dit artikel - Waterklaar

© Copyright 2013 Dagblad De Limburger / Limburgs Dagblad.
Het auteursrecht, ook ten aanzien van artikel 15 AW, wordt
uitdrukkelijk voorbehouden. Dinsdag, 11 november 2014
VERANDEREND KLIMAAT
erweert
Giel van Eck uit Ned
쐌 Zakking 쐌 Hittestress
쐌 Aangetast groen 쐌 Paalrot
쐌 Slechte waterkwaliteit
heffing
druppel
afkoppelen
waterkering
wolkbreuk
grondwater
gras
steenwoestijn
heffing dak
tuin
waterplein
utopie
verzadigd
meer
groene daken
hoosbui
gemeenten
groen
besef
doorzagen regenpijpen
waterschap
stad ecologie
ozon
blad
zomer
verstening
tuin
verstening
vijver
gemeenten
grind
oplossing
kaplaarzen
extreem
weer
regenwater
droogte groen
wolkbreuk
milieu verzadigd
zand
afwatering
regen ton
groengoot
nieuwe mentaliteit holle straten
burger aan zet
tegel
R
donker wolken
overlast
oplossing
zon
lo¨ss
zand
hevig goed voorbereid
vijver
holle straten
veranderend
klimaat
groen waterschap
heffing
burgers grind
wijk
toets
besef
neerslag waterkering
extreem
groene daken
wadi
risicomanagement
we experts die burgers kunnen in- en
voorlichten.” Dat gebeurt nu nog te weinig, zo is Van Ecks indruk. Hij benadrukt het belang van een goede afwatering voor iedereen.
Bij particuliere huizenbezitters is dat een
kwestie van goed informeren welke opties er allemaal zijn. Bij huurders spelen
woningcorporaties nadrukkelijk een rol.
In Maasgouw bijvoorbeeld wordt Wonen Limburg betrokken bij de herstructurering van afwatering in een wijk waar
ook huurwoningen liggen. „Het is belangrijk mensen te verleiden mee te werken door middel van prijsvragen of subsidies. Lukt dat niet? Dan moet je wellicht
zoet door zuur vervangen: met belastingen en extra heffingen.”
Waterdruppel
blad
hevig
plant
toets
kort
zondvloed
veranderd klimaat
overlast
natte tuin
aan zet
utopie watertoets water
nieuwe mentaliteit wolkbreuk groen
zon regenwater
www.waterklaar.nl
burger
wolkbreuk
toets
(overtollige) regenwater uit de tuin niet
meer in het riool komt. Doodzonde,
vindt Wiel Pakbier uit Ubachsberg. De
medewerker van Waterschap Roer en
Overmaas vangt zijn zelf regenwater op
in regenton en vijver. Is de ton vol, dan
stroomt het water de vijver in. Is de vijver vol? Sijpelt het water over de rand?
Krijgt het gazon extra water. Als meer
mensen dat doen, wordt bijvoorbeeld
het rioolstelsel niet extra belast tijdens
hevige buien en voorkomen we samen
omhoog knallende putdeksels en wateroverlast elders in dorp en stad. Het begint
allemaal met bewustwording van de mogelijkheden in en rondom uw huis.
milieu
probleem is Zaalberg via social media
een ludieke actie begonnen. ‘Stop de Verstening’ heet de Facebookpagina waarop
zij allerlei foto’s plaatst van betegelde tuinen. Haar boodschap: daar word je toch
niet vrolijk van? „Een groene tuin kan
ook onderhoudsvriendelijk aangelegd
worden”, bepleit ze haar zaak. „En die is
meteen goed om een stukje bij te dragen
aan de biodiversiteit. Planten of struiken
waar dieren onder kunnen schuilen,
grond die makkelijker water opneemt,
een groene tuin heeft echt alleen maar
voordelen. Plus het feit dat het veel aantrekkelijker uitziet. Ik zou zeggen: zet
een boete op stenen, beperk het aantal
vierkante meters dat betegeld mag zijn.”
Een andere optie is te zorgen dat het
druppel
KNMI
kubieke
meter
met de vijftien gemeenten uit het verzorgingsgebied over de toekomst van water
in steden en dorpen. Ja, er wordt veel
meer nattigheid verwacht. En ja, gemeenten en waterschap moeten samen
oplossingen zoeken. Maar ook de burger
is aan zet, zo klinkt de boodschap tijdens de bijeenkomst. Het moet ‘tussen
de oren’ zitten dat op het eigen perceel
iedereen zijn waterafvoer op orde heeft.
