GAB LEX - Knack

ZAKEN CFO OF THE YEAR 2014
Wie wordt de opvolger van Bernard de Laguiche (Solvay) en mag
zich de Trends CFO of the Year 2014 noemen? De jury
selecteerde tien kandidaten. Deze CFO’s speelden een
belangrijke rol in de financieel-strategische uitbouw van hun
onderneming. Hieronder vindt u portretjes van de tien genomi-
neerden, alfabetische volgorde. De bekendmaking van de winnaar
vindt plaats op woensdag 18 juni tijdens een evenement in Tour &
Taxis, Brussel. Gastspreker is Gilles Samyn van de Nationale
Portefeuillemaatschappij. Er is tevens een debat over bank- en
bedrijfsfinanciering. Meer informatie op www.trendscfo.be.
Tom Bamelis (Ackermans & van Haaren)
‘VOORAL TEAMARBEID’
onder zich, al rapporteren de financiële afdelingen
van de dochterbedrijven ook aan de moederholding.
“Een goede CFO moet zorgen voor integere cijfers.
De financiële afdeling moet ook de parameters leveren
zodat het management beslissingen kan nemen.”
Dat Bamelis een financiële functie wou uitoefenen,
wist hij al vroeg. Met een diploma handelsingenieur
van de KU Leuven en een master in Financial
Management van Vlekho, begon hij als auditor bij
revisorenbureau Touche Ross (nu Deloitte & Touche).
Daarna werkte hij vijf jaar als managementattaché
bij de Group Brussels Lambert, om in 1999 de overstap
te maken naar AvH. Daar is hij intussen al dertien
jaar lid van het directiecomité. “Ik heb eigenlijk nooit
de behoefte gevoeld om iets anders te doen.” L.H.
Het is een tikje onheus om Tom Bamelis (47) naar
voren te schuiven als kandidaat-CFO of the Year,
vindt hij zelf, want “bij Ackermans & van Haaren is
alles een groot stuk teamarbeid”.
De prestaties van dat team, onder leiding van CEO
Luc Bertrand, mogen meer dan gezien worden. De
Antwerpse industriële holding concentreert zich al
een tijd op een beperkt aantal strategische participaties, waaronder de baggeraar DEME, de bouwbedrijven CFE en Van Laere, de banken Delen en J. Van
Breda, de agrogroep Sipef en de risicokapitaalverschaffers Sofinim en GIB. Ackermans & van Haaren
(AvH) stelt via zijn participaties zo’n 22.700 mensen
tewerk, en boekt een omzet van 5,7 miljard euro.
Bij AvH heeft Bamelis een team van zes medewerkers
Hugo De Stoop (Euronav)
‘IK BEWAAK HET BUIKGEVOEL VAN MARC SAVERYS’
Hugo De Stoop is CFO van Euronav, waar hij werkt
sinds 2004. Dat was het jaar van de afsplitsing van
CMB en de beursnotering van de tankerrederij.
Hevig schommelend klom de koers toen van 18
naar bijna 30 euro om in 2009 in elkaar te stuiken
naar 10 euro, even op te veren en weer in vrije val
te gaan naar 3 euro.
“De cyclische evolutie en het extreem volatiele
karakter maken Euronav erg interessant voor een
CFO”, klinkt het bij de ingenieur (onder meer ULB
en Politéchnica de Madrid). “Als de koers in enkele
maanden met 70 procent daalt, is het natuurlijk
miserie. Tijdens de crisis kostte de vracht tussen
15.000 en 20.000 euro. Die kan stijgen tot 350.000
dollar als het beter gaat. Het is een uitdaging om
64 22 MEI 2014 | WWW.TRENDS.BE
het cashmanagement onder controle te houden.”
De Stoop begon als projectmanager bij Mustad
International Group. Later was hij een van de
oprichters van de Amerikaanse poot van First
Tuesday. Toen dat werd verkocht, stapte hij mee
over naar Davos Financial Corp. London.
