw een lichte daling in het totaal bestede budget aan documentatie. De grootste daling zien we bij de aankoop van nieuwe abonnementen. De daling is te verklaren door de betere bekendheid van de bibliotheekcatalogus, waardoor men publicaties van een collega inkijkt in plaats van een eigen abonnement aan te kopen. Het is de bedoeling om in 2012 een nog grotere besparing door te voeren na de activering van E-infobronnen. 288 Tabel: bedragen besteed door de diensten voor de aankoop van documentatie. Lopende abonnementen Nieuwe abonnementen 15.744,73 € 0,00 € 861,73 € 16.606,46 € 601,77 € 0,00 € 17,16 € 618,93 € 503,39 € 0,00 € 0,00 € 503,39 € Beleidsondersteuning 1.732,67 € 0,00 € 15,44 € 1.748,11 € Bestuursondersteuning 9.271,52 € 0,00 € 1.092,56 € 10.364,08 € Budgettering 709,83 € 0,00 € 0,00 € 709,83 € Centraal Onthaal 554,70 € 0,00 € 0,00 € 554,70 € 1.110,75 € 0,00 € 0,00 € 1.110,75 € Communicatie 391,48 € 0,00 € 5.299,73 € 5.691,21 € Coördinatie ldc 272,40 € 76,00 € 85,14 € 433,54 € Emancipatorische werking 693,57 € 0,00 € 68,20 € 761,77 € Energiecel 139,00 € 0,00 € 0,00 € 139,00 € 4.200,14 € 0,00 € 0,00 € 4.200,14 € 1.683,31 € 105,93 € 0,00 € 1.789,24 € 5.632,12 € 104,00 € 0,00 € 5.736,12 € 2.630,07 € 0,00 € 681,28 € 3.311,35 € 216,69 € 0,00 € 0,00 € 216,69 € 14.860,22 € 0,00 € 86,44 € 14.946,66 € 2.679,25 € 0,00 € 20,63 € 2.699,88 € 349,68 € 0,00 € 15,09 € 364,77 € Juridisch Advies en Overheidsopdrachten 2.642,86 € 200,00 € 242,75 € 3.085,61 € Juridische Dienst 7.902,51 € 0,00 € 328,95 € 8.231,46 € Kabinet secretaris 9.550,81 € 0,00 € 146,20 € 9.697,01 € Dienst Archief Beleidsondersteuning Directiesecretariaat Beleidsondersteuning Management Centrale Administratie Facility Management Ondersteuning Facility Management Technieken Financiële sociale verdeling Financiën Gezondheidszorg Human resources Personeel Human resources Talent Jongerenwerking 289 Losse publicaties Totaal Kabinetten 6.278,13 € 256,19 € Kwaliteit en interne controle 508,12 € 0,00 € Ldc De Boei 153,35 € 0,00 € 40,58 € 193,93 € Ldc De Horizon 1.341,17 € 0,00 € 26,00 € 1.367,17 € Ldc De Waterspiegel (810 52) 1.314,47 € 0,00 € 0,00 € 1.314,47 € Ldc De Regenboog 462,17 € 0,00 € 0,00 € 462,17 € Ldc De Thuishaven 178,35 € 55,62 € 14,58 € 248,55 € Ldc De Vlaschaard 1.494,17 € 0,00 € 38,95 € 1.533,12 € Ldc Speltincx 315,17 € 0,00 € 0,00 € 315,17 € Ldc Ten Hove 555,35 € 0,00 € 26,00 € 581,35 € Ldc Wibier 912,00 € 0,00 € 26,00 € 938,00 € Maatschappelijke dienstverlening OZ 815,16 € 0,00 € 0,00 € 815,16 € OTC 894,19 € 0,00 € 168,82 € 1.063,01 € Ouderenzorg Staf 2.642,17 € 0,00 € 3.118,19 € 5.760,36 € Pensionwonen De Baai 64,35 € 0,00 € 0,00 € 64,35 € 7.387,65 € 79,50 € 0,00 € 7.467,15 € 1,30 € 189,00 € 44,34 € 234,64 € Psychologische Dienst 855,17 € 0,00 € 0,00 € 855,17 € Serviceflats Antoniushof 528,00 € 0,00 € 14,52 € 542,52 € Thuislozenzorg 592,79 € 0,00 € 0,00 € 592,79 € Vreemdelingen 844,79 € 0,00 € 0,00 € 844,79 € Wb Bloemekenswijk 974,72 € 0,00 € 0,00 € 974,72 € Wb Brugsepoort 974,72 € 0,00 € 17,16 € 991,88 € Wb Gentbrugge 1.550,99 € 0,00 € 0,00 € 1.550,99 € Wb Gent Noord 2.046,62 € 0,00 € 0,00 € 2.046,62 € Preventie en Veiligheid Projecten zelfstandig wonen 290 47,73 € 6.582,05 € 508,12 € Wb Gent Zuid 1.124,72 € 0,00 € 0,00 € 1.124,72 € Wb Nieuw Gent 1.097,49 € 0,00 € 0,00 € 1.097,49 € Wb Sint-Amandsberg 1.139,07 € 0,00 € 21,07 € 1.160,14 € wcd Wibier 105,93 € 0,00 € 0,00 € 105,93 € Wonen en activering Management 475,77 € 0,00 € 47,30 € 523,07 € Woonbegeleiding 128,47 € 0,00 € 0,00 € 128,47 € 25,00 € 0,00 € 0,00 € 25,00 € Wzc De Liberteyt 2.234,08 € 76,00 € 0,00 € 2.310,08 € Wzc De Vijvers 6.201,08 € 38,00 € 38,66 € 6.277,74 € Wzc Het Heiveld 5.830,03 € -80,00 € 0,00 € 5.750,03 € Wzc Zonnebloem 2.713,38 € 76,00 € 44,94 € 2.834,32 € Totalen 2011 138.833,56 € 1.176,24 € 12.696,14 € 152.705,94 € Totalen 2010 137.931,53 € 2.475,94 € 14.470,88 € 154.878,35 € Totalen 2009 140.881,81 € 2.359,17 € 17.977,71 € 161.218,69 € Woonzorgzone Ledeberg c. Ons positioneren als culturele archiefinstelling in Gent c.a Tentoonstelling Het Archief zet al enkele jaren een tentoonstelling op voor een 8-tal maanden. In die periode willen we verschillende doelgroepen aanspreken om deze tentoonstelling te komen bezoeken. In 2011 werd de tentoonstelling ‘Publiek geheim – Dagboek van een weeskind’ uitgewerkt, in samenwerking met vakgroep pedagogiek van de Universiteit Gent. Op basis van mondelinge geschiedenis (interviews met oud-weeskinderen en ex-personeelsleden) en archiefonderzoek werkten we een tentoonstelling uit over de geschiedenis van de Gentse weeskinderen van 1945 tot 1984. De tentoonstelling was gericht naar verschillende doelgroepen. Dit resulteerde in een mooi resultaat van 1.842 bezoekers. Jaar 2009 2010 2011 c.b Bezoekers tentoonstelling nvt 82 1842 Erfgoeddag Dit jaarlijks evenement eind april/begin mei biedt Vlaamse archieven, musea en andere erfgoedverenigingen de gelegenheid om een breed publiek aan te spreken en zo bekendheid te verwerven. In 2011 was het centrale thema ‘Armoe troef’. 291 Het Archief deed dit jaar mee met het project ‘Publiek Geheim – Dagboek van een weeskind’. Dit was een samenwerking tussen het Archief en de Universiteit Gent, vakgroep pedagogiek. Erfgoeddag had plaats op zondag 1 mei 2011. Bij elke editie van Erfgoeddag zijn er organisaties die een buitengewone inspanning leveren. Om deze organisaties in de bloemetjes te zetten, kent inrichter Faro een Speciale Vermelding toe. Het Archief mocht dit jaar voor de tweede maal op rij deze speciale vermelding in ontvangst nemen voor zijn tentoonstelling. c.c • Projecten ‘Een helpende hand’ In 2011 troffen we al voorbereidingen voor de tentoonstelling van 2012. In deze tentoonstelling willen we de geschiedenis van de verzorgende, door de verschillende instellingen van OCMW Gent en zijn rechtsvoorgangers, in de kijker zetten. We richten ons opnieuw tot de basisscholen, bezoekers van Erfgoeddag en het grote publiek. • ‘Vondelingen in kaart brengen’ Alle vondelingen zijn in een nieuwe, gedetailleerde databank ingevoerd. Met deze databank willen wij graag de vindplaats van de vondelingen (per periode) in kaart brengen. Hiervoor kunnen wij een beroep doen op de GIS-cöordinator van de Stad Gent. c.d Onderzoek Het Archief stelt zijn archiefstukken, bibliotheek en kunstcollectie ter beschikking voor onderzoek. Een groot deel van de collectie is niet openbaar en kan dus niet worden ingekeken. Uitzondering hierop is inzage voor wetenschappelijk onderzoek. Op basis van het nieuwe Archiefdecreet van 9 juli 2010 heeft het Archief dit jaar een procedure opgesteld voor de inzage in archiefdocumenten voor wetenschappelijk onderzoek. c.e Kwaliteitslabel culturele archiefinstelling In 2011 diende het Archief een aanvraag in tot het verkrijgen van een kwaliteitslabel culturele archiefinstelling, dat toegekend wordt door de Vlaamse Gemeenschap. Zo’n kwaliteitslabel schept vertrouwen tegenover derden voor bijvoorbeeld bruiklenen, schenkingen, samenwerking, wetenschappelijk onderzoek, … en bezorgt de erkende instelling een zeker prestige. Op basis van het advies van de visitatiecommissie werd uiteindelijk beslist om het Archief geen kwaliteitslabel toe te kennen. In 2012 zullen wij een nieuwe aanvraag doen, waarbij rekening gehouden is met de opmerkingen en werkpunten uit het verslag van de vorige beslissing. d. Bekendheid en zichtbaarheid van het Archief vergroten op basis van het communicatieplan d.a Website van het Archief Het Archief heeft een eigen website. Met deze site willen wij aan een breed publiek kans geven om het Archief, de Bibliotheek en de kunstcollectie beter te leren kennen. Er zijn onder andere een aantal toepassingsmogelijkheden aanwezig om online opzoekwerk te verrichten. Daarnaast staan op de website de evenementen aangekondigd en vinden bezoekers er allerhande informatie terug. d.b Bruiklenen Het Archief heeft in 2011 een viertal archiefstukken in bruikleen gegeven aan de stad Oostende, Museum Guislain, het STAM en het Huis van Alijn. 292 d.c Ter beschikking stellen van digitale reproducties voor externe publicaties • In het boek ‘Edmond Sacré: portret van een stad: Gent 1851-1921’ werden foto’s gebruikt van het Archief: van het Bureel van Weldadigheid en van de kinderkribbe Madeleine Callier. Het STAM gaf dit boek uit, als cataloog bij de tentoonstelling over Sacré. • Voor de muntenroute, een project van de Stad Gent, heeft het Archief beeldmateriaal ter beschikking gesteld. Het gaat om foto’s van collectebussen en broodpenningen, een foto van de Kulderfanfare en het logo van OCMW Gent. Deze munten binnen het thema armenzorg zullen aan de Poeljemarkt te zien zijn. • Digital Storytelling is een project waaraan de Stad Gent (Portico) meewerkt. Hiervoor heeft het Archief een foto van een verlaten kind uit het Archief ter beschikking gesteld. d.d Rondleidingen en vorming In 2011 organiseerde het Archief rondleidingen en vormingen voor 15 externe organisaties, 12 meer dan in 2010. d.e Leeszaal De leeszaal van de archiefdienst registreerde 183 bezoeken, meestal in het kader van seminarieoefeningen en onderzoeken. In totaal kreeg de archiefdienst 189 schriftelijke of mondelinge vragen. Jaar 2009 2010 2011 Vragen 87 119 189 Bezoeken 106 131 183 Uit deze cijfers blijkt een stijging van zowel het aantal vragen als het aantal bezoeken in 2011. De redenen voor de stijging van het aantal bezoekers zijn de volgende: • Meer bekendheid door een aantal zoekfuncties die van toepassing zijn op het archief, de bibliotheek en de kunstcollectie (vb. vondelingenregister, cataloog van de bibliotheek en museuminzicht.be). • Meer vragen vanuit interne diensten. • Een stijgend aantal gecatalogiseerde stukken in de digitale catalogus Vubis, dat ter beschikking staat voor het brede publiek. • Het project over de Gentse weeshuizen heeft verschillende oud-weeskinderen aangezet om hun persoonlijk dossier te komen inkijken. • Via de Archief-website vinden meer mensen hun weg naar het Archief. • Door het organiseren van tentoonstellingen meer bekendheid bij het grote publiek. • Rondleidingen, evenementen, voorstellingen,… geven vaak aanleiding tot een opvolgbezoek om verder opzoekwerk in het Archief te verrichten. In 2011 werden het archiefreglement en het leeszaalreglement herzien en goedgekeurd. Faro (Vlaams Steunpunt voor cultureel Erfgoed) voerde in 2011 een publieksonderzoek voor archieven uit. Het Archief nam hieraan deel. Uit de algemene resultaten kunnen we vaststellen dat de bezoekers aan het Archief tevreden zijn over onze leeszaalwerking, 293 website, service, infrastructuur,… De resultaten van dit onderzoek werden in het Archief voorgesteld aan de archiefsector. d.f Samenwerking met externe partners: Het Archief werkte in 2011 actief mee aan de volgende overlegfora over archief- en documentbeheer: • VVBAD Werkgroep Lokaal Overheidsarchief (subwerkgroep: OCMW-selectielijst); • VVBAD Werkgroep Automatisering; • VVBAD Werkgroep Wetgeving en Beleid. De Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek-, Archief- en Documentatiewezen (VVBAD) is de Vlaamse beroepsvereniging voor archivarissen, bibliothecarissen en documentalisten. In de schoot van deze vereniging bestaan verschillende werkgroepen waarin ook OCMW Gent vertegenwoordigd is. In 2011 werd de archivaris van het Archief voorzitter van de sectie Archief van de VVBAD. Binnen de VVBAD Subwerkgroep OCMW-selectielijst is de groep OCMW-archieven actief. Deze groep is samengesteld uit een tiental Vlaamse (OCMW-) archivarissen. Het doel van de groep is het opstellen van lijsten met bewaartermijnen van documenten binnen de Vlaamse OCMW’s. Voor bibliotheek- en documentatiebeheer werken wij samen met CaGeWeb. Voor de culturele archief- en publiekswerking werken wij samen met volgende partners: • MovE (voor de invoer van de kunstobjecten in museuminzicht.be); • Gents archievenoverleg; • Beheerders OCMW collecties in museaal verband in Vlaanderen; • Lokale coördinatie van Erfgoeddag (gecoördineerd door het Stam); • Faro (Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed). d.g Vrijwilligers In het Archief werken in 2011 zes vrijwilligers die zich vooral concentreren op het historisch archief o.a. vondelingenregisters, kaartencollectie, briefwisseling, transcriberen van interviews,… d.h PAS-project In het kader van het PAS-project (Project Alternatieve Sancties) hebben 2 personen hun werkstraf volledig afgerond bij het Archief. Daarnaast werd nog 1 project opgestart, maar niet volledig afgewerkt. d.i Stages In 2011 volgde 1 studente erfgoedbeheer en hedendaags documentenbeheer van de VUB stage bij het Archief. 294 e. Zorg dragen voor het cultureel erfgoed van het OCMW Gent Het Archief is lid van het MovE-project van de Provincie Oost-Vlaanderen. MovE en de OostVlaamse musea werken samen aan digitale collectieregistratie en -ontsluiting. Het is de bedoeling om te komen tot een gezamenlijke catalogus van het museumbezit in OostVlaanderen. Via het MovE-project is de catalogus toegankelijk via internet en zo wordt de collectie veel toegankelijker bij een breed publiek. Vanuit het MovE-project kregen wij de kans om in te stappen in een EuropeanaLocal. Via dit Europees platform wordt op een gelijkaardige manier onze informatie aangeboden als op museuminzicht.be, maar aan een groter publiek. Eind 2011 zijn in totaal 2.640 voorwerpen volledig beschreven en vrijgegeven voor publicatie op www.museuminzicht.be, 90 meer dan in 2010. 295 23 Human Resources 23.1 Personeel Adres Campus Prins Filip Jubileumlaan 217e 9000 Gent Aantal personeelsleden Personeel: 25,6 voltijds equivalenten 30 koppen 23.1.1 Personeel van het OCMW Gent 23.1.1.1 Aantal personeelsleden in OCMW Gent: Onderstaande cijfers zijn gegenereerd op 31 december 2011 Grafiek 1: overzicht personeelsbezetting in koppen overzicht personeelsbezetting in koppen aantal personeelsleden 2500 2000 1921 1886 1963 1761 1500 1000 Statutair personeel 975 1010 634 619 586 237 292 325 2009 2010 890 1052 Contractueel personeel Personeelsleden art.60§7 Totaal 500 552 359 0 2008 jaar 296 2011 Eind 2011 waren er 1.963 personeelsleden (koppen) in dienst bij het OCMW Gent. Dit cijfer omvat de zowel de statutair aangestelde personeelsleden, het aantal contractuele (al dan niet met gesubsidieerde contracten) personeelsleden als de personeelsleden art.60§7. Personeelsleden kunnen kiezen om voltijds of deeltijds (met een tewerkstellingsbreuk) te werken. Als we rekening houden met halftijdse en deeltijdse tewerkstellingen dan komen we tot een effectieve tewerkstelling van 1745,9 FTE (= aantal personeelsleden uitgedrukt in voltijds tewerkgestelde equivalenten). Grafiek 2: evolutie voltijds tewerkgestelde equivalenten (VTE) Evolutie voltijds tewerkgestelde equivalenten (VTE) 700 579,4 594,4 588,15 598,05 600 580,4 562,8 500 585,1 personeelsleden art.60§7 514,9 400 VTE 346,25 311,4 283,18 300 Departement Ouderenzorg 227,44 200 223,8 Departement Sociale dienstverlening 226,1 217,9 216,5 overige departementen 100 0 2008 2009 2010 2011 jaar De stijging van het aantal personeelsleden art.60§7 over de voorbije jaren is het meest opvallend Voor de verdere interpretatie van het cijfermateriaal werken wij met het aantal personeelsleden in koppen. 297 23.1.1.2 Personeelsbeweging Grafiek 3: redenen van uitdiensttreding Uit dienst dading; 15 pensioen; 31 overlijden; 1 einde contract; 45 ontslagen; 17 ontslag verleend; 26 In 2011 gingen 135 personeelsleden uit dienst om diverse redenen. Het aantal personeelsleden art.60§7 dat het OCMW verliet, is hierin niet meegeteld. Eén derde (45) waren contracten van bepaalde duur die automatisch beëindigd werden door het bereiken van de einddatum. 