Jaarverslag
2010
H
Inhoud
1
p
H
3
2
H
p
De stagnerende
koopmarkt, een stijging in
het aantal woningzoekenden
en de druk op de sociale
huurmarkt. Maar ook
onderwerpen als het
strategisch voorraadbeleid
en wijziging strategielabel
komen aan de orde in
‘kwaliteit van wonen’.
4
4
p
15
Bestuursverslag
Actium en de Governancecode ­Woningcorporaties
H
Verslag van de raad van commissarissen
3
p
H
8
We hebben in 2010 tal van activiteiten
ondernomen op het gebied van nieuwbouw
en herstructurering, het onderhoud van de
woningen en de verkoop van woningen.
In ‘Realiseren, verhuren, onderhouden en
verkopen van woningen’ leest u hier alles over.
5
Kwaliteit van wonen
p
19
Realiseren, verhuren en verkopen van woningen
Leefbaarheid
Wonen en zorg
H
Betrekken van bewoners bij beleid en beheer
Financieel beleid
Interne organisatie
7
Een goed aanbod
van zorgvoorzieningen
vinden we belangrijk.
We doen dit op ver­
schillende plaatsen
en op verschillende
manieren. In ‘Wonen
en zorg’ leest u waar
projecten gestart en/of
gerealiseerd zijn.
Jaarrekening
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
H
Accountantsverklaring
p
9
52
p
6
31
H
p
Samenwerken is voor ons erg
belangrijk. We informeren
huurders en woningzoekende
zo goed mogelijk over ont­
wikkelingen en voor­zieningen.
In ‘Betrekken van bewoners
bij beleid en beheer’ leest
u hoe wij dit doen.
8
35
50
H
p
H
Actium is actief in een relatief groot
werkgebied. Elk gebied heeft zijn eigen
kenmerken en vraagstukken. Om betrokken
te blijven met wat er speelt in een bepaalde
wijk of gebied werken we nauw samen met
partners. U treft in ‘Leefbaarheid’ informatie
over onder meer gebiedsgericht werken,
buurtbemiddeling onze actiedag en ‘Bouwen
aan de Buurt’.
11
p
48
H
10
p
41
p
33
p
27
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Bestuursverslag
In dit jaarverslag over 2010 leggen we verantwoording af over ons werk bij Actium. Dat gaat over
begrote en verwachte werkzaamheden, maar ook over werkzaamheden waarin we in de begroting
geen of minder rekening hebben gehouden. Want ook bij ons blijkt de praktijk soms sterker
dan de leer. Daar komt bij dat in onze nog jonge organisatie de leercurve in het hanteren van
de begrotingscyclus – ondanks bereikte positieve resultaten – ruimte in zich heeft voor verdere
verbetering.
In formele zin leggen we verantwoording af over de volgende aandachtsvelden:
■ de kwaliteit en beschikbaarheid van woningen;
■ de leefbaarheid;
■ wonen en zorg;
■ het aanbieden, verhuren en vervreemden van woningen;
■ het betrekken van bewoners bij beleid en beheer;
■ het financieel beleid.
In de feitelijke betekenis hiervan gaat het om de uitvoering van wat we ons hebben voorgenomen in
het Activiteitenoverzicht 2010 en van wat we in het Bedrijfsplan 2009-2012 aan beleidskader hebben
vastgelegd.
Voorgenomen en uitgevoerd is de invoering van het nieuwe woonruimteverdeelsysteem. Het
blijkt adequaat te werken en in het gebruik goed te bevallen. Ook is succesvol gestart met de
tweejaarlijkse leefbaarheidsprijs ‘Bouwen aan de Buurt’, waarvoor een bedrag van € 75.000,beschikbaar is gesteld. In het verbeteren van de energieprestaties van onze woningen - met
energielabel C als doelstelling - hebben we een belangrijke voortgang gemaakt. En ruim 2000
woningen kregen in 2010 een veiligheidscheck, onder gelijktijdige plaatsing van rookmelders.
Voor de interne organisatie is de geboekte vooruitgang met het nieuwe primaire informatiesysteem
van belang. Vlak voor de kerstdagen is het nieuwe systeem live gegaan. Dat is enkele maanden
later dan oorspronkelijk gepland. Hierdoor kan de volledige invoering pas in de loop van 2011
gerealiseerd worden. In 2010 is de kwaliteit en de werking van de planning- en controlcyclus sterk
verbeterd. Daarmee konden we de doelstellingen in het risicobeheer beter bereiken.
Verder kenmerkt 2010 zich door een nog steeds grote vraag naar onze huurwoningen. Het aantal
nieuw ingeschreven woningzoekenden bedraagt 3200 in 2010. Een aanzienlijke stijging ten opzichte
van 2009. In dat jaar was het nieuw aantal ingeschreven woningzoekenden 1900. Tegelijkertijd waren
er minder opzeggingen bij een blijvend lage leegstand. In ronde en ruwe getallen is de mutatiegraad
gezakt van 10% in 2008 via 9% in 2009 naar 8% in 2010. Een huurwoning van Actium blijkt niet
alleen gewild voor woningzoekenden, maar ook voor huurders om te houden. Al met al bleef de
gemiddelde wachttijd liggen op iets meer dan 2,5 jaar.
De verkoop van bestaande huurwoningen bleef met 114 achter bij het begrote aantal van 135. In de
huidige marktomstandigheden blijkt dit het maximaal haalbare te zijn. Het negatieve vertrouwen
van de woonconsument en de doorlopende discussie over hypotheekrenteaftrek bemoeilijken
de verkoopkansen nog steeds. In onze regio hebben we hier eerder meer last van dan minder.
Het gemak waarmee in de politiek en in de publiciteit wordt gesproken over het verhogen
van verkoopaantallen bij woningcorporaties steekt hier schril bij af. Voor de ontwikkeling van
nieuwbouwwoningen ten behoeve van de verkoop is al eerder gekozen voor een uiterst kritisch en
laag niveau. Actium is nog wel actief in de sfeer van sociale koop, waarbij in 2010 vier woningen
onder koopgarant zijn opgeleverd. Deze waren in 2009 reeds verkocht.
Naast de ontwikkelingen in de markt – een gunstig verlopende huurmarkt en een sterk
teruggevallen koopmarkt – was er in 2010 opnieuw een negatieve invloed van het beleid van
de rijksoverheid op onze volkshuisvestelijke prestaties. Ook onder het nieuwe kabinet kunnen
de huren met niet meer dan de inflatie stijgen en wordt er een verzwaard beslag gelegd op de
financiële middelen (vennootschapsbelasting, heffing projectsteun, bezuinigingen die leiden tot
hogere heffingen van lagere overheden). Op langere termijn tast dit de investeringsruimte voor
nieuwbouw, woningverbetering en leefbaarheid ingrijpend aan. Ook de beslissing van de Europese
Commissie inzake ongeoorloofde staatssteun aan woningcorporaties heeft een beperkend effect
op de investeringsruimte. Eind 2010 is besloten en gecommuniceerd in de bijeenkomsten met
belanghebbenden dat de financiële positie van Actium opnieuw beoordeeld moet worden in 2011 en
dat dit zal leiden tot een plan van aanpak. Onderdeel hiervan is het verbeteren van het bedrijfsresultaat
In dit verslag hebben we de hoofdlijnen van de Governancecode van Actium opgenomen. Deze
tekst vindt u ook op onze website, www.actiumwonen.nl. De financiële resultaten over 2010 zijn
overgenomen uit de jaarrekening.
Met acht gemeenten is in 2010 op regelmatige basis bestuurlijk overleg gevoerd over het
woonbeleid, de leefbaarheid en projectontwikkeling. Dit overleg voltrok zich telkens in een positieve
en constructieve sfeer, gericht op het boeken van concrete resultaten. Dit is ook van toepassing
op het overleg met het bestuur van het huurdersplatform MEVM. In de drie bijeenkomsten met
belanghebbenden in november en december is in een constructieve dialoog gesproken over het
gevoerde en te voeren beleid.
Alles overziend is er in 2010 veel tot stand gebracht. Graag spreek ik mijn grote waardering uit voor
de managers en medewerkers van Actium. Dankzij hun motivatie en inzet is een majeure bijdrage
geleverd aan het naar behoren uitvoeren van de activiteiten en het leveren van de vereiste prestaties.
Verklaring
De directeur van Actium verklaart dat alle uitgaven in het boekjaar 2010 in het belang van de
volkshuisvesting zijn gedaan (conform artikel 26 BBSH). De jaarstukken 2010 zijn opgesteld in
overeenstemming met de Governancecode Woningcorporaties.
Assen, juni 2011
Drs. K. Stol, directeur-bestuurder
p 3
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Actium en de Governancecode W
­ oningcorporaties
Governancecode
Actium onderschrijft de uitgangspunten van de Aedescode en
Governancecode Woningcorporaties.
De Governancecode heeft als doel het vaststellen van normen voor
goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verantwoording en
beheersing. Actium vermeldt elk jaar in haar jaarverslag op welke wijze
zij de principes van de code in het afgelopen boekjaar heeft toegepast
en waar gekozen wordt voor een andere opstelling. Deze tekst staat ook
op de website van Actium, www.actiumwonen.nl. Daarmee is de wijze
waarop Actium de Governancecode toepast voor iedereen toegankelijk.
11
Actium vermeldt op haar website de volgende Governancestukken;
■ Actium en de Governancecode 2010;
■ Integriteitscode;
■ Klokkenluiderregeling;
■ Directiereglement;
■ Reglement raad van commissarissen;
■ Reglement Huurderscommissaris;
■ Profielschets raad van commissarissen;
■ Rooster van aftreden raad van commissarissen;
■ Evaluatie raad van commissarissen;
■ Remuneratierapport;
■ Verslag belanghebbendenbijeenkomsten;
■ Belanghebbendenregister;
■ Governancecode Woningcorporaties.
Inhoud
Governancecode
4
Organisatieschema
4
Raad van commissarissen
4
Het bestuur
4
Tegenstrijdige belangen
5
Beleidsdoelstellingen
5
Horizontale dialoog
5
Interne risicobeheersing- en controlesystemen
5
De externe en de interne accountant
6
Visitatie
6
Organisatieschema
Actium als organisatie bestaat uit een directeur-bestuurder,
een stafafdeling Strategie en Beleid en vier sectoren te weten
Wonen, Onderhoud, Projectontwikkeling en Bedrijfsdiensten. Een
organisatieschema is achterin dit jaarverslag te vinden.
Raad van commissarissen
De raad bestaat uit acht personen. De raad van commissarissen
heeft tot taak toezicht te houden op het bestuur en op de algemene
gang van zaken in de woningcorporatie en de met haar verbonden
ondernemingen. Teven staat zij het bestuur met raad terzijde. De
raad van commissarissen van Actium kent drie commissies: een
selectiecommissie, een remuneratiecommissie en een auditcommissie.
In het verslag van de raad van commissarissen – hoofdstuk 3 van dit
jaarverslag – zijn de taak en werkwijze van de raad van commissarissen
nader beschreven, evenals de wijze waarop de raad van commissarissen
en haar commissies hieraan in 2010 invulling hebben gegeven. Ook dit is
te vinden op de website.
Leden van de raad hebben een maximale zittingstermijn van twaalf jaar
(driemaal voor een periode van vier jaar). Met het oog op de continuïteit
en stabiliteit van de raad in de periode na de fusie, is besloten om
geleidelijk en uiterlijk in 2012 te komen tot een raad waarin alle leden
voldoen aan het gestelde zittingscriterium (artikel III 3.5). In het rooster
van aftreden is en wordt hier uitwerking aan gegeven. Een overzicht vindt
u in het verslag van de raad van commissarissen.
De samenstelling van de raad is zodanig dat de leden ten opzichte
van elkaar, het bestuur en welk deelbelang dan ook onafhankelijk
en kritisch kunnen opereren. De raad hanteert de volgende
onafhankelijkheidscriteria
■ een commissaris mag geen dienstbetrekking hebben gehad met
Actium;
■ een commissaris mag, naast de afgesproken bezoldiging en vergoeding
van kosten, geen andere financiële vergoedingen ontvangen voor de
door de commissaris verrichte werkzaamheden, tenzij dit past in de
normale uitoefening van het bedrijf;
■ een commissaris kan in principe niet in combinatie met de bestuurder
bezoldigd bestuurslid of bezoldigd lid van een raad van commissarissen
zijn bij een organisatie of instelling.
■ In bijzondere gevallen kan van deze criteria worden afgeweken. De
raad moet dan unaniem vaststellen dat de onafhankelijkheid van het
betreffende lid niet in gedrang komt. Hiervan wordt melding gemaakt in
hoofdstuk 3: het verslag van de raad van commissarissen.
Het bestuur
De directie bestaat uit één persoon (= het bestuur). Het bestuur
van Actium is belast met het besturen van de organisatie en is
verantwoordelijk voor het behalen van de doelstellingen van de
organisatie. Hierover legt het bestuur verantwoording af aan de raad van
commissarissen. Het bestuur verschaft de raad van commissarissen
tijdig de benodigde informatie voor de uitoefening van haar taak.
Het bestuur is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante weten regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de
activiteiten van de woningcorporatie. Het bestuur rapporteert hierover
aan en bespreekt de interne risicobeheersings-en controlesystemen
met de raad van commissarissen en zijn auditcommissie. De taken,
p 4
H
2
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
bevoegdheden en verantwoordelijkheden van het bestuur zijn vastgelegd in een door de raad van
commissarissen goedgekeurd directiereglement.
In 2010 zijn de procuratieregeling en het treasurystatuut opnieuw vastgesteld en goedgekeurd door
de raad van commissarissen. In de procuratieregeling is vastgelegd welke (materiële) besluiten
van de bestuurder, waaronder het doen van investeringen vooraf en achteraf ter goedkeuring
aan de raad van commissarissen worden voorgelegd. Tevens is hierin aandacht voor de interne
procuratiebevoegdheden. Het treasurystatuut geldt als gedragscode daar waar het gaat om het
nemen van beslissingen op het gebied van financiering, beleggen, renterisico, liquiditeitenbeheer,
organisatie en informatievoorziening.
In afwijking op het artikel II.2.1 is de benoeming van de huidige bestuurder voor onbepaalde tijd. De
raad van commissarissen hecht hieraan in verband met de continuïteit van de organisatie en het
belang van het uitvoeren van een meerjarig beleidsplan. Het jaarlijkse gesprek met de bestuurder
over het gevoerde beleid en het functioneren van de bestuurder geeft volgens de raad voldoende
waarborg voor een optimale en kwalitatief verantwoorde besturing van de organisatie.
Tegenstrijdige belangen
Iedere vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen de organisatie en de bestuurder wordt
vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van de bestuurder
een rol kunnen spelen, worden vooraf ter goedkeuring aan de raad van commissarissen voorgelegd.
De bestuurder vraagt vooraf goedkeuring aan de raad van commissarissen bij het aanvaarden van een
bezoldigde nevenfunctie die - gezien aard of tijdsbeslag - van betekenis is voor de uitoefening van zijn
taak. In haar jaarverslag doet de raad verslag van de genomen besluiten op dit terrein.
Beleidsdoelstellingen
In de statuten van Actium zijn de volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstellingen
vastgelegd. In het in 2009 uitgebrachte bedrijfsplan 2009-2012 zijn deze verder uitgewerkt. Hierin
is ook aangegeven hoe Actium haar missie, identiteit en volkshuisvestelijke en maatschappelijke
doelstellingen in de samenleving wil verankeren en welke strategie zij hanteert voor het bereiken
van de geformuleerde doelstellingen.
De ambitie van Actium is gericht op onze kernactiviteiten: het bouwen, verhuren en beheren van
woningen en comfortabel wonen, speciaal in het belang van mensen met een bescheiden inkomen.
Speerpunten van beleid voor de periode 2009 - 2012 zijn:
■ w
ijk en dorpsgericht werken;
■ d
e ontwikkeling van nieuwbouw en maatschappelijk vastgoed;
■ d
uurzaamheid en energiebeheer.
Horizontale dialoog
Actium heeft de volgende belanghebbenden met betrekking tot de maatschappelijke en
volkshuisvestelijke missie en doelstelling benoemd:
■ Bewoners (klanten, de huidige en toekomstige afnemers van de producten en dienstverlening, en
andere burgers en hun vertegenwoordigers);
■
■
■
■
■
elevante overheden (provincies, gemeenten);
R
Maatschappelijke organisaties (zorg- en welzijnsorganisaties);
Toezichthouders (CFV);
Woningcorporaties;
Overige (zakelijke) relaties.
Ten aanzien van de maatschappelijke verantwoording houdt Actium als hoofdlijn de jaarlijkse
bijeenkomsten met de belanghebbenden aan. Tijdens deze bijeenkomsten staan (beoordeling
van) het bedrijfsplan en het voor dat en het komende jaar geldende Activiteitenplan centraal
en komt de zogenaamde horizontale beleidsbeïnvloeding optimaal tot zijn recht. Daarnaast is
er met de verschillende belanghebbenden op periodieke momenten in het jaar afstemming
en overleg over diverse beleidsonderwerpen en terreinen. Het verslag van de jaarlijkse
belanghebbendenbijeenkomsten en een overzicht van de belanghebbenden staat op de website,
www.actiumwonen.nl.
Interne risicobeheersing- en controlesystemen
Het bestuur is verantwoordelijk voor de interne risicobeheersing- en controlesystemen en
het bespreken van risico’s en de impact van mogelijke incidenten. In de jaarlijkse notitie
‘risicomanagement en informatievoorziening’ zijn het risico vanuit de rijksoverheid, het marktrisico,
het projectrisico, het renterisico, het omgevingsrisico en het interne organisatierisico omschreven.
Voor Actium zijn in 2010 de belangrijkste componenten van de interne beheersing- en
controlesystemen:
■ AO/IC. Het intern controleplan heeft tot doel de juistheid, tijdigheid en volledigheid van financiële
vastlegging te borgen. Verder zorgt het plan voor afdekking van risico’s op oneigenlijk gebruik
van middelen van Actium. Ook wordt gelet op de naleving van relevante wet- en regelgeving.
Maandelijks wordt er over de interne controles gerapporteerd aan het bestuur. De werkprocessen
zijn leidend geweest bij de inrichting van het nieuwe primaire systeem. In overleg met de
accountant zijn application controls benoemd en ingericht. De autorisatieregeling is leidend bij
het toekennen van bevoegdheden in het primaire systeem. Er wordt gewerkt met zogenaamde
functieprofielen. De controller beheert deze.
■ Kwaliteitszorg en zelfevaluatie. In 2010 is er door KWH een klanttevredenheidsonderzoek
uitgevoerd en afgerond. Eind 2010 zijn er voorbereidingen getroffen zodat Actium zich in 2011 kan
laten visiteren. In 2010 is tevens een start gemaakt met een algeheel controle- en auditplan voor
de werkprocessen van Actium en de autorisatieregels zijn verder aangescherpt. Daarnaast zijn de
doelstelling en prestaties met betrekking tot de fusie geëvalueerd.
■ Integriteitbeleid. Actium werkt sinds 2008 met een integriteitcode en een klokkenluiderregeling.
Beide zijn te vinden op de website van Actium, www.actiumwonen.nl. De integriteitcode is door
alle medewerkers ondertekend en verstuurd aan zakelijke relaties. In 2010 zijn geen meldingen
van schending van integriteit gedaan.
p 5
H
2
H
1
H
2
H
3
■
■
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
lachten- en geschillenafhandeling. De in 2009 formeel ingestelde Geschillenadviescommissie
K
(in de zin van artikel 16 van het BBSH) beschikt over een eigen reglement en maakt
jaarlijks een verslag van haar activiteiten. Het reglement en het jaarverslag 2010 van de
commissie staan op de website. Het bestuur heeft in principe eenmaal per jaar overleg met
de Geschillenadviescommissie. Hierin komen eventuele suggesties tot bijstelling van het
beleid aan de orde. Minimaal een keer per jaar doet het bestuur verslag van het werk van de
Geschillenadviescommissie aan de raad van commissarissen.
Systeem van periodiek monitoren en rapportering (P&C cyclus).
De externe en de interne accountant
De raad van commissarissen benoemt de externe accountant en besluit elk jaar tot een beschreven
opdrachtverlening. Eens in de vier jaar besluit de raad over continuering of stopzetting van de
relatie met de zittende accountant op basis van de beoordeling over het functioneren in de diverse
entiteiten en capaciteiten. De bestuurder verleent opdracht tot het uitvoeren van werkzaamheden
die niet op het controlegebied liggen van de externe accountant. Dit wordt achteraf ter goedkeuring
aan de raad van commissarissen voorgelegd. Het bestuur en de auditcommissie rapporteren
jaarlijks afzonderlijk van elkaar over ontwikkelingen in relatie met de externe accountant.
De externe accountant woont de vergadering van de raad van commissarissen bij waarin de
jaarrekening wordt vastgesteld en goedgekeurd. Volgens artikel 2:393 lid 4 van het Burgerlijk
Wetboek brengt de accountant verslag uit van zijn bevindingen met betrekking tot de controle van de
jaarrekening en de daaraan gerelateerde controles.
Actium heeft geen interne account maar wel een controller. De controller functioneert onder
verantwoordelijkheid van het bestuur. De controller heeft toegang tot directie en raad van
commissarissen. De controller woont de vergaderingen van de auditcommissie bij en is aanwezig bij
de vergaderingen van de raad van commissarissen.
Visitatie
Het bestuur ziet het inzetten van visitatie als een nuttig instrument in de beleidscyclus. Visitatie
heeft een opbouwende waarde voor de te voeren strategie en kan het functioneren van Actium
verrijken met de verworven inzichten. Het bestuur is geen voorstander van het verplichtende
karakter van visitatie; de aard en het karakter van dit instrument verdragen zich slecht met de
verplichting tot gebruik. Bepaald is om in 2011 een visitatie te laten plaatsvinden. Hierdoor heeft
Actium voldoende tijd om als fusiecorporatie uitwerking te geven aan haar bedrijfsplan en zich
op passende wijze als nieuwe organisatie te laten visiteren. Actium heeft in 2010 een verzoek tot
dispensatie ingediend bij het bestuur van Aedes en de Aedes Codecommissie.
p 6
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Verslag van de raad van commissarissen
Algemeen
In dit jaarverslag legt de raad van com­mis­saris­sen, als onderdeel van een
maat­schap­pelijk ondernemende organisatie, pu­blieke­lijk verantwoording
af over de wijze waarop zij invulling heeft gegeven aan de uitvoering van
haar taken en bevoegdheden in het afgelopen jaar. Als toezichtkader voor
het uit­oefenen van haar taken heeft de raad van com­mis­saris­sen onder
andere gehanteerd:
■ het BBSH;
■ het bedrijfsplan 2009-2012;
■ het activiteitenoverzicht 2010;
■ de begroting 2010 en de meerjarenbegroting;
■ normen over de financiële continuïteit zoals vastgelegd in de notitie
‘visie op het eigen vermogen’.
11
Inhoud
Algemeen
8
Taak
8
Werkwijze en activiteiten
8
Zelfevaluatie 9
Onafhankelijkheid raad van commissarissen
9
Tegenstrijdige belangen
9
Deskundigheid en samenstelling raad van commissarissen 9
Benoemingen en afscheid
10
Activiteiten Commissies 2010
10
Bezoldiging raad van commissarissen
11
Vergoedingen en budget raad van commissarissen
11
Bezoldiging directeur-bestuurder
11
Rechtspositie en bezoldiging bestuur
11
Toetsingskader raad van commissarissen
12
Besluitvormingsproces en risicobeheersing
12
Toezicht raad van commissarissen
12
Bestuursaansprakelijkheid
13
Goedkeuring van de jaarstukken
13
Dit toezichtkader is door de raad van commissarissen in 2010 gebruikt bij
het nemen van beslissingen, het beoordelen van bestuursvoorstellen en
de bewaking van de realisatie van de corporatiedoelstellingen.
commissarissen, dat op 7 september 2009 opnieuw is vastgesteld. Dit
reglement bevat onder andere een profielschets voor leden van de raad,
afspraken over herbenoemingen, schorsing en/of ontslag van leden van
de raad, onverenigbaarheden en taken van de raad.
Werkwijze en activiteiten
vergaderingen
In 2010 heeft de raad negen keer vergaderd. Bij de vergaderingen waren
in de regel alle leden van de raad van commissarissen en de directeurbestuurder aanwezig. De vergadering worden ook bijgewoond door leden
van de directieraad en de controller. Daarnaast heeft er een vergadering
plaatsgevonden met de ondernemingsraad, waarin de algemene gang
van zaken is besproken. Ook heeft de raad van commis­saris­sen overleg
gevoerd met het huurdersplatform MEVM. Op deze wijze laat de raad zich
zowel mondeling als schriftelijk informeren om de toezichthoudende taak
goed te vervullen.
besluitvormingsproces
Taak
De raad van commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het
bestuur en op de algemene gang van zaken in de woningcorporatie en de
met haar verbonden ondernemingen. De raad staat het bestuur met raad
ter zijde.