Na een MBA (Insead) begon de Brusselaar bij
Euronav. Als gewezen bankier is hij actief in een
risicovolle sector, waar het buikgevoel van
voorzitter Marc Saverys bij grote investeringen
dikwijls meer weegt dan koele cijfers. “Het is dan
ook een heel goede buik met 30 jaar ervaring”,
lacht de CFO. “Het is de taak van mijn ploeg alle
projecten financieel te analyseren om zeker te zijn
dat de buik het bij het rechte eind heeft.” H.B.
Bruno Lefébure (Chirec)
‘IK HEB ALLES IN DE PRAKTIJK GELEERD’
“Mensen zeggen wel eens dat ik de moeilijkheden opzoek. Ik zeg liever dat ik van
uitdagingen hou.” En Bruno Lefébure werd
op zijn wenken bediend. Na amper drie jaar
aan het hoofd van het Brusselse ziekenhuis
Park Leopold, werd hij directeur van het
overkoepelende Centre Hospitalier Interrégional Edith Cavell (Chirec), dat nog vier
andere ziekenhuizen omvat. Van de dochter
naar de moederinstelling, van 200 naar 1100
bedden. Het werd bijna een vergiftigde
promotie.
In de eerste plaats omdat hij zo goed als een
beginneling was. Hij begon zijn loopbaan als
ziekenhuisapotheker. “Omdat ik een beetje
eeuwige student was, haalde ik ook een
master in de ziekenhuiszorg. Toen in 1991 een
externe rekrutering van de Leopoldkliniek
niets opleverde, dacht men aan mij. Ik heb
alles in de praktijk geleerd.”
Aan het begin van de jaren 2000 waren er ook weinig kandidaten
om Chirec te leiden. Het instituut verloor toen 10 miljoen euro per
jaar. Lefébure was zich bewust van de risico’s en deed een beroep
op Jean-Claude Bosquet, die hem in de
Leopoldkliniek al de stiel geleerd had. Beiden
konden in negen maanden tijd een gat van
30 miljoen euro dichten door de 800 artsen
van de instelling te overtuigen om 10 miljoen
euro eigen geld op tafel te leggen, waardoor
de banken bereid waren om de rest voor te
schieten. Vandaag nog is Lefébure trots dat
hij gedwongen ontslagen kon vermijden, al
verdwenen 150 arbeidsplaatsen door natuurlijke afvloeiing.
“Ik ben ook trots op de financiering van het
Deltaproject”, zegt hij. In dat toekomstige
Brusselse ziekenhuis worden de Park Leopold
en Edith Cavell samengevoegd. Een derde
van de fondsen daarvoor ging hij halen bij de
Europese Investeringsbank. De Belgische
banken, die zich terughoudend opstelden, liet
hij links liggen. “In discussie gaan met de
Europese Investeringsbank, niemand doet
dat tien keer in zijn leven. Maar de financiering was slechts een stap.
Tot de opening in 2017 denk ik dat ik al mijn energie zal moeten
steken in die uitdaging.” M.G.
Jan Peeters (Arseus)
‘EEN PLUS EEN IS DRIE’
Antwerpenaar Jan Peeters is een van de
twee founding fathers van het beursgenoteerde Arseus. Samen met zijn CEO Ger
van Jeveren ontwikkelde hij het BelgischNederlandse bedrijf van een kluwen van
vaak ondermaats presterende B2B-activiteiten van Omega Pharma, tot een sterk
winstgevende specialist in magistrale
bereidingen voor apothekers.
Peeters ging na zijn studies TEW en een
MBA bij de Vlerick Business School aan de
slag als businessanalist bij Exxon. Drie jaar
later belandde hij bij zijn Vlerick-studievriend Marc Coucke in het nog prille
Omega Pharma, waar hij dertien jaar zou
blijven en onder meer op eigen vraag de
Franse tak herstructureerde. Toen Omega
Pharma in 2006 mislukte in zijn poging om
dochterbedrijf Arseus Dental te verkopen,
bundelde Peeters samen met Ger van
Jeveren de B2B-activiteiten van Omega Pharma in een nieuw en
ruimer Arseus. Van Jeveren werd CEO en Peeters CFO. Een jaar
later bracht het duo Arseus naar de beurs.