17 personeelsleden kregen hun ontslag (ontslagen of ontslag om dringende redenen) en 41 personeelsleden (15 via dading en 26 ontslag verleend) kozen er zelf voor om het OCMW te verlaten. Er is een kleine daling van het aantal personeelsleden dat zelf kiest om het OCMW te verlaten. 31 personeelsleden (25 statutaire en 6 contractuele personeelsleden) gingen met pensioen. Dit jaar overleed één personeelslid. In de loop van het jaar kwamen er, al dan niet met een kortlopend en/of tijdelijk vervangingscontract, ook nieuwe personeelsleden bij. Het gaat om 141 ‘unieke’ personen (dit wil zeggen dat een personeelslid dat bijvoorbeeld in dienst treedt, een periode uit dienst gaat en dan weer start, maar één keer geteld wordt) (exclusief personeelsleden art.60§7). 298 23.1.1.3 Statutair versus contractueel versus personeel art.60§7 Grafiek 4: vergelijking tussen statutair, contractueel personeel en personeel art.60§7 Statutair - contractueel - personeel art.60§7 18,29% 359 28,12% 552 Statutair personeel Contractueel personeel Personeelsleden art.60§7 53,59% 1052 53,59% van het personeel is aangeworven op contractuele basis, 18,29% zijn personeelsleden art.60§7 en 28,12% is statutair. De dalende trend bij het statutair aangesteld personeel zet zich in 2011 voort. In 2011 daalt het aantal statutairen met 5,8% tegenover 2010. De grootste stijging stellen we vast binnen de art.60-tewerkstelling die in verhouding 10,4% stijgt. De personeelsleden aangeworven op contractuele basis stijgen met 4,1% tegenover 2010. 299 Grafiek 5: verdeling contractueel en statutair personeel volgens functiegroep Contractueel - statutair volgens functiegroep 100% 6,42% 80% 60% 20,82% 3,43% 7,73% 2,93% 1,18% 7,42% 40% 20% 0,87% 7,73% % s ta tutai r 0,12% 3,30% 11,72% 14,03% 0,56% % contra ctueel 11,66% 0,06% 0% l l d rk el eel eel nee s onee oneel raa we one erson s son ij ke g rs o r r li jk s r r e e e e e p e p p p l p p p p ef tte en is ch i sch rgend end rati cha we euk chn amed ats gev minis t k o e a g z t n r n r i m e e ad pa nv ud lei d rho de n e d e g on ple ver Uit een vergelijking tussen contractuele en statutaire personeelsleden per functiegroep blijkt een overwicht aan statutaire invulling bij leidinggevend personeel, technisch personeel en wettelijke graden. Voor deze cijfers werd de functie van voorzitter als contractuele wettelijke graad aanzien. Anderzijds is het merendeel van de administratieve personeelsleden, de maatschappelijk werkers, het paramedisch personeel, het verplegend en verzorgend personeel en het onderhouds- en keukenpersoneel contractueel verbonden met het OCMW. Grafiek 6: verdeling statutair personeel volgens functiegroep Statutair personeel volgens functiegroep verplegend en verzorgend personeel 22% onderhoud en keuken personeel 9% paramedisch personeel 3% technisch personeel 3% leidinggevend personeel 22% maatschappelijk w erk 22% administratief personeel 19% 300 Ook per functiegroep zijn enkele verhoudingen per statuut meetbaar. Bij de statutaire functiegroepen zijn het leidinggevend personeel, de maatschappelijk werkers en het verplegend en verzorgend personeel evenredig vertegenwoordigd. 19% van het statutair personeel behoort tot het administratief personeel. Grafiek 7: verdeling contractueel personeel volgens functiegroep Contractueel personeel volgens functiegroep onderhoud en keuken personeel 18% leidinggevend personeel 5% administratief personeel 32% verplegend en verzorgend personeel 21% paramedisch personeel 5% technisch personeel maatschappelijk w erk 18% 1% Wanneer we het contractueel personeel per functiegroep bekijken, zien we dat de contractuele personeelsleden verhoudingsgewijs voornamelijk tot het administratief, onderhoud en keuken, het verplegend en verzorgend personeel en de maatschappelijk werk(st)ers behoren. In tegenstelling tot het statutair personeel behoort maar 5% van het contractueel personeel tot het leidinggevend personeel. 301 23.1.1.4 Verhouding vrouw – man Grafiek 8: man-vrouw verhouding m an/vrouw verhouding 28% mannen vro uwen 72% Er werken 1.423 (72%) vrouwen en 540 (28%) mannen voor OCMW Gent. Vrouw – man verhouding in relatie tot de baremaschalen. Grafiek 9: man-vrouw verhouding Gender en loonschalen 450 413 400 382 350 300 236 250 Man Vrouw 197 200 162 150 162 120 100 73 68 53 49 45 50 3 wettelijke graden A B/BV C D E Art.60 loonschalen Als we de verhouding man/vrouw bekijken in functie van de verloning (volgens barema), kunnen we vaststellen dat in alle loonschalen het merendeel van de personeelsleden vrouw 302 is. Er is een mannelijk overwicht te vinden bij de wettelijke graden en bij de personeelsleden art.60§7. Bijbehorende tabel niveau W.G. + voorzitter A B/BV C D E Art.60 Eindtotaal 23.1.1.5 M 100% V 0% 42% 23% 16% 18% 22% 55% 28% 58% 77% 84% 82% 78% 45% 72% Eindtotaal 3 117 533 455 289 207 359 1.963 Leeftijdsopbouw Grafiek 10: leeftijdspyramide Leeftijdspyramide 350 304 300 262 252 257 aantal 250 265 236 192 200 131 150 100 50 53 9 2 0 <20 2024 2529 3034 3539 4044 4549 5054 5559 6064 >65 leeftijd 7,13% van de personeelsleden is jonger dan 25 jaar terwijl 26,08% 50 jaar en ouder is. Wanneer wij uitgaan van de theoretische pensioengerechtigde leeftijd van 65 jaar kan ongeveer 12,58 % van de personeelsleden binnen de 10 jaar met pensioen. Uit de gegevens blijkt dat maar een minderheid (2,80%) blijft werken na de leeftijd van 60 jaar. De andere leeftijdscategorieën kennen een evenredige vertegenwoordiging. 303 Bijbehorende tabel <20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 >65 Eindtotaal 23.1.1.6 Totaal 9 131 252 304 262 257 236 265 192 53 2 1963 % 0,46% 6,67% 12,84% 15,49% 13,35% 13,09% 12,02% 13,50% 9,78% 2,70% 0,10% 100% Leeftijd en gender Grafiek 11: verhouding leeftijd en gender Leeftijd en gender >65 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 <20 M V 0 100 200 300 400 Ook in de verschillende leeftijdscategorieën zien we een overwicht van vrouwelijke personeelsleden. 304 Bijbehorende tabel M 3 40 50 80 72 73 62 78 58 24 0 540 <20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 >65 Totaal 23.1.1.7 %M 33% 31% 20% 26% 27% 28% 26% 29% 30% 45% 0% V 6 91 202 224 190 184 174 187 134 29 2 1423 %V 67% 69% 80% 74% 73% 72% 74% 71% 70% 55% 100% Eindtotaal 9 131 252 304 262 257 236 265 192 53 2 1963 Leeftijdsverdeling per statuut Grafiek 12: leeftijdsverdeling per statuut leeftijdsverdeling per statuut 250 206 210 200 150 132 123 132 126 personeels l eden art.60§7 116 97 100 77 54 46 50 46 48 Contra ctueel personeel 87 77 68 53 47 sta tuta i r personeel 54 42 36 22 22 63 0 0 0 26 52 0 0 0 <20 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 >65 Bij de leeftijdscategorie 18 tot 29 jaar zijn er geen statutaire personeelsleden aanwezig. Tussen de leeftijd van 30 en 49 jaar zijn er overwegend meer contractuele dan statutaire personeelsleden in dienst. De volgende 15 jaar zal een grote groep statutaire personeelsleden uit dienst gaan. 305 De personeelsleden art. 60§ 7 vertonen een mooie spreiding over de verschillende leeftijdscategorieën met een afname bij de hogere leeftijdsgroepen. 23.2 Organisatie Adres Campus Prins Filip Jubileumlaan 217e 9000 Gent Aantal personeelsleden Organisatie: 7,6 voltijds equivalenten 8 koppen 23.2.1 Rechtspositieregeling Ouderenzorg Op 1 juli 2011 is de Rechtspositieregeling Ouderenzorg (RPR OZ), van toepassing op alle personeelsleden uit de woonzorgcentra, de lokale dienstencentra en zelfstandig wonen en projecten, in werking getreden. De Rechtspositieregeling Ouderenzorg werd opgemaakt door Juridische Ondersteuning, in overleg met het betrokken departement en de HR manager. Ook de vakorganisaties werden betrokken. Er werd een infomatiebrochure verspreid aan alle belanghebbende personeelsleden en daarnaast werden hierover ook infosessies georganiseerd. 23.2.2 Project aanwezigheidsbeleid In het voorjaar van 2011 werd de implementatie van het nieuwe aanwezigheidsbeleid verder voorbereid. Vanaf 1 juli 2011 ging het nieuwe beleid organisatiebreed van start: • De module 5 ‘verzuimprocedure’ werd volledig afgerond en leverde een uitgewerkte procedure met nieuwe afspraken op voor OCMW Gent. Elke medewerker ontving hierover een brochure. • Module 6 ‘ontwikkelen actieplan’ werd in 2011 aangevat, waarbij er werd vertrokken van de oorzakenanalyse (module 4). De uitwerking van het actieplan loopt nog door tot in 2012 en verder. De doelstelling hierbij is om op korte en langere termijn acties op maat van elk departement uit te werken die de aanwezigheid van onze personeelsleden positief beïnvloeden. • Module 7 ‘sensibilisatie en opleiding aanwezigheidsgesprekken leidinggevenden’ werd eveneens afgerond. Er werden ook intervisies en klankbordgroepen georganiseerd. • Andere modules blijven ook doorlopen, zoals de communicatie rond het project (module 2) en de periodieke kwantitatieve analyse (module 3). • In het voorjaar van 2012 is een tussentijdse evaluatie gepland om het nieuwe beleid bij te sturen waar nodig. 306 23.2.3 Formatiewijziging OCMW Gent De OCMW-raad van 12 mei 2011 heeft een nieuwe personeelsformatie goedgekeurd. Naast de regularisatie van al bestaande functiehouders werd ook een nieuw organogram geïntroduceerd. De departementen Bestuursorganisatie, Human Resources en Facility Management verdwijnen en krijgen onderdak binnen het nieuwe overkoepelende departement Personeel en Organisatie. Er zijn ook stappen gezet voor de implementatie van de gevolgen van de interne billijkheidsanalyse in 2010 uitgevoerd door de HayGroup. De geadviseerde acties hebben in deze personeelsformatiewijziging effecten op heel de organisatie. Er is ook gekozen voor generieke functietitels. Voor het hoofd van het departement wordt gekozen voor ‘departementshoofd’, voor het hoofd van een afdeling voor ‘directeur’ en op het niveau van de diensten wordt gekozen voor ‘diensthoofd’. Ten slotte worden in deze personeelsformatie enkele nieuwe functies opgenomen zoals hoofdtechnisch medewerker, polyvalent technisch medewerker, servicemedewerker en zorgkundige. 23.2.4 Opmaak personeelsbudget Ook in 2011 werd de opmaak van het personeelsbudget verder geoptimaliseerd. De bevraging gebeurde in twee fasen. Eerst kregen de budgethouders de vraag om de huidige situatie/bezetting te actualiseren met het oog op het volgende werkingsjaar. Vervolgens bekeek HR met de hoofdbudgethouder waar mogelijke optimalisaties te vinden zijn. De overschrijdingen van het personeelsbudget worden daarnaast bij de opstart van de ‘werkgroep personeelsaanvragen’ ook beter opgevolgd en gesignaleerd. 23.2.5 E-hrm Het project e-hrm heeft als doel nieuwe software aan te schaffen voor de processen binnen HR. Dit gebeurt in samenwerking met Stad Gent. In 2011 is in samenwerking met Stad Gent, Stad Antwerpen en OCMW Antwerpen onderzocht wat de markt van vandaag aanbiedt op vlak van e-hrm, en wat een meerwaarde kan betekenen voor OCMW Gent op vlak van gebruiksvriendelijkheid, nieuwe methodieken en kostenefficiëntie. 19 leveranciers reageerden op de vraag. We besloten om van start te gaan met nieuwe software voor de zogenaamde ‘zachte HR’; dit wil zeggen competentie-evaluatie en opleiding. Als voorloper werd de bottom-up evaluatie in een bestek gegoten. Deze applicatie is gebruikt voor de bottom-up evaluaties van begin 2012. Eind 2011 werd het bestek voor een nieuwe software tool voor zachte HR uitgeschreven. Door de schaalgrootte lopen het bestek en de gunning tot eind 2012. Hierna start de ontwikkeling van het product, in samenwerking met Stad Gent. Dit omvat alles van competentiebeheer, vormingen, evaluaties en functioneringsgesprekken plus de rapportering hierover. 23.2.6 Intern meldingsmanagement HR Het intern meldingssysteem binnen de afdeling Human Resources is ontstaan om de dienstverlening en de werking van HR te verbeteren. Onder HR-diensten verstaan we de diensten Talent (selectie, vorming, loopbaanbegeleiding, ...), Organisatie (HR-projecten, Sodico) en Personeel (dossierbeheer, cel lonen, onthaal, ...). Alleen meldingen over HR- 307 diensten worden behandeld. De meldingen over de andere diensten binnen OCMW Gent, externe meldingen of meldingen over een leverancier neemt HR niet in ogenschouw. We gingen van start op 1 oktober 2011. Tot eind december kwamen er geen meldingen binnen. 23.2.7 Werkgroep Personeelaanvragen In de tweede helft van 2011 namen een aantal diensten binnen Sociale Dienstverlening en Ouderenzorg deel aan het proefproject “Werkgroep personeelsaanvragen”. Dit is een nieuwe werkwijze om personeelsaanvragen aan het bestuur voor te leggen. De werkwijze werd positief geëvalueerd (meer efficiëntie en objectiviteit) en wordt in 2012 opengetrokken naar de volledige organisatie. De grootste veranderingen zijn: • Nota’s voor personeelsaanvragen (verlenging van een contract, vervanging van een personeelslid, invullen van een plaats op de formatie, waarneming hogere functie, andere aanwervingen, …) moeten niet meer door de diensten zelf in e-besluit worden opgemaakt. De dienst HR-Personeel neemt dit vanaf nu voor zijn rekening. • Er is een werkgroep personeelsaanvragen opgericht die de personeelsaanvragen bekijkt en adviseert. In de werkgroep personeelsaanvragen zijn alle HR-diensten vertegenwoordigd. Zo garanderen we een zo volledig mogelijk advies. • De werkgroep personeelsaanvragen geeft bijkomende info over: bezetting versus formatie, budget, ideale wijze van invulling van de vacature, … • De werkgroep komt om de 2 weken samen. De nieuwe werkwijze biedt een betere ondersteuning. 23.2.8 Antidiscriminatiebeleid • Mixities-project: in juni 2011 werd HR geïnterviewd in het kader van het MIXITIES-project door twee buitenlandse interviewers over het HR - anti-discriminatiebeleid met focus op allochtonen/migranten. Het resultaat bestaat uit adviezen die HR opneemt in zijn volgende HR-beleidsnota in 2012. • Volgende acties zijn al opgestart: ♦ opname van een antidiscriminatiewetclausule in de RPR; ♦ trainingsessies tijdens de Week van Diversiteit in 2012; ♦ wegnemen van discriminerende valkuilen in het recruteringsproces; ♦ een loopbaanbeleid dat voor elke werknemer toegankelijk is; ♦ streven naar duurzame arbeidscontracten; ♦ structureel voorzien van een onafhankelijke vertrouwenspersoon; ♦ voorzien van een structuur voor behandeling van meldingen HR; ♦ samen met stad Gent recruteringsacties opzetten die drempelverlagend werken voor alle sollicitanten en registreren (monitoren) van deze acties. • Project ECCAR (The European Coalition of Cities against Racism) & de stedelijke Integratiedienst: in samenwerking met het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum was het OCMW aanwezig op de conferentie van 25 november 2011 met als doel kennis uit te wisselen met andere steden over ‘good practice’. 