„Je bent toch ook verantwoordelijk voor
het repareren van je dak als dat kapot
is”, meent Van Eck.
Bewust zijn van je opties in en rondom
het huis is stap 1. Van Eck zegt nog een
stap verder zetten door het onderwijs erbij te betrekken. „Op het Citaverde zitten de hoveniers van de toekomst. Nieu-
watertoets
regen
Limburg
hoosbui
wadi KNMI zon
records
tegel
pen. Natuurlijk spelen zij een belangrijke
rol, vanwege de inrichting van straten,
pleinen en openbare (groene) ruimten
in dorp en stad.
Maar! En deze boodschap van gemeenten en waterschappen is wellicht tot nu
toe nog niet duidelijk genoeg geweest:
ook u en ik kunnen helpen. Hoe? Door
bijvoorbeeld eens goed naar de tuin te
kijken. Is er genoeg ‘groen’ aanwezig dat
als een spons het hemelwater kan opnemen tijdens en na hevige plensbuien?
Een betegelde tuin ziet er misschien
strak en modern uit (en vraagt weinig
onderhoud) maar waar moet het water
naartoe, vraagt tuinontwerper Iverna
Zaalberg uit Sint Odiliënberg zich af?
Om mensen bewust te maken van het
zomer
samen
De groene tuin die als een spons regenwater opneemt
NEERSL AG
Gevolgen van
extreme droogte
meer dan vanzelfsprekend dat je de tuin
inricht op de verwachte nattigheid, en
die dan ook gebruikt als waterberging
voor tijden van droogte. Wadi’s bijvoorbeeld zoals ze al op veel plekken in Limburg te vinden zijn. Al zal niet iedereen
doorhebben dat hij of zij met de voeten
in een Limburgse wadi staat. Dat kan bijvoorbeeld de ondiepe greppel zijn die
om een speelveldje in de woonwijk ligt,
en die tijdens hevige stortbuien tijdelijk
vol water staat. Precies waar de wadi
voor is bedoeld.
Water wordt in de toekomst erg kostbaar, waarschuwt een bezoeker tijdens
de recent gehouden conferentie Donkere
wolken boven Limburg. Het Waterschap
Roer en Overmaas brainstormt samen
tuin zondvloed
durppel plant
쐌 Slechte waterkwaliteit
쐌 Natschade
„Ik geef niet op. Ik zal blijven vechten”, grijnst Wiel Pakbier uit Ubachsberg. Natuurliefhebber, maar ook al
25 jaar gepassioneerd medewerker
bij Waterschap Roer en Overmaas,
waar hij mensen bewust maakt van
hoe om te gaan met water, dat
steeds vaker met bakken tegelijk uit
de hemel komt. Schoon hemelwater afvoeren op het riool? Vloeken
in de kerk, zegt ‘apostel’ Pakbier.
„Kijk naar de Hogeschool Zuyd,
waar regen in tanks opgevangen
wordt en daarna gebruikt als spoelwater voor toiletten. Mensen zijn
zich niet voldoende bewust wat er
allemaal dient te veranderen.”
Als het aan Pakbier ligt, komt er
een ‘Waterbrigade’ die in bestelbusjes door steden en dorpen rijdt om
mensen thuis te helpen om simpel
en eenvoudig hemelwater los te
koppelen van het riool.
roogte is niet meteen een
aspect waar mensen aan denken als er gesproken wordt
over het veranderende klimaat.
En toch is ook droogte beslist niet te onderschatten de komende jaren, weet waterambtenaar Giel van Eck van de gemeente Nederweert. Hij haalt een voorbeeld aan uit Spanje, waar acht à tien weken achter elkaar geen druppel vocht uit
de lucht valt. De druk op de waterleiding valt weg, vocht dat op rantsoen
moet. „Vergeet het maar dat er dan water is om de tuin te sproeien”, benadrukt
Van Eck.