MICHEL WIEGANDT
Wie wordt de opvolger
van Bernard de Laguiche?
Vooral de jongste jaren is het bedrijf spectaculair gegroeid, door zich intenser te
focussen op Fagron, de afdeling voor
magistrale bereidingen voor apothekers.
Eind dit jaar zullen de afdelingen dentale
en medische distributie helemaal de deur
uit zijn, en zal Arseus nog enkel bestaan
uit het door van Jeveren opgerichte Fagron
en uit Corilus, de afdeling software voor
de gezondheidszorg.
De rol van Peeters als CFO is van meet af
veel ruimer geweest dan die van verantwoordelijke voor financiële rapportering
en financiering, een voorbeeld dat de
jongste jaren steeds meer navolging krijgt.
“Ik ben ook deels ondernemer”, zegt
Peeters. “Ik bemoei mij totaal niet met het
operationele, maar ben wel sterk betrokken
bij de strategie van de groep. We werken
heel sterk binomisch, in duo. Als je onze
competenties optelt, is dat ‘een plus een is drie’. En omdat wij
echt als team werken, straalt dat ook uit naar de organisatie. Die
merkt dat het werkt om als team te werken.” BE.L.
WWW.TRENDS.BE | 22 MEI 2014 65
ZAKEN CFO OF THE YEAR 2014
Koen Peeters (Studio 100)
Koen Sticker (Univeg)
‘OP EERSTE RIJ BIJ STRATEGISCHE BESLISSINGEN’
‘285 MILJOEN OPGEHAALD’
nationaal bekende figuurtjes. Dat waren
belangrijke strategische beslissingen. Een
financieel directeur zit dan op de eerste rij.
Maar Hans Bourlon (topman Studio 100,
nvdr) betrekt mij ook bij het dagelijks bestuur.”
Voor Peeters bij de entertainmentgroep aan
boord kwam, was hij acht jaar financieel
directeur bij INVE. Hij zat ook in de raad van
bestuur van de agrarische leverancier die toen
in vijftien landen actief was. Peeters is een
jurist van opleiding en studeerde fiscaliteit
bij. Hij werd nadien bedrijfsrevisor bij Riské
& Co en KPMG. Peeters: “Dat was een zeer
leerrijke ervaring, want daardoor kwam ik in
aanraking met de meest uiteenlopende
dossiers in diverse sectoren, met veel bedrijfsculturen. Maar uiteindelijk wilde ik wel eens
aan de andere kant van de tafel zitten en heb
ik de sprong gewaagd om financieel directeur
te worden.” S.F.
MICHEL WIEGANDT
Kapitaalverhogingen en grote overnames.
Het moeten kolfjes naar de hand zijn van een
financieel directeur. Koen Peeters (44) heeft
zich er al verschillende keren in mogen
vastbijten bij Studio 100. De Vlaamse entertainmentgroep is na jaren van snelle groei
een kleine multinational wiens figuurtjes
overal ter wereld op televisie te zien zijn. De
groep telt 2000 medewerkers en draait een
omzet van ongeveer 160 miljoen euro.
Toen Peeters in 2006 als CFO bij Studio 100
begon, moest dat allemaal nog beginnen. “De
instap van Fortis Private Equity was het eerste
grote dossier”, herinnert Peeters zich. “Studio
100 was toen een hoofdzakelijk Vlaamse
speler, maar wilde doorgroeien naar het
Europese niveau. Met de nieuwe middelen is
EM Entertainment overgenomen. Daardoor
verkreeg Studio 100 ook de rechten over
Maya de Bij, Wickie de Viking en andere inter-
groep met een geconsolideerde omzet van 3,1 miljard euro en 8000
werknemers. Univeg is het nummer één in groenten en fruit in Europa,
en het nummer twee in de wereld. W.R.