308 • Antidiscriminatiedag 2011: in samenwerking met de Stad Gent organiseerde OCMW Gent opleidingen “Latente vormen van discriminatie in een arbeidsorganisatie: valkuilen en hoe te vermijden”. Er waren 12 inschrijvingen: 7 deelnemers van Stad Gent en 5 van OCMW Gent. • De Week van de Antidiscriminatie en Week van de Diversiteit: doel van deze actieweek is de aandacht te vestigen op onverdraagzaamheid in de maatschappij en op de werkplek. In 2011 gebeurde dit via workshops/managementopleidingen. De workshops willen de medewerkers bewust maken van vooroordelen die misverstanden en barrières kunnen creëren in de samenwerking en dienstverlening. • Opleidingen in het kader van diversiteit: waar positieve actie zich bezighoudt met de instroom van specifieke werknemers, houdt ‘managing diversiteit’ zich bezig met het behoud van het personeel. Hierbij gaat het om het managen van diversiteit op een zodanige manier dat een divers personeelsbestand zorgt voor evenveel of meer productiviteit, betere dienstverlening, betrokkenheid en kwaliteit. Binnen dit concept werd de opleiding georganiseerd 'Hoe omgaan met personen met een fysieke en/of mentale beperking’ - voor ondermeer baliemedewerkers. • Met Selor ontwikkelden we een selectieprocedure voor personen met een handicap. • Duo-dag 24 maart 2011: doelstelling van de Duo-dag is enerzijds sensibilisatie voor het samenwerken met personen met een handicap (PmH) en anderzijds personen met een handicap ervaring aanreiken via een stagedag. In samenwerking met de organisatie Duodag was er één PmH geïnteresseerd om stage te lopen binnen de personeelsadministratie. • De werkgroep ‘Personen met een handicap’ (PmH) of met beperking: deze werkgroep heeft vertegenwoordigers uit meerdere diensten waaronder Veiligheid, Facility management, Communicatie, HR en vertegenwoordiger(s) van de Stad Gent. De diverse projectleden rapporteren hun eigen projecten in het eigen jaarverslag. Aanvullend aan de strategische nota over PmH worden volgende acties in de werkgroep PmH opgenomen: ♦ betere toegankelijkheid en signalisatie van gebouwen; ♦ non-discriminatieclausule in contracten; ♦ anysurferlabel op de website; ♦ vorming van baliemedewerkers; ♦ gerichter bekendmaken van vacatures. De werkgroep ‘Personen met een handicap’ was ook vertegenwoordigd in de projectgroep van behoeftenonderzoek van Hogeschool Gent in samenwerking met het stadsbestuur waarvan de projecten uitrollen in 2011 en 2012. 23.2.9 Proefproject telewerk Na een evaluatie van het proefproject telewerk, keurde het bestuur de voortzetting van telewerk goed. Er vonden in februari en maart 2011 vier infosessies plaats voor kandidaattelewerkers en hun leidinggevenden. 106 medewerkers maakten gebruik van het systeem in 2011. 309 23.2.10 Kerncijfers diversiteit 23.2.10.1 Algemeen Per doelgroep wordt de evolutie van de diversiteitscijfers in tabellen en/of grafieken weergegeven, zowel voor het personeel in dienst als voor de sollicitanten en dit voor de jaren 2007, 2008, 2009, 2010 en 2011. List break2 • Personeel in dienst Voor 2007 werden de cijfers uit het diversiteitsplan gebruikt. Deze cijfers dateren van 1 december 2007. Voor 2008, 2009, 2010 en 2011 keken we telkens naar de toestand op 31 december. • Sollicitanten We gingen altijd na wie zich in een bepaald jaar inschreef als sollicitant. Voor 2007 werden de cijfers uit het diversiteitsplan gebruikt. 23.2.10.2 Personen van allochtone afkomst List break2 a. Personeelsleden Uit onderstaande tabel blijkt dat het aantal allochtonen stijgt. Totaal 2007 allochtoon 235 autochtoon 1524 % allochtoon 13,36% % autochtoon 86,64% 2008 230 1533 13,05% 2009 284 1602 15,06% 2010 341 1580 17,75% 2011 401 1562 20,43% 86,95% 84,94% 82,25% 79,57% 310 Grafiek 1: contracten personen van allochtone afkomst5 arbeidsovereenkomst allochtoon 80,00% 71,07% 69,37% 67,23% 70,00% 65,98% 59,57% 60,00% 50,00% 40,43% 40,00% 32,77% 30,63% 34,02% regul i er 28,93% 30,00% andere 20,00% 10,00% 0,00% 2007 2008 2009 2010 2011 Uit bovenstaande grafiek blijft dat allochtonen voornamelijk in andere contracten worden tewerkgesteld, waaronder contracten art. 60 §7. Grafiek 2: contracten personen van autochtone afkomst 100,00% 90,09% 92,24% 91,14% 90,89% 90,40% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% regul i er 50,00% andere 40,00% 30,00% 20,00% 9,91% 7,76% 8,86% 9,60% 9,11% 10,00% 0,00% 2007 2008 2009 2010 5 2011 Onder regulier worden de vastbenoemden, contractuelen, geco’s en werknemers met een vervangingscontract verstaan. 311 Grafiek 3: verdeling per functieniveau van personen van allochtone afkomst functieniveau allochtonen 70,00% 60,00% 50,00% 2007 40,00% 2008 2009 30,00% 2010 20,00% 2011 10,00% 0,00% A B + BV C D E Bijbehorende tabel 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 A 2 0,85% 1 0,43% 2 0,70% 4 1,17% 3 0,75% B + BV 10 4,26% 14 6,09% 16 5,63% 20 5,87% 22 5,49% C 31 13,19% 33 14,35% 36 12,68% 44 12,90% 49 12,22% D 44 18,72% 52 22,61% 44 15,49% 48 14,08% 55 13,72% 312 E 148 62,98% 130 56,52% 186 65,49% 225 65,98% 272 67,83% Grafiek 4: verdeling per functieniveau van personen van autochtone afkomst functieniveau autochtonen 35,00% 30,00% 25,00% 2007 2008 20,00% 2009 15,00% 2010 2011 10,00% 5,00% 0,00% A B + BV C D C 422 27,69% 439 28,64% 455 28,40% 450 28,48% 445 28,49% D 277 18,18% 265 17,29% 275 17,17% 266 16,84% 265 16,97% E Bijbehorende tabel 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 A 103 6,76% 113 7,37% 124 7,74% 125 7,91% 121 7,75% B + BV 442 29,00% 469 30,59% 495 30,90% 501 31,71% 513 32,84% 313 E 280 18,37% 247 16,11% 253 15,79% 238 15,06% 218 13,96% b. Sollicitanten In 2011 is er een kleine daling van het aantal allochtonen die bij het OCMW solliciteerden. Grafiek 5: verhouding sollicitanten allochtonen – autochtonen allochtonen - autochtonen sollicitanten 90,00% 83,57% 82,48% 78,42% 81,43% 78,97% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% % allochtoon 40,00% % autochtoon 30,00% 20,00% 16,43% 17,52% 2007 2008 21,58% 21,03% 18,57% 10,00% 0,00% 23.2.10.3 2009 2010 2011 Ervaren werknemers of sollicitanten List break2 a. Personeelsleden Ongeveer een kwart van de werknemers is ouder dan 50 jaar. Grafiek 6: leeftijd werknemers Ervaren werknemers 80,00% 75,55% 74,59% 74,71% 74,28% 73,92% 70,00% 60,00% 50,00% 50+ 40,00% 30,00% 24,45% 25,41% 25,29% 25,72% 26,08% 2007 2008 2009 2010 2011 20,00% 10,00% 0,00% 314 -50 b. Sollicitanten Ongeveer 7% van de sollicitanten is ouder dan 50. Grafiek 7: leeftijd sollicitanten Ervaren sollicitanten 100,00% 91,11% 93,56% 93,82% 93,17% 92,54% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 50+ 40,00% -50 30,00% 20,00% 8,89% 10,00% 0,00% 23.2.10.4 2007 6,44% 6,18% 6,83% 7,46% 2008 2009 2010 2011 Kortgeschoolden List break2 a. Personeelsleden Voor de graden D en E is er geen diplomavereiste. Deze graden kunnen een indicatie zijn van het aantal kortgeschoolden. Bijgevolg is ongeveer 41% kortgeschoold. 315 Grafiek 8: verdeling functieniveaus Functieniveau 30,00% 25,00% 2007 20,00% 2008 15,00% 2009 2010 10,00% 2011 5,00% 0,00% A B + BV C D E Bijbehorende tabel 2007 2007 2008 2008 2009 2009 2010 2010 2011 2011 b. A 105 5,97% 114 6,47% 126 6,68% 129 6,72% 124 6,32% B + BV 452 25,70% 483 27,40% 511 27,09% 521 27,12% 535 27,25% C 453 25,75% 472 26,77% 491 26,03% 494 25,72% 494 25,17% D 321 18,25% 317 17,98% 319 16,91% 314 16,35% 320 16,30% E 428 24,33% 377 21,38% 439 23,28% 463 24,10% 490 24,96% Sollicitanten Bij de sollicitanten werd gekeken naar personen zonder diploma, enkel een diploma lager secundair onderwijs of een BUSO (bijzonder secundair onderwijs) diploma heeft. Uit onderstaande grafiek blijkt dat ongeveer 29% kortgeschoold is. 316 Grafiek 9: kortgeschoolde versus niet-kortgeschoolde sollicitanten kortgeschoolde sollicitanten 90,00% 84,22% 81,35% 80,45% 79,24% 80,00% 71,22% 70,00% 60,00% 50,00% Kortgeschoold 40,00% 30,00% 28,78% 18,65% 20,00% 19,55% 20,76% 2009 2010 niet-kortgeschoold 15,78% 10,00% 0,00% 23.2.10.5 2007 2008 2011 Man/vrouw List break2 a. Personeelsleden Er werken overwegend meer vrouwen bij het OCMW dan mannen. Grafiek 10: geslacht werknemers Geslacht 80,00% 72,20% 73,34% 71,26% 71,16% 72,49% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 28,74% 27,80% 26,66% 2007 2008 M 28,84% 27,51% 2010 2011 V 20,00% 10,00% 0,00% b. 2009 Sollicitanten Er solliciteren meer vrouwen dan mannen bij het OCMW. De verhouding man – vrouw van sollicitanten tegenover personeelsleden is gelijklopend. 317 Grafiek 11: geslacht sollicitanten Geslacht 80,00% 75,07% 73,54% 75,16% 72,17% 70,02% 70,00% 60,00% 50,00% M 40,00% 30,00% 24,93% 26,46% 27,83% 29,98% 24,84% V 20,00% 10,00% 0,00% 23.2.10.6 2007 2008 2009 2010 2011 Personen met een arbeidshandicap Als een persoon aan één van de volgende zes categorieën voldoet, wordt hij/zij beschouwd als een persoon met een arbeidshandicap: • ingeschreven bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap; • erkend door de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding als personen met een handicap; • in aanmerking komen voor een inkomensvervangende tegemoetkoming of voor een integratietegemoetkoming; • in het bezit zijn van een attest van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid voor het verstrekken van sociale en fiscale voordelen; • slachtoffer zijn van een arbeidsongeval of van een beroepsziekte en een bewijs kunnen voorleggen van een blijvende arbeidsongeschiktheid van ten minste 66 procent. • hoogste getuiggeschrift of diploma behaald in het buitengewoon secundair onderwijs. a. Personeelsleden List break2 In 2011 hebben we 7 werknemers of 0,36% in dienst die een arbeidshandicap hebben. In 2010 waren dit er 5. 318 b. Sollicitanten Bij de sollicitanten werd gekeken naar het criterium: “hoogste getuigschrift of diploma behaald in het buitengewoon secundair onderwijs”. Aan andere criteria werd niet voldaan. 2007 % 2007 2008 % 2008 2009 % 2009 2010 % 2010 2011 % 2010 23.2.10.7 Sollicitanten met een arbeidshandicap 1 0,10% 16 0,82% 7 0,55% 5 0,44% 2 0,15% Overzicht werknemers en sollicitanten allochtonen personen met een arbeidshandicap ervaren werknemers kortgeschoolden Man Vrouw Werknemers (op 31/12/2011) Sollicitanten (tot 31/12/2011) Streefcijfer OCMW 20,43% 0,36% 18,57% 0,15% 26,08% 41,26% 27,51% 72,49% 7,46% 28,78% 29,98% 70,02% 15% 4.5 % (RPR = 2 % ) / / / / 23.3 Talent De afdeling Talent binnen Human Resources (HR) bestaat uit Selectie, Vorming en Loopbaanbegeleiding. Adres: Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden HR Talent: 16,2 voltijds equivalenten 17 koppen 319 23.3.1 Selectie 23.3.1.1 Doelstelling Selectie heeft als hoofddoel nieuwe medewerkers aan te werven en te selecteren. We streven er hierbij naar om de juiste persoon op de juiste plaats te zetten. Daarnaast ondersteunt Selectie de HR manager in allerlei projecten. 23.3.1.2 Realisaties Het OCMW kan nieuwe medewerkers op twee manieren aanwerven. De eerste manier, de reguliere aanwervingsprocedure, wordt in de organisatie ook wel eens de ‘grote poort’ genoemd (artikel 8 tot en met 29 uit de RPR Personeel OCMW Gent en artikel 7 tot en met 31 uit de RPR Ouderenzorg (OZ)). Hieronder past ook de bevorderingsprocedure (artikel 100 tot en met 107 uit de RPR Personeel OCMW Gent en artikel 96 tot en met 103 uit de RPR Ouderenzorg). Beide procedures lijken erg op de statutaire examens van vroeger. Een tweede manier is via artikel 35-36 in de RPR Personeel OCMW Gent en RPR Ouderenzorg, ook wel de ‘kleine poort’ genoemd in de organisatie. Deze manier van aanwerven is weinig gereglementeerd en dus zeer flexibel en snel, maar heeft ook enkele ernstige nadelen voor de organisatie en het personeelslid. Zo kan een medewerker die via deze weg werd aangeworven maximaal 2 jaar in dienst blijven (tenzij hij/zij ondertussen slaagt voor een aanwervingsprocedure), en niet deelnemen aan selecties om een vacature in te vullen via interne personeelsmobiliteit of bevorderingsprocedures. Beide manieren van aanwerven zijn zo verschillend dat de cijfers voor deze procedures hieronder apart worden weergeven. Binnen OZ werd, tot de invoering van de RPR Ouderenzorg op 1 juli 2011, aangeworven via de oude (contractuele) procedures. Deze zijn eerder te vergelijken met aanwervingen via artikel 35-36. Deze cijfers worden dan ook samen gerapporteerd. List break2 List break2 a. Reguliere selectieprocedures In 2010 werden 9 procedures volgens de nieuwe RPR afgerond. In 2011 steeg dit aantal tot 17, volgende reguliere selectieprocedures werden georganiseerd: • Schilder – Behanger; • Loodgieter-zinkbewerker; • Maatschappelijk werker; • Financieel beheerder; • Centrumleider; • Technisch begeleider – Karwijdienst, • Maatschappelijk werker; • Arbeidspsycholoog; • Departementshoofd P&O; • Directeur SD; 320 • Hoofdmaatschappelijk werker; • Adjunct van de Directie – FM; • Adjunct van de Directie – Financiën leidinggevend; • Adjunct van de Directie – Financiën ondersteunend; • Personeelsconsulent; • Schrijnwerker; • Technisch Begeleider – Schrijnwerker. In onderstaande grafiek maken we een onderscheid tussen volgende procedures: • interne mobiliteit en bevordering samen (IB); • interne mobiliteit en aanwerving samen (IA); • bevordering en aanwerving samen (BA); • interne mobiliteit, bevordering en aanwerving samen (IBA). Grafiek 1 procedures 9 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 8 Procedures 2010 4 Procedures 2011 3 1 0 IB IA 0 BA 0 IBA In 3 procedures werden interne mobiliteit en bevordering gecombineerd. In 4 procedures werden interne mobiliteit en aanwerving gecombineerd. Eén keer werd gebruikt gemaakt van een combinatie van bevordering en aanwerving. Het vaakst, 9 keer, werd gekozen voor een combinatie van interne mobiliteit, bevordering en aanwerving. 321 a.a Doorstroom van sollicitanten doorheen de verschillende proeven Grafiek 2 Doorstroom van sollicitanten 400 350 300 250 200 150 100 50 0 375 154171 173 154 102 SP PT 108 92 MP 58 Kandidaten Geslaagd 0 Niet geslaagd 0 13 Afwezig of verzaakt In totaal startten 375 kandidaten aan de schriftelijke proeven (SP) van de 17 aanwervingsprocedures. 154 deelnemers slaagden voor de SP en werden uitgenodigd voor psychotechnische proeven (PT). De psychotechnische proeven waren in de meeste procedures niet-eliminerend, zodat 154 slaagden voor deze proef. Sommige sollicitanten werden vrijgesteld van psychotechnische proeven, omdat hun resultaten van eerdere proeven nog geldig waren. Aan de mondelinge proeven (MP) startten 171 deelnemers, van wie er uiteindelijk 102 slaagden. a.b Aantal kandidaten die deelnamen aan de mondelinge proef, volgens leeftijdscategorie Grafiek 3 Aantal kandidaten mondelinge proef volgens leeftijd 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 82 81 77 59 50 47 2010 2011 32 8 -25 -35 -45 -50 4 3 55 Het aantal kandidaten jonger dan 25 jaar, en tussen 35 en 50 jaar daalde. De leeftijdscategorie tussen 25 en 35 jaar, en het aantal 55 plussers bleef ongeveer gelijk. 322 Aantal kandidaten die deelnamen aan een SP, PT of MP, volgens niveau a.c Grafiek 4 kandidaten SP, PT of MP volgens niveau 250 218 200 150 100 104 85 92 5050 50 13 0 37 3 3 Decretale graad A 0 0 0 C B 16 14 D 0 0 0 E Er waren voor de decretale graad 13 kandidaten voor SP, en telkens 3 voor PT en MP. Voor niveau A waren er 92 kandidaten voor SP, en telkens 50 voor PT en MP. Niveau B gaf 218 kandidaten voor SP, 86 voor PT en 104 voor MP. Niveau D gaf 37 kandidaten voor SP, 16 voor PT en 14 voor MP. Er werden in 2011 geen reguliere procedures (volledig) afgewerkt voor niveau C en niveau E. Aantal kandidaten die in de werfreserve werden opgenomen, volgens geslacht a.d Grafiek 5 aantal kandidaten in werfreserve volgens geslacht 70 63 62 60 50 40 39 2010 30 30 2011 20 10 0 m v In 2011 waren er 30 mannen en 62 vrouwen. Dit is ongeveer dezelfde verhouding het jaar ervoor. b. Aanwervingen via artikel 35-36 en Contractuele selecties OZ In 2011 kwamen 424 kandidaten langs voor selectiegesprekken en 209 voor testen. Het verschil is te wijten aan de vrijstelling van psychotechnische testen voor de verzorgende en 323 verpleegkundige functies, aan de vrijstelling als de testen minder dan twee jaar eerder al afgelegd werden en aan de vrijstelling als de testen afgelegd werden tijdens een procedure binnen de RPR. Hierbij merken we de laatste twee jaar een sterke daling in het aantal selectiegesprekken. Dit valt te verklaren door een toename van vacatures die ingevuld worden via de reguliere selectieprocedures uit punt 2.1. b.a Vergelijking aantal selectiegesprekken en psychotechnische testen Grafiek 6 vergelijking aantal selectiegesprekken en psychotechnische testen 700 632 600 500 448 400 424 368 300 SG 226 209 200 PT 100 0 2009 b.b • 2010 2011 Psychotechnische testen Aantal afgelegde psychotechnische proeven In 2011 werden in totaal 209 kandidaten uitgenodigd voor psychotechnische testen. 