De raad van commissarissen houdt onder andere toezicht op:
■ realisatie van de doelstellingen van de corporatie;
■ realisatie van de volkshuisvestelijke opgaven;
■ strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de corporatie;
■ opzet en werking van de interne risicobeheersing- en
controlesystemen;
■ kwaliteitbeleid;
■ kwaliteit van de maatschappelijke verantwoording;
■ financieel verslaggevingsproces;
■ naleving van toepasselijke wet- en regelgeving.
Dit toezicht strekt zich tevens uit tot de met de corporatie verbonden
ondernemingen.
Om een goede invulling aan deze toezichtstaak te geven is het van belang
dat de raad onafhankelijk functioneert en dat in de besluitvorming
mogelijke risico’s goed worden overwogen.
Het besluitvormingsproces is aan regels gebonden. Besluiten kunnen
alleen dan worden genomen als een onderwerp bij oproep is geagendeerd.
Alle besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van de
stemmen. De raad heeft de besluitvormingsregels toegepast.
activiteiten
De raad van commissarissen heeft in 2010 onder andere de volgende
activiteiten ondernomen:
■ excursie door het werkgebied;
■ bijwonen bijeenkomsten van Aedes Kennisnetwerk Drenthe –
Groningen;
■ bijwonen bijeenkomsten van de Vereniging van Toezichthouders in
Woningcorporaties (VTW);
■ interne themabijeenkomst over resultaten KWH meting, SVB,
Personeelsbeleid, Tax Control Framework, strategische afwegingen bij
informatietechnologie en Fiscale beheersing.
■ Deze activiteiten dragen bij aan de kennis van de raad van
commissarissen met betrekking tot ontwikkelingen die spelen binnen
Actium in relatie tot de sector.
informatie en ontwikkelingen
De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de raad
van commis­saris­sen zijn in artikel 12 van de statuten van Actium
omschreven. Dit is verder uitgewerkt in het reglement voor de raad van
Om de juiste besluiten te kunnen nemen is het voor de raad van belang op
de hoogte te blijven van belangrijke informatie en ontwikkelingen binnen
en buiten de organisatie. De raad maakt gebruik van informatie van:
p 8
H
3
H
1
H
2
H
3
■
■
■
■
■
■
■
■
■
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
et bestuur, bijvoorbeeld directieraadstukken en periodieke rapportages;
h
de belangenvereniging van woningcorporaties Aedes;
ministerie BZK;
de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW);
het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV);
de Ondernemingsraad (OR);
huurdersorganisaties/de Woonbond;
een introductieprogramma voor nieuwe commissarissen;
diverse media.
besluiten
De raad heeft in 2010 onder meer besluiten genomen over/goedkeuring gegeven aan:
■ (meer)jarenbegroting en activiteitenoverzicht 2011;
■ jaarverslag en financiële jaarstukken 2009;
■ reglement remuneratiecommissie, auditcommissie, selectiecommissie;
■ profielschets, samenstelling RvC, benoeming voorzitter en vice voorzitter, honoreringscode
commissarissen, honorering voorzitter, vice voorzitter en commissarissen 2011, vrijwaring
en vrijtekening voor commissarissen, rooster van aftreden RvC, samenstelling commissies,
verklaring integriteit en onderzoek referenties RvC, introductieprogramma RvC; beoordeling
functioneren bij herbenoeming
■ interne regelingen: procuratieregeling, treasurystatuut en treasury jaarplan 2011,
calculatiestatuut, risicomanagement en informatievoorziening;
■ hoofdlijnen Governance ‘Actium en de governance code woningcorporaties,
■ remuneratierapport, sectorbrede beloningscode bestuurders woningcorporaties en
functiecontract/bezoldiging directeur-bestuurder;
■ opdracht accountantscontrole jaarrekening 2010;
■ plan van aanpak visitatie 2011
■ opzet belanghebbenden bijeenkomsten 2010;
■ visie op eigen vermogen;
■ opzet tot evaluatie fusie
■ jaarverslag Geschillenadviescommissie, rooster van aftreden leden Geschillenadviescommissie;
■ beslisdocument strategisch voorraadbeleid;
■ Bijdrage stichting Farkas, Jaarrekening Dingspel Assen BV, Jaarstukken 2009 De Made
Participatie BV
■ Initiatiefdocumenten: renovatie/restauratie vier woningen Donkerbroek, nieuwbouw De
Priensenije te Ruinen, vier huurwoningen Berggierslanden Meppel, Kerkdijk Ansen, Centrumplan
Nijeveen, herstructurering Hoogersmilde, nieuwbouw Beurtschip fase C en dienstencentrum
Smilde, nieuwbouw dertig woningen Peize, aankoop achttien appartementen Lila Assen, 22
eengezinswoningen melkweg Oosterwolde, 29 woningen het Vledder Meppel, 42 appartementen
en algemene ruimte Jan Fabriciusstraat Assen, nieuwbouw locatie Carre Roden, Hart van Havelte,
nieuwbouw locatie Brinkhofweide Norg, twaalf woningen Kooimanstraat Wilhelminaoord;
■ Package deal gemeente Noordenveld;
■
■
■
■
■
v erlenging intentieovereenkomst Havenkwartier;
grondruil Haulerwijk;
aankoop woonwagenstandplaatsen en huurwoonwagens Gemeente Westerveld;
meerwerk complex zes;
energie investeringsaftrek en EPDB werkzaamheden.
De volgende zaken zijn in 2010 besproken:
■ kwartaalrapportages;
■ CIP (Corporatie in Perspectief) samenvatting 2010 beoordeling Actium door CFV;
■ prestatieoordeel BZK;
■ rapport Lessons Learned (voorbereid in werkgroepverband);
■ regeerakkoord.
Zelfevaluatie
In een besloten vergadering aan het einde van 2010 heeft de raad stilgestaan bij haar eigen
functioneren. De zelfevaluatie vond plaats onder begeleiding van een extern adviseur en met
externe secretariële ondersteuning. De raad waardeert haar functioneren voor het zittingsjaar
2010 gemiddeld met een 7,1 (op een schaal van 1 tot 10). Van de verbeter- en actiepunten voor
2011 krijgen het aanscherpen van de rol en taak van de commissaris en aan de focus op de langetermijn-strategische/beleidsmatige onderwerpen prioriteit. Het verslag van de evaluatie is geplaatst
op de website van Actium, www.actiumwonen.nl.
Onafhankelijkheid raad van commissarissen
De samenstelling van de raad is zodanig dat de leden ten opzichte van elkaar, het bestuur en welk
deelbelang dan ook in 2010 onafhankelijk en kritisch hebben geopereerd.
Alle leden van de raad hebben een verklaring van onverenigbaarheid van belang ondertekend.
Daarnaast heeft de raad uitdrukkelijk vastgesteld dat de raad als geheel en elke commissaris
individueel voldoet aan de onafhankelijkheidseis van de Governancecode Woningcorporaties.
Tegenstrijdige belangen
Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Actium en (leden van) de raad van
commissarissen is in 2010 vermeden. Er hebben zich in het verslagjaar geen transacties voorgedaan
waarbij sprake was van tegenstrijdige belangen.
Deskundigheid en samenstelling raad van commissarissen
Binnen de raad is op dit moment de ervaring in en de kennis van alle gebieden zoals omschreven
in de profielschets aanwezig. De raad heeft in 2010 bijeenkomsten georganiseerd waarin de
deskundigheid van de raad op peil is gehouden. Ook zijn bijeenkomsten bezocht die bijdragen aan de
kennisontwikkeling van (individuele leden van) de raad.
p 9
H
3
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Per 31 december 2010 was de Raad van commissarissen van Actium als volgt samengesteld:
Naam
Functie
Profiel/
specialisatie
De heer G.J. Eerland
(1947)
Voorzitter
(voordracht
huurders)
Volkshuisvesting
(politiek)
Financieel –
economisch
Mevrouw
J. Daling-Feijen
(1950)
Vice-voorzitter
Volkshuisvesting
(politiek)
Financieel/
beleidsmatig
Mevrouw
E.M.M. van Dinteren
(1946)
Lid
(voordracht
huurders)
Sociaal
-economisch
Maatschappelijk
met ervaring in
zorg en welzijn
De heer
W. Nekeman (1943)
Lid
Bedrijfskundig/
organisatiekundig
De heer
J.N.M. Verhaar (1950)
Lid
Volkshuisvesting/
vastgoed
(technisch)
Beroep
Nevenfuncties
Benoemd
1e keer
Herbenoeming
Benoemd
tot
Voorzitter
RvT Centrale
Huisartsendienst
Drenthe
2004
Juli 2008
Juni 2012
2003
Januari 2011
December 2014
2004
Januari 2010
December 2013
Vrijwilliger
Voedselbank
1995
Juli 2008
December 2011
Secretaris Dorpsraad
Smilde 2003
Juli 2008
December 2011
PR -adviseur
Adviseur milieu
en ruimtelijke
ordening
Gemeente
Groningen
Voorzitter Veilig
Verkeer Midden
Drenthe
Lid
De heer
W. Urlings (1950)
Lid
Sociaal –
economisch
(maatschappelijk)/
bedrijfskundig/
organisatiekundig
Interimmanager
Lid RvT Caleidoscoop
Bestuur/ financiën
Maatschappelijk onder­
nemer
Waarnemend
burgemeester
gemeente Dalfsen
Remuneratiecommissie
2008
Juli 2008
December 2011
Bestuurslid Museum
Willem van Haren
Juli 2009
Lid
(voordracht
huurders)
Volkshuisvesting
Bedrijfskundig/
organisatiekundig
Stadsdeelcoördinator
Gemeente
Groningen
De remuneratiecommissie bestaat uit de heren Eerland en Nekeman en mevrouw Schievink en
mevrouw Daling-Feijen en is in 2010 één keer bijeen geweest. De commissie heeft de volgende
onderwerpen behandeld: jaarlijkse toetsing functiecontract bestuurder, honorering raad en toetsing
reglement remuneratiecommissie, opstellen remuneratierapport en bezoldiging bestuurder,
introductieprogramma RvC, jaarplanning 2011, vrijwaring en vrijtekening leden RvC, honorering
raad en honoreringscode commissarissen, herijking loonniveau sectorbrede belonings­code
bestuurders woningcorporaties en beoordeling functioneren bestuurder.
Juni 2013
Auditcommissie
Voorzitter bestuurscommissie
Dwingelerveld
De heer
L. van Gent (1950)
Benoemingen en afscheid
In 2010 is de samenstelling van de raad van commissarissen veranderd doordat de heer A. Smit,
voorzitter van de raad van commissarissen, is benoemd tot wethouder van de Gemeente Assen.
Formeel en feitelijk heeft dit in de maand mei geleid tot een aftreden. Besloten is in de ontstane
vacature in de raad niet te voorzien en verder te werken in een samenstelling van acht leden. Tot
voorzitter van de raad is de heer G.J. Eerland benoemd. Mevrouw J. Daling-Feijen is benoemd
tot vice-voorzitter. In december was mevrouw Daling-Feijen volgens het rooster aftredend en
is zij herbenoemd op basis van de daartoe gebruikelijke beoordeling en adviezen. Daarna is zij
herbenoemd tot vice-voorzitter. In september is in een informele setting afscheid genomen van
de heer Smit. Daarbij is veel waardering uitgesproken voor zijn jarenlange inzet en betrokkenheid
bij het werk van de raad van commissarissen. Met het afscheid van de heer Smit en de nieuwe
benoemingen van de heer Eerland en mevrouw Daling-Feijen zijn tevens de samenstelling van de
commissies gewijzigd in 2010.
Activiteiten Commissies 2010
Beheer onroerend
goed
Mevrouw G. Schievink
(1954)
Leden van de raad van commissarissen hebben een maximale zittingsduur van twaalf jaar
(drie termijnen van vier jaar). Een enkel lid van de raad van commissarissen heeft deze termijn
overschreden. Met het oog op de continuïteit en stabiliteit van de raad is besloten om geleidelijk en
uiterlijk in 2012 te komen tot een raad waarin alle leden voldoen aan het gestelde zittingscriterium.
In het rooster van aftreden is en wordt hier uitwerking aan gegeven.
Juli 2009
Juni 2013
Bij de kolom ‘benoemd 1e keer’ is gerekend met 1995 als startjaar. In dit jaar was de regelgeving
aanleiding tot invoering van het intern toezicht in de bestuurlijke organisatie van woningcorporaties.
De auditcommissie wordt gevormd door de heren Eerland, Urlings en Van Gent en mevrouw DalingFeijen. In 2010 kwam de auditcommissie vier keer bij elkaar. Bij deze vergaderingen waren ook de
bestuurder, de controller en de manager Bedrijfsdiensten aanwezig. Bij de behandeling van de
jaarrekening en de interne begroting voor 2011 nam de accountant aan de vergadering deel. De
volgende onderwerpen zijn aan de orde geweest: managementletter en jaarstukken 2010, werking
interne risicobeheersingsystemen en controlesystemen, treasurystatuut, procuratieregeling,
naleving relevante wet en regelgeving, werking integriteitscode, integriteitsbeleid en klokken­
luiderregeling, bevestiging relatie met de accountant en toetsing reglement auditcommissie,
begroting en activiteitenoverzicht 2011, jaarplanning 2011 en meerjarenbegroting 2011-2015.
In relatie tot de Governancecode onder III 5.9 heeft de auditcommissie er in 2010 van afgezien om
een overleg te hebben met de accountant buiten afwezigheid van het bestuur.
p 10
H
3
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Hiertoe was geen aanleiding omdat in de reguliere contacten alle van belang zijnde zaken voldoende
en adequaat aan de orde zijn gekomen.
Begroting Werkelijk
Vergoedingen
107.666
95.710
Reis- en verblijfskosten
2.020
6.997
Vergaderkosten
1.515
3.848
Representatiekosten
5.050
6.176
12.120
17.357
ZVW premie
Selectiecommissie
De selectiecommissie bestaat uit de heren Eerland en Verhaar en mevrouw Van Dinteren en
mevrouw Daling-Feijen. In 2010 is de selectiecommissie twee keer bijeen geweest om de verklaring
integriteit voor te bereiden en de beoordeling functioneren bij (her) benoeming en werkwijze bij (her)
benoeming op te stellen. Daarnaast heeft de commissie de raad geadviseerd over actualisering van
de profielschets en het reglement.
Verzekeringen
Opleidingen en excursies
Overige
Bezoldiging raad van commissarissen
In 2010 is aan vergoedingen uitgekeerd, zoals in het overzicht is aangegeven. De bedragen zijn in
euro’s
Naam
Functie
Honorering
OnkostenVergoeding
onbelast
Bruto
Onkostenvergoeding
Dhr. A. Smit
afgetreden voorzitter
Dhr. G.J. Eerland
voorzitter
Mevr. J. Daling-Feijen
vice-voorzitter
Dhr. W. Nekeman
Dhr. J.H.M. Verhaar
Totaal
6.484
196
372
15.563
40
11.413
210
399
12.022
lid
10.375
205
389
10.969
lid
10.375
425
805
11.605
Mevr. G. Schievink
lid
10.375
564
1.069
12.008
Mevr. E. van Dinteren
lid
10.375
161
305
10.841
Dhr. L. van Gent
lid
10.375
103
69
10.547
Dhr. W.P.M. Urlings
lid
10.375
407
770
11.552
7.052
15.603
Vergoedingen en budget raad van commissarissen
De honorering van de raad van commissarissen is vastgesteld binnen de kaders van de normering
van de Vereniging van Toezichthouders in Woningcorporaties (VTW).
Het budget van de raad van commissarissen is in onderstaande tabel weergegeven.
19.190
12.481
147.561
142.569
Bezoldiging directeur-bestuurder
De bezoldiging van de directeur-bestuurder is in 2010 getoetst en bijgesteld conform
de adviesregeling van de commissie Westerlaken, herijking beloningscode bestuurders
woningcorporaties. De waardering van de functie komt uit op een totaal van 680 punten, ofwel
50 punten onder het maximaal aantal haalbare punten binnen schaal G en 62 punten boven het
minimaal aantal haalbare punten binnen schaal G. De bezoldiging komt daarmee overeen met
schaal G. In 2010 adviseerde de remuneratiecommissie om het verschil tussen de oude en de
nieuwe bezoldiging volledig toe te kennen, voor het eerst in 2011. Op basis van dit advies heeft de
raad hiertoe besloten. Actium heeft de bestuurder geen persoonlijke leningen, financiële garanties
en dergelijke verstrekt.
Rechtspositie en bezoldiging bestuur
De remuneratiecommissie stelt het bezoldigingsbeleid voor aan de raad van commissarissen. De
raad stelt de bezoldiging van de bestuurder vast en toetst deze jaarlijks. Bij de bepaling van de
bezoldiging laat de remuneratiecommissie zich in principe bijstaan door een extern deskundige.
Toetsing vindt plaats naar aanleiding van het jaarlijks gehouden gesprek van de raad met de
bestuurder over het gevoerde beleid en het functioneren van de bestuurder. Het remuneratierapport
is op de website van Actium gepubliceerd.
Bezoldiging directeur-bestuurder en nevenfuncties
Totaal vast inkomen
K. Stol
167.469
Variabel inkomen
n.v.t.
Inkomen op termijn
n.v.t.
Vergoedingen en werkgeverslasten:
Pensioen
Uitkering bij beëindiging dienstverband
43.405
n.v.t.
Totaal
210.874
p 11
H
3
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
In 2010 vervulde de directeur-bestuurder geen bezoldigde nevenfuncties die voort­vloeien uit de
functie, evenmin bezoldigde nevenfuncties die niet voort­vloei­en uit de functie. Hij vervulde enkele
onbezoldigde nevenfuncties die voortvloeien uit de func­tie zoals bestuurder in De Made Parti­ci­
pa­tie BV, comparant in Dingspel Assen BV en participant in Treanth Con­sor­tium. Verder vervulde
hij enkele on­be­zol­dig­de neven­functies die niet voortvloeien uit de functie, maar die daar wel mee
samenhangen, zoals voorzitter van het Kennisnetwerk Drenthe-Groningen, voorzitter van de
Stichting Farkas en ambassa­deur van de Stichting Mondiale Woonhulp.
De raad heeft vastgesteld dat er in 2010 is geen sprake geweest van tegenstrijdige belangen met
betrekking tot het bestuur zoals bedoeld in principe II.3 van de Governancecode Woningcorporaties.
Toetsingskader raad van commissarissen
Voor de beoordeling in het toetsingskader is gebruik gemaakt van bestaande wet- en regelgeving
en prestatieafspraken met gemeenten. Uit de toetsing op prestatie­afspraken is nagegaan of
voldoende aansluiting wordt gevonden bij de bestaande behoeften op lokaal niveau. Daarnaast
heeft de raad gebruik gemaakt van het Activiteitenoverzicht, de beoordelingen van het ministerie
van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties en het Centraal Fonds Volkshuisvesting en de
uitgangspunten zoals geformuleerd in de missie en visie, waaruit blijkt dat Actium zich wil
ontwikkelen tot een organisatie die zich in haar werk primair richt op de klant. Het in 2009
gepresenteerde bedrijfsplan voor de periode tot 2012 vormde in 2010 een basis voor het
toezichtkader.
De raad heeft geconstateerd dat Actium ook in 2010 werk heeft gemaakt van de uitvoering van haar
kerntaken en haar rol als klantgerichte vastgoedbeheerder en wijkregisseur. Actium participeert in
meerdere wijk- en buurtinitiatieven en levert zo een actieve bijdrage aan de leefbaarheid in buurten
en wijken waar ze bezit heeft. Het onderhoudsbeleid draagt bij aan een goede kwaliteit van de
woningen en zorgt voor een woonlastenvermindering voor de huurders. Met het streven om uiterlijk
in 2020 alle woningen minimaal op energielabel niveau C te brengen, worden de stijgende energie­
kosten deels gecompenseerd en draagt Actium bij aan het betaalbaar houden van het wonen.
Op het terrein van huisvesting voor ouderen en gehandicapten is Actium productief geweest.
Er worden meerdere complexen gebouwd, die passende huisvesting bieden aan senioren en/of
zorgbehoevenden in de eigen woonplaats. Ook het betrekken van huurders bij beheer en beleid
is door Actium opgepakt. In 2010 hebben Actium en huurdersorganisatie ‘Met En Veur Mekoar’
meerdere malen voor overleg met elkaar om tafel gezeten en is gewerkt vanuit de in 2009 gesloten
samenwerkingsovereenkomst. De huurdersorganisatie is betrokken bij de uitwerking van nieuw
beleid, zoals het in 2010 nieuw ingevoerde woonruimteverdeelsysteem. De raad van commissarissen
is content met de geleverde prestaties.
Besluitvormingsproces en risicobeheersing
Om goed toezicht te houden zijn voorgenomen besluiten van de directeur-bestuurder aan de raad
voorgelegd. Het ging om besluiten die betrekking hebben op:
■ belangrijke organisatorische en personele wijzigingen;
■ projecten;
■ onderhoudskosten;
■ verbindingen;
■ de begroting;
■ externe adviezen.
De raad heeft in de besluitvorming de mogelijke bedrijfsrisico’s meegewogen. In de door de
directie opgestelde notitie Risicomanagement en informatievoorziening zijn de risico’s van Actium
uiteengezet. In deze notitie zijn de risico’s onderverdeeld in de categorieën: overheid, markt,
projecten, rente, interne organisatie en omgeving. De raad van commissarissen meent dat al deze
risico’s zo goed mogelijk in acht zijn genomen. In 2010 is de risicoanalyse van de financiële en
operationele doelstellingen verder uitgewerkt.
Toezicht raad van commissarissen
Toezicht op strategie en ontwikkeling
Om toezicht te kunnen houden op de strategie en ontwikkeling van Actium beoordeelt de raad
jaarlijks het Activiteitenoverzicht. Het overzicht geeft een concrete uitwerking van de voorgenomen
activiteiten in het betreffende jaar.
Toezicht op maatschappelijke en volkshuisvestelijke functie
De raad houdt toezicht op de maat­schappelijke en volkshuisvestelijke doelen door het beoordelen
van de voorgenomen activiteiten in het Activiteitenoverzicht. Door periodieke rapportages
blijft de raad op de hoogte van nieuwbouw, sloop, verkoop en renovatie van woningen en de
maatschappelijke investeringen en activiteiten van Actium.
Toezicht op financiële risicobeheersing
In haar toezicht op de financiële risico’s van Actium hanteert de raad de uitgangspunten van de
vastgestelde notitie ‘risicomanagement en informatievoorziening’ en het treasurystatuut. In het
treasurystatuut zijn de kaders aangegeven van de financierings- en beleggingsactiviteiten. Bij
de beoordeling van de financiële risico’s houdt de raad rekening met een minimumniveau van de
solvabiliteit op basis van de minimum waarderingsregel van tien procent.
De raad ziet toe op een regelmatig contact tussen Actium en het Waarborgfonds (WSW) om zeker
te zijn van de borgbaarheid van de gewenste financieringen. Gesteld wordt dat de gevoeligheid voor
inflatie groter is bij de inkomsten dan bij de uitgaven. Dat wil zeggen dat een oplopende inflatie een
gunstig effect heeft op de financiële resultaten van Actium.
p 12
H
3
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Toezicht op verbindingen en samenwerkingsverbanden
In 2010 kent Actium twee verbindingen via besloten vennootschappen: De Made Participatie BV en
Dingspel Assen BV. De Made Participatie BV is een dochteronderneming die in het verslagjaar geen
activiteiten heeft ontplooid. Besloten is tot ontbinding. Samen met Credo Integrale Planontwikkeling
BV bezit Actium aandelen in Dingspel Assen BV. De aandelen zijn ongelijk over de twee organisaties
verdeeld, Credo bezit 1/3 deel en Actium 2/3 deel. Dingspel Assen BV heeft tot doel bezit te verwerven in
het Havenkwartier in Assen, om hier projectontwikkeling op het terrein van (betaalbaar) wonen mogelijk
te maken. De raad moet vooraf toestemming geven voor elke aankoop van de BV. In 2010 er geen
aankoop geweest. Daarnaast heeft Actium een samenwerking met Credo Integrale Planontwikkeling
BV in de vorm van Treanth Consortium. Doel is overeenstemming te vinden met de gemeente Assen om
gezamenlijk de haalbaarheid van de herontwikkeling van het Havenkwartier te onderzoeken.