Luc Popelier (KBC Groep)
Karen van Griensven (Melexis)
‘HET VERTROUWEN IS HERSTELD’
‘HET WERK VAN VIJF JAAR GELEDEN’
2013 was een kanteljaar voor KBC. De
bank-verzekeraar rondde de opgelegde
groepsherschikking en het lijstje desinvesteringen af. De bijdrage van CFO Luc
Popelier en zijn team mag aanzienlijk
genoemd worden. Hij leidde de versterking
van de kapitaalbasis van KBC in goede
banen, en dat was cruciaal om het vertrouwen te herstellen.
Maandenlang reisde Popelier de wereld
rond om investeerders opnieuw warm te
maken voor het KBC-verhaal. Mede
daardoor deed de bank-verzekeraar drie
jaar naeen succesvolle operaties op de kapitaalmarkten. In 2012 was er een kapitaalverhoging van 1,25 miljard euro. Tussen de
beslissing en de uitvoering lagen amper
enkele weken.
In 2013 sleet KBC voor 750 miljoen euro
aan contingent capital notes, schuldbewijzen die bij een crisis automatisch in
kapitaal kunnen worden omgezet. KBC was
een van de eerste banken in Europa, na Barclays, om dit innovatieve
instrument in te zetten. “De interesse was groot, de emissie werd
liefst acht keer overingeschreven”, stipt Popelier aan.
66 22 MEI 2014 | WWW.TRENDS.BE
Koen Sticker noemt Univeg een relatief onbekend bedrijf. Maar
menig financieel directeur zou zijn hart ophalen bij de transacties
die het groente- en fruitconcern het voorbije anderhalf jaar deed.
Begin vorig jaar werd de licentiaat handelswetenschappen belast
met de uitkoop van CVC Capital Partners, de belangrijkste aandeelhouder. Samen met ABN Amro mocht Sticker de onderneming
aanprijzen bij potentiële investeerders. Met als resultaat eind juli
een combinatie van aandeelhouders, met de bestaande aandeelhouder Hein Deprez (55 %), Zuid-Afrikaanse families en een andere
Belgische zakenman. “Dat was een bijzonder interessant traject”,
meldt Koen Sticker. “Van 2002 tot 2010 was ik als adviseur al
betrokken bij overnames bij mijn vorige werkgever Ernst & Young.”
Na de uitkoop promoveerde hij tot CFO bij Univeg, waar hij sinds
mei 2010 werkt. Een volgende belangrijke operatie was de uitgifte
van een obligatielening. Er volgden diverse roadshows, waarbij grote
internationale institutionele partijen werden benaderd. “Initieel
wilden we 265 miljoen euro ophalen, maar door de grote interesse
werd het bedrag verhoogd tot 285 miljoen euro.” De obligaties
noteren op de beurs in Luxemburg. Een deel van het geld werd in
2014 aangewend voor overnames in het Verenigd Koninkrijk en
Suriname, en een joint venture in India. Koen Sticker is CFO bij een
Begin dit jaar plaatste KBC voor 1,4 miljard
euro AT1-instrumenten (aanvullende Tier
1-kapitaalinstrumenten), die onder Bazel
III gelijkgeschakeld worden met eigen
vermogen. “Ook nu waren veel investeerders geïnteresseerd, waardoor we een
opmerkelijk gunstig tarief konden bedingen”, zegt Popelier.
Dankzij de kapitaaloperaties kon KBC eind
vorig jaar pronken met een pro forma Tier
1-kapitaalratio van 12,5 procent, en daarmee
behoort de bank in Europa tot de beste.
Dankzij de AT1-uitgifte stijgt ook de
verhouding eigen vermogen op balanstotaal van 4,4 procent eind 2013 tot bijna
5 procent.