199 kandidaten (95,2%) werkten de testen af en 10 kandidaten (4,8%) verzaakten. Grafiek 7 aantal afgelegde psychotechnische proeven 500 443 400 300 226 Afgewerkt 209 200 Verzaakt 100 5 0 2009 • 10 0 2010 2011 Aantal kandidaten die de psychotechnische proeven afwerkten, per niveau Van de 199 kandidaten die in 2011 de test afwerkten, waren er 19 kandidaten (9%) van niveau A, 118 kandidaten (56%) van niveau B, 48 kandidaten (23%) van niveau C en 24 kandidaten (11%) van niveau D-E. 324 Grafiek 8 aantal kandidaten die de PT afwerkten, per niveau 136 140 131 117118 120 100 80 94 82 2009 60 2010 49 48 40 25 20 35 19 2011 24 0 A b.c • B C D-E Selectiegesprekken Aantal kandidaten volgens het resultaat van de selectiegesprekken In 2011 werden 424 kandidaten uitgenodigd op gesprek. Van hen werden 208 kandidaten (49%) geschikt, en 8 kandidaten (2%) minder geschikt, 145 kandidaten (34 %) niet geschikt bevonden en 63 kandidaten (15%) verzaakten. Grafiek 9 aantal kandidaten volgens resultaat selectiegesprekken 300 265 250 200 208 172 114 100 47 2010 69 63 2011 8 0 Geschikt • 110 80 50 2009 145 143 150 Minder geschikt Niet geschikt Verzaakt Aantal kandidaten die geschikt werden bevonden na selectiegesprek volgens leeftijdscategorie Van de 208 geschikte kandidaten vielen 71 kandidaten (34%) binnen de leeftijdscategorie ‘jonger dan 25’, 66 kandidaten (33%) was tussen 25 en 35 jaar, 29 kandidaten (14%) tussen 36 en 45 jaar en 38 kandidaten (18%) bevonden zich in de categorie tussen 46 en 55 jaar. 4 kandidaten (2%) viel in de leeftijdsgroep ‘ouder dan 55’. 325 Grafiek 10 aantal geschikte kandidaten volgens leeftijd 120 111 100 80 60 62 6871 66 50 40 2009 2010 43 42 2729 38 2011 21 20 7 4 4 0 -25 • -35 -45 -55 55 Aantal kandidaten die geschikt werden bevonden na selectiegesprek per gender Van de 208 geschikte kandidaten waren er 33 mannelijke kandidaten (19%) en 175 vrouwelijke kandidaten (81%). Grafiek 11 aantal geschikte kandidaten volgens geslacht 250 212 200 175 138 150 mannen 100 50 vrouwen 53 33 32 0 2009 c. 2010 2011 Projecten Naast de reguliere opdrachten werkt Selectie aan een aantal bijkomende projecten of opdrachten: • Inkorten doorlooptijd reguliere selectieprocedures De functieweging en de invulling van de formatie, zullen de werkdruk op Selectie beduidend doen toenemen. Zowel de functieweging als de invulling van de formatie brengen namelijk een aanzienlijk aantal extra selectieprocedures met zich mee. 50% van de toename willen we opvangen door extra arbeidspsychologen in dienst te nemen vanaf 2012. De andere 50% zal worden opgevangen door het efficiënter uitvoeren van selectieprocedures. Zo heeft Selectie een vereenvoudigd selectieprogramma opgesteld en voorgelegd aan bestuur en vakbonden dat zowel voordelen biedt voor de sollicitant, de OCMW-diensten als voor Selectie zelf. We maakten in 2011 ook gebruik van een preselectieproef en/of een contingentering. Een preselectieproef is een extra eliminerend onderdeel dat wordt 326 toegevoegd vanaf een vooraf bepaald aantal kandidaten. Via contingentering kan men de doorstroom naar een volgend selectieonderdeel beperken tot een vooraf bepaald aantal kandidaten. We maakten ook gebruik van de uitzondering, opgenomen in de rechtspositieregeling, om bij de selectieprocedures voor knelpuntberoepen geen beroep te doen op externe juryleden. De doorlooptijd van de hele procedure verloopt nu sneller waardoor er meer procedures op jaarbasis kunnen worden afgehandeld. • Feedbackgesprekken voeren met kandidaten Sollicitanten kunnen na afloop van een selectieprocedure feedback krijgen van de arbeidspsycholoog over het resultaat van de selectie. Selectie werkt ook mee aan het traject ‘nieuwe leidinggevenden’ van Loopbaanbegeleiding door het geven van feedback aan medewerkers die starten in een leidinggevende functie. • Uitwerking mobiele ploeg Om het aantal aanwervingen via de verkorte selectieprocedure in de RPR te reduceren maar toch efficiënt in te spelen op de tijdelijke personeelsbehoeften, werkte Human Resources in 2011 het voorstel om een mobiele ploeg op te richten verder uit. De oprichting van de mobiele ploeg werd goedgekeurd door het bestuur. De mobiele ploeg zal bestaan uit 5 administratief medewerkers en 9 maatschappelijk werkers die organisatiebreed worden ingezet voor het invullen van tijdelijke personeelsbehoeften. Begin 2012 vinden de selecties plaats voor de invulling van de plaatsen in de mobiele ploeg, zodat deze in de loop van 2012 in werking kan treden. • e-Recruitment e-Recruitment is de naam van het project dat in 2012 leidt tot de implementatie van een nieuwe ondersteunende software voor Selectie. Het maakt onder meer online solliciteren mogelijk. In 2011 werd de procedure op overheidsopdrachten doorlopen. Op basis van de ingediende offertes en verschillende demosessies werd gekozen voor leverancier HRTechnologies. Er werden verschillende workshops gehouden waaruit een witboek tot stand kwam. De toepassing wordt geprogrammeerd en geïmplementeerd in 2012. • Globaal imagocampagne In onze advertenties, sollicitatieformulieren, flyers, brochures en onze beursstand wordt de imagocampagne van 2010 voortgezet. Het doel ervan is het algemeen beeld van OCMW Gent als werkgever blijvend in een positief daglicht te stellen en vanuit een positief bedrijfsimago meer sollicitanten aan te trekken. Selectie onderhoudt hiervoor nauwe contacten met Jobpunt Vlaanderen en met diverse adverteerders voor de uitwerking van publicaties zoals publireportages, bedrijfspresentaties, in het kader van ‘employer branding’. • Knelpuntberoepen In 2011 breidden we onze rekruteringsacties uit voor het aantrekken van sollicitanten voor knelpuntberoepen. Hierbij mikten we voornamelijk op verpleegkundigen en zorgkundigen. Naast de vertrouwde publicaties in gespecialiseerde literatuur, werken we nu ook via Google Adwords om sollicitanten vlotter naar onze website te loodsen. Ze kunnen zich zo met minimale inspanning registreren als sollicitant. Daarnaast sloten we samen met de Stad Gent een overeenkomst af met de regionale televisiezender AVS waardoor we vacatures en bedrijfsfilmpjes kunnen bekendmaken via Oost@Work. Verder trok Selectie in samenwerking met de VDAB de jobopendeur “Rode loper voor Ouderenzorg” in woonzorgcentrum Het Heiveld. Daarnaast kregen we gedaan dat alle geldelijke anciënniteit (in plaats van maximaal 10 jaar) van kandidaten voor knelpuntfuncties meetelt. Zo worden deze moeilijk invulbare plaatsen aantrekkelijker voor sollicitanten. 327 • Updaten van de functiebeschrijvingen In het kader van de nieuwe formatie en de implementatie van de functieweging werd het updaten van de functiebeschrijvingen voorbereid. Dit gebeurde via de opmaak van een overzichtsdocument met alle aanpassingen. Bestuur en vakbonden keurden dit goed. In 2012 gaan we effectief van start met de aanpassing en uniformisering van de functiebeschrijvingen. Voor enkele functiebeschrijvingen zijn er ook inhoudelijke wijzigingen. Die wijzigingen gebeuren via een panel van personeelsleden. In de loop van 2012 worden alle functiebeschrijvingen voorgelegd ter goedkeuring. • Training ‘Hoe voer ik een selectiegesprek?’ voor interne juryleden De opleiding die in 2010 in samenwerking met Diversiteit werd ontwikkeld, werd geactualiseerd en opnieuw gegeven door de arbeidspsychologen van Selectie. De opleiding behandelt de technieken van het houden van selectiegesprekken. 23.3.2 Vorming • Missie De missie van de dienst is met VTO (Vorming, training en ontwikkeling)-activiteiten en Loopbaanbegeleiding de competenties van OCMW-medewerkers ontwikkelen en de motivatie van medewerkers verhogen. Dit heeft als doel bij te dragen aan de realisatie van de kernopdracht(en) van de organisatie en diensten enerzijds, het vervullen van individuele doelstellingen van medewerkers anderzijds en de afstemming tussen beide. • Doelgroepen Vorming en Loopbaanbegeleiding coördineert vorming, training, opleiding en loopbaanbegeleiding voor vaste en contractuele personeelsleden en voor raadsleden van OCMW Gent. De vormingsinspanningen voor personeelsleden, tewerkgesteld op basis van artikel 60 § 7 van de OCMW-wet, worden georganiseerd door het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC). Deze bijzondere groep personeelsleden kan ook gericht deelnemen aan sommige vormingsactiviteiten, georganiseerd door Vorming en Loopbaanbegeleiding. • Realisaties Vorming en Loopbaanbegeleiding Vorming en Loopbaanbegeleiding ondersteunt niet alleen de competentieontwikkeling van de OCMW-medewerkers, maar stimuleert ook almaar uitdrukkelijker de kennisdeling binnen de organisatie. De leidraad van het vormingsbeleid blijft vooral het organiseren van interne vormingen op maat, met een interne of externe docent. Voor een gerichte competentieontwikkeling blijft ook externe vorming mogelijk. 23.3.2.1 Cijfermateriaal Onderstaande tabel bevat cijfermateriaal over het aantal gevolgde vormingen, het aantal unieke deelnemers en het aantal unieke vormingen. De unieke deelnemers omvatten alle personeelsleden die één of meer vormingen volgden. De unieke vormingen omvatten alle vormingen die door één of meerdere personeelsleden werden gevolgd. De gegevens in deze tabel worden enerzijds opgesplitst per aard van de vormingsactiviteit, namelijk: interne vormingen met interne docent, interne vormingen met externe docent en externe vormingen. Anderzijds worden de cijfers ook opgesplitst per departement en vergeleken met voorgaande jaren. 328 # unieke vormingen # vormingsuren # gevolgde vormingen interne # unieke vorming met deelnemers externe docent # unieke vormingen # vormingsuren externe vorming # gevolgde vormingen # unieke deelnemers # unieke vormingen # vormingsuren # gevolgde vormingen # unieke alle deelnemers vormingsactivit # unieke vormingen eiten # vormingsuren (zonder externe vormingen) % verschil tussen 2011 en het gemiddelde van 2008 tot 2010 Gemiddelde 2008 tot 2010 OCMW Gent 2011 Ondersteunende diensten OZ SD interne vorming met interne docent # gevolgde vormingen # unieke deelnemers 1211 1462 274 2947 3292 -10% 479 539 134 1149 1101 4% 48 4526 58 3855 36 983,5 70 9364,5 68 10728 3% -13% 595 1041 166 1802 2502 -28% 324 42 451 59 102 33 875 70 1041 60 -16% 17% 4581,5 2345,25 12295,75 13413 -8% 5368 276 248 163 687 961 -29% 165 134 69 367 481 -24% 140 / 129 / 101 / 359 / 371 / -3% / 2082 2751 603 5436 6756 -20% 571 230 608 246 187 170 1363 499 1274 499 7% 0% 8436,5 3328,75 21660,25 24141 -10% 9894 Uit bovenstaande tabel blijkt een sterke daling van de gevolgde vormingen en het aantal uren die aan vorming werden besteed tegenover het gemiddelde van de laatste drie jaren. Een aanzienlijk aantal vormingen werd geannuleerd wegens te weinig deelnemers. De voornaamste reden die de deelnemers aanhalen, is een verhoogde werkdruk. Dit is vermoedelijk ook de reden voor het lager aantal aangevraagde externe vormingen. Tegenover deze daling van het aantal gevolgde vormingen staat een toename van het aantal unieke vormingen, zowel met interne als externe docent. Dit wijst op een trend dat OCMWdiensten eerder maatopleidingen dan standaardopleidingen verwachten. Opleidingen worden daarbij gericht naar specifieke en kleinere doelgroepen. 329 Ook het aantal unieke deelnemers aan interne vormingsactiviteiten is gestegen in 2011. 23.3.2.2 Kosten overzicht kosten (in euro) vormingen (externe vormingen en interne vormingen met externe docenten) vormingskosten langdurige individuele opleidingen 23.3.2.3 2009 2010 2011 292.989,01 310.025,62 299.760,57 4.462,01 13.863,96 10.265,05 Realisaties List break2 a. Algemeen In 2011 maakte de dienst Vorming werk van een ontwikkelingsreferentiekader. Dit ontwikkelingsreferentiekader is een matrix die gevormd wordt door 5 functiegroepen en de fase van de loopbaan waarin personeelsleden zich bevinden. Een derde variabele is het departement waartoe men behoort. De assen van dit raster werden opgemaakt via workshops in het beleidsteam. Het ontwikkelingsreferentiekader helpt structuur te brengen in het vormingsaanbod, zodat personeelsleden sneller de voor hen passende vormingen kunnen vinden. Het geeft ook zicht op mogelijke lacunes in het vormingsaanbod. In 2012 wordt het ontwikkelingsreferentiekader in de organisatie geïmplementeerd. In 2011 was vorming ook bezig met de digitalisering van een aantal toepassingen. Dit om de verschillende procedures efficiënter te laten verlopen en om het overzicht te blijven bewaren. Ook het bestek voor een nieuwe software werd opgemaakt, samen met de stad Gent en onder begeleiding van de projectgroep e-HR. b. SD In 2011 werd de basisvorming voor nieuwe medewerkers verder geoptimaliseerd, in samenwerking met de werkgroep vorming SD. Nieuwe medewerkers kunnen verder een (niet verplicht) traject van diverse modules volgen, zodat zij op korte termijn voldoende bagage hebben om hun toekomstige job binnen één van de diensten van SD uit te voeren. Deze basisvorming wordt quasi volledig gedragen door interne lesgevers die hun expertise delen met de nieuwkomers. De interne lesgevers konden deelnemen aan een terugkomdag, waar zij konden kennismaken met alternatieve leervormen die mogelijks toepasbaar zijn in hun lespakket. In 2011 werden inleefstages tussen de welzijnsbureaus en de centrale administratie georganiseerd. Deze vernieuwende leermethodiek werd positief ervaren door de diensten en verbeterde de samenwerking tussen maatschappelijk werkers en administratieve medewerkers. Extra aandacht ging naar de groep van baliemedewerkers. Voor hen werd de voorbereiding gestart naar een vormingspakket op maat binnen hun toekomstige opdrachten aan hun loket (sociaal infopunt met partners vanuit SD, OZ en stad Gent Buurtwerk). Naast de regelmatige behoeftepeilingen naar vorming met de deelnemers, werd de Werkgroep vorming zelf geëvalueerd naar zijn huidige werking en effectiviteit. Hieruit werd 330 geconcludeerd dat er een ander concept moet uitgewerkt worden om de vormingsnoden/voorstellen dichter bij de medewerkers te brengen. Via het ontwikkelde ontwikkelingsreferentiekader binnen Vorming, wordt geopteerd om per functiegroep/loopbaanfase op de diverse diensten van SD een vormingspakket te ontwikkelen. Nadien komt er een voorlopige terugkoppeling binnen de huidige centrale Werkgroep om het nieuwe concept te evalueren en verder te implementeren binnen de diensten. c. OZ In 2011 hebben we in Ouderenzorg de wijzigingen in het kader van de behoeftenbevraging geconsolideerd. In de woonzorgcentra worden nog altijd focusgroepen georganiseerd. Voor de lokale dienstencentra en zelfstandig wonen en projecten, is de bevraging gebeurd op een teamvergadering. Dit zal ook in de toekomst zo zijn. Het in kaart brengen van de behoeften bij Advies, oriëntatie en opname is gebeurd op een overleg met de leidinggevenden. In de woonzorgcentra hebben we voor het tweede jaar een aantal vormingen gehad (hef en til, dementie, EHBO). Er is een nieuwe rubriek bijgekomen rond communicatie. De vormingen dementie zijn dit jaar nog specifieker op de individuele diensten afgestemd. De onderhandelingsprocedure zal in 2012 opnieuw gevoerd worden. De vormingen rond palliatieve zorgen zijn vooral door interne lesgevers gegeven (CRA, psychologen, referenten palliatieve). In 2011 is in elk woonzorgcentrum een interne lesgever aangesteld die de ontwikkelingen op het vlak van het geautomatiseerd zorgdossier opvolgt en de kennis overbrengt op de andere