Toezicht op bestuur
De raad van commissarissen houdt niet alleen toezicht op de prestaties van de corporatie, maar ook
op het functioneren van de directeur-bestuurder. Zijn verantwoordelijkheden staan omschreven in
het directiereglement van Actium. Dit reglement staat op de website actiumwonen.nl. De directeurbestuurder wordt onder andere beoordeeld op de volgende onderwerpen:
■ volkshuisvestelijke taken;
■ interne organisatie;
■ begroting;
■ projecten;
■ vertegenwoordiging van de organisatie;
■ naleven van wet- en regelgeving.
De raad heeft het functioneren van de directeur-bestuurder in een besloten vergadering besproken.
Hierbij zijn het bedrijfsplan 2009-2012, de jaarstukken 2009 en het Activiteitenplan 2011 als leidraad
gebruikt. De voorzitter en vicevoorzitter hebben de conclusies hiervan besproken met de directeurbestuurder. Het functioneren van de directeur-bestuurder is door de raad bijzonder positief
beoordeeld. Geconstateerd is dat de bestuurder de doelstellingen over 2010 heeft gerealiseerd.
Toezicht op horizontale verantwoording
De raad van commissarissen constateert dat Actium in 2010 bewust de dialoog heeft gezocht met
en verantwoording heeft afgelegd aan haar belanghebbenden. Onder belanghebbenden worden
zowel private, maatschappelijke als publieke organisaties verstaan, zoals het ministerie van BZK,
de provincie Drenthe, gemeenten, corporaties, welzijn- en zorginstellingen, huurdersorganisatie en
producten- en dienstenleveranciers. In 2010 heeft Actium drie bijeenkomsten met belanghebbenden
georganiseerd op diverse locaties in het werkgebied. Naast een terugkoppeling op het afgelopen
jaar en een (financieel) kijkje in de toekomst, koos de directie van Actium voor drie thema’s die elk
de bedrijfsvoering van Actium raken:
■ de mogelijke invoering van het recht op koop van de zittende huurder,
■ de keuze om wel of niet actief te investeren in zorgvastgoed en
■ de ontwikkeling van de relatie tussen gemeente en corporatie.
Ook werd op de vijf belangrijkste prioriteiten uit de vorige belanghebbendenbijeenkomsten
teruggekoppeld. Zo werden concrete projecten en uitgevoerde beleidsvoornemens in het afgelopen
jaar benoemd op het gebied van een leefbare woonomgeving, energiezuinigheid & duurzaamheid,
nieuwbouw, onderhoud en het laag houden van de huurprijs. Elke bijeenkomst had zo een eigen
karakter en dynamiek. De opkomst was goed. In totaal hebben rond de 180 belanghebbenden de
bijeenkomsten bezocht.
De raad van commissarissen heeft de bijeenkomsten met de belanghebbenden bijgewoond en
heeft daarmee kennis genomen van de beïnvloeding van de belanghebbenden op het beleid van de
corporatie.
Bestuursaansprakelijkheid
Voor de directeur-bestuurder en voor de leden van de raad is een verzekering voor
bestuursaansprakelijkheid afgesloten. Hierop is in het verslagjaar geen beroep gedaan.
Goedkeuring van de jaarstukken
In dit verslag treft u het volkshuisvestings­verslag en de jaarrekening over 2010 aan. Het verslag
is vastgesteld door het bestuur. De jaarrekening is door Ernst & Young Accountants onderzocht
en van een goedkeurende verklaring voorzien. Daarnaast heeft Ernst & Young Accountants het
volkshuisvestingverslag beoordeeld.
In de vergadering van de raad van commissarissen op 20 juni 2011 heeft de raad de jaarstukken
goedgekeurd. Deze goedkeuring strekt tot décharge van de directeur-bestuurder voor het gevoerde
beleid. De raad heeft geconstateerd dat de directeur-bestuurder en de medewerkers van Actium
zich het afgelopen jaar bijzonder hebben ingezet voor Actium. De raad spreekt hiervoor haar
waardering uit.
de heer G.J. Eerland, voorzitter
mevrouw J. Daling-Feijen, vice voorzitter
mevrouw E.E.M. van Dinteren
de heer W. Nekeman
de heer J.N.M. Verhaar
mevrouw G. Schievink
de heer W.P.M. Urlings
de heer L. van Gent
p 13
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Kwaliteit van wonen
De woningmarkt in 2010
In 2010 werd een licht herstel van de woningmarkt zichtbaar in het
werkgebied van Actium. Dankzij stimulerings­maat­regelen van landelijke
en provinciale overheden kwamen op diverse locaties de bouwprojecten
weer op gang. Bij enkele voorheen stagnerende bouwprojecten leverde
Actium haar aandeel door realisatie van sociale huurwoningen.
11
Stagnerende koopmarkt
Grote prijsdalingen in de koopsector hebben zich niet op grote
schaal voor­gedaan. Hiermee kan echter niet worden gezegd dat de
woningmarktsituatie van voor de kredietcrisis weer terug is. Nog
steeds is sprake van een laag consumentvertrouwen, waardoor
woonconsumenten verhuisplannen uit- of afstellen. Deels wordt dit effect
nog versterkt doordat het bankwezen in verband met de kredietcrisis
hogere drempels opwerpt bij het verstrekken van hypotheken. Dit
samen is ten koste gegaan van het volume woningverkopen in de
koopsector. In het werkgebied van Actium is het aantal woningverkopen
in de koopsector de laatste jaren naar schatting met ongeveer 30%
teruggelopen1. Ook heeft Actium minder dan gewenst woningen uit de
bestaande woningvoorraad kunnen verkopen.
De woningmarkt in 2010
15
Strategisch voorraadbeleid
15
Woonbeleid, woonplannen en prestatieafspraken
met gemeenten
16
Regionale samenwerking
17
Matching
17
Buitenlandse activiteiten
17
Bezwaar tegen bijdrageheffing bijzondere projectsteun
18
Beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden
18
Strategisch voorraadbeleid
Door de effecten van de kredietcrisis moet Actium rekening houden
met een gedeeltelijke verschuiving van de vraag van de koop- naar de
huursector. Door deze verschuiving is de vraag naar betaalbare sociale
huurwoningen in grote delen van ons werkgebied tenminste op peil
gebleven. Deze vraagverschuiving doet zich echter niet in alle gemeenten
in gelijke mate voor. In enkele gemeenten houdt Actium rekening met
een licht krimpende vraag naar sociale huurwoningen, terwijl in andere
gemeenten de vraag nog steeds in meer of mindere mate toeneemt.
Daarnaast zien we met name in de plattelandsgemeenten door de
toenemende vergrijzing en ontgroening een vraagverschuiving optreden
van de traditionele gezinswoningen naar woningen geschikt voor een- en
tweepersoonshuishoudens. In de verstedelijkte gebieden wordt verwacht
dat de vraag naar gezinswoningen op peil blijft.
Invloed demografische ontwikkelingen
Ongeveer 23% van de ingeschreven woningzoekenden beschikt nu
over een eigen woning en wil in aanmerking komen voor een sociale
huurwoning.
Voor het strategisch voorraadbeleid is het belangrijk om de effecten van
de demografische ontwikkelingen op het verloop van de kwantitatieve
en kwalitatieve vraag naar sociale huurwoningen regelmatig onder de
loep te nemen. Een dergelijke woningmarktanalyse wordt periodiek door
Actium uitgevoerd voor alle in haar werkgebied liggende gemeenten. In
2009 is deze analyse voor het laatst uitgevoerd door onderzoeksbureau
ABF Research en de eerstvolgende staat gepland in 2011. Aan de hand
van de uitkomsten van een dergelijke analyse worden de uitgangspunten
voor het strategische voorraadbeleid aangepast. Deze uitgangspunten
bepalen in hoeverre Actium haar beleid richt op groei dan wel krimp van
de woningvoorraad in de verschillende gemeenten van haar werkgebied.
Daarnaast bepalen ze op welke wijze de groei of krimpdoelstellingen
van invloed zijn op de beheermaatregelen, zoals woningexploitatie- en
productie, verkoop, sloop en vervanging et cetera in de verschillende
deelgebieden (kernen of wijken) binnen de gemeenten.
Toename druk sociale huurmarkt
Wijziging strategielabel
Het afgelopen jaar is de druk op de sociale huurmarkt in het werkgebied
van Actium verder toegenomen. Een groeiend aantal ingeschreven
woningzoekenden in combinatie met een dalend aantal sociale
huurwoningen die voor verhuur beschikbaar komen, leidt tot langere
wachttijden. Was in 2008 nog sprake van een stabilisatie van de
gemiddelde inschrijfduur met ongeveer 43 maanden.
In 2010 heeft Actium alle woningen onder de loep genomen. Hierbij
zijn de complexen beoordeeld op een aantal criteria zoals verhuur,
onderhoud en leefbaarheid. Daarbij is ook rekening gehouden met de
uitgangspunten in het strategisch voorraadbeleid over gewenste sloop
en verkoop, gecombineerd met verwachtingen over krimp en groei in
de diverse gebieden. Waar nodig zijn strategiewijzigingen doorgevoerd
Stijging aantal woningzoekenden
Inhoud
In 2009 is de gemiddelde inschrijfduur verder opgelopen naar ruim 45
maanden en in 2010 naar ongeveer 50 maanden.
De effecten van de stagnerende koopmarkt zijn nog steeds voelbaar
in de sociale huursector. Sociale huurwoningen komen minder
frequent beschikbaar vanwege de stagnerende doorstroming naar
de koopsector. Tegelijkertijd heeft Actium al jaren te maken met een
stijgend aantal ingeschreven woningzoekenden. Ook in 2010 is het
aantal woningzoekenden - ondanks een grondige opschoning van de
bestandsgegevens - gegroeid. Dit wordt mede veroorzaakt door een
vraagverschuiving van koop naar huur.
p 1
Bron: http://www.woningmarktcijfers.nl/nieuws/crisis woningmarkt vanaf 2006 in beeld.htm
15
H
4
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
of beheermaatregelen genomen. Dit heeft eind 2010 geleid tot het besluit om voor ruim 1.600
woningen het strategielabel te wijzigen.
Aantallen gelabelde woningen per 31 december 2010:
■ Verkoop: 1.921. Inregelen gebeurt in 2011, zodat in 2010 is gewerkt met een verkoopvoorraad van
1560.
■ Sloop en vervangende nieuwbouw: 206.
■ Herbezinning: 1.422. Dit houdt in dat het toekomstige strategische perspectief voor deze woningen
onder de loep wordt genomen, waarbij in principe alle opties (verkoop, sloop en vervangende
nieuwbouw of upgrading) worden opengehouden. In de loop van 2011 moet dit proces van
herbezinnen leiden tot definitieve keuzes in de betreffende complexen.
Daarnaast is de mogelijkheid in onderzoek genomen om bepaalde complexen langer dan vijftig
jaar in exploitatie te houden. Het gaat hierbij om complexen met een positieve verhuurverwachting.
Door deze complexen langer in de markt te houden, kan de vraag naar goede en betaalbare sociale
huurwoningen beter worden bediend. Hierbij moeten de kosten en opbrengsten van het door
exploiteren uiteraard wel tegen elkaar opwegen. Het gaat hierbij om ruim 2.300 woningen.
Woonbeleid, woonplannen en prestatieafspraken met gemeenten
In haar werkgebied heeft Actium afspraken over prestaties gemaakt met acht gemeenten.
Voorafgaand aan prestatieafspraken is er veelal een door de gemeente geïnitieerd
woningmarktonderzoek dat leidt tot een woonplan. Actium hecht belang aan het gezamenlijk
optrekken met de gemeente bij deze processen. Het onderstaande overzicht geeft per gemeente de
stand van zaken van woonplannen en prestatieafspraken weer aan het einde van 2010.
Gemeente
Woonplan opgesteld in
Prestatieafspraken over periode
Assen
2010
2006-2014, nieuwe afspraken zijn in ontwikkeling
Hoogeveen
2007 herziening in
ontwikkeling
2008-2013
Meppel
2005 nieuw plan is in
ontwikkeling
Kaderafspraken vastgesteld voor 2009-2013
Midden-Drenthe
2010 in ontwikkeling
Kaderafspraken vastgesteld in 2010
Noordenveld
2005
2010-2014
Ooststellingwerf
2006, nieuw plan is in
ontwikkeling
2006-2009, verlengd tot 2012
Westerveld
2005
2006, verlengd tot eind 2011
De Wolden
2004, nieuw plan is in
ontwikkeling
2004, verlengd tot eind 2011
De huidige woningmarkt is wezenlijk anders dan voor de kredietcrisis. Het aantal verkopen van
nieuwbouwwoningen daalt en de doorstroming op de woningmarkt stagneert. Ook het aspect
‘krimp’ is in een aantal plattelandsgemeenten aan de orde. Omdat de gemeentelijke woonplannen
de basis vormen voor beleid van Actium is het van belang dat deze tijdig worden geactualiseerd,
bij voorkeur gebaseerd op een actueel woningmarktonderzoek op gemeentelijk niveau. Actium
wil graag dat gemeenten de impact van een negatieve bevolkings- en huishoudenontwikkeling
meenemen in hun woonplan. Ook is het belangrijk de leefbaarheid in dorpen en wijken te onder
zoeken. Op basis hiervan kan Actium accenten leggen in het gebiedsgericht werken en extra
aandacht schenken aan kernen die dit nodig hebben.
Gemeente Assen: In de gemeente Assen is naar aanleiding van het woonplan 2010-2030 - getiteld
‘Een stad voor iedereen’ - hard gewerkt aan nieuwe prestatieafspraken. De prestatieafspraken
waren eind 2010 in concept gereed en worden in het voorjaar van 2011 definitief vastgesteld en
ondertekend door de gemeente en de woningcorporaties Actium en Woonconcept.
Gemeente Hoogeveen: In Hoogeveen heeft de gemeente in samenwerking met de drie corporaties
gewerkt aan een actualisatie van de woonvisie. Deze verschijnt in 2011. Bij de evaluatie van de
prestatieafspraken uit 2008 bleek dat aanpassing hiervan niet nodig is.
Gemeente Meppel: Op basis van de uitkomsten van een grootscheeps woonwensenonderzoek in
2009 wordt in 2011 een nieuw woonplan opgesteld.
Gemeente Midden-Drenthe: In 2010 is gewerkt aan de totstandkoming van een nieuw
woonplan. De verwachting is dat dit plan in 2011 gereedkomt. Op basis van het woonplan worden
prestatieafspraken gemaakt.
Gemeente Noordenveld: In Noordenveld zijn in 2010 prestatieafspraken vastgesteld. Hierin worden
ondermeer de thema’s wonen, welzijn en zorg, leefbaarheid en duurzaamheid benoemd. De
prestatieafspraken zijn ondertekend door de gemeente en woningcorporaties Actium en Woonborg.
Gemeente Ooststellingwerf: In 2010 is gewerkt aan een nieuw woonplan. De verwachting is dat
het woonplan in de eerste helft van 2011 wordt vastgesteld. Na de vaststelling worden nieuwe
prestatieafspraken ontwikkeld, de bestaande afspraken zijn verlengd tot 2012.
Gemeente Westerveld: Het woonplan van Westerveld uit 2005 is in 2009 tussentijds geëvalueerd. In
vervolg hierop is gestart met de voorbereiding op het woonplan 2010-2015. De prestatieafspraken
zijn met één jaar verlengd en lopen tot en met 2011.
Gemeente De Wolden: In de gemeente De Wolden is gestart met de voorbereiding van de nieuwe woon­
visie 2010-2015. Hiervoor wordt onder meer gebruik gemaakt van een enquête onder een groot aantal
oud-inwoners van de gemeente. Actium is betrokken geweest bij de opzet van de structuurvisie en de
aanzet tot het maken van dorpsvisies. De prestatieafspraken zijn in onderling overleg verlengd tot 2011.
p 16
H
4
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
In algemene zin is bij prestatieafspraken voor Actium van belang dat het om meer gaat dan alleen
– strikt afrekenbare – resultaatafspraken. Omdat het in de samenwerking bij veel onderwerpen
ook gaat om inspanningsverplichtingen en procesafspraken, is er in 2010 opnieuw de nodige
energie gestoken in overleg en afstemming. Dit heeft de bestaande praktijk met de acht gemeenten
bestendigd en versterkt om in een cultuur van samenwerking te komen tot resultaten, op basis van
een gedeeld beeld van maatschappelijk gewenste prestaties. Een bijzondere uiting hiervan is de
brief van 30 december 2010 van de gemeenten in Zuidwest-Drenthe aan de minister van BZK met
het pleidooi de woningcorporaties in de regio niet te zeer te beknotten in hun investeringsruimte
(heffing huurtoeslag) vanwege het belang van de leefbaarheid, woningverbetering en een integrale
aanpak van herstructureringswijken.
Regionale samenwerking
Drentse Woningmarktberichten
Wederom is in 2010 is meegewerkt aan de totstandkoming van de Drentse Woningmarktberichten,
uitgebracht door onderzoeksbureau Asree BV. In deze berichten wordt een breed spectrum aan
cijfers, feiten en inzichten van de vraag- en aanbodontwikkelingen op de Drentse woningmarkt
gepresenteerd. Deze publicatie is ook dit jaar gerealiseerd in samenwerking met de Drentse
corporaties, en dankzij bijdragen van de Provincie Drenthe en andere betrokken partners zoals
gemeenten, makelaars en bouwend bedrijfsleven.
Provinciale convenanten
Verder is in 2010 meegewerkt aan de uitvoering van twee, mede door Actium ondertekende,
provinciale convenanten op het terrein van wonen, welzijn en zorg en in de sfeer van duurzaamheid
en energie.
En er is bijgedragen aan de uitvoering van gemaakte afspraken in het Platform Wonen, Welzijn en
Zorg in Zuidwest Drenthe en de daarbij gekozen pilot over nog te realiseren voorzieningen.
Regiovisie Groningen-Assen
In de bestuurlijke sfeer van de Regiovisie Groningen-Assen is met de andere betrokken
woningcorporaties afgestemd over wenselijke en mogelijke ontwikkelingen in de woningproductie.
Daarbij zijn de contacten met de provinciale en gemeentelijke bestuurders geïntensiveerd. Met
name over het vinden van nieuwe aansluitingen tussen de terugvallende koopmarkt en de sterker
in de belangstelling gekomen huurmarkt. Het is de bedoeling te komen tot de opstelling van een
regionaal woonplan voor het regiovisiegebied. Bestuurlijk is ingestemd met het laten aflopen van
het convenant wonen, welzijn en zorg ‘2007-2010’
Aedes kennisnetwerk Drenthe-Groningen
Door deelname aan het activiteitenprogramma van het Kennisnetwerk Drenthe-Groningen is er
in 2010 nuttige informatie uitwisseling en afstemming geweest over relevante ontwikkelingen in
betaalbaar wonen in onze regio.
Convenant voor het Noorden
Met de beëindiging van het Convenant voor het Noorden heeft Actium ingestemd, vooral omdat de
kritischer wordende financiële perspectieven dwingen meer op de eigen opgave te concentreren en
geen onhaalbare verwachtingen bij anderen te wekken.
Matching
In 2004 is na een verzoek van de minister van VROM besloten tot matching door collegiale
financiering van studentenhuisvesting in Delft en Utrecht. De matching is aangegaan met DUWO te
Delft en de Stichting Studentenhuisvesting Utrecht (SSHU), beide voor € 5 miljoen en daarmee in
totaal voor € 10 miljoen.
Dankzij de bemiddeling van het WSW (Waarborgfonds Sociale Woningbouw) is vanaf het begin een
steunconstructie zonder bestuurlijke belemmeringen ontwikkeld. Actium heeft niet € 10 miljoen
(door)geleend, maar vergoedt een jaarlijkse bijdrage in de rentelast voor de duur van tien jaar. Op
basis van het met DUWO te Delft gesloten leningcontract is in 2010 een zesde termijn van € 51.250
betaald. De ontwikkeling in Utrecht is wat later op gang gekomen. In 2010 heeft Actium voor de
citycampus Max in Utrecht de vierde termijn van € 40.275 betaald. Citycampus Max is speciaal voor
studenten en net afgestudeerden ontwikkeld en bestaat uit honderden zelfstandige woningen.
Een aantal studenten uit het werkgebied van Actium, afkomstig uit de kring van bewoners
en woningzoekenden, is in 2010 via bemiddeling van Actium met voorrang geplaatst in
studentenwoningen in Amsterdam (via DUWO), Delft, Den Haag en Utrecht.
In 2010 is er op Actium geen nieuw beroep tot matching gedaan.
Buitenlandse activiteiten
Binnen het kader van de ministeriële regelgeving mag Actium maximaal drie promille van haar
balanstotaal besteden aan projecten in het buitenland. Actium gebruikt deze beleidsruimte in
structurele zin door steunverlening aan de activiteiten van de stichting Farkas en van de Stichting
Mondiale Woonhulp. Voldaan wordt aan de ministeriële eis dat de steunverlening wordt verstrekt in
de vorm van schenking of garantie. Tot en met het vierde kwartaal is € 15.000 besteed.
Farkas
Aan de stichting Farkas is in 2010 een bijdrage van € 12.500 overgemaakt. Hiervan was € 10.000
bestemd voor versterking van de exploitatie en de continuïteit van Kft Drenthe, de Hongaarse
besloten vennootschap die het woongebouw voor senioren in Szekesfehervar in eigendom heeft. De
exploitatie van het woongebouw in Szekesfehervar gaat al enkele jaren moeizaam bij een ongunstig
toekomstperspectief. De exploitatie kampt met tegenvallende inkomsten (onder andere door
leegstand) en hoge uitgaven (onder andere de vergoeding aan de lokale beheerder). Een bedrag
van € 2.500 was bestemd voor de inzet om het pand te verkopen (onder andere taxatiekosten). Toen
bleek dat er geen koper te vinden was, is gezocht naar een andere lokale beheerder die bereid is
meer te doen voor minder kosten. De zeven Drentse woningcorporaties die participant zijn van de
stichting Farkas hebben zich eind 2010 bereid verklaard ieder een bedrag van € 2.500 beschikbaar
te stellen voor deze eenmalige kosten.
p 17
H
4
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Stichting Mondiale Woonhulp
Na de aardbevingsramp in Haïti is een bijdrage van € 2.500 beschikbaar gesteld voor acute
noodhulp.
In de Stichting Mondiale Woonhulp (SMW), waarin Actium participeert, is besloten een woonproject
in Haïti te adopteren voor financiële steunverlening. In 2010 heeft dit nog niet geleid tot de keuze van
een concreet (woon)project en is er nog geen financieel beroep gedaan op Actium.
Bezwaar tegen bijdrageheffing bijzondere projectsteun
In 2010 is in collectief verband verder geprocedeerd in het formeel gemaakte bezwaar tegen de
bijdrageheffing voor de bijzondere projectsteun wijkenaanpak. Kern van het bezwaar is voor Actium
het ontbreken van het gelijkheidsbeginsel tussen corporaties. De heffing wordt niet opgelegd aan
corporaties die bezit hebben in de veertig wijken en ook commerciële verhuurders hoeven geen
bijdrage te leveren. In combinatie met de invoering van de integrale belastingplicht (VPB) in 2008 is
er een sterk gevoel onrechtvaardig behandeld te worden. Met een overtuigende probleemanalyse
en een beroep op matching door de corporaties had het probleem van de veertig wijken passender
aangepakt kunnen worden.
Eind 2010 heeft de rechtbank uitspraak gedaan en het bezwaar toegekend. Daarna heeft het
Centraal Fonds Volkshuisvesting aangegeven tegen deze uitspraak in hoger beroep te gaan.
In 2010 heeft Actium € 788.895 betaald als bijdrageheffing voor de bijzondere projectsteun
wijkenaanpak.
Beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden
Onder goedkeuring van de raad van commissarissen heeft de directie in november en december
drie bijeenkomsten met belanghebbenden belegd. In deze bijeenkomsten is aan de hand van het
jaarverslag over 2009, het Activiteitenplan voor 2011 en het bedrijfsplan voor de periode 2009 – 2012
gesproken over het functioneren, de rol en het beleid van Actium. De mogelijkheid om het beleid te
beïnvloeden is de belanghebbenden aangeboden en op inbreng besproken en beoordeeld.
In de bijeenkomsten is verantwoording afgelegd over de manier waarop Actium is omgegaan met de
vijf prioriteiten die belanghebbenden eind 2009 hadden aangegeven. Verder is in de bijeenkomsten
een constructieve dialoog aangegaan over de (verwachte negatieve) effecten van de mogelijke
invoering van het recht op koop van de zittender huurder, het wel of niet actief investeren in
zorgvastgoed en de ontwikkeling van de relatie tussen gemeente en woningcorporatie.
p 18
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
Realiseren, verhuren, onderhouden en verkopen van woningen
Onrendabele investeringen
Realiseren van woningen
H
9
H
10
H
Nieuwbouw en herstructurering
11
In 2010 zijn meerdere nieuwbouwprojecten opgeleverd, gestart en
voorbereid. Hiermee speelt Actium in op de nog steeds grote vraag
naar betaalbare huurwoningen in haar werkgebied. Daarnaast vindt een
verbreding plaats naar de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed en
nieuwbouwplannen ten behoeve van wonen en zorg.