Dat Zuid-Europese klimaat staat Nederland in 2100 te wachten, zo becijferen klimaatdeskundigen. Daarom is het niet
waterschap
Gevolgen van
extreme neerslag
Al 25 jaar roepende
in de woestijn
D
weer
Ubachsberg
Wiel Pakbier uit
D
BLAUWALG
Met je voeten door een Limburgse wadi waden, dat kan al
“
e natste plekken van Nederland? Die liggen in Limburg en
wel bij Nuth en Beek. Wen er
maar aan: zomers doorspekt
met zware buien, wolkbreuken zelfs. Volgens weerman Léon Rademakers was de
zomer van 2014 de natste ooit. Weerrecords sneuvelen en masse dit jaar:
november begon ongewoon warm, de
zomer was extreem nat. En gezien de opwarming van de aarde zal ons klimaat
nog meer veranderen en de hoeveelheid
regen alleen maar toenemen. Kaplaarzen
in juni, juli en augustus in plaats van hippe teenslippers.
Het veranderende klimaat is een probleem van ons allemaal. Niet alleen van
gemeenten en Limburgse waterschap-
Op het eerste oog is niet zo veel
bijzonders te ontdekken in de tuin
van Giel van Eck uit Nederweert.
De waterambtenaar van de gemeente gaat nadrukkelijk in een
cirkel met kiezels staan. „Je ziet het
niet, maar dit is mijn ‘wadi’, een
plek waar overtollige regen een tijdje in blijft staan en langzaam de
rest van de grond in drupt.”
Dankzij de kiezelcirkel heeft Van
Eck al twaalf jaar niet meer hoeven
te sproeien tijdens zomerse droogte. Simpel en eenvoudig. Net zoals
het loskoppelen van de regenpijpen van het riool, zodat dat water
in zijn tuin belandt. „2100 lijkt zo
ver weg, maar volgens klimaatdeskundigen hebben wij in Nederland
dan een Zuid-Europees klimaat, inclusief lange droge perioden. Dan
is een eigen wadi of wateropvang
noodzaak.”
teksten Kim Noach foto’s Jeroen Kuit illustraties MGL
DROOGTE
Hevige
regenval
versus
extreme
droogte
“
Hallo extreem weer! Tropische regenbuien
in zomers Limburg. Vergeet de zonneklep
en pak de zuidwester erbij. Dankzij het
veranderende klimaat kunnen we ons
opmaken voor steeds meer en heftige
hoosbuien in de zomer, maar ook - en dat
is de keerzijde van de medaille - lange
perioden van droogte. Oplossingen liggen
niet alleen in handen van gemeenten en
waterschappen, maar nadrukkelijk ook bij
mensen zoals u en ik.
Tuin al twaalf jaar
niet meer gesproeid
otterdam heeft voor ruim 4 miljoen euro
een heus waterplein aangelegd in de stad,
waar 1700 kubieke meter water opgevangen wordt tijdens en na hoosbuien. Normaal gesproken is het plein een speelveld, bij hevige regen is het een opvangbekken. In Amsterdam
vangt men op platte daken van kantoorpanden
extra water op. In Limburg is maatwerk is geboden.
Voor de Noord- en Midden-Limburgse zandgronden is een andere aanpak nodig dan voor de vette
löss van het zuiden. Duidelijk is wel dat er al veel
gebeurd is. Bij het uitvoeren van nieuwbouwplannen is het al verplicht om regenwaterafvoer los te
koppelen van het riool. Het is een taak van ons allemaal, van gemeenten, waterschappen en burgers,
om het water een plek te geven rondom onze woningen. In Maasgouw is bijvoorbeeld een proef in
woonwijk Reutsberg. Daar wordt eind november
deur aan deur voorlichting gegeven over hoe burgers hun tuinen waterklaar kunnen maken. Ondersteund door de publiekscampagne ‘Waterklaar’ zetten vijftien Noord- en Midden-Limburgse gemeenten en de twee waterschappen in op droge voeten,
ook in de toekomst. De website is vorige week gelanceerd. In Zuid-Limburg moet over een half jaar
duidelijk zijn welke maatregelen er komen. Wiel
Pakbier van het Waterschap Roer en Overmaas stelde onlangs voor dat burgers die hun tuin ‘waterklaar’ hebben als beloning een tegel met een waterdruppel voor het huis krijgen. Op naar een Limburg vol tegels met waterdruppels?
TOE KO MST