medewerkers. Binnen de lokale dienstencentra (ldc) lag de klemtoon vooral op vormingen die inspelen op vernieuwde taken. Een voorbeeld hiervan is de vorming rond het opnamebeleid. De baliemedewerkers van ldc Wibier hebben ook een aantal vormingen gekregen rond de sociale infopunten waar ze nu deel van uit maken. De algemene trend is dat de vormingen nog specifieker op de noden van de verschillende diensten worden afgestemd. Daarnaast proberen we om bij alle nieuwe vormingen een natraject te voorzien waardoor het toepassen van het geleerde op de werkvloer gemaximaliseerd wordt. d. Ondersteunende en administratieve diensten Vorming en loopbaanbegeleiding heeft in 2011 met en voor de ondersteunende en administratieve diensten volgende zaken gerealiseerd: d.a Lopende opleidingen • Er werden opnieuw sessies georganiseerd van de opleiding 'Huisstijl - klantvriendelijke, schriftelijke communicatie - algemene module'; dit is een verplichte opleiding voor alle PC-gebruikers in OCMW Gent. Deze opleiding loopt sinds 2009 en legt de focus op het klantvriendelijk schrijven van zowel brieven als mails. • Omdat het aantal inschrijvingen voor de informatica-opleidingen (vooral Word en Excel) afnam werd gekozen voor een andere formule in 2011, nl. Excel-kliniek en Officekliniek. Tijdens deze sessies was er een trainer informatica aanwezig en konden de deelnemers specifieke vragen of problemen met Word en Excel voorleggen. Daarnaast werden ook opnieuw sessies georganiseerd van MS Outlook. • Sinds 2009 wordt de verplichte bijscholing voor de EHBO-verantwoordelijken (van alle diensten) jaarlijks georganiseerd. Elke EHBO-verantwoordelijke moet binnen de 5 jaar 20 331 uur bijscholing aantonen om zijn of haar brevet te behouden. Vorming en Loopbaanbegeleiding besliste, in overleg met Preventie en Veiligheid, om deze bijscholing jaarlijks te organiseren. Op deze manier wordt de bijscholing gespreid in de tijd en is dit minder belastend voor de EHBO-verantwoordelijken en voor de dienst waar ze tewerkgesteld zijn. • In 2011 werden er opnieuw een aantal sessies georganiseerd van de opleiding 'Ebesluitvorming'. Deze opleiding bestaat uit 2 luiken: het luik kwaliteitsvolle besluitvorming en het luik software. Beide luiken zijn verplicht te volgen door de aangeduide key-users. • In 2010 is Vorming en Loopbaanbegeleiding van start gegaan met de opleiding Peoplemanagement. Deze opleiding heeft als doelgroep alle leidinggevenden en werd opgesplitst in verschillende functiegroepen. Het aantal opleidingsdagen varieert per doelgroep gaande van 6 dagen (technisch operationeel leidinggevenden) tot 12 dagen (MAT). Deze opleiding bevat ook een residentieel gedeelte (2 dagen). De opleiding is van start gegaan in 2010 en loopt tot en met 2012. In 2011 kwamen 6 groepen aan bod, 1 groep technisch operationeel leidinggevenden, 3 groepen operationeel leidinggevenden en 2 groepen middenkader. Het managementteam rondde de sessie die ze gestart waren in 2010 in mei 2011 af. • In 2011 werden, in samenwerking met Preventie en Veiligheid, 3 sessies georganiseerd van de opleiding 'Eerste interventieploegen - luik brandblusoefeningen'; hierbij wordt gebruik gemaakt van een mobiele unit die naar verschillende locaties rijdt zodat er een minimum aan verplaatsing is voor de deelnemers. Deze sessies vonden plaats in woonzorgcentrum Het Heiveld, De Vijvers en De Liberteyt. • Clusteropleiding budgethouders: voor alle budgethouders wordt een clusteropleiding voorzien, ‘Basisbegrippen boekhouden’, Hoe de gegevens van uw kostenplaats analyseren en rapporteren? en ‘Traject budgethouderschap’. Telkens er voldoende kandidaat-deelnemers zijn wordt een opleiding georganiseerd. • Informatieveiligheid voor onderhoudsmedewerkers en gebruikersondersteuners: deze opleiding heeft als doel richtlijnen mee te geven over hoe men best omgaat met verschillende soorten gevoelige informatie. Wat zijn de gevolgen van gevoelige informatie, pc-inbraak en verlies van gegevens, wat te doen bij een incident, enz… • Pc-gebruik & pc-kennis voor beginners: deze opleiding staat open voor alle medewerkers die geen kennis hebben van een pc; in deze opleiding leren ze de verschillende onderdelen van een computer en krijgen ze een basiskennis mee van een aantal programma’s zoals Word en Outlook, zoekmachines. • Het archief infosessie: rondleiding in het archief voor nieuwe medewerkers. d.b Nieuwe opleidingen • Hoe voer ik een selectiegesprek?: deze opleiding staat open voor alle leidinggevenden die regelmatig als beoordelaar optreden in een selectiegesprek. In 2011 werden 2 sessies georganiseerd. • Aanwezigheidsgesprekken voeren: in deze opleiding voor alle leidinggevenden werd de correcte procedure rond het aanwezigheidsbeleid toegelicht en kregen de leidinggevenden de kans om gesprekstechnieken (in functie van aanwezigheidsgesprekken) te oefenen. • De loonfiche: hoe wordt alles berekend en waar kan ik alles terugvinden? Deze opleiding heeft als doelgroep alle personeelsleden van OCMW Gent en licht de volgende zaken toe: hoe wordt de wedde bepaald, hoe dient de loonfiche geïnterpreteerd te worden, van brutowedde naar nettowedde, enz… 332 e. Onthaalbeleid en Eedafname In 2011 werd het Onthaalbeleid (Startonthaal, Onthaaldag, Vorming, de Evaluatiecyclus en Functioneringgesprekken en de Eedaflegging) verder verfijnd. De vorming “Vorming, de Evaluatiecyclus en Functioneringgesprekken” werd vanaf februari 2011 beperkt tot een interactief informatieve vorming. Daarnaast werd het Welkomstpakket herwerkt. De eindopmaak van een bijkomende Welkomstbrochure is ingezet. De Eedaflegging is van toepassing voor alle personeelsdiensten die sinds 1 juli 2009 in dienst zijn gekomen. • Aantal deelnemers onthaalbeleid 2011 : 302 ♦ Startonthaal: 102 ♦ Onthaaldag:105 (+ ook 4 stagairs + 2 art 60 + 2 externen (Digipolis)) ♦ Vorming, de Evaluatiecyclus en Functioneringsgesprekken: 14 Evaluatiecyclus en Vorming: 81. • Aantal deelnemers eedafname 2011: 112 ♦ voorjaar: 60 ♦ najaar: 52 f. Exitgesprekken Een exitgesprek is een gesprek met een personeelslid dat op eigen initiatief het OCMW verlaat. Het exitgesprek gebeurt op vrijwillige basis. Met een exitgesprek willen we inzicht krijgen in de redenen van vertrek van de medewerker. Daarnaast peilen we naar hoe het personeelslid de tewerkstelling heeft ervaren. De gegevens worden discreet en vrijblijvend behandeld. aantal exitgesprekken niet gereageerd niet opgedaagd gesprek niet opportuun geen gesprek totaal 15 2 2 5 17 41 38% 5% 5% 13% 39% 100% In 2011 verlieten 41 personeelsleden op eigen initiatief de organisatie. 24 personeelsleden werden uitgenodigd voor een exitgesprek. Midden 2011 stelde Vorming vast te laat te weten te komen wanneer personeelsleden de organisatie verlieten. Bij 15 personeelsleden werd om die reden geen exitgesprek meer georganiseerd. Via de notulen van het Vast Bureau zoekt Vorming nu zelf deze gegevens bij elkaar om tijdig een exitgesprek te kunnen organiseren. 333 23.3.3 Loopbaanbegeleiding Vorming en Loopbaanbegeleiding heeft als doelstelling de competenties van de medewerkers van OCMW Gent te helpen ontwikkelen zodat de verschillende diensten hun doelstellingen vlotter kunnen realiseren. Meer specifiek wil Loopbaanbegeleiding via individuele begeleiding van de medewerkers ondersteuning bieden en advies geven op vlak van loopbaankeuze, loopbaanvraag en ontwikkelingsvraag van de medewerkers. 23.3.3.1 Algemeen In 2011 kwamen 62 personen in individuele loopbaanbegeleiding. In 2010 waren dat er 51. Van de 62 dossiers werden er 32 afgesloten. Hieronder vindt u meer gedetailleerde gegevens over deze 62 personen en de vergelijking met 2010 per categorie. List break2 a. Geslacht Van de 62 medewerkers waren 14 mannen en 48 vrouwen. Wat een verdeling oplevert van 23% mannen en 77% vrouwen. Geslacht b. 2010 12 24% Man 2011 14 23% Leeftijd Wat betreft leeftijd werd er gekeken naar de leeftijd die de medewerkers hadden op het moment van hun eerste loopbaanbegeleidinggesprek. Van de 62 medewerkers die in 2011 met loopbaanbegeleiding startten was één iemand jonger dan 25 jaar, 13 personen (21%) tussen 25 en 34 jaar, 20 (32%) bevonden zich in de categorie 35 tot 44. 25 personen (40%) waren tussen 45 en 54 jaar oud en 3 personen (5%) waren ouder dan 54. Het merendeel van de personen die in 2011 de stap naar Loopbaanbegeleiding zetten, waren dus tussen 45 en 54 jaar. In 2010 was de groep tussen 35 en 44 jaar de grootste groep. Leeftijd c. 2010 0 13 20 17 1 < 25 25 - 34 35 - 44 45 - 54 > 54 0% 26% 39% 33% 2% 2011 1 2% 13 21% 20 32% 25 40% 3 5% Niveau Van de medewerkers die in 2011 in loopbaanbegeleiding kwamen ziet de verdeling volgens niveau er als volgt uit: van de 62 medewerkers waren er 3 (5%) op niveau A tewerkgesteld, 22 (35%) op niveau B of BV, 16 (26%) op niveau C, 17 (28%) op niveau D en 4 (6%) op niveau E. Vergeleken met 2010 is er een stijging van het aantal personen op niveau D en een daling van het aantal personen op niveau E. 334 Niveau d. 2010 4 16 17 7 7 0 A B of BV C D E Wettelijke graden 8% 32% 33% 14% 14% 0% 2011 3 5% 22 35% 16 26% 17 28% 4 6% 0 0% Functie Specifieker dan niveau kunnen we ook nog een onderverdeling maken op basis van functie. Binnen deze onderverdeling zien we dat er van de 62 medewerkers 17 (28%) administratief personeel waren. In 2010 was het administratief personeel de grootste groep., In 2011 was de grootste groep die van het verplegend en verzorgend personeel, dit waren in 2011 18 personen (29%).(de reden voor deze verdubbeling ten opzichte van 2010 is dat in 2011 alle verzorgenden van Antoniushof op gesprek kwamen naar aanleiding van de reorganisatie). In totaal kwamen 7 personen (11%) met een onderhouds- of keukenfunctie en 11 (18%) personen met een leidinggevende functie in loopbaanbegeleiding. Onder deze laatste groep vallen onder meer hoofdmaatschappelijk werkers, hoofdverpleegkundigen, hoofdadministratief medewerkers, … Net als in 2010, startte in 2011 ook 1 persoon (2%) met een paramedische functie met loopbaanbegeleiding. Daarnaast waren er ook 4 (6%) personen met een technische functie die startten met loopbaanbegeleiding. Als laatste groep hebben we tot slot de groep van de maatschappelijk werkers. Deze groep bestond in totaal uit 11 personen (18%). Functie e. Administratief Personeel Verplegend en Verzorgend personeel Onderhouds-en keuken personeel Maatschappelijk werker Leidinggevend personeel Paramedisch personeel Technisch personeel Wettelijke graden 2010 18 9 7 9 7 1 0 0 34% 18% 14% 18% 14% 2% 0% 0% 2011 17 28% 18 29% 7 11% 11 18% 4 6% 1 2% 4 6% 0 0% Statuut Wat statuut betreft werd er een onderscheid gemaakt tussen twee groepen. Allereerst hebben we de medewerkers die statutair benoemd zijn. Van de 62 personen die in 2011 in loopbaanbegeleiding kwamen, waren er 22 (36%) statutair benoemd. Ten tweede is er de groep die contractueel in dienst zijn, zij waren in totaal met 40 personen (64%). Statuut f. 2010 28 55% 23 45% Contractueel Statutair 2011 40 64% 22 36% Directie Het merendeel van de personen die in 2011 in loopbaanbegeleiding kwamen, waren tewerkgesteld binnen SD (21 personen of 34%) en OZ (31 personen of 49%). Daarnaast waren er nog 5 medewerkers (8%) die tewerkgesteld waren binnen Bestuursorganisatie en 3 medewerkers (5%) van Facility Management. In 2011 kwam zowel van Human Resources als Financiën 1 (3%) persoon naar Loopbaanbegeleiding. 335 Directie 23.3.3.2 2010 2 18 1 3 27 0 0 0 Bestuursorganisatie Sociale Dienstverlening Facility Management Human Resources Ouderenzorg Financiën Kabinetten en fracties Gedetacheerden 4% 35% 2% 6% 53% 0% 0% 0% 2011 5 8% 21 34% 3 5% 1 2% 31 49% 1 2% 0 0% 0 0% Individuele begeleiding List break2 a. Initiële aanleiding voor Loopbaanbegeleiding? De initiële aanleiding is de reden waarom iemand in de eerste plaats beroep wil doen op Loopbaanbegeleiding. Er zijn verschillende redenen waarom iemand kiest om contact op te nemen met Loopbaanbegeleiding. Opgelet de initiële aanleiding is niet gelijk aan het aantal personen die in 2011 in loopbaanbegeleiding kwamen. Er waren reeds enkele personen die in 2010 startten met loopbaanbegeleiding en een aantal personen kwamen terug naar loopbaanbegeleiding met een andere vraag dan hun initiële loopbaanvraag. Een overzicht: • 22% (14 personen) kwam naar Loopbaanbegeleiding met een algemene infovraag • 16 % (10 personen) startte met Loopbaanbegeleiding naar aanleiding van een functionerings- of evaluatiegesprek. • 26% (17 personen) kwam voor meer info over hun loopbaanmogelijkheden. • 8 personen of 13 % werden doorgestuurd door Arista omwille van een medische problematiek. • 5 % (3 personen) kwam met het oog op het ontwikkelen van competenties. • 10 % (6 personen) kwam naar aanleiding van een conflict • 5 % (3 personen) kwam naar Loopbaanbegeleiding naar aanleiding van reorganisatie. • 3% (2 personen) kwam met een andere vraag, die niet onder te brengen valt onder de bovenstaande categorieën. b. Contacten In totaal vonden er in 2011 137 contacten plaats. Wat een gemiddelde van 2,21 gesprekken per medewerker oplevert. Uiteraard vonden er nog meer contacten plaats dan enkel de 137 die geregistreerd werden. Er werd echter voor gekozen enkel deze contacten te registeren die inhoudelijk bijgedragen hebben aan de loopbaanbegeleiding van de medewerkers. List break2 a.a Aanwezig tijdens contact Wie was aanwezig tijdens de contacten met loopbaanbegeleiding? Een overzicht: • Tijdens het merendeel van de contacten (63% of 87 contacten) was enkel de medewerker aanwezig. • Bij 20 contacten (15%) waren zowel de medewerker als de leidinggevende aanwezig. 336 • 16 van de contacten (12%) gebeurden met de leidinggevende alleen. • Bij 7 contacten (5%) was er samen met de medewerker iemand anders dan de leidinggevende aanwezig tijdens het contact. • 7 gesprekken (5%) gebeurden met iemand anders dan de medewerker zelf of zijn/haar leidinggevende, dit was bijvoorbeeld een telefonisch contact met de arbeidsgeneesheer. a.b Inhoud van het contact • 46% van de contacten (63 in totaal) die plaatsvonden in 2011 waren zogenaamde intakegesprekken. Tijdens dit eerste gesprek werd nagegaan wat de loopbaanvraag van de medewerker precies was en wat Loopbaanbegeleiding voor de medewerker kon betekenen. • Daarnaast vonden er 43 (32%) vervolggesprekken plaats • 4 (3%) gesprekken waren afsluitingsgesprekken • 25 (19%) gesprekken hadden een andere vorm zoals telefoongesprekken, e-mails, testafnames,... a.c Acties gekoppeld aan een contact • Het grootste deel van de contacten (37% of 66 keer) had als daaropvolgende actie het bezorgen van informatie. Hieronder vallen onder meer informatie over loopbaanmogelijkheden, verloning, statuut,… • In 8% of 15 keer van de gevallen had de actie te maken met het ontwikkelen van één of meerdere competenties. • Andere mogelijke acties waren ook nog: competentieanalyse (3% of 6 keer), feedback van de testen die afgenomen werden (2% of 5 keer), sollicitatietraining (5% of 8 keer), het opmaken van een loopbaanbegeleidingtraject (7% of 13 keer) of advies met betrekking tot het functioneren van de medewerker op zijn of haar dienst (6% of 10 keer). • In 21% of 37 keer van de gevallen moest de medewerker doorverwezen worden naar de vertrouwenspersoon, Arista, eigen leidinggevende, personeelsbeheer of externen. • In 5% of 9 keer van de gevallen werden er geen acties ondernomen. • Slechts 6% (of 10 keer) van de acties valt niet in te passen onder één van bovenvermelde categorieën. Er zijn meer acties dan aantal contacten aangezien er meerdere acties mogelijk zijn per contact. a.d Methodieken gebruikt tijdens een contact Naast een loopbaanbegeleidingsgesprek kunnen ook nog allerlei aanvullende methodieken aangewend worden: • In 73% of 115 keer van de gevallen bestond de loopbaanbegeleiding uit een gesprek. • In de overige gevallen werd gebruik gemaakt van een van de volgende methodieken: het opmaken van een Persoonlijk Ontwikkelingsplan of POP (1% of 1 keer), aanreiken van een werkboek als hulpmiddel (5% of 8 keer), overlopen van vormingsmogelijkheden (3% of 5 keer), afnemen van een persoonlijkheidsvragenlijst (2% of 3 keer), afnemen van capacitaire testen (3% of 4 keer), afnemen van een competentiebeoordelingstool (1% of 2 keer), afnemen van een competentiegericht interview (1% of 1 keer), het meegeven van 337 tips uit het ontwikkelingshandboek (5% of 7 keer) of een andere methodiek die niet onder de voorgaande in te passen valt (3% of 4 keer). Er zijn meer methodieken dan aantal contacten aangezien er meerdere methodieken mogelijk zijn per contact. 