In 2010 werden 147 sociale huurwoningen, zeven zorgplaatsen en zeven
koopwoningen (waarvan drie onder koopgarant) opgeleverd. Daarnaast
werden 20 woningen gerenoveerd, waaronder de meeste in Riemsoord,
die zorgproof zijn gemaakt.
In 2010 opgeleverde projecten:
Inhoud
Realiseren van woningen
19
Verhuren van woningen
21
Woningvoorraad 21
Onderhouden van woningen
24
Het verkopen van huurwoningen
26
In 2010 is in totaal voor € 6,5 miljoen euro aan waardeveranderingen
in de materiële vaste activa ten laste van het resultaat gebracht. € 19,1
miljoen is toegevoegd aan de voorziening onrendabele investeringen. Het
betreft onder andere Norg / Dorpshuisstraat, Assen / Jan Fabriciusstraat,
Meppel / het Vledder, Oosterwolde / de Melkweg, Assen / Lila het Palet
en Nijeveen / centrumplan.
Door een correctie op voorgaande jaren € 4 miljoen extra vrij ten gunste
van het resultaat. Assen / Ceresplein is herzien met een aanpassing
ten gunste van het resultaat. Het “oude” plan Meppel / Grote Oever
is komen te vervallen, komend jaar is een nieuw plan te verwachten.
Het resterende verschil is toe te schrijven aan gewijzigde normen en
parameters in de berekening van de onrendabele top.
Financiële
afwikkeling
Assen, Dichtershof deel R
Vijftien sociale huurwoningen voor
Promens Care
2010
Assen, Kloosterveste
57 sociale huurappartementen in
Kloosterveen, technische oplevering
in december 2010, in januari 2011 in
verhuur.
2011
Grolloo, Amerweg 61
Verbouw zorgboerderij met zeven
zorgplaatsen en dagbesteding voor van
Boeijen
2010
Kerkenveld, bestemmingsplan
drie sociale huurwoningen aan de
noordzijde van Kerkenveld
2011
Oldeberkoop, Delle
Herstructurering: sloop van
negen woningen, bouw van zeven
huurwoningen, drie koopgarant en vier
vrije sector koopwoningen
2010
Smilde, ‘t Beurtschip fase B
52 huurwoningen voor senioren
2010
Zuidwolde Middelveen
Dertien sociale huurwoningen
2011
In 2010 zijn 88 woningen financieel afgewikkeld. Het verschil met de
opgeleverde woningen ontstaat doordat een aantal woningen in 2009
technisch zijn opgeleverd en financieel in 2010 worden opgeleverd en
het aantal woningen dat in 2010 technisch is opgeleverd en pas in 2011
financieel wordt afgehandeld. Op het technisch in 2009 afgewikkeld
project Assen, Groningerstraatweg is in 2010 nog een nagekomen factuur
geboekt, waardoor de stichtingskosten uiteindelijk € 204.960,- per
appartement zijn geweest.
Geen van de bovenstaande projecten bevat opgeleverd onroerend goed,
waarvan de stichtingskosten hoger zijn geweest dan € 200.000,-.
p 19
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
In 2010 werd gestart met de bouw van of verder gebouwd aan de volgende projecten:
Projecten in uitvoering
Appelscha Riemsoord
Assen, De Nieuwe Kolk
Projecten in voorbereiding /in onderzoek:
Mutatiegewijs zorgproof maken van 36 bestaande seniorenwoningen, inclusief
aanpassing van algemene ruimtes en het overkappen van de galerij. In mei 2010 is
de overkapping gerealiseerd. Tot 31-12-2010 zijn 16 woningen zorgproof gemaakt en
is één woning omgebouwd tot bedrijfsruimte die periodiek wordt gebruikt door een
pedicure, kapper en dergelijke.
Dit project is een samenwerkingsverband van de gemeente Assen en Actium. De
gemeente bouwt theater- en bioscoopzalen, een centrum voor beeldende kunst en
een openbare bibliotheek. Actium bouwt 65 sociale huurappartementen en 1600 m2
bedrijfsruimte, die zal worden verhuurd. De ruimte valt binnen de plintruimte van het
totale complex en is WSW borgbaar. Bouwstart juli 2009.
Assen, Jan Fabriciusstraat
42 sociale huurappartementen.
Bouwstart december 2010.
Assen. Lila
18 huurappartementen in het Palet in Assen
Start bouw december 2010.
Dwingelo, De Weijert
Verbouw 45 bestaande zorgplaatsen, aanpassing entree, restaurant en sanitaire
voorzieningen, bouw van 12 verpleegplaatsen.
Start verbouw maart 2010.
Meppel Berggierslanden, fase 3
4 sociale huurwoningen.
Start bouw december 2010.
Meppel, het Vledder
29 sociale huurwoningen.
Start bouw december 2010.
Oosterwolde, de Melkweg
22 sociale huurwoningen.
Start bouw juli 2010.
Zuidwolde, Koninginnehof
(Julianaplein e.o)
12 sociale huurwoningen, 17 sociale huurappartementen, 25 huurappartementen en
een algemene ruimte voor Promens Care, 6 vrije sector huurwoningen, 6 koopgarant
woningen, 14 vrije sector koopwoningen, 8 koopappartementen.
Start bouw oktober 2010.
Hoogezand
4 woningen gekocht van Lefier. Tevens is een beheerovereenkomst opgesteld.
Oplevering begin 2011.
Gemeente Assen
Ceresplein – zorgcentrum met 54 plaatsen en 23 verpleegplaatsen voor Icare.
Gomaruscolllege/Molenstraat – 27 zorgwoningen voor Promens Care,
Havenkwartier – haalbaarheidsstudie Dingspel Assen BV met gemeente Assen voor
herontwikkeling tot woongebied.
Nobellaan/Talmastraat – stedenbouwkundige invulling locatie.
Hof van Assen.
Gemeente Hoogeveen
Fluitenberg – nieuwbouwwoningen Fluitenbergseweg en Schuine Dijk.
Gemeente Meppel
Meppel Grote Oever – herontwikkeling van de voormalige kerk.
Nijeveen, centrum – herontwikkeling van de centrumlocatie met huur- en
koopwoningen.
Gemeente Midden-Drenthe
Hoogersmilde Mr. M. Alewijnstraat en Adriaan Pauwstraat – herstructurering van 36
sociale huurwoningen.
Smilde Prinses Irenestraat – herstructurering.
Hooghalen Geelbroekerweg – nieuwbouw in ontwikkeling voor Van Boeijen.
Smilde ’t Beurtschip fase C – nieuwbouw dienstencentrum, seniorenwoningen en
verpleegafdeling.
Gemeente Noordenveld
Een Veldkampen – nieuwbouw van acht huurwoningen en vier koopgarant-woningen.
Nieuw Roden Vijfde Verloting – 22 sociale huurwoningen en 8 koopgarantwoningen.
Norg Brinkhofweide – 18 huurappartementen, 12 huurwoningen en 12
koopappartementen.
Norg Dorpshuisstraat, herstructurering, vertraging door archeologisch onderzoek.
Peize, De Lange Streken – nieuwbouw van sociale huurwoningen en sociale
koopwoningen overgenomen van Woonborg.
Roderveld – nieuwbouw van 18 huurwoningen en 6 koopwoningen.
Gemeente Ooststellingwerf
Haulerwijk – nieuwbouw seniorenwoningen op locatie Sinnehiem.
Oosterwolde Rikkingahof – in onderzoek met Et Bientwark.
Oosterwolde Elsjeshof – 10 sociale huurwoningen.
De projecten Assen/ Lila, Meppel/ het Vledder en Oosterwolde/Melkweg heeft Actium aangekocht
van derden. Bij deze projecten is er sprake van de aankoop van grond. In de koopcontracten van deze
projecten is vastgelegd welke gronden Actium heeft aangeschaft en welke financiële verplichtingen
voortvloeien uit de aankoop van deze projecten.
Voordat de bouw van nieuwe woningen echt van start gaat, wordt een voorbereidingstraject
doorlopen. Zo wordt gekeken naar haalbaarheid van het project, wordt overleg gevoerd met de
gemeente en eventueel met zorgpartijen over wensen en eisen en wordt het ontwerp ter toetsing
voorgelegd aan de verschillende partijen.
Waskemeer Bakkeveenseweg – er wordt geen project ontwikkeld, de grond is te
koop aangeboden.
Gemeente Westerveld
Wilhelminaoord Kooimanstraat – er wordt een nieuwe bestemming voor de grond
bepaald.
Havelte Riemsdijkweg – in onderzoek in verband met bodemverontreiniging
(voormalige garage).
Uffelte Schoolstraat – in onderzoek.
Gemeente De Wolden
Ansen Kerkdijk – 6 sociale huurwoningen, in ontwikkeling.
Ansen Om de Kamp – bestemmingsplanprocedure loopt.
Ruinen, de Priensenije – herontwikkeling van de locatie.
p 20
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Verhuren van woningen
Totaal in beheer per 31 december
Woningvoorraad
De kernvoorraad is de voorraad woningen die als goedkoop en betaalbaar beschouwd wordt. In
onderstaande tabel staat per gemeente vermeld welke kernvoorraad aanwezig was op 31 december
2010. De kernvoorraad per 31 december 2010 betreft 15.385 woningen. Het percentage woningen
dat in de prijsklasse goedkoop en betaalbaar valt, is in 2010 bijna 98%.
AA en Hunze
Assen
goedkoop
< € 357,37
Betaalbaar
€ 357,37 tot
€ 548,18
13
7
Duur
€ 548,18 tot
€ 647,53
duur
> € 647,53
Eindtotaal
4919
150
375
1278
31
1684
Hoogeveen
43
251
1
295
12
7863
53
61
254
7
375
Midden Drenthe
298
799
4
1101
Noordenveld
119
152
8
279
Ooststellingwerf
Totaal
Percentage
48
97
Intramurale zorgcomplexen
460
460
53
50
1201
1.181
17.282
17.173
15
15
17.297
17.188
Bedrijfsruimten
Woningen in beheer, maar niet in eigendom
Totaal in beheer
20
2782
Westerveld
Overige woongelegenheden
Totaal bezit
De Wolden
Meppel
2009
15.385
Garages, parkeerplaatsen e.d.
Overzicht woningvoorraad per gemeente
Gemeente
2010
15.520
Woningen
1031
1219
27
283
1185
21
2
5005
10.064
283
33
32.5%
65.5%
1.8%
0.2%
2279
1489
15385
Mutaties in het bezit
Het totale bezit op 31 december 2010 bestaat uit 17.188 eenheden. Een nadere specificatie naar
aantallen wooneenheden staat weergegeven in onderstaande tabel. In 2010 zijn 107 woningen
gesloopt, waaronder 67 woningen en 1 ontmoetingsruimte in Midden Drenthe Er zijn 26 woningen
gesloopt in Noordenveld en 14 woningen in Meppel. Tevens zijn in Meppel 17 garages gesloopt.
In het totaal zijn 114 woningen en 4 garages verkocht. Ook zijn 25 standplaatsen waarvan 3 met
woonwagens aan het bezit toegevoegd.
Aanbieden van woningen
Vanaf 1 januari 2010 werkt Actium met een nieuw woonruimteverdeelsysteem. Alle woningen
worden aangeboden volgens het aanbodmodel. Woningzoekenden kunnen wekelijks via de website
www.actiumwonen.nl reageren op woningen. Eind 2010 is uit de praktijk gebleken dat de overgang
naar het nieuwe systeem een succes is geweest. Woningzoekenden weten de weg naar de website
goed te vinden en het gemiddeld aantal reacties op woningen is hoog, namelijk 59. In Assen ligt
het gemiddelde zelfs op 90. In 2011 wordt het woonruimteverdeelsysteem geëvalueerd aan de
hand van een enquête onder woningzoekenden om te bepalen of er op sommige onderdelen nog
aanpassingen nodig zijn.
Woningvraag
Op 31 december 2010 stonden er 13.303 woningzoekenden geregistreerd. Op 31 december 2009
waren dit 13.960 woningzoekenden. Op basis van de cijfers wordt geconcludeerd dat het aantal
woningzoekenden is gedaald. Echter het aantal nieuwe inschrijvingen in 2010 was ongeveer 3200
ten opzichte van ongeveer 1400 in 2009. In het totaal hebben we dus bijna 2000 meer nieuwe
woningzoekenden. Eind 2010 heeft een eenmalige grootschalige opschoningsactie van het
gegevensbestand met woningzoekenden plaatsgevonden. Dit verklaart waarom het totale aantal
woningzoekenden toch is gedaald.
p 21
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Onderstaande tabel geeft inzicht in de herkomst van woningzoekenden, uitgesplitst naar de
gemeente waarin Actium woningbezit heeft en onderverdeeld in woningzoekenden onder de 55 jaar
en boven de 55 jaar.
Herkomst woningzoekenden per gemeente en leeftijd
We zien dat woningzoekenden boven de 55 gemiddeld langer staan ingeschreven dan
woningzoekenden jonger dan 55. De oorzaak hiervan is dat veel 55 plussers zich preventief
inschrijven, met het oog op de toekomst. De gemiddelde wachttijd voor een woning ligt daarom
aanzienlijk lager dan de gemiddelde inschrijfduur van woningzoekenden. De gemiddelde wachttijd is
ongeveer 2,5 jaar.
Relatieadres
55-
%
55+
%
totaal
%
Urgentie
Aa en Hunze
109
1,5
63
1, 1
172
1,3
2896
39,3
1798
30,3
4694
35,3
De Wolden
630
8,6
914
15,4
1544
11,6
Hoogeveen
216
2,9
221
3,74
437
3,3
Meppel
377
5,1
249
4, 2
626
4,7
Het aantal urgente woningzoekenden op 31 december 2010 is 55. Dit is een daling ten opzichte van
vorig jaar. De daling komt met name door de afname van het aantal sloopurgenten. In 2010 heeft
een groot aantal sloopurgenten een andere woning gevonden. Deze urgenten vallen onder het
sociaal plan bij herstructurering. Actium hanteert hierbij een verhuiskostenvergoeding van € 5.500,en zit hiermee boven de wettelijk vastgestelde norm.
Midden – Drenthe
356
4,8
302
5,1
658
4,9
Noordenveld
213
2,9
128
2,2
341
2,6
Westerveld
598
8,1
909
15,3
1507
11,3
Assen
Ooststellingwerf
Aantal urgente woningzoekenden
Medisch
Sloop
Sociaal
Totaal
571
7,8
441
7,4
1012
7,6
Assen
2
1
13
16
Overig
1397
19
915
15,4
2312
17,4
De Wolden
1
2
3
6
TOTAAL
7363
100%
5940
100%
13303
100%
Hoogeveen
1
Meppel
2
Uit de tabel blijkt dat een aanzienlijk deel van de woningzoekenden in Assen woont, daar waar ook
het grootste deel van het woningbezit van Actium staat. Opvallend is dat een relatief groot deel van
de woningzoekenden (17,4%) niet afkomstig is uit een van de gemeenten waarin Actium actief is dat
en ongeveer 45% van de woningzoekenden tot de groep 55 jaar en ouder behoort.
Gemiddelde inschrijfduur per gemeente
Midden - Drenthe
Noordenveld
15
Westerveld
1
4
6
2
2
2
17
1
1
Ooststellingwerf
1
1
4
6
Totaal
4
23
28
55
Conform het beleid van Actium is een urgentie drie maanden geldig. Na drie maanden vervalt
de urgentiestatus automatisch. Bovenstaande tabel geeft een overzicht van het aantal urgente
woningzoekenden op 31 december 2010.
Gem. aantal dagen
ingeschreven
Gem. aantal dagen
ingeschreven
Gem. aantal dagen
­­ingeschreven
Gemeente
55-
55 en ouder
Totaal
Assen
1075
2466
1592
De Wolden
1349
2143
1812
Nieuwe huurovereenkomsten
Hoogeveen
1316
2099
1705
Meppel
1189
2176
1572
Midden Drenthe
688
1975
1262
Noordenveld
917
1725
1218
Westerveld
1345
2182
1844
In 2010 zijn 1246 huurovereenkomsten afgesloten. De mutatiegraad voor 2010 komt hiermee uit op
8,1%. De mutatiegraad in 2009 was 9,2%. Het aantal verhuringen in 2010 ligt dus aanzienlijk lager.
De huurovereenkomsten zijn voor 87% van de goedkope voorraad aan de doelgroep verhuurd. Een
gering percentage van 4% woont te goedkoop en 9% te duur (‘scheef wonen’). Onderstaande tabel
geeft een overzicht van de afgesloten overeenkomsten naar gezinsgrootte en inkomen.
Ooststellingwerf
838
1873
1284
Totaal
1090
2142
1547
p 23
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Huurincasso
Afgesloten huurovereenkomsten naar inkomen huurders en gezinsgrootte
Samenstelling
huishouden
1 persoons-
Leeftijd
Inkomen
Huurprijs
< € 357,37
Huurprijs
€ 357,37 - € 511,50
Huurprijs
> € 511,50
Aantal
<65
<=21450
243
174
37
454
>22450
39
81
13
133
<=20200
2
79
31
112
>20200
0
7
14
21
>=65
De totale huurachterstand in 2010 bedraagt € 1.795.000,-. Dit is een afname ten opzichte van 2009,
toen bedroeg de achterstand € 1.953.000,-. Hiervoor is een voorziening getroffen van € 1.594.000,-.
Huisuitzettingen
Het aantal aangezegde huisuitzettingen is voor 2010 uitgekomen op 165. Het grootste deel hiervan,
namelijk 102 gevallen, vond plaats in Assen. Onderstaande tabel geeft een overzicht van het aantal
huisuitzettingen per gemeente.
Gemeente
2 persoons-
<65
>=65
Samenstelling
huishouden
3 persoons-
Leeftijd
<65
>=65
<=29125
62
131
23
216
>29125
6
52
13
71
<=27575
1
47
14
62
>27575
1
3
8
12
Inkomen
Huurprijs
< € 357,37
Huurprijs
€ 357,37 - € 548,18
Huurprijs
>€ 548,18
Aantal
<=29125
9
115
9
133
>29125
0
27
4
31
<=27575
0
1
0
1
>27575
0
0
0
0
363
717
166
1246
Huurprijsbeleid
De gerealiseerde reguliere huurverhoging bedroeg in 2010 1,2%. Daarnaast streven wij naar een
huursom van gemiddeld 65% van de maximaal redelijke huur, berekend over het gehele bezit.
Dit proberen wij onder andere te realiseren door een gestaffelde huurprijsverhoging bij mutatie,
rekeninghoudend met de volkshuisvestelijke doelstellingen. In 2010 heeft dit geresulteerd in een
gemiddeld percentage van 61,7% van de maximaal redelijke huur. In 2009 was het gemiddelde
percentage 60% van de maximaal redelijke huur.
Huurtoeslag
Per december 2010 zijn er 3.764 huurders die via Actium huurtoeslag ontvangen met een gemiddeld
toeslagbedrag van € 162,79 per maand. Dit aantal geeft niet het aantal huurders weer dat
huurtoeslag ontvangt. Een steeds groter deel van de huurders ontvangt de huurtoeslag rechtstreeks
van de Belastingdienst op eigen rekening. Bij het toewijzen van woningen houden wij rekening met
de huurtoeslaggrens, de goedkope voorraad wordt toegewezen aan mensen met een inkomen onder
de huurtoeslaggrens.
Assen
Aangezegd
Ontruimd
%
102
32
31%
Midden Drenthe
Noordenveld
Ooststellingwerf
10
0
0%
7
2
29%
31
8
26%
Westerveld
6
1
17%
De Wolden
6
1
17%
Meppel
2
0
0%
Hoogeveen
1
1
100%
165
45
27%
Totaal
Per saldo blijkt dat een kwart van het aantal aanzeggingen ook feitelijk heeft geleid tot ontruiming.
Huurderving en leegstand
De kosten van leegstand bedroegen in 2010 € 1.245.000,-. De huurderving als gevolg
nieuwbouwleegstand ad € 57.000,- is ten laste van het projectresultaat gebracht. Huurderving als
gevolg van leegstand van te verkopen woningen ad € 335.550,- is ten laste van het verkoopresultaat
gebracht. Leegstand als gevolg van sloop bedroeg in 2010 € 298.500,-. De totale leegstand (inclusief
woningen, goederen en diensten) ten laste van de exploitatie bedraagt € 853.000,-.
Onderhouden van woningen
Serviceonderhoud
De kosten van serviceonderhoud waren in 2010 ruim 20% hoger dan begroot. Dit wordt met
name veroorzaakt door het hogere aantal reparatieverzoeken (7%) ten opzichte van de begroting.
Het aantal reparatieverzoeken is vergelijkbaar met de aantallen van 2009. Aan het hoge aantal
meldingen is de winter mede debet. Na het intreden van de dooi was het aantal meldingen
aanmerkelijk groter dan normaal. Kleine lekkages en dooischades in bestrating werden
nadrukkelijk zichtbaar. De kosten per reparatie bedragen gemiddeld € 182,-. Het percentage niet
tijdig afgehandelde meldingen daalt. Was over heel 2009 nog 36% van de meldingen niet op tijd
afgewikkeld, in 2010 is dit gedaald naar 31%.
p 24
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Omschrijving
Begroot
gerealiseerd
Begroot (mln €)
Realisatie (mln €)
Serviceonderhoud 2010
21.600 meldingen
23.131 meldingen
3.457
4.203
Mutatieonderhoud 2010
1.620 woningen
1.219 woningen
2.751
3.470
De totale kosten van mutatieonderhoud liggen bijna 25% hoger dan begroot. De netto kosten per
mutatie komen uit op € 2847,-. Dat is ruim 60% hoger dan begroot. Mede omdat er sprake is van
een opgaande lijn in de kostenontwikkeling, is er besloten nader onderzoek in te stellen naar de
ontwikkeling van de mutatiekosten.
Contract en projectmatig onderhoud
Voor planmatig onderhoud is ruim € 20 miljoen uitgegeven. In dit bedrag zit ook de overloop van
€ 7,1 miljoen uit 2009. Daarnaast is er voor € 5,6 miljoen aan planmatig onderhoud wel aanbesteed,
maar is dit werk nog niet afgerond. Dit wordt veroorzaakt doordat de uitvoering van bepaalde
werkzaamheden uitgesteld moest worden. In de eerste plaats omdat de voorbereiding meer tijd in
beslag nam en in de tweede plaats vanwege de weersomstandigheden (vroeg ingevallen winter). Aan
de post contractonderhoud is € 3 ton minder uitgegeven dan begroot.
Energielabeling
Actium had als doelstelling om in 2014 al haar woningen minimaal op energielabel C te hebben.
Deze ambitie bleek al begin 2009 in financiële en organisatorische zin niet realiseerbaar. Het
programma is dan ook verspreid over de jaren tot en met 2020. In 2010 is € 2.1 miljoen geïnvesteerd
in ener­gie­­labeling en voldoet 53% van het bezit van Actium aan de doelstelling. Bij de start van het
programma (medio 2008) was dit 36%.
Label
ultimo
Medio
2010
2008
A
4%
1%
B
13%
8%
C
36%
27%
D
26%
28%
E
14%
20%
F
6%
11%
G
1%
5%
40
30
%
25
20
15
10
5
0
Omschrijving
Begroot (mln €)
Realisatie (mln €)
Contractonderhoud
2.444
2.116
Planmatig onderhoud
23.698
20.726
WarmteTerugWinning installaties (WTW)
Een zaak die veel aandacht vergt is de problematiek van WarmteTerugWinning (WTW) installaties.
De kwestie Brunel in Meppel is de meest in het oog springende zaak. In het vroege voorjaar is aan
TNO de opdracht verstrekt om te onderzoeken wat de problemen zijn met deze installaties en wat
daarvan de oorzaak is. Uitvoering van het onderzoek heeft helaas veel tijd in beslag genomen, zodat
wij voor het eerst in november 2010 van de onderzoeksresultaten kennis konden nemen. Begin
december hebben we deze met de bewoners gedeeld. Als oorzaak werd aangewezen dat er tijdens
de bouw een aantal fouten is gemaakt bij de aanleg van het systeem, zodat er te weinig capaciteit
aanwezig is om de lucht af te voeren. Daarbij werd ook geconstateerd dat de hoeveelheid geluid die
de wtw-unit produceert zodanig is dat deze al snel als hinderlijk wordt ervaren. Dit levert een beeld
op van een installatie die meer zou moeten afzuigen en tegelijkertijd minder geluid zou moeten
maken. Om voor dit dilemma een passende en duurzame oplossing te vinden, zijn in samenspraak
met een aantal betrokken bewoners twee adviesbureaus ingeschakeld, te weten Nieman uit Zwolle
en Bureau BBA uit Rotterdam.