Begin dit jaar betaalde KBC vervroegd de
tweede schijf overheidssteun aan de
Vlaamse overheid terug. De rekening met
de federale overheid werd eerder al
vereffend. “Een belangrijk signaal dat we
weer op het goede pad zitten”, vindt
Popelier. De financieel directeur kreeg er dit jaar ook de
bevoegdheid over onder andere ICT en de back-offices bij,
waardoor hij nu 2250 personeelsleden aanstuurt. P.C.
“Wat je ziet, is het werk van vijf jaar geleden. Vandaag hebben we daar nog weinig
vat op. De uitdaging is om het vol te
houden.” Karen van Griensven wuift de lof
weg over de eerstekwartaalresultaten van
Melexis. De nettowinst per aandeel lag 69
procent hoger dan vorig jaar. Van
Griensven, een landbouwingenieur met
een specialisatie chemie en een MBA van
Solvay, is pas 44, maar al zestien jaar
financieel directeur van de halfgeleiderontwikkelaar. Het bedrijf uit Tessenderlo
en Ieper had geen interne boekhouder toen
zij er in 1998 als CFO begon. Ze is van nul
begonnen.
Vandaag is de prioriteit van haar afdeling
om in het bedrijf verspreide gegevens te
integreren om de besluitvorming te ondersteunen. Dat heeft haar tien jaar gekost.
“Wat zijn de opportuniteiten, hoeveel
moeten we investeren, hoeveel is er al geïnvesteerd, wat is er nog nodig, wat doet de
concurrentie, hoe evolueert de markt? Die
data zitten vandaag in Excel-bestanden.
Inefficiënt en moeilijk toegankelijk. We zijn
bezig dat te automatiseren”, zegt Van
Griensven. De financiële afdeling moet
helpen sneller de goede van de slechte
projecten te onderscheiden. Het is een
uitdaging om de verschillende databases
aan elkaar te koppelen en daaruit de juiste
conclusies te trekken. “Slechts enkelen bij
Melexis kunnen die vandaag interpreteren. We willen die informatie naar de businesslijnen duwen.” Ze is op zoek naar businessanalisten.
In dezelfde lijn werkt haar financiële dienst,
die 25 medewerkers telt, met de afdeling
human resources om het personeel op
grote schaal uit te leggen waarmee het
bedrijf bezig is en hoever het staat met de
uitvoering. “Het helpt als je helemaal
begrijpt hoe je past in het bedrijf”, zegt Van
Griensven, die haar tijd verdeelt tussen
Tessenderlo en de vestiging in Bulgarije.
Fiscale optimalisatie is een deel van haar
takenpakket. “Dat is een heel delicaat
onderwerp, maar België scoort goed met
zijn maatregelen voor innovatieve bedrijven.” B.L.
WWW.TRENDS.BE | 22 MEI 2014 67
ZAKEN CFO OF THE YEAR 2014
Johan Vankelecom (Belfius)
‘MEER DAN EEN TECHNEUT’
Belfius, de bank die de Belgische staat in 2011 uit
de noodlijdende Dexia-groep lichtte, heeft sindsdien
een hele weg afgelegd. Mede dankzij de expertise
van CFO Johan Vankelecom is de instelling uit de
gevarenzone en kan ze bouwen aan haar commerciële toekomst. Vankelecom wil daar graag zijn
steentje toe bijdragen: “Een CFO is in mijn ogen
meer dan een financiële techneut. Ik wil toegevoegde waarde leveren aan alle activiteiten, van
de commerciële tot de humanrelationsafdeling. De
positionering en invoering van het nieuwe bankconcept boeien mij uitermate.”
Vankelecom begint in 1994 zijn carrière bij Dexia
Bank België, stootte vanaf 2001 door naar
belangrijke functies bij Dexia Groep (verantwoordelijke fusies en overnames, kapitaalbeheer) en
legde in 2011 de weg in omgekeerde richting af. Hij
was sinds 2009 adjunct-CFO van Dexia-groep en
werd net voor de loskoppeling van de Belgische bank CFO en lid van
het directiecomité van Dexia Bank België (het latere Belfius).