23.3.3.3 Aanbod voor groepen Naast de individuele loopbaanbegeleidingen werd het aanbod voor groepen verder uitgebreid. Er werden in 2011 al een aantal opleidingen uitgewerkt die begin 2012 gegeven zullen worden door de loopbaanbegeleiders (o.a. “Hoe neem ik actief deel aan mijn functioneringsgesprek?” en “Leidinggeven iets voor jou?”). Onderstaande tabel geeft een overzicht van de opleidingen/begeleidingen gegeven door de loopbaanbegeleiders. Met dit aanbod voor groepen werden in 2011 150 personen bereikt. Titel Intern solliciteren Terugkomsessie Peoplemanagement voor (technisch) operationeel leidinggevenden en middenkader Kick off evaluaties voor leidinggevenden Feedback ldc Wibier Teamdag ldc Wibier Wat Opleiding waar tips worden aangereikt zodat de personeelsleden zich beter kunnen voorbereiden op een selectieprocedures binnen onze organisatie. Samenkomst met opleidingsgenoten om ervaringen uit te wisselen, bijkomende informatie te kunnen vragen en bepaalde technieken te kunnen bespreken. Datum 26 september 2011 27 september 2011 14 november 2011 15 november 2011 18 november 2011 Aantal 6 10 7 11 10 11 oktober 2011 15 18 oktober 2011 9 december 2011 4 4 Ondersteuning door HR voor alle leidinggevenden tijdens de periode van functionerings- en evaluatiegesprekken o.a. workshop coaching en ontwikkelingshandboek. Opleiding voor nieuwe teamleden van ldc Wibier en de vrijwilligers bij het geven en ontvangen van feedback Ondersteuning tijdens de teamdag van ldc Wibier. Opleiding teamrollen van Belbin en kernkwadranten van Offman. 26 oktober 2011 23 november 2011 2 december 2011 12 10 18 20 oktober 2011 24 oktober 2011 13 20 9 december 2011 10 Totaal 23.3.3.4 150 Algemene realisaties • Ondersteuning bij de reorganisatie van Antoniushof; • Opstarten van een ontwikkelingstraject voor nieuwe leidinggevenden; • Uitwerken en uitvoeren van een communicatieplan om evaluatie- en functioneringsperiode onder de aandacht te brengen; 338 • Competentiemeting in het kader van de opleiding Peoplemanagement; • Bekendmaking van loopbaanbegeleiding (o.a. update intranet); • Verder verwerven van technische expertise (via opleidingen en literatuur); • Verder intervisie met de loopbaanbegeleiders van stad Gent; • Verder optimaliseren van de begeleidingsmethodiek; • Verder afstemmen van de procedure (gebaseerd op RPR) voor: bottom-up evaluatie, ongunstige evaluatie en heroriëntering; • Organisatie van het personeelsfeest: In 2011 vond het OCMW-personeelsfeest plaats met als thema ‘Hitsville’. Tijdens het feest maakten artiesten zoals Motown Supremacy, Kate Ryan, Soulbrothers en The Glimmers hun opwachting. Daarnaast waren er verscheidene vormen van randanimatie. Alle personeelsleden (inclusief art. 60) met hun partner waren welkom op het feest. In totaal schreven 1.040 personen (personeelsleden met hun partner) zich in. De avond zelf waren er 880 aanwezigen; • Organisatie van beleidssessie HR: In oktober bogen de personeelsleden van HR zich over de beleidsnota 2007-2012 van het OCMW. Het doel was om na te gaan wat er al is verwezenlijkt en wat nog kan gebeuren. Uit de evaluatie bleek een positieve respons. HR is van plan om dit initiatief volgend jaar te herhalen. 23.4 Sodico vzw Adres Jubileumlaan 217E 9000 Gent Aantal personeelsleden Sodico vzw: 2,6 voltijds equivalenten 3 koppen List break2 a. Doelstellingen Sodico vzw is de sociale dienst voor de actieve en gepensioneerde personeelsleden van het OCMW Gent en het Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn. De vereniging heeft als doel het welzijn van haar leden en inwonende gezinsleden te bevorderen. Het aanbod van Sodico vzw bestaat uit drie grote pijlers: • ontspanningsprojecten; • financiële ondersteuning; • maatschappelijke ondersteuning. b. Wijzigingen in het aanbod Vanaf 1 januari 2011 gebeurden een aantal wijzigingen in het aanbod. De uitgangspunten zijn een meer persoonlijke aanpak, een betere sociale verdeling en afstemming op het aanbod van Sodiganda vzw (sociale dienst voor het stadpersoneel Gent). Er speelden ook budgettaire redenen mee. De belangrijkste veranderingen in een notendop: 339 • Men kan alleen nog lid zijn wanneer men een maandelijkse bijdrage van 1,50 euro betaalt. • Het aantal ontspanningsprojecten is gedaald. Toch werden een aantal nieuwe projecten, zoals “onder de grond” en de picknick behouden. Nieuw is de ondersteuning bij het organiseren van een ontspanningsproject op de eigen dienst. • De meeste premies werden afgrond naar 100 euro met uitzondering van de premie voor het wettelijk samenwonen of huwelijk. Hier ligt het bedrag op 150 euro. Sommige premies werden afgeschaft: 25 jaar lidmaatschap en de premie oppensioenstelling. • Bij de farmaceutische specialiteiten komt er een betere sociale verdeling. Er is een plafond dat rekening houdt met het inkomen en de gezinssituatie. c. Leden 2010 Actieve OCMW 2011 1635 1535 Actieve Jan Palfijn 763 745 Gepensioneerden OCMW 501 484 Gepensioneerden Jan Palfijn 277 267 3176 3031 Totaal In 2011 had Sodico 3.031 leden, van wie er 1.535 tewerkgesteld zijn in het OCMW en 745 in het Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn. Van de gepensioneerde leden hebben 484 gewerkt voor het OCMW en 267 voor Jan Palfijn. Ten opzichte van 2010 zien we een daling van 145 leden. Bij de actieve leden is er de grootste daling, 118 leden. Dit zijn hoofdzakelijk niet-betalende leden uit 2010, die na het ontvangen van een brief, beslist hebben geen lid te worden bij de vereniging. Sinds 1 januari 2011 kan je bij Sodico alleen nog lid zijn als je een maandelijkse bijdrage betaalt. Bij de gepensioneerde leden is er ten opzichte van 2010 een lichte daling van 27 leden. d. Ontspanningsactiviteiten In 2011 organiseerde Sodico 8 activiteiten. Dat zijn er 10 minder dan in 2010. Een aantal nieuwe projecten zoals “Onder de grond” als de “Picknick” blijven behouden. Nieuw is de ondersteuning bij de organisatie van een eigen project. 1.496 personen hebben deelgenomen aan een activiteit van Sodico. Dat zijn er 681 minder dan in 2010. De voornaamste reden hiervoor is dat in 2010 de Floraliën op het programma stonden, die toen 600 personen trokken. Een andere reden is dat het aantal activiteiten van 18 naar 8 daalde. • Feest oppensioenstelling Op vrijdag 6 mei 2011 organiseerde Sodico, in de Opera Gent, een afscheidsfeest voor de in 2010 op rust gestelde personeelsleden van het OCMW Gent en het Algemeen Ziekenhuis Jan Palfijn. In totaal werden 102 personen uitgenodigd: 56 gepensioneerde leden en partner, 340 1 gepensioneerd niet-lid en partner, 44 raadsleden, bestuursleden van Sodico en diensthoofden. De op rust gestelde leden kregen drie geschenken: een geschenkmand (OCMW), een bos bloemen en een waardebon van 50 euro (Sodico vzw). De niet-leden kregen alleen een geschenkmand en een bos bloemen. Alle gepensioneerde leden kregen van het OCMW een afscheidspremie. De grootte van deze premie wordt door het aantal dienstjaren bepaald. • Uitstap Thuin Op donderdag 19 mei 2011 organiseerde Sodico voor de gepensioneerde leden een uitstap naar Thuin. Op het programma stonden een bezoek aan de hangende tuinen van Thuin, een diner en een bezoek aan de mijnsite van Marcinelle. In totaal namen 58 personen deel aan deze uitstap. • Picknick Tour de France Op zondag 3 juli 2011 organiseerde Sodico een ludieke artistieke picknick Tour de France. Dit project was een samenwerking met het woonzorgcentrum Zonnebloem. Op het programma stond een fietstocht met massage, quiz, tijdrit voor kinderen, ‘onthoofd de haan’, verhalen van La Fontaine, films van Tati en Les Triplettes de Belleville. Men kon genieten van verschillende optredens zoals de vrienden van Frank Ketels en er was talent uit eigen huis: Sarah D’Hondt. De picknick werd via een opvallende liveflyer naar de personeelsleden gecommuniceerd (muzikanten en medewerkers trokken met muziek en zang naar de diensten om de collega’s uit te nodigen voor de picknick). In totaal namen 325 personen deel aan deze activiteit. • Onder de grond Op zaterdag 10 september 2011 organiseerde Sodico voor de sportieve leden een duik in de Ruien van Antwerpen. Deze uitstap was een samenwerking met Visit Antwerpen. Op het programma stond een bezoek aan de ondergrondse wereld van de Ruien. In totaal namen 47 personen deel aan deze duik onder de grond. • Uitstap Delft Op zaterdag 24 september 2011 organiseerde Sodico voor de actieve en gepensioneerde leden een uitstap naar Delft. Op het programma stonden een bezoek aan het Vermeermuseum, een lunch en een vrij bezoek aan de stad. In totaal namen 78 personen deel aan deze uitstap. • Perfect is saai – project Emancipatorische werking Op dinsdag 11 oktober 2011 organiseerden de medewerkers en cliënten van de Emancipatorische Werking een afterwork swishing (klerenruil voor personeel), als uitloper van het project ’Perfect is saai’. Sodico gaf hulp bij de ontwikkeling en voorbereiding van het project. In totaal namen 76 geïnteresseerden deel. • Reünie Op dinsdag 15 november organiseerde Sodico in de Pacificatiezaal van het Gentse stadhuis een reünie voor de gepensioneerde leden en hun partner. In totaal namen 190 personen deel aan deze activiteit. 341 • Sinterklaasfeest Op zaterdag 3 december organiseerde Sodico een groot familiefeest voor de kinderen van de leden. Ongeveer 580 kinderen en volwassenen ontvingen, samen met de theatergroep Sappellootjes, de Sint en zijn zwarte pieten. 1.130 kinderen hadden recht op een waardebon van 20 euro. Effectief werden er 1.013 besteld, 900 van Dreamland en 113 van de Fnac. • Organiseer je eigen project ’Organiseer je eigen project’ is het nieuwste aanbod binnen de ontspanningsactiviteiten. Sodico geeft niet alleen een financiële ondersteuning maar de initiatiefnemers kunnen ook, voor de organisatie, een beroep doen op de expertise van de medewerkers van de vereniging. Dit aanbod wil de sfeer en collegialiteit op de werkvloer stimuleren. In 2011 hebben 40 personen uit 3 diensten gebruik gemaakt van dit aanbod. e. Premies Vanaf 1 januari 2011 gebeurden een aantal wijzigingen binnen het premiestelsel. Zo werden de premie oppensioenstelling en de premie voor 25 jaar lidmaatschap geschrapt uit het aanbod. Daarnaast werden alle premies naar 100 euro afgerond. De huwelijkspremie of wettelijk samenwonen werd op 150 euro gebracht en de premie voor mindervalide kinderen op 250 euro. 2010 Jaar Aantal 2011 Grote Aantal Grote Premie overlijden 33 € 150 18 € 100 Premie mindervalide kinderen 50 € 375 48 € 250 Premie oppensioenstelling 53 € 150 nvt nvt Premie gouden en diamanten huwelijk 12 € 150 9 € 100 Premie 25 jaar lidmaatschap 20 € 50 nvt nvt Premie huwelijk 54 € 200 41 € 150 Premie wettelijk samenwonen 33 € 200 33 € 150 Premie 12-jarigen 110 € 100 97 € 100 Premie geboorte 143 € 150 109 € 100 Totaal aantal betaalde premies 508 355 Vergelijking 2010 – 2011 (toelichting hieronder) 435 355 Dit laatste vak is bedoeld om een vergelijking te maken tussen 2010 en 2011 in het geval de premie oppensioenstelling en 25 jaar lidmaatschap er in 2010 ook niet zou geweest zijn. We komen dan aan het volgende aantal: 508 – 53 (premies oppensioenstelling) – 20 (25 jaar lidmaatschap) = 435. In 2010 kregen 855 leden een financiële ondersteuning bij de aankoop van farmaceutische specialiteiten. Sodico komt alleen tussen bij geneesmiddelen die aangenomen worden door het R.I.Z.I.V. Cijfers voor 2011 zijn pas beschikbaar in april 2012. 342 f. Maatschappelijk werker De maatschappelijk werker van Sodico is er voor alle leden en hun gezinsleden: • psychologische en sociale hulpverlening; • ondersteuning en verwerken van problemen; • administratieve hulp; • hulp bij bepaalde financiële moeilijkheden; • bijstand bij ongeval, ziekte of invaliditeit . De maatschappelijk werker gaat samen met de cliënt op zoek, in de mate van het mogelijke, naar een gepaste oplossing. Alles wat de cliënt aan de maatschappelijk werker toevertrouwt, kan nooit tegen de cliënt gebruikt worden. Alle vragen worden anoniem aan de raad van bestuur voorgelegd. In 2011 behandelde de maatschappelijk werker 40 dossiers. Daarvan waren 15 dossiers financieel en 25 psychologisch getint. In 2010 behandelde de maatschappelijk werker 21 dossiers. Een verklaring voor die stijging is dat we in ons Sodico-katern bij het personeelsblad in twee nummers ruime aandacht (met o.m. een interview) hebben besteed aan onze maatschappelijke werker als vertrouwenspersoon. Een aantal personeelsleden vond zo makkelijker de weg naar haar. Daarnaast worden we ook geconfronteerd met de gevolgen van de crisis. De meeste financiële dossiers gaan over afbetalingsproblemen of problemen bij het betalen van de energiefactuur. g. Kortingen en voordelen De leden genoten in 62 winkels, op vertoon van een lidkaart, van een korting die kon variëren van 2,5% tot 50%. Bij 6 winkelketens (Luxor, ZEB, O’Cool, Sanoma Magazines, Dreamland en E5 mode) liepen voor de leden voordelige acties. 29 leden namen in 2011 een fitnessabonnement bij Jim Fitness of Fit-Out. Dit is een daling van 14 ten opzichte van 2010. h. Tickets pretparken en Kinepolis In 2011 gingen 2.013 tickets de deur uit, een stijging van 951 tickets tegenover de verkoop in 2010. Deze opmerkelijke stijging is vooral te vinden bij het nieuwe aanbod van tickets van de Kinepolisgroep. De leden konden vanaf april 2011 genieten van dit voordeel. In totaal gingen 804 tickets de deur uit. i. Publicaties Er verschenen vier Sodicomagazines als katern in het personeelsmagazine OCMWerkt. 343 23.5 Facility Adres Oefenpleinstraat 6 9050 Gentbrugge Aantal personeelsleden Facility Management: 57 voltijds equivalenten 64 koppen 23.5.1 Grote projecten Facility Dit overzicht omvat alleen de grotere projecten en niet alle kleinere werkzaamheden die Facility Management (FM) heeft uitgevoerd. Dit zou tot een te grote opsomming leiden. De grotere werkzaamheden kunnen we in drie categorieën opdelen: • Externe studie – externe uitvoering: FM doet de voorbereidende studies, maar de opmaak van het uiteindelijk dossier gebeurt door een extern studiebureau. Een externe firma voert de werkzaamheden uit. • Interne studie – externe uitvoering: FM doet de studie, maar de uitvoering van de werkzaamheden gebeurt door externen. • Interne studie – interne uitvoering: FM deed zowel de studie als de werkzaamheden. 