Met betrekking tot het project Marturia in Assen kan gemeld worden dat de rechter op verzoek
van Actium een onderzoek door TNO heeft gelast. Dit onderzoek moet aan het licht brengen
welke gebreken er in het systeem aanwezig zijn en wie verantwoordelijk is voor het herstel van
de gebreken. Eind december had TNO het onderzoek nog niet zodanig afgerond dat er aan de
rechtbank gerapporteerd kon worden.
2010
2008
35
a
b
Veiligheidscheck
c
d
e
f
g
label
In de begroting is voorzien in het keuren van 2130 woningen in 2010. Daarbij werden met name de
volgende onderdelen aan een kritisch inspectie onderworpen:
- gasleiding, afpersen en controle op dichtheid;
- elektrische installatie controleren op aarde;
- verhelpen van gevaarlijke situaties zoals gaslekkages en aardingsgebreken.
Tegelijkertijd werd uitvoering gegeven aan een verbeterprogramma dat de volgende zaken behelst:
- aanbrengen van aarde;
- vervangen groepenkast;
- wasmachine op een eigen groep;
- bakelieten wc’s vervangen;
- metalen achterplaten vervangen.
Het volgende overzicht geeft een indruk van de activiteiten:
Meterkast vervangen:
55,0%
Aarding verbeteren:
62,6%
Wasmachinegroep:
3,6%
Schakelmateriaal:
3,6%
Diversen*:
16,0%
* Onder diversen valt het herstellen van gaslekkages, aansluitsnoertjes ver­wijde­ren, aandraaien van koppelingen etc.
p 25
H
5
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
De kosten van deze veiligheidscheck komen 14,5% hoger uit dan begroot. Er was totaal € 931.589,begroot voor de 2130 woningen. In 2010 is er gemiddeld € 501,- per woning besteed.
Asbestkwestie Smilde
Met een grote mate van publicitaire begeleiding diende zich in het voorjaar een asbestvervuiling in
Smilde aan. In een aantal tuinen van woningen aan de Brugstraat bevond zich asbest. Na onderzoek
door bureau Tauw uit Assen, is met instemming van de autoriteiten een saneringsplan opgesteld.
Nadat het plan zowel collectief als individueel met bewoners was besproken, heeft de uitvoering van
dit plan in het derde kwartaal plaatsgevonden.
Woningaanpassing
In 2010 werd € 258.900,- (€ 307.000,- in 2009) uitgegeven aan het aanpassen van woningen voor
mensen met een lichamelijke beperking. Hiervan werd het overgrote deel overigens doorbelast aan
de gemeenten (WMO-gelden).
Woningverbeteringen op verzoek van de huurder
Op verzoek van huurders kunnen woning­verbeteringen worden doorgevoerd tegen een
kostendekkende huuraanpassing. In totaal werd er voor € 187.234,- geactiveerd (€ 370.000,- in
2009).
Het verkopen van huurwoningen
Actium verkoopt naast nieuwbouwwoningen ook bestaande huurwoningen. Een belang­rijke reden
hiervoor is het genereren van opbrengsten om daarmee investeringen te doen in nieuwbouw. Door
verkoop van bestaand bezit ontstaat ook een mix van huur- en koopwoningen in een wijk/dorp. Dit
komt ten gunste aan de leefbaarheid.
Informatie huurders en starters
In 2010 zijn woningen in Darp omgezet van sloop naar verkoop. Om huurders te informeren is
een informatieavond georganiseerd. De opkomst was hoog, 98% van de huurders was aanwezig.
Uiteindelijk heeft 8% van de huurders besloten om de woning te kopen. Daarnaast is er samen
met een makelaar en een hypotheekverstrekker een startersavond georganiseerd. Het doel
van deze avond was het informeren van starters uit Assen en omgeving over het kopen van een
woning. De insteek was om alle huurders in een te verkopen woning van Actium uit Assen uit te
nodigen. Daarnaast heeft Actium deelgenomen aan open huizen routes, beurzen en zijn er mailings
verstuurd. Op het gebied van verkoop heeft Actium zich hiermee positief geprofileerd bij de starters
en huidige huurders.
Verkopen in 2010
In 2010 heeft Actium 114 huurwoningen en 4 garageboxen verkocht:
Rayon Assen
61 woningen en 4 garageboxen
Rayon Ruinen
29 woningen
Rayon Oosterwolde/Smilde
24 woningen
Van deze 114 woningen zijn 7 woningen verkocht aan de zittende huurder.
De gemiddelde verkoopprijs per rayon is:
Rayon Assen
€ 112.200,Rayon Ruinen
€ 134.500,Rayon Oosterwolde/Smilde
€ 126.300,In Assen zijn 4 woningen uit de verkoop gehaald en teruggebracht in de verhuur. Hiervan zijn drie
appartementen aan de Gouwe beschikbaar gesteld voor studentenhuisvesting. Eén woning is
beschikbaar gesteld voor statushouders.
Jaardoel
Het streven was om in het verslagjaar 135 woningen uit de bestaande voorraad te verkopen. Dit
begrotingsdoel is niet gehaald. De verkoop van woningen in de bestaande bouw verloopt moeizaam.
De doorlooptijden zijn langer dan voorgaande jaren, daarnaast is de mutatiegraad lager en is er veel
aanbod in dezelfde straat/wijk. Ook is er veel onrust vanuit de politiek geweest met betrekking tot de
Koopsubsidie, gewijzigde hypotheeknormen en mogelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek. Deze
onrust heeft er toe geleid dat de koper afwachtender is geworden en kritischer kijkt naar het aanbod
op de koopmarkt voordat de stap om te kopen wordt gezet. Aanbod te verkopen woningen
In 2010 is gerekend met een aanbod van te verkopen woningen van 1560 woningen. Verdeeld naar de
rayons komt dit op het volgende uit:
Rayon Assen
727 woningen
Rayon Ruinen
441 woningen
Rayon Oosterwolde/Smilde
392 woningen
Koopgarant
Sinds 2007 verkoopt Actium een deel van haar woningbezit met Koopgarant. Er is in 2010 één
woning uit de bestaande voorraad verkocht met Koopgarant (rayon Oosterwolde/Smilde). In 2010
zijn drie woningen opgeleverd in Oldeberkoop, waarvoor in 2009 de contracten waren getekend
voor verkoop onder Koopgarant. Er hebben zich geen terugkoopverplichtingen voorgedaan voor
Koopgarant.
p 26
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Leefbaarheid
Actium is actief in een relatief groot werkgebied. Binnen dat werkgebied
liggen steden en dorpen. Elk gebied heeft zijn eigen kenmerken en
problematiek. Om goed in te kunnen spelen op de lokale situatie wil
Actium gebiedsgericht werken. Dit willen en kunnen we niet alleen.
We onderhouden daarom stevige banden met onder andere welzijn-,
zorg-, veiligheidsorganisaties en gemeenten. Ook een belangrijke en
succesvolle schakel in het leefbaar houden van buurten en wijken vormen
de medewerkers wijkbeheer en de medewerkers wonen. Zij zijn de oren
en ogen van de wijk en gebruiken deze om tijdig te kunnen reageren op
ontwikkelingen.
11
Gebiedsgericht werken (GGW)
Verschillende gemeenten in ons werkgebied initiëren gebiedsgericht
werken projecten, waarin Actium actief participeert. Daarnaast hebben
wij onze eigen vorm van gebiedsgericht werken. Daarbij werken we
vanuit alle disciplines - Wonen, Onderhoud, Projectontwikkeling &
Bedrijfsdiensten - gezamenlijk aan de aanpak van een wijk of dorp. 2010
stond in het teken van de voorbereiding op en de ontwikkeling van de
gebiedsvisies. Deze komen in de eerste helft van 2011 gereed. Aan de
hand van de visies gaan we met bewoners en partners in gesprek om te
komen tot leefbare wijken en dorpen.
Inhoud
Gebiedsgericht werken (GGW)
27
Gebiedsgerichte samenwerking met gemeenten
Gebiedsgerichte samenwerking met gemeenten
Assen, Hoogeveen en Meppel
Gemeente Assen
Assen, Hoogeveen en Meppel
27
Wijkschouwen
27
Participatie
27
Buurtbemiddeling
28
OGGZ-netwerken en kernteams
28
In Assen participeerde Actium in 2010 in zes ‘gebiedsgericht werken’
projecten. In de buurten waar GGW-projecten lopen, wordt standaard
een wijkschouw gehouden. De wijkschouw kan gezien worden als een
soort van nulmeting. Vanuit de nulmeting worden vervolgens prioriteiten
benoemd die worden aangepakt tijdens GGW. Eind 2010 heeft Actium met
de Gemeente Assen en Woon­concept een convenant ondertekend, waarin
afspraken zijn gemaakt over gebieds­gericht werken voor de komende
jaren.
Preventie huisuitzettingen
28
Gemeente Hoogeveen
Zichtbaarheid in de wijken
28
Bouwen aan de buurt
29
Actiedag
29
Convenanten
29
Sponsoring
29
In Hoogeveen komt gebiedsgericht werken tot uiting in de Smederijen.
De Smederijen is in 2007 gestart in zes buurten en vier dorpen. In de
jaren daarna zijn hier nog tien gebieden aan toegevoegd. Het doel van de
Smederijen is samen plannen smeden en realiseren voor leefbaarheid in
de eigen buurt. Actium participeert in de stuurgroep en draagt actief bij
aan de Smederijen in de gebieden waar wij woningen bezitten.
Gemeente Meppel
In Meppel heeft Actium in 2010 samen met Woonconcept,
Stichting Welzijn Meppel Westerveld en de gemeente Meppel een
samenwerkingsovereenkomst wijk- en dorpsgericht werken (WDW)
ondertekend. De ondertekening is het startsein voor het verder
vormgeven van WDW in Meppel. Het doel van WDW is het aantoonbaar
verbeteren van de leefkwaliteit en het leefmilieu in de wijken en dorpen in
de gemeente Meppel.
Wijkschouwen
Een wijkschouw is een gezamenlijke actie van Actium met bijvoorbeeld
bewoners, gemeente, politie en/of welzijnsinstellingen. Samen wordt
onderzocht of er in de openbare ruimte verbeteringen noodzakelijk
of gewenst zijn, bij voorbeeld aan wegen en paden, verlichting,
groenvoorziening en speelterreinen. Wijkschouwen dragen bij aan de
leefbaarheid, doordat direct acties aan de uitkomsten van de wijkschouw
worden gekoppeld. In 2010 heeft Actium meerdere wijkschouwen
gehouden.
Participatie
Participatie betekent actieve deelname. Actium vindt het belangrijk dat
de bewoners van de wijken en dorpen waar zij woningen bezit zo goed
mogelijk kunnen deelnemen aan de maatschappij. Actium probeert dit te
realiseren door initiatieven die hieraan bijdragen te steunen of actief aan
projecten deel te nemen.
Klimmen Op Eigen Kracht
In 2010 heeft Actium onder andere bijgedragen aan het project KOEK
(Klimmen op eigen Kracht). KOEK heeft tot doel mensen met alledaagse
problemen met enige steun zelf hun sociale positie te laten verbeteren.
Dit levert zowel positieve effecten voor de betreffende persoon op als voor
de omgeving.
Voedselbank MiddenDrenthe en Ooststellingwerf
Actium draagt in Midden Drenthe en Oost­stelling­werf bij aan de
huisvesting van de Voedselbank. De Voedselbank helpt mensen met een
zeer krappe portemonnee. De doel­groep neemt een lastige positie in,
in onze maatschappij. Initiatieven als de Voedsel­bank geeft deze groep
mensen iets meer ruimte en Actium draagt hier graag aan bij.
p 27
H
6
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Stichting Present
In Assen is stichting Present actief. Zij helpen, met behulp van vrijwilligers, bewoners die wat
extra hulp kunnen gebruiken in of om hun woning. Denk hierbij aan bijvoorbeeld schilderwerk,
schoon­maken, opruimen en het op orde brengen van tuinen. Ook huurders van Actium in Assen
worden regelmatig geholpen. In totaal zijn 49 huurders van Actium in 2010 gehol­pen door Stichting
Present. Actium ondersteunt stichting Present financieel. In 2010 heeft Actium ruim € 7.500,- euro
bijgedragen.
Filmproject Midden Drenthe
In Midden Drenthe heeft Actium bijgedragen aan Filmproject, de tweede carrière. In deze film is het
werk van vrijwilligers op verschillende terreinen gefilmd. Doel van het project is om meer bewoners
te stimuleren deel te nemen aan vrijwilligerswerk.
Buurtbemiddeling
Buurtbemiddeling richt zich op herstel van communicatie en op (het ontwikkelen van) de kracht van
mensen om zelf hun conflicten op te lossen. Buurtbemiddeling wordt ingezet bij conflicten tussen
buren. Onafhankelijke vrijwillige bemiddelaars helpen de buren om gezamenlijk tot een oplossing te
komen. De buurtbemiddelaar is onpartijdig en helpt bewoners om zelf tot een oplossing te komen.
Actium ondersteunt de buurtbemiddelingsprojecten in Assen, Midden Drenthe en Hoogeveen. In
2010 heeft Actium ruim € 15.000,- bijgedragen aan buurtbemiddeling.
OGGZ-netwerken en kernteams
Een lokaal OGGZ-netwerk is een multi­disciplinair en gebiedsgericht samen­werkingsverband van
signalerende en zorg­biedende partners voor de aanpak van multiprobleemsituaties. Het doel
van een OGGZ-netwerk is vroegtijdige signalering van multiprobleemsituaties en een gerichte
aanpak om ervoor te zorgen dat de betrok­kenen een samenhangend pakket van hulp, zorg en
dienstverlening ontvangen dat bij de persoonlijke leefsituatie past. Actium participeert in alle
gemeenten van haar werkgebied in het OGGZ-netwerk.
Kernteams
Naast de OGGZ-netwerken bestaan in Assen kernteams. De kernteams zijn op wijkniveau in plaats
van gemeenteniveau georganiseerd. In deze kernteams werkt Actium samen met de politie en
gemeente om de wijk veilig en leefbaar te houden. We signaleren problemen en aandachtspunten in
de wijken, waar een brede aanpak voor nodig is. Zowel de gemeente als de politie en Actium hebben
weer samenwerkingsverbanden met andere partijen die ook actief participeren in de wijken. Het
streven van de kernteams is om een situatie te bereiken waarin sprake is van een dekkend “zorg”netwerk, zodat problematiek adequaat opgepakt kan worden. Dit betekent dat in sommige gevallen
doorverwezen wordt naar bijvoorbeeld het OGGZ-netwerk.
Preventie huisuitzettingen
Actium voert een actief en persoonlijk incassobeleid om huurachterstanden zo snel mogelijk op te
lossen of deze niet te hoog op te laten lopen. Dit kan bijvoorbeeld door een betalingsregeling met
ons af te sluiten. Actium heeft tot doel om zo weinig mogelijk huisuitzettingen te laten plaatsvinden.
Om dit te voorkomen wordt samengewerkt met onder andere Gemeenschappelijke Kredietbank.
Convenant GKB Drenthe
In 2010 heeft Actium een convenant met de GKB Drenthe afgesloten. De samenwerking richt zich op
het gezamenlijk voorkomen van (oplopende) huurachterstanden en een juiste doorverwijzing naar
schuldhulpverlening. Door tijdige signalering wil Actium betalingsproblemen bij huurders en het
aantal huisuitzettingen terugdringen.
Project Problematisch Woongedrag (PPW)
Een andere belangrijke schakel bij het voorkomen van huisuitzettingen is het melden van situaties in
PPW (project problematisch woongedrag). Het PPW is bedoeld om huurders die zowel psychosociale
problematiek als een huurachterstand hebben te helpen. In deze gevallen wordt een casemanager
ingeschakeld die probeert het probleem te achterhalen, zodat tot een gezamenlijk oplossing kan
worden gekomen. Actium neemt deel aan PPW in Westerveld, De Wolden, Meppel en Hoogeveen.
Tweede kansbeleid
In 2010 heeft Actium een ‘tweede kansbeleid’ opgesteld met als doel het aantal ontruimingen
terug te brengen. Bij een groot aantal corporaties in Nederland wordt al ‘tweede kansbeleid’
gevoerd. Wat opvalt is dat dit beleid curatief van opzet is en zich meestal richt op het bieden van een
tweede kans aan bewoners en huishoudens, nadat ze uit de woning zijn gezet. Actium kiest, vanuit
maatschappelijk én financieel oogpunt, bewust voor een andere insteek. Met de overtuiging dat een
vroegtijdige, preventieve aanpak op termijn meer rendement en voordelen geeft voor zowel klant
als corporatie. Daarom wordt de tweede kans geboden vóórdat de ontruiming plaatsvindt. Deze
tweede kans wordt aangeboden in de huidige woning. Als de huurder voldoet aan de voorwaarden,
waaronder het betalen van de lopende huur en het accepteren van begeleiding, mag de huurder in
de eigen woning blijven en wordt de ontruiming niet geëffectueerd.
Begeleiding wordt in de meeste gevallen geboden door het GKB, maar ook door andere organisaties,
zoals GGZ, maatschappelijk werk of Verslavingszorg. In 2010 zijn we met het ‘tweede kansbeleid’
gestart door middel van een aantal pilots. In 2011 worden deze pilots geëvalueerd.
Zichtbaarheid in de wijken
Actium vindt het belangrijk om zichtbaar te zijn in haar wijken en dorpen. De medewerkers Wonen
en wijkbeheer zijn een belangrijke schakel hierin. Zij zijn aanwezig in de wijk en bemiddelen
in burenruzies of andere vormen van overlast. De medewerkers wijkbeheer kijken met een
kritische blik naar de woonomgeving en de medewerker Wonen participeren in lokale netwerken
en leefbaarheidsprojecten. Om de zichtbaarheid van Actium te vergroten is in 2010 gestart met
het project Actium in uw buurt. Actium is gedurende een dag(deel) fysiek aanwezig in een buurt.
Bewoners kunnen langskomen om vragen te stellen en samen met Actium te debatteren over de
toekomst van de buurt. In 2010 zijn bijeenkomsten gehouden in gemeente De Wolden en Westerveld.
p 28
H
6
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Bouwen aan de buurt
Met onze leefbaarheidsprijs ‘Bouwen aan de Buurt’ steunt Actium initiatieven van bewoners die hun
eigen woonomgeving willen verbeteren. In 2010 is de leefbaarheidsprijs opnieuw van start gegaan,
ditmaal voor ons hele werkgebied. Vanuit alle gemeenten in ons werkgebied hebben bewoners
initiatieven ingediend ten behoeve van de leefbaarheid in de wijk of het dorp. Uit de voorselectie
zijn 23 initiatieven naar voren gekomen. De initiatieven van de finalisten lopen uiteen van het
opknappen van speelpleintjes en speeltuinen, tot de aanleg of herinrichting van (binnen)tuinen en
het organiseren van een straatfeestdag, multicultureel feest en openlucht bioscoop. In 2011 wordt
bekend gemaakt welke van deze initiatieven het prijzengeld in de wacht slepen. In het totaal een
bedrag van € 75.000,-.
en gefietst en gewandeld met bewoners van woon-zorgcomplexen. Zowel voor medewerkers als
bewoners was het een geslaagde dag.
Actiedag
De jaarlijkse personeelsdag van Actium is in 2010 omgedoopt tot ‘Actium actiedag’. In juni hebben
bijna 140 Actium-medewerkers een groot aantal vrijwilligersprojecten gedaan die de leefbaarheid in
de buurt ten goede komen. Zo hebben we onder meer (speel)tuinen opgeknapt, bloembakken gevuld
Sponsoring
Actium ontplooit in principe alleen activiteiten die een directe relatie hebben met zorg en wijken &
buurten en daarmee bijdragen aan de leefbaarheid. De financiële lasten die daaruit voortvloeien
worden verantwoord in de jaarrekening.
Convenanten
Samenwerking is essentieel in het bevorderen van de leefbaarheid, zowel met bewoners als
gemeenten en welzijns- en zorginstellingen. Actium gaat daarom regelmatig de samenwerking aan
met andere partijen.
In 2010 heeft Actium een Hennepconvenant afgesloten in de gemeente Noordenveld om
hennepkwekerijen aan te pakken. Dergelijke convenanten hebben we ook in Assen en Zuidwest
Drenthe.
p 29
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Wonen en zorg
In haar bedrijfsplan heeft Actium geconstateerd dat ten aanzien van
wonen en zorg de snelle ontwikkelingen en de relatief grote inflexibiliteit
van vastgoed niet alleen kansen opleveren, maar ook voor problemen
(kunnen) zorgen. Nieuwbouw van zorg gerelateerd vastgoed is al langer
een veel gehoorde wens. Actium wil daarom de komende jaren samen
met gemeenten en zorgaanbieders werken aan een goed aanbod van
zorgvoorzieningen, zonder hierbij het risico te lopen op leegstand van
bestaande voorzieningen. Op 31 december 2010 heeft Actium 460
intramurale zorgplaatsen in negen zorgcentra in haar bezit.
Aantal zorgplaatsen
Centrum
Zorgaanbieder
Locatie
Rikkingahof
St. Et Bientwark
Oosterwolde
73
Weyert
St. Zorgcentra ZW Drenthe
Dwingeloo
60
J.T. Seinehof
Zorgcentra Noorderboog
Diever
60
Molenhof
St. Zorgcentra ZW Drenthe
Havelte
55
Kerspel
St. De Stouwe
Nijeveen
20
Priensenije
St. Zorgcentra ZW Drenthe
Ruinen
55
Vonder
St. De Stouwe
Ruinerwold
30
Dunninge
St. De Stouwe
De Wijk
20
Tonckenshuys
St. Zorgpalet
Zuidwolde
87
Totaal aantal plaatsen
Aantal plaatsen
460
De galerijoverkapping is in mei 2010 gerealiseerd.
Naast de verbouw van 36 woningen in het hoofdgebouw worden 32
nieuwe zorgappartementen voor Et Bientwark gerealiseerd. In april 2010
is met de bouw gestart. In het nieuwe gebouw worden verschillende
voorzieningen gerealiseerd, zoals een wasserij, linnenverzorging, 24uurs alarmering, een internetruimte, een winkel en een keuken om
maaltijdservice te kunnen bieden. Et Bientwark gaat in het bestaande
Riemsoord een restaurant beheren. In Riemsoord worden dagelijkse
verzorging en diverse activiteiten en evenementen geboden. Ook mensen
in de omgeving van het zorgcentrum en elders uit en om Appelscha
kunnen een beroep doen op alarmering, verzorging en andere hulp.
Dwingeloo, De Weijert LTHP
Actium verbouwt 45 bestaande zorgplaatsen en realiseert 12 nieuwe
verpleegplaatsen voor zorgcentrum de Weijert (Stichting ZZWD). Ook
wordt de entree en het restaurant voorzien van een eigentijdse uitstraling
en voorzieningsniveau. De Weijert is een zorgcentrum dat gebouwd is
in 1971. Het merendeel van de sanitaire ruimten voldeed zowel niet aan
de eisen voor bestaande bouw als nieuwbouw. Door de bovengenoemde
verbouw en nieuwbouw denkt men beter in te kunnen spelen op de
behoefte van cliënten en bewoners uit de wijk. In maart 2010 is gestart
met de verbouw. Het realiseren van de 12 nieuwe verpleegplaatsen zal
waarschijnlijk in het eerste kwartaal van 2011 starten. De verwachting is
het gehele project in juli 2012 te kunnen opleveren.
Grolloo, Amerweg 61
In 2010 zijn meerdere projecten gestart en gerealiseerd op het gebied van
wonen en zorg.
Assen, Dichtershof
In 2010 zijn vijftien woningen voor Stichting Promens Care gerealiseerd.
Promens Care biedt zorg en ondersteuning aan volwassenen met een
verstandelijke beperking, psychische aandoening en/of psychiatrische
problematiek en mensen die gebruik maken van maatschappelijke
opvang.
Appelscha, Riemsoord
In september 2008 is gestart met het zorgproof (geschikt voor het geven
van zorg) maken van 36 bestaande seniorenwoningen, inclusief de
aanpassing van de algemene ruimten en het overkappen van de galerij.
Het zorgproof maken gebeurt mutatiegewijs. Op dit moment zijn er 16
appartementen zorgproof gemaakt en is er één omgebouwd tot kantoor.
In dit project aan de Amerweg is een boerderij verbouwd tot 7
zorgplaatsen en een ruimte voor dagbesteding. Dit project is een
samenwerking met Stichting Vanboeijen.