“Mijn eerste prioriteit was het afbouwen van de liquiditeitsstroom
vanuit België naar diverse entiteiten van de Dexiagroep”, vertelt Vankelecom. “De liquiditeit werd
op dat moment nog aangestuurd vanuit de
marktenzaal. Wij hebben er een instrument van
balansbeheer van gemaakt, geïntegreerd in het
financiële departement.”
Vankelecom poetste ook de balans op door een
strategie van ‘tactische de-risking’. Op Italië na
werd nagenoeg de hele Zuid-Europese overheidsportefeuille van de hand gedaan. Maar niet
overhaast, wel stap voor stap. “Door het goede
moment en opportuniteiten af te wachten, konden
we de verliezen beperken. Die strategie volgen we
ook vandaag nog voor de rest van de investeringsportefeuille.”
Vankelecom wordt door mensen bij Belfius als een
zeer toegankelijk directielid omschreven. “Mijn
deur staat altijd open”, bevestigt hij. “Ik maak er
ook een zaak van één keer per week met mijn mensen in het bedrijfsrestaurant te gaan eten. Daar hoor je zaken die tijdens officiële vergaderingen niet gezegd worden.” P.C.
Pierre Winand (bpost)
‘OOK OOG VOOR STRATEGIE’
BI
Zoals zovele gediplomeerden in de economische
en handelswetenschappen wist Pierre Winand
“niet meteen welke professionele richting hij
moest nemen”. Hij koos KPMG om zijn loopbaan
te beginnen. Hij dacht er, “zoals iedereen”, drie
jaar te blijven. Het werden er tien.
Tijdens een verjaardagsfeestje in Moskou in 1999
vroeg een hoger kaderlid van een van zijn belangrijkste klanten hem of hij geen zin had om zijn
team bedrijfsrevisoren te versterken. Dat leidde
tot zeven jaar bij Interbrew, waar hij (“op
bescheiden wijze”) een van de bewerkers was
van de toenadering tot AnBev. “De veroveringsdrift van de onderneming was toen zeer
opmerkelijk.”
In 2006 werd hij uitgenodigd voor een gesprek
met Johnny Thijs. “Na afloop was ik teleurgesteld, want ik dacht dat ik de job niet zou krijgen.
Maar ik had me tenminste wel goed geamuseerd, vond ik.” De
grote baas van bpost bood hem uiteindelijk toch de functie van
chief financial officer aan die hij nog altijd
uitoefent. Van een multinational naar een overheidsonderneming, is dat niet moeilijk? “Niet
echt”, verzekert Winand ons. “Ik ben er een echte
CFO geworden.” Bij InBev was hij alleen verantwoordelijk voor deelaspecten van de stiel.
Meteen na zijn aantreden wist hij al dat er een
beursgang zou komen mocht CVC terugtrekken. “We kregen voldoende tijd om ons voor te
bereiden en hebben geleerd uit soortgelijke
operaties. Ik beweer niet dat alles klaar was toen
de raad van bestuur begin 2013 besloot om naar
de beurs te trekken, maar de bouwstenen konden
wel vrij vlug op elkaar gelegd worden.”
Toch is die beursgang niet de prestatie waar
Winand het meest trots op is: “Ik ben vooral blij
met mijn parcours, de uitdaging die ik aangegaan
ben samen met een stabiel en trouw managementteam. Een goede CFO moet niet alleen bezig zijn met cijfers,
hij moet ook oog hebben voor strategie.” M.G.
De jury
Laurent Carlier (CFO Befimmo), Jan Staelens (CFO Roularta), Bruno Colmant (directeur Roland Berger), Christian Lemaire
(directeur Fiabilis Consulting Group), Filip Roodhooft (gewoon hoogleraar KU Leuven en research dean Vlerick Business School),
Wim Goossens (hoofd corporate finance BNP Paribas Fortis), Daan Killemaes (hoofdredacteur Trends), Patrick Claerhout
(redacteur Trends) en Guy Legrand (redacteur Trends-Tendances)
68 22 MEI 2014 | WWW.TRENDS.BE

Download Report