23.5.1.1 Externe studie – externe uitvoering List break2 a. Aangepaste infrastructuur voor de receptiewerking in de vroegere feestzaal van Campus Prins Filip Omdat de receptiewerking van Emancipatorische Werkingen verhuisde en de nodige keukeninfrastructuur nodig had, vond een aanbesteding plaats voor de inrichting ervan. In 2011 werd de opdracht toegewezen en uitgevoerd. De werken waren klaar in december 2011. b. Omgevingsaanleg en ondergrondse parking Campus Prins Filip De stedenbouwkundige vergunning voor de aanleg van de ondergrondse parking en de omgevingswerken werd verleend. De werken zijn voorzien om in het voorjaar van 2012 starten. c. Uitbreiden van het sociaal pension De Baai Om pension de Baai uit te breiden met 12 extra kamers, werd in 2011 de opdracht toegewezen aan een aannemer om een nieuwe vleugel te bouwen. Deze zal worden opgetrokken volgens de principes van de passiefbouw. De werken zullen starten in het voorjaar van 2012. d. Ldc Ten Hove: renovatie van de bestaande gebouwen in de Begijnhofdries 39-41 Een studiebureau heeft in 2010 de verschillende eisen en oplossingen bekeken voor de renovatie van de gebouwen van het lokaal dienstencentrum Ten Hove. In 2011 werd alles in 344 een ontwerp gegoten en de opdracht aanbesteed. De werken zullen starten in het voorjaar 2012. e. Nieuwbouw seniorenwoningen en een nieuw lokaal dienstencentrum in Zwijnaarde OCMW Gent wil 35 flats voor senioren en een nieuw lokaal dienstencentrum bouwen op de site van wzc Zonnebloem. Stad Gent eist echter een masterplan om de impact na te gaan op de omgeving waar ook een park, een bibliotheek en een sporthal zijn gelegen. In 2011 werd daarom een aanbesteding uitgeschreven voor de opmaak van een dergelijk masterplan. De toewijzing en de uitvoering vonden nog plaats in 2011. De plannen zullen afgewerkt worden midden 2012. De seniorenwoningen zullen gefinancierd worden met een BF-systeem (Build, Finance). Dat wil zeggen dat er een financier wordt gezocht die zowel de bouw als de financiering op zich neemt. Zo hoeft OCMW Gent zelf geen financiële middelen te investeren. Een architectenbureau staat in voor het ontwerp. De woningen zullen enkel ter beschikking worden gesteld via wooncertificaten. Dat betekent dat de toekomstige bewoners geen eigenaar kunnen worden van zo’n woning, maar een woonrecht kunnen kopen voor een periode van een 30-tal jaar. Voor de nieuwbouw van het lokaal dienstencentrum werd in 2011 een ontwerp opgestart. f. Nieuwbouw seniorenwoningen in Sint-Amandsberg. (ca.31 flats) OCMW Gent wil ca. 31 flats voor senioren bouwen op de site van wzc Het Heiveld. Stad Gent eist echter een masterplan om de impact na te gaan op de omgeving waar ook ldc Wibier en woningen Wibier zijn gelegen. In 2011 werd daarom een aanbesteding uitgeschreven voor de opmaak van een dergelijk masterplan. De toewijzing en de uitvoering vonden nog plaats in 2011. Het plan zou klaar moeten zijn begin 2012. De seniorenwoningen zullen ook gefinancierd worden met een DBF-systeem (Design, Build, Finance). Ook hier zullen toekomstige bewoners geen woning kopen, maar een woonrecht via wooncertificaten. g. Nieuw kantoorgebouw met ondergrondse parking Sint-Martensstraat In de Sint-Martensstraat wordt een nieuw kantoorgebouw gebouwd met een ondergrondse parking. Deze opdracht werd in 2011 toegewezen. De werken zijn gestart op 12 december 2011 en zullen ongeveer één jaar in beslag nemen. h. Nieuwbouw woonzorgcentrum in Mariakerke, Zuidbroek Om de behoefte aan bijkomende plaatsen in woonzorgcentra op te vangen, zal in Mariakerke een nieuw woonzorgcentrum worden gebouwd. In 2011 werd de ontwerper aangesteld en werd een werkgroep opgericht om het ontwerp te evalueren. Ook de besprekingen met het Vlaams Infrastructuurfonds Persoonlijke Aangelegenheden (VIPA) werden opgestart. Dit fonds van de Vlaamse overheid verleent financiële steun aan welzijns- en gezondheidsvoorzieningen die infrastructuurwerken willen uitvoeren. Het VIPA had een aantal opmerkingen over het ontwerp. Deze worden in de werkgroep behandeld en de nodige aanpassingen zullen worden uitgevoerd. i. Welzijnsknoop Ledeberg In Ledeberg zal een ‘Welzijnsknoop’ worden gebouwd waar zich een aantal diensten van het OCMW, Stad Gent en andere hulpverlenende organisaties zullen huisvesten. In 2011 werd het voorontwerp en de aanbesteding afgerond. 345 23.5.1.2 Interne studie – externe uitvoering List break2 a. Verhuizing van het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC) Het OTC zal verhuizen naar de voormalige UCO-site in de Maïsstraat in Gent. Deze site moet echter grondig gerenoveerd worden om te kunnen voldoen aan de eisen van het OTC en de andere organisaties die daar hun intrek zullen nemen. De werken zijn op 7 november 2011 gestart en zullen ongeveer een jaar in beslag nemen. b. Ldc Speltincx: nieuwbouw en verbouwing Ldc Speltincx heeft in september een gloednieuw bijgebouw mogen openen. Daarnaast zal het bestaande gebouw uitvoerig gerenoveerd worden om te voldoen aan de hedendaagse behoeften van een modern lokaal dienstencentrum. Deze renovatie is gestart in december 2011. c. Wzc De Vijvers - binnenschilderwerkzaamheden De gangen en gemeenschappelijke ruimtes hebben dringend een opfrisbeurt nodig. Voor deze werkzaamheden werd een openbare aanbesteding uitgeschreven. De aannemer ging eind 2010 aan de slag. In 2011 zijn de werken definitief afgerond. 23.5.1.3 Interne studie – interne uitvoering List break2 a. Voeren van een huisvestingsstudie Om het gebruik van de beschikbare ruimte in het OCMW Gent te optimaliseren werd gekeken welke ruimtes nog beschikbaar zijn en wat de noden waren voor de diensten. In 2011 werd in CPF het oude magazijn omgebouwd tot landschapsbureel voor de dienst Personeel. De dienst heeft er zijn intrek in genomen in december 2011. Een deel van de feestzaal werd omgebouwd tot vergaderzalen en wachtruimtes. Deze ruimtes zijn ter beschikking van alle diensten op CPF zodat de vrijgekomen ontvangst- en vergaderzalen per dienst gebruikt kunnen worden als bureelruimtes en zo de bezetting geoptimaliseerd kan worden. b. Raamcontract nieuw meubilair In 2010 schreef FM een raamcontract uit om te voorkomen dat de dienst telkens kleine prijsvragen moet opstarten voor de aankoop van nieuw meubilair. Dit raamcontract werd toegewezen 2011 en loopt voor een aantal jaren. c. Opening ldc De Waterspiegel Na de opening van het nieuwe ldc De Waterspiegel in 2010 waren er nog een aantal opmerkingen over de nieuwbouw. Deze werden in 2011 weggewerkt. Zo werden de schilderwerken om het gebouw een huiselijkere sfeer te geven, in 2011 opgestart. Om de toegankelijkheid te verbeteren, werd een dossier opgesteld. De uitvoering van de werken zullen plaatsvinden in 2012. Verder waren er aanpassingen nodig om de luchtbehandeling in de ruimtes te verbeteren. Deze werden afgerond in 2011. 346 23.5.2 Beheer onroerend goed in Nederland Facility Management beheert de gronden in Nederland in samenwerking met de Nederlandse vastgoedmakelaar ‘Van Hoeve Makelaars’. Zij innen de jacht- en pachtgelden en verzorgen de administratie rond de verkoop van gronden. In 2011 werden de volgende inkomsten geregistreerd: • opbrengsten jacht- en pachtvergoedingen: € 264.225,04 • opbrengsten van verkoop: € 329.181,60 23.5.3 Grote aankoopdossiers Hierna volgt een overzicht van alle aankopen, gerealiseerd op het exploitatiebudget en op het investeringsbudget. List break2 a. Aankopen gerealiseerd op het exploitatiebudget (prijzen incl. btw) Aankopen diverse goederen Aankopen technisch materiaal totaal 2010 2011 bedragen in euro bedragen in euro 2.752.163 589.805 3.341.968 2.376.760 725.042 3.101.802 De dienst Facility Management – Ondersteuning koopt ongeveer 30.000 verschillende producten aan. Het bedrag schommelt elk jaar aangezien het afhangt van de hoeveelheid materiaal dat nodig is in de diensten. In 2011 daalde het aantal aankopen op het exploitatiebudget, wat wijst op een kostenbewust aankoopbeleid. b. Aankopen gerealiseerd op het investeringsbudget (prijzen incl. BTW) 2010 2011 bedragen in euro bedragen in euro medisch en niet-medisch materiaal meubilair bouwmaterialen elektriciteit & sanitair hout en schildersmaterialen vervoer – rollend materiaal totaal 99.499 13.404 6.243 24.063 36.821 86.667 266.697 74.604 26.324 6.882 42.552 47.254 2.540 200.156 Het aantal aankopen op het investeringsbudget is in 2011 gedaald ten opzichte van 2010. Bepaalde uitgaveposten zijn gedaald, andere gestegen. 347 De redenen hiervoor zijn: • De aanvragen medisch en niet-medisch materiaal vanuit de woonzorgcentra en lokale dienstencentra zijn licht gedaald in 2011 tegenover 2010. Daarnaast werd een deel van dit materiaal niet langer op het investeringsbudget aangekocht, maar betaald met de recreatiekassen. • In 2011 zijn de uitgaven voor vervoer – rollend materieel aanzienlijk lager dan in 2010, omdat er geen nieuwe wagens zijn aangekocht. • Voor elektriciteit, sanitair, hout- en schildersmaterialen zijn de kosten gestegen. • Er werden in 2011 meer herstellingen in eigen regie uitgevoerd dan in 2010. 23.5.4 Duurzame aankoop • De dienst Ondersteuning zorgt al enkele jaren voor de aankoop van duurzame producten. Dit is een uitvloeisel van de beleidsnota duurzaamheid. Met de onderstaande aankopen draagt de dienst bij tot een duurzame organisatie: • Het OCMW koopt voor 90% koffie uit eerlijke handel voor alle OCMW-diensten, woonzorgcentra en lokale dienstencentra. In de lokale dienstencentra is 69% van alle aankoop van drank (wijn, fruitsap) fair trade. De aankopen voor de koffie uit eerlijke handel zijn wat gedaald in 2011. Dit is te wijten aan problemen met de kwaliteit van de koffiepads. De dienst Aankoop is op zoek naar een oplossing. • Papierwaren en omslagen: het papier en de omslagen die de dienst aankoopt is 100% milieuvriendelijk en heeft het ‘Nordic Swan Label’. Dit label staat garant voor een ecologisch product. Het bedrijf dat de omslagen levert, produceert volledig op zonneenergie. • Verven: de dienst Aankoop koopt verven zonder solventen aan. Deze watergedragen verven zijn minder schadelijk voor het milieu. • Herbruikbare en recycleerbare verpakkingen: de dienst streeft ernaar om zoveel mogelijk producten te laten leveren in herbruikbare en recycleerbare verpakkingen. • Aangekochte hygiëneproducten moeten biologisch afbreekbaar (bijvoorbeeld wasproducten) of gerecycleerd zijn (bijvoorbeeld toiletpapier, handdoekjes,…). Zo worden leveranciers, die op biologische afbreekbaarheid beter scoren dan de wettelijke normen, beloond met een hoger puntenaantal op het gunningscriterium kwaliteit. Voor het gebruik van incontinentiemateriaal in de woon- zorgcentra is er een programma opgezet in samenwerking met de leverancier om oververbruik te vermijden. Het verzorgend personeel wordt permanent begeleid en bijgestuurd. Het comfort van de patiënt wordt met aandacht voor kosten en milieu geoptimaliseerd. • Sonde- en bijvoeding: voor deze voeding bestaat er een optimalisatiesysteem. Dit zorgt ervoor dat de gebruiker het meeste voedingscomfort heeft, maar vermijdt ook oververbruik. Want dit is nadelig voor de gezondheid van de gebruiker en creëert te veel verpakkingsafval. 348 23.5.5 Preventie en Veiligheid Adres Campus Prins Filip Jubileumlaan 217 9000 Gent Aantal personeelsleden Preventie en Veiligheid 4,3 voltijds equivalenten 5 koppen 23.5.5.1 Doelstellingen De dienst kreeg in 2011 een nieuwe dienstnaam. Vorige benaming was ‘dienst Veiligheid’. De dienst Veiligheid is de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk (IDPB). Deze dienst staat de OCMW-werknemers bij in de uitwerking, de programmering, de uitvoering en de evaluatie van het welzijnsbeleid in de organisatie. Het doel is om het welzijn van de werknemers op het werk op een praktische wijze te optimaliseren en het aantal arbeidsongevallen tot een minimum te herleiden. De acht domeinen waarop de dienst actief is, zijn: • arbeidsveiligheid; • bescherming van de gezondheid van de werknemers op het werk; • psychosociale belasting; • ergonomie; • arbeidshygiëne; • verfraaiing van de werkplaatsen; • maatregelen rond leefmilieu (met betrekking tot de punten 1 tot 6) • bescherming van de werknemers tegen geweld, pesten en seksueel gedrag op het werk. De onderdelen die de Interne Dienst voor Preventie en Bescherming op het werk niet mag uitvoeren, worden uitbesteed aan de firma Arista. Naast de wettelijke taken die voortvloeien uit bovenstaande domeinen zijn er tal van andere activiteiten die de dienst Veiligheid opneemt, zoals: • de beveiliging tegen inbraak in de gebouwen adviseren en opvolgen; • de fysieke veiligheid van het personeel tegen agressie door derden voorkomen; • het beheersen van afvalstromen; • het begeleiden van de beveiliging van het informaticanetwerk; • de brandpreventie begeleiden en coördineren. 349 23.5.5.2 Realisaties List break2 a. Arbeidsongevallen Voor het tweede jaar werden de kosten voor arbeidsongevallen herverzekerd bij ETHIAS. Tijdens het jaar 2011 werden in totaal 72 incidenten erkend als arbeidsongevallen. Daarvan waren er 48 werkgebonden, 22 op weg van en naar het werk en 2 ongevallen op de sportdag. Ernst - arbeidsverlet a.a In 2011 gaven deze 50 werkgerelateerde arbeidsongevallen aanleiding tot 695 dagen arbeidsverlet. Dat is heel wat minder dan in 2010 en te verklaren doordat de ongevallen in 2011 minder ernstig waren. a.b • Evolutie Om effectief de arbeidsongevallen jaar na jaar te kunnen vergelijken in functie van het aantal medewerkers worden deze meeteenheden berekend. frequentiegraad = 1000000 × aantal _ arbeidsongevallen aantal _ uren _ blootstelleing werkelijke _ ernstgraad = 1000 × aantal _ uren _ arbeidsverlet aantal _ uren _ blootstelling Dit geeft voor 2011 het volgende (op het werk) Fg = 1000000 × 50 = 15,4 3.248.408,32 Eg = 1000 × 695 = 0,21 3.248.408,32 350 50,0 1,50 Evolutie arbeidsongevallen - OCMW Gent 45,0 1,35 40,0 1,20 35,0 frequentiegraad op het werk 1,05 30,0 ernstgraad op het werk 0,90 25,0 0,75 20,0 0,60 15,0 0,45 10,0 0,30 5,0 0,15 0,0 0,00 2002 2003 2004 2005 2006 FG • 2007 werkjaar 2008 2009 2010 2011 WEG Sinds 2005 daalt stelselmatig het aantal ongevallen en de ernst ervan. Dat is te danken aan de voortdurende inspanningen van de Dienst Preventie en Bescherming. Voorbeelden hiervan zijn: ♦ jaarlijkse plaatsbezoeken: de dienst veiligheid bezoekt, samen met Arista, jaarlijks alle OCMW-diensten. We geven adviezen om de arbeidsplaats veiliger in te richten en maken hiervan een rapport op. ♦ adviezen over het wegnemen van onveilige toestanden en veiligheidsadviezen rond risicovolle situaties op de diensten;. ♦ veiligheidsinstructies meedelen en op het intranet plaatsen zodat alle personeelsleden die kunnen raadplegen. • Het aandeel van de weg-thuis/werk ongevallen blijft rond 30 % van het totaal aantal ongevallen schommelen, maar het aandeel in afwezigheden ligt bijna even hoog als voor de ongevallen op het werk. Dit is het gevolg van een periode met gevaarlijk gladde wegen, waardoor enkele ongevallen zich voordeden op de weg van en naar huis, met ernstige gevolgen. • Om het aantal ongevallen bij art.60 personeel te doen dalen werden heel wat inspanningen geleverd. Zo worden er risicoprofielen opgemaakt voor alle art.60 functies, zijn er verantwoordelijken voor veiligheid binnen de diensten waar de art.60 medewerkers tewerkgesteld zijn, wordt er opleiding voorzien op de werkvloer (samen met IDEWE), enz. • Bij de Sociale Dienst is er een opvallende daling van het ongevallen. Dit is vermoedelijk te verklaren door een betere samenwerking en afstemming met Ethias, waarbij er ondermeer een scherper onderscheid wordt gemaakt tussen arbeidsongevallen en kleinere incidenten. 