Haulerwijk, Sinnehiem
Het huidige verzorgingshuis Sinnehiem stamt uit de jaren ’70 en voldoet
niet meer aan de huidige eisen en woonwensen. Door een grondruil
met Stichting Habion is het mogelijk om op het terrein naast het huidige
Sinnehiem een heel nieuw complex te realiseren. Hierdoor kunnen de
huidige bewoners van Sinnehiem straks rechtstreeks in hun nieuwe
appartement trekken en is tijdelijke huisvesting niet nodig. Als het
nieuwe complex klaar is, wordt het oude verzorgingshuis gesloopt en
gaat Actium hier nieuwe woningen voor senioren bouwen.
p 31
H
7
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Smilde, ’t Beurtschip
Wooncentrum ’t Beurtschip te Smilde wordt volledig vernieuwd. Het nieuwe Beurtschip is een
modern wooncentrum voor senioren, dat ook onderdak biedt aan verschillende zorgaanbieders:
Stichting Welzijn Ouderen Midden-Drenthe, GGZ Drenthe en Icare. Daarnaast wordt er een
woonwinkel voor Actium ingericht.
In het Beurtschip worden 84 appartementen gerealiseerd, alsmede een verpleeghuis met
24 zorgplaatsen ten behoeve van clienten van GGZ Drenthe.
Fase B omvat de bouw van 52 appartementen en is in april 2010 opgeleverd.
De ontwikkeling van fase C is inmiddels afgerond. In juni 2010 zijn contracten getekend met de
toekomstige huurders, waarna de bouwvergunning is aangevraagd. De bouw start in de tweede helft
van 2011.
p 32
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Betrekken van bewoners bij beleid en beheer
Communicatiemiddelen
Actium vindt het belangrijk om haar huurders en woningzoekenden
zo goed mogelijk te informeren over ontwikkelingen en voorzieningen
die zij biedt en hen te betrekken bij haar beleid. Om huurders en
woningzoekenden zo goed mogelijk te bereiken, wordt gebruik gemaakt
van meerdere communicatiemiddelen. Een belangrijk middel is blad
Actium over de vloer, dat in 2010 vier keer is verschenen. In het blad
kunnen huurders en woningzoekenden lezen wat Actium doet, of er
beleidswijzigingen zijn en hoe andere huurders het huren bij Actium
ervaren. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van foldermateriaal,
persoonlijke mailings, beurzen en de website. De website van Actium is
in 2010 volledig vernieuwd. Met deze vernieuwde website hebben we de
verscheidenheid in onze dienstverlening nog beter zichtbaar gemaakt. Zo
is er ruime aandacht voor huur, koop(vormen), nieuwbouwprojecten en
maatschappelijke projecten. Verder worden regelmatig bijeenkomsten
georganiseerd om huurders van informatie te voorzien. Zo zijn er
bijeenkomsten georganiseerd om bewoners te informeren over
herstructureringsplannen en te betrekken bij de herontwikkeling van
het gebied waarin de huurders woonachtig zijn. Ook heeft Actium aan
vele bijeenkomsten in het kader van leefbaarheid bijgedragen. Deze
bijeenkomsten zijn bedoeld om samen met bewoners tot verbeteringen in
de woonomgeving te komen.
11
Huurdersplatform MEVM
In 2010 hebben het huurdersplatform MEVM en Actium meerdere keren
vergaderd. Tijdens deze vergaderingen zijn verschillende beleidszaken
aan de orde gekomen. Belangrijke onderwerpen waren: het huurbeleid,
raamovereenkomst voor lokale huurdersorganisaties en het strategisch
voorraadbeleid. Het huurdersplatform heeft in 2010 op basis van een
begroting een bijdrage gekregen ad € 53.800,-. De uitgaven bedroegen
in 2010 zo’n € 18.000,- minder, waardoor de bijdrage in 2011 naar
verwachting lager zal uitvallen dan is begroot.
Inhoud
Communicatiemiddelen
33
Huurdersplatform MEVM
33
Lokale huurdersorganisaties
33
Participatie-initiatieven
33
Geschillenadviescommissie
33
Verenigingen van Eigenaars
34
Participatie-initiatieven
Actium wil graag dat bewoners zich betrokken voelen bij hun
woonomgeving. Om die betrokkenheid te stimuleren hebben we in 2010
diverse initiatieven financieel ondersteund. In totaal is ruim € 109.115,uitgekeerd aan de volgende participatie-initiatieven:
VAC/WAC;
■
■
■
■
■
■
■
ctiviteiten bewonersorganisatie Oosterwolde;
A
Activiteiten bewonersorganisatie Ruinen;
Activiteiten bewonersorganisatie Assen;
Bewonerscommissies;
Huurdersraad Smilde;
Huurdersraad Norg;
Begeleiding huurders bij herstructurering.
Geschillenadviescommissie
Actium werkt met een Geschillenadviescommissie, die een
onafhankelijke positie inneemt ten opzichte van de organisatie. De
commissie behandelt klachten over het handelen of nalaten van Actium
of van door Actium bij haar werkzaamheden ingeschakelde personen.
Doel is binnen twee maanden hierover advies uit te brengen aan het
bestuur van Actium. De Geschillenadviescommissie bestaat uit vijf
leden. Twee leden zijn benoemd op voordracht van huurdersorganisatie
MEVM, twee leden op voordracht van de RvC en een lid is benoemd op
voordracht van de andere leden van de geschillenadviescommissie. Dit lid
is voorzitter van de commissie.
In 2010 heeft de commissie een rooster van aftreden opgesteld.
Lokale huurdersorganisaties
Actium heeft regelmatig overleg met de Huurdersraad Smilde,
Huurdersbelangenvereniging Norg en plaatselijke belangenorganisaties
in de verschillende dorpen en wijken. Tijdens deze overleggen wordt de
lokale situaties in de dorpen en wijken besproken.
Ook is er regelmatig overleg met bewonerscommissies. Deze
commissies zijn georganiseerd op complex of buurtniveau. De
medewerkers Wonen zijn de contactpersonen voor deze organisaties.
p 33
H
8
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Geschillen 2010
In het verslagjaar heeft de commissie twintig klachten ontvangen. Zestien klachten zijn niet
ontvankelijk verklaard. Reden hiervan is dat niet alle mogelijkheden van overleg met de
eindverantwoordelijke medewerkers van Actium volledig waren benut. Een viertal klachten heeft
geleid tot een zitting. In drie gevallen heeft het bestuur van Actium het advies van de commissie
overgenomen. Dit had betrekking op een bezwaarschrift tegen gevorderde nabetaling, een
gebrekkige afhandeling van een huurverhoging en de gefaseerde uitvoering van energiebesparende
maatregelen. In een geval nam het bestuur het advies van de commissie niet over. Het betrof de
gelijkwaardigheid van het aanbrengen van dubbel glas in relatie tot de huurverhoging.
Het verslag van de geschillenadviescommissie is integraal opgenomen op de website van Actium.
Het bestuur heeft de werkzaamheden van de commissie op zijn beleidsmatige betekenis beoordeeld
en de weergave hiervan besproken met de RvC.
Verenigingen van Eigenaars
Actium was in 2010 actief in 23 Verenigingen van Eigenaars (VvE’s). De verwachting is dat dit aantal
de komende jaren verder groeit. In de meeste gevallen gaat het om gemengde complexen; in zowel
nieuwbouw als bestaande bouw, waarin zowel huurders als eigenaren wonen. Uit oogpunt van
transparantie heeft Actium er in 2009 voor gekozen om het administratieve en technische beheer
van VvE’s volledig af te stoten en onder te brengen bij externe beheerders. Dit proces is in 2010
volledig afgerond in nauwe samenspraak met de betrokken VvE’s.
In haar rol als (groot)eigenaar heeft Actium in het verslagjaar de algemene ledenvergaderingen
van de VvE’s bijgewoond en daarbij gebruik gemaakt van haar spreek- en stemrecht. Daarnaast is
er op diverse momenten overleg gevoerd met leden, besturen en beheerders. In 2011 wordt verder
gewerkt aan de invulling van de rol van Actium binnen de VvE’s.
Overzicht van VvE’s:
Omschrijving VVE
Eigenaren
Huurders
Totaal
Grunostaete
Assen
11
12
23
Ceresplein/Apollopad
Assen
41
15
56
Van Houtenstraat
Assen
16
16
32
Echtenstraat 2 t/m 42
Assen
13
8
21
Molenstraat 229 t/m 269
Assen
8
13
21
De Gijsbrecht
Assen
54
0
54
Gouwe 28 t/m 68
Assen
13
8
21
Gouwe 70 t/m 110
Assen
12
9
21
Gouwe 53 t/m 93
Assen
12
9
21
Smetanalaan 182 t/m 356
Assen
68
20
88
Gravenlanden 35 t/m 69
Assen
15
3
18
Scharmbarg 129 t/m 211
Assen
35
7
42
Thorbeckelaan 233 t/m 361
Assen
26
39
65
Kloosterpoort
Assen
17
57
74
De Wieken
Smilde
8
18
26
De Meestershof
Bovensmilde
6
21
27
Lesturgeonplein
Vledder
14
13
27
Hof van Koekange
Koekange
8
25
33
Alteveerstraat
Hoogeveen
5
45
51
Princenhof
Hoogeveen
17
61
78
Broekemastraat
Diever
1
1
2
Martenskamp
Oosterwolde
2
4
6
Veenbaas
Haulerwijk
14
11
25
456
376
832
p 34
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Financieel beleid
Algemeen
Het doel van het financiële beleid en beheer van Actium is het
waarborgen van de financiële continuïteit om onze doelen te
bereiken en blijvend onze maatschappelijke taken uit te voeren. Ter
ondersteuning maken we gebruik van een financiële meerjarenprognose
voor een periode van vijf jaar, een jaarbegroting en een
managementinformatiesysteem. De pijlers van het financiële beleid zijn:
■ het aanhouden van een financiële buffer: solvabiliteit van 10% op basis
van de minimum waarderingsregel;
■ tegen goede voorwaarden toegang houden tot de kapitaalmarkt:
positieve kasstroom in de meerjarenbegroting, positieve
faciliteringsruimte te verkrijgen bij het WSW en voldoen aan
de minimum solvabiliteitseis van het Centraal Fonds voor de
Volkshuisvesting;
■ beheersing van beïnvloedbare risico ’s;
■ het waarborgen van de continuïteit van Actium opdat onze activiteiten
kunnen plaatsvinden op een zo hoog mogelijk kwalitatief niveau, met
de daarvoor ter beschikking staande financiële en materiële middelen.
11
Financiële positie
De financiële positie wordt kenbaar gemaakt door middel van een aantal
kengetallen.
Inhoud
Kengetallen
Solvabiliteit
2010
2009
2008
1 eigen vermogen + voorzieningen / totaal vermogen
20,2%
20,9%
22,9%
Algemeen
35
2 eigen vermogen / totaal vermogen
15,7%
14,6%
15,5%
Financiële positie
35
Liquiditeitsratio
Ontwikkelingen
36
1 Quick ratio = Vlottende Activa–voorraden/Kortlopende
schulden
0,26
0,53
0,32
Benchmarking
36
2 Current ratio = Vlottende Activa / Kortlopende schulden
0,56
0,95
0,71
Financiering
36
Renterisicobeheer
37
Fiscale ontwikkelingen
37
Meerjarenperspectief 38
Verbindingen
39
Onbebouwde gronden
39
Beleggingen
39
Rentabiliteit 1 REV = resultaat na belasting / EV + VZ
6,13%
-1,94%
-27,60%
2 RTV = resultaat na belasting + betaalde rente / TV
4,58%
2,83%
-2,90%
Loan to value (verhouding vreemd vermogen tov
bedrijfswaarde, incl. RWC correctie)
56,0%
57,3%
61,0%
Grootte leningportefeuille t.o.v. WOZ waarde (max. 50%)
18,5%
18,7%
18,5%
De totale bedrijfswaarde (incl. rentabiliteitswaardecorrectie) van ons bezit
bedraagt per 31-12-2010 € 699 miljoen. Ultimo 2009 bedroeg de totale
bedrijfswaarde € 679 miljoen, een stijging van € 20 miljoen.
Deze stijging is hoofdzakelijk ontstaan door:
autonome waardemutaties
■ voorraadmutaties ■ parameterwijzigingen
■ niveauwijzigingen ■ mutatie rentabiliteitswaardecorrectie
€ € -/-
€ € € -/-
15,0 miljoen
0,7 miljoen
7,7 miljoen
15,7 miljoen
17,5 miljoen
Op basis van de jaarrekening de volgende kengetallen:
Kengetallen per VHE in €
2010
2009
1 Eigen vermogen
5.167
2 Voorzieningen
3 Rentelasten –baten
4 Lasten onderhoud, inclusief energielabeling
2008
4.732
4.953
1.492
2.022
2.361
973
1.025
969
1.900
1.585
1.577
5 Algemeen Beheer (incl. bel, verzek en ov.lasten)
1.445
1.424
1.241
6 Netto bedrijfslasten
1.363
1.379
1.187
131.222
128.244
125.097
8 Bedrijfswaarde (incl. RWC correctie)
7 WOZ waarde
43.389
41.911
37.845
9 Boekwaarde
28.624
28.209
26.715
p 35
H
9
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Het eigen vermogen van Actium is in 2010 gestegen met € 6,5 miljoen en bedraagt € 83,2 miljoen.
Deze stijging van € 6,5 miljoen vormt het resultaat van 2010 en is reeds verwerkt in de jaarrekening,
onder goedkeuring door de RvC. Het hogere resultaat over 2010 ten opzichte van de begroting laat
zich als volgt verklaren:
Meer resultaat ( * € 1.000) wegens:
Minder waardeverandering materiële vaste activa
23.200
2.100
400
Meer rentebaten
1.700
Minder rentelasten
1.000
900
Minder lasten onderhoud
Minder overige bedrijfslasten
Minder vennootschapsbelasting
2.100
Meer overige bedrijfsopbrengsten
31.400
Minder resultaat ( * € 1.000) wegens:
Minder huuropbrengsten/vergoedingen
300
Meer afschrijvingen
400
Lagere overige opbrengsten
Minder resultaat verkoop onroerende goederen
800
1.700
2.700
-200
5.700
25.700
Meer lonen en salarissen
Minder rentebaten
Meer directe exploitatielasten
Overig
Ontwikkelingen
Op 25 januari 2010 heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving de RF-uiting 2010-1 gepubliceerd.
Deze bevat de Ontwerprichtlijn 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. De belangrijkste
wijzigingsvoorstellen zijn het classificeren en kwalificeren van onroerende zaken in exploitatie en
het aanscherpen van het actuele waardebegrip voor het sociaal- en commercieel vastgoed. Deze
richtlijn is verplicht gesteld voor de boekjaren die aanvangen op of na 1 januari 2011.
Staatssteun en borging
De Europese Commissie is van oordeel dat corporaties in Nederland gebruik maken van
ongeoorloofde staatssteun. Daarom heeft de minister een interim regeling ingesteld per 1 januari
2011. Op basis hiervan moeten corporaties minimaal 90% van hun woningbezit verhuren aan de
doelgroep met een huur van maximaal € 652,52 en een brutosalaris van maximaal € 33.614. Voldoet
de corporatie hier (structureel) niet aan, dan zal zij na twee jaar wellicht geen financiering met
borging kunnen krijgen.
Bovendien is het commerciële deel binnen een combinatieproject, woningen met een huur hoger
dan € 652,52 of stichtingskosten van meer dan € 240.000 vanaf 1 januari niet langer borgbaar.
Omdat een combinatieproject vanaf 1 januari 2011 niet meer borgbaar is (plintruimte, 1/3 en 2/3)
heeft Actium eind 2010 een tweetal leningen afgesloten voor het dienstencentrum Beurtschip
in Smilde en de commerciële ruimte van de Nieuwe Kolk in Assen. Voor Actium is het niet
kunnen borgen van projecten een direct risico voor wat betreft de financierbaarheid en werkt het
kostenverhogend door hogere rentekosten.
Benchmarking
Op het terrein van bedrijfsvergelijking en benchmarking maakt Actium primair gebruik van de
uitkomsten van de jaarlijkse analyse van het Centraal Fonds Volkshuisvesting. Deze publicatie is eind
2010 verschenen als bijlage bij de Oordeelsbrief van de minister van BZK, onder de titel ‘Corporatie
in Perspectief!’ Actium heeft de gepresenteerde uitkomsten die betrekking hebben op het jaar 2009
geanalyseerd en geconstateerd dat Actium relatief hoge bedrijfslasten kent. Het streven is om deze
onder het sectorgemiddelde te brengen en er wordt gewerkt aan resultaatverbeterende maatregelen,
die bijdragen aan een kritische beheersing. Actium kenmerkt zich verder als een financieel gezonde
woningcorporatie met een voor de huurder en woningzoekende aantrekkelijke huurprijsstelling.
Daarnaast maakt Actium gebruik van de Bedrijfstakinformatie, welke jaarlijks wordt opgesteld door
Aedes om haar bedrijfsresultaten te toetsen.
Op basis van deze wijze van bedrijfsvergelijking en benchmarking zijn prestatie-indicatoren en normen
ontwikkeld die in de planning- en controlcyclus een ondersteunende en richtinggevende rol spelen.
Financiering
Beleid
De doelstellingen van het treasurybeleid zijn:
1.Het beheersen van de inkomende en uitgaande geldstromen, waarbij de basis gevormd moet
worden door goed op elkaar afgestemde processen, naast een liquiditeitsprognose op korte en
lange termijn.
2.Het zoveel mogelijk intern financieren van de behoefte aan middelen.
3.Het waarborgen van een efficiënte, blijvende toegang tot de geld- en kapitaalmarkt teneinde
voldoende financiële middelen voor de bedrijfsactiviteiten op korte en lange termijn te
garanderen.
4.Het beheersen van rente- en rendementsrisico’s die samenhangen met de financiering,
beleggingen en liquiditeitenbeheer.
5.Het, binnen de kaders van het treasurystatuut, realiseren van:
■ een optimaal rendement op liquide en belegde middelen,
■ een zo laag mogelijke vermogenskostenvoet van het vreemd vermogen met als resultaat zo
laag mogelijke rentelasten.
6.Het realiseren van efficiënt betalingsverkeer.
p 36
H
9
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Bedrijfsactiviteiten worden in eerste instantie gefinancierd met eigen middelen. Met het aantrekken
van middelen zijn we afhankelijk van het tempo waarin verkopen van bestaande woningen worden
geëffectueerd, investeringen in nieuwbouw en herstructurering plaatshebben en verkopen van
nieuw te bouwen koopwoningen plaatsvinden. Dit houdt in dat financiering op maat gewenst en
noodzakelijk is. De financieringsbehoefte wordt bepaald door de financiële meerjarenprognose voor
vijf jaar. Vanuit de jaarlijkse begroting vloeit een prognose van één jaar voort. Deze prognose wordt
verwerkt in het treasury jaarplan. Het vormt de basis voor de uitvoering, de aansturing van en de
controle op de treasury werkzaamheden voor het komende jaar. In de kwartaalrapportages wordt
aangegeven wat de nieuwe prognose met betrekking tot de liquiditeitsbehoefte tot het einde van het
jaar wordt. Hierbij wordt een analyse van de verschillen ten opzichte van het jaarplan gegeven.
De variabele rollover leningen zijn op balansdatum voor 87% gevuld. De kredietcrisis heeft
geresulteerd in een lage één en drie maandsrente, hetgeen een negatief effect heeft op de
waardering van swaps en floors.
De actuele waarde van de derivaten komt op balansdatum uit op -/- € 3,4 miljoen.
Leningenportefeuille
In het treasurystatuut is een norm voor het relatieve renterisico opgenomen van 15% (inclusief
investeringen). In de jaren 2011 en 2012 komt het renterisico hoger uit dan deze norm,
respectievelijk 19% en 18%. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat het risico grotendeels wordt
veroorzaakt door (onzekere) investeringen. Exclusief investeringen bedraagt het risico in deze jaren
4% en 9% en is dus lager dan de gestelde norm. Eén van de activiteiten in 2011 is het renterisico in
de jaren 2011 - 2012 verder terug te brengen.
Ultimo 2010 zijn onze materiële vaste activa voor 82% gefinancierd met vreemd vermogen. Van
ons schuldrestant van € 391,7 miljoen (inclusief aflossingsverplichting 2011 van € 25,5 miljoen)
eind 2010, wordt € 363,1 miljoen (93%) geborgd door het WSW. € 28,6 miljoen wordt geborgd door
gemeenten.
Ontwikkeling renterisico
Actium wil ten hoogste een renterisico lopen tot 15% van de leningenportefeuille. Hierbij spelen de
randvoorwaarden van het WSW mede een rol. In onderstaande grafiek is het absolute renterisico,
inclusief en exclusief investering, afgezet tegen het verwachte toekomstige verloop van de
leningenportefeuille
Naar aanleiding van de beoordeling van de financiële positie heeft het WSW op 7 december
2010 verklaard dat Actium voldoet aan hun eisen van kredietwaardigheid. De vrijgegeven
faciliteringsruimte bedraagt in totaal € 97,0 miljoen en is gebaseerd op de investerings- en
herfinancieringsprognose 2010 - 2013. Hiervan is eind 2010 nog € 8,0 miljoen opgenomen zodat op
balansdatum een bedrag van € 89,0 aan faciliteringsruimte aanwezig is.
In 2010 hebben we als gevolg van einde contractdatum € 6,6 miljoen, reguliere aflossingen € 10,4
miljoen en vervroegde aflossingen € 3,4 miljoen een totaal van € 20,4 miljoen aan leningen afgelost.
Hiertegenover staat per saldo een opname op rollover leningen van € 13,0 miljoen en het ontvangen
van € 10,0 miljoen op een nieuwe lening.
Van een vijftal leningen die in 2010 zijn aangetrokken, is op balansdatum nog niets gestort. Het gaat
om een totaalbedrag van € 40,5 miljoen met stortingen in 2011 van € 18,5 miljoen en in 2013 van
€ 22,0 miljoen.
De leningenportefeuille bestaat uit 144 leningen van in totaal 8 geldverstrekkers.
Renterisicobeheer
Bescherming tegen renterisico
Flexibiliteit in financiering is wenselijk en daarvoor worden mogelijkheden binnen onze
leningenportefeuille gecreëerd. Actium kan op gewenste momenten aflossen en weer tot maximaal
de hoofdsom volgestort krijgen. Daarbij wordt gebruik gemaakt van rollover leningen met een
variabele hoofdsom. Ultimo 2010 bestaat onze leningenportefeuille voor 14% uit dit soort leningen.
Deze kennen veelal een renteconversie moment van één of drie maanden. Hieruit kunnen dan ook
grote renterisico’s volgen. Om deze risico’s af te dekken, maakt Actium gebruik van de volgende
derivaatproducten: caps, floors en twee renteswaps. Het grootste gedeelte van de renterisico´s is op
deze wijze afgedekt.
0
-5
-10
-15
Excl. investeringen
Incl. investeringen
Norm
2011
-4%
-19%
-15%
2012
-9%
-18%
-15%
2013
-9%
-11%
-15%
2014
-7%
-7%
-15%
2015
-7%
-7%
-15%
-20
Fiscale ontwikkelingen
De fiscaliteit speelt steeds meer een grotere rol bij woningcorporaties. In 2008 werden de
corporaties volledig belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. In 2010 is de vrijstelling van
de integratieheffing (omzetbelasting) opgeheven. De belastingdruk voor de corporatie, onder andere
vennootschapsbelasting, omzetbelasting, loonheffingen en overdrachtsbelasting, is aanzienlijk.
Het optimaliseren van de beheersing van de fiscale processen en het verder benutten van de fiscale
mogelijkheden zijn de komende jaren belangrijke aandachtspunten voor Actium.
p 37
H
9
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Het afgelopen jaar is hard aan gewerkt om meer grip op ons fiscale proces te krijgen. Hierin hebben
we grote vorderingen gemaakt.
■ Projectontwikkeling en financiën hebben tweewekelijks overleg waarin samen de verschillende
projecten worden geanalyseerd en fiscale risico’s in beeld worden gebracht. Door middel van
presentaties wordt fiscale kennis overgedragen.
■ Projectvoorstellen inzake nieuwbouwprojecten worden voorzien van financiële en fiscale
paragraaf, voordat deze worden behandeld in de DR. Zo wordt geborgd dat de projecten vooraf
fiscaal gecheckt worden en er naar fiscale optimalisatie wordt gezocht.
■ Er is een samenwerking met wonen opgestart. Indien er besluiten moeten worden genomen over
prijswijzigingen van woningen of het omzetten van koop naar huur, geeft de fiscaal medewerker
vooraf een fiscaal advies.