351 Werkjaar 2011 2454 Soort Aantal ongevallen > 1dag verlet arbeidsongeval Departement SD Sociale Dienstverlening FM Facility Management FI Financiën HR Human Resources OZ Ouderenzorg BO Bestuursorganisatie VZW VZW en externen Eindtotaal Verhouding sport-weg-werk Afwezigheden > 1dag verlet Departement op sportdag 1 1 2 2,8% Fg = frequentiegraad op weg van/naar werk 7 1 op het werk 1 1 1 5 1 8 22 30,6% 16 1 28 48 66,7% op weg van/naar werk op het werk Uren blootstelling 1.129.037,47 uur 106.495,41 uur 47.574,58 uur 93.352,11 uur 1.196.665,52 uur 136.672,03 uur 538.611,21 uur 3.248.408,32 uur Soort arbeidsongeval op sportdag Alg.Maatschap.Dienstverlening 15 dagen Facility Management 7 dagen Financiën Human Resources 155 dagen OZ BO Ouderen en Thuiszorgbeleid Secretariaat 310 dagen 11 dagen VZW VZW en externen 15 dagen 133 dagen 22 dagen 1,7% op het werk 1,8 18,8 21,0 0,0 13,4 7,3 52,0 15,4 Weg = werkelijke ernstgraad SD FM FI HR Eindtotaal Verhouding sport-weg-werk Eindtotaal 9 2 2 0 21 2 36 72 624 dagen 47,3% Eindtotaal 172 dagen 2 dagen 76 dagen 83 dagen 28 dagen 43 dagen 0 dagen 450 140 dagen dagen 12 dagen 23 dagen 548 415 dagen dagen 1.319 673 dagen dagen 51,0% 352 FTE op het werk 675,26 63,69 28,45 55,83 0,02 0,78 0,59 0,00 715,71 81,74 0,12 0,09 322,14 0,77 1942,83 0,21 b. Agressiepreventie en opvolging. In 2011 werden in totaal 45 agressieaangiften geregistreerd. In alle gevallen ging het om verbaal geweld, in 8 gevallen gekoppeld met fysieke agressie. In die 8 gevallen werd politieassistentie gevraagd. In 2010 noteerde de dienst Veiligheid 39 aangiften van agressie. De stijging in 2011 is het gevolg van een verhoogde registratie door onze medewerkers, onder het motto ‘agressie mag niet lonen’. We stellen ook een grotere frustratie bij de cliënten vast, door een veel nauwgezetter optreden van diensten. We moesten het agressielokaal 11 keer gebruiken. De hiërarchische lijn volgt elk agressievoorval nauwgezet op. Waar nodig en nuttig is er ondersteuning door interne diensten. In 2 gevallen deden slachtoffers een beroep op psychologische hulp. Agressieaangiften OCMW Gent aa fte ngi l aa a t n s 40 35 30 25 20 15 verbaal sterk 10 verbaal matig verbaal licht 5 fysiek sterk 0 soort agressie 2007 fysiek matig 2008 2009 werkjaar fysiek licht 2010 2011 PHJ/MV 353 Hierbij een overzicht van de agressievoorvallen die aangegeven werden in de loop van 2011. Alle medewerkers die in contact staan met cliënten en zo een risico op agressie lopen, krijgen allen opleiding over het agressieprotocol bij het begin van hun loopbaan en worden jaarlijks uitgenodigd op een terugkom-moment. Locatie 1. Wonen: 2. Wb St.Amandsberg: 3. OTC: 4. Financiën: 5. Vreemdelingen: 6. Energiecel: 7. Wb Gent Noord: 8. Wb Gent Zuid : 9. Wb Brugse Poort 10. Wb Bloemekenswijk: 11. Wb Ledeberg: Locatie/aantal aangegeven incidenten 12. Wb Nieuw Gent : 13. Onderbergen : Totaal = Politieinterventie Aantal aangegeven incidenten 2 2 Man 1 1 3 2 6 5 12 3 1 3 1 3 5 8 2 1 1 3 1 1 Politieinterventie 1 45 8 1 2 4 4 1 2 1 1 1 Man 6 > 30 1 1 1 < 30 2 2 1 Aantal aangegeven incidenten Vrouw Vrouw < 30 5 1 1 35 10 354 Verbaal 2 2 2 2 2 2 2 5 10 2 1 3 2 6 5 12 3 1 ? 1 1 1 > 30 8 Fysiek Verbaal 1 1 2 1 1 Fysiek 6 6 1 ? 35 1 45 1 8 Afvalophaling De Dienst Veiligheid zorgt voor een selectieve afvalophaling. De voornaamste afvalstromen worden hieronder opgesomd. Totaal afval per afvalsoort: OVERZICHT JAARVERSLAG AFVALSOORT Glas Restafval klasse II Papier en karton Luierafval Medisch afval Groenafval Volumecontainers (OTC) Gemengd bouwafval Frituurolie/vet Vertrouw. Pap. Lampen PMD 2006 2007 2008 2009 2010 2011 15 m³ 21.6 m³ 22 m³ 28 m³ 14,6 m³ 369.810 kg 407.395 kg 513.198 kg 364668 kg 286690 kg 57.024 kg 42.455 kg 39.872 kg 35104 kg 39615 kg 95.810 kg 133.458 kg 112.072 kg 112045 kg 168359 kg 64 kg 132 kg 269 kg 157 kg 110 kg 26.600 kg 16.460 kg 8.240 kg 14980 kg 8400 kg 0 0 0 0 0 21.120 kg 9.320 kg 23.540 kg 20360 kg 19820 kg 440 kg 1.081 kg 912 kg 1198 kg 992 kg 16.700 kg 10.381 kg 14.615 kg 17647 kg 14442 kg 0 kg 324 kg 507 kg 0 kg nvt 0 kg 9.955 kg 9.230 kg 13976 kg 6600 kg 355 84 m³ 170270 kg 38985 kg 152620 kg 211 kg 9280 kg 130060 kg 20860 kg 720 kg 20170 kg 138 kg 8800 kg • In 2011 werd als proef ook voor de Campus Prins Filip het PMD-afval op een 10-tal verschillende plaatsen binnen het gebouw verzameld. • Dit resulteerde in een selectieve ophaling van 15,4 m³ PMD (± 514 kg) dat verder uit de restfractie bleef. • De verhoging van het papierafval is het rechtstreeks gevolg van het verder saneren binnen het Archief en van de schoningsactie van de sociale dossiers. • De daling van de restfractie is het gevolg van een verdere motivatie van de verschillende diensten. • Ook gaat nog meer aandacht naar de terugnameplicht door leveranciers. • De grote hoeveelheid klasse II-afval dat opgehaald wordt met volumecontainers (10 en 20 m³) is afkomstig van diverse ontruimingen van niet OCMW-diensten en woningen. • Voor de selectieve ophaling van papier en karton krijgt het OCMW een jaarlijkse bonus, uitbetaald door VAL-I-PAC, in functie van de opgehaalde tonnages. • Er is een zeer grote toename van de opgehaalde volumes glas en dit doet vragen rijzen. De reden hiervoor gaan we grondig onderzoeken. Zo zal de dienst Veiligheid in de toekomst het volgende nagaan: ♦ Worden de sloten op de afvalbakken overal gebruikt? ♦ Is er sprake van sluikstorten? ♦ Zijn de containers wel gevuld? ♦ Zijn er geen nutteloze aanbiedingen van de ophaler? ♦ Moeten we niet omschakelen naar een lediging op afroep? c. Informatieveiligheid Door permanent overleg met Digipolis en de andere leden van de werkgroep Informatieveiligheid wordt dit onderwerp actueel gehouden. De motivatie veilig te werken bevordert de informatieveiligheid. d. Videobewaking In 2011 deden politiediensten 6 keer een beroep op de geregistreerde beelden in het kader van onderzoeken. e. Risicobeheersing legionellabesmetting Voor de gebouwen waar een beheersplan nodig is, werd dit ook verder opgevolgd door laboanalyses en temperatuurregistraties. Na een grondige controle door de overheidsdiensten werden de beheersplannen, waar nodig, verder verfijnd. f. Sensibilisering veiligheid nieuwkomers Iedere maand neemt de dienst Interne Preventie een deel van de onthaalsessies op zich. Hierbij maakt elke nieuwkomer kennis met de dienst Veiligheid en krijgt hij of zij enkele, direct bruikbare adviezen mee. Grote aandacht gaat naar de preventie van ongevallen. De opleiding vond in 2011 elf keer plaats. 356 g. Aanstelling externe dienst voor preventie en bescherming op het werk De interne dienst Veiligheid nam deel aan de selectieprocedure voor de aanstelling, na offerteaanvraag, van een externe dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk. De keuze viel hierbij op IDEWE. In 2011 werd binnen het OCMW een formeel Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) opgericht, conform de bepalingen uit het welzijnswerk. Dit orgaan is opgericht naast de al bestaande overlegorganen en behandelt de wettelijk voorziene materies. Dit CPBW is, conform de wettelijke bepaling, paritair samengesteld met evenveel afgevaardigden van werknemerszijde als van werkgeverskant. 357 358 Deel 6 AG Stadsontwikkelingsbedrijf 359 360 24 AG SOB cel OCMW OCMW Gent bezit een groot aantal woningen, hoeves, landbouw-, bouw- en industriegronden, gronden in natuurgebied, bossen en laanbomen. Op 17 december 2008 ondertekenden OCMW Gent en het AG SOB een beheersovereenkomst. Deze overeenkomst zorgt ervoor dat AG SOB instaat voor het beheer en de ontwikkeling van dit OCMW-patrimonium, dat gelegen is in België en dat niet in gebruik is door het OCMW Gent zelf, voor de duur van vijf jaar. 24.1 Personeel Het AG SOB wierf op 1 maart 2011 twee nieuwe patrimoniumbeheerders OCMW aan. Midden juni 2011 verliet een patrimoniumbeheerder OCMW het AG SOB. Op 1 december werd een senior patrimoniumverantwoordelijke aangeworven om de cel OCMW te coördineren en te leiden. De patrimoniumbeheerder groenonderhoud OCMW verliet het bedrijf op 15 december 2011. De cel OCMW kon op 31 december 2011 een beroep doen op volgende medewerkers: • senior patrimoniumverantwoordelijke; • patrimoniumverantwoordelijke jurist; • patrimoniumverantwoordelijke projecten; • administratief patrimoniumbeheerder; • technisch/administratief patrimoniumbeheerder. 24.2 Reguliere taken De taken van AGSOB cel OCMW omvatten naast de verkopen onder meer: • opvolging lopende contracten (pacht, erfpacht, opstalrecht, verhuringen, jachtrechten, gedoogzaamheden): in totaal werden er 791 facturen verstuurd; • pachtruil (7 overeenkomsten afgesloten); • informatieverstrekking aan derden; • controle belastingen (onroerende voorheffing, polderbelasting,…); • gebouwenbeheer (in 2011 werden 9 hoeves onderworpen aan een elektrische keuring en werd een bestek voor elektriciteitswerkzaamheden opgesteld); • opvolging betwiste zaken (8 lopende rechtszaken; in 2011 werden 5 zaken afgesloten en 5 nieuwe aanhangig gemaakt); • onderhoud van laanbomen en bossen (2 houtkappingen in 2011); • administratief beheer van de schadegevallen (4 verzekeringsdossiers). 361 24.3 Opbrengsten, kosten en investeringen: Volgende inkomsten werden gefactureerd voor erfpacht, opstalrecht, pacht, huur, jachtrechten, gedoogzaamheden en verkoop van hout: Erfpacht: Opstalrecht: Pacht: Huur: Jachtrechten: Gedoogzaamheden: Verkoop Hout: Totaal: 2011 8.986,74 euro; 250,00 euro; 681.843,92 euro; 45.751,49 euro; 39.514,72 euro; 128,41 euro; 21.148,40 euro; 797.623,68 euro 2010 4935,80 euro 0,00 euro 619.783,83 euro 42.680,00 euro 33.417,45 euro 128,41 euro 0,00 euro 700.945,49 euro In 2011 werden onroerende goederen verkocht voor een totaal bedrag van 4.703.817,37 euro. Bij de openbare verkopen lag de verkoopsprijs gemiddeld 27,43% hoger dan de schattingswaarde, in 2010 lag dit 24,68% hoger. In 2010 was de totale verkoopsopbrengst 3.710.602,24 euro. Enkele grotere verkopen waren: • de onderhandse verkoop van bouwgronden in Evergem en Waarschoot aan de sociale huisvestingsmaatschappij Volkshaard CVBA voor een totaal bedrag van 1.376.000,00 euro; • de onderhandse verkoop van bouwgrond aan de gemeente Assenede voor een bedrag van 885.500,00 euro; • de openbare verkoop van woningen Acaciastraat 3 te Gent (97.500,00 euro), Hospitaalstraat 7 te Gent (358.000,00 euro) en Kerkstraat 63 te Evergem (317.000,00 euro); • de openbare verkoop van bouwloten van de verkavelingen ’t Veldeken in Waarschoot (2 loten voor in totaal 310.420,00 euro) en Oordegemsesteenweg in Wetteren (5 loten voor in totaal 467.000,00 euro). Het honorarium, dat werd aangerekend aan het OCMW voor de verkopen in 2011, bedroeg 37.993,97 euro. In 2010 was dit 12.245,02 euro. De directe kosten (onderhoudswerkzaamheden, nutsvoorzieningen,…) voor het beheer van het patrimonium bedroegen 136.403,14 euro. In 2010 was dit 117.171,22 euro. Volgende gebouwen heeft het OCMW Gent in 2011 aangekocht na beëindiging van erfpacht en pacht: • Zwaantje 70 in Evergem (kosteloze overname); • Zwaantje 72 in Evergem (kosteloze overname); • Deurlestraat 10 in Nazareth (3.750,00 euro); 362 • Kerkstraat 63 in Evergem (40.625,00 euro), dit gebouw met bijhorende grond werd op 12 december 2011 openbaar verkocht voor 317.000,00 euro. 24.4 Ontwikkelingsdossiers: In 2011 werden bouwloten van twee ontwikkelingsdossiers verkocht: 2 van de 4 bouwloten van de verkaveling ’t Veldeken in Waarschoot en 5 van de 9 bouwloten van de verkaveling Oordegemsesteenweg in Wetteren. De resterende loten worden eind 2012, begin 2013 openbaar te koop aangeboden. In 2011 werd een akkoord bereikt met Tercasa nv voor de verkoop van grond in de Collemanstraat in Sint-Gillis-Waas, gelegen in woonuitbreidingsgebied. Voor de volgende ontwikkelingsdossiers werd in 2011 een verkavelingsvergunning en/of attest van verkoopbaarheid verkregen: • Sint-Gillis-Waas, Gentstraat: de verkavelingsvergunning voor 6 bouwloten werd medio 2011 verkregen. De opgelegde werkzaamheden werden in september 2011 opgeleverd en er werd een attest van verkoopbaarheid afgeleverd door de gemeente Sint-GillisWaas. Het is de bedoeling om 3 loten in de eerste helft van 2012 op de markt te brengen. • Deinze, Kouter: er werd een verplicht archeologisch onderzoek uitgevoerd en de verkaveling werd op de riolering aangesloten. Eind 2011 werd het verkoopbaarheidsattest verkregen. De verkoop van de 6 bouwloten is gepland voor 2012. • Sint-Amandsberg, Albrecht Rodenbachstraat: in de eerste helft van 2011 werd de verkavelingsvergunning voor 4 bouwloten afgeleverd. Er werd een akkoord gesloten met de pachter om de percelen vroegtijdig te verlaten. TMVW gaat de opgelegde werkzaamheden in maart 2012 uitvoeren. De verkoop kan plaatsvinden in de loop van 2012. • Kaprijke, Kleemstraat: de lasten opgelegd in de verkavelingsvergunning werden gerealiseerd. Het was echter nog niet mogelijk om een akkoord te sluiten met de gemeente Kaprijke met betrekking tot de onterechte grondinname. Voor de volgende ontwikkelingsdossiers werden in 2011 noodzakelijke stappen ondernomen voor het verkrijgen van een verkavelingsvergunning en/of attest van verkoopbaarheid: • Lochristi, Nieuwstraat: we hebben de verkavelingsaanvraag voor 6 bouwloten voorbereid. Deze loten kunnen verkocht worden in 2013. In samenwerking met een private partner wordt ook een tweede verkaveling uitgewerkt in de Nieuwstraat. In september 2011 werd er een consensus bereikt met de gemeente Lochristi over het verkavelingsontwerp. Nu worden er stappen ondernomen om de sociale last in te vullen en de overeenkomst met de private partner te vernieuwen. • Sint-Gillis-Waas, Molenstraat: eind 2011 werd er een verkavelingsaanvraag ingediend voor een verkaveling van 8 loten langs de Molenstraat in Sint-Gillis-Waas. We plannen deze loten op de markt te brengen in 2013. • Ninove, Aardeweg-Perrestraat: eind 2011 was er een akkoord met de sociale huisvestingsmaatschappij Denderstreek dat zij de sociale last, opgelegd in het Grond- en Pandendecreet, invult. Nu moet er nog een ontwerper voor de riolering aangesteld worden. Zodra er een ontwerp van de riolering is, kan de aanvraag voor de bouwvergunning van de riolering en de verkavelingsaanvraag ingediend worden. De 363 vergunningen kunnen in de loop van 2012 worden aangevraagd. Na het verkrijgen van de nodige vergunningen moeten de werkzaamheden uitgevoerd worden. Het verkrijgen van de vergunningen is gepland voor najaar 2012 en de realisatie voor 2013-2014. • Assenede, Kloosteraprilstraat: in juli 2011 werd een samenwerkingsovereenkomst goedgekeurd tussen OCMW Gent en het AG SOB met het oog op de realisatie van deze verkaveling. Vervolgens werd er een studiebureau aangesteld om een dossier op te stellen voor de stedenbouwkundige aanvraag voor de aanleg van wegenis en riolering. De verkavelingsaanvraag en de aanvraag voor de bouwvergunning voor de wegenis en riolering staat gepland in de eerste helft van 2012. • Assenede, Staakstraat: de gemeente Assenede bepaalde de sociale last voor deze verkaveling van 16 bouwloten. Er werden 4 loten te koop aangeboden aan de sociale huisvestingsmaatschappij cvba Wonen en vervolgens aan de VMSW. Met geen van beide werd er een akkoord bereikt. Het invullen van de sociale last is essentieel om een verkavelingsvergunning te kunnen aanvragen. We proberen om via een alternatief aanbod toch de sociale last in te vullen. De pacht op deze grond moet nog beëindigd worden. De verkoop staat gepland voor 2013-2014. 24.5 Windmolens Vier van de zes overeenkomsten die in 2010 zijn afgesloten met de ontwikkelaars van windparken, zijn vervallen in de loop van 2011. De opschortende voorwaarden werden niet vervuld binnen de vooropgestelde termijn omdat de vergunning werd geweigerd of omdat de ontwikkelaar geen akkoord kon bereiken met de pachter. Storm Management NV kreeg in 2011 een vergunning voor één van de twee geplande windmolens in Wachtebeke. Op het einde van het jaar werd gestart met de voorbereidende werkzaamheden voor de bouw van windturbine 1 in Wachtebeke. De turbine moet operationeel zijn na de zomer van 2012. Het dossier voor windturbine 2 wordt verder voorbereid. 364
© Copyright 2024 ExpyDoc