■ Het onderdeel omzetbelasting is opgenomen in de controleplannen.
Fiscaal in control
Horizontaal Toezicht
De fiscus heeft een nieuwe wijze van toezicht ontwikkeld die aansluit bij bovengenoemde
ontwikkelingen. Dit staat bekend onder de naam Horizontaal Toezicht. De beginselen van deze
werkwijze zijn wederzijds vertrouwen, begrip en transparantie. Deze beginselen worden vastgelegd
in een handhavingsconvenant. Een belangrijke voorwaarde om een dergelijk convenant te kunnen
opstellen, is het op orde hebben van het Tax Control Framework. Voordelen van Horizontaal Toezicht
zijn o.a. geen boekencontroles, zekerheid bij de fiscus. In 2011 zal een intentieverklaring voor
Horizontaal Toezicht met de belastingdienst worden getekend.
Meerjarenperspectief
In onderstaand overzicht is het eigen vermogen aangepast op het resultaat van 2010 en
doorgerekend naar latere jaren. In de tabel zijn de investeringen verwerkt waartoe Actium heeft
besloten. De faciliteringsruimte biedt voldoende perspectief voor de financiering van de toekomstige
projecten.
In 2010 zijn onderstaande maatregelen genomen om fiscaal meer in control te komen.
Maatregelen met betrekking tot vennootschapsbelasting:
■ Kennis in eigen huis gehaald;
■ Toets ingewikkelde zaken door belastingadviseur;
■ Kennis bij projectleiders gebracht.
Controles/maatregelen met betrekking tot omzetbelasting:
■ Rondrekening BTW per kwartaal;
■ Steekproef inkoopnota’s (BTW verlegd, pro rata);
■ Projecten overgangsregeling afschaffing mededeling 26;
■ Pro rata% jaarlijks opnieuw bepalen;
■ Tijdelijke verlaging BTW op arbeidsuren ingeregeld.
Er zijn belangrijke onzekerheden die op het meerjarenperspectief zowel een gunstige als ongunstige
invloed kunnen uitoefenen. Voorbeelden zijn:
■ de renteontwikkeling;
■ de fasering en inhoud van investering- en herstructureringsprojecten;
■ de realisatie van geprognosticeerde verkopen;
■ de mogelijkheden tot realisatie van de geplande huursomstijgingen;
■ huurtoeslagheffing;
■ belastingdruk.
Meerjaren perspectief begroting 2011-2015
Huursomstijging*
Eigen vermogen (x 1000)
Controles/maatregelen in het kader van Wet Ketenaansprakelijkheid:
■ G-rekening verplicht gesteld bij leveranciers;
■ Voorwaarden factuur in bureaubestek opgenomen;
■ Facturen die niet voldoen, worden teruggestuurd;
■ Controle facturen onderhoud en projecten.
Tax Control Framework
In 2011 wordt een Tax Control Framework opgesteld. Een Tax Control Framework omvat onder
andere een vaststelling en beschrijving van de fiscale strategie, fiscale afdeling en belasting
gerelateerde processen van een onderneming. Verder bevat dit een fiscale risicoanalyse met daarbij
de maatregelen die zijn genomen om deze af te dekken. Kortom, hierin zullen alle fiscale risico’s en
aspecten worden behandeld. Het uiteindelijke doel van een Tax Control Framework is beheersing
van de totale fiscaliteit en daardoor te komen tot juiste, volledige en tijdige aangifte voor alle
belastingen en een juiste weergave van de fiscale positie in de jaarrekening.
2011
2012
2013
2014
2015
1,50%
1,50%
1,50%
1,50%
1,50%
63.579
59.129
56.947
51.032
42.117
Jaarresultaat voor belasting
-17.664
-2.450
-182
-3.915
-6.915
Jaarresultaat na belasting
-19.664
-4.450
-2.182
-5.915
-8.915
Onrendabele investeringen
21.526
10.697
4.769
14.064
13.821
Onderhoudslasten
30.615
31.450
32.409
32.392
34.129
14,02%
12,31%
11,16%
11,53%
10,12%
-30,93%
-7,53%
-3,83%
-11,59%
-21,17%
Solvabiliteit (EV/TV)
Rentabiliteit eigen vermogen
*H
uursomstijging is exclusief huurharmonisatie
p 38
H
9
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Verbindingen
De Made Participatie BV
Actium heeft een 100% deelneming in De Made Participatie BV, die als doel heeft werkzaam te zijn
binnen de volkshuisvesting. Sinds 2003 zijn binnen de rechtspersoon geen activiteiten ontplooid.
Actium bezit het geplaatste aandelenkapitaal ter waarde van € 18.000,-. De Made Participatie
BV is niet geconsolideerd meegenomen in de jaarrekening. Mede omdat er geen activiteiten
ontplooid worden binnen de BV en geen ontwikkelingen plaatsvinden in de toekomst wordt De Made
Participatie BV in het jaar 2011 ontbonden. Het aanwezige kapitaal wordt overgeboekt naar Stichting
Actium.
Dingspel Assen BV
Dingspel Assen BV is bij notariële akte opgericht op 15 maart 2007. Vennoten van deze besloten
vennootschap waren Woonstichting Actium, Stichting Woningbeheer Assen en Credo Integrale
Planontwikkeling BV. Door fusie per 1 juli 2008 van Stichting Woningbeheer Assen en Woonstichting
Actium is de aandelenverhouding gewijzigd. Credo Integrale Planontwikkeling BV heeft hierdoor
33,33% van de geplaatste aandelen en Stichting Actium 66,66% van de geplaatste aandelen.
Credo Integrale Planontwikkeling BV en Stichting Actium zijn een samenwerking aangegaan om
de transformatie tot stedelijk woongebied van een gedeelte van stadsbedrijventerrein te Assen te
initiëren Deze samenwerking is vastgelegd in het Treanth Consortium.
Dingspel Assen BV heeft ten doel de aan- en verkoop van onroerende zaken als mede het beheren
van de verworven locaties. Actium bezit 2/3 deel van het geplaatste aandelenkapitaal van € 18.000,-.
Er zijn tot nu toe geen woningen in de verbinding gerealiseerd. Ter gedeeltelijke financiering
van de door Dingspel Assen BV verrichte aankopen heeft Actium geldleningen verstrekt van in
totaal € 1.110.138,- onder de voorwaarden dat deze geldleningen uitsluitend bestemd zijn voor de
financiering van locaties binnen het plangebied Havenkwartier en dat de geldleningen uiterlijk lopen
tot 1 januari 2020. Dingspel Assen BV is niet geconsolideerd meegenomen in de jaarrekening. In
2010 hebben geen nieuwe verwervingen plaatsgevonden, evenmin zijn er opstallen verkocht. Het
verschuldigde rentepercentage bedraagt de jaarlijks op 1 januari geldende 1-jaars euribor, die
verhoogd wordt met 1%, hetgeen verschuldigd is aan het einde van elk kwartaal. De verdeling hiervan
vindt plaats conform de leningverhouding. Het resultaat over het boekjaar 2010 wordt toegevoegd
aan het eigen vermogen van Dingspel Assen BV. Voor het aandeel in het negatieve vermogen van
Dingspel heeft Actium geen voorziening opgenomen omdat Actium zich niet aansprakelijk heeft
gesteld voor de schulden welke door Dingspel zijn aangegaan. Om de financiële risico’s voor Actium
zoveel mogelijk te beperken, wordt actief gezocht naar een derde partij, die de helft van de aandelen
van Actium zou kunnen overnemen.
Voor alle verbindingen geldt dat de directeur-bestuurder tevens bestuurder is van de verbindingen.
Daarmee vallen de verbindingen ook onder het toezicht van de raad van commissarissen
van Actium. De jaarrekeningen van de verbindingen worden goedgekeurd door de raad van
commissarissen, net als activiteiten die in de verbindingen plaatsvinden.
De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode, te weten tegen de
netto-vermogenswaarde ultimo boekjaar. Dit betekent dat de deelnemingen worden gewaardeerd op
dezelfde grondslagen als die van Actium.
Doordat het aandeel van de deelnemende rechtspersonen een negatieve netto-vermogenswaarde
betreft wordt in het jaarverslag van Actium hier geen voorziening voor meegenomen (RJ252.402).
Naam
Zetel
Maatsch.
kapitaal
Gestort kapitaal
Deelname
Type deelneming
De Made Participatie BV
Drachten
€ 90.000,-
€ 18.000,-
100%
vastgoedexploitatie
Dingspel Assen BV
Assen
€ 90.000,-
€ 12.000,-
66,67%
vastgoedontwikkeling
Onbebouwde gronden
Actium wil een goed en volledig beeld van haar grondbezit t.b.v. projectontwikkeling hebben én
houden. Daartoe heeft zij in 2010 haar grondbezit volgens de balans, gelegd naast gegevens uit
het Kadaster. Hieruit bleek dat één grondpositie onvoldoende in de administratie was opgenomen.
Bovendien bleken gronden zowel verantwoord te worden in de projectadministratie als ook op de
balans. Alle grondposities zijn nu opgenomen in de projectadministratie onder voorraad grond.
Verder heeft Actium de onbebouwde gronden met bestemming landbouw opnieuw laten taxeren met
als resultaat dat zij een 4-tal grondposities heeft afgewaardeerd voor een totaalbedrag van € 3,5
miljoen. Ook zijn procedures ontwikkeld waardoor zeker kan worden gesteld dat, wanneer Actium
grond aankoopt, dit volledig, juist en tijdig zijn beslag krijgt in de administratie. In totaal heeft
Actium 81,9 hectare aan onbebouwde gronden in bezit.
Beleggingen
Koopsommen kapitaalstorting
In 1999 zijn koopsommen bij Nationale Nederlanden gestort in verband met het vervroegd kunnen
uittreden van een deel van het personeel. Als gevolg van gewijzigde regelgeving kan hiervan geen
gebruik meer worden gemaakt. Er zijn nog twee koopsommen met een totaalbedrag van € 160.000,
die nog doorlopen tot expiratiedatum (laatste loopt door tot 1 januari 2013).
p 39
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
Interne organisatie
Het jaar 2010 stond voornamelijk in het teken van de invoering van
Omega, het nieuwe informatiesysteem. Hiervoor is veel extra capaciteit
ten behoeve van ondersteuning van het dagelijks proces ingezet.
Daarnaast is in 2010 gewerkt aan de uitwerking van bepalingen uit de
CAO van 2009-2010, de uitvoering van de loopbaanscan en het opzetten
van een instrument voor functioneren en beoordelen. Dit laatste wordt in
2011 door middel van een uitgebreid opleidingsplan voor leidinggevenden
en medewerkers geïmplementeerd.
11
Interne verhuizing
Medio 2010 heeft een interne verhuizing plaatsgevonden. Het betrof
een wisseling van afdelingen tussen de beide locaties – Eemland
en Industrieweg – in Assen. Met deze verhuizing is een optimalere
huisvesting beoogd om klanten een nog betere dienstverlening te kunnen
bieden. Door deze interne verhuizing is in 2010 de bepaling rond de
vergoeding van reiskosten in verband met standplaatswijziging uit het
Sociaal Plan opnieuw toegepast.
Inhoud
Interne verhuizing 41
CAO en arbeidsvoorwaarden Actium
41
Arbeidsomstandigheden
41
Werkgelegenheid
41
Ziekteverzuim
42
Functioneren en beoordelen
42
Opleidingen
42
Jubilea en flexpensioen
42
Oud-medewerkers
42
Ondernemingsraad
42
Evaluatie fusie 42
Informatisering en communicatie
42
Kwaliteitsbeleid
43
Integriteitbeleid
43
Risicobeheer en informatievoorziening
44
Risicoprofiel
44
CAO en arbeidsvoorwaarden Actium
Eind 2009 is de nieuwe CAO Woondiensten bekend geworden.
Onderdeel van deze CAO is de vergoeding van een bodembedrag
van € 25,- bruto per dag dat de werknemer verplicht is zijn/haar
privéauto voor de organisatie te gebruiken. Actium heeft in overleg
met de ondernemingsraad gewerkt aan een regeling die deze bepaling
vervangt. Uiteindelijk is in oktober 2010 door een achterbanraadpleging
ingestemd met de nieuwe regeling. Actium heeft besloten haar overige
arbeidsvoorwaarden in 2011 opnieuw te toetsen aan de CAO en de
regelgeving. Dit wordt in overleg met de ondernemingsraad opgepakt.
Arbeidsomstandigheden
De risico-inventarisatie en –evaluatie die in de tweede helft van 2009
plaatsvond, heeft begin 2010 geresulteerd in een plan van aanpak. De
geconstateerde verbeterpunten zijn opgepakt onder begeleiding van de
arbo-commissie.
Stagiaires en leerwerkpekken
Ten behoeve van de realisatie van voldoende opleidingsplaatsen in de
bouw is in het voorjaar van 2010 het convenant met de titel “afspraak
= afspraak” afgesloten. Partijen zijn een zevental corporaties,
het OCB in Ruinen, het Alfa College in Hoogeveen en het Drenthe
College in Emmen. De corporaties staan gezamenlijk garant voor 50
leerwerkplekken ten behoeve van het opleidingsbedrijf. Actium heeft
daarvan 11 voor haar rekening genomen. Er zijn 10 plaatsen gerealiseerd
door inzet bij projectmatig onderhoud, en 1 plek is rechtstreeks in
de onderhoudsdienst van Actium ondergebracht. Daarnaast zijn
via hoofd- en onderaannemers 18 leerlingen actief geweest op vijf
nieuwbouwprojecten. Tevens zijn bij diverse afdelingen (bijvoorbeeld
Klant en Markt, Communicatie en Juridische zaken) van Actium
stagiaires actief geweest.
Opbouw personeelsbestand
Leeftijdsgroep
Aantal
0-20
0
20-25
4
25-30
18
30-35
20
35-40
36
40-45
29
45-50
31
50-55
24
55-60
27
60 eo
8
De gemiddelde leeftijd bedroeg eind 2010 43,6 jaar (2009: 43,3 jaar).
Werkgelegenheid
Op 31 december 2010 heeft Actium 197 medewerkers in dienst (178,4
fte). Er werkten in het verslagjaar 34 uitzendkrachten/gedetacheerden
(24,3 fte). Een deel van deze medewerkers (7 medewerkers) is
tijdelijk aangetrokken ten behoeve van de implementatie van Alom.
14 medewerkers hebben in het verslagjaar Actium verlaten.
p 41
H
10
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
Dienstjarengroep
Aantal
0-5
91
5-10
32
10-15
13
15-20
9
20-25
15
25-30
10
30-35
19
35-40
7
40+
1
H
8
H
9
H
10
H
11
De gemiddelde arbeidsduur bedroeg eind 2010 11,8 jaar (2009: 11,8 jaar).
Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim bij Actium (exclusief zwangerschapsverlof) bedroeg over geheel 2010 5,89% (2009
4,3%). De ziekmeldingsfrequentie bedroeg in 2010, 1,46. De gemiddelde ziekteverzuimduur was 5,1
dag. Het ziekteverzuimpercentage werd in 2010 beïnvloed door enkele langdurige ziektegevallen. Er
is in 2010 geen instroom geweest in de WIA (volledige IVA). Een medewerker heeft de organisatie na
een periode van twee jaar ziekte verlaten.
Functioneren en beoordelen
In 2010 heeft het beleid rondom functione­ren en beoordelen definitief zijn beslag gekregen. Er is een
uitgebreid implemen­tatie­plan gemaakt met opleidingen voor leidinggevenden en medewerkers om
de systematiek van planning en evaluatie begin 2011 in te kunnen voeren.
Opleidingen
In 2010 is voor € 414.530 besteed aan diverse opleidingen. In de meeste gevallen zijn het opleidingen
waarin kennis en vaardigheidstraining centraal staat, daarnaast zijn enkele medewerkers gecoacht
door externe coaches. Aan alle medewerkers van Actium is een loopbaanscan aangeboden. De
loopbaanscan helpt medewerkers bij het bepalen van hun loopbaanwensen. In totaal hebben 125
medewerkers een loopbaanscan gedaan. Begin juli zijn de laatste rapporten aan de medewerkers
uitgereikt. Dit rapport helpt medewerkers en leidinggevenden bij het opstellen van een persoonlijk
ontwikkelingsplan. Ongeveer tien medewerkers hebben een verzoek ingediend voor een opleiding in
het kader van een loopbaanwens. De kosten voor deze scan waren ongeveer € 100.000.
Jubilea en flexpensioen
In 2010 hebben drie medewerkers het 12,5 dienstjubileum gevierd en vier medewerkers het 25-jarig
dienstjubileum. Eén medewerker heeft zelfs zijn 40-jarig jubileum gevierd. In 2010 heeft één
medewerker gebruik gemaakt van de flexpensioenregeling.
Oud-medewerkers
Met de oud-medewerkers hebben we in 2010 een rondrit door het werkgebied gemaakt. We hebben
twee grote projecten van Actium bezocht, de Koekangerhof in Koekange en het Tonckenshuys in
Zuidwolde. Er gingen 72 oud medewerkers met partners mee.
Ondernemingsraad
De ondernemingsraad heeft in 2010 acht keer overleg gevoerd met de directie. De ondernemings­
raad brengt jaarlijks een eigen verslag uit, waarin zij verantwoordt over haar activiteiten en de
onderwerpen waarover is gesproken.
Evaluatie fusie
In 2010 is met ondersteuning van Quintis een evaluatie uitgevoerd van de fusie. Gekeken is naar
de voorgenomen doelstellingen en de realisatie daarvan. Begin 2011 is hierover een brief naar
het ministerie van BZK gestuurd. Ook zijn er voorstellen gedaan tot kleine aanpassingen aan de
organisatie. Ook daar wordt in 2011 vorm aan gegeven.
Informatisering en communicatie
Begin 2010 is gestart met een woonruimteverdelingssysteem, de eerste fase van het invoeren
van een nieuw primair informatiesysteem. Eind 2010 is gestart met de overige primaire bedrijfs­
onderdelen, met uitzondering van projectontwikkeling. De eerste maanden van 2011 kenmerken zich
door een zeer intensieve nazorgperiode, met name bij de module onderhoud, zowel dagelijks als
planmatig. Ook is de website vernieuwd. Met deze vernieuwde website hebben we de verscheiden­
heid in onze dienstverlening nog beter zichtbaar gemaakt. Zo is er ruime aandacht voor huur,
koop(vormen), nieuwbouwprojecten en maatschappelijke projecten. Daarnaast is de website
klaargemaakt voor de toekomst, doordat nu een technische koppeling met ons primaire systeem
mogelijk is. Dit betekent dat op termijn onze huurders bijvoorbeeld zelf een afspraak kunnen
inplannen voor een reparatieverzoek of hun urgentie kunnen beoordelen. De website heeft tot
slot meer mogelijkheden voor nieuwe toepassing zoals google-maps bij het presenteren van onze
koopwoningen en nieuwbouwprojecten.
In 2010 is verder invulling gegeven aan het communicatiebeleid, aansluitend bij ons bedrijfsplan.
Onze uitgangspunten daarbij zijn, we communiceren intensief, integraal en interactief. We zetten
daarbij nadrukkelijk in op lokale betrokkenheid en zichtbaarheid.
Een groot aantal nieuwe brochures is in 2010 gereedgekomen. Zoals de brochure huren bij Actium,
met algemene informatie voor onze huurders. Een brochure met uitgebreide informatie over ons
woningaanbod voor woningzoekenden. En de corporate brochure, bestemd voor onze zakelijke
relaties. Hierbij dragen we bij aan behalen van kwaliteitslabel (KWH). Al onze brochures zijn ook te
vinden op onze vernieuwde website www.actiumwonen.nl.
p 42
H
10
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Bij drukwerk, kiezen we zoveel mogelijk voor FSC-gecertificieerd papier. Hiermee hebben we de
zekerheid dat de grondstof voor het papier afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Deze
keuze past bij ons streven naar duurzaamheid.
Kwaliteitsbeleid
Op het gebied van de kwaliteitszorg zijn in 2010 diverse acties ondernomen, zoals verbeterde
klachtenregistratie en klanttevredenheidsmetingen op alle negen onderdelen van het KWH
huurlabel.
Klachten
Klachten zijn alle ontevredenheidsuitingen over de dienstverlening van Actium. Het kan bijvoorbeeld
gaan om niet nakomen van afspraken, bejegening van een medewerker of kwaliteit van de woning.
In 2010 is gestart met een registratie. In 2010 zijn er totaal 230 klachten geregistreerd en behandeld.
KWH huurlabel
De klanttevredenheidsmetingen zijn uitgevoerd door KWH, een onafhankelijk en extern bureau
die voor veel woningcorporaties metingen uitvoert. Het eerste deel van de meting bestond uit
4 onderdelen, te weten:
corporatie bellen, woning onderhouden, klachten afhandelen en woning verlaten. De meting is
uitgevoerd in de periode van februari tot en met april 2010 en is uitgezet onder meer dan 2000
huurders. De eerste resultaten zijn in juni 2010 ontvangen.
Labelonderdeel
Eindcijfers
Criterium
Resultaat
Corporatie bellen
7,3
7,0 Onderdeel behaald
Woning onderhouden
7,6
7,0
Klachten afhandelen
7,0
6,5
Onderdeel behaald
Woning verlaten
8,3
7,0
Onderdeel behaald
Onderdeel behaald
Van september tot en met november 2010 zijn de andere vijf onderdelen van het KWH huurlabel
gemeten: corporatie bezoeken, woning zoeken, woning betrekken, huur betalen en reparatie
uitvoeren. Begin 2011 is bekend geworden dat ook op deze onderdelen positief resultaat is gebleken,
waarmee Actium het KWH huurlabel heeft behaald.
Op de website is een link geplaatst naar het Meldpunt integriteit woningcorporaties op de website
van het ministerie van VROM, nu BZK.
In de kwartaalrapportage wordt structureel aandacht besteed aan klachten die te maken
kunnen hebben met integriteit. Jaarlijks bespreekt de directie de ervaringen met de raad
van commissarissen en met de ondernemingsraad. Ook komt dit aan de orde in de jaarlijkse
bijeenkomsten met belanghebbenden.
Actium heeft meegewerkt aan de pilot van het Centraal Fonds Volkshuisvesting voor de ontwikkeling
van een gedragsscan voor woningcorporaties betreffende integer gedrag.
Er is tevens een analyse geweest aan de hand van het rapport Lessons Learned en zijn er
onderwerpen benoemd om in 2011 mee aan de slag te gaan, onder andere de positionering van de
controller.
In 2010 zijn de voorbereidingen getroffen om op 7 april 2011 een bewustwordingsbijeenkomst te
organiseren voor alle medewerkers van Actium.
Pilot gedragsscan
Op verzoek van het Centraal Fonds Volkshuisvesting is in november deelgenomen aan een pilot
gedragsscan. Hierbij wordt onderzocht of via een gedragsscan een beter besef van compliance
en Governance bij de woningcorporatie bereikt kan worden. Dit heeft geleid tot contacten met een
extern adviesbureau, die naast deskresearch ook interviews heeft gehouden met commissarissen,
leden van de directieraad en enkele medewerkers. Eind 2010 is de conceptrapportage opgeleverd,
die begin 2011 wordt besproken en beoordeeld op toepassing. Nu al kan worden vastgesteld dat
een dergelijke inzet – gerichte gespreksvoering met sleutelpersonen door externe deskundigen –
toegevoegde waarde heeft voor een adequaat besef en dat het impulsen geeft tot verbetering van de
aanwezige praktijk in compliance en Governance.
Voortgang zaak verdenking frauduleuze handelingen
Nadat in 2009 aangifte is gedaan vanwege de verdenking van frauduleuze handelingen in de sfeer
van huurtoeslag en woning verkopen is in 2010 meegewerkt aan het justitiële onderzoek hiernaar.
Aan het eind van 2010 was dit onderzoek nog gaande en ook het civielrechtelijke traject loopt nog
door.
Integriteitbeleid
Ook in 2010 heeft Actium een actief en organisatiebreed integriteitbeleid gevoerd. Zo golden de
integriteitcode en de klokkenluiderregeling. Beide documenten zijn te vinden op de website. Ook zijn
beide documenten bijlage bij de arbeidsovereenkomsten met nieuwe medewerkers.
Het integriteitbeleid wordt de komende jaren aan de hand van de uitgevoerde risicoanalyse (2009)
nog verder uitgewerkt en versterkt. In 2010 zijn de volgende acties geweest:
Er is een brief verstuurd naar alle medewerkers met de vraag om alle betaalde nevenactiviteiten te
melden en te onderzoeken of bij onbetaalde nevenactiviteiten belangenverstrengeling kan optreden.
p 43
H
10
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Risicobeheer en informatievoorziening
In 2010 is risicobeheer sterker onder de aandacht gekomen en is het vaker besproken op meer
plaatsen in de organisatie. Het heeft geleid tot een verhoogd gevoel van urgentie en belang. Dat had
niet alleen te maken met de externe druk maar vooral met het besef in de organisatie dat het onder
moeilijker financiële omstandigheden des te belangrijker wordt te verantwoorden over inzet van
middelen en te leveren prestaties.
Wat mag het kosten om een gewenste prestatie te leveren en was de uitkomst de inzet waard?
Deze vraag is leidend geweest voor het brede terrein van leefbaarheid, gebiedsgericht werken,
nieuwbouw, herstructurering en onderhoud. Bij elke beslissing van betekenis op dit vlak is hierover
een discussie gevoerd en soms heropend.
Ingezien is dat risicobeheer begint bij risicoanalyse en dat dit hand in hand gaat met een adequate
informatievoorziening. In 2010 is veel energie gestoken in de opbouw van informatiemateriaal per te
leveren prestatie en per geïdentificeerd risico. Vanwege de onderlinge samenhang en het belang van
integrale directievoering is het kwartaalverslag aangewezen als belangrijkste informatiedrager voor
verantwoording over te leveren en geleverde prestaties met inbegrip van de daarbij geïdentificeerde
risico’s.
In de loop van het afgelopen jaar is gebleken dat het format van het kwartaalverslag nieuwe en oude
discussie oproept, uitgebreid wordt, op bestaande onderdelen bijgesteld wordt en in wisselende
mate tot blijdschap en verwondering aanleiding geeft.
In november heeft de directie een samenvattend overzicht over risicoanalyse en
informatievoorziening opgesteld en besproken. Vervolgens is dit aangeboden aan de raad van
commissarissen die dit in aanwezigheid van de directie besproken en positief beoordeeld heeft.
Belangrijk was ook de rol van de accountant. Op verschillende momenten is met de accountant
gesproken over zijn waarnemingen, suggesties en opvattingen. Dit vond onder meer plaats bij
de behandeling van de managementletter en de bevindingen bij de jaarrekening. In veel van deze
gesprekken kwam de inhoud van het intern controleplan aan de orde, tot en met een kritische
uitdieping van deelwaarnemingen. Waar nodig heeft dit, direct of later, geleid tot aanpassingen in
processen van de administratieve organisatie en in de inrichting van werkprocesssen.
Aparte vermelding behoeft de plaats van het integriteitbeleid in het geheel van risicomanagement
en informatievoorziening. Besloten is in het in opbouw zijnde systeem van risicoanalyse een vaste
plaats te geven aan het integriteitsbeleid en dit als zodanig op te nemen in de kwartaalverslagen.
Daarmee krijgt het in de verantwoording vergelijkbare aandacht als het intern controleplan, de
procuratieregeling, de autorisatieregeling en de spelregels in de treasury.
geoptimaliseerd kunnen worden (nieuwbouw, verlaging BTW bij onderhoud) en beïnvloed kunnen
worden op administratieve druk (horizontaal toezicht).
Hoewel er in 2010 belangrijke stappen vooruit zijn gezet in het risicomanagement en in de
informatievoorziening, is er tegelijk ook nog het nodige te doen. We zijn er nog niet. Het versterkte
besef van een goed en sluitend risicomanagement zal positieve impulsen, verbreding en onderhoud
moeten krijgen en er zal vooral ingezet moeten worden op verdere concretisering (doelen, normen,
activiteiten, bijstelling). In 2010 is risicomanagement met een begrotingspost voor een projectmatige
aanpak onder externe begeleiding niet doorgezet, omdat in de organisatie eerst zelf de koe bij de
horens is gevat. Pas als (later) in 2011 zou blijken dat een dergelijke projectmatige aanpak met
externe begeleiding aantoonbare meerwaarde zou opleveren boven eigen werkzaamheid, dan komt
dit in beeld en tot besluitvorming. Daarbij is van belang of de nieuw ingevoerde geautomatiseerde
informatievoorziening in alle opzichten voldoende is toegesneden op procesmanagement,
risicomanagement en interne controle.
Risicoprofiel
In 2010 is op basis van analyse een identificatie van risico’s geformuleerd. Dit heeft geleid tot een
risicoprofiel op hoofdlijnen. Belangrijke elementen in dit risicoprofiel zijn:
■ De consequenties van de kredietcrisis voor de woningmarkt.
Ook wij merken een fors teruggelopen belangstelling voor nieuwe opgeleverde koopwoningen.
Woningen staan langer te koop. Soms moeten prijzen van woningen naar beneden worden
bijgesteld om ze te kunnen verkopen. Bestaande huurwoningen die te koop komen, worden
verkocht maar dit heeft zijn grenzen. De belangstelling voor onze huurwoningen is eerder
toegenomen dan gelijk gebleven. Bij de ontwikkeling van nieuwbouw is het accent op
huurwoningen verder versterkt en is het aandeel van koopwoningen minimaal gebleven en alleen
doorgezet bij een positieve indicatie over de marktkansen.
■ De dalende aanneemsommen bij aannemers in de aanbesteding van nieuwbouw en onderhoud.
Dit kan verklaard worden uit soms dalende (of minder snel stijgende) grondstofprijzen, maar
aannemers laten hun prijzen ook zakken omdat ze minder onderhanden werk hebben. Het
aanbestedingsbeleid van Actium bewijst hierin zijn waarde.
■ Het relatief hoge uitgavenniveau van het onderhoud bij Actium.
Vanwege de bij de fusie vastgelegde ambities over de kwaliteit en de energieprestatie van de
woningen blijft dit de eerste jaren nog op een relatief hoog niveau en gaat naar verwachting
daarna dalen en normaliseren ten opzichte van de bedrijfstak.
■ De soms relatief hoge onrendabele toppen.
Bij de nieuwbouw van huurwoningen is soms sprake van een relatief hoge onrendabele top in
de verhouding tussen de stichtingskosten en de bedrijfswaarde. Bij elk initiatiefdocument wordt
kritisch beoordeeld of dit opweegt tegen de meerwaarde in kwaliteit, locatie en waardering van de
(beoogde) bewoners.
In 2010 is in het risicomanagement nog meer aandacht geschonken aan fiscale ontwikkelingen.
Deels omdat ze onontkoombaar zijn (vennootschapsbelasting, VSO II), deels omdat ze financieel
p 44
H
10
H
1
H
2
H
3
■
■
■
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
e normatieve huisvestingscomponent in de financiering van zorgvastgoed.
D
Onzekerheid hierover bemoeilijkt het om wederzijds bevredigende huurafspraken te maken
met zorginstellingen, speciaal bij sloop- en vervangende nieuwbouwprojecten. Telkens wordt
gezocht naar passende financieringsvormen die tegemoet komen aan de (on)mogelijkheden die
zorginstellingen ervaren bij het sluitend krijgen van investeringswensen bij ver- en nieuwbouw.
Het wettelijk opgelegde inflatievolgend huurbeleid.
Dit inflatievolgend huurbeleid verzwaart de druk op de waardeontwikkeling van de
vastgoedportefeuille en beperkt daarmee de feitelijke investeringscapaciteit van Actium. Dit risico
is niet door onszelf te beïnvloeden. Wel wordt op de beperkte huurstijging ingespeeld door te
compenseren met strakke(re) normen voor de stijging van de beheerkosten.
Het zogenaamde Europa-dossier.
Door de invoering van een ministeriële regeling over staatssteun (gepubliceerd in de
Staatscourant van 17 november 2010) is de borging van leningen door het WSW aan beperkende
bepalingen onderworpen. Naast nieuwe verplichtingen in de administratieve sfeer (DAEB en
andere werkzaamheden gesplitst boekhouden) begrenst dit de inrichting en financierbaarheid van
de toekomstige vastgoedportefeuille van Actium verder.
p 45
H
10
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Organisatieschema
Raad van
commissarissen
directeurbestuurder
Ondernemingsraad
strategie &
beleid
manager
Projectontwikkeling
- staf
- administratie
- projectleiding
- opzichters
manager
Wonen
manager
Onderhoud
- wooninformatie
- huuradministratie
& incasso
- klant & markt
- rayon Assen
- rayon Oosterwolde/
Smilde
- rayon Ruinen
- serviceonderhoud
- planmatig
onderhoud
- bedrijfsbureau
manager
Bedrijfsdiensten
- financiën
- control
- personeel &
organisatie
- communicatie
- informatisering
- automatisering
- juridische zaken
- facilitaire zaken
p 46
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Jaarrekening
Balans
(x € 1.000)
Activa
Vaste activa
Materiële vaste activa
Onroerende en roerende zaken in exploitatie
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
Onroerende en roerende zaken tdv de exploitatie
Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden
Financiële vaste activa
Deelnemingen
Leningen u/g
Derivaten
Beleggingen
Latente belastingvordering
Vlottende activa
Voorraad
Voorraad magazijn
Voorraad koopwoningen
Vorderingen
Huurdebiteuren
Overige debiteuren
Koopsommen kapitaalstorting
Overige vorderingen en overlopende activa
Liquide middelen
Liquide middelen
Totaal Activa
Balans
31-12-2010
31-12-2009
461.132
20.080
11.073
3.518
495.803
457.011
13.894
8.196
3.111
482.213
28
4.626
186
164
863
5.867
28
4.712
268
250
1.390
6.648
475
15.258
15.732
407
15.582
15.989
201
411
96
3.202
3.910
526
1.399
168
2.084
4.177
9.550
9.550
14.347
14.347
530.862
523.374
(x € 1.000)
Passiva
Eigen vermogen
Kapitaal
Overige reserves
Voorzieningen
Voorziening onrendabele investeringen
Voorziening jubilea
Voorziening loopbaanontwikkeling
Langlopende schulden
Leningen overheid/kredietinstellingen
Verplichtingen uit hoofde van VOV-contracten
Overige schulden
Kortlopende schulden
Schulden aan kredietinstellingen
Schulden aan leveranciers
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Aangegane verplichtingen
Overige schulden en overlopende passiva
Totaal Passiva
31-12-2010
31-12-2009
0
83.243
83.243
0
76.662
76.662
23.326
224
479
24.029
32.502
264
32.766
366.237
4.509
371
371.117
372.184
4.023
132
376.340
25.513
10.785
3.066
475
12.635
52.474
17.023
5.105
3.182
1.907
10.389
37.607
530.862
523.374
p 48
H
11
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Winst- en verliesrekening
Werkelijk
2010 Begroting
2010 77.561
1.933
406
12.135
3.204
95.238
77.669
2.128
286
12.933
1.077
94.093
75.583
1.903
381
11.501
1.687
91.055
Bedrijfslasten
Afschrijving materiële vaste activa
Waardeveranderingen materiële vaste activa
Erfpacht
Lonen en salarissen
Overige personeelskosten
Sociale lasten
Pensioenlasten
Lasten onderhoud
Directe exploitatielasten
Overige bedrijfslasten
Som der bedrijfslasten
16.628
-4.257
20
9.992
1.351
1.044
1.473
30.615
10.456
4.077
71.399
16.229
18.911
30
8.636
1.022
1.047
1.471
32.725
7.709
4.507
92.287
15.112
6.939
29
9.773
1.202
936
1.438
25.469
8.243
5.164
74.304
Bedrijfsresultaat
23.839
1.807
16.751
Financiële baten en lasten
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten
Waardeveranderingen financiële vaste activa
Mutaties deelnemingen
Rentelasten en soortgelijke kosten
Totaal financiële baten en lasten (per saldo last)
2.067
0
4
17.738
15.676
369
0
0
18.784
18.415
639
316
0
16.926
16.603
Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening
voor belasting
8.164
-16.608
148
Vennootschapsbelasting
1.583
2.500
2.270
Jaarresultaat
6.581
-19.108
-2.121
x € 1.000
Bedrijfsopbrengsten
Huren
Vergoedingen
Overheidsbijdragen
Verkoop onroerende goederen
Overige bedrijfsopbrengsten
Som der bedrijfsopbrengsten
Werkelijk
2009
p 49
H
11
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling
Algemene waarderingsgrondslagen
De jaarrekening is opgesteld conform het gestelde in Boek 2, titel 9 van het Burgerlijk Wet­boek.
Hierbij wordt de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving Toegelaten Instellingen (RJ 645) gevolgd.
Daarnaast worden de algemene richtlijnen, zoals vastgesteld door de Raad voor de Jaar­verslag­
geving gevolgd. Tenzij anders vermeld zijn alle bedragen opgenomen tegen nominale waarde.
Consolidatie
Actium stelt op grond van artikel 2:407 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek (gezien de relatief beperkte
financiële betekenis van de deelnemingen) geen geconsolideerde jaarrekening op.
De exploitatieduur van een complex wordt verondersteld op een markttechnische levensduur. De
markttechnische levensduur is gebaseerd op een combinatie van technische en markteconomische
levensduur. De technische levensduur vertegenwoordigt de onderhoudstoestand van het onroerend
goed en de markteconomische levensduur de marktpositie van dat moment van het onroerend goed.
De belangrijkste uitgangspunten voor de bedrijfswaarde ultimo 2010 zijn:
Disconteringsvoet
5,25%
Inflatie
2011
1,5%
Balanswaardering
2012 t/m 2015
1,5%
Vaste activa
Materiële vaste activa
2016 ev
3% (WSW norm)
Algemeen
De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten
opzichte van voorgaand jaar.
Huurstijging woningen
2011 (exclusief harmonisatie)
1,50%
2012 t/m 2015 (exclusief harmonisatie)
1,50%
2016 ev (exclusief harmonisatie)
2% (WSW-norm)
Onroerende en roerende zaken in exploitatie
Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling
De gronden zijn gewaardeerd op historische kosten. Onder de historische kosten zijn begrepen de
aanschafprijs van de grond met bijbehorende transactiekosten, mogelijke sloopkosten en kosten
voor het bouw- en woonrijp maken. Op de waarde van de grond wordt niet afgeschreven. Bij nainvesteringen worden alleen kosten geactiveerd, wanneer deze kosten leiden tot uitbreiding van
de capaciteit, verlenging van de gebruiksduur, toename van de restwaarde of een gevolg zijn van
wettelijke verplichtingen.
De onroerende en roerende zaken in ontwikkeling zijn gewaardeerd tegen de tot balansdatum
bestede bedragen, onder aftrek van eventuele eenmalige subsidies en het eventuele onrendabele
deel van de investering. Eventuele onrendabele investeringen worden verwerkt wanneer de interne
besluitvorming omtrent de te plegen investering en de externe communicatie hierover heeft
plaatsgevonden.
Renteverlies wordt geactiveerd bij de ingebruikname van het onroerend goed. Daarnaast wordt
een opslag voor kosten voor algemeen beheer geactiveerd. Onder dit item zijn eveneens onze
grondposities opgenomen, waarop nog geen ontwikkeling plaatsvindt. Deze zijn opgenomen tegen
aanschafwaarde, behalve de grondposities waarop nog geen bouwbestemming rust. Deze zijn dit
jaar getaxeerd en tegen lagere taxatiewaarde opgenomen.
De woningen en woongebouwen met bijbehorende installaties, garages, verbeteringen en
aanpassingen en overige ingrepen in het onroerend goed zijn gewaardeerd op historische
kosten verminderd met de daarop toegepaste lineaire, bepaald op basis van de verwachte
markttechnische levensduur, dan wel lagere bedrijfswaarde. Bij de waardering van het bezit wordt
de minimumwaarderingsregel op complexniveau gehanteerd. Hierbij wordt wel beoordeeld of de
eventuele afwaardering structureel is over een periode van minimaal 5 jaar.
Bedrijfswaarde
Basis voor de bepaling van de bedrijfswaarde is het bezit van Actium per 31-12-2010 en de op dat
moment geldende actuele situatie van dat bezit. De bestaande complexindeling is het uitgangspunt.
Hierbij wordt rekening gehouden met de actuele plannen voor dit bezit qua huur, onderhoud etc. In de
bedrijfswaardeberekeningen wordt geen rekening gehouden met de netto kasstromen van toekomstige
sloop, woningverbeteringen, renovaties, huurharmonisatie met betrekking tot gereedgekomen
nieuwbouw 2010 alsmede toekomstige nieuwbouw binnen het complex. De netto kasstromen
voortvloeiende uit verkopen binnen het complex worden voor een periode van 5 jaar meegerekend.
Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie
Deze activa zijn gewaardeerd op historische kosten verminderd met lineaire afschrijvingen bepaald
op basis van de verwachte gebruiksduur.
Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden
Waardering geschiedt tegen historische kostprijs.
Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans
een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en
getoetst aan de bij overdracht ontstane verplichting rekening houdend met de contractvoorwaarden.
p 50
H
11
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Financiële vaste activa
Deelnemingen
Onder de deelnemingen worden verstaan rechtspersonen waarin Actium voor eigen rekening
kapitaal verschaft en dat die rechtspersonen duurzaam zijn verbonden voor de eigen activiteiten en
doelstellingen.
De deelnemingen worden gewaardeerd volgens de vermogensmutatiemethode.
Derivaten
Ten einde rente risico›s op bestaande leningen af te dekken, beschikt Actium over rente
instrumenten in de vorm van caps, floors en renteswaps. Alle instrumenten zijn gekoppeld aan
bestaande leningen en worden uitsluitend om bedrijfseconomische redenen aangehouden.
De rente Instrumenten worden op basis van voldoen aan de daarvoor geldende voorwaarden volgens
het systeem van kostprijs hedge-accounting verwerkt, waarbij zowel de afgedekte post als het
instrument tegen kostprijs in de balans is verwerkt.
Latente belastingvordering
Voor de verschillen tussen de fiscale en commerciële waardering van leningen is een latente
belastingpositie opgenomen. Voor beschikbare voorwaartse verliescompensatie is een latente
belastingvordering opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er fiscale winst beschikbaar zal
zijn voor verrekening. De latente belastingpositie in verband met de leningen is gewaardeerd tegen
contante waarde. De latente belastingvordering wegens een verliescompensatie is gewaardeerd
tegen nominale waarde. De (niet-)latente belastingvorderingen en -verplichtingen worden
gesaldeerd indien is voldaan aan de algemene voorwaarden voor saldering.
De actieve belastinglatentie t.a.v. het woningbezit in exploitatie zonder verkoopplannen binnen 5
jaar is op nihil gewaardeerd, omdat de fiscale boekwaarde bij beëindiging van de exploitatie niet tot
afwikkeling komt. De actieve belastinglatentie t.a.v. de woningen in exploitatie met verkoopplannen
binnen 5 jaar is niet in de jaarrekening verwerkt i.v.m. de onzekerheid omtrent hoeveel en welke
woningen worden verkocht. De hiermee samenhangende belastinglatentie is circa 8,7 miljoen.
Vlottende activa
betreffende complex overtreffen wordt voor dit meerdere een voorziening gevormd. Onder verwachte
verliezen wordt in dit verband verstaan het verschil tussen de investeringsuitgaven en de netto
contante waarde van alle verwachte toekomstige exploitatie-inkomsten en exploitatie-uitgaven
Resultaatbepaling
Algemeen
Het resultaat is bepaald met inachtneming van de hiervoor vermelde waarderingsgrondslagen.
De baten en lasten zijn toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Als baten worden
die opbrengsten aangemerkt, die op balansdatum geïnd, contractueel zijn overeengekomen of
invorderbaar waren; als lasten die kosten, die op balansdatum betaald, verschuldigd of voorzienbaar
waren c.q. waarvoor de verplichting is aangegaan.
Alle opbrengsten en kosten zijn gewaardeerd op nominale waarden.
Bedrijfslasten
Waardeveranderingen materiële vaste activa
Hieronder worden de onrendabele investeringen van onze investeringsprojecten, de effecten
van onze complexgerichte waardering en eventuele herwaarderingen van het onroerend goed
verantwoord.
De onrendabele investeringen van onze investeringsprojecten betreffen het verschil tussen
de vervaardigingsprijs en de lagere bedrijfswaarde van de investering. Bij een gecombineerd
bouwproject (investeren in nieuwe huurwoningen gecombineerd met de verkoop van bestaande of
nieuw te bouwen woningen) worden de verwachte verkoopwinsten betrokken bij de bepaling van de
onrendabele investering. De onrendabele investering wordt als last genomen, zodra deze intern is
geformaliseerd en extern is gecommuniceerd.
Jaarlijks vindt een ‘impairment’ toets (complexwaardering) van de waarde van ons bestaand bezit
plaats. Hierbij wordt op complexniveau de aanwezige historische kostprijs minus afschrijvingen
vergeleken met de recente bedrijfswaarde. Aangezien wij waarderen op de laagste van deze twee,
kan dit leiden tot aanvullende af- of bijboekingen. Deze bij- of afboekingen worden verantwoord
onder deze post in de winst- & verliesrekening.
Voorraad onderhanden werk
Vennootschapsbelasting
De voorraad onderhanden werk (onverkochte koopwoningen uit projectontwikkeling) wordt
gewaardeerd tegen de vervaardigingswaarde of lagere opbrengstwaarde.
De belastingen in de winst- en verliesrekening worden berekend op basis van het verantwoorde
resultaat, rekening houdend met fiscaal vrijgestelde posten en geheel of gedeeltelijk niet-aftrekbare
kosten. Tevens wordt daarbij rekening gehouden met wijzigingen in latente belastingvorderingen
en –verplichtingen uit hoofde van wijzigingen in het belastingtarief, een herbeoordeling van de
realisatiemogelijkheid van latente belastingvorderingen of een wijziging in de verwachte realisatie
van een actief.
Voorziening onrendabele investeringen
Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw sociaal bezit worden als
bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de boekwaarde van het complex waartoe
de investeringen gaan behoren. Indien en voor zover de verwachte verliezen de boekwaarde van het
p 51
H
1
H
2
H
3
H
4
H
5
H
6
H
7
H
8
H
9
H
10
H
11
Accountantsverklaring
Controleverklaring van de onafhankelijke accountant
Aan: Stichting Actium
Bijgesloten samengevatte jaarrekening, bestaande uit de balans per 3 1 december 2010, de
winst-en verliesrekening over 2010 en een samenvatting van de grondslagen voor waardering
en resultaatbepaling zijn ontleend aan de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Actium te
Assen. Wij hebben een goedkeurend oordeel verstrekt bij die jaarrekening in onze
controleverklaring van 20 juni 2011.
De samengevatte jaarrekening bevat niet alle toelichtingen die zijn vereist op basis van artikel
26, eerste lid, van het Besluit beheer sociale-huursector, richtlijn 645 van de Raad voor de
Jaarverslaggeving en de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinacierde
topinkomens. Het kennisnemen van de samengevatte jaarrekening kan derhalve niet in de
plaats treden van het kennisnemen van de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Actium.
Verantwoordelijkheid van het bestuur
Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van een samenvatting van de
gecontroleerde jaarrekening in overeenstemming met de grondslagen zoals beschreven in
hoofdstuk 1 1.3 van de toelichting van de gecontroleerde jaarrekening.
Verantwoordelijkheid van de accountant
Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de samengevatte jaarrekening
op basis van onze werkzaamheden, uitgevoerd in overeenstemming met Nederlands Recht,
waaronder de Nederlandse Standaard 81 0, ‘Opdrachten om te rapporteren betreffende
samengevatte financiële overzichten’.
Oordeel
Naar ons oordeel is de samengevatte jaarrekening in alle van materieel belang zijnde aspecten
consistent met de gecontroleerde jaarrekening van Stichting Actium per 3 1 december 2 0 1 0
en in overeenstemming de grondslagen zoals beschreven in hoofdstuk 1 1. 3 van de toelichting
van de gecontroleerde jaarrekening
Groningen, 20 juni 2011
Ernst & Young Accountants LLP
Drs. B. W. Littel RA
p 52
Statutaire gegevens
Naam toegelaten instelling
Actium
Statutaire vestigingsplaats
Assen
Datum Koninklijk Besluit, waarbij de
instelling is toegelaten
25 juni 1908, nummer 574
24 juni 2008, goedkeuring fusie
Nummer inschrijving handelsregister
04017657
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Drenthe te Meppel
Correspondentieadres
Postbus 500, 9400 AM Assen
Bezoekadressen
Industrieweg 15, Assen
Eemland 1, Assen (op afspraak)
Nanningaweg 37, Oosterwolde
Leeuwte 31, Ruinen
Stuurboord 4, Smilde

Riklanden 47

Bijeenkomsten in de Week van Gebed - PKN

lid raad van commissarissen

Omnivera is een woningcorporatie met een bezit van ruim

Naam en adres van de instelling: Stichting Assen FM

27 MEI A.S. START VERKOOP!

Entry form ONK Road Race 2014 daglicentie

Uitslag - Meteoor-Assen

Twee seniorenwoningen in Rhoon

Verkort Memorandum Vegelinssteyn